Aralin 1

Paggawa ng Portfolio Nagkaroon ka na ba ng kamag-aral na isang katutubo? Nakikipagkaibigan ka ba sa kanya? "aano ka makitungo sa kaniya?

#ng mga larawan at sulatin ay maari natin gamitin sa pakikipagtalastasan. $indi lang sa paraan ng pagsasalita tayo nakikipagtalastasan. $alimbawa, ang ating guro ay nagpakita ng iba%t ibang larawan ng tanawin, hindi man niya sabihin sa atin ang bawat katangian ng mga tanawin ay nalalaman naman natin ito kapag nakikita na natin ang mga sa larawan.

Si Minyong at ang Kaniyang Pinagmulan Si Minyong ay isang bata na nagmula sa mga katutubong Mangyan sa Mindoro. Siya ay nasa ika- apat na baitang sa elementarya. Isinama siya ng kaniyang tiyahin sa Maynila upang doon mag-aral. Si Minyong ay kayumanngi, kulot ang buhok at may maliit na pangangatawan. Sa kabila ng pagiging isang katutubo ay maraming kaibigan si Minyong dahil siya ay mabait na bata. Isa si Elsa sa kaniyang mga kaibigan sa paaralan nila. Nalalapit na ang bakasyon nila Minyong at Elsa, napag-usapan nila ang tungkol sa bakasyon. Elsa: Minyong malapit na ang ating bakasyon, saan mo balak pumunta? Minyong: Kasama ko ang aking tiya, uuwi raw kami sa Mindoro. Elsa: anun ba? Siguro maganda ang Mindoro at ang mga pasyalan doon.

Minyong: !ama ka Elsa, maraming magagandang tanawin doon. Eh ikaw Elsa saan ka naman magbabakasyon? Elsa: Naku hindi kami aalis, marami kasing trabahong gagawin sina ina at ama. Minyong: anoon ba? Sayang naman.

()arawan ng isang batang babae at isang maitim at kulot na batang lalaki na nag-uusap sa loob ng silid-aralan*

Elsa: &o nga eh, gusto ko sanang makarating sa probinsiya ninyo para makita ko rin ang mga tanawin doon. Minyong maaari mo bang kuhaan ng larawan ang mga bagay na makikita sa inyong lugar? Minyong: #ba oo naman Elsa, ngunit wala pala kaming kamera, hindi bale magaling naman akong gumuhit kaya iguguhit ko na lamang ito at ipadadala ko sa iyo kalakip ng aking sulat. Elsa: Salamat Minyong, aasahan ko iyan. 'umating na ang araw ng bakasyon nila Minyong at Elsa. !umungo na si Minyong at ang kaniyang tiya sa Mindoro. "agkarating sa kanilang lugar ay nagpaalam si Minyong sa kanyang tiyahin para mag-ikot. Minyong: !iya maari po ba akong lumabas muna at mag-ikot. !iyahin: Sige Minyong basta mag-iingat ka lamang. Minyong: &po tiya. Nag-ikot si Minyong sa kanilang lugar at nagsimulang iguhit ang lahat ng tanawin na kaniyang nakikita. Nakakita si Minyong ng isang tamaraw at naisipan niya rin itong iguhit para makita ni Elsa ang kilalang hayop sa Mindoro.

()arawan ng isang maitim at kulot na batang lalaki na nakaupo sa damuhan at iginuguhit ang isang tamaraw na nasa harapan niya*

Nang matapos na si Minyong sa pagguhit ay umuwi na siya sa kanilang tahanan, masaya si Minyong dahil marami siyang naiguhit at maipapadalang larawan kay Elsa. Minyong: Sigurado akong matutuwa si Elsa sa mga larawang ito. Nagsimula ng sumulat si Minyong. Ilalakip niya sa kaniyang sulat ang mga iginuhit niya. Ipapadala niya ang mga ito sa kaniyang tiyahin na muling luluwas ng Maynila. Minyong: !iya, maari mo po bang ibigay ang aking sulat sa aking kamag-aral na si Elsa. !iyahin: &o naman Minyong, hayaan mo at makakarating sa kaniya ang sulat mo. Minyong: Salamat po tiya.
()arawan ng isang matandang babae na may iniaabot na sulat

sa isang batang babae*

Nang makarating ang tiyahin ni Minyong sa Maynila ay kaagad itong tumungo sa tahanan nila Elsa na hindi kalayuan sa kanilang bahay iniabot nito ang sulat kay Elsa. !iyahin: Narito ang sulat na ipinadala ni Minyong para sa iyo. Elsa: Maraming salamat po. Sabik na binuksan ni Elsa ang sulat. !uwang-tuwa siya nang makita ang napakaraming larawan na iginuhit ni Minyong para sa kaniya. Nakangiti siya habang isa-isa niya itong tinitignan. Matapos tignan ang mga larawan ay kinuha niya ang kaniyang kwaderno at isa-isa niyang idinikit ang mga larawan.

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Ibigay ang kasingkahulugan ng mga salita, piliin ang mga sagot sa loob ng kahon sa ibaba.

+. Nagmula ,. Kalakip -. !umungo .. umuhit

/. Mag-ikot

Maglibot

pumunta

umalis

Nanggaling

kasama

nag-drowing

Pag-unawa sa Binasa
Sagutin ang mga sumusuno na tanong batay sa nabasang t!ksto.

+. 0akit isinama si Minyong ng kaniyang tiyahin sa Maynila? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

,. 0akit maraming kaibigan si Minyong? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

-. #no ang dahilan at bakit hindi makakapagbakasyon si Elsa sa ibang lugar? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

.. #no ang ipinangako ni Minyong kay Elsa bago siya umalis? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

/. #no ang ginawa ni Elsa sa mga larawan na ipinadala ni Minyong matapos niya itong tignan? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Pagpapahalaga
Basahin ang mga pahayag sa ibaba, isulat ang TAMA kung ang pahayag ay nagpapakita ng magan ang pag-uugali at MA"I naman kung hin i.

1111111+. Makikipagkaibigan ako sa mga bago kong kamag-aral. 1111111,. Kinakausap ko ng maayos ang aking guro. 1111111-. !inatawanan ko ang mga may kapansanan. 1111111.. umagalang ako sa mga nakakatanda sa akin.

1111111/. Nakikipag-away ako sa loob ng aming paaralan. 11111112. Nangongopya ako ng sagot sa aking katabi. 11111113. Maganda ang pakikitungo ko sa aking mga kamag-aral.

Paglinang sa Pagbasa

Mga katutubo

Maaaring gamitin ang katawagang mga katutubo (Ingles: indigenous people) upang ilarawan ang anumang pangkat etnikong mga tao na naninirahan sa isang rehiyon kung saan mayroon silang pinakaunang kilalang koneksyon pang-kasaysayan, kasama ang kamakailan lamang mga dayo na nagparami din sa rehiyon at maaaring mas malaki ang bilang. Bagama't may ilang malawak na tinatanggap na mga pormulasyon, na binibigyan ng kahulugan ang katawagang katutubo sa mas mahigpit na kahulugan, ang sinusulong ng mga kilala at kinikilala sa buong mundong organisasyon, katulad ng Mga Nagkakaisang Bansa, ang International abour !rgani"ation, at ang Bangkong #andaigdig. $alimbawa: Ang Katutubong Mangyan %ng mga sumusunod ay ang walong tribong Mangyan: Alangan %ng mga %langan ay matatagpuan sa mga bayan ng Nau&an, Ba'o, (an )eodoro at *i'toria sa lalawigan ng !riental Mindoro, at sa bayan ng (ablayan sa !''idental Mindoro. Bangon %ng mga Bangon ay matatagpuan sa tabi ng ilog Binagaw at sa kalapit na mga bundok nito. %ng lugar na ito ay napapaloob sa mga bayan ng Bongabong, Bansud at +loria sa !riental Mindoro. ,ati, ang mga Bangon ay tinataguriang kabilang sa tribong )aobuid. (ubalit sa isang pagpupulong na naganap sa !gom iguma noong Marso -., /001 napagkasunduang kilalanin ang Bangon bilang isang hiwalay na grupo. %ng desisyon na ito ay dahil sa mayroong sariling kultura, wika at paraan ng panunulat ang mga Bangon na kaiba sa iba pang mga grupo. Taobuid %ng mga )aobuid ay kilala dahil sa kanilang paninigiralyo ng pipa, at ginagawa ito maski ng mga kabtaan sa kanilang grupo. (ila ay matatagpuan sa mga bayan ng (o'orro, #inamalayan at +loria sa !riental Mindoro, pero mas marami sa kanila ay matatagpuan as !''idental Mindoro.

Buhid %ng mga Buhid ay mga kilalang tagagawa ng mga palayok2 sa katunayan, ang mga tribong Mangyan na %langan at $anunoo ay dating bumibili sa kanila ng mga ginagamit nilang palayok sa pang-araw-araw. %ng salitang 3Buhid4 ay nanganaghulugang 3mga naninirahan sa kabundukan4, at sila ay matatagpuan sa mga bayan ng 5o6as, Bansud, Bonagabong at sa ilang bahagi ng Mansalay sa !riental Mindoro. (ila rin ay matatagpuan sa mga bayan ng 5o6as, Bansud, Bongabong2 at sa mga bayan ng (an 7ose at 5i"al sa !''idental Mindoro. Hanunuoo %ng mga $anunuoo ay mga sistema ng pagsusulat na tinatawag na (urat Mangyan na nagmula pa sa mga panahon bago dumating ang mga 8astila. %ng sistema ng pagsulat na ito ay may ugat na Indi', at isinusulat sa paraang pagpapantig. Ito ay tinuturo hanggang ngayon sa maraming paaralang Mangyan sa Mansalay at Bulala'ao. Iraya %ng mga Iraya ay isang tribong matatagpuan sa #uerto +alera, (an )eodoro at Ba'o sa !riental Mindoro. (ubalit, karamihan sa kanila ay nakatira sa !''idental Mindoro, sa mga bayan ng Mamburao, (ta. 9ru", %bra de Ilog at #aluan. %ng kanilang karaniwang pagkain ay kanin, saging, kamoteng kahoy at iba pang mga halamang-ugat. Ratagnon 8aramihan sa mga 5atagnon ay matatagpuan sa Magsaysay, !''idental Mindoro. +aya ng mga Bangon, mayroon silang sariling wika na kahalintulad ng wikang 9uyunon na siyang ginagamit ng mga nakatira sa 9uyo Island (sa hilagang bahagi ng #alawan). %ng mga 5atagnon ay karaniwang nagsusuot ng mga alahas na may 3beads4. Tadyawan %ng mga )adyawan ay nakatira sa mga bayan ng Nau&an, *i'toria, (o'orro, #ola, +loria, #inamalayan at Bansud. ,ati ay nagsusuot sila ng mga tradisyunal na kasuotang katulad ng sinusuot ng iba pang mga tribong Mangyan. (ubalit sa ngayon, karaniwang makikita ang mga )adyawan na nakasuot ng mga modernong damit. 8atulad ng mga Iraya, ang karaniwan

nilang pagkain ay kanin, saging, kamoteng kahoy at iba pang halamangugat.

Pagpapayamang Gawain %. +umupit ng tatlong arawan ng pangkat etniko:katutubo na naninirahan sa ating bansa. Bawat isa ay lagyan ng diskripsyon sa ibaba ng larawan kung anong klaseng katutubo ang mga ito. #ati ang kanilang tradisyon. halimbawa:

8atutubong Mangyan

8atutubong Mangyan

+.

-.

-.

Kayariang Pangwika

Paggawa ng Portfolio

#ng Portfolio ay tumutukoy sa mga pinagsama-sama o koleksiyon ng mga bagay, maaring ito ay gawa ng mga tao tulad ng mga naipon na larawan o mga sulatin. $alimbawa: #ng mga naipon mo na kopya ng iyong mga pagsusulit, o maaari rin naman ang mga koleksiyon mo ng mga larawan na iyong kinukuhaan tuwing ikaw ay nagpupunta sa iba%t ibang lugar.

$alimbawa

(larawan ng "ort4olio*

Pagpapayamang #awain
A. #umupit o gumuhit ng mga larawan ng mga bagay o kagamitan na makikita sa loob ng inyong tahanan at i ikit sa malinis na pap!l, isulat sa ibaba ng bawat larawan kung saan at paano ito ginagamit. #awing gabay ang halimbawa sa ibaba. $alimbawa: ()arawan ng isang mesa*

Ito ay mesa, makikita ito sa kusina at ginagamit tuwing oras ng kainan dito ipinapatong ang mga pagkain at mga kagamitan na ginagamit tuwing oras ng kainan. Sa harap ng mesa kumakain ng sabay-sabay ang buong pamilya.

B. Pangkatin ang klas! sa apat, bawat pangkat ay mag ala ng mga larawan ng magagan ang tanawin sa Pilipinas. Ipakita ito sa klas! at sabihin kung saan matatagpuan ang mga tanawin at ipaliwanag kung bakit masarap mamasyal sa lugar na iyon. $alimbawa:

()arawan ng 5ho6olate $ills*

#ng 5ho6olate $ills ay matatagpuan sa 0ohol, makikita rito ang maliliit na bundok o burol. Masarap pumasyal sa 0ohol dahil bukod sa 5ho6olate $ills ay may makikita ka ring mga !arsier dito ang malilit na hayop na may malaking mga mata. Maganda ang mga tanawin sa 0ohol at hindi mo pagsisisihan ang pagpasyal dito.

Karagdagang Gawain #angkatan: #anatilihin ang #angkatang nabuo sa nakaraang gawain. #agsama-samahin ang mga larawan ng magagandang tanawin sa #ilipinas. Idikit sa isang Malaking kwardeno at disenyuhan ang kwaderno upang maging isang +anap na #ort;olio.

Gawaing Pasulat
+umawa ng isang Maikling talaarawan tungkol sa karanasan at kasiningan sa paggawa ng #ort;olio.

Aralin $
Paggawa ng Balangkas sa Binasang T!ksto Mahalaga ba sa iyo ang katapatan? #no ang gagawinmo kung nakakita ka ng isang bagay na pag-aari ng ibang tao? Ibabalik mo ba ito sa may-ari?

PA#T&K"AS May mga panahon na susubukin angating katapatan. 'apat natin tandaan na ang katapatan ay isa sa mga magagandang pag-ugali na kinalulugdan ng 'iyos.

Ang %awawalang Pitaka !uwing araw ng )inggo ay hindi nakakalimot magsimba ang magpinsan na sina Isko at Elena. Magkasabay silang tumutungo sa simbahan tuwing ika-anim ng gabi. #ng simbahan ay hindi kalayuan sa kanilang tahanan. Madalas ay nauunang matapos si Isko sa pagbibihis dahil sa kanilang dalawa ay mas sabik siyang magsimba. Nang matapos ng magbihis si Isko ay tumungo na siya sa tahanan nila Elena na katabi lamang ng kanilang bahay.

Isko: 0ilisan mo ng kumilos Elena at baka mahuli tayo sa misa. Elena: 0akit ka ba nagmamadali, mayroon pa naman kalahating oras bago magsimula ang misa. Isko: Mas mabuti na ang mauna para hindi tayo mawalan ng mauupuan. Elena: &o sige na sandali na lang at matatapos na rin ako rito.

Nang matapos si Elena sa pagbibihisay nagpaalam na sila sa kanyang ina at mabilis silang tumungo sa simbahan. Nang makarating na sila sa simbahan ay wala pang masyadong tao.
(larawan ng simbahan na may isang batang babae at isang batang lalaki na papasok ng simbahan.

Elena: Nakita mo na Isko? Sinabi ko naman sa iyo eh maaga pa. Isko: !ulad nga ng sinabi ko sa iyo mas mabuti na ang maaga, halika doon tayo umupo sa unahan. Magkasabay na lumakad ang dalawa patungo sa simbahan. Nakatabi nila sa unahan ang mga matatandang babae na katulad nila ay madalas din na nagsisimba tuwing araw ng )inggo. Makalipas ang isang oras ay natapos na ang misa. 7nti-unti ng lumabas ng simbahan ang mga tao. $abang naglalakad palabas sina Isko at Elena ay may napansin silang isang bagay na nasa ibabaw ng upuan ng simbahan. Elena: Isko, tignan mo mukhang may nakaiwan ng pitaka sa upuan na iyon. Isko: &o nga, halika at lapitan natin. Elena: Kanino kaya ang pitakang ito? Isko: Marahil ay isang matandang babae ang nakaiwan niyan. Elena: paano mo naman nasabi iyan? Isko: Napansin ko kasi na puro matandang babae ang nakaupo malapit sa upuan na kinalalagyan ng pitaka. Elena: anun ba? "aano kaya natin maibabalik ang pitakang ito sa may-ari?

Isko: $alika, pumunta tayo sa labas at baka makita pa natin ang may-ari niyan. )umakad palabas sina Isko at Elena, habang naglalakad ay napansin nila ang isang matandang babae na hindi mapakali at tila may hinahanap nilapitan nila ang matandang babae.

()arawan ng isang matandang babae kausap ang

isang batang babae at lalaki*

Isko: #le, ano po ang hinahanap ninyo? Matandang babae: #ng aking "itaka iho. 0ibili sana ako ng sampaguita ngunit nang dumukot na ako sa aking bulsa ay wala na ang aking pitaka. Elena: Ito po ba ang hinahanap ninyo? (ipinakita ang pitaka sa ale* Matandang babae: Naku8 Iyan nga ang aking pitaka. Isko: Napulot po namin iyan doon sa upuan malapit sa unahan ng simbahan. Inabot ni Elena ang pitaka sa matandang babae at sa sobrang tuwa ng matandang babae ay niyakap niya ang dalawang bata. Matandang babae: Maraming salamat sa inyo, mabuti na lamang at kayo ang nakapulot ng aking pitaka. Sinuklian nila Isko at Elena ng ngiti ang pasasalamat ng matandang babae at sabay sabing 9 wala pong anuman.:

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Isulat ang 'o kung ang sinasabi sa ibaba ay tama, kung hin i naman ay ibigay ang kasingkahulugan ng tinutukoy na salita. Isulat ang sagot sa patlang.

1111111111+. #ng ma alas ba ay palagi? 1111111111,. #ng nawaglit ba ay nawala? 1111111111-. #ng napulot ba ay natapon? 1111111111.. #ng nakalimot ba ay nakaalala? 1111111111/. #ng tumungo ba ay pumunta? 11111111112. #ng niyapos ba ay niyakap? 11111111113. #ng nakapulot ba ay nakalaglag?

Pag-unawa sa Binasa
Batay sa nabasang t!ksto, sagutan ang mga sumusuno na tanong sa ibaba.

+. #no ang hindi nakakalimutan gawin nila Isko at Elena tuwing araw ng lingo? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

,. 0akit palaging nagmamadali si Isko tuwing magsisimba? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

-. #no ang ginagawa ng matandang babae nang Makita siya nila Isko at Elena? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

.. "aano nalaman ng matandang babae na nawawala ang kaniyang pitaka? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

/. #no ang ginawa ng matandang babae nang iabot ni Elena ang kaniyang pitaka? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

2. #no ang isinukli nila Isko at Elena sa pasasalamat ng matandang babae? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Pagpapahalaga
Isulat sa mga kahon ang magagan ang pag-uugali ng bawat tauhan sa nabasang kw!nto. Isko (l!na

Matan ang baba!

Kayarinang Pangwika

Paggawa ng Balangkas

#ng Balangkas ay isang iskeleton ng sulatin, ito man ay simple o mahaba. Sa pamamagitan ng balangkas ay magkakaroon ka ng ideya ukol sa kabuuan ng sulatin. Ito rin ay tumutukoy sa tama at sunod-sunod na pagkakaayos na pangyayari sa teksto. Mga uri ng balangkas 1. Balangkas sa Pangungusap umagamit ng pangungusap sa pagpapahayag ng pangunahing kaisipan. $. Balangkas sa Paksa Mga parirala ang ginagamit o pangunahing mga salita lamang

Pagpapayamang #awain
A. #umawa ng isang balangkas tungkol sa nabasang kw!nto. #awin ito sa anyong pangungusap.

a. 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

b. 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

6. 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

d. 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

e. 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Karag agang #awain

Pagmas an ang larawan sa ibaba, gumawa ng isang maikling kw!nto. #awing batayan ang larawan at ang pamagat na nakalaan sa ibaba.

()arawan ng isang batang babae at lalaki na nag-uusap sa loob ng silid-

aklatan habang pinagsasabihan ng isang guro*

)Katahimikan "ang Po* 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Aralin +
Talaan ng %ilalaman Sumusunod ka ba sa iyong guro? inagawa mo ba ang ibinibigay niyang takdang-aralin? "aano kung nakalimutan mong isulat ang ibinagay na takdang-aralin ng iyong guro.

#ng mga bahagi ng aklat ay mahalagang gabay para sa mga mag-aaral. $alimbawa, ang talaan ng nilalaman ay ang bahagi ng aklat na tumutulong sa atin upang mabilis nating mahanap ang pahina na ating gustong Makita.

%akalimot si %ato

Si Nato ay mag-aaral sa elementarya at nasa ika-apat na baitang. Napakahilig maglaro ni Nato, tuwing uuwi galing sa paaralan ay lumalabas kaagad siya ng kanilang tahanan upang maglaro. !uwing araw ng Sabado at )inggo ay maghapon lamang siyang naglalaro madalas ay napagsasabihan siya ng kanyang ina dahil nakakalimutan na niya ang paggawa ng takdang-aralin dahil sa labis na paglalaro. Ina: Nagawa mo na ba ang iyong takdang-aralin Nato? Maari bang bago ka maglaro ay tapusin mo muna ang iyong mga takdang-aralin. Nato: &po inay gagawin ko na po. $abang nagluluto ang ina ay lumabas ng bahay si Nato nang makitang maraming bata ang naglalaro sa labas ng kanilang bahay. Muling nakipaglarosi Nato kahit na napagsabihan na siya ng kaniyang ina. $abang naglalaro ay napadaan si )isa, ang kamag-aral ni Nato. )isa: Nato, nabasa mo na ba ang ating takdang-aralin? Nato: $a? Mayroon ba tayong takdang-aralin? )isa: $indi mo ba nakita ang isinulat ni ng. ome; sa ating pisara?

()arawan ng batang babae at lalaki na nag-uusap at sa likuran

nila ay mga batang naglalaro*

Nato: Naku8 Nakalimutan kong isulat, nagmamadali kasi akong umuwi kanina maari mo bang sabihin sa akin kung ano ang ating takdang aralin? )isa: Nakasulat sa pisara na basahin daw natin ang kwentong 9Si Malakas at si Maganda:, dahilmagbibigay daw si ng. ome; ng pagsusulit tungkol doon.

Nato:

anoon ba?

)isa: &o, kaya kailangan basahin natin iyon para hindi tayo bumagsak bukas sa sa pagsusulit ni ng. ome;.

. Sige Nato mauuna na ako kailangan ko na kasing umuwi. Nato: Naku, )isa maraming salamat at ipinaalala mo sa akin angating takdang-aralin. !umigil sa paglalaro si Nato at kaagad siyang umuwi sa kanilang bahay. Kinuha niya ang kaniyang aklat para basahin ang kwentong nabanggit ni )isa. Nato: Naku, paano ba ito nakalimutan kong tanungin kung saang pahina ko makikita ang kwento kapag inisa-isa ko pa ang pahina ng libro ko ay matatagalan pa ako bago ko mabasa ang kwento.

0iglang pumasok sa isipan ni Nato ang natutunan niya tungkol sa mga bahagi ng aklat. Naisip niya na sa talaan ng nilalaman makikita ang mga kwento at pahina nito kayat kaagad niyang tinignan ang talaan ng nilalaman.

Talaan ng Nilalaman Yunit II i !anggam at si Tipaklong"""""""""""""""""""""""##$% Ang Alamat ng Pinya""""""""""""""""""""""""""" $& Ang Kw'nto ni Matsing"""""""""""""""""""""""""#$( i Malakas at si Maganda""""""""""""""""""""""""#$$

)aking tuwa ni Nato nang makita niya kung saang pahina naroon ang kwentong babasahin niya kaagad niyang binuklat ang kanyang libro sa pahina apatnapu%t apat at tuloy-tuloy na binasa ang kwento.

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Bigyan ng kahulugan ang mga salita at gamitin ito sa pangungusap.

+. $ilig - 1111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 ,. Napagsasabihan - 11111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 -. Nabanggit - 11111111111111111111111

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 .. Natutunan - 1111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /. 0inuklat - 1111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Pag-unawa sa Binasa
Sagutin ang mga tanong sa ibaba batay sa pagkakaunawa sa nabasang t!ksto.

+. #no ang ginagawa ni Nato tuwing uuwi galing sa sa paaralan? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 ,. 0akit madalas napagsasabihan ng kaniyang ina si Nato?

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 -. 0akit nakalimutan ni Nato na isulat ang kanilang takdang-aralin? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 .. #yon kay )isa, ano raw ang kanilang takdang-aralin? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /. #no ang ginawa ni Nato matapos marinig ang kanilang takdang-aralin? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 2. "aano napabilis ang paghahanap ni Nato sa babasahin niyang kwento? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Pagpapahalaga
Bilang isang mag-aaral, sumulat ng mga pahayag na naglalarawan sa isang katangi-tanging mag-aaral. Isulat ito sa mga puso sa ibaba.

<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<

Kayariang pangwika

Talaan ng %ilalaman at In !ks

Talaan ng nilalaman Ito ay bahagi ng aklat, makikita rito ang pahina ng bawat paksang tinatalakay sa aklat. $alimbawa: !alaan ng Nilalaman #ralin + Ang Pang-abay,,,,,,,$#ralin , Mga Panghalip,,,,,,....$1

In !ks Ito ay bahagi ay bahagi ng aklat, nakasulat dito ang pangalan, mga paksa na nakaayos ng paalpabeto, at ang pahina kung saan ito matatagpuan sa aklat. $alimbawa: Indeks Pandiwa, p. 3< aspekto, p. 3= panghalip, p. ./ panao, p. .3 panaklaw, p. .=

Pagpapayamang #awain
A. Pangkatin ang klas! sa apat, bawat pangkat ay kumuha ng . paksa sa aklat ng /ilipino. Pagkatapos isulat ang mga paksa ay pumili ng makakapar!hang pangkat at magpalitan ng mga paksang napili. Magunahan sa paghahanap ng pahina ng mga paksa at sabihin ito sa harap ng klas!. B. Ayon sa iyong natutunan, isulat ang pagkakapar!ha at pagkakaiba ng Talaan ng %ilalaman at In !ks.

Pagkakapar!ha
Talaan ng %ilalaman
<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<

In !ks
<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<

Pagkakaiba
<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<

Aralin 0
Mga &ri ng #raph #lam mo ba kung ano-ano ang mga rehiyon sa )u;on? #lam mo rin ba kung ano-ano ang mga lalawigan dito?

Maraming paraan ang pwede natin gamitin kung nais natin maghambing o magkumpara ng sukat o dami ng mga bagay. $alimbawa, ang bar graph ay ginagamit sa paghahambing o pagpapakita ng kalakaran ng sukat. Nagpapakita ito ng kaugnayan ng mga ideya o paghahambing ng magkaugnay na mga ideya.

Ang mga 1!hiyon sa "u2on at mga %asasakupan %ito &ras ng kainan sa paaralan nila >amon at )ito. Mabilis na natapos nila >amon at )ito ang pagkain nila kayat nagyaya si >amon na manatili muna sila sa ilalim ng malaking puno na malapit sa silid-aralan nila. $abang nagpapahinga ay may naisipang itanong si )ito kay >amon. )ito: Naaalala mo pa ba ang pinag-aralan natin kay rehiyon sa "ilipinas? >amon: #y oo naman. Mabilis ko ngang nakabisado noon ang mga rehiyon sa )u;on. )ito: Eh ang mga nasasakupan ng bawat rehiyon sa )u;on natatandaan mo pa ba? >amon: #ba siyempre naman. )ito: Sige nga kung talagang tanda mo ay tatanungin kita. #nong rehiyon sa )u;on ang May pinakamaraming nasasakupan? >amon: #ng dali naman ng iyong tanong, ang )ambak ng 5agayan, kasi mayroon Itong limang lalawigan ang 0atanes,5agayan, Isabela, Nue?a @i;6aya, at Auirino hindi tulad ng rehiyon ng Ilo6os na may apat na lalawigan lamang ang Ilo6os Norte, Ilo6os Sur, )a 7nion, at "angasinan. inoong >odrigue; iyong mga

)ito: (tumatawa* akala ko ba ay kabisado mo ang lahat? $indi ba%t ang may pinakamaraming lalawigan ay ang rehiyon ng 5#)#0#>B&N at MIM#>&"# dahil ito ay iisang rehiyon lamang at nahati lang ito sa region I@-# at I@-0 sa pangkalahatan ay mayroon itong siyam na lalawigan.

()arawan ng dalawang batang lalaki na nag-uusap sa ilalaim ng

puno.

>amon: #no-ano naman ang mga iyon? )ito: Ito ay ang 5a?ite, )aguna, 0atangas, >i;al, Aue;on, &66idental at &riental Mindoro, MarinduCue, >omblon, at "alawan. >amon: Eh paano naman ang nasasakupan? )ito: &o, pero pito lamang ang mga iyon? >amon: #no-ano nga ba ang mga iyon? )ito: Ito ay ang #urora, 0ataan, 0ula6an, Nue?a E6iDa, "ampanga, !arla6, at Bambales. Napakamot na lamang ng ulo si >amon dahil sa tingin niya ay mali ang kanyang mga sinabi. Maya-maya ay napansin sila ng isa nilang kamag-aral at lumapit ito sa kanila. #na: #no ba ang ginagawa ninyo rito, kanina ko pa napapansin na tila may pinagtatalunan kayo riyan. itnang )u;on? $indi ba%t marami rin itong

>amon: Nagtanong kasi sa akin si )Ito kung anong rehiyon sa )u;on ang may pinakamaraming nasasakupan at ang isinagot ko naman ay ang )ambak ng 5agayan ngunit mali pala ako. )ito: Sinabi ko sa kanya na ang rehiyon na may pinakamaraming nasasakupan ay ang Region I@ na sakop ang 5#)#0#>B&N at MIM#>&"#. #na: (ngumisi muna bago nagsalita* nakalimutan niyo na ba na bahagi rin ng )u;on ang 5#> at N5> nabibilang sa 5#> o Cordillera Administrative Region ang #bra, #payao, 0enguet, I4ugao, Kalinga, at Mountain "ro?in6e. )ito: #no-ano naman ang nasa N5>? #na: kabilang sa N5> oNational Capital Region ang mga lungsod ng 5aloo6an, )as "inas, Makati, Malabon, Mandaluyong, Manila, Marikina, Muntinlupa, Na?otas, "aranaCue, "asay, "asig, "ateros, Aue;on, San Euan, !aguig, at @alen;uela. >amon: (nakatawa* pareho pala tayong mali )ito, N5> pala ang may pinakamaraming nasasakupan. Nagtawanan sina >amon at )ito nang malamang pareho pala silang mali sa sinabi nila. "ati si #na ay tumawa na rin. >amon: Mabuti na lang at dumating ka #na, naitama mo ang aming pinagtatalunan. #na: $indi niyo naman kasi dapat pagtalunan iyon. $alika na at bumalik na tayo sa ating silid-aralan malapit ng dumating ang ating guro.

()arawan ng dalawang batang lalaki at isang batang babae na nagtatawanan sa ilalim ng puno.

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Tukuyin ang kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit, bilugan ang tamang sagot. +. Mabilis na nakabisado ni >amon ang kanilang mga aralin. a. Nakalimutan b. Natandaan 6. Naiwanan ,. Nahati sa dalawa ang region I@. a. Nahihiwalay b. Nadidikit 6. Nahahawi -. "inagtatalunan nila >amon at )ito ang tungkol sa mga rehiyon sa )u;on. a. "inagkakasunduan b. "inag-uusapan 6. "inag-aawayan .. Naitama ni #na ang kanilang maling sagot. a. Naiwan b. Naiwasto 6. Naihanda /. Mali ang itinugon ni >amon sa tanong ni )ito. a. Isinagot

b. Itinanong 6. Inangkin

Pang-unawa sa Binasa
Sagutin ang mga sumusuno na tanong. +. #no ang ginawa nila >amon at )ito matapos kumain? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

,. #no ang naisipang itanong ni )ito kay >amon? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

-. #nu-ano ang mga lalawiganang nabanggit ni >amon na nasasakupan ng )ambak ng 5agayan? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

.. 0akit lumapit si #na sa magkaibigang >amon at )ito? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

/. #nu-ano ang mga rehiyon sa )u;on na nakalimutang banggitin nila >amon at )ito? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

2. 0akit nagtawanan ang tatlong mag-aaral? 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Pagpapahalaga
Sa buhay ng tao ay hin i maiiwasan ang pagtatalo, bawat isa ay may mga bagay na hin i pinagkakasun uan. Ano ang gagawin mo kapag nakita mo ang iyong mga kaibigan na nagtatalo, paano mo sila kakausapin3 #awin talata ang iyong sagot.

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Kayariang Pangwika

Mga uri ng #raph

#ng Talangguhit o "in! #raph ay isang uri ng grap na gumagamit ng linya para maipakita ang pagkaka-ugnay ng mga bagay o datos na pinaghahambing. Ipinapakita ng linya kung paano nagbabago ang bilang, dami o sukat ng mga bagay o datos na ipinapakita sa grap. $alimbawa:

#ng Bar graph ay ginagamit sa paghahambing o pagpapakita ng kalakaran ng sukat. Nagpapakita ito ng kaugnayan ng mga ideya o paghahambing ng magkakaugnay na mga ideya. $alimbawa:

#ng Pi! graph o 4ir5l! graph ay isang bilog na 6hart na nahahati sa iba%t ibang se6tor na pinapakita ang pagkakahati nito. Ipinangalan ito sa pie na nahati, may pagkakahawig ang itsura nito. #ng mga sukat ng mga se6tor nito ay nakabase sa porsyento ng mga nakalagay sa 6hart o grap. $alimbawa:

Pagpapayamang #awain
A. Pangkatin ang klas! sa tatlo, bawat pangkat ay gumawa ng 5hart tungkol sa mga lalawigan sa "u2on at ang bilang ng mga nasasakupan nitong lungso o lalawigan. Pumili sa mga uri ng graph na nais gamitin ng

pangkat. Kunn ang atos o impormasyon mula sa nabasang t!ksto. Ipakita sa buong klas! ang ginawang r!rpr!s!ntasyon.

Mga 1!hiyon sa "u2on at %asasakupan nito

B. Batay sa nabasang t!ksto, itala ang mga sakop na lalawigan o lungso ng mga sumusuno na r!hiyon sa ibaba. #awin ito sa malinis na pap!l.

+. >egion I o >ehiyon ng Ilo6os ,. >egion II o )ambak ng 5agayan -. >egion III o itnang )u;on

.. >egion I@ o 5#)#0#>B&N at MIM#>&"# /. N5> o "ambansang "unong >ehiyon 2. 5#> o Cordillera Administrative Region

Aralin .
Iba6t ibang Bahagi ng Pahayagan Nagbabasa ka ba ng pahayagan? #nong bahagi ng pahayagan ang madalas mong binabasa? #lam mo ba kung anoano ang mga bahagi ng pahayagan?

#ng pahayagan ay mahalaga sa atin sapagkat ito ang tumutulong sa atin upang malaman ang mga pangyayari sa ating paligid. Ito ay may iba%t ibang bahagi. $alimbawa, ang pampalakasan o Isports, ito ay isa sa mga bahagi ng pahayagan kung saan makikita ang mga balitang may kinalaman sa larangan ng isports sa loob at labas ng bansa.

)Ang Pambansang Kamao* #ng pamilya Santos ay madalas magkatipon-tipon sa kanilang sala tuwing araw ng Sabado. !uwing hapon ay nagsasama-sama sila sa sala ng bahay. Si ng. Santos ay palaging naghahanada ng meryenda para sa lahat habang si inoong Santos ay nagbabasa ng diyaryo. #ng kanilang mga anak naman na sina reg at #ndrea ay magkasabay na gumagawa ng kanilang takdang-aralin. Minsan ay hindi maunawaan ni #ndrea ang kaniyang gagawin sa kanilang takdang-aralin kaya%t nagpapatulong siya sa kanyang kuya reg. #ndrea: Kuya maaari mo po ba akong tulungan sa aking takdang-aralin? reg: &o naman #ndrea, ano ba ang pwede kong itulong? #ndrea: Kailangan po kasi namin sumulat ng mga pangalan ng mga kilalang tao sa larangan ng palakasan. Fala po kasi akong kilala kuya. reg: Madali lang iyan #ndrea. Kilala mo ba si Manny "a6Cuiao isa siya sa mga Kilalang tao sa larangan ng palakasan. #ndrea: !alaga po kuya. #no po ang nilalaro niya?

()arawan ng tatay na nagbabasa ng diyaryo sa upuan sa sala ng bahay, at isang batang babae at lalaki na nag-aaral sa lamesa*

reg: Si Manny "a6Cuiao ay kilala sa larangan ng boxing at siya ay tinaguriang 9#ng "ambansang Kamao:. #ndrea: anun po ba kuya?

reg: #lam mo ba na madalas laman ng pahayagan ang kanyang pangalan lalo na tuwing siya ay may laban? #ndrea: Nagbabasa naman po ako ng 'iyaryo kuya ngunit hindi ko nakikita ang kaniyang pangalan. reg: !amang-tama gaganapin ang kanyang laban bukas ng )inggo siguradong laman siya ng balita. Maaari mo bang hiramin kay itay ang pahayagan? #ndrea: Sige po kuya. !umayo si #ndrea at lumapit sa kanyang ama. $iniram niya ang pahayagan na katatapos lamang basahin nito. #ndrea: Itay, maaari ko po bang hiramin ang diyaryo? . Santos: &o naman anak, nariyan sa tabi ng telepono kuhain mo na lang. Kinuha ni #ndrea ang pahayagan at binuklat-buklat ito. Napakamot siya ng ulo dahil hindi niya makita ang pinag-uusapan nila ni reg.

()arawan ng isang batang babae na may hawak na diyaryo at kumakamot sa ulo*

#ndrea: Kuya wala naman dito ang pangalan niya. reg: #ndrea, kapag nais mong makita ang balita tungkol sa isports doon mo ito tignan sa pampalakasan makikita ito sa likod na bahagi ng pahayagan. Inabot ni #ndrea ang pahayagan kay maghanap. reg upang tulungan siya nitong

reg: $eto tignan mo narito ang balita tungkol sa laban niya. PA47&IA' 8S. MA17&(9 Muli na naman haharap ang ating pambansang kamao sa isang matinding laban. Inaasahang gaganapin ang laban sa pagitan nina Manny "a6Cuiao at Manuel MarCue; bukas ng umaga )inggo(#ugust ., ,G+-*. #ng laban ay gaganapin sa )as @egas Ne?ada. Sama-sama natin ipagdasal na makamit ng ating pambansang kamao ang tagumpay.

reg: #no kilala mo na ba siya? #ndrea: &po kuya, ngayon ay may maisusulat na ako sa aking takdang-aralin salamat kuya dito na rin ako maghahanap ng iba pang mga pangalan ng kilalang tao sa larangan ng palakasan. reg: walang anuman #ndrea.

Pagpapalawak ng Talasalitaan
Pagtapat-tapatin ang magkakasingkahulugan ng mga salita.

A +. magkatipon-tipon ,. magtala -. tanyag .. taguri /. pahayagan 2. gaganapin 3. bahagi a. 'iyaryo

b. magkasama-sama 6. parte d. gagawin e. kilala 4. maglista g. tawag

Pag-unawa sa binasa
Sagutin ang mga sumusuno na tanong sa ibaba batay sa nabasang t!ksto.

+. #no ang nagaganap sa tahanan ng pamilya Santos tuwing araw ng Sabado? 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

,. #nu-ano ang ginagawa ng buong pamilya Santos sa sala ng bahay? 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

-. #no ang takdang aralin ni #ndrea? 0akit siya humihingi ng tulong sa kaniyang kuya reg?

11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

.. #no ang ipinakita ni

reg kay #ndrea sa pahayagan?

11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

/. 0akit hindi makita ni #ndrea ang kaniyang hinahanap sa diyaryo? 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Pagpapahalaga
Bilang isang Pilipino, paano mo ipinagmamalaki ang mga kapwa mo Pilipino3 Sumulat ng talata tungkol sa iyong sagot.

:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Kayariang Pangwika

Iba6t ibang Bahagi ng Pahayagan

#ng pahayagan ay naglalaman ng balita, impormasyon, at patalastas. Kadalasan itong inilalathala araw-araw o lingguhan. Mayroon itong iba%t ibang bahagi. Pangmukhang Pahina- makikita rito ang pangalan ng pahayagan at ang mga pangunahin at mahahalagang balita. Balitang Pan aig ig- mababasa sa pahinang ito ang mga balitang nagaganap sa iba%t ibang bahagi ng mundo. Balitang Panlalawigan- mababasa rito ang mga balita mula sa mga lalawigan sa ating bansa. Pangulong Tu ling;( itoryal- sa pahinang ito mababasa ang kuru-kuro o puna na isinulat ng patnugot hinggil sa isang napapanahong paksa o isyu. Balitang Kom!rsyo- dito mababasa ang mga balita tungkol sa kalakalan, industriya, at komersyo.

Anunsyo Klasipika o- makikita rito ang mga anunsyo para sa iba%t ibang uri ng hanapbuhay, bahay, lupa, sasakyan, at iba pang kagamitang ipinagbibili. 'bitwaryo- ang pahinang ito ay anunsyo para sa mga taong namatay na. Nakasaad dito kung saan nakaburol at kung kalian ililibing ang namatay. "ibangan- ito ang pahina sa mga balita tungkol sa artista, pelikula, telebisyon. #t iba pang sining. Naririto rin ang mga krosword, komiks, at horos6ope. "if!styl!- mababasa sa pahinang ito ang mga artikulong may kinalaman sa pamumuhay, tahanan, pagkain, at iba pang aspeto ng buhay sa lipunan. Isports- naglalaman ito ng mga balitang pampalakasan.

Pagpapayamang #awain
A. Magmasi sa iyong paligi , gumawa ng maiking balita at isulat ito sa mga kahon sa ibaba at tukuyin kung saang bahagi ng pahayagan ito makikita. Isulat ito sa ibabaw ng kahon.

:::::::::::::::::::::::::::::

:::::::::::::::::::::::::::::

:::::::::::::::::::::::::::::

:::::::::::::::::::::::::::::

B. Pumili ng isang bahagi ng pahayagan, sumulat ng iyong sariling balita na angkop sa napili mong bahagi ng pahayagan. Isulat sa kahon ang naisip na balita.

()arawan ng malakas na ulan at baha*

Karag agang #awain

Tignan mabuti ang larawan sa ibaba, gumawa ng iyong sariling balita ayon sa larawang nakita.

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::