Li gii thiu

Bn c Vit Nam thn mn, Ti v cng hn hnh c gii thiu cun sch qu ca mt ngi quen thn m ti ht sc yu mn, ch Tt-su-k Ku-r-y-a-na-gi, s gi thin ch ca UNICEF. y khng phi l ln u tin bn gp ngi ph n tuyt diu ny, bi ch sang thm Vit Nam thng 11 nm 1988. Qua chuyn i thm nhiu bn bit ch l mt ngh s truyn hnh rt mc ti hoa, Chng trnh phng vn hng ngy ca Tt-su-k c khn gi Nht Bn nh gi cao v yu mn. L ngi ni ting nh vy song v nhiu phng din khc ch li cn c bit hn na. Qua cun sch gn nh t truyn ca ch phn ln chng ta ngh ch Ku-r-y-a-na-gi l Tt-t-chan, ngi m lng nhn hu, nim tinm kht vng c m t ti tnh qua tng trang sch. Ti li ly lm hn hnh gp bi v B Gio Dc Vit Nam c sch kin cho dch v in ti Vit Nam cun Tt-t-chan vi s ti tr ca UNICEF v c bit cho tr em c tt. V cui cng ti xin tt c cc bn c nh cho rng Tt-t-chan ln ln mt t nc b chin tranh tn ph, phi tri qua nhiu kh khn gian kh. Qua cun sch nym ti tin chc rng ch s chinh phc c tri tim mi mt chng ta, s c thm nhiu bn mi v s pht huy c truyn thng ha bnh. M.TA-RI-C PHA-RU-KI i din UNICEF (Qu nhi ng Lin hip quc) ti Vit Nam Dear Vietnamese Readers, It gives me great pleasure to introduce to you this lovely book, written by a fond acquaintance of mine, Ms.Tetsuko Kuroyanagi, UNICEF Goodwill Ambassador. It is not the first time you have met this great lady, as she visited Viet Nam in November 1988. From that visit a lot of you will know that she is a very successful Hapanese television personalitym whose daily interview programme Tetsuko Room is highly appreciated and loved by her Japanese audience. But she is special in many more ways than being famuoi. Through her almost autobiographical book, most of us have started to think of Ms. Kuroyanagi as Totto-chan, whose kindness, belidfs and aspirations have been aptly described in the following pages. I am doubly proud of this book, as the Ministry of Education has taken the initiative of having Totto-chan translated ank especially because the proceeds will be used to help build a special school for handicapped children. In a closing note, I would also like to ask all readers to bear in mind that Totto-chan grew up in a nation ravaged by war, experiencing many difficulties and hardships. Through this book I am sure she will steal her way into the hearts of all of you, make many friends and spread the tradition of peace. M. Tarique Farooqui Li tc gi gi bn c Vit Nam

Trng tiu hc mi mi l ni ti yu thch nht v khng c ngi no nh hng n ti nhiu hn thy hiu trng trng . Ti c bit vui l cun Tt-t-chan, c b bn ca s ca ti vit v ngi trng ny, v thy hiu trng n vi tr em Vit Nam. Ti xin by t lng bit n ti B Gio dc Chnh ph Vit Nam v Nh Xut bn Kim ng v vic xut bn cun sch TT-T-CHAN bng ting Vit v cm n UNICEF u xut bn cun sch ny. Ti gp nhiu tr em H Ni v thnh ph H Ch Minh khi thm Vit Nam nm 1988 vi t cch S gi Thin ch UNICEF. Nhiu tr em ti gp ang phi chu nhng hu qu ca chin tranh c v vt cht, tinh thn cng nh th cht. Ti bit s khng kip ca chin tranh. Nhng tr em Nht Bn ngy nay khng bit iu . Nhiu tr em Nht Bn bt u hiu khi c cun sh ca ti vit v ngi trng ca mnh. Ti mong mun mi tr em trn tri t ny u c iu kin ln ln trong tnh yu, s chm sc, c hc hnh, khng phi chu i kh v s hi v v mc ch ti s tip tc lm vic ht sc mnh. Xin gi li cho thn i. T-ky- ngy 12 thng 6 nm 1989 TT-SU-K KU-R-Y-A-NA-GI Authors Message to Viernamese Readers My elementary school has always been my favourite place, and no one has had more impact on my life than the headmaster of my elementary school. I am particularly happy that Totto-chan: The Little Girl At the Window, my book about this school and its headmaster, is mow available to the children of Viet Nam. I would like to express my gratitude to the Ministru of Education of the Government fo Viet Nam for publishing this Vietnamese version of Totto-chan, and UNICEF for assisting in sponsoring it. I met many children in Hanoi and in Ho Chi Minh City when I visited Viet Nam in 1988 as a UNICEF Goodwill Ambassador. Many of the children I met were suffering the material and mentel, as well as the physical consequences of the war. I know the horror of war, but the children of Japan today do not know it. Many Japanese children begin to understand it when thay read in my book about my school being destroyed. I want every child on this earth to have a chance to grow up with love, care and the opportunity for education, and without hunger or fear, and for this I will continue to work my very best. Regards TOKYO, June, 12th 1989. TETSUKO KUROYANAGI

Li ni u

Vit v trng T-m-e v ng S-sa-ku K-ba-y-a-si, ngi sng lp v iu hnh trng ny, l mt trong nhng iu t lu ti rt mun lm. Ti khng h cu mt tnh tit no. Tt c u l nhng s kin din ra v. may thay, ti nh c kh nhiu. Nhoi vic mun ghi li nhng s kin ny, ti cn mun chuc li mt li ha khng c thc hin. Nh ti k li trong mt chng ca cun sch, khi cn l mt c b, ti c trnh trng ha vi ng K-ba-y-a-si rng, khi ln ln ti s xin dy trng T-m-e. R rng y l mt li ha m ti khng th lm trn. V vy, thay vo ti xin c gng lm cho mi ngi bit rng ng K-ba-y-a-si l ngi nh th no, tnh thng yu to ln ca ng i vi tr em v vic ng tin hnh gio dc cc em ra sao. Ong K-ba-y-a-si mt nm 1963. Nu ng cn sng n ngy nay, chc chn s cn nhiu iu ng c th k cho ti nghe. Khi vit cun sch ny, ti nhn thy nhiu tnh tit l nhng k nim hnh phc thi th u ca ti v, trong thc t, l nhng hot ng m ng vch ra mt cch thn trng t c nhng kt qu nht nh. Ti t nh chc chn phi l iu m ng K-ba-y-a-si hng suy ngh. Hay, tht ng qu bit bao khi bit rng ng ngh v vic . Vi mi mt khm ph mi, ti cng ht sc nhc nhin cm ng v bit n ng su sc. Ring ti, ti khng th nh gi ht cu ng thng ni vi ti Em bit khng, em tht l mt c b ngoan gip ti vn ln nh th no. Nu ti khng n trng T-me v khng gp ng K-ba-y-a-si th rt c th ti s b mnh danh l mt c b h, y mc cm v nht nht. Nm 1945 trng T-m-e b ph hu trong trn oanh tc ca khng qun vo T-ky-. Ong K-ba-y-a-si xy dng trng ny bng tin ring, do vy vic xy dng li i hi phi c thi gian. Sau chin tranh, trn mnh t c, thnh lp c s hin nay l Khoa Gio dc tr em ca trng i hc Am nhc Ku-ni-ta-chi. Ong cng dahy th dc ngh thut v cng h tr cho vic thnh lp Trng Tiu hc Ku-ni-ta-chi. Ong qua i tui su mi chn, cha kp mt ln na, m li nhi trng l tng ca mnh. T-m-e Ga-ku-en l mt a im nm pha ty nam T-ky-, cch ga xe la Gi-y-u gao-ka, trn tuyn ng T-ky--k, ba pht i b. Ni y hin nay l siu th P-axc v bn xe. Mt hm ti i n , hon ton v s luyn tit qu kh, ch ti bit r rng y chng cn g gi l du tch ca trng b mnh t ca n. Ti li xe chm chm i qua bn xe, ni trc y l nhng phng hc gm c cc toa tu v sn chi ca trng. Khi nhn thy chic xe ca ti, ngi ph trch bn xe ku ln: C khng th li xe vo c u, khng th vo c u! Bn ht ch ri. Dng nh ti mun ni: Ti c mun xe u, ti ch mun nh li nhng kh nim. Nhng anh ta lm sao c th hiu c. Th l ti li tip tc li xe i v mt ni bun mnh mang xm chim lng ti, khin nc mt ti c tro ra trn i m. Ti bit chc chn rng trn th gian ny c nhiu nh gio gii nhng con ngi c nhng l tng cao v c tnh thng yu to ln i vi tr em m c m nhng trng hc l tng. V ti cng bit rng thc hin c nhng c m ny ngi ta phi tri qua bit bao kh khn gian kh. Ong K-ba-y-a-si mt nhiu nm nghin cu, trc khi m trng T-m-e vo nm 1937, v trng ny b thiu hy nm 1945, s tn ti ca n tht qu ngn ngi. Ti tin rng thi k ti chnh l c nhit tnh ca ng K-ba-ya-a-si t n nh cao v cc k hoch ca ng ang n hoa rc r. Gi nh khng c chin tranh hn

s c bit bao em nh c ng chm sc v gio dc; ti bun lng trc s mt mt ni trn. Trong cun sch ny, ti c gng miu t cc phng php gio dc ca ng K-ba-ya-si . Theo ng, tt c tr em bm sinh vn tt p, v bn cht rt d b mi trng xung quanh cng nhng nh hng xu ca ngi ln ph hoi. Mc ch ca ng l khm ph bn cht ca cc em v pht trin n, gip cc em tr thnh nhng con ngi vi nhng phm cht ring. Ong K-ba-y-a-si nh gi cao tnh hn nhin v mun cho cc c tnh ca tr em c pht trun cng t nhin cng tt. Ong cng rt yu thin nhin. Mi-y--chan, con gi ng, ni vi ti rng khi cn nh cha c thng dt c i b v ni: Chng ta hy i tm cc nhp iu trong thin nhin. Ong thng dn c n bn mt cy c th, ch cho c bit cc cnh l ung a trong gi nh thi no; ng cng ni cho c bit mi quan h gia l, cnh v thn cy; l cy ung a khc nhau l tu theo tc ca gi. H ng im quan st nhng hin tng nh vy, v khi khng c gi h c ng nga mt ln tri, kin tr i ch mt ln gi thong n. Khng nhng h ch ng quan st gi m cn quan st c nhng dng sng. Hai cha con c cng thng ra bn b con sng Ta-ma gn ngm nhn nc chy. C gi ni vi ti rng, hai cha con c khng bao gi cm thy mt mi khi lm nhng vic . n y bn c c th bn khom th hi lm sao cc nh chc trch Nht Bn, trong thi chin li c th cho php mt trng tiu hc khc thng, ni vic hc tp c tin hnh trong bu khng kh t do nh vy tn ti. Ong K-ba-y-a-si rt ght s khoa trng m , v thm ch trc chin tranh ng khng cho ai c chp nh hoc tuyn truyn v tnh khc thng ca trng ng. C th, l mt l do ti sao ngi trng nh vi gn nm mi hc sinh trnh c s ch y ca cc nh chc trch v tip tc c pht trun. Mt l do khc: ng K-ba-y-a-si l mt nh gio c B Gio dc nh gi cao. Hng nm c n mng ba thng Mi mt, mt ngy trong chng trnh Nhng ngy th thao tuyt diu, mi hc sinh ca trng T-m-e bt k tt nhip vo thi gian no, ki ko nhau v n Ku-hon-bt-su d hi trng. Tuy gi y tt c chng ti tui ngoi bn mi rt nhi ngi trong chng ti xp x nm mi v c con c chu, chng ti vn gi nhau bng nhng tn cng cm. Nhng bui t hp ny l mt trong nhng di sn hnh phc m ng K-ba-y-a-sk li cho chng ti. Thc ra ti b ui ra khi trng tiu hc u tin. Ti khng nh nhiu v trng m ti c k cho ti nghe v nhng ngi ht rong v v trng . Ti kh c th tin rng mnh b ui hc. Liu ti c thc s h n n mc khng? Tu nhin, cch y nm nm, khi ti tham gia vo mt chng trnh biu din trn mn hnh bui sng, ti c gii thuu vi mt ngi bit ti lc . B chnh l gio vin ca lp bn cnh lp ti. Ti cht lng i trc iu b ni: C hc ngay bn cnh phng ti, b ni v khi ti c vic i n phng gio vin, ti thng thy c c phi ng nhoi hnh lang v b pht. Khi ti i qua, c thng nu ti li, hi ti sao ngi ta bt c ng v c lm iu g sai tri. C mt ln c hi ti: C gio c thch nhng nhi ht rong khng?:. Ti khng bit phi c x vi c ra sao, v cui cng, h mun n phng gio vin, ti phi nhm ra trc, nu thy c ng ngoi hnh lang th ti trnh khng i. C ch nhim lp c thng k vi ti v c trong phng gio vin. C y ni: Ti chng hiu v sao em y li nh vy. Chnh v

vy m trong nhng nm sau ny khi thy c xut hin trn mn hnh, ti nhn ra ngay tn c. Thi gian cch y lu ri , song ti vn nh nh in khi c hc lp mt. C ng l ngi ta bt ti ng hnh lang khng? Ti khng nh r v rt ngc nhin. Song chnh v gio mi tc hoa rm vi khun mt phc hu, vi dng dp cn tr trung kia, ngi chu kh n tham d chng trnh biu din trn mn hnh bui sng y, cui cng lm cho ti tin rng thc s ti b ui hc. n y ti li mun by t lng bit n chn thnh i vi m ti v b khng k cho ti bit iu , mi cho n ngy sinh nht ln th hai mi ca ti. Con c bit ti sao con phi chuyn trng tiu hc khng? C mt hm m ti hi nh vy. Khi thy ti tr li: Con khng bit th b tip tc ni mt cch rt thn nhin rng: Ch v con b ui hc. Ngy y b hon ton c th ni: Con s tr thnh ngi nh th no y? Con b ui hc. Nu ngi ta li ui con ra khi trng tip theo th con s i u?. Nu m ti ni vi ti nh vy trong nhy u tin khi ti bc chn vo cng trng T-m-e Ga-ku-en th ti s cm thy bt hnh v lo lng bit chng no. V nu vy th cng trng rp bng cy cng nhng phng hc toa tu s chng c th lm ti phn khi. Tht may thay ti c mt ngi m nh m ti. Sau chin tranh, ch cn li vi tm nh chp ti trng T-m-e. Trong s ch c nhng tm nh chp khi tt nghip l p nht. Hc sinh lp cui cp thng ng cc bc ln xung trc ca phng hp chp nh. Nhng mi ln thy hc sinh tt nghip xp hng v gi nhau Mau ln, chp nh, th hc sinh cc lp khc cng mun chen vo v th l by gi khng th no ch ra ai l nhng hc sinh ca lp tt nghip. Chng ti thng c nhng cuc tho lun si ni v ch ny trong cc bui hp mt. Ong K-ba-y-a-si khng bao gi ni g vo nhng dp chp nh ny. C l ng ngh rng tt nht l c nhng hnh nh sng ng ca mi ngi trong trng, hn l mt bc tranh tt nghip chnh thc. Gi y xem li, nhng tm nh ny qu l rt tiu biu cho trng T-m-e. Cn bao iu khc na ti c th vit v trng T-m-e. Nhng ti s rt vui mng nu ti c th lm cho mi ngi hiu rng c sao thm ch mt c b nh Tt-tchan, khi chu nhng nh hng ng n ca ngi ln, li c th tr thnh mt ngi bit sng ha hp vi mi ngi khc. S-sa-ku K-ba-y-a-si, ngi c nhiu cm hng v c tm nhn xa thnh lp nh trng tuyt vi ny, sinh ngy 18 thng 6 nm 1893, ti mt vng nng thn pha ty bc T-ky-. Thin nhin v m nhc l nhng nh m ng yu thch nht. Lc cn nh ng thng ra ng trn b sng gn nh, vi dy ni Ha-ru-na pha xa, v tng tng dng nc chy cun cun l mt dn nhc v ng l nhc trng. L con t trong mt gia nh nng dn kh ngho c su ngi con, ng phi lm tr gio sau khi hc xong tiu hc. Tuy nhin, lm c vic, ng phi c nhng chng ch cn thit, v c nhng th ng phi c gng vt bc bng mt ti nng phi thng. Ngay sau ng ginh c ch dy ti mt trng tiu hc T-ky-. ng kt hp vic ging dy vi vic nghin cu m nhc v chnh iu gip ng thc hin c kht vng m ng hng p . Ong vo hc trong Khoa Gio dc m nhc, thuc nhc vin u tin ca Nht Bn nay l Trng i hc ngh thut v m nhc T-ky-. Khi tt nghip, ng tr thnh gio vin dy nhc ti trng tiu hc Xy-ky. Trng ny do ng Ha-ru-gi Na-ka-mu-ra sng lp. Ong l mt con ngi tuyt diu lun lun tin rng gio dc tiu hc l bc gio dc quan trng nht i

vi tr em. y ng Ha-ru-gi ch trng t chc nhng lp t hc sinh v chng trnh t do gip cc em pht trin nhng phm cht tt p ca c nhn v pht huy tnh t trng. Vic hc tp c tin hnh vo cc bui sng. Bui chiu dnh i do thu thp cy c, tp v, tp ht hay nghe cc bai thuyt trnh ca thy hiu trng. Ong K-ba-y-a-si chu nh hng rt ln cc phng php ca ng Ha-ru-gi Na-kamu-ra, v sau ny ng xy dng mt loi chng trnh tnh t trng T-m-e. Trong thi gian dy nhc y ng K-ba-y-a-si vit mt v ca kch cho tr em, hc sinh trnh din. V ca kch ca ng li mt n tng su sc trong tm hn nh cng nghip I-oa-xa-ki mt thnh vin trong gia nh c cng ty thng mi Mtsu-bi-si khng l. Nh i t bn I-oa-sa-ki u cho nn ngh thut gip Kxca Y-a-ma-da, nh son nhc lo thnh ca Nht v ti tr cho nh trng. Sau nh i t bn I-oa-xa-ki cn cung cp kinh ph c ng K-ba-y-a-si sang chu Au nghin cu cc phng php gio dc. Ong K-ba-y-a-si chu Au hai nm t 1922 n 1924. Trong thi gian ny ng thng n thm cc trng v cng vi -mi-l Gic-c an-cr-d nghin cu mn th dc ngh thut Pa-ri. Khi tr v nc, cng vi mt ngi khc, ng thnh lp Trng mu gio Xy-gi. Ong K-ba-y-a-si thng nhc nh cc c mu gio ng g p cc chu vo nhng khn mu nh trc. Hy cc chu pht trin t nhin, ng ni ng cn tr kht vng ca cc chu. c m ca cc chu ln hn m c ca cc c. Trc cha c mt trng mu gio no nh th Nht Bn. Nm 1930, ng K-ba-y-a-si li i Chu Au nghin cu thm mt nm na. Cng vi an-cr-d ng i quan st nhiu ni v i n quyt nh s m trng ring ca ng khi tr v Nht Bn. Ngoi vic m trng T-m-e Ga-ku-en nm 1937, ng cn thnh lp Hi th dc ngh thut Nht Bn. Nhiu ngi nh ti ng nh l ngi truyn b th dc ngh thut Nht Bn v ghi nhn cng lao ca ng trong vic xy dng Trng i hc Am nhc Ku-ni-ta-chi sau chin tranh. Ch cn li vi ngi trong chng ti trc tip vn dng cc phng php dy hc ca ng, v tht ng bun l ng qua trc khi c th xy dng mt trng na ging nh trng T-m-e. Khi trng ny b thiu chy, ng hnh dung ra mt trng khc tt hn. Bt chp s rung chuyn bi bom n xung quanh, ng vn hivi v sng khoi: Sp ti, chng ta s xy dng loi trng hc nh th no y?. Khi ti bt tay vo vit cun sch ny, ti ht sc ngc nhin bit rng ng ch nhim chng trnh phng vn truyn hnh hng ngy ca Tt-su-k ngi vng ti lm vic trong nhiu nm ngi tin hnh nghin cu v ng K-ba-y-a-si c chc nm ri. Tuy cha bao gi gp ng K-ba-y-a-si, song mt ngi ph n tng chi pi-a-n cho cc lp th dc ngh thut ca tr em gi cho ng ch nhim quan tm nghin cu v nh gio dc hc ny. Khi b gio y bt u chi n, ng K-ba-y-a-si thng sa li nhp cho b v ni: Ch c bit khng, cc em khng bc i nh vy u!. Ong qu ha mnh cng cc em, nn hiu tng nhp th v bc i ca chng. Ti hy vng ng Ka-du-hi-k Sa-n ng ch nhim ca ti s sm hon thnh cun sch ca mnh k cho th gii bit thm nhiu chuyn v con ngi phi thng ny. Cch y hai mi nm, mt bin tp vin tr ca cn ty K-an-sa pht hin ra bi tiu lun ca ti vit v trng T-m-e ng trong mt t tp ch ca ph n, ng tm gp ti, tay m mt tp bo, v ngh ti pht trin bi tiu laun thnh mt cun sch. Ti c li l dng t bo lm mt vic khc v ngi n ng tr tui kia tr thnh mt gim c trckhi kin ca ng thnh hin thc. Nhng chnh nghi

ng Kat-su-hi-sa K-to l ngi cho ti ngh v nim tin lm vic ny. Khi v cha vit nhiu nn vic vit c mt cun sch l mt vic lm ng s. B cui cng ngi ta khuyn ti nn vit tng chng mt v ng thnh mt lot bi trn tp ch Ngi ph n tr ca Cng ty K-an-sa. V ti bt u vit t thng hai nm 1979 n thng mi hai 1980. Hng thng ti thng i thm Vin Bo tngch tranh ca Chi-hi-r I-oa-sa-ki Si-m Sa-ku-gi, N-ri-ma-ku, T-ky- chn tranh minh ha. Chi-hi-r I-oa-sa-ki l mt n ha s thin ti chuyn v tranh thuu nhi. Ti t hi khng bit ni no trn th gii ny, cn c nhng ngh s c th v tr em sng ng nh tranh ca b. B v cc em di mun vn tm trng v t th khc nhau v phn bit r rng nhng ng nt khc nhau gia a tr su thng vi em b chn thng tui. Ti khng th ni ht nim hnh phc ca ti khi c php dng tranh ca b minh ha cho cun sch ca ti. iu k l l tranh ca b rt ph hp vi cu chuyn ca ti. B mt nm 1974, v nhiu ngi lun lun hi c phi ti bt tay vit cun sh ny khi b cn sng khng, iu chng t tranh ca b vi mun vn cch miu t tr em trung thc v gn gi vi cuc sng. Chi-hi-r I-la-sa-ki li gn by ngn bc tranh, v ti c c n c xem rt nhiu tranh nguyn bn nh s gip n tnh ca con trai b, mt nh vit kich, ph gim c nh bo tng, v v anh. Ti xin t lng bit n i vi chng b ngh s v cho php ti in li cc tc phm ca b. Ti cng xin cm n nh son kch Ta-a-su Li-daoa, gim c nh bo tng m hin nay ti l u vin qun tr, lin tc gic ti vit sch khi thy ti tr hon. Tt nhin Mi-y--chan v cc bn cng trng T-m-e cng gip ti rt nhiu. Ti cng xin chn thnh cm n ng ky-k I-oa-m-t, ngi bin tp bn ting Nht l ngi lun lun ni: Chng ta phi lm cho cun sch ny tr thnh mt cun sch hay tht s. Ti c nh chn nhan ting Nht t mt thnh nh ph bin t nhiu nm nay cp n nhng con ngi bn l ca s, c ngha l ngi ta ang trn mp ca hay sp b y ra ngoi gi lnh. Tuy ti thng phi ng bn ca s ngoi s mong mun nhn nhng ngi ht rong, ti thc s cm thy mnh b y ra ngoi ca s ti trng hc u tin b xa lnh v chu s lnh lng. u ca cun sch ngoi nhng ngha cn c thm mt ngha ny na: ca s ca hnh phc, cui cng m ra trc mt ti, ti trng T-m-e! Trng T-m-e khng cn na. C l khng g c th lm cho ti vui sng hn nu bit rng khi c cun sch ny, trng s sng li trong tm tr cc bn. T-ky-, 1982 Tt-t-chan, c b bn ca s mi xut bn c ba nm, nhng trong thi gian xy ra bit bao iu lm ti ngc nhin v sung sng. Khi ti vit v ngi thy hiu trng knh mn ca mnh v nhng thng nm khng th no qun ca ti ti trng T-m-e, cha bao gi ti dm ngh rng y li l cun sch bn chy nht. Bn triu ri bn c bn trong nm u v hin nay ln ti gn su triu. Ngi ta ni vi ti rng: y l mt k lc trong lch s xut bn Nht Bn!. Nhng iu t c y ngha i vi ti. Mi cho n khi mi ngy ti nhn c khng bit bao nhiu th t khp trn t Nht gi v, ti mi bt u nhn thy rng thc s c rt nhiu ngi ang c cun sch ca ti. Ti nhn c th ca bn c thuc mi la tui, t em b 5 tui n c gi 130 tui, v mi bc th u lm ti xc ng. Ti cng ngc nhin khi nhn c rt nhiu th ca cc em hc sinh tiu hc, v cha bao gi ti dm ngh rng cc em b nh vy li

c cun sch ny, mc d ti c gng vit mt cch tht dung d, d hiu, trnh dng nhiu ch gc Hn kh hiu. Trong thi i ngy nay, khi nhiu t tr thnh t cht, ti thy tht l tuyt vi khi bit cc em t lp hai tr ln dng t in c Tt-t-chan! Mt b gi lp hai vit th ni rng c nhn thy mt em b b tn tt l em li ngh: Oi li c mt Y-a-su-ki-chan, hoc nht nh em y phi l mt ngi ca trng T-m-e! v th l em li chy n bn h cho hi v cm thy rt vui khi c p li. Bn mi nm tri qua kh t khi trng T-m-e khng cn tn ti! Cc em ca chng ta tht l tuyt vi, c ng vy khng? Nhiu em hc sinh khc vit th k rng khi c n on ni v trng T-m-e b thiu hy, cc em nhn thy chn tranh l khng tt, v nh vy tht ng vit cuosn sch ny. Tuy nhin khi vit n, trc sau ti ch dm ngh rng tht l vui nu nh cc nh gio v cc b m tr khi c v ng K-ba-y-a-si s t nh rng: c mt con ngi tn tyjy, tht s thng yu v tin tng tr em. Nhng ti e rng cng c nhng gio vin s gt b nhng t tng ca ng v coi chng l qu duy tm trong x hi ganh ua ny Trong thc t, khi cun sch ny ra i, mt s gio vin tiu hc vit th cho ti bit, hng ngy h c cho cc em nghe vo gi n tra. Cn cc gio vin ha trng tiu hc th li vit th ni rng h c tng phn ca Tt-t-chan cho cc em trong lp nghe, v sau yu cu cc em v tranh minh ha theo nhng g m cc em nghe c. Mt s gio vin trung hc li vit th ni rng ng lc h cm thy rt tht vng i vi nn gio dc n mc h tnh chuyn t b ngh dy, song c s c v boowi ngng t tng ca ng K-ba-y-a-si, h quyt nh li. Ti nhn c nhiu bc th chn thnh nh vy v nc mt ti li tro ra khi bit c rt nhiu ngi suy ngh ging nh ng K-ba-y-a-si. Gio vin dng cun sch ca ti di nhiu hnh thc khc nhau, v nm ngoi chng mang tiu ng gio nh nng c chnh thc a vo sch gio khoa lp ba ting Nht, v chng Ngi trng c nt c a vo sch o c lun l lp bn. Ti cng nhn c nhng bc th y lo u. Mt em gi trung hc vit th cho ti t mt tri ci to tr em h ni rng: Nu em c mt ngi m nh m Tt-tchan, v c mt ngi thy nh ng K-ba-y-a-si, chc chn em khng phi vo chn ny. Ti sao Tt-t-chan li tr thnh mt cun sch bn chy nh vy? Gii thng tin i chng t ra cu hi ny v n tr thnh ch ca mt s cuc tranh lun. Bo A-sa-hi ng mt lot bi nhan Du hiu Tt-t-chan, tho lun cc phng din khc nhau v s tc ng ca cun sch, v iu ng nhc nhin l mt nh xut bn khc cho ra i mt cun sch hon chnh v ch e ny. Cun sch mang tn Ttt-chan: Cu chuyn ca mt cun sch bn chy nht, phn tch hin tng ti sao n c bn chy nh vy t mi kha cnh. Ti cho rng mt l do v hiu qu ca cun sch l n xut hin ng vo lc s nghip gio dc tr thnh mt vn ct yu, v mi ngi u thy rng cn phi c mt tc ng no i vi nn gio dc, v v vy nhiu ngi c cun sch nh l mt lun thuyt gio dc, mc d khng phi l l do ti vit cun sch ny. Hn th na y l cun truyn cho mi ngi, thu ht s ch ca mi ngi, thuc mi la tui v quan im. V chnh cng l mt l do khc ca s t khch. y cng l mt cun sch bn chy nht Nht ca mt n tc gi. Ban u phn ng ca nam gii i vi cun sch khng thun l lm, v ti nhn ra iu ny khi cc bn nam gii c phng vn tr li rng: Ti b li cun v ci ba in hnh ph n, hoc Ti gt b s suy ngh l cun sch bn chy nht ca mt ngi mua vui ni

ting. H cn ni: Ti khng nh c, nhng ngi nh c gic ti c Kt qu cc cuc trao i l tt. Ti xin chn thnh cm n nhng ai trong cc gia nh nhit tnh c v Tt-t-chan! Trc khi xut bn cun sch, ti quyt nh s dng tin nhun bt xy dng nh ht chuyn nghip u tin cho cc din vin ic Nht. Ti ngh chnh ph bin n thnh mt t chc phc li x hi n c th tip tc hot ng khi ti qu gi hoc sau khi ti qua i. y l mt vic rt kh v khng c tin l, nhng cc nh chc trch xem xt hn hai mi nhm nm ti hot ng trong lnh vc phc li x hi v cui cng ng . Bng cch ny, t chc phc li x hi c nghe ni n l qu Tt-t c lp ra. y l mt thng li khng lng trc, v thng qua qu , nh ht cho ngi ic ca Nht xut hin. Hin nay hn hai mi din vin ic ang c hun luyn ti Trung tm hun luyn ca qu Tt-t, v ni y cng c lp hc ngn ng k hiu. Thng by va qua chng ti thc hin c c m m chusg ti hng p l a c v kch Ky--gen i biu din ti lin hoan ca kch ca i hi quc t ca nhng ngi cm ic ti Pa-lc-m, I-ta-li-a; trc nhng khn gi i din cho bn mi lm nc. y l ln u tin cc din vin ic ca Nht i biu din nc ngoi, v iu ny c c cng nh nhiu ngi trong s bn c Tt-t-chan. Cch y hai nm, nh qu Tt-t c thnh lp v v cun sch bn chy nht, ti c mi ti d Tic Vn Xun ca Hong cng vi nhng ngi nh Ke-ni-chi Fu-kui, ngi c gii thng N-ben, v ti v cng phn khi khi c ngi ni vi ti rng: Vui thay cun sch ca b bn rt chy. Nm 1981 l Nm quc t ca nhng ngi tn tt, v ngy 9 thng Mi hai (hin nay c coi l ngy ca nhng ngi tn tt Nht), ti nhn c phn thng ca Th tng Su-du-ki. Ti cng nhn c mt s gii thng khc trong c Gii thng ca th vin Hn bn l ng, tng nh nh vn sch thiu nhi Y-u-gi Y-ama-m-t. Rt nhiu ngi yu cu ti xy dng Tt-t-chan thnh mt b phim, mt ca kch ca chng trnh truyn hnh, mt b phim hot hnh, mt v kch, hay mt bn nhc. Nhng ti nhn thy rng ti kh c th vt c nhng k ha ca Chi-hi-r I-oa-saki, v nhng hnh nh m c gi to dng ra trong tr tng tng ca mnh, nn ti t chi tt c. Nhng ri ti cng ng vi Dn nhc giao hng Sin-xy Ni-hen l xy dng cu chuyn ny thnh mt bn giao hng, v m nhc cho php ta mc sc tng tng. Sng tc ca A-ki-hi-r K-m-ri xc ng hn tt c mi li l ca ti, v Dn nhc giao hng Sin-xy Ni-hen i biu din nhiu ni trn t Nht, vi li dn truyn ca chnh ti. Ngi ta cng ghi m v bn giao hng ny. Nm 1982, mt nm sau khi Tt-t-chan c xut bn -r-thy Bri-tn hon thnh bn dch sang ting Anh. -r-thy va l ngi sng tc nhc va l nh th v bn dch ca b c cng nhp iu nh nguyn bn, v ti cng rt xc dng khi c bn dch ca b. Bn ting Anh cng lp mt k lc mi, l cun sch ting Anh bn chy nht Nht vi khong bn trm ngn bn. Bn ting Anh ng thi cng c pht hnh ti M, v lc ti xut hin trong chng trnh biu din Tonight (m nay) ca Gin-ni Cc-xn. Sau ti c mi i ni chuyn, d cc bui thng tin, v t Thi bo Nu c, mt t bo danh ting ca M ng mt bi c sch di trong mc im sch ch nht. Ngoi s vic ni trn, cc phng tin thng tin i chng ca M cng chp c hi a tin v nhng iu mi l ca mt n din vin v tuyn truyn hnh ca Nht. Tp ch Thi cuc dnh trn mt trang phng vn ti trong s c bit v Nht Bn.

Tt-t-chan cng c dch v xut bn ti Trung Quc v Triu Tin. V Nht Bn khng c cc hip nh v xut bn (bn quyn) vi cc nc ny nn ti khng c bit v cc cun sch dch, mi cho n khi mt ngi bn tt Trung Quc gi cho ti mt cun thng qua mt ngi Nht quen bit. Cc nh xut bn Ba Lan, v Phn Lan cng ang chun b dch v xut bn. Mt nh xut bn ca Tip cng ang tin hnh cc cuc thng lng v mt s nc Chu u khc cng c yu cu. Ti rt vui mng khi c bit c nhiu ngi bit v Nht Bn qua Tt-t-chan. Ti cng nhn c th gi t nc M n, v mt b trai trng tiu hc vit; Tt-tchan, bn c phi l mt bn gi xinh p khng? Nu xinh p bn c th ti nh ti n cm ti. C gio ca em, ngi c truyn ny cho c lp nghe, ch thch thm mt dng, ni rng em b trai ny xut thn t mt gia nh ngho ngi da en. Ti ngh iu ny cng rt c ngha l c rt nhiu n sinh trung hc, i hc vit th cho ti, tm s: Chu khng ng y li l mt cun sch giu lng nhn i n th. Cc em khng ni r iu g c t lm cho cc em thy hp dn nht. C th iu tng em s khc nhau. Nhng ti ngh, ni chung, cc em mun p li tnh thng v lng . Ti va c b nhim lm S gi Thin Ch ca UNICEF (Qu nhi ng ca lin hp quc) mt t chc ton th gii, c gii thng Ha Bnh N-ben. S d ti c nh vy cng l nh c Tt-t-chan, v ng Gim c chp hnh ca ban Th k UNICEF Niu Yoc ngi quan trng nht ca t chc c tt-t-chan do mt ngi bn gi cho. Ong rt xc ng v ni rng nhng suy ngh ca ti cng chnh l nhng suy ngh ca UNICEF, v th l ng chn ti lm S gi Thin ch v ng ngh rng cn c mt s gi Thin ch ngi Chu . Din vin M an-ny Kay-, din vin Anh Pi-t U-sti-noop v n din vin Na Uy Lip UL-man l nhng S gi Thin ch ni ting, v ti l ngi th t. Mi ngy c bn mi ngn, v mi nm c mi lm triu tr em cht i, v cht v cc bnh tt do i gy ra. Nhim v ca ti l phi i thy cc iu kin sinh sng ca cc em v bo co vi tt c cc bn v nhng iu kin . Ma h ny ti s i chu Phi v nu b tr kp, ti s i thm mt s nc Chu . Nu ng K-ba-y-a-si cn sng, ti chc rng ng s rt hi lng. Cc em c bit khng, tt c cc em l mt! Bt k cc em lm g, cc em u l mt trn th gii ny. l cu m ng K-ba-y-a-si thng ni. xun 1984 TT-SU-KOA KU-R-Y-A-NA-GI

Nh ga
H ri con tu Oi-ma-chi tu ga Gi-y-u-gao-ka, v ngi m nm tay Toot-t-chan i ra cng sot v. Tt-t-chan cha i tu bao gi nn em khng mun tr li ci v qu gi m em ang nm cht trong tay. - Chu gi li ci v ny c khng? Tt-t-chan hi ngi sot v. Bc lin tr li: - Khng c u chu , - v thu ly ci v ca em. Tt-t-chan lin ch vo ci hp ng y v v hi: - C ng tt c nhng ci v ny l ca bc khng? - Khng u, y l v ca nh ga. Bc tr li, trong lc vn lun tay n ly v ca nhng ngi khch ra cng.

Tt-t-chan li nhn chic hp mt cch thm mun v ni tip: - Oi th no ln ln chu cng i bn v xe la thi! Bc sot v nhn em k hn: - Thng b nh bc cng mun lm vic nh ga, cc chu s cng lm vi nhau vy! Tt-t-chan bc sang mt bn v tru mn nhn bc sot v. Ngi bc trn mp mt eo knh v mt rt phc hu. Tt-t-chan ng chng nnh, suy ngh v ci iu bc sot v va ni: Hm! Hm chu khng phn i chuyn chu cng lm vic vi con trai bc u, em ni: - Chu s ngh k thm v chyn ny. By gi chu s rt bn v chu ang trn ng i n trng mi. Em chy n vi m ang ng i em v ni to: - Con s lm mt ngi bn v, m . B m khng t v ngc nhin, b ni: - M tng con s tr thnh mt nh tnh bo c m. Tt-t-chan nm cht tay m bc i. Em rt nh l cho ti ngy hm qua, em vn cn c mun tr thnh mt nh tnh bo. Nhng tht vui xit bao nu c lm ch mt ci hp ng y v! - con ngh ra ri, - mt hay cht thong hin ra trong u em. Em nhn m v ni to. Liu con c th va lm ngi bn v va lm mt nh tnh bo c khng h m? Ngi m khng tr li. Di chic m d c nh nhng bng hoa nh, khun mt ng yu ca ngi m tr nn m chiu. S tht l b ang rt lo. Chuyn g s xy ra nu ngi ta khng nhn Tt-t-chan vo trng mi? B nhn Tt-t-chan ang tung tng va i va ni lun mm. Tt-t-chan khng bit rng m ang rt lo lng nh vy, nn khi bn mt gp nhau, em ni mt cch rt vui v: - Con ngh khc ri m . Con s xin vo mt ban nhc nh i ht rong trn ng ph, qung co cho nhng ca hng mi c! Ging ngi m m v tht vng khi b ni: - Mau ln con! Ko li mun by gi. Chng ta khng c thy hiu trng phi i. ng huyn thuyn na. Hy nhn xung ng v bc i cho cn thn. ng xa, pha trc h, cng mt ngi trng nh c hin r dn.

C b bn ca s
L do khin b m lo lng l mc d Tt-t-chan va mi i hc, em b ui ra khi trng. Nim yu thch b gt b ngay t lp mt! Chuyn xy ra cch y mi mt tun. C ch nhim lp Tt-t-chan mi m em n. C i thng vo vn : - Con gi b lm lon c lp ti. Ti buc phi ngh vi b chuyn em sang trng khc! C gio tr v xinh p th di. Thc s ti khng cn cch no khc! Ngi m v cng sng st. B phn vn t hi, Tt-t-chan lm g n ni lon c lp ln?

C gio a tay la mi tc ct ngn kiu con trai, i mt chp chp lia la v lo lng, v bt u k r: - Tha b, trc ht l chuyn em y c m v ng np bn hng trm ln. Ti c dn l khng em no c m v ng np bn tr phi phi ly ra hoc ct i mt ci g . Th l con gi b lun tay ly ci ny ra, ct ci kia vo ly ra hoc ct vo quyn v, hp bt ch, nhng cun sch gio khoa v nhng th lt vt khc ca em y. V d khi c lp vit bng ch ci, con b m np bn ly v ra ri ng sm li. Tip em li m np bn, th u vo, ly ra chic bt ch, ri li mau chng ng sm np bn li, sau vit ch A. Nu em vit bn hay vit li, em m ngn bn, ly ci ty ra ng np bn li, ty ch , ri li m v ng np bn ct ty vo tt c cc ng tc din ra rt nhanh. Khi em vit xong ch A, em t tng th mt vo trong ngn bn. Em ct bt ch xong, ng np bn li, lin li m np bn ct quyn v vo. Khi vit n ch khc, em li lp li t u tt c trc tin l quyn v, ri n ci bt ch, n ci ty m v ng np bn vi tng th mt. Nhng ng tc lm u c ti quay cung. V ti cng khng th trch em c v mi ln em m hay ng np bn u c l do c! i hng mi di ca c gio chp chp nh th cnh tng ang sng li trong u c. Mt ngh le sng trong u ngi m: Ti sao Tt-t-chan li m v ng np ngn bn nhiu ln nh vy? B nh li Tt-t-chan t ra rt xc dng trong bui u sau khi trng v. Em ni: Trng hc tht tuyt! Bn hc ca con nh th c cc ngn ko, nhng bn hoc trng li c np nng ln. N ging nh mt ci hp, v m c th ct mi th vo . Tht l th v! Ngi m hnh dung cnh con gi mnh khoi ch ht m, ri li ng np chic bn mi kia. V ngi m cng khng ngh rng vic lm l nghch ngm. D sao th Ttt-chan cng s chm dt tr m, ng np bn khi n thy khng cn mi l na. Nhng b ch ni vi c gio rng: - Ti s ni vi chu v chuyn ny. C gio ni tip ging to hn: - Nu chuyn ch c th, ti cho qua Ngi m hi li li khi c gio chm v pha trc: - Khi chm dt tr cp knh vi chic np bn em y li ng dy. ng sut c bui hc. - ng dy ? u? ngi m v cng ngc nhin hi. - Bn ca s, - c gio tr li v bc dc. - Ti sao chu li ng bn ca s ? ngi m hi mt cch bi ri. - em y c th gi nhng ngi ht rong li, - c gio gn nh go ln. i khi cu chuyn ca c gio l th ny: Sau gn mt gi cp knh vi chic np bn, Tt-t-chan ri ch ngi n bn ca s nhn ra ng ph. Sau , ng vo lc c gio hy vng rng, ngh n trt t, em y c th tr v ch ngi, th Tt-t-chan bng gi to on ht rong n mc le lot ang i ngang qua. Phng hc ngay tng trt nhn ra ng ph l nim vui ca Tt-t-chan v cng l ni kh ca c gio. Ch c mt hng ro thp ngn cch, cho nn bt k ai trong lp cng c th ni chuyeejndeex dng vi nhng ngi qua li. Nghe Tt-t-chan gi, nhng ngi ht

rong n ngay bn ca s. C gio k tip: Th l Tt-t-chan ni to vi c lp H n ri y! v tt c hc sinh trong lp a n ngay bn ca s, ni chuyn vi nhng ngi ht rong. Chi bi g i!, Tt-t-chan ngh. V th l on ht rong, vn thng i qua trng lng l, dng ngay cc nhc c nh kn cla-ri-nt, cng, trng, n ba dy biu din cho hc sinh xem trong lc c gio ti nghip chng bit lm g ngoi vic kin tr ch i cho n khi cuc vui kt thc. Cui cng, cuc biu din chm dt, on ht rong ra i, cn hc sinh tr v ch ca mnh. Tt c, ch tr Tt-t-chan. Khi c gio hi: Ti sao em cn ng ? Tt-tchan tr li mt cch nghim tc: Tha c, c th l ban nhc khc s n. V tht l tit nu h n m chng em khng c gp. - B c th nhn thy nhng s vic ny gy mt trt t n chng no ri, c ng khng? c gio xc ng ni. B m t v ng tnh. C gio li tip tc k, ging gay gt hn: - V sau , ngoi nhng chuyn ti va k trn - Chu n cn lm nhng g na ? b m hi trong tm trng ca ngi b yu th. - G na y ?- c gio ku ln. Nu ti c th k ht c nhng vic m em lm th ti khng phi ngh b cho chu chuyn trng. C gio trn tnh li, nhn thng vo mt b m v li ni: - Hm qua, Tt-t-chan li tip tc ng bn ca s nh thng l. Ti tip tc ging bi, ngh rng em y li ng i nhng ngi ht rong th bng nhin ti nghe thy em y hi mt ngi no : Bn ang lm g th?. T ni ti ng, ti ch nhn thy ai v ti cng khng hiu chuyn g ang xy ra. Sau em li hi: Bn ang lm g th Em khng ni chuyn vi ngi i trn ng m vi mt ai trn cao kia. Ti bt u t m v c nghe ting tr li nhng khng thy g. Trong lc , v con gi b c lin tc hi Bn ang lm g th? nn ti khng th no ging bi c. Ti i n bn ca s xem con b ang ni chuyn vi ai. Khi ti ngoi u ra ngoi ca s nhn ln, ti thy mt i chim nhn ang lm t di mi hin ca nh trng. Em ang ni chuyn vi i chim nhn! By gi khi hiu cc em, ti khng cho rng ni chuyn vi chim nhn l xu u! Ch c iu ti mun ni l khng nn hi chim nhn ang lm g khi cn trong lp. B m cha kp xin li th c gio ni tip: - Sau l tit v. Ti yu cu cc em v l c nc Nht. Tt c cc em khc u v ng, ch tr con gi b. Em khng v quc k m li v l c ca hi qun, loi c c tua xung quanh nh b bit y. Theo ti, v nh vy cng khng c g l sai. Nhng ngay sau em v nhng ng dim xung quanh. V ng dim! B bit khng, n ging nh nhng ng dim c thiu nhi y m. C l em nhn thy mt chic c nh th mt ni no . Trc khi ti nhn ra em v nh th no, th em v ng tua vng vt ra khi trang giy xung mt bn. B bit khng, em v l c gn ht c trang giy nn khng cn ch v ng dim na. Th l em cm ci bt mu vng v hng trm nt quanh l c, vt c ra ngoi trang giy va khi em nhc quyn v ln, mt bn y nhng vt vng khng th no lau sch c. Cng may l em ch v nhng ng ba pha. - C ni, ch c ba pha, c ngha l th no? b m lng tng hi. Tuy thm mt, c gio vn n tn gii thch:

- Em y v cn c pha bn tri nn ng dim ch ba pha xung quanh thi. B m phn no cm thy vi i ni lo lng: - Ti hiu ri, ch c ba pha Nhng phn ln cn c li cng vt ra ngoi trang giy, v n vn cn nguyn du vt trn mt bn. Sau c gio ng dy, lnh lng, ni to nh n mt lot sng t bit. Khng phi ch c ti bc mnh, m ngay c c gio phng bn cng rt kh chu. Nh vy r rng l b m phi lm mt vic g y. Hnh ng ca con gi b nh vy l khng hay i vi nhng hc sinh khc. B s phi i tm mt trng hc no , ni ngi ta c th hiu c c con gi nh b ca b, v dy cho n bit cch sng ha hp vi ngi khc. Nh trng m hai m con b ang trn ng i ti c b pht hin ra sau khi dy cng tm kim. B m khng h ni vi Tt-t-chan rng em b ui hc. B nhn thy rng Tt-tchan khng th hiu ni nhng vic lm sai tri ca em, v b cng khng mun con gi b c nhng mc cm, nn b quyt nh khng ni vi Tt-t-chan v chuyn ny cho n khi no em ln ln. Trc sau, b ch hi: - Con c thch n trng mi hc khng? M nghe ni y l mt trng rt tt. - Cng thch m , - Tt-t-chan tr li sau mt thong suy ngh. Nhng Li cn nhng g na y, b m lo lng ngh. Liu con b c nhn bit rng n b ui hc khng? Mt lc sau Tt-t-chan phn khi hi b: - Nhng nhng ngi ht rong cng s n trng mi ch m?

Trng mi
n trc cng trng mi, Tt-t-chan dng li. Cng trng c l nhng ct xi mng chc chn, c tn trng bng ch to. Cn cng trng ny ch gm hai ct ngn c cnh l chi ln. - Chic cng ny s cn ln ln. - Tt-t-chan ni. C th n s ln cao hn c nhng cy ct mc dy in thoi. R rng hai ct cng trng l hai gc cy cn r. Khi n gn hn Tt-t-chan phi ngoi u sang mt bn c tn trng v ci bin tn trng b gi thi lch i. T-m-e Ga-ku-en Khi Tt-t-chan sp sa hi m T-m-e c ngha l th no th em thong nhn ra mt ci g ng xa lm em c tng mnh ang trong gic m. Em ngi thp xung, nhm qua bi cy thy cho r hn, v em khng th tin vo mt mnh na. - M i, c ng mt con tu kia khng? Kia ka, trong sn trng y! lm phng hc, nh trng phi tn dng su toa tu b khng. Mt trng hc trn mt con tu! iu ny i vi Tt-t-chan ging nh mt gic m tht?

Ca s ca cc toa tu long lanh trong nng mai. Nhng i mt ca c b m hng nhn chng qua bi cy cn long lanh hn th na.

Con thch trng ny

Mt lc sau Tt-t-chan ku ln sung sng chy v pha trng hc con tu. Em gi m: - M i! Mau ln! Chy ln tu i, n vn cn ang ng yn y! B m git mnh vi chy theo con. Trc y b trng i bng r nn chy nhanh hn v tm c o Tt-t-chan khi em sp sa bc ln ca. - Con cha vo c u, - b m va ni va gi em li. - Cc toa tu ny l nhng phng hc, con cha c nhn vo trng. Nu con mun ln con tu ny th con cn phi ngoan, l php vi thy hiu trng. By gi hai m con phi chun b n gp thy i, v nu mi chuyn tt p th con s c nhn vo hc. Con c ng khng? Tt-t-chan v cng tht vng v khng c ln ngay con tu, nhng em cng hiu rng tt hn l phi nghe li m. - vng , - em tr li. Sau Tt-t-chan ni tip Con rt thch trng ny. Hnh nh m mun ni, vn u phi l chuyn con thch hay khng thch trng ny, m l thy hiu trng c thch con hay khng kia. B khng tm o Tt-t-chan na. B cm tay con v chun b bc vo vn phng thy hiu trng. Tt c cc toa tu u yn lng v gi hc u tin trong ngy bt u. Bao quanh ci sn trng nh b c nhng thm hoa rc r nhng hoa v vng, l mt hng cy thay cho cho mt bc tng. Vn phng ca thy hiu trng khng trn toa xe m bn trn mt bi t cao, hnh bn nguyt, c by bc thang lt bc ln. Tt-t-chan bung tay m ra, ri chy ln cc bc. Bng em quay ngot li lm b sut na x vo em. - Chuyn g th h con ? B m hi, s rng Tt-t-chan c th thay i kin v trng ny. ng bc trn cng cao hn m, Tt-t-chan ni nh v nghim trang: - Ngi m m vi con sp gp nht nh phi l ng trng tu, m nh? Ngi m tnh vn kin nhn nhng ng thi li rt thch . B p m Tt-t-chan vo m mnh v hi: - Ti sao con li ni vy? Tt-t-chan ch li: - M ni rng ng y l thy hiu trng, nhng nu ng c con tu ny th chc hn ng phi l trng tu ch? B m phi tha nhn rng vic trng ny s dng nhng toa xe la c lm phng hc l mt iu khc thng. Nhng b khng cn thi gian gii thch na. B ch ni:

- Sao con khng hi thng ng y? V li th cha con th sao? Cha con chi n v cm li c nhng my chic n, nhng nh mnh c thnh mt ca hng v cm u? Khng, nh mnh khng phi l ca hng bn v cm - Tt-t-chan tr li v cm ly tay m.

Thy hiu trng

Thy hai m con Tt-t-chan bc vo phng, mt ng gi ri gh ng dy. Mi tc ng la tha, my chic rng b gy, nhng v mt ng vn hng ho. Ngi ng khng cao lm, i vai v i cnh tay vm v, ng n mc gon gng, trong b coml en c c o gi-l. Sau khi ci u cho vi v, Tt-t-chan phn chn hi lun: - Tha bc, bc l thy hiu trng hay l trng tu ? B m ngng qu, nhng b cha kp ni g th ng gio va ci va tr li: - Bc l thy hiu trng ca trng ny, Tt-t-chan rt hi lng: - i chu rt vui, - em ni, - v chu mun c bc gip . Chu thch hc trng ca bc. Thy hiu trng a cho em ci gh ri quay sang ni vi b m: - By gi b c th v nh c ri . Ti mun ni chuyn vi Tt-t-chan. Tt-t-chan hi lng tng mt cht, nhng ri em cm thy c th ni chuyn vi ng hiu trng. - Vng, ti xin gi chu li cho bc b m mnh dn ni ri bc ra v khp ca li. Thy hiu trng ko gh ngi i din vi Tt-t-chan. Khi hai bc chu ngi gn li vi nhau, thy ni: - No by gi chu hy k cho bc nghe v chu i! C k vi bc bt c chuyn g m chu thch. bt c chuyn g m chu thch ? Tt-t-chan c tng rng bc y s hi v em s tr li. Nn khi thy hiu trng ni vy, Tt-t-chan rt phn khi v em bt u ngay. Chuyn ca em hi ln xn mt cht, nhng em k rt say sa. Em k cho thy hiu trng nghe v con tu ch hai m con em n u chy nhanh n mc no; em ngh bc sot v nhng bc y khng cho em gi li v. Chuyn c ch nhim lp em trc y rt xinh p ra sao; chuyn v t chim nhnm v ch ch Rc-ky mu nu ca nh em, n c th lm mi tr; chuyn em hay ngm ko hi hc mu gio v c gio thng khuyn em cn thn ko t li; nhng ri em vn c ngm; chuyn em thng hay phi vt mi v nu th l s b m mng; chuyn cha em bi rt gii li cn c th lao u xung nc ln mt hi. Em k rt say sa. Thy hiu trng lun ming ci, gt u v ni: - Ri sau th sao? Tt-t-chan rt vui mng, em tip tc k mi. Nhng ri em chng cn g k na. Em ngi im, c nn ra mt chuyn g .

- Chu cn g k cho bc nghe na khng? thy hiu trng hi. By gi m dng li th ngng qu. Tt-t-chan t bo. y l dp may tuyt vi. Ttt-chan vt c suy ngh. Em khng hiu c cn g k na khng? Bng em ny ra c mt . Em c th k v b qun o em ang mc. Hu ht qun o ca em u do m may nhng ring b qun o ny li mua ca hng. Qun o ca em thng xuyn rch rt to. M chng bao gi hiu ti sao qun o em li rch nh vy. Thm ch chic qun si bng mu trng ca em i khi cng c nhng ch rch nh. Em gii thch cho thy hiu trng bit qun o em b rch l em thng chui ro bc quanh vn ca nhng gia nh khc, hoc khi em o bi di nhng m dy km gai nhng l t trng. Em ni, sng nay khi son qun o mc n trng em mi bit tt c nhng th do m may rch toc, thnh ra em phi mc b qun o do m mua. y l b qun o si pha len k vung thm cen mu xm. B qun o ny khng n ni ti lm nhng m em ch nhng bng hoa mu thu trn c l khng p. - M chu khng thch kiu c ny, - va ni Tt-t-chan va b c o ln cho thy hiu trng xem. Sau d c vt c suy ngh em cng ch cn g k cho thy hiu trng nghe na. ng lc thy hiu trng ng dy t bn tay to v m p ln u em, ri ni: - Rt tt, t gi chu l hc sinh ca trng ny. Em nh mi cu ni ny ca thy hiu trng. V lc Tt-t-chan cm thy ln u tin trong i em c gp mt ngi m em thc s qu mn. T trc n nay cha c ai b mt thi gian di n nh vy nghe em k chuyn. Trong lc nghe em k chuyn thy hiu trng khng h ngp mt ln no, thy cng khng t ra bun chn m ngc li rt thch th nghe em k mt cch say sa. Tt-t-chan cha bit tnh thi gian nhng em cng cm thy l lu lm. Nu em bit tnh, chc em s v cng kinh ngc v bit n thy hiu trng. V hai m con em n trng lc tm gi, sau khi em k ht chuyn v lc thy hiu trng ni rng em s l hc sinh ca trng ny, ng nhn vo chic ng h b ti v ni: - A, n gi n tra ri, Nh th l thy hiu trng nghe em k chuyn va ng bn ting ng h! Trc cng nh t v sau cha c mt ngi ln no ch lng nghe Tt-tchan trong mt thi gian di nh vy. Mt khc, k c m em cng nh c gio ch nhim kt sc ngc nhin l mt a b mi by tui nh em c th tm mi chuyn k lin tc trong bn gi lin. Tt nhin lc Tt-t-chan khng h c ngh l em b dui hc v ngi ta chng bit cn cch no gii quyt vic ny. Tnh si ni t nhin c phn hi ng tr ca em lm em cng thm hn nhin. Nhng em cm thy rng ngi ta thy em hi khc v c phn hi k l so vi nhng a tr khc. Tuy nhin, thy hiu trng li lm cho em cm thy yn tm, m m v hnh phc. Em mun mi bn thy. l cm tng ca Tt-t-chan v thy hiu trng S-sa-ku K-ba-y-a-si trong ngy u tin gp mt. V, may thay, cm tng ca thy gio v em cng l nh vy.

Gi n tra
Thy hiu trng dn Tt-t-chan n thm ni n tra. ng gii thch:

- Chng ta khng n tra trn tu m n phng hp! Phng hp trn khu t cao m trc em phi leo vi bc mi ln n ni. y hai thy tr thy cc bn khc ang ko bn gh m xp thnh mt vng trn. ng gc phng, Tt-t-chan nu ly o thy hiu trng v ho: - Tha thy, cc bn khc u ? - Tt c ch c ngn ny hc sinh thi, -ng tr li. - Tt c ngn ny thi ? -Tt-t-chan khng th tin c. V tt c ch bng hc sinh ca mt lp trng khc. -Tha thy, ton trng ch c khong nm mi hc sinh thi ? - , tt c ch c th, -thy hiu trng no. Tt-t-chan ngh, mi chuyn trng ny u khc so vi trng c. Lc mi ngi ngi vo bn, thy hiu trng lin hi cc em c em theo nhng th ly t bin ln v nhng thc c trn t lin hay khng? - C , -tt c ng thanh tr li v bt u m nhng hp ng thc n tra khc nhau ra. - Na, th xem cc em c nhng g, -thy hiu trng va ni va i vng quanh nhn vo hp thc n ca cc em trong lc hc sinh ci ni vui v. "Bun ci tht", Tt-t-chan ngh. "Mnh ch hiu thy hi nhng th g ly t bin ln v nhng th c trn t lin l g c". Trng ny l tht. Bun ci tht. Cha bao gi em ngh ba n tra trng li nhn n th. ngh ngy mai em s ngi vo mt trong nhng ci bn ny v a cho thy hiu trng xem "nhng th ly t bin ln v nhng th a t rng v" lm Tt-t-chan v cng phn khi, c mun nhy cng ln v sung sng. Khi i kim tra cc hp ng thc n ca hc sinh, i vai thy hiu trng tm trong nh nng bui tra m di.

Tt-t-chan bt u i hc
Sau khi nghe thy hiu trng no: "By gi chu l hc sinh ca trng na", Tt-tchan cm thy kh lng i n sng mai. Trc y cha bao gi em mong mau n ngy hm sau nh vy. Sng sng m thng phi mi ming mi ko em rra c khi ging. Nhng hm em dy sm hn mi ngi, t mc qun a, ri eo cp sch ln lng, ngi i. Nhn vt dy ng gi nht trong nh l Rc-ky -con ch becgi n theo di hnh vi hi khc l ca Tt-t-chan mt cch nghi nga. Nhng sau khi vn vai, n li ngi st bn em, i ch mt iu g sp xy ra. M em c rt nhiu vic phi lm. B va chun b ba sng cho Tt-t-chan va chun b cho em hp cm tra trong c "nhng th ly t bin ln v nhng th c trn t lin". M cn buc vo c Tt-t-chan tm th ln tu c bc bng ni-lng. - Hy ngoan nghe con, -ngi cha tc ri b ni vi em nh vy. - Tt nhin , -Tt-t-chan i gia, m ca, ri quay li ci u l php cho tm bit mi ngi.

Khi thy Tt-t-chan bc i, nc mt c dng y trn i mt ngi m. Tht kh lng tin c rng mt c b hot bt, nhanh nhn i hc rt ngoan v phn khi nh vy li va mi b ui hc. B m tha thit cu mong sao cho ln ny mi chuyn s c tt lnh. Nhng lin sau b bng git mnh khi thy Tt-t-chan va tho tm th ln tu v eo n vo con Rc-ky. "i ly chu...", b m lo lng suy ngh, nhng b quyt nh khng ni mt cu na, m hy c i xem chuyn g s xy ra. Sau khi Tt-t-chan eo tm th ln tu vo c con Rc-ky, em ngi xung v ni vi n: - ng y thy khng? Tm th ny khng hp vi ng y cht na! Tm th b ko l trn mt t v si dy buc qu da. - ng y hiu khng? y l th ca t, phi ca ng y. ng y khng th ln tu c u. Nhng t s hi thy hiu trng v bc sot v xem h c cho ng y n trng khng nh! Rc-ky rt ch lng nghe, hai tai ging ln. N ngp di sau khi lim lim vo tm th. - Con tu lp hc khng chy u nn t thy ng y khng cn phi c v ln ta. Nhng hm nay ng y phi nh, ch t v nh. Rc-ky thng i theo Tt-t-chan n tn cng trng ri sau mi quay v. Tt nhin l hm nay n cng mong c lm nh vy. Tt-t-chan tho tm th eo c con Rc-ky ra ri thn trng eo vo c mnh. Mt ln na em tm bit cha, m. Sau Tt-t-chan chy i khng thm ngoa u la. Chic cp sch p bm bp vo lng em. Con Rc-ky vui v chy bn em. Con ng n nh ga cng gn bng con ng n trng c, v vy Tt-t-chan gp li nhng con cn, nhng ch mo v c nhng bn cng lp trc y. Liu mnh c nn khoe tm th ln tu vi h hay khng nh? Tt-t-chan n o, nhng em khng mun n chm nn em quyt nh khng khoe vo hm , vi v n trng. Khi thy Tt-t-chan r pha, v hng nh ga, ch khng r tri nh thng l, con Rc-ky dng li v nhn quanh mt cach lo lng. n cng nh ga ri, Tt-t-chan chy li vi con Rc-ky ang ng v hoang mang. - T khng n trng c na u, by gi t n trng mi c. Tt-t-chan p m mnh vo mt con Rc-ky. i tai n c mi hi hi, nhng, nh mi ngy i vi em, y li l mi quen thuc d chi. - Bai bai- em ni v leo ln cc bc thm dn vo nh ga, sau khi gi tm th ln tu cho ngi sot v xem. Con Rc-ky gm g khe kh v ng nhn mi cho n khi khng cn thy Tt-t-chan u na.

Lp hc trn con tu
Khi Tt-t-chan n ca toa tu m thy hiu trng ni l phng hc ca em, c lp cha c bn no n c. y l loa toa tu kiu c, ca c tay ke. Ngi ta phi

nm cht ly n ko mnh v pha bn pha, bng c hai tay. Tt-t-chan nhn vo bn trong toa, trng ngc p rn rng, v mt y xc ng: "i!". Ngi hc y s ging nh ang trong mt chuyn i da, c i ma, i ma. Pha trn ca s vn cn nhng gi hnh l. Ch c khc l pha u toa treo mt bng en. V thay cho hai hng gh dc l nhng b bn gh hc sinh xp ngang hng v pha trc. Mi th khc u vn cn nguyn nh c, tr nhng si dy da nm tay. Ttt-chan bc vo v ngi xung ch ca mt bn no . Nhng chic gh g y cng ging nh trng c, nhng tin li hn v em thy c th ngi y sut ngy c. Tt-t-chan v cng phn khi. Em rt thch trng ny v quyt nh ngy no cng n trng, k c ngy ngh. Tt-t-chan nhn qua ca s. Em bit rng con tu ang ng yn ti ch, nhng hnh nh n ang chuyn ng, phi chng v nhng bng hoa v nhng khm cy trn sn trng c rung rinh lay ng trc gi cho em ci cm gic kia? - Th v tht! -cui cng Tt-t-chan reo ln nh vy. Sau , p mt vo ca s, em ngh ra vi cu ht nh vn thng lm mi khi em phn khi. "Vui mng vui, L em vui mng vui! Sao em vui? V..." Va lc c mt bn bc va, mt bn ga. Bn y ly v v hp bt ra khi cp ri ln bn. Sau bn king chn cp ln gi. Bn y cng ti ng giy ln . Tt-t-chan khng ht na v em cng bt chc lm nh vy. Sau , li mt bn trai vo lp. Bn y ng t ngoa ca v qung cp sch ln gi c nh th, l mt cu th bng r. Chic cp ny ln v ri xung sn. "Nm ti qu", bn y va ni va nht chic cp ln ngm nm tip. Ln ny chic cp nm gn trn gi. "Nm ti tht", em reo ln. Nhng ngay sau , em li no: "Khng, vn cn ti lm", khi em trn trn bn m cp ly v v hp bt ch ra. r rng bn y nm trt trong ln nm u tin. Cui cng ch c chn hc sinh trong toa ta. Cc em l hc sinh lp mt ca trng Tm-e Ga-ku-en. Cc em s cng nhau i trn chuyn tu na.

Bi hc trng T-m-e
n hc trong toa xe tng l chuyn khc ri, vy m cch sp xp ch ngi y cng k l nt. trng hc khc sinh c b tr ngi mt ch c nh. Nhng y cc em c php ngi bt k ch no m cc em thch trong cc bui hc. Sau mt lc suy ngh v nhn quanh Tt-t-chan quyt nh ngi cnh bn gi n sau em sng nay v bn y mc chic vy c thu con th tai da. Tuy nhin, iu k l nht trng ny li chnh l cc bi hc. Thng thng cc trng khc thi kha biu sp xp theo tng b mn, v d, sau tit ting Nht l tit ton... Nhng trng ny li hon ton khc. Trong gi u c gio ghi ton b cc bi v nhng cu hi ca cc mn hc trong ngy ln bng. Sau , c no: "By gi cc em c th bt u bt k mn no m cc em thch".

Nh vy l hc sinh c th bt u bng mn ting Nht, mn ton hay bt k mt mn no cng c. Em no thch vn th c th lm vn, em no thch mn l th c th th nghim un si mt cht no trong chic bnh tht c trn chic n cn, nh vy nhng ting n nh rt c th s xy ra trong bt k phng hc na. Phng php dy hc ny gip gio vin theo di hc sinh t lp thp n lp cao hiu r hng th ca tng em cng nh cch suy ngh v c im ca mi em. y l mt phng php l tng gip gio vin thc s hiu hc sinh ca mnh. V phn hc sinh, cc em thng rt mun c bt u bng mn hc m cc em thch nht. V thc t, cc em c c mt ngy xoay x vi cc mn m mnh khng thch, c ngha l chng mc no cc em cng t gii quyt c cc vn na. Vic hc tp hu nh hon ton ch ng v hc sinh c th gp, trao i vi gio vin bt k lc no khi cn. Gio vin cng c th n vi hc sinh, nu mun, v gii thch bt k mt vn no cho n khi cc em hiu tht cn k. Sau hc sinh c giao thm bi tp lm nh. y l phng php nghin cu theo ng ngha ca n, v iu c ngha l khng mt hc sinh no ngi l ng trong lc thy ni v gii thch. Hc sinh lp mt cha trnh t hc mt mnh, song mc d v, cc em vn c php bt u bng bt k mn hc no m cc em thch. C em chp li bng ch ca, mt s em khc v tranh, em th c sch, li c mt s em tp th dc mm de. Bn gi ngi cnh Tt-t-chan bit ht cc ch ci v ln lt ghi vo v. Tt c u mi m nn lc u Tt-t-chan hi lo lng v khng bit phi lm g. ng lc , mt bn trai ngi pha sau em ng dy cm quyn v i ln bng hi thy mt iu g . C gio ngi bn chic bn cnh bng en , ang gii thch cho mt hc sinh khc. Tt-t-chan khng nhn quanh phng hc na, hai tay chng cm, em dn mt vo lng bn trai ang i ln bng. Bn y ko l i chn v ton thn lc l mt cch ng s. Lc u Tt-t-chan tng bn y c tnh lm nh vy, nhng ngay sau em hiu ra rng bn y khng th lm khc c. Tt-t-chan tip tc theo di khi ngi bn kia v ch. Bn mt nhn nhau. Bn y mm ci, Tt-t-chan cng vi vng mm ci p la. Kh khn lm cu b mi ngi c vo ch ca mnh, Tt-tchan quay li ho: - Ti sao bn li i nh vy? Bng mt ging du dng, cu b tr li nh nh: - Mnh b bi lit. - Bi lit? - Tt-t-chan nhc la, v t xa n nay cha bao gi em nghe n t na. - ng, bi lit, -cu b th thm, -khng phi ch c chn mnh b lit m c tay mnh na. -Bn y gi tay ln. Tt-t-chan nhn vo cnh tay tri ca bn. Nhng ngn tay di co qup v gn nh dnh vo nhau. - Ngi ta khng c cch no cha cho bn ? -Tt-t-chan hi v lo lng. Bn y khng tr li, Tt-t-chan cm thy ngng ngng v ly lm tic l hi bn cu . Nhng ri cu b no: - Tn mnh l Y-a-su-a-ki Y-a-ma-m-t. Cn tn ng y l g? Tt-t-chan mng r khi nghe ging ni vui v ca cu b ri n to: - Tn mnh l Tt-t-chan.

Th l Y-a-su-a-ki Y-a-ma-m-t v Tt-t-chan lm quen vi nhau. Mt tri t nng khng kh trong toa. Ai m cnh ca s ra. Mt ln gi xun trong lnh a vo trong xe ht tung mi tc ca m tr. Bui hc u tin ca Tt-t-chan ti trng T-m-e bt u nh vy .

Thc n ca bin v ca t
Gi n tra ti - gi pht m Tt-t-chan hng mong i. y l lc cc bn gii thiu nhng thc n ca bin v ca t. Thy hiu trng ni cu din t mt ba n thnh phn dinh dng. Thay cho cch ni Phi luyn cho con em chng ta n c mi thc n hoc Yu cu cc bc ph huynh cho con em mnh n tra cht dinh dng, thy hiu trng trng ny ku gi cc bc cha m hy cho thm vo khu phn n tra ca hc sinh nhng thc n ca bin v ca t. Nhng thc n ca bin l hi sn nh c, cu, tm, tp, hu, s, v.v. Cn nhng thc n ca t l nng sn v d nh cm, rau, qu, tht ln, tht b, tht g B m Tt-t-chan rt quan tm n vn ny. B ngh him c mt thy hiu trng no c th din t khu phn n c y dinh dng mt cch n gin n nh vy. iu th v l ch cn la chn mt trong hai loi l vic lm ba n tra tr nn n gin hn. Ngoi ra thy hiu trng cn ni r rng khng ai phi lo ngh qu nhiu, hay phi mt nhiu cng sc t cho c hai yu cu . Nng sn y c khi ch l mt qu trng trng, v hi sn c khi ch l mt lt c ng kho. Hoc n gin hn ch cn mn to bin i din cho i dng, v mn da ngm dm thay cho nhng sn phm ca t. Hm trc, trong lc Tt-t-chan ang mi theo di mt cch thm munba n tra ca cc bn mnh, th thy hiu trng n, v xem tt c cc hp cm tra. - Chu c nhng thc n ca bin v ca t khng? ng va hi va kim tra tng hp mt. Tht vui khi nhn mt nhng thc n m cc bn a t bin ln v ly t t lin. C nhng trng hp v m qu bn, nn thc n mang theo ch c thc n ca bin hoc ca t. Nhng khng sao. Khi thy hiu trng i kim tra, v ng cng i theo, ngc eo mt chic tp d trng, hai tay cm hay ci xoong. Nu thy dng li trc mt mt hc sinh no v ni bin th lp tc b v ng gp ngay hai vin ch c t chic xoong bin ra cho em . Ngc li nu ng ni t th lp tc b v ng li gp ngay nhng ming khoai ty rn t chic xoong t ra cho. y khng cn mt ai mun ni rng em khng thch ch c, hay ngh rng mt ba n tra ngon phi nh th no, hay ba n tra ti l nh th no. S quan tm ch yu ca cc em ch thc n ca cc em c c hai yu cu v bin v v t hay khng. V nu ch c vy th nim vui ca cc em c tha mn, cc em rt phn khi. Khi bt u hiu c nhng thc n ca bin v ca t l th no ri, Tt-t-chan thy lo s, khng hiu ba n tra m m em chun b mt cch rt vi v sng nay, c c chp nhn hay khng. Nhng khi m hp ra em thy thc n tra ca em tht l tuyt vi v em c gi khi tht ra nhng t tuyt, tuyt, tuyt qu!.

Thc n tra ca Tt-t-chan gm c trng rn vng, u xanh, en-bu mu nu v bung trng c thu mu hng. Thc n mu sc trng nh mt vn hoa. - p qu - thy hiu trng ni. Tt-t-chan hi run run: - M chu nu n gii lm, - em ni. - ng, ng, - thy hiu trng tr li. Sau thy ch vo mn en-bu (ruc c) v hi: - y l mn g? N l thc n ca bin hay l ca t? Tt-t-chan nhn mn n ny, rt phn vn khng hiu thuc loi no. N c mu ca t nh vy rt c th n l ca t. Nhng em khng dm chc iu . - Chu khng bit , - em ni. Sau thy hiu trng hi c lp: - Cc em c bit en-bu t u ra khng no, t bin hay t t? Dng li mt lc suy ngh, mt s em reo ln: - T t . Nhng khng em no bit chc chn. - Thi c, thy s k cho cc em nghe - thy hiu trng ni. Den-bu l thc n ly t bin ln. - Ti sao ? - Mt cu b hi. ng gia vng trn bn gh, thy hiu trng gii thch: - Den-bu l tht c lc b xng, rang nh la sau nghin nh v nm gia v vo. - i! Cc em ku ln. Sau mt vi em ngh c xem mn ruc c ca Tt-tchan. - Tt nhin l c, - thy hiu trng ni. V th l c lp xm vo xem mn ruc c ca Tt-t-chan. Chc chn c em bit den-bu l g ri, nhng vn c thch xem v cng c bn mun xem mn den-bu ca Tt-t-chan c khc g mn ca nh em khng. Qu nhiu bn nhn em, ti mc, Tt-t-chan ngi rng nhng si ruc c th bay mt. Tt-t-chan hi hong s trong ba n tra u tin , nhng nhn tht. Th v bit bao nhiu khi hiu c hi sn v nng sn l g. Em cng hiu thm c rng den-bu lm t c. V m em nh b vo hp cm tra ca em nhng thc n ca bin v nhng thc n ca t. Cui cng mi chuyn u tt p, em hi lng ngh nh vy. Tt-t-chan c bit phn khi khi bt u n nhng mn ngon ming do m em lm.

"Nhai cho k"

Thng thng bt u ba n ngi ta hay ni: I-ta-da-ki-ma-su c ngha l xin mi. Nhng trng T-m-e Ga-ku-en th khc, bt u ba n li l mt bi ht. Thy l mt nhc s v thy sng tc mt bi ht c bit ht trc lc n tra. Thc ra thy ch vit li v da vo nhc iu ca mt bi dn ca ni ting khoan, khoan, d khoan m thi. Li ca bi ht do thy hiu trng sng tc v nh th ny:

Nhai, nhai, nhai cho k Nhng g bn n. Nh nhai cho k, nhai cho k Cm, rau, c, tht chng ta n. Ch sau khi ht xong, cc em mi ni I-ta-da-ki-ma-su. Li ca bi ht rt hp vi giai iu ca bi khoan, khoan, d khoan, n mc sau nhiu nm c hc sinh vn coi l bi ht ht trc khi n. C th thy hiu trng do gy mt my chic rng nn mi sng tc bi ht ny. Nhng thc ra ng lun lun nhc cc em phi n chm, nhai k, va n va ni chuyn vui v. V nh vy c th ng sng tc bi ny l ct nhc nh cc em. Sau khi ct cao ging ht, tt c cc em u ni xin mi, I-ta-da-ki-ma-su, v ngi vo n nhng thc n ca binv ca t. Phng hp yn lng trong chc lt.

Cuc do chi trng

Sau ba tra, trc khi tr li lp hc, ni c gio ang i, Tt-t-chan cng cc bn vui chi trn sn trng. - Sng nay cc em rt chu kh hc tp, c ni, - vy chiu nay cc em mun lm g no? Tt-t-chan cha kp suy ngh l nn lm g th c lp ng thanh: - i do . - ng , - c p li, v tt c bn tr chy lao ra ngoi. Tt-t-chan thng i do cng cha em v con Rc-ky. Em rt hi hp v cha bao gi nghe ni n mt cuc i b trng. Tuy nhin v em rt thch i do nn em khng th i c. Mi sau ny em mi nhn ra rng, nu bui sng cc em chu kh hon thnh tt c cc cng vic do gio vin ghi ln bng, th bui chiu cc em s c i do. Tt c u nh vy, d l hc sinh lp mt hay lp su. Chn hc sinh lp mt vi c ch nhim i gia, cng ra khi cng v bt u men theo con sui. Hai bn b sui l nhng rng anh o va n hoa. Nhng cnh ng hoa m tc vng tri di ht tm mt. Con sui t lu khng cn na, thay vo l nhng ta nh v ca hng mc ln kn c khu vc. Ngy xa hu ht vng Gi-y-u-gaoka ny l nhng cnh ng. - Chng ta s i n n Ku-hon-but-su, - c b mc o c thu con th ni. Tn c b l Sac-k-chan. - Ln trc chng em nhn thy mt con rn di o, Sac-k-chan ni. Sn n c mtt ci ging c, c ln mt ngi sao sa xung, ngi ta k nh vy. Va i cc em va ru rt ni v nhng iu m cc em a thch. Bu tri mu xanh rp cnh bm bay. Sau khi i b mi pht, c gio dng li. C ch vo my bng hoa vng v ni:

- Cc em hy xem nhng bng hoa m tc ny. Cc em c bit ti sao hoa li n r rc r nh th ny khng. C gii thch v phn hoa c v nhy hoa ci trong lc cc em s xung hai bn ng xem hoa. C ni vi cc em bit ong bm cng gip cho hoa th phn nh th no. S thc bm v ong rt bn rn vi cng vic ny. Sau c gio li tip tc i, tt c cc em ngng xem hoa v ng dy. C bn no ni: - Trng chng ging nh nhng khu sng ngn! C ng khng no? Tt-t-chan khng ngh nh vy, nhng cng nh cc bn khc, em tin rng phn hoa c v nhy hoa ci l rt quan trng. i b thm mi pht na, cc em n mt cng vin y cy xanh. Cng vin ny bao quanh n Ku-hon-but-su. Vo n sn n, cc em ta ra khp ni. - Bn c mun xem ging sao sa khng? - Sac-k-chan hi v Tt-t-chan ng , chy theo ngay. Thnh ging trng nh bng , cao n ngc cc em; c np y bng g, cc em m np v nhn xung. Lng ging ti om, Tt-t-chan ch c th nhn thy mt vt ta mt tng b tng nh hay mt hn , chng c g ging ngi sao lp lnh nh em tng tng. Sau khi nhn mt hi lu, em hi; - Bn nhn thy ngi sao cha? - Chng thy g c! Sac-k-chan lc u tr li. Tt-t-chan khng hiu ti sao ngi sao khng ta sng. - C th l n ang ng, - em ni sau mt lc suy ngh. - Sao cng ng ? - Sac-k-chan hi, hai mt trn trn. - T ngh sao ng vo ban ngy v thc dy vo ban m chiu sng, - Tt-t-chan ni nhanh v em khng dm tin l mnh ni ng. - Sau cc em tp hp nhau li v i vng quanh sn n. Cc em ph ln ci khi thy hai bc tng h bng ca hai ng h php hai bn cng n. Cc em s hi nhn bc tng Pht ng i snh trong cnh tranh ti tranh sng. Cc em m th chn mnh vo ci du chn to in trn m ngi ta bo l du chn ca Ten-ga mt con yu tinh mi di. Cc em i bch b quanh ao v ni chuyn vi nhng ngi ang bi thuyn. Cc em nhy l c trn bi cui en bng long quanh cc nm m. Mi th u mi i vi Tt-t-chan, v em c ku ln v kinh ngc trc mi iu em va pht hin. - n gi phi v ri! c gio ni, khi mt tri bt u ln. V cc em i v trng, theo con ng nm gia nhng cnh ng hoa m tc v nhng cy anh o. Trong lc i chi cc em khng th nhn ra rng nhng cuc i do ny, thi gian vui chi rnh ri ca cc em, trong thc t li l nhng bi hc qu gi v khoa hc, lch s v sinh hc. Tt-t-chan bt u lm quen vi tt c cc bn v em c cm gic bit cc bn t lu. - Ngy mai chng ta li i do nh, - em ni vi cc bn nh vy trn ng tr v. - ng , ng , - cc bn va chy nhy va tr li.

Nhng con bm vn rn rp bay i lm vic v bu tri y ting chim ht lu lo. Trng ngc Tt-t-chan p rn rng v vui sng.

Bi ht ca trng
Mi ngy trng T-m-e Ga-ku-en li c thm mt iu ngc nhin mi i vi em. Bui sng em nng lng mun n trng ti mc em cm thy dng nh bnh minh n qu mun. V khi v n nh, em k chuyn nh pho ran, k cho con Rc-ky, cho b v cho m nge v nhng vic em lm trng hm , nhng chuyn vui v nhng iu bt ng. Em k say sa n mc i khi m em phi ni: Thi ri, khng k na, vo n i con. Ngay c khi Tt-t-chan hon ton quen vi trng mi ri, em vn cn hng ni chuyn k. V m em rt vui v mi chuyn li din ra nh vy. Mt hm, ngi trn tu i n trng, Tt-t-chan bng ny ra cu hi khng bit trng T-m-e c bi ht no cha. Em st rut mun mau n trng hi. Tuy cn hai ga na mi n, song Tt-t-chan ng bn ca sn sng nhy xung khi tu vo ga Gi-y-u-gao-ka. Mt ph n ln tu trc mt ga, thy Tt-t-chan ng yn khng nhc nhch, v t th sn sng nh mt vn ng vin chy ang vo v tr xut pht, b ny lm bm: - Em b y ang c chuyn g th nh? Tu n ga, Tt-t-chan lao xung nh mt tia chp. Trong khi ngi sot v va mi ni Gi-y-u-gao-ka! Gi-y-u-gao-ka! v con tu cha dng hn, th Tt-t-chan nh nhng t chn ln sn ga, v mau chng bin mt sau cng ra. Bc bo phng hc toa xe, Tt-t-chan hi ngay Tai-gi Y-ma-ma-nu-chi, ngi vo lp trc em: - Tai-chan, trng mnh c bi ht cha nh? Tai-chan, cu hc sinh thch mn l, lin tr li sau mt thong suy ngh: - Mnh khng tin l trng ta c. - , - Tt-t-chan ni v suy nh. Theo mnh th trng ta phi c mt bi ht. Bn mnh c mt bi ht rt hay khi cn trng c. V th l em ct cao ging, ht lun: D nc h Sen-d-ku rt nng Em hc c bao iu su sc Tuy Tt-t-chan trng c c t ngy v li ca bi ht rt kh, song em hc thuc mt cch d dng. Tt-t-chan vn quan tm n chuyn vi ht. Lc cc hc sinh khc cng ti . Cc em cng t ra rt ch n iu m Tt-t-chan nu ln. - Chng mnh hy ngh thy hiu trng vit mt bi ht cho trng - Tt-t-chan ni. - ng y Cc bn khc reo ln v tt c ko nhau n phng thy hiu trng. Nghe Tt-t-chan ht bi ht v trng c v nghe cc em ni v mun ca mnh, thy hiu trng lin bo:

- Thi c, sng mai thy s em cho cc em mt bi hat. - Thy nh gi li ha? cc em ng thanh ni v xp thnh hng mt tr v lp hc. Sng hm sau, lp no cng c bo tin l phi tp hp sn trng. Tt-t-chan i cng cc bn, tt c u rt st rut. Trc ci bng en k gia sn, thy hiu trng ni: - No, y l bi ht v trng T-m-e ca cc em. ng k nm ng thng song song ln bng v ghi cc nt nhc ln : Ri ng gi tay ln nh mt nhc trng v ni: - By gi chng ta s cng nhau ht nh. Thy hiu trng bt nhp, c nm mi hc sinh trong trng cng ht: T-m-e, T-m-e, T-m-e - Tt c ch c th thi ! Tt-t-chan hi, trong lc tm dng. - ng! Tt c ch c th! - thy hiu trng t ho tr li. - Bi ht s hay hn nu c thm li p vit thm vo - Tt-t-chan ni, v y tht vng. V d nh D nc h Sen-d-ku rt nng. - Th cc chu khng thch bi ht ny ? - Thy hiu trng hi, mt bng, nhng vn mm ci. Theo thy th bi ht ny tng i hay y? Khng ai thch bi ht ny v n qu n gin. Hnh nh i vi cc em th khng c cn hn l c bi ht m li qu n gin. Tuy rt bun, thy hiu trng khng t ra bc mnh. Thy n trc ci bng en ri xa bi ht i. Tt-t-chan cm thy cc em hi vng v, nhng cui cng, mt ci g li trong lng em mt n tng mnh m. S tht l khng mt li l no c th din t y hn tnh thng yu ca thy hiu trng i vi cc em v nh trng. Nhng cc em cha hiu bit nhn ra iu . Ch my chc cc em qun i mun c mt bi ht v nh trng, v thy hiu trng cng thy khng cn phi c mt bi ht na. V vy khi thy bi ht b xa i th cng chm dt lun cu chuyn v bi ht. Th l trng T-m-e khng bao gi c mt bi ht ring.

Dn i cho sch s
Trong i Tt-t-chan cha bao gi em phi lao ng nng nhc. Em nh mi ci ngy em nh ri ci v m em a thch nht xung h x. Trong v khng c tin nhng v em rt thch n nn mang theo vo nh v sinh. y qu l mt ci v p, lm bng vi mng, k vung, xanh v vng. V hnh vung c ci khuy hnh con ch sn x Xct ging nh ci kha ca chic tht lng. Tt-t-chan c thi quen hay t m. Ngay t lc cn b c mi ln vo nh v sinh em li nhn xung h sau khi i xong. V vy, trc ngy i hc cp mt em nh ri n my chic m xung h, trong c mt chic m nan v mt chic m vin ng ten trng. Thi y nh v sinh cha c h thng gii nc nh ngy nay. N ch c mt hm cha phn pha di, do vy khi ri xung, nhng chic m c nm nguyn . Sau nhng ln y m thng nhc em ng nhn xung h sau khi i xong.

Hm y, Tt-t-chan i ra nh v sinh trc gi vo lp. Em qun mt li m dn, v li nhn xung h sau khi i xong. Em tut tay chic v ri xung . Tt-t-chan ku ln khi ci v bin mt trong hm ti pha di. Tt-t-chan khng khc v cng khng chu mt ci v. Em chy n lu ca ngi coi trng v chic go cn g to v di m ngi ta thng dng mc nc ti vn. Chic cn di gp i ngi em, nhng iu chng lm em bn tm. Em ko chic go chy v pha sau trng v c tm ca hm cha phn. Em on ca hm s pha sau tng nh v sinh nhng phi mt mt hi lu tm kim, em mi pht hin ra ci np trn bng b tng cch mt thc. Vt v lm em mi nhc n ln c. y chnh l ca hm m em ang tm kim. Em th u vo. - L tht, sao ci hm ny li to gn bng ci h Ku-hon-but-su y nh! Em ku ln. Sau em bt tay vo cng vic. Em mc phn ra khi hm cha. Lc u em mc khu vc em nh ri ci v. Nhng ci b ny va su va rng li rt ti, v n l b cha ca c ba nh v sinh. Hn na nu em th u vo su qu, rt c th em s b ng xung . Em tip tc mc phn ra khong t xung quanh hm, hy vng s tm c ci v kia. Tt nhin em kim tra tng go mt xem ci v c trong khng. Em mt nhiu thi gian tm kim m chng thy tm hi n u c. Liu n nm u nh? Ting chung bo tit th nht bt u. Em phn vn cha bit phi lm g by gi, nhng v m lao phi theo lao, em quyt nh lm tip. Em dc sc ra mc, mc mi Mt ng phn ln nm l l khi thy hiu trng i qua. - Chu ang lm g ? ng hi Tt-t-chan. - Chu nh ri ci v, - Tt-t-chan va tr li va tip tc mc, khng ph thi gian. - Hiu ri, - thy hiu trng ni v bc i, hai tay an cho sau lng theo thi quen mi ln ng i do. Thi gian tri qua kh lu m em vn cha tm c ci v. ng phn hi thi mi lc mt cao thm. Thy hiu trng quay li. - Chu tm thy v cha? ng hi. - Cha , - Tt-t-chan p. Lc ny em ng gia ng phn, m hi m k nh nhi, hai m bng. Thy hiu trng i li gn hn v ni vi ging thn tnh: - Chu s ht tr vo b sau khi tm c v ch? - Ri ng li i tip nh ln trc. - Vng , - Tt-t-chan phn khi tr li v tip tc cng vic. Em nhn ng phn v bng thy hi lo lo: Khi lm xong mnh s xc ng b vo b, cn nc th sao? Nc phn mau chng thm xung t. Em dng tay v c hnh dung xem em s phi xc ng b vo b cha nh th no v em ha vi thy hiu trng. Cui cng em quyt nh thm vo mt t t t. Lc ny ng phn cao nh ni, ci b cha gn nh cn ht m vn chng thy ci v u c. C th n dt vo thnh b hoc nm chm tn y ri. Nhng Ttt-chan khng n n na. Em thy vui v lm ht sc mnh tm n. R rng

nim vui m Tt-t-chan c c mt phn l do thy hiu trng tn trng em, thy khng mng m ngc li cn tin vo em na. Nhng iu ny qu tinh t v em cha th hiu c ngay. Thng thng khi thy Tt-t-chan trong hon cnh nh vy, ngi ln s ku ln: Tri i, chu ang lm g y? hay Chm dt i, nguy him lm, hay tt hn na l h s gip em mt tay. Chng ta hy nh li cu hi Chu s ht tr vo b sau khi tm c v ch? Tht l mt thy hiu trng tuyt vi, m em ngh nh vy sau khi bit chuyn v Tt-t-chan. K t khng bao gi Tt-t-chan cn nhm xung h x sau khi i xong na. V em cm thy thy hiu trng l ngi cth hon ton tin tng, v em cng yu qu thy hn bao gi ht. Tt-t-chan gi li ha v xc c ng phn tr vo b nh c. Xc ra mi vt v , ch xc vo th c phn nhanh hn. Em cng thm vo b mt s t t. Sau em co phng mt t xung quanh, y np li nh c v em tr ci go vo lu ca ngi coi trng. m y, trc khi i ng, Tt-t-chan vn cn ngh v ci v p m em nh ri xung hm ti. Em bun v mt ci v. Nhng c mt ngy c gng lm em mt mi v ng thip i. Trong lc , khong t t ni em lm vic di nh trng rt p c sng lung linh. V ci v ang nm im u y.

Tn ca Tt-t-chan
Tn tht ca Tt-t-chan l Tet-su-k. Trc khi sinh b m em cng b bn v h hng thn thch u on rng a b s l mt cu con trai. y l a con u lng, nn mi ngi mun nh vy. V mi ngi quyt nh t tn cho a b sp ra i l To-ru. Cha m em thch ch To-ru vit bng ting Trung Quc (c ngha l trit ) nn quyt nh chuyn n thnh tn con gi bng cch dng li pht m xut pht t ting Trung Tt-su v thm vo ci ui k thng c dng ch tn con gi. Th l mi ngi gi em l Tet-su-k-chan (chan l t m thn mt thng c dng sau tn tr em). Ci tn Tet-su-k-chan vi em chng c ngha g. V vy bt k khi no c ai hi tn em l g, em thng tr li Tt-t-chan. Thm ch em cn co rng chan cng l mt phn ca tn em y. Cha em i lc goik em l Tt-sky, c nh th em l mt cu b. ng thng ni: Ttsky? Li gip ba bt rp nhng bng hng ny. Nhng ch tr c ba em v con Rcky, tt c nhng ngi khc u gi em l Tt-t-chan. D em c ghi tn em l Tet-suk vo v trng, em vn c tin rng tn em l Tt-t-chan.

Cc din vin hi kch ca i pht thanh

Hm qua Tt-t-chan rt bun. M em bo: - Con khng c nghe hi khc pht trn i.

Hi Tt-t-chan cn b, my thu thanh thng lm bng g v rt to. Song chng cng rt nh. Ci i nh em hnh ch nht, c mt loa to pha trc, mt loa cng la hng trang tr xung quanh, c hai nm iu khin. T ngy cha i hc, Tt-t-chan thch nghe hi kch Ra-ku-g, em dn tai vo mng la hng ca loa. Em thy nhng cu pha tr ca h tht vui nhn, m em cha bao gi phn i vic cho mi ti ngy hm qua. m qua mt s ngi bn ca ccha em trong ban nhc n nh em tp bn nhc thnh phng vit cho b t n dy. - ng Tsu-n-sa-a Ta-chi-ba-na, ngi chi n Xen-l, mang cho con my qu chui , - m em ni. Tt-t-chan rt xc ng. Em l php ci u cho ng Ta-chi-ba-na. Em cm n ng v ni: - M i, my qu chui ny ngon kinh khng. Sau khi m cm, Tt-t-chan vn ln nghe hi kch lc cha m em i vng. Nghe cc din vin hi kch trnh din hay, em thng ci ph ln, nu c ngi ln no nhn thy cnh y, chc s ngc nhin v sao mt c b nh em li c th hiu c nhng chuyn khi hi kh hiu n nh vy. Nhng r rng l cc em c kh nng bm sinh hiu c hi hc. D cn rt b, cc em vn hiu c lc no th c chuyn cc em ci.

Mt toa xe khc li ti
- Ti nay s c mt toa xe khc ti. Mi-y--chan ni iu trong gi ngh n tra. Miy--chan l ngi con gi th ba ca thy hiu trng hc cng lp vi Tt-t-chan. c su toa xe ni ui nhau lm cc phng hc, y vy m li sp c thm mt toa na. Mi-y--chan ni toa xe sp ti s l toa th vin. Tt c cc em u rt hi hp. - Mnh chng hiu toa xe s vo trng bng con ng no nh! c bn no ni nh vy. Chuyn c th bn lun si ni y! im lng mt lc. - C th ngi ta s t n trn mt chic xe b, - mt bn khc ni. - Lm g c loi xe b to n mc c th ch c mt toa xe, - bn no p ngay. - Mnh cho l khng c kin c cn dn. Cc em u nhn thy rng mt toa xe khng th no t va ln mt chic xe b, thm ch trn mt chic xe ti. - Bng ng st, - Tt-t-chan ni sau mt thong suy ngh. - Cc bn bit khng, rt c th h s t ng ray t vo trng mnh. - T u kia? c bn hi. - T u y ? T ni m hin gi con tu ang , Tt-t-chan ni, v bt u nhn ra kin ny ca em cng khng hay lm. Em cng khng bit toa tu s t u ti. V d th no i na th ngi ta khng th ph nh ph ca t ng ray thng vo trng em c.

Sau cuc bn tn chng em li kt qu g d bng cch ny hay cch khc, cui cng cc em quyt nh chiu hm khng v nh na m li xem toa tu s n nh th no. Cc bn ngh Mi-y--chan n gp v hi cha em - thy hiu trng xem liu tt c cc em c c li gp n m khng. Mi mt lc sau Mi-y--chan mi quay li. Em ni: - Toa tu s n rt mun ti nay, sau khi tt c cc con tu khc ngng chy. Bt k ai mun li cng phi v xin php cha m trc ri c th tr li trng sau khi n ti v nh mang theo qun o ng, chn p. - i! Cc em ku ln v xc ng. - Thy ni rng chng mnh phi mang theo qun o ng ch? - Li c chn na phi khng? Chiu hm khng mt ai c th chm ch hc c. Tan hc, cc bn cng lp Ttt-chan i ngay v nh, ai ny u hy vng s gp li nhau vo bui ti cng vi qun o ng v chn p. Va t chn vo nh, Tt-t-chan ni ngay vi m: - Mt toa tu sp ti. Chng con khng hiu n s n trng bng cch no. Mang theo qun o ng v chn. Con c i c khng? Lm sao m m em c th hiu ngay c u ui cu chuyn vi cch ni nh vy? Qu tht m Tt-t-chan chng hiu g c! Nhng nhn v mt nghim trang ca c con gi, b on c chuyn bt thng ang xy ra. B c hi dn. Cui cng b cng hiu c s vic. B thy Tt-t-chan nn i xem v him c dp nh vy. Thm ch b ngh b cng nn i na. B chun b chn, qun o ng cho Tt-t-chan, v sau ba n ti dn em n trng. y c khong chc em. Trong s c c my em ln cc lp trn, nghe chuyn cng ko n xem. Mt vi b m chc cng i cng vi con. Mc du tng h li, nhng sau khi giao con mnh cho thy hiu trng, h tr v nh. - Thy s nh thc cc em dy lc toa xe n, thy hiu trng ni vi cc em nh vy khi cc em qun chn, ng phng hp. Cc em c tng khng th no ng c v xn xang khng hiu con tu s n y bng cch no. Nhng v qu xc ng nn cc em cng thm mt v ch my chc bun ng. Nhiu em ng rt say khng kp dn nh nh thc em dy nh. Kia ri! Kia ri. B nhng ting n o nh thc, Tt-t-chan bt dy, chy qua sn trng ra pha cng. Mt toa xe ln xut hin trong nh bnh minh. Ging nh trong m toa xe i trn ng ci khng c thanh ray, nn khng n o. N c t trn mt ci mc c my ko ko t ga i-ma-chi vo. Tt-t-chan v cc bn c bit thm mt iu mi l ci my ko, ko chic moc cn ln hn xe b rt nhiu. Cc em c nhng n tng mnh m. Toa xe t trn ci moc c t t di ng trn con ng vng bng ngi bui sng. Ngay sau l nhng ting rung chuyn mnh. Thi by gi cha c cn cu ln. Do vy a c toa xe xung khi xe moc dt vo v tr sn trng l c mt cng vic

vt v. Ngi ta t nhng cy g to di toa xe ri bt u y n ln xung khi xe moc. - Nhn k nh, - thy hiu trng ni, - nhng cy g gi l con ln y. Con ln dng vn toa xe ln xung t. Cc em theo di rt chm ch. - H d ta no, h d ta no - nhng ngi cng nhn va y va h, v mt tri hnh nh cng mc ln theo cng vi nhp h d. Cng nh su toa xe khc c trong trng, toa xe ny sau nhiu nm thng ch khch, b tho ht bnh. Cuc i lo chuyn ch con ngi ca n chm dt. T nay n ch ch nhng ting ci ca cc em. Cc em hc sinh nam m mc qun o ng ng xem di nh nng ban mai. Cc em qu vui sng ti mc khng th km c, c nhy tng tng ln, m ly c thy hiu trng hoc u trn i tay ca thy. Long chong v b cc em x y, thy hiu trng mm ci vui sng. Cc em cng mm ci trc nim vui ca thy. V khng ai c th qun c nim hn hoan trong bui sng hm y.

B bi
l mt ngy ng ghi nh ca Tt-t-chan. Ln u tin em c bi trong mt ci b. Chuyn xy ra vo bui sng. Thy hiu trng ni vi tt c cc em: _ Tri nng bc qu, thy cho tho nc vo b bi y! _ i! cc em nhy cng ln, v khoi ch. Tt-t-chan v cc bn lp mt cng reo ln sung sng hn c nhng hc sinh ln tui. B bi ca trng T-m-e khng phi l b bi hnh ch nht nh nhng ni khc, v u b ny hi hp hn u kia. N c hnh dng ging nh mt con thuyn. Hnh dng ny l do khu t y to nn. Tuy th n kh rng v p. N nm ngay gia cc lp hc v phng hp. Ngi trong lp Tt-t-chan v mt s cc em khc thnh thong li lic nhn ra ci b. Khi tho cn, n c nhiu l cy ging nh sn chi. Cn by gi n rt sch, cha y nc v thnh mt b bi tht s. Cui cng gi n tra ti, v khi cc em tp hp quanh b, thy hiu trng ni: _ Chng ta tp mt s ng tc ri sau hy xung bi. Tt-t-chan ngh: Khng hiu mnh c cn n mt b qun o bi khng nh?. Nhng em cng cha m n bi tm Ka-ma-ku-ra thng c qun o bi, phao bi bng cao su hnh trn v mt s th khc. Em c nh li xem c gio c dn d cc em mang theo o bi hay khng. ng lc , dng nh c c ngh ca em, thy hiu trng ni: _ ng ngi nu khng c o bi! C li phng hp tt c i. Khi Tt-t-chan cng cc bn lp mt khc n phng hp th thy hc sinh ln hn ang ci qun o v rt thoi mi nh th h sp sa i tm. Tng ngi mt, mnh trn nh nhng, ni ui nhau chy ra sn trng. Tt-t-chan cng cc bn em lp tc

chy theo h. Mi ngi c cm gic d chu v khng phi mc qun o trong lc tri ang nng bc. Lc ng bc thm trn cng bn ngoi phng hp, cc em thy nhng bn khc ang tp cc ng tc khi ng. Tt-t-chan v cc bn cng lp chy chn khng xung cc bc thm. Hun luyn vin bi li chnh l anh ca Mi-y--chan con trai ca thy hiu trng v l mt chuyn gia th thao. Anh khng phi l thy gip ca trng T-m-e, m tham gia vo i bi ca trng i hc. Tn anh y ging nh tn ca trng T-m-e. T-m-e-san mc qum bi. Sau phn khi ng, cc em nhy xung b v reo ln khi nc mt bn vo ngi. Tt-t-chan cn ng trn b, quan st mi cho n khi em thy cc bn khc bi thch qu v khng c g ng phi lo ngi na, em mi xung nc. Mt qua, ging y nh l tm. y l mt b bi ln tha h m vng vy, v c khi dang si tay ra, bn cng ch thy nhng nc l nc. Cc bn gy cng nh bo, c nam ln n u ci ni vui v t nc vo nhng tm thn trn ca nhau. Vui qu v th bit chng no, Tt-t-chan ngh. Em ch bun l con Rc-ky khng th n trng c. Em dm chc rng nu bit, n s n ngay, v chng cn g qun o bi, n s nhy lun xung b. Bn c th bn khon t hi ti sao thy hiu trng cho php cc em bi trn nh vy. Tht ra cng chng c lut l no c. Nu bn mang theo qun o bi v mun mc vo ? Hon ton tt. Ngc li, nh hm nay chng hn, nu bn quyt nh bi m qun khng mang theo o bi, cng chng sao! V ti sao thy cho php cc em bi tm trn trung nh vy? V ng ngh tht khng tt nu cc em nam n c t m mt cch khng lnh mnh v s khc nhau trn c th ca cc em. V ng ngh tht khng t nhin cht no nu con ngi c phi kh s che giu nhau c th ca mnh. ng mun dy cho cc em bit rng tt c mi c th u p. Trong s hc sinh ca trng T-m-e c mt s em b bnh bi lit, nh Y-a-su-a-ki-chan chng hn, hoc thn hnh qu nh, hoc b mt tt nguyn no . V ng ngh rng nu nhng em hc sinh ny c ci trn trung cng chi vi cc bn khc, cc em s mt i cm gic xu h, nh vy cc em khng b mc cm hoc t ti. Thc t chng t, lc u cc em c tt nguyn cn thy xu h, nhng ch my chc cc em hon ton vt qua tm trng v vui chi thoi mi cng cc bn khc. Mt s bc cha m lo lng v li quan nim y nn mua sm qun o bi v nhc nh con em h phi mc vo mi khi bi. Nhng cc bc cha m khng bit c rng nhng b bi kia rt t khi c dng. C em, nh Tt-t-chan chng hn, ngay t u nhn thy rng bi trn l tt nht. C em khi i qun khng mang qun o tm theo. Tt c cc em u thy rng bi trung l vui nht, nn vic cui cng cc em phi lm l nhng t b qun o cha m yn lng m thi. V kt qu l hc sinh trng T-m-e em no em ny u en nh c sng, t ai trn mnh c du vt trng ca qun o bi.

Phiu bo im
Khng nhn ngang nhn nga, chic cp sch nhy p bm bp trn lng, Tt-t-chan chy mt mch t nh ga v nh. Nu ai nhn thy em chc hn s ngh l chuyn g kinh khng lm xy ra. Em bt u chy ngay t lc ra khi cng trng.

V n nh, em m ca trc v ni rt to: _ Con v y ! Ri chy i tm con Rc-ky. N ang nm hnh lang hng mt, bng dn sn nh. Tt-t-chan khng ni mt li. Em ngi xung trc mt Rc-ky, tho cp ra khi lng, v ly phiu bo im. y l phiu bo im u tin ca em. Em m phin ra cho Rc-ky nhn r s im ca em: _ Xem y ny! em t ho ni. Trn phiu c ghi nhng im A, B v mt ch s khc. Tt nhin Tt-t-chan cha hiu A tt hn B hay B tt hn A, iu ny i vi Rc-ky li cng kh hn na. Nhng Tt-t-chan vn mun khoe phiu im ca em vi Rc-ky trc mi ngi khc, v em chc chn rng Rc-ky s rt hi lng. Nhn thy mnh giy trc mt, Rc-ky ngi ngi ri sau nhn Tt-t-chan chm chm. _ My c thch khng? Tt-t-chan ni Nhng c rt nhiu ch kh y, my khng c c u! Rc-ky nghing u nh th mun xem li tm phiu bo im, sau n lim tay Ttt-chan. _ Tt lm em ni v hi lng ri ng dy By gi ch s i khoe vi m. Tt-t-chan i ri, Rc-ky cng ng dy v tm cho mnh ch mt hn. N t t nm xung v nhm i mt li. Khng phi ch c mnh Tt-t-chan cho rng khi n nhm mt l du hiu n ang suy ngh v tm phiu bo im ca em.

K ngh h bt u
Ngy mai hc sinh s cm tri. ngh cc em n trng vo bui ti, mang theo chn v qun o ng. Giy bo ca thy hiu trng m Tt-t-chan mang v cho m ghi nh vy. K ngh h bt u t ngy hm sau. _ Cm tri l th no ? Tt-t-chan hi. Tuy cn ang phn vn, m em vn p: _ Rt c th cm tri l cc con s dng lu mt ni no ngoi tri v ng lun y! Ng y cc con s nhn thy trng sao. M khng hiu nh trng s dng tri u. Trong giy bo khng ni g n tin nong, nh vy c th l s cm tri rt gn trng. m y, sau khi ln ging, Tt-t-chan khng ti no nhm mt c. Ngh n chuyn cm tri em hi lo lo, tim c p rn ln. C th l mt cuc phiu lu y! Sng hm sau, va ng dy em lo chun b ngay c. Ti , khi chn v qun o ng gn gng trong ba l, em tm bit mi ngi, cm thy mnh b nh v lng y lo lng. Khi thy tt c cc em u c mt trng, thy hiu trng lin ni: _ No, by gi cc em ti phng hp i. n ni, thy hiu trng bc ln bc sn khu nh, tay cm my ci cc v mt bc vi h cng. l mt ci lu mu xanh.

_ Thy s hng dn cc em cch dng mt ci lu ng ni v tri lu ra cc em ch quan st nh. Trong chc lt mt mnh thy, va cng, va ko dy gc ny va trng ct gc kia, dng ln mt ci lu p. _ No bt u i ng ni by gi chng ta dng lu trong phng hp ny v bt u cm tri. M Tt-t-chan, cng nh nhiu ngi khc, c ng l cc em s dng tri ngoi tri, nhng thy hiu trng li ngh khc. Dng lu trong phng hp cc em s an ton,d tri ma hay c gi rt. Va h reo sung sng: Chng mnh cm tri i! Dng tri i! Cc em va chia thnh tng nhm, v vi s gip ca cc gio vin, cc em dng s lu nh. Khong ba em c th ng c trong mt lu. Tt-t-chan nhanh chng mt qun o ng, v ngay sau cc em vui mng b ra b vo ht lu ny n lu khc. Cc t ving thm khng ngt din ra. Khi tt c cc em mc qun o ng, thy hiu trng n ngi gia phng, ni mi ngi u nhn r thy. Thy bt u k chuyn v nhng chuyn i ra nc ngoi ca mnh. Em ny nm trong lu nh u ra, em kia ngi nghim chnh, li c em nm nghch u vo lng bn, tt c u ch lng nghe cc cu chuyn v nhng nc m cc em cha bao gi t chn ti v thm ch cha bao gi nghe ni trc . Chuyn ca thy rt hp dn, c lc cc em cm thy cc bn nh sng trn nhng mnh t xa xi kia u nh l bn ca mnh. V cui cng l s vic n gin ny: ng trong nhng ci lu dng ngay trong phng hp. V s nm tri iu tr thnh nim vui v k nim qu bo m khng bao gi cc em c th qun. Tt nhin thy hiu trng bit cch lm th no cho cc em cm thy hnh phc. Khi bui k chuyn ca thy kt thc, n trong phng hp tt, tt c cc em v lu ca mnh. Ting ci vang ln trong lu ny, trong lu kia li c nhng ting th thm, trong khi t ci lu pha cui li vang ln nhng ting chen ln ci c, nhng ri yn tnh c dn dn bao trm ln tt c. Cm tri m khng c trng sao, nhng cc em vn thy vui. i vi cc em phng hp ging nh ni cm tri tht s, v k nim v m mi mi c tm trong nh trng sao.

Mt cuc phiu lu mo him

Hai ngy sau bui cm tri, Tt-t-chan li c mt cuc phiu lu mo him. l ngy em hn gp Y-a-su-a-ki-chan. y l mt cng vic b mt, nn c cha m bn v cha m Tt-t-chan u khng bit. Em mi Y-a-su-a-ki-chan n thm cy ca em. Hc sinh trng T-m-e mi em chim mt cy trn sn trng lm ring ca mnh leo tro. Cy ca Tt-t-chan trng st b ro gn con ng dn n n Ku-honbt-su. y l mt cy to, thn rt trn v kh tro. Nhng ai tro gii, c th leo ln n ci chc ba cch mt t chng hai mt. Chc cy ny ging nh mt ci vng. Tt-t-chan thng leo ln y vo gi ngh, hay sau khi tan hc, ngm nhn tri my tt pha xa, hoc nhn nhng ngi i ng bn di.

Cc em coi cc cy "ca mnh" l ti sn ring, v v vy nu mun leo ln cy ca ngi khc th phi xin php v ni rt lch s: "Xin li, ti c th vo "nh" c khng?" V Y-a-su-a-ki-chan b bi lit, nn cha bao gi em tro ln cy hay nhn mt cy no l ca mnh. cng chnh l l do khin Tt-t-chan mi bn n thm cy ca em. Cc em phi gi kn v nu ngi khc bit, chc chn h s phn i m ln. Ra khi nh, Tt-t-chan ni vi m l em i thm bn Y-a-su-a-ki-chan ti e-nen-chophu. V ni di nn em khng dm nhn thng vo mt m m dn mt vo i dy giy, Rc-ky i theo em n tn nh ga; lc chia tay em ni tht vi n: - Ch s mi Y-a-su-a-ki-chan leo ln cy ca ch. Tt-t-chan n trng, tm th ln tu vn eo c. Em thy Y-a-su-a-ki-chan ang ng i em bn nhng lung hoa; sn trng lc ny vng bng hc sinh v ang k ngh h. Y-a-su-a-ki-chan ch hn Tt-t-chan c mt tui, nhng khi em ni, ging em nghe rt gi dn. Nhn thy Tt-t-chan, Y-a-su-a-ki-chan vi vng i v pha bn, ko l i chn, tay gi v pha trc gi thng bng. Tt-t-chan rt hi hp v cng vic sp lm, em khc khch ci. Tt-t-chan dn bn n bn gc cy ca mnh. Sau , ng theo nh m em ngh sn t m trc, em chy n bn tp lu ca ngi coi trng ly ci thang, ko l n bn cy, ri ta n vo thn cy n ng ch chc ba. Em leo ln rt nhanh, nm ly u thang v ni vi xung: - Xong ri, bn c leo ln i! Tay chn Y-a-su-a-ki-chan yu qu, yu n mc ngay t nc thang th nht em cn c ngi . Th l Tt-t-chan leo ngay xung v c n Y-a-su-aki-chan ln t pha sau. Nhng Tt-t-chan li qu nh v gy nn em ch sc va ly ngi Y-a-su-a-ki-chan, va gi sao cho ci thang ng vng. Y-a-su-a-ki-chan, nhc chn ra khi ci nc thang th nht v ng im bn cnh ci thang, u hi ngoo xung. Ln u tin Tt-t-chan nhn thy thc t li kh hn em tng rt nhiu. Em phi lm g by gi? Em rt mun mi Y-a-su-a-ki-chan leo ln cy ca em v Y-a-su-a-ki-chan cng mun nh vy. Em i mt vng quanh ci thang ri ng li trc mt bn. Thy Y-a-su-a-kichan bun qu, Tt-t-chan lin phng mm ln lm tr h cho bn vui. - i nh, mnh ngh ra c cch ny ri! Tt-t-chan li chy n ci lu ca ngi gc trng ly ra ht th ny n th khc ch ct tm xem c g gip em c khng? Cui cng em tm thy mt ci thang ng. Ci thang c th t ng vng, em s khng phi gi na. Tht k l, bng sc mnh nh b ca mnh, em ko ni ci thang ng n bn thn cy, v rt hi lng khi thy n cao gn ti chc ba. - No, dng cm ln - em ni v n ch. - By gi n khng cn ung a na u. Y-a-su-a-ki-chan nhn ci thang ng vi v lo s. Sau em nhn Tt-t-chan, m hi t nh tm. Y-a-su-a-ki-chan cng tot m hi. Em nhn ln cy. Ri vi mt s quyt tm, em t chn ln bc thang th nht. Hai em khng h ch n chuyn phi mt bao nhiu th gi Y-a-su-a-ki-chan leo cho ti nh thang. Nng ma h gay gt, nhng Tt-t-chan khng my may quan tm,

em ch c ht sc y Y-a-su-a-ki-chan ln n nc thang cao nht. Em ng pha di, tay nhc chn bn, u i mng bn ngi bn khi b lc l. Y-a-su-a-ki-chan cng c ht sc mnh v cui cng cng leo n nh thang. - Hoan h! Nhng ln , c hai li tht vng. Tt-t-chan li leo ln chc ba nhng em qu nh v gy nn khng ti no sc gip Y-a-su-a-ki-chan chuyn t thang sang cy c. Nm ly u ci thang ng, Y-a-su-a-ki-chan nhn Tt-t-chan. Tt-t-chan nh mun khc Em thm c mi Y-a-su-a-ki-chan leo ln cy ca mnh khoe vi bn mi th... Nhng em khng khc. Em s rng nu mnh khc th Y-a-su-a-ki-chan cng s khc theo mt. Em nm ly tay bn. V b bi lit nn cc ngn tay ca Y-a-su-a-ki-chan st vo nhau. Tay bn di hn tay em v nhng ngn tay cng di hn. Em cm tay bn mt lc lu. Ri em ni: - Hy nm xung v mnh s c ko bn ln! Nu ngi ln c ai i qua, nhn thy ci cnh Y-a-su-a-ki-chan ang nm dn bng vo ci thang ng cn Tt-t-chan th ng chc cy c ko bn mnh ln, ngi hn s phi hong ht. Trng tht nguy him v cng. Nhng Y-a-su-a-ki-chan hon ton tin bn v Tt-t-chan ly tnh mng ca mnh bo m cho bn. Vi bn tay b nh nm ly tay bn, Tt-t-chan dng ht sc ko bn ln. i lc nhng m my ln ko ti che cho hai em khi b ci nng gay gt thiu t. Cui cng c hai em ng i din vi nhau trn chc cy. Gt m tc t m v pha sau, Tt-t-chan ci cho lch s: - Vui mng mi bn n thm cy ca ti. Y-a-su-a-ki-chan ta lng vo thn cy mm ci e thn. Em ni: - Cho php ti vo "nh" bn nh! Y-a-su-a-ki-chan c th nhn c nhng cnh vt em cha c thy bao gi. - Ra vy! Leo ln cy l nh th ny y, - em ni v phn khi. Cc em ngi trn chc cy mt lc lu v k cho nhau nghe mi chuyn. - Ch mnh cho bit M ngi ta c ci my gi l v tuyn truyn hnh, - Y-a-su-a-kichan ni v rt si ni, - Ch mnh bo nu Nht c ci th chng mnh c th ngi nh xem ngi ta u vt. Ch mnh li bo n ging nh mt ci hp y! Tt-t-chan khng th hiu c ti sao mt ngi nh Y-a-su-a-ki-chan, khng i c u xa, li c th xem mi th ngay ti nh. Em cng bn khon khng hiu ti sao nhng o vt ln nh vy li chui c vo trong ci hp t nh. vt to ln lm. Nhng d sao cng tht th v! Thi y khng ai hiu v tuyn truyn hnh l g. Y-a-su-a-ki-chan l ngi u tin ni vi Ttt-chan v chuyn ny. Ting ve su vang ln v c hai em u rt vui. i vi Y-a-su-a-ki-chan y l ln u tin v cng l ln cui cng em leo ln cy.

Th thch lng dng cm

"Ci g d s, mi hi, m n li ngon?" Tt-t-chan v cc bn em thch cu ny lm, nn mc d bit tng cu tr li ri m cc em vn nhc li khng bit chn: "Hi t ci g d s v mi hi i!". Cu tr li l "Con qu trong nh tiu n bnh nhn u". Da vo kt qu cui cng ca tr chi "Th thch lng dng cm" ca trng T-me, ngi ta cng c th t c mt cu hay: "Ci g d s, lm nht v lm bn ci?" T bui ti dng lu v cm tri phng hp, thy hiu trng bo trc: "Chng ta s t chc tr chi "Th thch lng dng cm" vo mt bui ti no n Ku-honbt-su. Ai mun xung phong lm ma, gi tay ln". C khong by hc sinh nam tranh nhau ng vai ny... Vo mt bui ti nh, lc tp trung y trng hc, cc hc sinh nhn lm ma s mang the cc loi qun o t lm ly i trn khu n. Lc i, cc em ni: "Chng t s lm cho cc cu s mt va". Chng ba mi hc sinh cn li chia thnh tng tp nh nm ngi mt, ln lt ko nhau n Ku-hon-bt-su. Theo lut chi, hc sinh phi i xung quanh khu vc n v ngha a ri quay v trng. Thy hiu trng cn ni cho bit thm, mc d y l th thch lng dng cm, nhng nu ai mun quay v na chng cng c. Tt-t-chan mang theo ci n pin mn ca m. M em bo: - ng nh mt y! Mt vi hc sinh nam bo s bt ht ma v mang theo nhng ci vt bt bm; cc cu khc li mang theo c dy, ni l tri ma. Khi thy hiu trng ni r cch chi th tri va ti, cc tp c lp theo kiu "on, t, t". Nhm th nht ra khi cng trng, ci r ln v phn khi. Dn d n nhm ca Tt-t-chan. Thy hiu trng ni s khng c ma no xut hin dc ng n n Ku-hon-bt-su, nhng cc em khng tin chc lm, v vy c va i va nghe ngng, s st, cho ti lc n trc cng n. ng y cc em c th nhn thy cc ng h php. Khu n ti en nh mc, mc d trng ln. Ban ngy y tht vui v thong, nhng lc ny ai cng lo khng bit khi no th gp phi ma. "i gii i!", mt hc sinh ku ln khi nghe cy l xo xc trong gi nh hoc "i! Ma! Ma!" khi chn ai chm phi mt vt g mm mm. Cui cng, ci g cng tng l ma, k c ngi bn m mnh ang cm tay. Tt-t-chan quyt nh khng i n ngha a na. y l ni ma ang rnh v d sao n y em cng bit c ht v ci tr th thch lng dng cm ny; em c th quay v c! Cc bn khc trong t ca em cng quyt nh y nh em. Khi bit c nhiu ngi cng ngh v lm nh mnh th cng thy yn tm hn - v th l ba chn bn cng, cc em chy c v trng. V n ni, mi bit l nhng tp i trc tp ny cng u tr v c. Hnh nh ai cng qu s, khng dm i n tn ngha a. ng lc y, mt hc sinh nam, khoc mt mnh vi trng trn u, va i qua ca va khc; sau em l mt thy gio. Cu ta l mt con ma. Sut thi gian ch i, cu nm ph phc ngha a, nhng khng thy ai n, cu ta m s. Cui cng, cu phi ra khi ngha a va i va khc v thy gio tun tra thy vy a cu v

trng. Trong khi mi ngi ang c lm cu ta vui ln, th cu th hai cng quay v, cng khc, theo sau l mt cu na, li khc nt! Cu lm ma kia cng trn trong ngha a, v khi nghe thy c ting ngi chy v pha mnh, cu x ra nh da, th l hai cu p u vo nhau. au v s ht hn, c hai cu u chy v. Tht l bun ci, sau khi hon hn, thy trong ngi tr li nh nhm, cc hc sinh u ci, ci n v bng. Cc cu ma vn va ci va khc. Lc sau, mt bn ca Tt-t-chan tn l Mi-gi-ta tr v. Cu ta i mt ci m ma bng giy, v rt cu, v khng thy mt ai n ngha trang c. Cu ta phn nn: "Mnh c i sut", ri va ni va gi nhng ch mui t tay v chn. C ngi ni tru: - Ma b mui t ri, anh em i! V mi ngi li ci ph ln. ng Ma-ru-y-a-ma, thy gio ph trch lp nm lin bo: - Thi, by gi th thy phi i thu ht s ma cn li tr v. Ni xong thy i lun. Thy gom li tt c s ma thy bt gp trn ng ang ng ng ngc di cc ngn n ngoi ph. Cc ma khc s qu b v nh. Thy a ht c v trng. Sau m , cc hc sinh T-m-e khng cn ai s ma na v, xt cho cng, chnh ma cng cn s na l!

Phng din tp
Tt-t-chan i tht khoan thai. Rc-ky cng i rt khoan thai, thnh thong li nhn ln Tt-t-chan. Nh th c ngha l c hai ang i n phng din tp ca b. Thng thng Tt-t-chan chy tht nhanh hoc tt bn ny, bn kia, tm mt vt g em nh ri, hay chy qua vn, ht vn ny n vn khc. Phng din tp ca b ch i b nm pht l n. ng l nhc s chnh ca ban nhc v nh th c ngha l ng ko vi--lng. Mt ln c n d mt bui ha nhc, iu lm Tt-t-chan phi suy ngh l sau khi mi ngi thi v tay, ngi nhc trng t m m hi quay v pha thnh gi, bc xung khi bc ch huy v bt tay b, ngi chi vi--lng. Ri b ng dy v ton th dn nhc cng ng dy. Tt-t-chan hi nh m: -Ti sao h li bt tay b nh? M em tr li: -Ngi nhc trng mun cm n c dn nhc chi, do ng bt tay b l ngi i din , coi nh l cm n tt c. Tt-t-chan thch i n phng din tp ca b v trng hc hu ht u l tr con, y tt c u l ngi ln v h chi nhiu loi nhc c. Hn na ng nhc trng R-den-xtc ni ting Nht n l bun ci. B k cho em bit: ng Gi-dp R-den-xtc l nhac trng rt ni ting chu u, nhng c mt ngi tn l Htle bt u lm nhng vic khng khip nn ng Rden-xtc phi trn i v sang tn Nht Bn c th tip tc sng v lm vic. B ni

b rt khm phc ng R-den-xtc. Tt-t-chan khng hiu tnh hnh th gii, nhng ng lc Htle bt u khng b ngi Do Thi. Nu khng c chuyn y, ng Rden-xtc chng bao gi n Nht Bn v dn nhc m nh son nhc K-sac Y-ama-da dy dng nn chc chng tin b nh th trong mt thi gian ngn nh s c gng ca ngi nhc trng c quc t ny. R-den-xtc i hi dn nhc ny phi c trnh din tu nh mt dn nhc hng nht chu u. V th ng thng khc sau mi bui din tp: -Ti c gng rt nhiu nhng cc bn chi vn cha t. Hi-- Sai-to, ngi ko xen-l, thng ch huy dn nhc khi ng R-den-xtc ngh, ni ting c rt tho v hay tr li h mi ngi :"Chng ti cng rt c gng. K thut ca chng ti cha tht tt. Ti xin ni ng hiu l chng ti khng c tnh lm nh vy". Em khng nh ht tnh tit ca cu chuyn, nhng thnh thong, ng R-den-xtc mt mi bng c nh th hi bc ra t u ng ta, v ng bt u ht ln bng ting c. Nhng lc nh vy, Tt-t-chan thng chy ra khi ch ca s ni em thng thch ng xem, tay chng cm; em thng ci rp xung tn t cng vi Rc-ky, khng dm th mnh, v ch i ting nhc li ni ln. Bnh thng, ng R-den-xtc rt tt v ng ni ting Nht nghe rt bun ci. H khi dn nhc chi hay ng thng ni:"Gii lm, Ku-r-y-a-na-gi-hsan" hoc "Tuyt vi". Tt-t-chan cha bao gi vo trong phng din tp. Em thch gh nhn qua ca s v nghe nhc. Cho nn mi khi h ngh v cc nhc s ra ngoi ht thuc, b thng gp em y. ng thng ni: -Tt-sky, con li ra y ? Nu ng R-den-xtc thy em, ng thng ni: "Cho em" vi mt ging rt bn ci, v mc d by gi em ln, ng vn nng bng em ln nh khi em cn nh ri p m ng vo m em lm em rt ngng. Tuy vy em rt qu ng R-den-xtc. ng eo knh gng bc nh, ngi khng cao lm, v mi to. Nhng khun mt ng p v thanh, nhn c th nhn ngay ra l khun mt ngh s. Tt-t-chan thch phng din tp, kin trc ca n hi pha kiu phng Ty v hi lch. Ting nhc phng din tp c gi thi t h Sen-d-ku a i tht cao, tht xa. Thnh thong, ting reo ca ngi bn c vng ha quyn vi ting nhc.

Chuyn i sui nc nng

Th l k ngh h ht v cui cng ngy tham quan sui nc nng n. Hc sinh T-m-e coi y l mt s kin quan trng. M khng my khi ngc nhin nhng mt hm Tt-t-chan i hc v v hi: - M i! Cho con i n sui nc nng vi cc bn, m nh! B lng i v ngc nhin. B thng nghe ni ngi gi r nhau n sui nc nng, ch cha h nghe ni, hc sinh lp mt n bao gi. Nhng sau khi c k giy bo ca ng hiu trng, b ngh y l mt sng kin v thn phc k hoch y ca ng. Cuc tham quan ny l "mt t hc tp trn b bin" mt a im tn gi "Toi" trn bn o I-du Si-du--ka. C mt sui nc nng ngay ti bin, y cc em c th va bi va tm nc nng. Cuc tham gia ko di ba ngy v hai m, cha ca mt

hc sinh T-m-e c nh ngh . Tt c 50 hc sinh T-m-e t lp mt n lp su c th y c. D nhin m ng . Cc hc sinh T-m-e tp trung ti trng vo ngy nh trc khi ln ng. Khi cc em c mt ng , thy hiu trng lin ni: - By gi, chng ta s i bng tu ha, ri tu thy, v thy khng mun em no b lc c. Cc em c hiu khng? c ri, ta ln ng thi! ng ch ni c th, y vy khi cc em ln tu i T-ky- Gi-y-u-gao-ka cc em u ngoan n k l. Khng em no chy i chy li trn toa; cc em cng ch ni chuyn nho nh vi em bn cnh. Xa nay cng khng ai bo cc em hc sinh T-m-e phi i thnh hng nghim chnh, gi im lng trn tu v khng c vt rc trn sn tu khi n qu bnh. Nhng cuc sng hng ngy trng hc phn no gip cc em thc c rng khng nn x y nhng ngi nh hn v yu hn mnh, rng thi th l l ng h thn, rng h thy rc phi nht ln v cc em phi c gng ng lm phin ngi khc. iu k l nht l Tt-t-chan, cch y mt vi thng lm c lp hc phi lo ngi v ang gia gi hc em ni chuyn vi nhng ngi ht rong qua ca s, ngi nghim chnh bn v hc bi rt nghim tc ngay t ngy u vo hc T-m-e. Nu c gio vin no trng trc kia thy em by gi ngi ngay ngn cng cc em khc trn tu, ngi y s ni: "Hn l mt hc sinh no khc". n Nu-ma-du, cc em ln mt con tu ging ht con tu m cc em hng m c. N khng ln nhng ai ny u hm h i xem tng gc trn sn tu, s ci ny, u vo ci kia. Khi tu ri cng, cc em u gi tay vy cho mi ngi trn bn. Tu cha i c xa, tri bt u ma v cc em phi vo trong khoang. Ri bin ng mnh. Tt-t-chan cm thy chong vng, nn nao nh cc bn khc. ng lc y, mt hc sinh nam ln ng ra gia tu, dang hai tay lm my bay. Khi tu trng trnh, cu ta va chy sang bn ny va ku ", ", ri cu li chy sang bn kia, ming lun ku ", ". Cc hc sinh khng ai nhn c ci mc d say sng v khi tu n Toi, cc em vn cn ci. iu khng ng l sau khi tt c xung tu, cu hc sinh lm tr ", " li bt u nn nao chong vng trong lc mi ngi vn bnh thng v thy khe! Toi Xpa mt lng p, yn tnh bn b bin xung quanh c nhng i cy. Sau khi ngh mt lt, cc thy gio dn hc sinh xung bin. Bin khng ging nh b bi trng, nn cc em phi mc qun o tm. Sui nc nng di bin tht k l. N khng c b bao quanh nn khng c ng chia danh gii gia sui nc nng v bin. Nu bn ngi thp xung ch c sui nc nng, nc nng ln n tn c rt th v, c ht nh bn ang tm nc nng vy. Nu bn mun bi ra bin t ch sui nc nng, bn ch cn i ngay ra su, by thc v thy nc dn dn mt hn. Cng ra xa, nc cng lnh v bn bit mnh ra bin. Do , sau khi bi loanh quanh trong bin v bt u thy lnh, bn ch vic bi nhanh v sui nc nng v tm nc nng ln tn c. C nh nh tm vy! V tht l vui nhn bit bao! Trong khi cc em i m bi i bi li bnh thng ngoi bin, cc em trong khu sui nc nng li ng thnh vng trn ngh ngi, ni chuyn nh trong nh tm. Ai nhn thy th c th ngh: "Hay nh, n thiu nhi cng x s nh ngi ln i tm sui nc nng". Do y, b bin cn vng v n mc cc em cm thy nh ang trn bi tm ring ca mnh v cc em rt thch kiu tm sui nc nng k l bin nh th ny. Sau khi ngm mnh di nc lu nh th, chiu v ai ny u thy nhng ngn tay ca mnh nhn nheo c li.

Ti n, khi nm vo chn ri, cc em thay nhau k chuyn ma. Tt-t-chan v cc em lp mt khc s pht khc ln. Tuy th, nhng vn hi: - Th ri sau th no? Khc hn vi vic cm tri trong trng v "cuc th thch lng dng cm", ba ngy sui nc nng Toi l mt dp cc em tip xc thc t cuc sng. V d, ln lt cc em u phi i ch mua rau c v khi c c ai hi cc em hc trng no, u n, cc em phi tr li tht lch s l php. Mt vi em sut na b lc lc vo rng. Mt vi em khc bi qu xa khng v c lm mi ngi lo lng. Mt vi em khc na gim phi mnh thy tinh v trn bi bin chy c mu chn. Trong nhng trng hp nh vy, ai ny u ht sc mnh gip bn. Nhng nhn chung rt vui. C mt khu rng y ve su v mt ca hng bn kem que. Cc em cn gp mt ngi n ng trn bi bin ang t ng ly mt chic thuyn to bng g, trng ra hnh mt chic thuyn. V sng sng, vic u tin l cc em chy ra bi bin xem ng y lm thm c nhng g. ng y cho Tt-t-chan ming v bo un cong v rt di. Hm cc em phi tr v trng, thy hiu trung hi: -Ta chp mt bc nh k nim nh! Cc em ngh th no? Cha bao gi cc em c mt tm nh chp chung v th l cc em thch lm. Nhng khi c gio va ly c ci my nh sn sng chp, th c bn li vo nh v sinh, bn khc i giy tri chn phi i li. Cui cng khi c gio ni:"No cc em xong cha?", vn cn mt hai em ang nm di t, mt v phi ng qu lu trong mt t th c nh. Chp mt tm nh mt bao nhiu l th gi. Nhng tm nh , c bin lm nn v mi hc sinh t th mnh thch, tr thnh mt vt bu v gi i vi tng em mt. Ch cn nhn vo nh l cc k nim li n n ko v, no l chuyn i tham quan bng tu thy, sui nc nng, nhng cu chuyn ma v cu hc sinh ku ", " trn tu. Khng bao gi Tt-t-chan qun c ngy ngh h u tin sung sng y. l nhng ngy bn cn c th bt c tm trong ci ao gn nh cc em T-ky-, v xe ca bc qut rc cn do mt con b c to ko.

B mn th dc ngh thut
Sau k ngh h, hc k hai bt u v Nht nm hc bt u vo thng t. Ngoi cc bn cng lp, Tt-t-chan cn lm quen vi cc bn trai gi ln hn nh cc cuc sinh hot trong dp ngh h. V em cng yu trng T-m-e Ga-ku-en hn. Ngoi vic cc lp hc y khng ging lp hc cc trng bnh thng khc, trng T-m-e cn ginh nhiu thi gian hn cho vic hc m nhc. C tt c cc loi bi hc m nhc, k c mt tit "th dc ngh thut" hng ngy. Mn th dc ngh thut" l sng kin ca mt gio s v nh son nhc Thy s tn l -mi-l Gic-c an-cr-d. Ngi ta bit n nhng nghin cu ca ng vo khong nm 1904. Phng php ca ng c nhanh chng chp nhn chu u, chu M. Nhng c quan nghin cu, o to mc ln khp ni. Di y l cu chuyn v mn th dc ngh thut ca an-cr-d c a vo chng trnh hc trng T-m-e nh th no. Trc khi m trng T-m-e Ga-ku-en, thy hiu trng S-ba-ku K-ba-y-a-si, sang chu u tm hiu tr em nc ngoi c gio dc nh th no. ng i thm

nhiu trng tiu hc v tip xc vi nhiu nh gio dc. Pari, ng gp ng an-crd, mt nh son nhc gii, ng thi l mt nh gio dc. an-cr-d tm suy ngh nhiu nm v vic dy tr em nghe v cm th m nhc bng tm hn ch khng phi ch bng tai; cc em cm thy rng m nhc l mt ci g sng ng ch khng phi bun b v hn, khi dy tnh nhy cm ca tr. V sau, trong khi quan st cc em nhy v i li tung tng, ng ny ra sng kin to ra nhng bi tp nhp iu, m ng gi l "th dc ngh thut". ng K-ba-y-a-si theo hc trng an-cr-d Pari hn mt nm v nghin cu tht k lng phng php ny. Nhiu ngi Nht Bn chu nh hng ca an-cr-d. Nh son nhc K-sac Y-ama-a, ngi khi xng khoa ma hin i Nht Bn, Ba-k I-si-i, ngh s Ka-bu-ki I-chi-ka-oa Sa-an-gi II, ngi tin phong ca nn kch ni hin i Kao-ru -san-nai; din vin ma Mi-chi- I-t. Tt c nhng ngi ny u cm thy nhng bi dy ca an-cr-d l nn tng ca nhiu b mn trong ngh thut. Nhng S-sa-ku K-ba-y-asi l ngi u tin p dng n vo nn gio dc tiu hc Nht Bn. Nu bn hi ng "Th dc ngh thut" l g, ng s tr li: - y l mt mn th thao lm cho b my c th hon thin hn; mt mn th thao dy cho tr c iu khin v ch ng thn th; mt mn th thao khin u c v thn th hiu c nhp iu. Rn luyn th dc ngh thut lm cho nhn cch pht trin hi ha; c mt nhn cch pht trin hi ha th p, khe, thch hp v tun th cc quy lut ca thin nhin. Cc bui hc ca Tt-t-chan u bt u bng vic rn luyn cho thn th hiu c nhp iu. Thy hiu trng thng nh pi-a-n trn sn khu nh trong phng hp v cc hc sinh, d ng u u bt u i theo nhp nhc. Cc em c th i theo kiu no cng c min l khng c x y, do cc em c xu hng i theo ng vng trn. Nu cc em thy nhc l iu nhp hai, cc em thng vung tay ln xung, nh mt nhc trng, trong khi i. Cn v chn, cc em khng gim mnh, nhng khng c ngha l i bng u ngn chn nh trong ba-l. Ngui ta dy cc em i tht thoi mi, y nh th ko l ngn chn vy. iu quan trng l phi t nhin, nn cc em c th i theo kiu no cc em cho l hp nht. Nu chuyn sang nhp ba, cc em vung tay theo cho ng v iu chnh bc i theo nhpn hoc i nhanh hn hay chm hn theo yu cu. Cc em phi hc cch gi tay ln v h tay xung cho hp vi nhip sau. Nhp bn th kh n gin: - Xung, xung quanh, ra hai bn v ln. Nhng khi l nhp nm th: - Xung, xung quanh, ra pha trc, ra hai bn v ln. Trong khi , i vi nhp su, cnh tay: - Xung, xung quanh, ra pha trc, li xung quanh, sang hai bn v ln. Do n khi i nhp l kh kh. iu cn kh hn na l khi thy hiu trng ni to: - D ti c i nhp trn n pi-a-n, cc em hy i khi no ti bo i hy i. Gi th cc em ang i theo nhp hai v nhc chuyn sang nhp ba, cc em phi tip tc i theo nhp hai trong khi nghe nhp ba. Nh vy l rt kh, nhng thy hiu trng ni l rn luyn kh nng tp trung ca cc em. Cui cng ng ni to:

- By gi cc em c th chuyn c! Tht l nh nhm c ngi, cc em chuyn ngay sang nhp ba. Nhng lm c vy cc em phi phn ng ht sc nhanh. Trong thi gian cn thit thc kp b nhp hai v iu khin cc c bp cho ph hp vi nhp ba th nhc c th bt thnh lnh chuyn sang nhp nm. Lc u, chn tay cc em khua lung tung v thng thy c ting ngh: " Thy i! i chng em vi!" nhng dn d, do tp luyn, cc ng tc tr nn vui, thm ch cc em cn ci bin v rt thch th. Thng thng, mi em chuyn ng chn tay mt cch ring r, nhng thnh thong c tng cp cng phi hp ng tc, cm tay nhau khi l nhp hai, hoc khi cc em thng tp bc i nhng nhm mt. iu cm k duy nht l khng c ni chuyn. Thnh thong khi c cuc hp ca Hi cha m hc sinh v gio vin, cc b m thung gh nhn qua ca s. Theo di tng em mt, lc gi chn tay mt cch nh nhng thoi mi, lc nhy qua li mt cch hn h, khp vi nhp iu ca bi nhc, ai cng thy vui vui. Do , mc ch ca mn th dc ngh thut trc ht l rn luyn tr c v c th c thc v nhp iu, nh t n s hi ha gia tr c v c th, v cui cng khi dy tr tng tng, y mnh tnh sng to. Hm Tt-t-chan n trng ln u tin, Tt-t-chan nhn thy tn trng trn cng v hi m: - M i, T-m-e ngha l g h m? "T-m-e" l mt k hiu c hnh du phy v thy hiu trng chn cho trng mnh ci biu tng truyn thng gm hai "T-m-e"- mt en mt trng kt vo nhau thnh mt vng trn hon ho. iu ny tng trng cho mc ch ca ng i vi tr em: c th v tr tu cng pht trin tuyt i hi ha. Thy hiu trng a mn th dc ngh thut vo chng trnh trng v ng cm thy nht nh mn ny s mang lai kt qu tt v gip cho nhn cch ca cc em pht trin mt cch t nhin, khng chu nh hng qu nhiu ca ngi ln. Thy hiu trng phn nn v nn gio dc ng thi qu nhn mnh vo ch vit, nh vy s lm teo s cm nhn thin nhin qua gic quan v sng to bn nng ca tr i vi ting ni hy cn non nt ca Cha, l cm hng. Chnh nh th Ba-s vit: Hy nghe! Mt con ch nhy vo s yn tnh ca mt mt h c y vy m c bit bao nhiu ngi, hn phi thy hin tng mt con ch nhy vo mt h. Tri qua bao nhiu thi i, trn khp th gii, Ot v Niu-tn khng th l nhng ngi duy nht n hi nc thot ra t mt m nc ang si v nhn xt mt qu to ri. C mt, nhng khng nhn thy v p; c tai, nhng khng nghe c m nhc; c c, nhng khng nhn ra chn k; c tri tim, nhng khng bao gi rung ng, v do khng bao gi rc chy. Thy hiu trng ni l nhng iu ng s. Cn Tt-t-chan, trong khi chy nhy chn khng, nh I-sa-o-ra un-can, em v cng sung sng v hu nh khng ng rng y li l mt phn ca sinh hot nh trng!

Th con thch nht

y l ln u tin Tt-t-chan n xem mt hi ch n. Gia h Sen-d-ku, gn trng hc ca em, c mt hn o nh vi miu th Ben-ten, n thn sc p v m nhc. Vo m hi ch hng nm, khi em cng b v m i dc theo con ng nh sng chiu m m, em bng thy nh n sng rc ln khi n khu hi ch. Tt-tchan gh u nhn vo tng gian hng nh. Ch no cng c nhng m thanh k l chp chp, xo xo, bp bp - v cc mi thm phc. Ci g cng mi, cng l. C nhng ci tu chi, khi ht c mi v bc h. chi c trang tr v ch, mo... C c ko que v ko bng. C c sng phc, l nhng ng tre, bn dng que y nhng mu "n" nh to thnh nhng ting n gin. Mt ngi n ng bn l ng ang nut kim v n thy tinh, li c mt ngi n ng khc bn mt loi bt bi ln vnh bt th n pht ra ting ku. C nhng chic nhn vng k diu lm cho tin bin mt, nhng bc tranh hin ra khi di nh nng, nhng hoa giy n ra khi vo mt cc nc. Tt-t-chan va i va nhn ht bn ny li bn kia, bng em dng li: - , b m nhn ka, - em reo ln khi thy mt gian hng y g con vng ng ang ku chim chip, - con mun c mt con g con; b m mua cho con mt con g i, - ri em ko b m qua . Nhng con g con u quay c v pha Tt-t-chan v ngng ci u xinh xinh ln nhn em, ngoy ngoy ci ui b t to v chim chip to hn. "Xinh qu!" Tt-t-chan ngh, cha bao gi em thy mt ci g hp dn nh th, v em ngi xung bn cnh n g con: - B m mua cho con i, - em ngng nhn ln b m v ni khn khon. Vy m l cha, b m em c ko em i. - Nhng b m ha mua cho con mt th g c m! V y l th con thch nht! M thn nhin ni: - Thi, con . G con ny th cht ngay y m! - Ti sao, h m? - Tt-t-chan hi v bt u khc. B ko em ra xa ngi bn hng khng nghe thy v gii thch: - Con , trng chng n p th thi nhng yu lm v chng khng sng lu c u. N cht ri con li khc. B m khng mun mua cho con l v th! Nhng Tt-t-chan c khng khng mun c mt con g con, nn nht nh khng nghe: - Con s khng n cht! Con s chm sc n! B m vn ko Tt-t-chan i khi gian hng, nhng em c nhn mt cch thm mun nhng con g con, v chng cng nhn em mt cch luyn tic, v li cng chip chip to hn. Tt-t-chan quyt nh rng iu m c duy nht ca em l mt con g con. Em li nn n b m: - B m i, mua cho con mt con no! Nhng m v b rt kin quyt: - B m khng mun con c mt con v th no n cng lm cho con khc.

Tt-t-chan a ln khc v bt u i v nh, hai dng nc mt chy trn trn hai m. Khi tr v n con ng ti, em thn thc: - Con cha bao gi thch ci g n mc nh th. T nay con s khng bao gi hi xin b m mt ci g na. B m mua cho con mt con g i! Cui cng, m v b phi mua cho em hai con. Tht c nh tri bng nng m sau cn ma vy. Tt-t-chan ti ci hn h khi em i v nh vi mt ci hp con ng hai con g con. Ngy hm sau, m thu mt ngi th mc ng mt ci chung c bit bng cc thanh g v c lp bng in gi cho g c m. Tt-t-chan sut ngy ngm g, nhng con g con vng ng trng tht l xinh. Nhng than i! n hm th t, mt con khng c ng na v n hm th nm, con kia cng cht nt. Em vut vut v gi chng nhng chng khng cn ku chip chip c na. Em ch, ch mi, m khng bao gi chng cn m mt ra. Tht ng nh b m ni. Va khc lng l, em va o mt ci h trong vn chn hai con g con. V em mt bng hoa nh ln ch . Ci chung by gi sao trng to v rng n th. Thong nhn thy mt ci lng g nh t, vng ng trong gc chung, em li nh n ting ku chim chip nho nh ca chng khi chng nhn em hi ch, v em li cn rng khc thm. Cha bao gi em thy thch mt iu g n mc nh th trong i v n mt i nhanh qu. y l ln u tin em cm thy mt mt v ly bit.

Qun o xong xnh nht

Thy hiu trng thng ngh cc bc cha m cho con em mc qun o xong xnh nht khi n trng T-m-e. ng mun cc em mc qun o xong xnh nht khi c bn, c rch cng khng sao. ng cho rng, tr em khng dm chi a v s bn hoc rch rch qun o ri b mng, th tht ng h thn. C nhng trng tiu hc gn T-m-e, hc sinh n mc ng phc lnh thy, hc sinh nam mc o vt cao c v qun soc. Cc hc sinh T-m-e i hc mc qun o thng v cc em c php ca cc thy c gio chi a th ca, khng cn ch g n qun o ca mnh. Thi , qun khng c bn nh qun b by gi, do cu no cng mc qun v v cc hc sinh n mc vy hay o lin vy lm bng loi vi bn nht. Nhng lc ri, Tt-t-chan thch chui di hng ro vn v cc mnh t b khng ca nhng ngi khc, nn khng phi bn tm n qun o l rt hp vi em. Thi y c rt nhiu hng ro dy thp gai, lm khi st n tn mt t. chui di mt hng ro nh vy, bn phi o o bi bi nh mt con ch. D cn thn n my, qun o ca em bao gi cng mc vo dy thp gai v rch. Mt ln, em mc ci o vy bng vi mt-x-lin c, x c ra, c ci o b rch toc t trn xung di. Mc d o c, em bit, m rt qu ci o . V th, em phi vt c ngh xem nn ni nh th no. Em khng can m ni vi m l o rch v vng dy thp gai. Em ngh tt hn ht l ba ra mt cu chuyn khng th no trnh lm rch o c. Cui cng em ngh c cu chuyn th ny: - Khi con ang i trn ng, - em ni di khi v n nh,- nhiu tr con l n nm nhng con dao vo lng con. V th o ca con rch ra nh vy. Nhng trong khi ni, em t ngh cch tr li cc cu hi thm ca m. Cng may, m chi ni : - Tht gh gm qu nh.

Tt-t-chan th pho nh nhm. r rng m thy rng trong hon cnh nh vy, em kh gi c ton vn b o vy m m a thch. L d nhin, m khng tin cu chuyn em k. Nu dao nm vo lng, th khng nhng o b rch m em cng phi bi thng. Vy m em li hnh nh khng s mt cht no. M bit ngay y l cu chuyn ba. Tuy nhin, vic ba mt c nh vy khng phi l iu Tt-t-chan quen lm. M nhn thy em phi rt kh tm v ci o v iu khin b bng lng. Nhng c mt iu by lu nay m vn mun bit, v y l mt dp tt. M ni: - M c th hiu c, o con b dao lm rch, nhng ti sao m ngy no qun con cng b rch? M khng th hiu ni ci qun c vin ng-ten ca Tt-t-chan hm no cng b rch t. B c th hiu qun b lm bn, mn ng, nhng lm sao hiu c qun no cng rch bm ra nh th. Tt-t-chan ngh mt lc ri ni: - M bit y, khi bi di hng ro, kh m gi cho vy khng mc vo y v khi chui qua chui li kh m gi c qun khi mc. V li, cn phi lm tr: "Xin li, cho php ti vo ch" v "Thi, xin cho tm bit" t u hng ro ny sang u kia, cho nn qun o rch l phi. M tht s khng hiu nhng nghe rt vui. M hi: - C vui khng? Ngc nhin v cu hi ca m, Tt-t-chan ni: - Sao m khng th xem. Rt vui, v th no qun o ca m cng rch! Tr chi Tt-t-chan rt thch v thy rt l th din ra nh th ny: Trc ht, bn phi tm mt khong t trng rng, xung quanh c hng ro dy thp gai. Tr "Xin li, cho php ti vo ch" i hi bn phi nhc ch dy thp c gai, o mt ci h, chui xung di, ri li o mt ci h na, ln ny bn li ra v ni: "Thi xin cho tm bit". Nh th, m thy rt r l vy Tt-t-chan c xn ln khi em li ra, do qun mc vo dy thp gai. Vic lm ny c phi lm i lm li nhiu ln - o o, bi bi, di dy thp gai vi tr: "Xin li, ti vo c ch?", ri li ra qua mt ci h mi vi tr: "Thi xin cho tm bit" v c mi ln nh th, qun o, vy xng li b rch. Tt-t-chan i i li li ngon ngoo ch chi rt ti tnh, o o bi bi di ro dy thp gai t u n n u kia. Tho no, qun ca em rch ht c. Mt tr chi nh vy, ch lm cho ngi ln mt v chng c g l l th c, li l th n th i vi tr em, tht l k l! Nhn Tt-t-chan, tc, tai, mng tay y t ct, m khng th khng cm thy mun uc nh th. V cng khng th khng thn phc thy hiu trng. Vic ng ngh cc em mc qun o m cc em tha h lm bn l mt v d na chng t ng hiu cc em nh th no.

Ta-ka-ha-si
Mt bui sng, khi cc em ang chy trong sn trng, thy hiu trng bo: - Ny, cc em, y l mt bn mi ca cc em. Tn bn l Ta-ka-ha-si. Em s hc toa tu lp mt.

Cc hc sinh, k c Tt-t-chan, u nhn Ta-ka-ha-si. Cu ta ng m ci cho v ni mt cch thn thng: - Xin cho cc bn. Tt-t-chan v cc bn ca em cn thp b, v mi ch hc lp mt, nhng Ta-ka-ha-si l con trai, m li cn thp b hn, chn tay bn u ngn cn. Tay cu ta cm m, cng rt nh, nhng c ci, cu ta c i vai rng. Cu ta ng trng tht ng thng. Tt-t-chan ni vi Mi-y--chan v Sac-k-chan: - Chng ta ra ni chuyn vi cu y i. Cc em i ra ch Ta-ka-ha-si. Khi cc em li gn, cu ta ci rt nim n v cc em cng ci. Cu ta c i mt to, trn v hnh nh mun ni iu g. Tt-t-chan gi : - Bn c mun xem lp hc trong tu khng? - , Ta-ka-ha-si tr li ri i m ln u. Tt-t-chan vi vng ch cho bn lp hc v va nhy ln tu va gi cu ta ca: - Nhanh ln. Ta-ka-ha-si i trng c v nhanh, nhng vn b b ri mt on xa. - Mnh n y,- cu ta ni trong khi tp tnh i v phi trc, c chy. Tt-t-chan nhn ra rng Ta-ka-ha-si khng ko l chn v b bi lit nh Y-a-su-a-kichan nhng cu ta cng phi mt ngn y thi gi mi i n ch tu. Em lng l ng i bn. Ta-ka-ha-si ang c chy rt vi. Chn cu ta ngn, li vng king. Cc thy gio v ngi ln u bit l cu khng th ln c hn na. Khi bit Tt-t-chan ang nhn mnh, cu ta gng chy nhanh hn, vung c hai tay. Khi n ca, cu ni: - Bn chy nhanh tht,- ri tip-, Mnh ngi -sa-ka. - Bn -sa-ka ? Tt-t-chan reo ln thch th. -sa-ka l thnh ph em hng m c nhng cha c nhn thy bao gi. Em rut m, cu ca em, l sinh vin i hc v mi khi v nh, cu thng a hai tay m u em nhc bng ln tht cao v ni: " Cu s gip cho chu nhn thy -sa-ka. No thy -sa-ka cha?" y ch l mt tr chi m ngi ln thng a vi tr con, nhng Tt-t-chan rt tin cu. Mi ln c cu nhc ln nh vy, da mt em cng ra, mt trng l hn i v tai rt au nhng em vn c ngc nhn v tn pha xa xem c thy -sa-ka khng. Nhng chng trng thy g c. Tuy vy, em lun tin tng rng mt ngy no , em s nhn thy thnh ph y. V th mi ln cu n, em thng nhc: " Cu gip chu nhn thy -sa-ka i". Th l -sa-ka tr thnh thnh ph ca c m. V Ta-ka-ha-si l ngi ca thnh ph y! Em ni vi Ta-ka-ha-si: - Bn k cho ti nghe v -sa-ka i! - V -sa-ka h?- Ta-ka-ha-si hi li, mm ci sung sng. Ging ni ca cu ta r rng v chn chn. ng lc chung reo vo tit mt. - Tic qu!- Tt-t-chan ni.

Ta-ka-ha-si i vo lp vui v, u a ci thn hnh nh b hu nh b ci cp che mt v ngi vo bn u. Tt-t-chan vi vng ngi xung cnh cu ta. Em thch nht l c th ngi u cng c. Em khng mun xa cu ta. Th l Ta-ka-ha-si tr thnh mt ngi bn ca em.

Cn thn trc khi nhy

Mt hm, trn ng t trng v, sp n nh, Tt-t-chan pht hin thy mt ng ct to rt hp dn bn l ng. Xa bin th ny m li c ct mi k l ch. Hay l em m chng? Tt-t-chan thch th lm! Sau khi nhy nhy my ci ly , em chy tht nhanh v nhy vt ln nh ng ct. Nhng ha ra khng phi ct! Bn trong l mt ng va mu xm trn sn. Em nhy vo nh "m" mt ci, c ngi em ln ngp trong va n tn ngc, c cp, c ti giy u dnh nhp nhp nhng va l va v em ng sng nh mt pho tng. Cng c gng thot ra em cng b ln su xung. Giy hnh nh tut ht c v em phi cn thn khi b ln ngp thm trong va. Em nh phi ng im nh vy, tay tri mc kt trong ng va nhp nhp nm cht ci ti giy. Mt, hai ngi n b khng quen bit i ngang qua, em kh gi h: - ... B i... Nhng tng em ang chi nghch nn h ch mm ci v tip tc i. Chiu xung v m ti. M chy i tm em v rt ngc nhin thy u Tt-t-chan ang nh ln bn trn ng va. B tm mt ci gy, bo Tt-t-chan cm mt u ri ko em ra. Thot tin b dng tay ko, nhng chn b c b dnh cht trong va khng lm sao ko c. Khp ngi Tt-t-chan ton va l va, y ht mt bc tng. M ni: - M nh l bo con mt ln trc y ri. Khi trng thy ci g ng ng, hay hay, ch c nhy vo ngay. Trc khi nhy phi nhn ci ! M ni "ln trc y" l c nhc li chuyn xy ra vo mt ba n cm tra trng. Hm y Tt-t-chan ang i chi dc con ng nh sau phng hc, em thy c mt t giy bo gia ng. Em ngh th nhy vo gia t giy c khng, th l, em li li li vi bc, nhy nhy ly v ri m ht tc lc chy, nhm ng gia t giy m nhy. Nhng y chnh l t giy bo m ngi bo v dng y tm ming ci h phn ni phn trn. Anh i lm mt vic g u nn y ming giy bo cho hi v ci np b tng phi mang i cha. Tt-t-chan ng ng vo h phn nh "bp" mt ci. Tht l kinh khng. Nhng cng may, ngi ta li tm ra cho em tht sch s. M ni ln trc y chnh l ln y! Tt-t-chan lng l ni: - T nay, con s khng nhy vo bt c mt th g na! M thy nh nhm c ngi. Nhng cu Tt-t-chan ni tip lin sau li lm m ngh rng m mng hi sm: - Con s khng bao gi nhy vo mt t giy hay mt ng ct na. Nh th c ngha l Tt-t-chan c th li nhy vo mt ci g khc. Ngy ngn dn v n khi hai m con v n nh th tri ti hn.