2

Edukasyon sa Pagpapakatao
Tagalog
Kagamitan ng Mag-aaral Unit 4
Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Ma%alaga sa amin ang inyong mga puna at mungka%i&

Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas

Edukasyon sa Pagpapakatao Ikalawang aitang Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon! 2"#$ sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng iedukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph. Ma%alaga sa amin ang inyong mga puna at mungka%i&

I' () *+,-*+#-*-"#-$$-$ Paunawa %inggil sa karapatang-sipi. sinasaad ng !eksiyon "#$ ng %atas &ambansa %ilang '()*+ Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng &amahalaan ng &ilipinas. ,ayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales -mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.. na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. &inagsikapang mahanap at mahingi ang pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng mga tagapaglathala -publisher. at may-akda ang karapatang-aring iyon. nilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim+ %r. Armin A. /uistro 0!1 &angalawang Kalihim+ 2olanda !. 3ui4ano, &h.5. Mga umuo ng Patnubay ng 7uro

2onsultant+ >enni7er Ella?ar-/ope? Mga Manunulat) @ictoria ,uia-%iglete, 9aria 1arla 9abulay-1araan, Aolan %aldonado 1atapang, sabel 9ontero?o-,on?ales Tagasuri+ Erico 9. Habi4an, &h.5. Mga (aglayout) /eah 5avid %ongat 9a. ;heresa 9. 1astro Illustrator) Aaymond !abare? %ermude? Inilimbag sa Pilipinas ng ............ /epartment o0 Edu1ation-Instru1tional Materials 2oun1il 'e1retariat 3/epEdIM2'4 677ice Address+ (nd 0loor 5orm ,, &!1 1omple8 9eralco Avenue, &asig 1ity &hilippines "$:: -:(. $*<-":=< or $*<-":#( imcsetd@yahoo.com

;ele7a8+ E-mail Address+

T5655( (7 (I6565M5(
ii

8U(IT 4)
Pananalig sa Panginoon at Presensya ng Kabuti%an
Mga 5ralin 5ralin #+ !alamat &o &anginoonB 5ralin 2+ %iyayang &ahahalagahan KoB 5ralin $+ Kakayahan Ko, ,agamitin Ko. 5ralin 4+ ;alino at Kakayahan ko, babahagi Ko 5ralin 9+ Kasiyahan Ko, ;ulungan ang Kapwa Ko 5ralin -+ Kakayahan at ;alino 9o, &aunlarin 9oB Pa%ina ( "* (: *: *' <#

iii

'alamat po Panginoon:

!a araling ito ay matutukoy mo ang mga dapat mong gawin upang maipakita ang pagbibigay halaga sa mga nilikha ng 5iyos at sa mga biyayang ipinagkaloob Ciya sa atin.

%asahin ang kuwento. 5ng Kaarawan ni Karlo

Ci A.%. 1atapang

Araw ng /inggo, maagang nagising si Karlo. to ang kanyang ika-pitong taong kaarawan. !ubalit malungkot siya dahil hindi siya naibili ng bagong sapatos na gustong-gusto niya. DHuwag ka nang malungkot Karlo,E ang samo ni nanay 0elisa. D9aayos pa naman ang dati mong sapatos kaya puwede mo pa itong
2

magamit. 9agbihis ka na dahil tayo ay magsisimba,E dagdag ng kanyang ina. !a harap ng simbahan nakita ni Karlo ang isang batang lalaki na tinutulungan ang kanyang ama na sumakay sa w%eel 1%air. Casabi ni Karlo sa kanyang sarili, D9asuwerte pa rin pala ako, kahit wala akong bagong sapatos sa kaarawan ko ay kumpleto ang mga paa ko. !alamat po &anginoon sa biyayang ipinagkaloob 9o sa akin at ipinapanalangin ko po na tulungan mo rin ang batang may kapansanan na maging masaya.E

!agutin ang sumusunod na tanong+

". (.

%akit malungkot si Karlo sa kanyang ikapitong kaarawanF Ano ang nakita ni Karlo sa harap ng simbahan na biglang nakapagpabago sa kanyang nararamdamanF
3

*.

5apat bang magpasalamat tayo sa &oong 9aykapalF %akitF

!uriin ang sumusunod na larawan. sulat sa inyong kuwaderno kung paano nila ipinapakita ang pagbibigay halaga sa mga nilikha at kaloob ng &anginoon.

&ag-usapan natin
". (.

Ating ;andaan

Ano ang ipinapakita ng bawat larawanF %ilang isang mag-aaral, sa paanong paraan mo binibigyang halaga ang biyayang ipinagkaloob ng &anginoonF

5apat nating pasalamatan ang &anginoon sa lahat ng Kanyang nilikha at sa ipinagkaloob Ciyang biyaya sa atin. Kaya nararapat lang na ingatan at pahalagahan ang mga ito. 4

7awain # &ag-aralan ang sumusunod na sitwasyon. &iliin ang letra ng larawan na nagpapakita ng pagbibigay halaga sa mga nilikha ng 5iyos at sa mga biyayang ipinagkaloob Ciya sa atin. sulat sa kuwaderno ang inyong sagot. ". Cabalitaan mo na ang iyong kaibigan ay may sakit. Ano ang dapat mong gawinF

(. Cagsimba ang buong pamilya ninyo. Ano ang dapat mong gawin sa loob ng simbahanF

*. Ano ang dapat gawin ng mag-anak bago at pagkatapos kumainF

<. Camunga ang halamang gulay ng tatay mo sa inyong bakuran. Ano ang dapat mong gawinF

=. Capansin mong may namamalimos na pulubi sa pintuan ng inyong bahay. Ano ang dapat mong gawinF

7awain 2 %asahin ang sumusunod na sitwasyon. &iliin ang letra ng dapat mong gawin upang maipakita ang pagbibigay halaga sa mga biyaya ng &anginoon. sulat sa kuwaderno ang inyong sagot. ". sang umaga, naghihintay ka ng dyip sa may kanto patungo sa paaralan. 9ay nakasabay kang isang batang pilay na naghihintay din ng sasakyan. Ano ang gagawin moF A. Gunahan ko siyang sumakay sa dyip. %. ;itingnan ko siya kung paano siya sumakay. 1. Aalalayan ko siya sa kanyang pagsakay. (. Kararating mo lang sa inyong bahay galing sa paaralan. ,utom na gutom ka dahil hindi ka nagmeryenda. Cakita mong nakahanda na ang hapag-kainan para sa hapunan. A. Gupo ka at kakain agad. %. Hihintayin kong makumpleto kami bago
7

kumain. 1. ;itikman ko ang mga pagkain habang naghihintay sa ibang kasapi ng pamilya. *. ;uwing gabi matapos mong gawin ang takdang-aralin, nakakaramdam ka nang antok.
A. %.

Aalisin ko ang gamit sa study table at doon muna ako matutulog. &upunta ako sa sala at doon muna ako matutulog. &upunta ako sa kuwarto at magdarasal muna bago matulog.

1.

<. sang umaga, may pumuntang mga pinuno ng barangay sa inyong paaralan. Canghihingi sila ng tulong para sa mga biktima ng bagyo.
A. %. 1.

Hindi ako magbibigay ng tulong dahil mababawasan ang aking baon. 9agbibigay ako ng tulong kahit mabawasan ang aking baon. 9aghihingi ako sa aking kaklase para hindi mabawasan ang aking baon.

=. Calimutan ng iyong kapatid na pakainin ang kanyang mga alagang isda sa a;uarium.
A. %.

&apakainin ko dahil baka sila mamatay sa gutom. Hihintayin ko na lang bumalik ang aking kapatid para siya ang magpakain. Kukunin ko ang mga alagang isda sa a;uarium para paglaruan.
8

1.

,umawa ng tseklis sa inyong kuwaderno katulad ng nasa ibaba. /agyan ng puso . ang hanay kung gaano mo kadalas ginagawa ang sumusunod. ,amitin ang pamantayan sa ibaba. * - &alagi kong ginagawa ( - &aminsan-minsan kong ginagawa " - Hindi ko ginagawa kahit kailan

Mga 'itwasyon
". Cagdarasal ako bago at pagkatapos kumain. (. binabahagi ko sa aking mga kaibigan ang mga laruang hindi ko na ginagamit. *. Cagbibigay ako ng tulong sa mga biktima ng lindol, sunog at baha.
9

<. naalagaan ko ang mga hayop sa aming bahay. =. Cagpapakalong ako sa aking nanay kapag may nakita akong matandang sumakay sa dyip kung ito ay puno na.

!umulat ng isang maikling panalangin bilang pasasalamat sa mga biyayang ipinagkaloob saHyo ng &anginoong 9aykapal. 5iyos Ama sa langit, I JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ JJJJJJJJJJ.
10

!agutin kung ;ama o 9ali ang sinasabi ng sumusunod na pangungusap. sulat sa papel ang inyong sagot. ". binabahagi ko sa kapwa ko bata ang aking mga laruan na hindi ko na ginagamit. (. Cagbibigay ako ng tulong sa mga pulubi at may kapansanan. *. naapakan ko ang mga halaman sa parke at paaralan. <. ;initirador ko ang mga ibon na nakikita ko. =. Cagdarasal ako bago matulog at pagkagising sa umaga.

!a &oong /umikha ay laging magpasalamat, !a lahat ng biyayang ating tinanggap.

11

Mga iyaya! Pina%a%alaga%an ko

!a araling ito matututunan mong pahalagahan ang mga biyayang natatanggap mo sa araw-araw.

'alamat Po:
ni 91 9. 1araan

kaanim ng umaga nang magising si /isa. Agad siyang nagdasal at nagpasalamat sa 5iyos sa magandang umaga na nakita niya /inggo noon kaya kinuha niya ang magandang bestido na isusuot niya sa pagsimba. D!alamat po sa magandang damit na aking isusuot.E Agad siyang naligo at naghanda ng kanyang sarili. ;inawag siya ng kanyang nanay
12

dahil handa na ang kanilang almusal. 5umulog siya sa hapag-kainan upang mag-almusal. %ago sila kumain, nagdasal muna ang mag-anak at pinangunahan ito ni /isa. D!alamat po sa masarap na pagkaing nasa harapan namin,E ang sambit niya.

9atapos kumain, sama-samang nagsimba ang mag-anak.

". (. *.

Ano-ano ang biyayang natanggap ni /isa nang umagang iyonF Ano ang ginawa ni /isa bago sila kumainF Kanino siya nagpasalamatF %akitF

Ano ang mga biyayang natanggap mo mula nang magising ka kaninang umagaF tala mo ito sa iyong kuwaderno. Kumuha ng kapartner. &ag-usapan ang mga natanggap na biyaya ng bawat isa. 9ay pagkakatulad ba
13

kayoF &agkakaibaF tala ang inyong kasagutan sa isang papel katulad ng nasa ibaba.

Calaman mo na lahat tayo ay may mga biyayang tinatanggap araw-araw. Ano ang dapat mong gawin sa mga biyayang itoF

Ating ;andaan
/ahat tayo ay may mga biyayang natatanggap sa araw-araw. 5apat natin itong pahalagahan at ipagpasalamat sa ating &anginoon.

14

!a mga larawan sa ibaba, alin ang nagpapakita ng pagiging magiliw at palakaibiganF sulat ang letra ng tamang sagot sa iyong kuwaderno.

15

sipin ang mga biyayang tinatanggap mo sa arawaraw na dapat mong ipagpasalamat sa 5iyos. sulat ang iyong dasal ng pasasalamat sa kuwaderno.

16

%umuo ng apat na pangkat. &ag-usapan ang mga sitwasyon na nasa ibaba. pakita sa klase ang inyong gagawin sa pamamagitan ng dula-dulaan. Pangkat # K irt%day mo ngayon. Caghanda ng party ang iyong mga magulang. 5umalo dito ang iyong mga kaibigan. &aano mo sila pahahalagahan / pasasalamatanF Pangkat 2 K 9ay ipinagagawang proyekto ang iyong guro. 5apat ninyo itong ipasa kinabukasan. &ag-uwi mo sa bahay hinanap mo agad ang mga gagamitin subalit hindi mo makita. ;inulungan kang maghanap ng iyong ina kaya nakita mo agad ang mga ito. %ukod doon, tinulungan ka rin niya sa paggawa ng iyong proyekto. !apagkat natapos mo agad ang mga ito sa tulong ng iyong ina, paano mo siya pahahalagahan / pasasalamatanF Pangkat $ K Cagtuturo ang iyong guro subalit hindi mo maintindihan ito. &inaiwan ka ng iyong guro at tinuruan ka nito hanggang sa matutuhan mo ang aralin. &aano mo ipapakita ang iyong pasasalamat sa iyong guroF Pangkat 4 K 6ras ng re1ess. /ahat ng kaklase mo ay pumila na sa pagbili maliban saHyo dahil naiwan mo sa bahay ang baon mo. %inigyan ka ng iyong kaklase ng binili nya. &aano mo siya pahahalagahan / pasasalamatanF
17

!umulat ng limang pangungusap na tumutukoy sa mga biyayang natatanggap mo sa araw-araw at kung paano mo ito pahahalagahan at pasasalamatan.

Araw-araw na biyaya, pagpasalamat sa &oong /umikha.

18

Kakaya%an ko! 7agamitin ko

Caranasan mo na bang manalo sa paligsahanF !a araling ito, sama-sama nating tuklasin ang ibaHt ibang paraan upang magamit ang talino at mga kakayahang ipinagkaloob sa atin.

19

;ingnan ang mga larawan sa ibaba. Alamin kung ano ang ginagawa ng bawat bata sa larawan.

". (. *.

;ama ba ang ginagawa nilaF %akitF Alin sa mga ito ang kaya mong gawinF %ukod sa mga ibinigay na halimbawa sa itaas, ano pa ang mga kakayahan at talino na mayroon kaF

;ingnan ang mga larawang nasa tsart. Alamin kung alin sa mga ito ang talino at kakayahan na ginagamit mo.

20

guhit ang masayang mukha 3 ang nasa larawan at malungkot 3 kung hindi mo ito ginagawa.

4 kung ginagawa mo 4 na mukha naman

21

%asahin ang maikling kuwento sa ibaba. 5ng 5king Kakaya%an

ni @.,. %iglete

!i Angel ay pitong taong gulang. !iya ay nasa ikalawang baitang at bagong lipat sa &aaralang Elementarya ng !an Andres.

22

ay sa

9ahusay gumuhit si Angel. !iya palaging kalahok sa paligsahan pagguhit sa kanyang dating paaralan.

9insan ay tinanong siya ng kanyang guro kung nais niyang lumahok sa gaganaping DPoster-Making 2ontest&E ;inanggap niya ito at hindi nahiyang ipakita ang kanyang talento. &ag-usapan natin
". (. *.

!ino ang batang may angking talino at kakayahan sa kuwentoF !a paanong paraan niya ito ginamitF !a iyong palagay, tama kayang ilabas at ipakita sa iba ang talino at kakayahan na mayroon kaF %akitF

sulat ang tsek 3 4 sa papel kung ang mga larawan ay nagpapakita ng tamang paggamit ng talino at kakayahan at ekis 3 4 naman kung hindi.

23

Ating ;andaan
/ahat tayo ay may kani-kaniyang angking talino at kakayahan na dapat gamitin at ipagpasalamat.

24

&angkatin ang mga sarili ayon sa inyong kakayahan. sulat sa gitna ng bituin ang inyong kakayahan. !a mga nakapaligid na bilog isulat kung paano ninyo ito ginagamit at pinahahalagahan.

25

Ano ang naramdaman mo sa ibinahaging talino at kakayahan ng iyong mga kamag-aaralF /agyan ng kulay dilaw ang larawang nagpapakita nito.

Ano naman ang naramdaman mo para sa iyong sarili nang maibahagi mo sa iyong mga kamag-aral ang angkin mong talino at kakayahanF /agyan ng kulay rosas ang larawang nagpapakita nito.

26

Calaman mo at naibahagi sa klase ang wastong paggamit ng talino at kakayahan. &aano ito makatutulong sa iyong buhay bilang isang bata at mag-aaralF sulat ang iyong sagot sa loob ng kahon.

27

sulat ang sagot sa loob ng puso. Cgayong alam ko na ang dapat kong gawin sa aking angking talino at kakayahan, ako ay nangangakongI

JJJJJJJJJJJJJJJJJJJ /agda

Ang wastong paggamit ng kakayahan at talino sa mabuting paraan ay kinalulugdan.

Talino at Kakaya%an Ko! Ibaba%agi Ko

28

!a araling ito, malalaman mo ang mga mabuting bagay na naidudulot nang pagbabahagi ng angking talino at kakayahan sa iba.

29

Ano-ano kaya ang aking talino at mga kakayahan na puwede kong ibahagi sa ibaF 7awain # %umuo ng apat na grupo ayon sa inyong kakayahan. 9aghanda ng palabas upang maipakita ang inyong talento. Gnang grupo K marunong magdrowing grupo K marunong umawit katlong grupo K marunong sumayaw kaapat na grupo K marunong tumula kalawang

Ano ang masasabi mo sa ipinakitang palabasF ,usto mo rin bang matutuhan ang mga telento o kakayahang itoF Ano ang dapat mong gawinF 7awain 2 Humanap ng kapareha at pag-usapan ang inyong mga ginagawa sa tahanan o pamayanan para maibahagi ang inyong talino at mga kakayahan.

30

;ingnan at pag-aralan ang mga larawan. !iya si /i?a. 9ahusay siyang magluto ng ibaHt ibang pagkain. Kapag walang pasok sa paaralan ay tumutulong siya sa kanyang nanay sa pagluluto. Kaya naman hindi siya nito nakakalimutang uwian ng pasalubong. !ina 9ika at 5ina ay matalik na magkaibigan. &areho silang may kakayahang magtanim at magpalago ng mga halaman. ;umutulong sila sa pagtatanim ng mga gulay at iba pang uri ng halaman sa kanilang paaralan. Catutuwa ang mga guro dahil sa kanilang taglay na kasipagan. !i 9ara ay pinakamatalino sa kanilang klase. Kapag may mahihirap na aralin ay sa kanya humihingi ng tulong ang kanyang mga kamag-aral. Kapag tanghali, sa pangunguna ni 9ara, sama-sama sila ng mga kamag-aral niya na nag-aaral sa silid-aklatan. 9arami siyang kaibigan dahil ibinabahagi niya ang kanyang mga nalalaman sa iba. Ang bawat bata ay may kanya-kanyang talino at kakayahan. 9araming ibaHt ibang

31

paraan para maibahagi ito sa iba. 9akakatulong ka na, mapapasaya mo pa sila.

Ating ;andaan
Ang pagbabahagi ng kakayahan ay isang magandang ugali. 9adami itong magandang maidudulot sa atin. sang paraan ito ng pagpapasalamat sa &anginoon sa bigay niyang talino at kakayahan.

%umuo ng apat na pangkat. 9aupo ng paikot. &ag-usapan kung ano-ano ang inyong talino at kakayahanF &aano ninyo ito ibinabahagi sa ibaF pakita ito sa pamamagitan ng maikling dula-dulaan.
32

%asahin ang kuwento. 5ng Magpinsan

ni @.,. %iglete

!ina 9ia at 2ana ay magpinsan. !a iisang paaralan sila nag-aaral. &areho silang matalino sa kanilang klase. 9agaling din sila pareho sa pagsayaw at pagkanta. !a kanilang dalawa, si 9ia lamang ang kilala ng lahat ng guro at karamihan sa mga mag-aaral. &alaging sumasali si 9ia sa mga paligsahan, samantalang si 2ana ay hindi dahil nahihiya siya. ;inuturuan din ni 9ia ang mga kaklase niya na nahihirapan sa ibang aralin, samantalang si 2ana ay nagaaral mag-isa. Kaya naman sa kanilang magpinsan, mas maraming kaibigan si 9ia.

&ag-usapan natin
33

". (. *. <. =.

!ino ang magpinsan sa kuwentoF Ano-ano ang mga kakayahan nilaF &aano ito ibinabahagi ni 9ia sa ibaF ,anito rin ba ang ginagawa ni 2anaF 9agkapareho ba ng ugali sina 9ia at 2anaF !ino kina 9ia at 2ana ang tutularan moF %akitF

guhit sa kuwaderno ang puso at isulat sa loob ng puso ang T kung tama ang ginagawa ng mga bata at M kung mali. ". 9ahusay si Ardee sa pagpipinta kaya malimit siyang sumasali sa mga paligsahan. 9agaling kumanta si Aona, pero ayaw niyang kumanta sa harap ng ibang tao dahil nahihiya siya.

(.

34

*.

sa si 9ina sa matatalinong bata sa klase ni ,ng. 9aghirang. Kapag may libreng oras, tinuturuan niya ang ibang bata na nahihirapan sa ibang aralin. !i ;ina ay mahusay lumangoy. ;uwing !abado at /inggo, tinuturuan niya ang mga batang gusto ring matutong lumangoy. 9asarap magluto ng pagkain si Ana. Cgunit hindi siya tumutulong sa kanyang ina sa pagluluto sa kanilang bahay.

<.

=.

guhit sa sagutang papel ang masayang muk%a . kung ginagawa mo ang sitwasyon at malungkot na muk%a . kung hindi.
1.

;inutulungan ko, araw-araw ang aking nanay sa paglilinis ng aming bahay. Hindi ko tinuturuan ang mga kaklase na nagpapaturo sa mga araling hindi nila maintindihan. Hindi ko ipinapakita sa iba ang galing ko sa pagpipinta dahil nahihiya ako.
35

(.

*.

<.

Kinakantahan at tinutugtugan ko ng gitara ang aking pamilya para mapasaya sila. ;inutulungan ko ang aking nanay sa paghahalaman sa aming bakuran.

5.

Kakayahan at talino, %uong pagmamahal na ibabahagi ko.

Kasiya%an ko! Tulungan ang Kapwa ko

Cakatulong ka na ba sa iyong kapwaF !ino-sino na ang natulungan moF !a anong paraan mo sila natulunganF 9asaya ka ba matapos mo silang matulunganF !a araling ito, mahalaga na malaman mo na isang magandang ugali ang pagtulong sa kapwa. 9araming paraan ang pagtulong. 9aganda ang maidudulot sa iyo
36

bilang bata. ;andaan mo na ang pagtulong sa kapwa ay may kapalit na biyaya mula sa &anginoon.

!iya si Kiko, isang batang ulilang lubos. /ola na lamang niya ang nag-aalaga sa kanya. Caglalako siya ng dyaryo upang matulungan ang kanyang lola sa pagpapaaral sa kanya. !iya naman si 9att. &arehong may trabaho ang kanyang mga magulang. /ahat ng mga pangangailangan niya ay naibibigay ng kanyang mga magulang. &alaging kumpleto ang mga gamit niya sa paaralan.
37

!agutin ang mga tanong+ ". !ino sa dalawa ang mas nangangailangan ng tulongF (. %akit mo nasabi na kailangan niya ng tulongF *. &aano mo siya matutulunganF

7awain # ,aano mo kadalas ginagawa ang mga gawain sa ibaba. /agyan ng tsek 3 4 ang hanay ng iyong sagot.,awin ang tseklis sa inyong kuwaderno.
7awain
".

Palagi

Paminsanminsan

<indi

Cagpapahiram ako ng gamit sa aking mga kaklase na walang pambili. ;umutulong ako sa nanay ko sa paglilinis ng bahay. Cagbibigay ako ng baon sa mga kaklase kong walang baon. ;umutulong ako sa kaibigan ko kapag siya ay nasaktan.
38

(.

*.

<.

=.

Cagbibigay ako ng pagkain sa mga pulubi.

39

7awain 2 Humanap ka ng kapareha. &ag-usapan ang mga naging sagot sa mga tanong sa ,awain ". bahagi sa buong klase ang inyong napag-usapan.

%asahin ang tula. Pagtulong sa Kapwa

ni @.,. %iglete

9araming tao ang nangangailangan 5ahil sa kanilang mga kakulangan, Cgunit paano ko sila matutulungan Kung akoHy isang bata lamang. !abi sa akin ng aking mga magulang ;umulong palagi sa anumang paraan, 9aging ito ay malaki o maliit lamang Ang mahalaga silaHy aking natulungan. Ang &oong 9aykapal hindi nakalilimot /alo na sa mga taong hindi madamot, pagpatuloy palagiang pagtulong, 9ga biyaya siguradong matatamo.

!agutin+ ". ;ungkol saan ang binasang tulaF

40

(. !ino-sino ang nangangailangan ng tulongF *. &aano mo sila matutulunganF <. Ano-ano ang mabuting maidudulot sa iyo ng pagtulong sa kapwaF

Ating ;andaan
Ang pagtulong sa kapwa ay isang magandang kaugalian. !a kahit anong paraan, maliit man o malaki, makatutulong tayo sa iba. to rin ay paraan ng pagtulong sa kapwa upang ipakita natin sa &anginoon na mahal natin !iya.

7awain # %asahin ang mga sitwasyon. &umili ng kapareha at pag-usapan ito.

".

(.

9arami kang baon ng araw na iyon, napansin mo na walang dalang baon ang katabi mo. Ano ang dapat mong gawinF Cakita mo na may matandang tatawid sa kalsada. Capansin mo na maraming sasakyang dumaraan. Ano ang dapat mong gawinF 9akalat ang buong silid-aralan. 9araming ginagawa ang iyong guro. Ano ang dapat mong gawinF
41

*.

<.

Caglalaro kayo ng iyong mga kaibigan. Cadapa ang isa sa kanila at nasugatan. Ano ang dapat mong gawinF 9ay kaklase ka na palaging walang dalang lapis. Calaman mo na hindi pala niya kayang bumili dahil wala silang pera. Ano ang dapat mong gawinF

=.

7awain 2 guhit ang bituin sa kuwaderno o sagutang papel. Kulayan ng dilaw ito kung ang sitwasyon ay nagpapakita ng pagtulong sa kapwa. tim naman kung hindi. ". Araw-araw tumutulong sa paglilinis ng silid-aralan si 9arvin. (. ;uwing may nangangailangan, pinapahiram ni 9artin ang pantasa sa kanyang kaklase. *. Hindi pinapansin ni 0ernando ang mga pulubi na namamalimos sa kanya. <. ;inuturuan ni Ardee ang kanyang mga kaklase na hindi agad nakaunawa sa mga aralin. =. Ayaw akayin ni >ayson ang pilay niyang pinsan sa pagpasok sa paaralan.

Ang pagtulong sa kapwa ay isang magandang kaugalian. &agpapakita na rin ito ng

42

pagmamahal sa ating &anginoon. Ggaliin ang pagtulong sa kapwa. sipin ang mga panahong ikaw ay nakatulong sa iyong kapwa, maging sa paraang maliit man o malaki. sulat mo ito sa paligid ng iyong D&uno ng &agmamahal.E

9agdula-dulaan tayo. %umuo ng limang pangkat. %awat pangkat ay magiisip ng mga taong nangangailangan ng tulong at kung paano nila ito matutulungan. sadula sa harap ng klase ang inyong napag-usapan.

Cgayon ay alam mo na kung sino-sino ang nangangailangan ng tulong at kung paano sila matutulungan.

43

%uuin ang mga pangungusap. sulat ang tamang sagot sa sagutang papel.
".

Ang pagtulong sa kapwa ay -mabuting, masamang. gawain. Kapag ikaw ay tumulong sa kapwa, marami ang -magagalit, matutuwa. sa iyo. &inagpapala ng &anginoon ang mga taong palaging -tumutulong, hindi tumutulong. sa kapwa. -9arami, Kakaunti. ang mga taong nagmamahal sa iyo kung palagi kang nagbibigay ng tulong. -9asaya, 9alungkot. ako kapag tumutulong sa kapwa.

(.

*.

<.

=.

Ang tumutulong sa kapwa ay laging pinagpapala.

44

Kakaya%an at Talino Mo! Paunlarin Mo:

kaw ba ay may natatanging talino at kakayahanF 9asaya ka ba sa talino at kakayahang mayroon kaF !a paanong paraan mo ginagamit at pinauunlad ang mga biyayang bigay sa iyo ng &anginoonF !a araling ito sama-sama nating tuklasin ang ibaHt ibang paraan upang mapaunlad ang talino at kakayahang mayroon tayo.

45

Cakasali ka na ba sa ganitong gawainF &aligsahan

&agkanta sa !imbahan

&aglilinis ng Komunidad

Ano ang natutunan mo sa ganitong gawainF

46

%asahin ang tula sa ibaba. Munting ata

Ci @.,. %iglete

AkoHy isang munting bata, &inagpala ng &oong lumikha. !a Kanyang mga biyaya, AkoHy tuwang-tuwa. &inauunlad koHt ginagamit, 9ga katangian kong nakamit. !a paligsahan man o pagsusulit, &asasalamat walang kapalit. !a lahat ng ating biyaya, &asalamatan &oong /umikha. 9ga kakayahang ipinagkatiwala, /aging gamitin ng tama.

&ag-usapan natin

47

". (. *.

Ano-anong talino at kakayahan ang taglay ng munting bataF !ino ang dapat nating pasalamatan sa mga biyayang mayroon tayoF !a paanong paraan mo ipinakikita ang pagpapasalamat para sa mga itoF

9arami tayong makukuha sa pagsali sa mga pangkatang gawain. 9arami tayong makikilalang mga bagong kaibigan. 9agagamit at maipakikita natin ang ating talento. At higit sa lahat, mapauunlad natin ang ating talino at kakayahang bigay sa atin ng &anginoon.

Ating ;andaan
/ahat tayo ay natatangi at pinagpala ng ating &anginoon na may ibaHt ibang talino at kakayahan. 5apat natin itong paunlarin bilang pasasalamat sa &anginoong nagbigay sa atin.

Alin sa sumusunod na larawan ang nasalihan mo naF sulat ang bilang ng larawan sa kuwaderno.
48

49

Ano ang nararamdaman mo kapag lumalahok ka sa mga gawain na nakapagpapaunlad ng iyong talino at kakayahanF Kulayan ang mukha ng napili mong sagot. guhit ang inyong sagot sa kuwaderno.

50

5apat nating paunlarin ang talino at kakayahang bigay ng &anginoon sa atin. %ilang isang natatanging bata, papaano mo pauunlarin ang talino at kakayahang binigay sa iyoF paliwanag.

51

/agyan ng tsek 3 4 ang tamang hanay na nagsasabi ng iyong sagot. ,awin ang tseklis sa sagutang papel.
7inagawa mo ba ito=
". <I(/I I<IR5 M5/565' 657I

;inutulungan ko ang kaklase kong may kapansanan. !inisigawan ko ang aming katulong o kasambahay. &inagtatawanan ko ang mga batang lansangan. %inibigyan ko ng baon ang kaklase kong walang baon. Cakikipagtulakan ako sa pagpila kung oras ng reses.

(.

*.

<.

=.

&agpapaunlad ng talino at kakayahan, tungo sa kapakipakinabang at maayos na buhay.

52