@HARMOOONY ‫کانال هارمونی‬

‫همه سبک های موسیقی از کالسیک تا رپ‬

‫بارزان جعفری‬
barzan.jafari@yahoo.com
instagram : barezanjafari

1
 ‫‪@HARMOOONY‬‬ ‫کانال هارمونی‬

‫اگر برای شما هم سوال است که رپ چه فرقی با پاپ دارد و بلوز اول به وجود آمده یا جز یا موسیقی‬
‫رمانتیک را چه کسی به اوج رساند و از این دست این سواالت‪ ،‬این مقاله را بخوانید‪.‬‬
‫طی یك تعریف کلی موسیقی را می توان به دو بخش کلی پاپ و کالسیک تقسیم کرد‪ .‬موسیقی کالسیک‬
‫را می توان موسیقی تشریفاتی‪ ،‬مجلسی و یا آکادمیک دانست که نهایتا نام موسیقی دقیق را برازنده تر‬
‫از هر نامی برای آن دانستیم‪ ،‬از طرفی موسیقی پاپ را به طور کلی موسیقی مردمی‪ ،‬غیر مجلسی و‬
‫یا مردم پسند دانستیم‪ .‬هم چنین متوجه شدیم که هر کدام از این دو بخش اصلی موسیقی دارای سبک‬
‫های متفاوتی هستند‪(،‬مانند رمانتیک‪ ،‬مدرن و باروک برای موسیقی کالسیک و جز‪ ،‬راک و رپ برای‬
‫موسیقی پاپ)‪ .‬بررسی جداگانه ی هر کدام از این سبک ها نیاز به وقت زیادی دارد و شاید حتی یک‬
‫کتاب کامل هم برای توضیح هر کدام از آنها کافی نباشد‪ .‬در این مقاله صرفا سعی شده تا آشنایی کلی با‬
‫هر کدام از سبک های مهم موسیقی غربی به وجود آید‬

‫موسیقی کالسیک‪:‬‬
‫قرون وسطی‪ -‬اولین سبکی که آثار مکتوبی از آن دوره به جا مانده و حدودا همگی آثار این دوره‬
‫مذهبی و کلیسایی اند‪ .‬موسیقی در ابتدای این دوره عمدتا مونوفونی (تک صدایی) است و به مرور‬
‫زمان موسیقی پلی فونی(چند صدایی)در شکل های مختلف در آن اوج میگیرد‪.‬‬

‫رنسانس ـ همه ی هنرها در این دوره سعی بر باز زایی دوره ی یونان باستان نمودند و از آنجا که از‬
‫موسیقی یونان باستان هیچ اثری بر جا نمانده بود‪ ،‬آهنگسازان در این دوره با توجه به اساطیر یونان‪،‬‬
‫نقاشی ها و ادبیات بازمانده از آن دوران سعی بر ساخت موسیقی داشتند‪ ،‬از همین دوران بود که تا‬
‫حدودی موسیقی غیر مذهبی و غیر کلیسایی شروع به رشد کرد‪ .‬از مهمترین نظریه پردازان و‬
‫آهنگسازان این دوره می توان از وینچنزو گالیله(پدر گالیله ی دانشمند) نام برد‪ ،‬که موسیقی پلی فونی‬
‫را از نظر درک برای عوام سخت می دانست و معتقد بود که خط ملودی تنها باید به اجرا بپردازد و‬
‫سایر صداها باید به همراهی ملودی اصلی بپردازند و از همین جا موسیقی هموفونی(یک ملودی با‬
‫همراهی چند ساز دیگر) شروع به رشد می کند‪.‬‬

‫باروک ـ در این دوره خط موسیقایی به طور کامل رشد کرده و حدودا شبیه به خطی شد که امروزه می‬
‫شناسیم‪ .‬موسیقی هموفونی به رشد خود در این دوره ادامه می دهد و آهنگسازانی نظیر ویوالدی‪،‬‬
‫هندل‪ ،‬آلبینیونی و مارچلو گام های بزرگی در ارتقای موسیقی هموفونی بر می دارند‪ .‬از سویی یوهان‬
‫سباستین باخ موسیقی پلیفونی را به اوج شکوه خود می رساند و چنان پیشرفتی در موسیقی به وجود‬
‫می آورد که موسیقی باروک را به کالسیک پیوند می دهد‬

‫‪2‬‬
 ‫‪@HARMOOONY‬‬ ‫کانال هارمونی‬

‫کالسیک ـ موسیقی پلیفونی حدودن در این دوره منسوخ میشود و ژوزف هایدن و یوهان کریستین‬
‫باخ(فرزند باخ)موسیقی هموفونی را گسترش می دهند‪ .‬وولفگانگ آمادئوس موتزارت موسیقی‬
‫کالسیک را به اوج می رساند و لودویگ فان بتهوفن چنان نو آوریهایی انجام میدهد که نهایتا موسیقی‬
‫کالسیک را به رمانتیک پیوند می دهد‪ .‬بتهوفن اولین آهنگساز در تاریخ موسیقی غرب است که مستقل‬
‫از هرگونه اشراف زاده ای یا کلیسایی به آهنگسازی پرداخت و درآمد خود را از راه برگذاری‬
‫کنسرت‪ ،‬فروش پارتیتور قطعات و آموزش موسیقی به دست آورد‪ .‬سمفونی های بتهوفن اولین سمفونی‬
‫های غیر سفارشی هستند‪.‬‬

‫رمانتیک ـ در این دوره موسیقی به طور کامل از زیر سلطه ی کلیسا و اشراف بیرون آمده و برای‬
‫اولین بار آهنگسازان درآمد اصلی خود را از راه برگزاری کنسرت کسب می کنند‪ .‬بندهای موسیقی‬
‫رها شده و آهنگسازان بیش از هر چیز به بیان احساس در موسیقی هایشان می پردازند‪ .‬تعداد‬
‫آهنگسازان نسبت به دوره های قبل افزایش چشمگیری پیدا می کند‪ .‬از بزرگترین آهنگسازان این دوره‬
‫می توان از شومان‪ ،‬شوبرت‪ ،‬لیست‪ ،‬پاگانینی‪ ،‬شوپن‪ ،‬مالر و واگنر نام برد‪ .‬واگنر را آغازگر دوره ی‬
‫مدرن در موسیقی نیز میدانند‪.‬‬

‫مدرن‪ -‬موسیقی مدرن خود شامل سبک های متفاوتی از جمله امپرسیونیسم‪ ،‬اکسپرسیونیسم‪،‬‬
‫نوکالسیک و مینیمالیسم است‪ .‬کلود دبوسی با الهام از نقاشان امپرسیونیستی سعی بر ساخت موسیقی‬
‫می کند که احساسات را در هم تنیده بیان کند وتاکیدی بر نقطه ای خاص نداشته باشد و نهایتا این تالش‬
‫های او منجر به ایجاد گام تمام پرده می شود‪ .‬آرنولد شوئنبرگ در همین هنگام موسیقی کامال جدیدی‬
‫را خلق می کند که بر تمامی آهنگسازان پس از خودش تاثیر می گذارد‪ ،‬او از تمام نت های موجود در‬
‫نظام پرده بندی موسیقی غربی استفاده می کند و به جای گام از سری نتها استفاده میبرد و سبک‬
‫اکسپرسیونیسم در موسیقی را ایجاد می کند‪ .‬ایگور استراوینسکی از هارمونی مدرن استفاده می کند‬
‫ولی ملودی های شفاف و برجسته ای مانند دوران کالسیک میسازد و بنیان گذار موسیقی نوکالسیک‬
‫می شود‪ .‬موسیقی نو کالسیک تا امروز تغییرهای فراوانی یافته‪ ،‬این نوع موسیقی حدودا به طور کامل‬
‫چه از نظر ملودی و چه از نظر هارمونی به سمت موسیقی کالسیک رفته‪ ،‬ولی ساز بندیها کمی‬
‫متفاوت شده‪ ،‬ارکسترهای بزرگ‪ ،‬پرکاشن های قوی و صدای باس بسیار قدرتمند‪ ،‬از این دسته اند‪.‬‬
‫بسیاری از موسیقی فیلم های امروزی هالیوود مانند کارهای هانس زیمر‪،‬آلن سیلوستری و الکساندر‬
‫دیسپلنت در این دسته قرار میگیرند (به خاطر داشته باشید که ‪ soundtrack‬به هیچ وجه سبکی از‬
‫موسیقی نیست‪ .‬سوند ترک به موسیقی که تصویر را همراهی میکند می گویند و می تواند در سبک‬
‫جز‪ ،‬راک‪ ،‬کالسیک‪ ،‬نو کالسیک و … باشد)‪ .‬جنبش مینیمالیسم هم نوعی از موسیقی است که در آن‬
‫استفاده ی محدودی از آکورد ها و نتها می شود و تکرار در آن بسیار یافت می شود‪ ،‬می توان از‬
‫فیلیپ گلس به عنوان مهمترین آهنگساز این سبک نام برد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪@HARMOOONY‬‬ ‫کانال هارمونی‬

‫موسیقی پاپ‪:‬‬

‫کانتری ـ سبک کانتری به موسیقی محلی آمریکا گفته می شود که معموال با یک ساز(گیتار یا ماندولین)‬
‫و با همراهی یک خواننده اجرا می شود‪ .‬این موسیقی را بیشتر کشاورزان برای اوقات فراغت خود و‬
‫سرگرمی شبانه ی خود اجرا می‪-‬کردند‪.‬‬

‫بلوز ـ این سبک از نظر صدا دهی تا حدود زیادی شبیه کانتری است با این تفاوت که کانتری بیشتر‬
‫برای رقص و شادیست و بلوز تا حدود زیادی شامل موسیقی های محزون می شود‪ .‬تعداد سازهای این‬
‫سبک هم کمی بیشتر از کانتری است و حداقل یک کنترباس یا گیتار باس و یک طبل کوچک از‬
‫سازبندی موسیقی کانتری بیشتر دارد‪.‬‬
‫(احتماال همه با گروه کیوسک آشنایی دارید‪ ،‬سبک موسیقی این گروه را می توان مابین کانتری و‬
‫بلوز در نظر گرفت البته با تفاوت های کوچکی که فعالبه آنها نمی پردازیم)‬

‫َجز ـ موسیقی َجز بر اساس بداهه نوازی های نوازندگان سیاه پوست در بارها در اواخر قرن نوزدهم‬
‫به وجود آمد‪ .‬در ابتدا این موسیقی به طور کامل با بداهه نوازی همراه بود‪ ،‬اما کم کم قوانینی بر آن‬
‫حاکم شد و از میزان بداهه نوازی ها کاسته شد‪ .‬کنترباس‪ ،‬درامز‪ ،‬ترومپت و کالرینت از سازهای جدا‬
‫ناشدنی این سبک موسیقی هستند‪ .‬بعد ها ساکسیفون هم وارد این سبک شده و تا حدودی جای ترومپت‬
‫را گرفت و به ساز اصلی و ملودی نواز قطعات َجز تبدیل شد‪ .‬صدای موسیقی َجز تا حدود زیادی شبیه‬
‫به بلوز و کانتری است و برای شخصی که تمام عمر موسیقی کالسیک گوش داده صدایی کامال جدید و‬
‫عجیب می باشد‪ .‬موسیقی جز به طور کل از نظر غنای هارمونی و پیچیدگی ریتم‪ ،‬در میان سایر‬
‫موسیقی های پاپ از همه قوی تر است‪ .‬در اواخر دهه ی ‪ ۵۰‬میالدی َجز با موسیقی راک ترکیب شد‬
‫و سبکی محبوب به نام َجز راک را به وجود آورد‪.‬‬
‫از بزرگان موسیقی جز میتوان لویی آرمسترانگ‪ ،‬دوک الینگتن‪ ،‬چارلی پارکر و مایلز دیویس(در‬
‫سبک َجز راک) را نام برد‪.‬‬
‫پاپ ـ موسیقی پاپ همراه با جنبش پاپ آرت به وجود آمد‪ .‬صدا دهی سازها و به طور کلی موسیقی در‬
‫این سبک بسیار شبیه به موسیقی کالسیک (دوران کالسیک) می باشد‪ .‬با این تفاوت که صدای باس در‬
‫آن تقویت شدیدی شده و به طور کلی از تمام جوانب موسیقایی از جمله سازبندی‪ ،‬هارمونی‪ ،‬فرم و …‬
‫نسبت به موسیقی کالسیک بسیار ساده تر شده است‪.‬‬

‫سبک های ترنس و دیسکو نیز از زیر مجموعه های این موسیقی می باشند‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪@HARMOOONY‬‬ ‫کانال هارمونی‬

‫راک‪ ،‬متال ـ موسیقی راک از اواخر دهه ی ‪ ۵۰‬میالدی آفریده شد‪ .‬مهمترین خصوصیت این سبک‪،‬‬
‫حضور آمپلی فایرها و ایجاد صداهای دیستورت شده و بسیار بلند است‪ .‬گیتار الکتریک نقشی بسیار‬
‫اساسی در این سبک ایفا می کند‪ .‬سبک راک به شعر و صدای خواننده وابستگی زیادی دارد‪ ،‬اکثر‬
‫شعرهای این سبک در اعتراض به وضعیت موجود در آن زمان آمریکا و اروپا بوده است‪ .‬جوانان با‬
‫موسیقی راک قصد داشتند تا صدای خود را به نسل های قبلی خود برسانند و تغییرات بزرگی در دنیا‬
‫ایجاد کنند‪ .‬بیتل ها‪ ،‬الویس پریسلی و جیمی هندریکس از معروف ترین موسیقی دانان راک هستند‪.‬‬

‫موسیقی متال در پی راک به وجود آمد و خط مشخص و معینی میان این دو سبک از نظر زمانی نمی‬
‫توان کشید‪ .‬متالیکا را می توان معروف ترین گروه متال دانست‪.‬‬

‫تفاوت میان سبک های پاپ‪ ،‬راک و متال بسیار کم است‪ .‬در اینجا به چند تفاوت میان این سبک ها‬
‫اشاره میکنم‪:‬‬
‫در موسیقی پاپ فرم قطعه معمولن به حالت ‪ A-B-A-B‬یا ‪ A-B‬می باشد‪ ،‬که البته در هر موسیقی‬
‫ممکن است کمی تفاوت داشته باشد‪.‬‬
‫در موسیقی راک و متال فرم قطعات معموال به صورت ‪ A-A’-B-A‬میباشد‪.‬‬
‫ساز بندی در موسیقی پاپ در قدیم نزدیک به ساز بندی ارکستر کوچک بوده و امروزه بیشتر از ساز‬
‫های الکترونیکی و سینتی سایزر ها استفاده می شود و اکثرا در کنسرت های پاپ خواننده به تنهایی و‬
‫شاید تنها با چند ساز اصلی به روی صحنه می رود و سایر صداها از بلندگوها پخش می شوند‪.‬‬
‫سازبندی موسیقی راک شامل یک درامز راک(معمولن ‪ ۹‬قطعه)یک یا دو گیتار الکتریک‪ ،‬یک گیتار‬
‫باس و یک کیبورد می باشد‪ ،‬و در موسیقی متال معموال از کیبورد استفاده نمیشود‪ ،‬گیتار های‬
‫الکتریک با افکت های خشن تری به کار گرفته می شوند‪ ،‬صدای گیتار باس هم از حالت معمولی در‬
‫آمده و معمولن با افکت دیستورشن اجرا می شود و از درامز متال (‪ 14‬قطعه و بیشتر) در آن استفاده‬
‫می شود‪.‬‬
‫با کمی اغماض می توان راک و متال را یک سبک دانست و تفاوتی میان آنها از نظر موسیقایی قائل‬
‫نشد‪.‬‬
‫رپ ـ موسیقی رپ طی چند دهه اخیر رشد چشمگیری داشته و به یکی از محبوب ترین سبک های‬
‫موسیقی بدل گشته است‪ .‬این سبک ابتدا از اعتراض های ریتم دار سیاه پوستان‪ ،‬بر خالف تبعیض های‬
‫نژادی به وجود آمد‪ .‬از همین رو کامال مشخص است که این سبک موسیقی کامال کالم محور است‪.‬‬
‫خواننده در این سبک اصلی ترین نقش را بازی میکند و سایر ساز ها همراهی کننده ی خواننده‬
‫هستند‪ ..‬این همراهی می تواند تنها توسط یک درامز و گیتار باس و یا توسط یک ارکستر بزرگ‬
‫مدرن صورت بپذیرد‪.‬‬

‫‪۵‬‬