Professional Documents
Culture Documents
Krsna-Bhavanamrta Comm 2
Krsna-Bhavanamrta Comm 2
vm preyo-vma-pi nirsyad
vakoja sva sprau-kma karea |
citra manye'rundha lvaya-vppadma cakrsvdi-raktotpalena ||4||
vm rdh sva-skandha-sthita kasya vma-p sva vakoja spraukma karea nirsyat | utprekm hastana-rpa-cakravkam svdayitu
la yasya tathbhta kasya bhu-rpa-lvaya-vpy hasta-rpa-padma
rdhy hasta-rpa-raktotpalena arundha iti aha citra carya manye | tad
yath acetanasya padmasysvda-karttvam | eva srya-rpaika-mitrayor
dvayo praaya eva ucita pratyuta his | apara ca cakravkn vipaka-
pupvalyrtrikesya padma
-dvandva nrjylisagha sagnam |
hrodypayansusthitatva srak
tmbla sthsakai paryacrt ||19||
lisagha puprtrikea sagna yathsyt tath tayormukhapadma-dvandva
jrjya rohaasamaye viparyasta hrodiu sthitatvampayanparyacrt
sthsaka khora iti prasiddha ||19||
jmbhodacat saurabhavrtamdyad
bhga rei stotra bhj mukhena |
gtair ntair mdhur sdhurti
dymcchdya dyotane smlipli ||25||
lire vdika vina iva mukhena gtai ataeva mdhur ntai prptaistai
karaai sdhurti yathsyt tath dy svargamcchdya dyotate ||25||
ntya bhejurhratakamlyny
atodyatva kikinpurdy |
vaktre smitv sabhyatmdadte
ynordolnandacandre vivddhe ||26||
anyonygaprocchalatkntisindhor
vcvrtmandahindoliksu |
prptndolnyonyanetrravinda
rsandohair hyatmpurlya ||27||
hindoliky rdh-kayordolana varayitv tayo knti-rpa hindoliky
rdh-kayoreva parapara netramelana varayati anyonyeti | dvayo knti
samudrasya taraga samha-rp mandahindoliksu prpta ndolo yay
evambht y paraspara netra-rpravindasya r obh tasy samhai lya
hyat prpu | tath ca dolana samaye paraspara kntidaranotthnandena
tayo obhtiaya dv sakhyo'pi nandit vabhburiti bhva ||27||
ittha cetastvetayordolayanyat
kmo vmo'ntarya na cakre |
llaktereva tatra prabhva
ko'pyojasv heturityhurry ||28||
vma pratikla kma itthamanena prakrea etayocitta dolayanyat
antarya na cakre tatra llaktereva ko'pi ojasvprabhva eva hetu iti ry
hu ||28||
dolarajjvlambakhe svalaulyd
etau cacatpacakhgrbhi |
puphybhi pallavlibhiriai
sevete smmodanair vjanai kim ||29||
utprekm ha | dolsayuktarajjorlambane dve khe kartbhte svasya
pallavlbhi etau rdh-kau karmabhtau ki madanai sugandhaviiair
jjanai sevete | kathambhtbhi svasya khy
laulyddhetocacalavistrayuktakhy agragbhi | leea pacakh eva
pacakhapi | paci vistre dhtu ||29||
tattatpatrbhyantarnantailpa
protandhartu cacalnmlyakhan |
yatnair bhg nakanyadbhramantas
tatrgujankevala spi obh ||30||
dolvegdhikyakmau svapadbhy
kramyait svvanatyunnatibhym |
sva sva sarv kauala darayantau
premnanda tundila cakratustau ||31||
dolvegasydikyakmau tau rdh-kau ataeva svapadbhy et
dolmkramya svasyvanatyunnatibhy sva sva kauala sarv sakh
darayantau premnanda tundila cakratu ||31||
rdhhra saspankavaka
cakre ntynyekato diyudram |
anyatrsy kacuk liyati sma
srak tasyptyyayurmodamlya ||33||
ekato dii ntyni cakre | anyatra dii tasya rkasypi ||33||
anyonygdaradasvabhsor
anyonynlokajakntibhjo |
tarhyanyonyavsabhmbhimard
anyonya saspya tau hyata sma ||34||
parasparga-rpdare d svakantirybhy tathbhtayo rkadarane
utkahit rdh tasyge svam eva payati na tu kam | eva rko'pi eva
kramea parasparnlokanajanyadukhabhjostayostadnm eva
birahadukhennyo'nyavsabhmaspart paraspara sadya tau hyata
sma | vsenga-rpadarpaasyvarat prativimbo na dyate iti bhva ||34||
ekbhte campakendvarbhe
mrt ynorudgirantyvabhtm |
sammardottha saurabha vynuvna
pre svarga hanta padmdins ||39||
campakendvara pupayoriva bh yayorevambhte yno rdh-kayo
mrt niviasayogdekbhte ataeva pupayoriva sammardottha
mukhysvasvdya bhtmathl
rohysy t sa k svaya s |
prem gyaddolayant sa cpi
preyndole prvavat tmajaist ||41||
asu mukhysu sakhu madhe pradhnbht t lalit rkena sahit
s rdh svaya dolayant sat agyat | sa ca preynkeo'pi dolane prva
rdhmiva t lalitmajait ||41||
t sarvstu svasvahindolikntas
ta cpayansvasvavaktra dhayantam |
naitac citra gokuldhasnor
icchakterki puna sydaakyam ||44||
adhun kamalkrahindol varayati | eka hindolvja tatraivsti | vnday
uddia tat preyasbhi saha mukunda ruhya rarja | kathambhta do
vma-hastena li rdh yena ||45||
ablyo'pyaa patrntarasths
tattadbhye oalyo vibhntya |
vndnta svdukharjurajamb
drk prnankntabhuktvai ||46||
aau lalitdylya aadaln madhyasth tat tadaadaln bahi
oaadeu any oalyo vibhntya satya kantbhy bhuktvai
prnan ||46||
pyntargarvasarvakaasya
prg evbht pnakde prapam |
ante hemadyotitmblavi
vndnyonyaprtidnbhiyoga ||47||
kharjrdibhojant prg eva pnakde prapnamabht | kathambhtasya
pyasya yo'ntargarvastasya sarvarakaasya nakasyetyartha | bhojannte
suvaratulyatmbulavsamhasya parasparaprtydnena sahbhiyoga
grahaam ||47||
dolndolanakray t samast
jitv prptleacumbdiratna |
srdha kntamaalenvaruhya
prgt preynknant knanya ||49||
t jitv prptamleacumbdirata yena tathbhta preynkntmaalena
saha hindolt avaruhya etat knant anyaknanya prgt ||49||
khe'gnmegha kagtracchavitva
vidyut tsmagabhstatitvam |
bhme rhair indragopai samhai
pdlaktbhyaktat vyaktamst ||51||
khe ke yo megha sa kasygacchavitvamagt prptavn | na tu
meghasya kgacchavyatiriktapadrthatvamiti bhva | eva vidyut
tsmagakntisamhatvamagt | eva bhme sakt utpannai samhai
samhaviiai undragopai raktakavieai karaai
padlaktasybhivyaktat sphuamst | tath ca tanmiea pdlakta eva
bhmy virjate | iti sarvatrpahnutyalakro bodhya ||51||
yatra vndbane gha iti prasiddh trthamaal asti | kuruvinda mug iti
prasiddha | atakiratmajy yamuny ambhasi prativimbit s
trthamaal taditar svasmdany trthamaal iti nnbhramayati ||19||
ukarikcaakakekikokilair
alicatittirakalikactakai |
kalavk cakora carayudhdibhir
dhvanitaiva yatra bata bhti diktati ||26||
yatra vndvane ukdipakibhirdhvanit diktatirbhti | kalavk prvata ||26||
ahivaktravahni havanttanocirn
malaynilai rita tapovalarddhibhi |
kta nandanadru kusumopaghanair
amargaga parilandtai ||28||
malaynilaistapasy ktv svargakailsavaikuhdigamanena
bhripuyaviiaistai puyaprabhvena iva y bhmi prpya svargdibhyo'pi
adhik kcana camatktimupalabhya ritanti yathsyttath yatra sadoyate
vsakriyate iti ttyalokena sahnva | malaynilai kathambhtai
malayaparvatyasarpavaktra-rpe vahnau cirakla vypya svatanorhavant
prptatapovalasampattibhi | svargasthanandanavkligandibhiste
saugandhyamnta ||28||
suradrghik salilapvittmabhi
girijsara kamala reu ruitai |
kamallay ramaa keli pdapa
pracaya prasna makaranda nanditai ||29||
suradrghiketi aityamnta kamallay lakmstasy ramao nryaa |
puna kathambhtai vrajabhmivsena avajjt anyatravse vsan yai |
ritanttyanena te mndyamntam ||2930||
taidambubhdbalayite kimambu
bht taitvacacalatay dhta prathe |
surakhino vavatu svavchita
bahu tasya ki nu kta tattala-sthit ||45||
kardhsva-rpameghataitau ki nijaptanlavastrasthnybhy
vidyunmeghbhy valayite ? nanu svarga bihya pthivy kimartha
tayorgamanam? tatr tasya surakhino vahu vchita ki ktatattala-sthit
satyau vavatu ? kathambhte cacalatay dht prath khytirybhy te ||45||
nikhilgabhra vahanbhibhtita
kupiteva oima dhur durvar |
bahiretum icchatitammivekyate
tava savya pdatala pri vartin ||50||
adhun tribhag lalitasya kasya tdasamaye vmapade sarvgasya
bhrtjjta tadruydhikya tat kopajanyatvenotprekate | tava
vmapadatalavartin durnivr oimadhur rytiaya | mama pratipake
dakiapade satyapi nikhilgabhrabahanbhibhtita kupit iva may atra na
stheyam ityuktv bahirgantum icchati tatammivsmbhirkyate ||50||
kathamaprattimabhipadyase priye
kalayevaro'smi nahi netyadda |
svapadkasampadim kimgrahn
na tathpi labdha daragauravo'pyabh ||54||
he priye ! kathamaprattia abhipadyase ? ahamvaro'smi nahi na tath
chamvra eva iti svapadkasampadamim priy tva dakiacaraatale
unnatktya kimgraht adida ? tathpi tva na lavdhadaragauravo'pi abh |
dyo vahvyo rekh asmka padatale vartante ityuktv na gaurava kurvanti ||
54||
tanujnujta suampavttanu
jnutpa viammanvrtm |
tanate da sakdavekitaiva te
tanu madhyamtati hda kalnidhe ||55||
tava nbhiromatatipakti-rpat
yayatu sudhhradatadutthavallike |
paritastu ye sumanas nivsabhr
atiramayakavat virjate ||57||
sudhhradatadutthavallike tava nbhiromvali-rpat yayatu |
ye yayo hradavally parita sumanas obhann manas ca
mlsthapup ca sahdayn ca nivsabhrvirjate |
pariabdayogddvity ||57||
subhagordhvanlamapi na nyagnana
smarasadmapadmamidamadbhuta bhavet |
patit do'tra sud yadandhat
tadipaghtagaladambubhiryayu ||58||
kandarpasya sadmasva-rpamida nbhipadmamadbhuta bhavet | adbhutam
evhasubhagordhvanlamapi tat padma nyak ncnamnana yasya tda
na | yat yasmt atra padme sud da patit satya tasya
padmasthakandarpasya ipaghtena galadambubhi karaai andhat yayu |
atra nbhipadmadaranajanynandru eva
kandarpabghtajanyatvenotprekitam ||58||
trijagat tvimakhilasrasagrahais
trival vyadhyi vidhintiilpin |
anayvalagnamiha tena krtayanty
avalagnametadtabhio budh ||59||
urasndirkalatik virjate
nikamava tapanyarekhik |
visa tantu cratati tulyat rit
bhgulakma lomalatikpyayas ||63||
kimamnivntariha te samddhimn
anurga eva bahireti dyatm |
uditendu srya ata nindi kaustubhc
chalato yato jagadavpa raktatm ||65||
te tava samddhimnanurga antaramniva antakarae na mti iti hetoriva
kaustubhacchalt ki bahirdyatmeti ? yata kaustubh jagat
anuraktatmavpa ||65||
balabhinmaidruma navkure'grato
ravijmbu budbudayugena prvayo |
dara tiryag eva yadi yujyate tatas
tava nsikpyupamay mayrcate ||69||
valabhinmaidrumasya indranlaminirmitavkasya navnkura | eva
tasygrata ubhayaprve ravijy yamuny ymavudvuda-dvayena
attiracnatay yadi tdkuro yujyate tad tava nsikpi may upamay
arcyate | atra nssthnyo'kura | nspuasthnyo vudvuda ||69||
stana-rpakarake | bhu-dvaya-rpavisavallike | kathambhte hasta-rpakialayadvaybhymdte | dara kahasthnyaakha | sphuratkala mukharpapuracandra ityartha ||79||
bhavadsya saurabhapatanmadhuvrat
vali vraya karadhritmbuj |
lalit puro laati tugavidyay dhta
vay saha tathendulekhay ||83||
yogaphrohaasamaye aasakhn yathyogyasthne sthiti rrpagosvmimatnureha | bhavaditi | kkkigolakanyyena
paralokasthnudakiottaradiau lality dakiasy dii uttarasy dii
tadanaga nakradhtamaganrbuda
kimu varita bhavati md gir |
kamaldrijdibhirapha mgyate
sucira yadya padav davyas ||88||
iti labdhavaramudayadvivarata
rabhasena ruddhagiramkayanukam |
vanaplik sarasa gostanphalair
anutarpayanmudadhatta mdhava ||89||
iti lavdhavara vicakaa uka rabhasena harea udayant vivarat yasya
tathbhta atha ca rabhasena ruddhagira ta bhojayitu vanaplik
vndmkayanmdhava sarasadrkkhalai uka vnddvr
anutarpayansvaya mudamadhatta ||89||
jagattritayadurlabhtulaphalaiva vndav
tava tvamapi nityatadviharaapriya khypase |
parantu taduditvarmtarasaikatno bhavn
bahirmarakatadyuti kamalarganindiprabh
dravmtabhtntar parimalamradimno svani |
raslapadavcyatmupagat phaln tatir
madindriyasatat sapadi ka cakretamm ||7||
vaurhamraphaln tati barirmarakatadyutiriti netrasya |
raslapadavcyatmupagateti ravaendriyasya ||7||
iti pramadamedurasphuradamandavndvaca
sudhukiraocchaladvipulataraklladh |
uditvarapurutvara rasapurasara prpatu
svakelisadanyita priyatamau svakua-dvayam ||9||
iti praayena medura snigdha yat sphuradamanda vndvacastadeva
udhucandrastat kiraena ucchaladvipulat eva
klladhirjaladhiryayorevambhtau priyatamau rdh-kau uditvar udayal
pratikaamupsit vipinaplikplibhi
prasnamaidarpanaprabalatoraopaskt |
vilsivarayormadhtsavanikmahindolana
prasnaraanihnavplavajalasthalakranai ||11||
madhtsavo holik kr | prasnaraa pupanirmitakandukair yuddhall |
nihnavo lukluknti prasiddho llviea | plav jalakr ||11||
sudhmadavimardaktphalaparaatsvdanair
mitho'kakalinarmabhirvividhahsyalsydibhi |
kavitvarasacarvaair vividhamnatanmrjanai
sad subhagatspada nikhiladmanomohin ||12||
akakelirdytakr | vividh mnste mrjana nti ||12||
tathgniharidiggata kanakasetubandho'ghabhit
saromilanahetuko nikhilatrthakhelspadam |
tato'sti subaldyurktanikujamlvta
kitau nirupam prath gatamariakua mahat
||15||
tath agnikodindradiggata sagama iti prasiddha svaranirmitasetubandho'sti | kathabhta ? rdhkue kakuasya
milanaprayojanaka | tata setubandht paratra nirupam khyti prpta
kakuamasti | kathabht? yath rdhkuasya digvidiku lalitdisakhn
kuj santi | tathaiva subaldn kujarevtam ||15||
pikaprakaraiibhpracayactakareayo
marlapariat ukvalisamhahrtakai |
sahaiva yugapat pthak svaratay lapanto mama
ravo'pi vidadhatyam sarasamarthaakagraham ||
17||
am pikasamhaiibhasamhdaya sarasa yath syt tath
arthaakagraha attpannnme abda-rprthn graha grahaa
yatra tathbhta mama rava kara vidadhati | samhai samhayuktai
hrtakapakibhi | tdareaya kathabht hasasabh
ukaresamhahrtakai saha yugapat ekasminkle svaratay lapanta |
tath ca, rdhkue ekasminneva kle atn samgamo bodhya | tath ca
vasantakle kokilo vadati, grme iibha | vary ctaka ity-di ||17||
praphullanavamlikmdulamallikythik
saroruhakuruakapravarakundavallrali |
sad pibati kacana kvacidanekabhrygh
yathartugamanavrata pratidina kramdvindate ||
18||
alirbhramara bhinnabhinnartuu praphull api navamlikprabhti vall sad
pibati | yath kacana anekabhryyuktagh, tveva bhrymaha gaccheya
nnyakle iti niyama pratyaham eva prpnoti | bhry bahutvt
pratyahamavayamekasy tusamgamo bhavatti bhva ||18||
praphullakamalnan calanavnamnekao
cchalanmadhurimormijapratanupheamajusmit |
bhramadbhramaramaal lalitaveik cakrayuk
kucelitarucekyate tvamiva te sarasyancit ||21||
he priye ! tvamiva tava saras ancit pjit may kyate |
rdhiksdharmyamhasaras kathabht ? praphulleti | ucchalanmdhurya
yatra evabhtormijanyavisttapheena majusmit | bhramaramaal eva
veiryasy | lit stut ruc kntiryasy ||21||
harernayanaapadastarudalvalicchidrata
praviya nibhta kucmbujnikorakvagraht |
priy tu vivtgyato nikhiladiku tacchakay
da cakitamdadhau paridadhau ca cnukam ||
25||
nayana-rpaapada stana-dvaya-rpapadmakorakau agraht | priy rdh tu
vivtg vastrenvtatvt vyaktgata tasya rkasya akay nikhiladiku
cakita yath syt tath da dadhau ||25||
tadbalopadhikata sphuamanyaddh
pradhnamadhun lalite tvam |
khelana vimya yat prabhaviyatyasya garva
culukkarae drk ||2||
pi oa jalajodara rage
jhajhaadbalayamucchaladagy |
yarhi paka kulava yugma labdha
ntyamadhibhmi cukrde ||8||
pakanikepasamaye jhajhanadvalaya yathsyttath ucchaladagy rdhy
pi-rpa oakamalasya udara-rpa yanntyasthala tatra lavdhantya
paka-rpanartakayugala yad adhibhmi bhmau cukrde ||
yadyajeyadabaltatire ki vyadhasyaditi
boddhumana |
vismito'smyatha jagda vikh tvadbhruve mama iti
prahasant ||25||
nanu bho ka ! tava jaye sati uktipratyukty madhumagalasya tiraskrasamaye
bhavnkatha tu tathvityata hajaya vinaivsmetd pragalbhat
yadi e avaltatirajeyat tad kimakariyaditi bodhumasamartho'ha vismito'smi
| tath ca tadn vismayenha stavdho babhveti bhva ||25||
ta jaratyavadadadya ktarthaivbhava
bhavadavekaa mtrt |
svastivcanapurasaramet
pjayannatha jagda natkm |
vsare navarasdarasev
cryamatra vu m dhinu mitram ||61||
et pjayanpjayitu jagda | vsarasya inavara prabhuvara sryastasya
sdarasevcrya m vu | mitra srya ca dhinu sukhaya | pake, vsare
divase eva navarasasya adarasev analpsvda mitra mm ||61||
tva smarrcanavidherupacrn
harantyalaghu toaya bhvai |
vacmi mantramahamo jaya sarva
vypakevara jagaddhitakrin ||62||
arcanavidherupacrnharant sat mitra smara mananamtra kuru |
bhvaista toaya | pake kandarprcanasya vidhe | mantra tu aham eva vacmi
| jaya sarvetydi padamubhayapake sagamanyam ||62||
padmingaavikakabhno |
dharmadya paramrthasavitre
kmadya mahase'stu namaste ||63||
he padmingaavikakabhno ! pake, padmingaavikaka bhnu kirao
yasya | pake, dharmadya dharmakhaanya nama | pake paramo ya
saga-rpo'rthastasya savitre janayitre ||63||
evamastviti vadatyaghaatrv
etya tatra madhumagala ce |
srya sktamaham eva pahmty
akipaddamaeanivedye ||65||
evamastviti rke vadati sati tatra madhumagala etya ce | aha
pahmtyuktv lobhena aeanivedye damakipat ||65||
smprata u satkulavarye
bhsvate nama itha pahant |
utthit ktaparikrama tva
kauilagnairas praammm ||68||
spaam ||68||
o)0(o
(16)
sa ittha tatprrbudaniyutanirmachyakirao
raotsha shaktibhaitapyapatai |
sama mitrair dvitrair upasaridamanda vipulayan
kaa ninye mrtapraayarasa eva praayibhi ||8||
iroratnagraiveyakapadakakeyrarasan
alktakojjvalavalayahrorjitaruci |
raanmajrar karapadadalormicchavimat
vireje rrdh dvyadhikadaaratnbharain ||11||
dvdabharaam ha | graiveyaka grvbhaam | alk cakro alketi
khyta | taka karabhaa kualdi ||11||
madartha tvatpreyovadananalinasvedakaik
haranaitymod vipulakarua prcyapavana |
aho bhgya spv sapadi lalite jvayati m
jagatpro nmn bhavati guato'pyea nitarm ||
15||
madartha tvatpreyovadananalinasvedakaik haranaitymod vipulakarua
prcyapavana aho bhgya spv sapadi lalite jvayati m jagatpro
nmn bhavati guato'pyea nitarm ||15||
ita prekhatprntapramadamadabhrlasad
kgrnagvatirabhasaghrsu vikiran |
caladdmrmnupamasumanakandukapari
grahodvepakepapracitanavalvayajaladhi ||24||
calat prntabhgo yasy evabhtay pramadamadabhrbhymalasad
karaena kgrvrajasundar nagu anagasavardhanu atihara
ghrsu vikiransanita prpta | kathambhta ?
rmasambandhisumanobhirnirmitasya kandukasya anyasmt sakhyu sakt
parigraha, evamudvepa kampa prakepa ca tai pracito vypta
navalvaya-rpajaladhiryena | paka rm str obhanamanorpakandukasya ||24||
kambhodhe paramatararbhruhccakravka
-dvandvasyrt karavitaraenvanerbhgyari |
mitracitrtulaguakhani ki gavdhvar
prtyai gacchanhatabhagado h jihsatyaya na ||
3||
sryastu bhruht virahabhayayukta hdaya yasya tasya cakravkadvandvasya kiraadnena kaasamudrasya nmamtreaiva tarai, na tu
paramatarai | yato rtrigatavirahadukhasya nasmarthyt, sa tu bhr
str htsthasya cakretyatiayokty stana-dvayasya hastadnena
kaasamudrasya paramanauk-rpa |
gavdhvarayornandayaodayorvchprtyai gacchannaya ka
hatabhagado no'smnki jihsati? pake, gavdhvaro
varuastadystaddia planya | goabdo'tra pake jalavc ||3||
tadvileajvaraamalave'pyakam yarhyabhvan
gndharvy visakisalayoracandrmbujdy |
kpygatya vyadhita lalitdeatastarhi tasys
tadvttntmtarasapatsecana kararandhre ||7||
rkasya vileajvarantilave'pi yarhi ete akam abhvan, tadnm eva
nandvart kpi gatya lalitnideena rdhy kararandhre rkasya
vttntmtabindusecana vyadhita ||7||
ynt gehdajiramajirdgehamyntyatha y
uyadvaktrnayadati rujaivntima ymamahna |
s gohe tarai tanaye netrayugmt kucbhy
jahno kanye asjadiva ta prekya snu sampe ||
12||
s yaod rkasya birahea geht ajira ynt ajirt geha ynt sati atiruj
atikaena iva divasasyntima ymamanayat | s sampe rka prekya
netra-dvayt taraitanaye dve yamune asjat | eva stanbhy jahno kanye dve
gage asjat ||12||
snta ptmbarabhdalikaprntasanaddhakea
kpt carc malayajarasair vaijayant ca bibhrat |
kchrgadavalayavnkaustubh npurhyas
takarramalatilakastarhi ko vyarjt ||22||
na vykhytam |
ityetasy mukhavidhuvardacalagranthitaca
prptai rdh sahasavayas preyasastair abhai |
llphelmtarasabharai rvarsanbhy
mudbhy siktnakta iirnnimnagbhymivsn ||
27||
etasystulasy mukhavidhuvart prptai llmtarasair eva tasy
acalagranthita ca prptai rkasya bhuktvaimtarasabhavaijt y
ravaasambandhin mudeva rasansambandhin mut
tbhymasnprnsiktnakta | nimnagbhy nadbhymiva ||27||
kuada-dvayaccalya varayati lokbhy | vrjasundar dharmarpndhakra bhindat cacale kuale na bhavata gaa-dvayamanu gaadvaye | mukhacandrasygre sthtu nea na samartha sryayugalamasya
candrasya naanai pranrtha yadyasmt prva-dvandva bhajati tasmt
kuale na bhavata iti prvenvaya ||30||
sarasamanugavnasyparhne bhavadbhi
samamasama mahimno'pyajas gacchato y |
mama dhtitatimadyannadya gohapradee
kathaya subala t m mohayitryo ruca k ||16||
aparhne bhavadbhi saha anugavnasya gav pacdvartamnasya
asamamahimno'pi mama dhtitati y ruca adya adyankhaitavatya | he
suvala ! m mohayitryast ruca k kutrat ||16||
atulacaturima ta janlakyama
gatamiva nijaknta viddhi saurystantam |
tvamayi kiyadaitv svngurnvacayitv
drutamabhisara rgdityuditvaiva sgt ||26||
he rdhe ! nijaknta yamunystanta gatamiva viddhi ||26||
sa cakitamavalokyaivbhita s yadodyan
nija bhuja latikbhy ta baldliliga |
smara mada ghana ghra so'pi dorbhy
pragha
prati parirabhate sma prema ratnkarastm ||55||
sakhnmgamanaakay abhita sacakitamlokya s yad rkamliliga |
smaramadaghanaghra sa ko'pi t prati parirabhate sma ||55||
bhuvamarubhirrdrayanmuhu
kta h h sva eva mdhava |
lalitdibhirvta punar
vilalpoccatara svara sjan ||23||
dayiteha samgamena nodhinu
yat tvac carambuja hdi |
mdula kahine anai anair
nidadhe taddunu m tkurai ||24||
jyati te'dhika janmane tivat rkalalitdayo'pyhu | he dayita ! rka iha
samganena no'smndhunu sukhaya | pake he dayite ! rdhe ! spaa | yadv
m hasa parihsa m kuru | gamena gamanena | yac
caraakamalamasmka kahine hdi vyathakay anair nirdadhe tac caraa
| tkurair m dunu m dukhaya ||24||
vndvdt tvadupatymbujanetrau
rdhe'jaistva nija knta bhramayant |
ka prodyaddurgama bhvo yadabhstva
tenliastva ca mahaty jayalakmy ||27||
ambujanetrau rdh-kau vnd ha | he rdhe ! svaknta vibhramant sat
ajai jayayukt tvamabh | he ka ! prakarea udyanrdhy
durgamabhvo yatra tathbhtdastva abhstena hetun tvamapi mahaty
jayaobhay lia tath ca tavpi jayo'bhditi bhva ||27||
ki varayitvaiva viramyatm
aho rasajjaypyasya vinopaghanam |
tadlayo yojayatmumutsuka
priydhara santatamutkaynay ||40||
gh kamicchet taruehita ki
ki cru vdya kimu kara vedyam |
sakhya kimkarayitu nilns
tihanti tat tva vada nirvivdam ||46||
t pranavthmhaghastha kamicchediti prane
suratarutapadasyntatakrea saha dyavarasuabdasya yoge sati
sutamicchediti pranasyrtha | taruasya kimhita vchitamiti pranena
antyatakrea saha dvityavarasya rephasysa yoge sati rata ramaamicchediti
pranrtha | cru vdya kimiti prane antyatakrea saha ttyavarasya
takarasya yoge sati tata vdivdyamiti pranrtha | karavedya kimiti prane
antyatakarea saha caturthavarasya rukrasya yoge sati ruti ruta abdamiti
pranrtha | sakhya ki rotu niln satyastihantti suratarutamiti
pranrtha ||46||
sapadi sakhbhirathaidhitamn
yuvatimairmumude smayamn ||47||
surataruprva tamiti surtatarutam ityartha | ta rke vadati sati |
kathambhte tasy rdhy atipaimmtamatiayavuddhikauala-rpmta
vinde prpnuvati vid lbhe | a pratya | tdmtasysvdana
kurvattyartha | sapadi tat kae sakhbhirapyedhita vardhita mna daro
yasy s yuvatimai rdhik mumude | pajjhakacchanda ||47||
abdamaho tamavcayad
atraivavimam eva bhavatyapi citrai |
prana varair miatastadajey
ka dhiypyasi bhamamey ||48||
vnd hadvbhy | aho carya rka ya abda t vcayiyati tam
eva abdamamu rka bavat miata chalena citrai pranavarair
avcayat | tat tasmt sarvapraknea bhavat ajey | rkasya dhiypi
vhamatiayena amey parimtum aaky tvamasi ||48||
utprekntaramhavidht akhilajagadvartiuklagua cra ktv mdhuryarpajalena sarasa vidhya ca pact vastrea pta chnita ca ktv tena
uklaguena pulinamida siktv secana ktv ki svy kal vaidagdh
prathaycakra ||54||
iti varayantamanurgi ga
samay vidhya nija kntamagrata |
itaretarta bhujavalli maal racanti
obhamavatasthire kaam ||56||
iti varayanta nijaknta gopga samay vidhya madhye ktv
itaretaramtt ght bhujavall yatra tadyath syt eva maalracanay obh
yatra tadyath syt tath kaamavatasthire ||56||
kakyo'mrambh ambh
krpre'sminnavye bhavye |
vapre sapremaivvabru ki
tpicha pichottasam ||59||
puna pulina karprakedratvenotprekya gopmaal ca
tdakedrotpanna kadaltvena ka c tdakadalmaalamadhyasthitatamlavkatvenotprekate | asminkarpramaye vapre
keyrtiprasiddhakedre kathambhte navye stavye | puna ca kathambhte
bhavye magala-rpe | tasminutpann am gopya eva knakyo rambh
kanakamaya kadalya kathambht ambh magalayukt astyarthe bha
pratyaya | tathbht kadalya ki saprema yath syt tath rkarpatpicha tamlamvavru ||59||
kacchapikbhistatra mdagevanupadamudayati
nava nava ninade
ntya gat kvpyaruta d vidadhati saha
yuvatibhiraghamathane |
thai tatha thaiya t tatha thaiy dmiki dmiki tki
tki tki tki th
itthamudyastla tarag madhura vadana sarasija
kula kalit ||65||
kacchapikbhirvbhi saha mdageu anupada pratikaa navanavaabde
udayati sat aghamathane rke arutad ntyagat yuvatbhi saha
vidadhati kurvati sati | thai tatha taiy ity-ditlatarag
dhiddh dr dr dr kuu
tkithetyudbhaamanaat ||73||
sa kutuk ka ts maalaracanmasyandrkurvansanhahe mahil
sundarstriya adhun ekaikao bhva ekaikayamekaikatvenetiyvat | tath ca
ekaikatvasakhyay vii yya ntyata | vieae tty | tsu madhye dau
lalit umiti svktya vyajita vyaktkta ntye cturya yay tathbht sat
dhiddhtyditlavodhaknukaraaabda prakya udbhaa yath syt tath
anaat ||73||
parasparopatta karbjayostayor
bhujoddhati dyotita ratna bhayo |
taka tralya dhurorar kta jyotsn
mukhend snapayantya vabhuh ||77||
(20)
sakhya samnaiurathbhirasy
karpra kelyditay prasiddh |
pya parvmta keli sdhu
vilsaknaga guvast ||3||
sakhyastu ghdnt karprakelydipaca vaak rdh-kayoragre
samnaiu ntavatya | kathambht abhirasy abhi sarvatobhvena
rasany ||3||
vndvanasypaciti vidhitsury
y svabhsa prajidhya candra |
ta ki palvali clanbhi saodhya
ghntyatyanilo'smadpta ||8||
patracchidradvr nistajyosnkat sacchidrapatrasamha-rpaclany
chnitatvenotprekate | vdvanasypaciti paricary kartum icchucandra
y y svajyotsn prjighya prasthpaymasa | hi gatau | praprvahidhtu
prasthpanrthaka | t eva jyotsn asmkampta pavana | ki patrarerpaclanbhi saodhya chnit ktv ghnti ||8||
udbhinna romkuraplireva
prparghyat kintu taypi akm |
tanmrdavlocanay dadhatyau
pyambujair rcayatmivaite ||12||
udbhinn udgat romkurarerevrghyat prpa | ete kikaryau
caraayormrdavlocanay taypi urudeastharomcareypi caraayorvyath
bhaviyatti ak dadhau svapikamalair evrcayamiva | tath vedankay
tayocaraakamale svyarudet svapikamaleu dadhaturityartha ||12||
naivedyaty karakvurojau
sasparanenbhimatau vidhya |
pra pradpai smita candra mira
nirmachana premabharadvyadhattm ||14||
kadcit nandtiayena stanoparidhtbhy caraakamalbhy
naivedyopahrdamhaurojau ts stanveva karakau dimau stanbhy
saha caraakamalasya sparena hetun naivedyatymabhimatau sammatau
vidhya ktv | ts nsdvr nist pacapr eva
nikaasthasmitakarpramirit santa karpravartik vabhvustair eva
premabhart nirmachanamrtrika vyadhattmakurutm ||14||
prrambha evghabhidastadasy
mta trircamya ta eva yst |
raddh tayaivu vidhirvabhv
nago'pi sgo nirapyamia ||22||
karmaa prrambha evmta jala trircamyata trircamana kurvata asya
aghabhida kasya karmai y raddh tayaivbho vidhi
vidhivodhitakar'ma anago'pi agarahito'pi nirapya nirvighna yath syt tath
sgo vabhva | pake sambhogrambha eva tasy rdhy
symtamadharmta trircamyata tripna kurvata rkasya
sambhoge y raddh st tayaivnago vidhi kandarpavidhi priyy
nnopacrnkalayanmud
bandha vitanvannapasrya vighnn |
sa takumbhtanu ratnakumbhe ktv
kara nysamuptta kntau ||23||
karmrambhe prathamato yajjevarapjmhapjy prva
nnopacrnkalayansaghnanvandha choikay daadigvandha
vitanvanvistrayantena digvandhane vighnnapasrya drktya svaraghaitamahadratnamayakumbhe karanysa ktv devamabhajaditi
paralokennvaya | kumbhe kde uptt svkt kntiryena tathbhte |
pake nn upa sampe
crayanvtsyyanstroktahastdiclannkalayankurvanpratyvandha
vistrayanvighnnstane hastadnasamaye priyktavranvaldapasrya
drktya atiayokty kumbhasthnye hrdiratnaviiasvara-varastane
hastrpaa ktv ||23||
parha h svasvakarhatlik
vlea muktau rita sammukha sthit |
ajasramasra ravaai paraspara
na vkya dnau kimnamyatu ||28||
par kikar yayorbirahap darayant hah khede svasvakarea hatau
lalau ybhy tau paraparnveanrthamligant muktau pact rit
sammukha-sthitirybhy tau nirantaruravaai parasparamadv dnau
kukhitau santau kimna birahajanyakaryamyatu ||28||
kadathnyvadadlayo'dhun
m khidyatlokayatnayormud |
anyonyamligatayo punard
t eva dhr dadhire'ti tatm ||30||
kanantaramany kikar avadat | he laya adhun yya m khidyata | mud
anyonyamligitayoranayo punard t eva arudhr sayogena talat
dadhire ||30||
payainayostat phalametadrd
utkahay koi gu bhavanty |
puna ca sambhoga dhurtidair ghyt
samddhimat tva rabhasdavpa ||34||
na ca virahajakatvena premavaicittya heyamiti, yato na vin vipralambhena
sambhoga puimanute iti niyamena premavaicittyasypyupdeyatvam ityha
etayo rdh-kayostasya premavaicittyajanyabirahasya etat phala paya |
phalam evhabirahea koigubhavanty utkahay punarmilane sati jta
sambhogtiaya svasytidair ght drghakla vypya sthyitv
samddhimattva vegt avpa | tath ca samddhimnsambhogo jta iti bhava ||
34||
nisritcchdanamtma vallabhau
viyoga bhtyaiva tayetaretaram |
ruddhv bhujai svasvahdantara
balt praveayatviva rjata priyau ||35||
priyau rdh-kau tay prvoktay viyogabhty tmavallabhau vallabh ca
vallabha ca paraspara bhujaruddh svasvahdayamadhye valt
praveayantviva vartamnau sambhogasamaye nisrita
drktamcchdana vastra yatra tathbhta yath syt tath rjata ||35||
tm ca ceta ca yadekametayor
dvitvena tanvstadala vilsino |
ittthamekkurute'dya ki javd
anaga evaia mani vara ||37||
tdaghligana punaranyath utprekate | vilsino rdh-kayo yat
yasmt tm ca ceta ca ekam eva tat tsmt anayostanvo arrayor api dvitve na
ala vyarthamitthamanena prakrea iti vicrya mani buddhimat rea
kandarpa eva ki vegt adya ekkurute ? ||37||
dv smara takarravindayo
sva mitrayo travamabjayor api |
parasparlea rasa grahair balt
svakritair maitryamida sasarja kim ||39||
rkasya mukhacandratvena rrdhy mukha kamalatvena ca varayitv
tayoradharanamutprekate | kandarpa uddpakatvena svamitryo
takarravindayocandrakamalayo avjayorjalt utpannayo ata sahodarayor
api paraspara trava dv tayomilanrtha svenaiva valtkritai
parasparsarligana-rparasagrahaai ki tayormaitrya sasarja ? ||39||
atrojjvalgdha sarasyudacato
ki v sukhleanamabjayoridam |
kandarpa vty janita yadantare
tkra bhga dhvanirea lakyate ||40||
punaradharapnamanyath utprekate | kimb rdh-kayo rrasyaikyena
tdaarra-rpojjvalgdhasarasi pake ujjvalarasasygadhasarasi udaato
udaya prpnuvatostayormukhvjayorvaghr iti prasiddh y kandarparpavty tay janitamida sukhleaam | nanu mukhayo kamalatve ki
tatrgata r madhusdanodyad
gna ruti prehamabhdaprvam |
yenaiva sabhy rasikgavall
drautya dadhe sveda mit savepam ||49||
tatra kcanbhmau anyegamansambhavdata evgatasya bhagavato
madhusdanasya karaprehamudyadgnamabht yena gnena
ukadevanradaprabhtirasiknmagavalyeva sabhy
stvikavikravaddrautya dadhe | sambhogapake tat samaye dvayoragayo
sugandhdhikya prakanena tatragat ye madhusdan bhramarte
karapreha gnamabht | yena gnena rasikn kikar agavallyeva
sabhy ||49||
tayormithapupaarji ctur
dhratvedanay vivdino |
rnti svaya kpi nimantrya tatkan
nidrmupnya samdadhe kalim ||52||
rdh-kayoraymikallsamha eva japamlsva-rpastasy mly
pratyekall mai y iti prasiddh pratyekamaaya | tath ca ya maimritya
varanrambha ktastasminneva maau samptimhatayormitha iti | asya
lokasya vykhy prathamata eva kt ||52||
rkacaitanyaghana prapadye
sapadyapadhvastatama prapacam |
paceukoyarbudakntidhr
paramparpyyitasarvavivam ||54||
na vykhytam |