do t hn, informacione mbi shndetin, smundjet dhe trupin ton

Trupi & shndeti

SHTATZNIA
OVULA Ovula sht qeliza m e madhe n trupin e njeriut. E rrethuar nga Bebja zhvillohet brenda barkut t nns, duke jetuar s bashku, edhe pse t ndar, n mnyr q t mos nxirret jasht si trup i huaj. nj membran mbrojtse, ajo udhton npr tubin e Fallopit. Nj Nna dhe bebja jan t lidhura prmes placents, e cila lejon q prmes saj t deprtojn substancat e shprbra, por refuzon qelizat e grua pjellore prodhon vetm nj vez n muaj n njrn nga vezoret. gjakut dhe molekulat e mdha t proteinave. Qarkullimi i fetusit dhe nns ka nj zon shum t gjer kontakti. Pasi bebja ka lindur, litarthi lirimi i ksaj veze bhet i mundur nga hormonet femrore t quajtura i krthizs pritet; ky sht asti kur mushkrit e bebes fillojn t funksionojn dhe ather mbyllet forameni vezor, q komunikon me progesteron dhe estrogjen. Procesi fillon kur veza sht pjekur n zgavrat e siprme t zemrs. njrn nga vezoret dhe sht gati t lirohet. M pas ndodh hapi tjetr n kt proces: duke u nisur nga vezorja, veza shkon n tubin e Fallopit. N t njjtn koh dhe prball nj fekondimi t 3 dit m von, mundshm, mukoza q vesh mitrn bhet m e trash, meq duhet ajo ndahet n 8 qeliza t strehoj vezn kur t ndodh fekondimi. Nse fekondimi nuk ndodh, veza do t'i nnshtrohet atrofis, duke ar veshjen e mitrs, q rezulton me periodn menstruale apo 4 dit m von, menstruacionet. Megjithat, nse veza sht pllenuar ndahet n 64 qeliza dhe sht bashkuar me spermn, fillon periudha e rritjes. 30 or m von, kjo qeliz e vetme ndahet n 2 qeliza; 30 or m von, veza ndahet n 2 qeliza 3 dit m von ndahet n 8; 4 dit m von ndahet n 64 dhe kshtu n vazhdim, 5 Sperma n drejtim apo 6 dit m von formohet nj struktur t tubit t Fallopit sferike e quajtur blastosit ose blastul. Blastula do t prpiqet t ngjitet dhe t Sperma pllenon zhytet n murin e mitrs. Javn pasuese, folikuln e pjekur kjo mas me qeliza n form sferike do t zhvilloj shtresa dhe zgavra t ndryshme, derisa t rritet n embrion dhe placent.

N shtatzni, masa e gjirit rritet, e stimuluar nga hormonet e estrogjenit dhe progesteronit

Mitra

5-6 dit:

Tubi i Falopit

Vez-qeliza e pjekur
transplantimi i blastuls n mukozn e mitrs

12-13 dit:

Trofoblasti Blastoseli transplantimi i blastuls n murin e mitrs

Stroma endometrike

BLASTULA APO BLASTOSITI

Blastula apo blastositi sht struktura qelizore n form sferike e formuar 5 apo 6 dit pas pllenimit, kur qelizat e transplantojn veten n murin e mitrs. Prbhet nga nj

Mezoderma

Blastula apo blastositi sht struktura qelizore n form sferike e formuar 5 apo 6 dit pas pllenimit, kur qelizat e transplantojn veten n murin e mitrs. Prbhet nga nj shtres e jashtme qelizore (trofoblasti), nj zgavr me lngje e quajtur blastosel dhe nj mas me qeliza t brendshme, q prbjn fshikzn blastodermike.

Mezoderma Ektoderma Zgavra amniotike

PJEKJA E VEZS BRENDA TUBIT T FALLOPIT

Veza

Ndarja n 2 qeliza brenda 30 orve

Ndarja n 8 qeliza brenda 3 ditve

Morula. Ndarja n 64 qeliza pas 4 ditve

Morula. Ndarja n 64 qeliza pas 4 ditve

qesk ine l vite

qesk ine l vite

rio ni

em

qesk ine l vite

br

qesk ine l vite

io ni

em

embrioni

10
DY JAV Kjo siprfaqe sferike me qeliza t zgavrta zhvillon shtresa dhe zgavra t ndryshme, nga t cilat buron embrioni dhe placenta. Mund t shihet qeska e vitelins, fshikza m e madhe vaskulare krthizore q mbshtjell deutoplazmn (e verdha e vezs). DY JAV Gjat rritjes s tij, embrioni ushqehet me gjakun e nns, i cili udhton prgjat nj rrjeti t trash vaskular. Por qarkullimi i nns dhe i bebes ndahen nga nj membran. Tani shihet rrnja e trupit dhe kanali nervor. TRI JAV Rrnja e trupit zhvillohet dhe tregon disa sytha t bardheme, q do t bhen kmb. Syt jan n zhvillim t plot, ndrsa pran t dyja anve t tubit nervor mund t shihen segmentet q do t rrjedhin n indet lidhore t kockave, muskujve, derms dhe indit hipodermik t lkurs. KATR JAV Embrioni sht 5 mm i gjat dhe "pozicioni fetal" karakteristik mund t dallohet pa vshtirsi. Ka nj zemr dhe sy rudimentar dhe gjymtyrt e siprme dhe t poshtme tashm jan t theksuar. Ent e gjakut t litarthit t krthizs i sigurojn embrionit gjakun e oksigjenuar n placent.

GJASHT JAV Embrioni sht rritur n nj gjatsi prej 15 mm dhe mbrohet ndaj do goditjeje nga lngu amniotik. Kraht dhe kmbt fillojn t zhvillohen. Zemra rreh me shpejtsi, truri vazhdon t zhvillohet dhe syt theksohen. Veshi i jashtm formohet nga palosjet e lkurs.

TET JAV Embrioni tani sht 3 cm i gjat dhe peshon gati 2.5 g. Gjaku i oksigjenuar dhe lndt ushqyese udhtojn nga placenta pr n fetus prmes dy venave krthizore. Formohen kraht, kmbt dhe kyet e fetusit. Gishtat e kmbve dhe t duarve shihen me qartsi.

NNT JAV N fund t javs s nnt embrioni sht 5 cm i gjat dhe vazhdon t zhvillohet. N fillim duket si nj peshk dhe e mban veten gjall prmes placents. Megjithat, n fund t muajit t dyt do t duket njeri tipik.

KATRMUAJSH Fetusi sht m shum se 16 cm i gjat dhe peshon afrsisht 200 g. Fetusi tashm mund t lviz brenda mitrs. Ai mund t shtyj me kmb dhe duart mund t hapen dhe t mbyllen sikur jan gati t mbrthejn. Organet formohen, ndrsa thonjt, vetullat dhe flokt rriten. Ky sht fillimi i nj periudhe kur zhvillimi embrional konsiston kryesisht n rritjen n mas dhe n forc.

NNTMUAJSH Bebja sht zhvilluar plotsisht dhe sht gati t jetoj jasht mitrs. N shtatznin e par, koka e bebes zakonisht sht e kompletuar n fund t javs s tridhjet e gjasht. Kontraktimet e mitrs e ndihmojn beben t lviz posht, drejt pjess s ult t mitrs dhe disa dit m von membranat q e rrethojn at thyhen. Bebja shtyhet drejt vagins me an t kontraktimeve t forta e ritmike. Zverku dhe vagina zgjerohen q t lejojn kokn e bebes t kaloj prmes kanalit t lindjes, nj proces i lehtsuar nga fakti se koka sht e mbuluar nga nj substanc e bardheme disi dhjamore e quajtur verniks. Nj bebe e lindur para javs s tridhjet e gjasht konsiderohet i parakohshm dhe mund t krkoj prdorimin e inkubatorit.