1.

&. Cili sht autoriteti m i lart shndetsor n Republikn e Kosovs?

Autoriteti m i lart shndetsor n Republikn e Kosovs sht Ministria e Shndetsis.

&. ka prfshin Kujdesi shndetsor parandalues?

Kujdesi shndetsor parandalues prfshin:
zbulimi i hershm i smundjeve ngjitse dhe zbatimi i detyrueshm i imunizimit,
sigurimi i kushteve pr grumbullimin e gjakut dhe krijimin e rezervave t gjakut,
zbulimi i hershm dhe trajtimi adekuat i smundjeve q shkaktojn zvoglimin e aftsive fizike dhe mendore,

&. ka prfshin Kujdesi shndetsor riprodhues?

Kujdesi shndetsor riprodhues prfshin:
kujdesin shndetsor gjat shtatznis,
lindjes dhe lehonis, dhe
metodat e planifikimit t familjes prve ndrprerjes t dhunshme t shtatznis.

&. N sa nivele organizohet Kujdesi shndetsor?

Kujdesi shndetsor organizohet n nivelin:
a) Parsor,
b) Dytsor dhe
c) Tretsor.

&. Nga cilat parime udhhiqet zbatimi I Kujdesit shndetsor?

Kujdesi shndetsor zbatohet duke u udhhequr nga parimet vijuese:
Barazia;
Cilsia;
Ndershmria dhe prgjegjsia;
Gjithprfshirja dhe jo diskriminimi;
Financimi i qndrueshm;
Financimi kosto-efektiv;
Bashkfinancimi.

&. Kush sht prgjegjs pr sigurimin e ofrimit t Kujdesit parsor shndetsor si dhe
ndjekjen e gjendjes shndetsore t qytetarve n territorin e tyre?
Komunat jan prgjegjse pr sigurimin e ofrimit t kujdesit parsor shndetsor si dhe
ndjekjen e gjendjes shndetsore t qytetarve n territorin e tyre.

&. Prmes kujt zbatohet Kujdesi parsor shndetsor?

Kujdesi parsor shndetsor zbatohet prmes shrbimeve t Mjeksis familjare.

&. Kush e prbn ekipin e Mjeksis familjare q siguron dhe zbaton Kujdesin parsor shndetsor?
Kujdesi parsor shndetsor sigurohet dhe zbatohet nga ekipi i mjeksis familjare i prbr nga puntort shndetsor si vijon:
Doktori i mjeksis;
Doktori i stomatologjis;
Specialisti i mjeksis familjare;
Magjistri i farmacis;
Konsultant t fushs prkatse
Specialisti i biokimis klinike;
Infermiert,
Mamit si dhe
Fizioterapeutt dhe
Teknikt mjeksor

&. Me kend bashkpunojn Puntort n kujdesin parsor shndetsor?

Puntort n kujdesin parsor shndetsor bashkpunojn me puntort shndetsor n nivelin dytsor dhe n nivelin tretsor t kujdesit shndetsor n mnyr
t prcaktuar me akt t veant nn-ligjor.

&.Cilat jan Institucionet e nivelit parsor t kujdesit shndetsor?

Institucionet e nivelit parsor t kujdesit shndetsor jan :
Qendra kryesore e mjeksis familjare (QKMF);
Qendra e mjeksis familjare(QMF);
Ambulanca shndetsore;
Qendra e mjeksis urgjente, n Komunat me m tepr se 150.000 banor;
Barnatorja;
Qendra e Rehabilitimit

&. Cilat jan Institucionet e nivelit dytsor t kujdesit shndetsor?

Institucionet e nivelit dytsor t kujdesit shndetsor jan:
Spitali;
Qendra diagnostike terapeutike;
Qendra e shndetit oral dhe kujdesit dental;
Qendra e shndetit mendor;
 Shtpia pr integrim n bashksi;
Qendra speciale rehabilituese

&. ka zhvillohet n Institucionet e nivelit tretsor t kujdesit shndetsor?

procesi msimor universitar,
puna krkimoro-shkencore dhe
edukimi specialistik pasdiplomik.

2.
& . ka prfshin Infermierija n Kujdesin Parsor Shndetsor?
Infermieria n kujdes parsor prfshin: ekzaminimet rutinore, shrbimet mjeksore, edukimin e pacientve, zhvillimin e planit t trajtimit pr pacient, zbatimin e
trajtimit, konsultimin me mjek dhe Menaxhimin e vazhdueshm t pacientve pr disa smundje.

&. Pr cilat faza t jets Infermierja n Kujdesin Parsor Shndetsor ofron kujdes shndetsore? Ofron kujdes shndetsor pr pacientt n t gjitha fazat e jets.

&. Cili sht roli i Profesionistve shndetsor n komunitet, i ekipeve t Mjeksis familjare?
Profesionistt shndetsor n komunitet - ekipet e mjeksis familjare luajn rol t rendsishm n promovimin dhe edukimin shndetsor t popullats.

&. Si veohen profesionistt shndetsor t Kujdesit Parsor shndetsor (KPSH) n komunitet, me strategjin e ofruar Shndetin pr t gjith?
Profesionistt shndetsor n komunitetet e tyre jan veuar si udhrrfyes t shrbimeve t Kujdesit parsor shndetsor.
&. Si e ka prcaktuar konceptin e Mjeksis familjare Ligji i Shndetsis i Kosovs ?
Ligji i Shndetsis i Kosovs e ka prcaktuar konceptin e Mjeksis familjare si form themelore t ofrimit t shrbimeve t kujdesit shndetsor n nivelin e
kujdesit parsor shndetsor pr individt dhe familjet e tyre.

& . Cilat ekipe i ofrojn shrbimet shndetsore n Institucionet e Kujdesit parsor shndetsor (KPSH)?
Ofrohen nga ana e ekipeve t Mjeksis familjare dhe ana e konsultantve tjer t cilt ofrojn shrbime n kt o institucione.

&. Pr sa banor n zonat e caktuara duhet t ofroj shrbime Ekipi i Mjeksis familjare?
Ekipi i Mjeksis familjare do t ofroj shrbime pr 2000-2500 banor n zonat e caktuara.

&. far tregojn dshmit ndrkombtare pr Sistemin shndetsor t bazuar n kujdesin parsor shndetsor me mjek familjar krahasuar me sistemin m
t ult kah kujdesi parsor shndetsor?
Dshmit ndrkombtare tregojn se Sistemi shndetsor i bazuar n kujdes parsor shndetsor sht me efektiv me mjek familjar mir t trajnuar q ofrojn
shrbime n komunitet n mnyr m kosto efektive si dhe klinikisht m efektive, krahasuar me sistemet me orientim m t ult kah kujdesi parsor shndetsor.

&. Kush sht prgjegjs pr monitorimin dhe implementimin e plot t Planit dhe Strategjis s Kujdesit parsor shndetsor (KPSH) .
Qendra pr Zhvillimin e Mjeksis Familjare sht prgjegjse pr monitorimin dhe implementimin e Strategjis s KPSH -s dhe Planit t implementimit, duke
siguruar implementim t plot t konceptit t Mjeksis familjare.

&.Pr qfar qllimi Ministria e Shndetsis (M.Sh.) ka themeluar Qendrn pr Zhvillimin e Mjeksis Familjare (QZHMF) n vitin 2002?
Ministria e Shndetsis (M.Sh.) ka themeluar Qendrn pr Zhvillimin e Mjeksis Familjare (QZHMF) n vitin 2002, me qllim t trajnimit dhe edukimit n studi met
pasdiplomike dhe zhvillimit t vazhdueshm profesional n Kujdesin parsor shndetsor.
3.
&. ka sht dhe ka ofron Kujdesi Parsor Shndetsor?
Kujdesi Parsor Shndetsor sht Kontakti i par n mes t individit dhe sistemit shndetsor. Ofrohet kujdesin shndetsor esencial/themelor.

&. Ku i ofron shrbimet m t afrta ekipi i Kujdesi Parsor Shndetsor?

Shrbimet m t afrta pr popullatn ofrohen n QKMF, QMF & AMF.

&. ka ofron Kujdesi dytsor shndetsor?

Kujdesi dytsor shndetsor merret me probleme m komplekse, kryesisht shrbime kurative, q ofrohen n spitale.

&. far shrbime ofron Kujdesi tretsor shndetsor?

Kujdesi tretsor shndetsor ofron shrbime shndetsore shum t specializuara, dhe programe trajnuese pr student.

&. far sht Kujdesi Parsor Shndetsor(KPSH)?

KPSH sht kujdes esencial, adekuat n aspektin social, i pranueshm, i prkrahur nga sistemi i integruar i referimit, me prioritet pacientve m me nevoj, me
pjesmarrje t pacientve n vendim marrje dhe n marrje t prgjegjsis pr shndetin e tyre, ofron dhe krkon bashkpunim nga nivelet tjera t kujdesit
shndetsor.
&. ka prfshin Kujdesi Parsor Shndetsor?
Kujdesi Parsor Shndetsor prfshin Promovimin shndetsor, Parandalimin e smundjeve, Kujdesin pr t smurt, Avokimin, Zhvillim t komunitetit.

&. ka sht Kujdesi Parsor Shndetsor ( Definicioni i Alma Ata, 1978)?

Kujdes themelor i bazuar n metoda dhe teknologji praktike, shkencore dhe sociale me qasje universale pr t gjith individt dhe familjet n komunitet prmes
pjesmarrjes s plot dhe kostos t ciln komuniteti dhe shteti mund ta prballoj (Alma-Ata, 1978).

&. Cilat jan principet e Kujdesi Parsor Shndetsor?

KPSH bazohet n principet e poshtshnuara: Barazi sociale , Mbulueshmri e gjith popullats, Vet autonomi, Koordinim ndrsektorial, Angazhim i njerzve n
planifikim dhe implementim t programeve shndetsore.
&. Kujdesi Parsor Shndetsor duke adresuar problem shndetsore n komunitet far shrbime ofron?
Adreson problemet kryesore shndetsore n komunitet duke ofruar shrbime: promovuese, parandaluese, kurative dhe rehabilituese bazuar n nevoja
&. Cilat jan aktivitetet kryesore t Kujdesi Parsor Shndetsor ?
Aktivitetet kryesore n KPSH jan : Edukimi lidhur me problemet shndetsore aktuale dhe metodat e parandalimit dhe kontrollimit t tyre, Promovimi i furnizimit
me ushqim dhe ushqyeshmri adekuate, Furnizimi cilsor i ujit t sigurt dhe sanitacionit bazik, Shndeti i nns dhe fmijs, prfshir edhe planifikimin familjar
Imunizimi kundr smundjeve madhore infective, Parandalimi dhe kontrollimi i smundjeve endemike lokale, Trajtimi adekuat i smundjeve m t shpeshta dhe
lndimeve , Shrbimet themelore laboratorike dhe ofrimi i barnave esenciale, Trajnimi pr udhrrfyesit mjeksor, profesionistt dhe asistentt shndetsor,
Shrbimet e referimit.
&. Cilat jan Strategjit e Organizats Botrore t Shndetsis pr Kujdesi Parsor Shndetsor (KPSH)?
Strategjit e Organizats Botrore t Shndetsis-s pr KPSH jan: Zvoglimi i vdekshmris pr popullatn e varfr dhe t margjinalizuar; Zvoglimi i faktorve m
t shpesht t rrezikut pr shndetin e populates; Zhvillimi i sistemit t qndrueshm shndetsor; Zhvillimi i politikave institucionale.

&. Cila sht Strategjia e Kujdesit Parsor Shndetsor (KPSH) pr Zvoglimi i vdekshmris pr popullatn e varfr dhe t margjinalizuar sipas OBSH-s?
KPSH pr Zvoglimin e vdekshmris pr popullatn e varfr dhe t margjinalizuar, duhet t siguroj qasje t shrbimeve sh ndetsore pr grupet m vulnerabile
dhe t fokusohet n intervenimet t cilat do t ndikojn direkt n shkaqet kryesore t vdekshmris, smundshmris dhe paaftsive t popullats.
&. Cila sht Strategjia e Kujdesit Parsor Shndetsor (KPSH) pr Zvoglimi i faktorve m t shpesht t rrezikut pr shndetin e populates sipas OBSH-s?
KPSH prmes rolit t parandalimit dhe promovimit shndetsor duhet t adresoj kta faktor t njohur t rrezikut t cilt jan edhe prcaktuesit kryesor t shndetit
pr popullatn lokale.

&. Cila sht Strategjia e Kujdesit Parsor Shndetsor (KPSH) pr Zhvillimi i sistemit t qndrueshm shndetsor sipas OBSH-s?
KPSH si komponent e sistemit shndetsor duhet t zhvilloj mnyrat e veta t veprimtaris t cilat jan finansiarisht t qn drueshme, t prkrahura nga niveli
politik dhe nga popullata t cils i shrbehet.

&. Cila sht Strategjia e Kujdesit Parsor Shndetsor (KPSH) pr Zhvillimi i politikave institucionale sipas OBSH-s?
Politikat e KPSH duhet t integrohen me domenet tjera t politiks dhe t luaj rolin e vet n zhvillimin e gjr social, ekonomik, ambiental dhe zhvillim t politikave.

&. Cilat jan 8 A krkesat themelore pr Kujdesi Parsor Shndetsor KPSH ?

8 A Krkesat themelore pr Kujdesi Parsor Shndetsor (KPSH) jan :
Appropriateness - Adekuate
Availability N Dispozicion
Adequacy T Knaqshme
Accessibility - Qasja
Acceptability - Pranueshmria
Affordability T Prballueshme
Assessability T Vlersueshme
Accountability - Llogaridhnje

&. Cilat jan 3 C krkesat themelore pr Kujdesi Parsor Shndetsor KPSH ?

3 C krkesat themelore pr Kujdesi Parsor Shndetsor KPSH jan :
Completeness - Komplete
Comprehensiveness - Gjithprfshirse
Continuity T vazhdueshme

&. far qasje sht Kujdesi Parsor Shndetsor (KPSH)?

Kujdesi parsor Shndetsor (KPSH) sht qasje e cila: Prqndrohet tek personi dhe jo vetm te smundja, merren parasysh t gjith prcaktuesit e shndetit ,
Integron kujdesin n raste kur ka m shum se nj problem, Shfrytzon resurset me dallime t vogla, Paraqet bazn e niveleve tjera t sistemit shndetsor, Adreson
problemet m t rndsishme n komunitet duke ofruar shrbime preventive, kurative dhe rehabilituese, Organizon shfrytzimin e resurseve me qllim t
promovimit dhe mirmbajtjes s shndetit .
&. Cili sht definicioni I Mjeksis familjare ?
Mjeksia familjare sht nj disciplin akademike dhe shkencore, me prmbajtje edukative, hulumtuese, t bazuar n dshmi dhe aktivitete klinike dhe aktivitete t
specializuara t orientuara kah kujdesi parsor shndetsor ( European definition of Family Medicine 2002).

&. Cilat jan Principet e Mjeksis familjare?

Principet e Mjeksis familjare jan: Prkushtimi i ekipit t Mjeksis familjare ndaj individit; Nuk ka kufizim pr ndonj lloj t problemit shndetsor; secilin kontakt
me pacientin e tyre duhet ta shohin si mundsi pr parandalim apo edukim shndetsor, orientimi i praktiks kah popullata e r rezikuar (imunizimi, kontrollimi i TA);
duhet t shrbej n komunitetin ku jeton (zakonisht n zonat rurale).
&. Ku I vizitojn dhe I prcjellin pacientt Mjeku familjar dhe infermierja familjare?
Mjeku familjar dhe infermierja familjare i vizitojn pacientt e tyre: n qendr, n shtpit e tyre, n spital.

4.
&. ka paraqet Infermieria n shndet publik?
Infermieria n shndet publik paraqet nj praktik t promovimit dhe mbrojtjes s shndetit t popullats duke prdorur njohurit e shkencave infermierore, sociale
dhe publike.

&. Cilat jan rolet e Infermieris n shndetin publik?

Rolet e infermiereve n shndetin publik jan: Vlersimi i shndetit dhe nevojave pr kujdes shndetsor t popullats; Zhvillimi i planit me komunitetin; Zbatimi i
planit me komunitetin, familjet apo individt; Vlersimi i ndikimit t intervenimit; Prdorimi i rezultateve t vlersimit;
&. ka integrojn Infermieret e shndetit publik?
Infermieret e shndetit publik integrojn prfshierjen e komunitetit dhe njohurit pr gjith popullatn me njohurit persona le klinike pr shndetin dhe smundjen
t nxjerrura nga individt dhe familjet.
&. Zri kujt duhet t jen Infermieret q punojn me shndet publik?
Infermiert q punojn me shndet publik duhet t jen zri i antarve t komunitetit pr t ngritur shtjet dhe problemet lidhur me shndetin e tyre.

&. far procesi sht Infermieria?

Infermieria sht proces intelektual,fizik, emocional dhe moral, i cila prfshin identifikimin e nevojave infermierike; intervenimet terapeutike dhe kujdesin personal;
informimin, edukimin, kshillimin dhe prkrahjen; dhe mbshtetjen fizike, emocionale dhe shpirtrore.
&. N ka prqndrohet Infermieria?
Infermieria prqndrohet n tr personin dhe prgjigjen njerzore se sa n nj aspekt t caktuar t nj personi ose t nj gjendjeje t caktuar patologjike.

&. N ka bazohet Infermieria?

Infermieria bazohet n vlerat etike q lidhen me: dinjitetin, autonomin dhe specifitetin e qenieve njerzore.
&. N partneritet me kend punojn Infermieret?
Infermieret punojn n partneritet me pacientt, familjart e tyre dhe ofruesit tjer t kujdesit dhe n bashkpunim me antart tjer t ekipit multidisciplinar.

PROMOVIMI SHNDETSOR

&. far prfshin Promovimi Shndetsor?

Promovimi shndetsor prfshin t gjitha masat t cilat jan dizajnuar pr t promovuar shndetin dhe pr ti menaxhuar smundjet.

&. Cilat jan 5 Parimet kye pr promovimin shndetsor n Kartn e Otavs (OBSH)?
Parimet e promovimit shndetsor n Kartn e Otavs jan:
Ndrtimi i politiks s shndosh publike
Krijimi i mjediseve prkrahse
Zhvillimi i shkathtsive personale prfshir informimin dhe strategjin e imitimit
Prforcimi i veprimeve t komunitetit prfshir prkrahjen sociale dhe rrjetat
Rioerientimi i shrbimeve shndetsore kah prevenimi I smundjeve dhe promovimi I si dhe prmirsimi i qasjs n shrbimet shndetsore (OBSH
1986).

5. PROCESI I KUJDESIT INFERMIEROR

&. Cili sht qllimi I procesit t kujdesit infermieror?
Qllimi i procesit t kujdesit infermieror sht q t siguroj nj struktur brenda t cils mund t takohen nevojat individuale t pacientit, personit, familjes dhe
komunitetit.

&. Si sht I organizuar ( n sa faza) procesi I kujdesit infermieror?

Procesi i kujdesjeve infermierore sht organizuar n 5 faza verifikuese: vlersimi fillestar, diagnoza infermierore, planifikimi, zbatimi dhe vlersimi i rezultatit t
arritur.

&. Cilat jan 6 karakteristikat e procesit infermieror? Procesi i kujdesjeve infermierore ka 6 karakteristika: bhet me qllim,sht sistematik, dinamik,
bashkveprues, fleksibl dhe teorik.
&. Infermieria gjat vlersimit fillestar sa dhe cilat lloje t dhnave I grumbullon?
Infermieria gjat vlersimit fillestar grumbullohen 4 lloje t dhnash: subjektive ; objektive ; historike dhe aktuale.

&. Nga kush influencohet faza e vlersimit e procesit infermieror?

Faza e vlersimit influencohet nga bindjet (besimet) e infermieris; njohurit e infermieres dhe shkathtsit (teknike dhe ndrpersonale) t infermieres.

&. Cilat jan llojet ose tipet e mbledhjes t t dhnave?

Llojet ose tipet e mbledhjes t t dhnave jan: mbledhja fillestare ; mbledhja e fokusuar; rimbledhja e t dhnave n intervale kohore; mbledhja urgjente.

&. Cilat jan Burimet e grumbullimit t t dhnave ?

Burimet e grumbullimit t t dhnave jan: Burimet primare (Personi) dhe Burimet sekondare (Familja e klientit ose persona t tjer; Individt n mjedisin rrethues ;
Pjestar t tjer t ekipit shndetsor ; Kartela shndetsore).

&. Cilat jan Teknikat e ndryshme t ekzaminimit fizikal?

Teknikat e ndryshme t ekzaminimit fizikal jan: inspeksioni, palpacioni , perkusioni dhe auskultimi.

&. Cilt jan 3 hapat e identifikimit t problemeve specifike t pacientit n procesin infermieror? Procesi I identifikimit t problemeve prbhet prej 3 hapave:
grupimi, interpretimi dhe vlersimi.

&. Cekni Definicionin e nj problem shndetsor?

Nj problem shndetsor, sht nj gjendje ose situat n t ciln, personi krkon ndihm pr t ruajtur, rifituar nj gjendje shndetsore, ose pr t kaluar nj
vdekje sa m t qet.

&. far mund t jen Problemet shndetsore t pacientit?

Problemet shndetsore t pacientit mund t jen: probleme aktuale (t tanishme), probleme potenciale (q mund t lindin, dhe mund t shfaqen me von).

&. ka krijon dokumentimi i problemeve shndetsore?

Dokumentimi krijon mekanizm pr komunikim mes ekipit; Lejon infermiert t zhvillojn diagnozat e para t kujdesit infermier or, rezultatin dhe ndrhyrjet e
kujdesit infermieror; Siguron nj mekanizm pr vlersimin individual t personit; Regjistrim ligjor i kujdesit q i sigurohet personit;Siguron bazat pr krkimet
(hulumtime) e kujdesit infermieror.

DIAGNOZA INFERMIERORE
&. Cili sht qllimi I diagnozs infermierore?
Qllimi i diagnozs infermierore sht: hartimi dhe zhvillimi i nj plani kujdesi individual n mnyr t till q pacienti dhe familja e tij t mund t prshtaten me
ndryshimet q rezultojn nga problemet shndetsore.

&. Cili sht definicioni i Diagnozs Infermierore?

Diagnozs Infermierore sht nj funksion kompleks intelektual, q Konsiston n prpunimin e t dhnave, formulimin e paraqitjes diagnostike t kujdesit
infermieror, miratimin dhe dokumentimin.

&. ka prshkruan Diagnoza Infermierore?

Diagnoza Infermierore prshkruan nj rrezik aktual ose nj kundrpergjigje t pacientit ndaj nj problemi shndetsor q infermieret jan pergjegjs pr ta trajtuar
ate si t veant.

&. Nga cilat elemente prbhet Diagnozat Infermierore?

Diagnoza Infermierore sht e prbr nga 3 elemente: Problemi i klientit (mund t jet real ose potencial); 2. Etiologjia (krkimi i nj shkaku t ktij problemi),dhe
3. Shenjat (simptoma t dukshme t observushme).

&. Si mund t ndodhin gabimet diagnostike?

Gabimet diagnostike mund t ndodhin nga: Identifikimi jo korrekt i nj nevoje; Harresa ose mbingarkesa e puns ose kur grupimi i t dhnave sht br para se t
prfundoj vlersimi;Mnyra e formulimit t diagnozs infermierore.

&. Cilat jan normat e diagnozs infermierore?

Normat e diagnozs infermierore jan : T formohet diagnoze infermierore me terma q relaksojn pacientin; T sigurohet q dy elemente te diagnozs te mos thon
te njejtn gj; T evitohet vendosja e nje diagnoze qe nuk orienton infermieren n nderhyrjet e saj; T pershkruhet nj diagnoz e mundshme derisa evidenca e nje
reaksioni nuk sht e qart ose faktort kontribues jan t panjohur.

6.
&.Cilat jan elementet e Teoris s nevojave pr Planifikimin e Kujdesit Infermieror?
Teoria e nevojave pr Planifikimin e Kujdesit Infermieror ka kto elemente:
1. Prcaktimi ose vendosja e prioriteteve
2. Vendosja e qllimeve
3. Przgjedhja e ndrhyrjeve infermierore
4. Dokumentimi i planit t kujdesjeve

&. ka sht Plani i kujdesit infermieror?

sht nj udhrrfyes n duart e infermieres q do prshkoj nj udhtim q do t ndjek punn e pjestarve t ekipit deri n dalj en e pacientit nga spitali.

&. ka prfshin Plani i kujdesjeve infermierore?

Plani i kujdesjeve infermierore sht nj dokument i drejtuar nga infermierja n nj proes t vazhdueshm q prfshin:
diagnozat infermierore,
objektivat e kujdesit,
ndrhyrjet infermierore,
rezultatet, vlersimet mbi objektivat.

&. ka prmbajn aktivitetet e fazs s planifikimit?

Aktivitetet e fazs s planifikimit prmbajn:
1. Planifikimin e ndrhyrjeve infermierore,
2. Dokumentimin e planit.

&. ka quhet Ndrhyrje infermierore?

Ndrhyrje infermierore quhet do trajtim i bazuar n gjykimin klinik dhe njohurite shkencore, q nj infermier kryen pr t prmisuar gjendjen shndetsore t
pacientit.

&. Cilat jan konceptet baz pr hartimin e nj plani t nj ndrhyrje infermierore?

Dy jan konceptet baz pr hartimin e nj plani:
1. Plani prqndrohet tek pacienti-klienti dhe infermieri,
2. Plani sht nj proces gradual, i vazhdueshm.
&. Kush i bn Standardet e kujdesit Infermieror?
Standartet e kujdesit jan formulime t bra nga: organizata infermierore, nga borde mjeksore ose nga institucione shndetsore q prshkruajn prgjegjsite e
profesionit t infermieres/it, pr t cilat ato japin llogari.

&. Sa lloje t vlersimeve jan?

Vlersimi struktural (Fokusohet n atributet e ambientit n t cilin jepet shrbimi infermieror (aparaturat, stafi menaxherial, raporti infermierija / klient, etj) ;
Vlersimi i procesit (Fokusohet n performancn e infermierit/es) dhe Vlersimi i rezultateve.

&. Cilat jan etapat e vlersimit prfundimtar?

Procesi i vlersimit prfshin 4 etapa:
1. Grumbullimi i t dhnave rreth gjendjes shndetsore t pacientit
2. Krahasimi i t dhnave t grumbulluara me rezultatet
3. Kryerja e nj gjykimi rreth progresit t pacientit
4. Arritja e rezultateve dhe rishikimi i planit t kujdesit

&. Si bhet grumbullimi I t dhnave?

Grumbullimi i t dhnave bhet:
Biseda me pacientin
Observimi
Ekzaminimi fizik
Rishikimi i dokumenteve

7.
&. Ku sht i fokusuar shrbimi infermieror n komunitet n sigurimin e kujdesit t shrbimit infermieror pr pacientt individual?
Shrbimi infermieror n komunitet sht fokusuar n sigurimin e kujdesit t shrbimit infermieror pr pacientt apo klientt ( krkuesit e shrbimeve shndetsore)
individual: brenda shtpive t tyre, apo n Institucione shndetsore.

&. N cilat parime mbshtetet kujdesi shndetsor i bazuar n vlerat Shndeti pr t gjith?
Parimet jan:
Barazia
Etika
Promovimi I shndetit dhe parandalimi I smundjeve
Bashkpunimi ndersektorial

&.Ku e ofrojn kujdesin shndetsor Infermieret t cilt punojn me komunitetet?

Infermieret t cilt punojn me komunitetet kujdesin shndetsor mund ta ofrojne n:
Shtpi,
Bashksi dhe
Institucione shndetsore.

&. Si jan t grupuara Fushat e Prgjegjsis t Infermieres/ it familjar?

Fushat e prgjegjsis t Infermierit/es familjare jan t grupuara n tri lmi kryesore:
1. Praktika klinike
2. Menaxhuese dhe
3. Profesionale

&. Cilat jan Pranktikat Klinike t Infermieres?

Praktikat Klinike t Infermieres jan:
vlersimin,
planifikimin,
implementimin dhe
Evaluimin e shrbimeve n pajtushmri me politikn shndetsore.

&. Urdhrat e kujt dhe detyrat e dhna n pajtueshmri me kend i zbaton Infermierja?
Infermierja i zbaton urdhrat e mjekut, dhe detyrat e dhna n pajtushmeri me politikn shndetsore.

&. Cilat lloje t kujdesit i ofron Infermierja n bashkpunim me antart tjer t ekipit?
Infermierja n bashkpunim me antart tjer t ekipit ofron kto shrbime:
1. Kujdesin shtpiak
2. Kujdesin pr individ
3. Kujdesin pr familje dhe komunitetin t cilin e prfshin.

&. N kuadr t aftsive menaxhuese, Infermierja duhet t din t ?

Infermierja din si t deponoj dhe administroj paisjet, barnat dhe t gjitha informatat klinike n mnyr t duhur dhe me nje kosto efektive.

&. Infermierja n kuadr t prgjegjsive profesionale kujt duhet ti prmbahet?

Infermierja I prmbahet praktiks profesionale dhe Kodit pr infermieri, konfidencialitetit t plot pr t gjitha qshtjet q I prkasin Pacientit dhe Veprimtaris s
QMF, AMF.
7.1 Ligjerata
&. Si funksionojn shrbimet e vizitave shtpiake?
Shrbimet e vizitave shtpiake funksionojn n :
nivel t popullsis dhe
nivel individual;
&. Si kontribuojn shrbimet e vizitave shtpiake t nns dhe fmijs?
Shrbimet e Vizitave Shtpiake t nns dhe fmijs pritet t kontribuojn n uljen e vdekshmris foshnjore, shkalls s smundshmris, dhe lindjeve t
parakohshme.

&. Cili sht Roli i infermierve pr vizitat n shtpi t nns dhe fmijs?
T vlersojn, identifikojn faktort e rrezikut dhe t ofrojn intervenime veanrisht ndaj nevojave t fmijve dhe rrethanave familjare.

&. Ku duhet t raportohen Vizitat n rastet e problemeve t veanta?

Vizitat duhet t raportohen tek mbikqyrsit e vet n QKMF/QMF dhe Institucionet e tjera prkatse, n rastet e problemeve t veanta sa i prket siguris
personale apo shtjeve t tjera.

&. N prputhje me cilat kode duhen t sillen Vizitort shtpiak?

Vizitort shtpiak duhet t sillen n prputhje me kodin profesional dhe at etik.

8.
&.Si definohet Edukimi Shndetsor?
Edukimi shndetsor mund t definohet si mundsi e planifikuar pr njerzit q:
t msojn lidhur me shndetin dhe
t bjn ndryshime n sjelljet e tyre.

&. N ka sht i bazuar Edukimi shndetsor?

Edukimi shndetsor sht i bazuar n modelin e autoritetit t ekspertit i prcaktuar nga mjeksia dhe edukimi.

&. Si vepron edukatori shndetsor?

N vend se ti tregohet klientit se far t bj, edukatori shndetsor punon me ta n mnyr q t identifikohen nevojat e tyre dhe punojn s bashku drejt
zgjedhjs s informuar.

&. Cili sht vendi dhe personeli ideal pr t ofruar promovim shndetsor pr pacientt dhe familjet e tyre?
Kujdesi parsor shndetsor dhe ekipi i mjeksis familjare q punojn n kto Institucione jan vendi dhe personeli ideal pr t ofruar promovim shndetsor pr
pacientt dhe familjet e tyre.

&. Cili sht qllimi I Qasjes Edukative?

Qllimi i Qasjes Edukative sht q:
t ofrohet njohuri dhe informacione si dhe
t zhvillohen shkathtsit e domosdoshme q njerzit t mund t bjn zgjedhje t informuar lidhur me sjelljet e tyre q kan t bjn me shndetin.

&. Qasja edukative n promovimin shndetsor do t ofroj informacione pr t ndihmuar klientt q t bjn zgjedhje t informuar lidhur me sjell jet e
shndetshme. Prmes cilave mjete mund t bhet kjo?
Kjo mund t bhet prmes: fletpalosjeve, Broshura mjekesore , paraqitjeve vizuele dhe kshillave t drejtprdrejta.

&. Prmes cilave programe edukative mund t zhvillohen shkathtsit e pacientit-klientit pr vendimmarrje?
Programet edukative gjithashtu mund t zhvillojn shkathtsit e klientit pr vendimmarrje prmes luajtjes s roleve apo aktiviteteve q jan t dizajnuara pr t
hulumtuar mundsit.

&. Si mund t bhet ngritja e informimit mbi shtjet shndetsore, apo t vetdijes mbi faktort q shkaktojn smundje?
Edukimi shndetsor prmes:
fushatave mas-mediale,
edukimit t drejtprdrejt dhe
puns s bazuar n klas

&. Cekni disa lami specifike q krkojn specialist t promocionit shndetsor?

Specialist t promocionit shndetsor pr duhanpirjes , prfshir abuzimin e alkoholit dhe drogave, shtatznive te tinejgjeret.

&. Si e definon OBSH-ja promovimin shndetsor?

Organizata Botrore e Shndetsis definoi promovimin shndetsor si dika q u mundson njerzve q t marrin kontrollin e j etrave t tyre ( OBSH 1986).

9.
&. Sa funksione i kan Dosjet mjeksore dhe cilat jan ato?
Dosjet mjeksore kan 7 funksione kryesore: Dosje permanente e ngjarjeve sinjifikante; Dosje mjeko-ligjore; Mnyr e komunikimit me koleg dhe antar tjer t
ekipi; Dosje pr raporte laboratorike dhe spitalore si dhe pr dokumente tjera mjeksore; Asistente e memories; Dosje e barrave t prshkruara; Te menaxhimi i do
sistemi t kujdesit shndetsor, ekziston nevoja pr mbledhjen e t dhnave t besueshme mbi morbiditetin, me qllim t analizs qendrore.
&. Pr far qllime sht e rndsishme nj dosje mjeksore e sakt?
Nj dosje e sakt mjeksore sht e rndsishme pr qllime: mjeko-ligjore, hulumtime dhe pr reaksionet ansore nse paraqiten.

&. Mbledhja e shnimeve klinike apo t progresit bhet prmes sistemit SOAP. Spjegoni dmth. E kesaj shkurtese.
Shnimet klinike apo t progresit. Kjo sht e radhitur n formatin e SOAP-it:
S =Subjektive p.sh. ankesat e pacientit
O=Objektive p.sh. ka sht gjetur n ekzaminim
A=Assessment vlersimi p.sh. diagnoza
P= Plani p.sh. menaxhimi i popozuar i problemit

&. ka sht Lista e problemeve mjeksore dhe ka regjistrohet dhe numrohet n te?
Lista e problemeve mjeksore sht nj flet-dokument i veant n t ciln regjistrohen dhe numrohen:
smundjet e pacientit,
lndimet e psuara, ose
qkado q e ka afektuar ose sht n kt moment duke ndodhur me pacientin.

&. far prgjegjsie kan Mjekt dhe Infermieret pr mbajtjen e diskrecionit , fshehtsis profesionale?
Mjekt dhe Infermieret kan prgjegjsi legale dhe etike pr mbajtjen e diskrecionit, pr mbajtjen e fshehtsis profesionale.
&. Cilt jan Ditart dhe Regjistrat e aktiviteteve t Qendrs?
Ditart dhe regjistrat e aktiviteteve t qendrs jan :
Ditari i pacientve t vizituar nga secili mjek
Ditari i vizitave shtpiake
Regjistri i referimeve
Regjistri i hospitalizimeve
Numri i Rtg-ve t krkuara
Hulumtimet laboratorike t krkuara
Regjistri i vdekjeve
Libra ditore pr regjistrimin e porosive

&. Cila sht rndsia e Kartels shndetsore?

Kartela Shndetsore mundson mbledhjen e t dhnave q nga lindja, ku prfshihen smundjet.

&. ka prfshin Kartela Shndetsore?

Kartela Shndetsore prfshin: Historin mjeksore, Konsultimet, Baza pr dhnjen e kujdesit t vazhdueshm mjeksor, Burim i t dhnave pr raporte
statistikore, referime.

&. Si ndahen Kartelat Shndetsore sipas kualitetit?

Kartela Shndetsore sipas kualitetit ndahen n
Bazuar n letr
Elektronike

&. Si ndahen Kartelat Shndetsore sipas madhsis?

Llojet sipas madhsis jan:
Normale
E vogl (Kartela e pacientit)

&. Cilat paralajmrime jan t shenuara n Kartel Shndetsore?

Paralajmrimet jan:
Alergjit
Grupi i gjakut
Patent shoferi
Disa profesione

10.
&. Gerontologjia sht shkenc q mirret me?
Gerontologjia sht Shkenc q mirret me studimin e efekteve t plakjes normale dhe smundjeve q lidhen me moshn te njeriu.

&. Cilat jan dy Teorit e mdha t plakjes?

Teorit e mdha t Plakjes jan : Biologjike dhe Psikosociale.

&. Si duhet planifikuar Programin e ushtrimeve te Adultt e vjetr?

Programet e ushtrimeve te Adultt e vjetr duhet planifikuar individualisht dhe duhet t miret parasysh gjendja e prgjithshme e klientit, rregullimet fiziologjike,
rrethi fizik dhe faktort tjer.

&. far diete duhet t ken t vjetrit?

T vjetrit duhet ken diet t balansuar , shpesh me marrje t ult t sheqerit, kafeins, dhe krips.

&. Me plakjen ndodhin Ndryshime Fiziologjike n Sistemin Respirator q shoqrohen me uljen e efektivitetit t mekanizmit t koll s. Pr ka e rrit rrezikun?
Infeksion t mushkrive.
&. Me plakjen te Femrat muskulatura Suportuse e organeve reproduktive dobsohet. Pr ka shtohet rreziku?
Shtohet rreziku pr prolaps t uterusit.

&. Me plakjen te Meshkujt ka ndodh prodhimin e Testosteronit?

Ulet prodhimi i Testosteronit, duke rezultuar n uljen e madhsis t testiseve.

&. Me plakjen ndodhin ndryshime n Tiroide. ka ndodh me shkalln e metabolizmit bazal?

Ndryshimet n Tiroid mund t ulin shkalln e metabolizmit bazal.

&. ka ndodh me masn dhe elasticitetin e Muskujve dhe ka rezulton kjo ?

Masa e Muskujve dhe elasticiteti humbet, duke rezultuar n ulje t forcs, qndrushmris, kordinimit, dhe rritjes t kohs s reaksionit.

&. ka ndodh me lkurn me dobsimin e indit subkutan, fibreve dhe elastins?

Shkakton hollimin e lkurs dhe sht m pak elastike.

11.
&. Cili sht definicioni i Puns Ekipore Team Work?
Definicioni i Puns Ekipore Team Work sht koncepti I njerzve t cilt punojn s bashku si ekip pr nj qllim specifik nn vlera t njejta.

&. Cilat jan 5 P t rndsishme pr Punn ekipore-TeamWork? 5 P n Teamwork jan: Purpose

/Qllimi; Place/ Vendi;Power/ Fuqia;Plan/ Plani;People/ Njerzit.

&. Gjat krijimit t ekipit t puns , cilit profil individual t antarve t ekipit si dhe brenda ekipit n trsi I kushtojm vmendje?
I kushtohet vmendje profileve psikologjike individuale t antarve t ekipit si dhe brenda ekipit si nj trsi .

&. Sipas cilave kritere Antart e ekipit i marrin rolet?

Antart e ekipit i marrin rolet:
sipas virtytit t trajnimit t tyre profesional dhe
sipas shkathtsive.

&. Cekni cili sht nj element esencial I puns ekipore?

Nj element esencial i puns ekipore sht ajo q:
secili antar i ekipit e di si mund ti kontribuoj detyrs s prbashkt dhe
cili sht kontributi i antarve tjer.

&. Sipas Belkin, n konkluzion esencial cili ekipe kan qen m efikas, 1. ato t cilat kan prfshir individ q kan realizua r t gjitha rolet apo 2.ekipet t cilat
kan pasur munges t roleve t caktuara apo kan pas shum antar t cilt jan munduar t marrin role t njjta.
Sipas Belbin , m efikase kan qen Ekipet t cilat prfshijn individ q kan realizuar t gjitha rolet.

&. N cilat fusha ekzistojn problemet puna ekipore?

Shpesh her problemet qndrojn n tri fusha:
mbledhjet e ekipit,
sistemet e komunikimit dhe
procesi i vendim-marrjes.
&. Si duhet t realizohent Sistemet e komunikimit n mes t antarve t Ekipit t puns?
Sipas rndsis, disa informatat do t transmetohen verbalisht, t tjerat t shkruhen.

&. Cili sht nj ndr prioritetet kryesore t puns Ekipore t qendrs shndetsore?
Kualiteti i shrbimeve q i ofron.

11.1 Roli i infermieris dhe qasja n Dispanser

&. far smundje sht Tuberkulozi (TBC) dhe si prhapet?

TBC sht nj smundje ngjitse e cila prhapet nga nj person n tjetrin prmes ajrit.

&. Kush e shkakton TBC?

Bacili I Koch-ut e shkakton TBC.

&. Ku gjindet Bacili i Koch-ut?

Bacili gjendet n Klbaz, Likuidin pleural,Lng t lukthit, Gjndra limfatike dhe Urin.
&. Si bhet parandalimi I Tuberkulozit?
Parandalimi I Tuberkulozit bhet me Mjekimi e plot t pacientit,
Edukimi I pacientit dhe familjes
 Higjiena e ambientit
Ajrosja e dhoms
Lejoni rrezet e diellit n ambientin tuaj, ato mund ta shkatrrojn bakterien e TBC-s pr 5 min.
N errsire kjo baktierie mund t jetoj me vite
Ushqimi sa me kalorik

&. Me cilin test bhet diagnostikimi i TBC?

Diagnostikimi bhet me Testin e Tuberkulins.
&. N ciln ushqimore bhet Egzaminimi laboratorik-bakteriologjik?
Egzaminimi laboratorik-bakteriologjik bhet n ushqimoren e Lenstein-it.

&. Kur bhet Vaksinimi kundr TBC?

Fillon qysh n lindje BCG vaksinimi.

&. Si bhet menaxhimi dhe bajtja e mbeturinave n depo deri sa t hedhen?

Menaxhimi dhe bajtja e mbeturinave n depo bhet sipas kodimit t qeseve.

12.
&. ka paraqet Mjeksia e bazuar n hulumtime t dshmuara ? Mjeksia e bazuar n hulumtime t dshmuara paraqet
shfrytzimin e hulumtimeve t dshmuara m t mira t momentit, n mnyr t ndrgjegjshme, t qart dhe t matur, n procesin e vendim-marrjes rreth kujdesit
pr pacientt individual.

&. ka integron forma e praktiks e bazuar n hulumtime t dshmuara (sipas Sackett et al.)?
Kjo form e praktiks integron prvojn klinike individuale, me hulumtimet e dshmuara eksterne m t mira, q jan n dispozicion nga hulumtimet sistematike.
(Sackett et al.)

&. Nse duhet t aplikojm Mjeksin e bazuar n hulumtime t dshmuara ka krkohet nga ne? Ne duhet t: jemi koshient; krkohet prpjekje dhe mendim i
kujdesshm, t jemi t qart; vendimet duhet t jen t mbshtetura n dshmi t forta, t ndrlidhemi n problemin specifik e jo n rastet mesatare hipotetike.

&.Cili sht definicioni i mbrotjes shndetsore t bazuar n hulumtime t dshmuara?

Definicionet sht : Mbrojtja shndetsore e bazuar n hulumtime t dshmuara, paraqet prdorimin e vmendshm t hulumtimeve t dshmuara m t mira t
momentit, marrjen e vendimeve lidhur me kujdesin individual t pacientve ose me ofrimin e shrbimeve shndetsore.

& ka ka pr qllim praktika e bazuar n hulumtime t dshmuar ?

Praktika e bazuar n hulumtime t dshmuara, ka pr qllim ta shtyej prpara prvojen klinike tradicionale duke afruar (urzuar) distancn n mes t hulumtimit dhe
praktikimit n mjeksi.

&. Cili sht qllimi i Mjeksis t bazuar n hulumtime t dshmuara n raport me pacientin ? Mjeksia e bazuar n hulumtime t dshmuara ka pr qllim
prmirsimin e kualitetit t kujdesit ndaj pacientit.
&. Cilat jan prparsit e praktiks t bazuar n hulumtime t dshmuara ?
Prparsit e praktiks t bazuar n hulumtime t dshmuara jan n pajtueshmri t plot me rekomandimet, msimi t jet i prhershm, funksionon si vegl q
mund t prdort n Edukimin e vazhdueshm Profesional, favorizon format m produktive dhe t prqndruara t shprehive t le ximit si dhe t shfrytzimit t t
dhnave.
&. Cila databaz sht m e prdoruara pr Infermieret, studentt dhe bashkpuntort shndetsor profesional ?
CINAHL Database (The Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature).

&. T ceket nj Baz kompjuterike e t dhnave nga e cila mund t hulumtohet prmes internetit, q sht shum m e preferuar se hulumtimi i nj materiali n
bibliotekn lokale.

MEDLINE (linja mjeksore).

&. Cilat jan Qllimet dhe objektivat Objektivat kryesore t Mjeksis t Bazuar n Dshmi ?
T jen t aft t bjn krkim t literaturs, t jen n gjendje t identifikojn dhe interpretojn rezultatet e punimeve shkencore, t jen n gjendje t shqyrtojn
n mnyr kritike dhe t krahasojn literaturn relevante pr shtjen e cila hulumtohet (vlersimi kritik), ti transferojn rezultatet e vlersimit kritik t punimit
shkencor, n praktik.
13.
&. Ekzistojn shum burime t informatave pr praktikn klinike. Cekni m kryesoret ?
Bibliotekat dhe Publikimet ( Kombtare dhe ndrkombtare); Medline ; EMBASE etj.

&. Nga kush sht krijuar Medline ?

Medline, i cili sht krijuar nga Biblioteka kombtare e mjeksis n Bethesda, Maryland (SHBA).

&. ka sht Medline ?

Medline sht baza e t dhnave bibliografike m e njohur e literaturs s artikujve bio-mjeksore (duke prfshir kujdesin mjeksor dhe at dental).

&. ka sht EMBASE ?

EMBASE sht Excerpta Medica Database (baz e t dhnave t ekspertve mjeksor) pr artikujt shkencor bio-mjeksor dhe farmaceutik.

&. Pr ka duhet pasur kujdes gjat shqyrtimit t artikujve shkencor ?

Artikujt shkencor duhen shqyrtuar me kujdes
pr validitetin dhe
pr kualitetin e tyre
si hulumtime t dshmuara.