Từ trước đến nay, đề tài thiên nhiên và con người luôn là một nguồn cảm hứng bất

tận của các nhà văn. Từ những tác phẩm đề cao việc sống hòa mình vào thiên
nhiên như “Cuộc sống trong rừng” của Henry David Thoreau, “Cuộc cách mạng
Một-cọng-rơm” của Masanobu Fukuoka cho đến những tác phẩm miêu tả sự rộng
lớn của thiên nhiên theo lời kể của những con vật, từ “Đồi thỏ” của Richard Adams
đến “Tiếng gọi nơi hoang dã” của Jack London, tất cả những tác phẩm đó đều
phô bày một thiên nhiên hùng vĩ nhưng cũng rất đỗi khắc nghiệt,và đương nhiên,
“Ông già và biển cả” của Ernest Hermingway cũng không nằm ngoài bức tranh
đó.
Theo chân Santiago, một người đánh cá như Hemingway miêu tả là “Ông
lão gầy gò, giơ cả xương, gáy hằn sâu nhiều nếp nhăn. Những vệt nám vô
hại trên làn da má của lão do bị ung thư bởi ánh mặt trời phản hồi trên mặt
biển nhiệt đới. Những vệt ấy kéo dài xuống cả hai bên má, tay lão hằn
những vết sẹo sâu bởi kéo những con cá lớn. Nhưng chẳng có vết nào
trong số sẹo ấy còn mới cả, chúng cũ kỹ như mấy vệt xói mòn trên sa mạc
không cá.”, chúng ta chứng kiến cuộc nói chuyện giữa người đánh cá già
và một cậu bé, và theo cách họ nói chuyện, hai người chắc chắn có một
mối quan hệ thân thiết, giống như mối quan hệ ông – cháu hay “Giữa hai
người đàn ông” như cách họ nói”. Tuy vậy, đây lại là một cuộc nói chuyện
không mấy vui vẻ, Santiago đã 84 ngày rồi không bắt được một con cá
nào, và bố mẹ của cậu bé Manolin cũng không cho cậu đi câu với ông nữa.
Vậy là, đến cuối cùng của cuộc trò chuyện, ông lão đã quyết định rằng
ngày mai, ông sẽ ra khơi, lần cuối cùng, đi xa, xa mãi, đến tận vùng Giếng
Lớn với hy vọng mong manh rằng mình sẽ bắt được cá to. Và chuyến đi
câu ba ngày hai đêm ấy, ông đã gặp may, một con cá kiếm đã cắn câu,
một con cá lớn đến mức ông chưa bao giờ nhìn thấy. Nhưng đó chỉ là khởi
đầu, hành trình chinh phục con cá kiếm to lớn và đẹp nhất đời là một hành
trình cực kì gian khổ. Đến khi ông bắt được con cá rồi thì lại tới bọn cá
mập phá đám, cho dù Santiago có cố gắng chống trả đến thế nào, thì cuối
cùng cái ông nhận được khi về đến nhà chỉ là một bộ xương vô hồn vô
dụng.

Trong tác phẩm Hemingway đã xây dựng được một hệ thống hình tượng nhân vật
rất ấn tượng. Trước hết, nó nằm trong chính nhan đề tác phẩm.“Ông già và
biển cả” là một nhan đề có sức khơi gợi sâu xa. Trong cái nhan đề ấy như ẩn chứa
khát vọng, hoài bão của con người trong cuộc đời rộng lớn.
Con người đối lập với biền khơi bởi một bên quá ư bé nhỏ còn một bên lại rộng
lớn khôn cùng. Song, Hemingway lại nói “Ông già VÀ biển cả”, tức là muốn đem
con người đặt ngang hàng với thiên nhiên, tạo vật, khẳng định tư thế chủ động của
con người trước thiên nhiên và trước cuộc đời đầy khó khăn, phức tạp, biến hóa
khôn lường.
Trong tác phẩm có các cặp nhân vật mang ý nghĩa biểu tượng, đầu tiên và
nổi bật nhất chính là cặp Santiago – cá kiếm. Con cá kiếm chính là biểu
tượng cho giấc mơ, nó long lanh, nó đẹp đẽ, nó lấp lánh, nó cuốn hút người
ta để con người ta si mê nó, rồi dùng toàn bộ sức lực để đuổi theo, với một
mong muốn duy nhất là chiếm đoạt được nó. Nhưng hành trình chinh phục
con cá kiếm không hề dễ dàng, nó gian truân, vất vả, bắt người ta vắt kiệt
sức ra để đi tiếp, và đầy rẫy những hiểm nguy, cạm bẫy, giống như hành
trình chinh phục ước mơ. Con đường đi đến ước mơ chưa bao giờ bằng
phẳng, nó gập ghềnh, nó khó khăn, nó đòi hỏi người ta phải đánh đổi mồ
hôi, nước mắt, cho dù con đường có trải đầy hoa hồng thì chắc chắn máu
của kẻ đi qua đã thấm đầy lên những mũi gai vô tình.

Con cá kiếm, khi còn sống là một thực thể rất, rất đẹp. Nó xuất hiện qua
những vòng lượn. Nó làm cho lão già Santiago phải mệt lử, chân tay đau nhức,
đầu óc choáng váng. Vẻ đẹp lấp lánh, vây đen có pha sọc màu tím của nó khiến
Santiago phải thán phục. Ông đã từng thốt lên “ Tao chưa thấy ai hùng dũng, cao
thượng hơn mày”. Ông phải giết con cá nhưng lại ta thiết cầu khẩn “Đến đây!
Đến đây để giết ta này, ta không quan tâm việc ai giết ai nữa.”.
Nhưng khi lão phi lao vào con cá, và nó lao vút mình lên khỏi mặt nước để phô
diễn vẻ đẹp của mình lần cuối cùng, rồi nằm lặng lẽ trong một vũng máu loang lổ,
thì Santiago lại thấy nuối tiếc. Cái ông nhận được là một cái xác cá, một thứ rất
tầm thường, nếu có khác chỉ là một cái con cá to mà thôi. Bây giờ, khi con cá phơi
cái bụng trắng hếu của mình lên khỏi mặt nước, nó không còn đẹp nữa, cho dù vẫn
là vẻ lấp lánh ấy, cái vây đen có pha sọc màu tím ấy, nhưng cái vẻ đẹp ấy nó quá
trần trụi, nó không còn vẻ bí ẩn như những ngày đầu, giống như việc con cá bây
giờ đã có một chiều dài chính xác, chứ không còn hùng vĩ khó đoán định như ở
những vòng lượn đầu tiên.
Con cá, biết đâu cũng giống như giấc mơ của mỗi chúng ta. Nhìn từ xa, nó rất đẹp
đẽ, hào nhoáng, nhưng đến khi chạm tay vào rồi mới thấy rằng nó thật gần gũi,
giản đơn. Có chăng chỉ là chúng ta đã đi quá xa để tìm kiếm những ảo mộng, mà
không suy xét, lường trước đến giá trị thật sự của những ước mơ đầy vẻ cao xa,
huyền bí đó. Hoặc cũng có thể, cuộc đời là một giấc mơ không hồi kết, con người
thấy không bao giờ là đủ, mà lúc nào cũng muốn đi đến những chân trời xa hơn,
hào nhoáng hơn, đáng khát vọng hơn. Phải vậy không nhỉ ?
Ông lão đánh cá Santiago, chính là biểu tượng của những người lao động – những
con người luôn luôn hăng hái đi tìm kiếm và chinh phục ước mơ của bản thân
mình. Họ mưu trí, gan dạ, bản lĩnh, dám đương đầu và không chùn bước trước khó
khăn để đến được với giấc mơ. Tuy vậy, họ phải đương đầu với giông tố cuộc đời,
với những kẻ thù, với những mối nguy hiểm khó đoán định, và phải tự mình vươn
lên để khẳng định chỗ đứng trong xã hội.
Cho dù như vậy, họ là những con người không bao giờ chịu khuất phục. Dù có rơi
vào cảnh ngộ sức cùng lực kiệt đến đâu chăng nữa, chỉ cần còn sống, họ vẫn dốc
toàn lực ra mà chiến đấu để để có thể tồn tại đúng nghĩa một con người. Họ sống
để khẳng định một điều, ngay cả lúc khốn cùng nhất của số phận, con người vẫn
biết ngẩng cao đầu, kiên trì chịu đựng để vượt qua. Và đây, là ý nghĩa sống tích
cực nhất cho mọi lẽ sống : Con người có thể bị hủy diệt chứ không bao giờ chịu
khuất phục.
Đối với một số bạn đọc, việc Hemingway để cho đàn cá mập đói khát ăn hết con
cá của Santiago là một hành động nhẫn tâm. Phải, hành động đó rất tàn nhẫn, ông
lão Santiago đã rất vất vả để có được con cá kiếm đó, nhưng vậy mới là cuộc sống.
Đây là một minh họa hoàn hảo cho câu tục ngữ “Chiếm thành thì dễ nhưng giữ
thành mới khó”, có những khi ta tưởng ta đã nắm được ước mơ của bản thân trong
lòng bàn tay, nhưng những thế lực bên ngoài, như những con sói đói, nhảy xổ vào,
không ngần ngại mà giật nó khỏi tay ta. Với những lần thất bại đó, kẻ thì gục ngã,
còn người lại dùng nó như một động lực để thúc đẩy bản thân với ý nghĩ “Lần này
nhất định sẽ làm được”.
Nhưng thiết nghĩ, nếu ông lão mang về một con cá nguyên vẹn, thì những người
dân chài đâu thể biết được rằng ông đã phải chiến đấu với bầy cá mập hung hãn
để giành lại được. Có thể khi ta thất bại, cái ta cần sẽ tuột khỏi tay, nhưng thứ đến
với ta lại quý giá hơn nhiều, đó chính là sự thừa nhận của xã hội đối với nỗ lực
mà ta đã bỏ ra.
Ernest Hemingway, với cách hành văn theo nguyên lí “Tảng băng trôi” – ba nổi
bảy chìm, chỉ dựa vào một câu chuyện 123 trang về chuyến đánh cá cuối cùng của
một ông lão mà vẽ cho chúng ta một
bức tranh của hiện thực, trần trụi đến phũ phàng, nhưng lại cũng đầy tính nhân
văn.
Là tác phẩm văn học kinh điển thể giới nên sự nhân văn và ý nghĩa của
câu truyện mang lại là điều không cần bàn cãi. Sự kiên trì không bao giờ
khuất phục của con người trước những khó khăn thử thách trong cuộc
sống, qua đó cũng cho thấy được sức mạnh vĩ đại của bà mẹ thiên nhiên
trước con người nhỏ bé. Cuối cùng tuy cái ông lão nhận được chỉ còn là
bộ xương cá trắng hếu nhưng đối với ông đó cũng là một thành quả để
đời của ông.

Ông già và biển cả ( nguyên bản tiếng anh : “The Old Man and the Sea”)
là tác phẩm đỉnh cao trong sự nghiệp văn chương của nhà văn người
Mỹ, Ernest Hemingway .

Tác phẩm là một truyện ngắn dạng viễn tưởng, kể về cuộc chiến đấu ba
ngày đêm trên biển giữa ông lão ngư dân Santiago và con cá kiếm trên
vùng biển Giếng Lớn.

Ngày đầu tiên có một con cá lớn cắn câu , ông lão Santiago tin tưởng
rằng chính tay ông sẽ kéo nó lên thuyền, chính tay ông sẽ chứng mình
cho cho cả làng chài thấy mình không phải là lão ngư dân hết thời, không
phải là cái lão già suốt 84 ngày không đánh được một mẻ lưới nào ra
hồn. Ngày thứ hai ông lão quyết kéo con cá lên bờ cho bằng được , và
vô cùng ngạc nhiên khi thấy đối thủ của ông là một cá kiếm lớn và đẹp
nhất trong đời lão từng được thấy. N
gày thứ ba , con cá kiếm phản kháng quyết liệt, đã có những khoảnh
khắc dường như ông lão Santiago bỏ cuộc, bỏ mặc con cá kéo lê con
thuyền òm èm như sắp vỡ của mình. Thế nhưng bằng tất cả sức lực ông
đã dùng toàn lực phóng lao đâm chết con cá và cột nó vào mạn thuyền
để kéo vào bờ. Thế nhưng trên quãng đường kéo con cá kiếm về làng
chài, đàn cá mập xuất hiện và rỉa con cá kiếm của ông sạch sẽ, chỉ trơ lại
bộ xương.
Diễn biến tâm lý nhân vật trong “Ông già và biển cả” được nhà văn
Ernest Hemingway xây dựng vô cùng đơn giản và cô động. Các nhân vật
trong truyện ngắn sử dụng ngôn từ trần trụi, thô sơ nhưng rõ ràng, khiến
người đọc cảm giác đằng sau mỗi câu nói ấy hẳn chứa đựng rất nhiều
tầng lớp ý nghĩa mà phải suy tư, chiêm nghiệm từng dòng văn mới có thể
thẩm thấu. Đôi khi chính người đọc phải nhập tâm, phải ví bản thân mình
là nhân vật, vào văn cảnh mới hiểu thực sự được chiều sâu của nhân
vật.

Đây cũng là lối viết văn thường thấy trong các tác phẩm của Ernest
Hemingway từ “Giã từ vũ khí” cho đến “Chuông nguyện hồn ai” , hầu như
nhân vật nào trong văn của ông đều “ít nói” , như thể sau mỗi bản thể ấy
là cả một mạch ngầm tiềm ẩn mà phải đào khoét thật sâu mới có thể
chạm đến. Và đỉnh cao trong nghệ thuật văn chương của Ernest
Hemingway là ông sử dụng một cách hợp lý và tài tình nguyên lý mà ông
gọi là “tảng băng trôi” vào xây dựng nhân vật và cốt truyện, đạt đến độ
hòa quyện nhất định.

“Tảng băng trôi” ở đây chỉ hình tượng một tảng băng trôi trên đại dương,
dưới cái nhìn bình thường thì chúng ta chỉ thấy được ba phần nổi, còn lại
bảy phần chìm thì chìm sâu dưới mặt nước.

Nhân vật Santiago trong tác phẩm “Ông già và biển cả” là điểm hình tuyệt
vời để phô diễn nghệ thuật “tảng băng trôi” của Ernest Hemingway. Trong
mắt làng chài, ông như một vận xui suốt 84 ngày không đánh được mẻ
cá nào, một lão già cứng đầu quyết kéo thuyền ra biển Giếng Lớn với vài
con cá mồi bé tí và lưỡi câu cong ngoằn vì hàng chục lần giật câu thất
bại. Đó chỉ là bề nổi mà dân làng thấy, ít ai biết rằng với lão việc đi tìm
con cá lớn không phải để chứng mình rằng lão không phải là lão già vô
dụng mà để nhắc rằng lão từng là tay săn cá cừ khôi nhất cái làng chài,
rằng niềm sống, niềm đam mê trong lão là không bao giờ tắt. Nếu chỉ đọc
những đoạn thoại khô khan, lối văn cô động và cốt truyện có phần buồn
tẻ thì sẽ khó có thể hiểu được ngụ ý, nguyên lý “tảng băng trôi” được
lồng ghép xuyên suốt cả tác phẩm của Ernest Hemingway.

Cuộc chiến đấu giữa ông lão Santiago và con cá kiếm là nghệ thuật đỉnh
cao trong cả tác phẩm này. Hành trình ông lão ra biển, chiến đấu ba ngày
đêm với con cá cũng giống như hành trình con người chúng ta tồn tại,
phải luôn vận động, hướng đến cái mình muốn với tinh thần và ý chí
mạnh nhất có thể nếu không muốn nhận lấy sự thất bại ê chề vì một lẽ
cuộc sống sẽ không bao giờ nhân từ với những người không có ý chí.

Với ông lão Santiago , có thể lão không khéo được con cá lên thuyền
nhưng lão đã vỗ một niềm tin mạnh mẽ vào tâm hồn, vào trái tim mình là
lão đã không gục ngã trong cuộc chiến với con cá kiếm, “khi con người
nỗ lực chống lại số phận thì mọi nỗ lực đều được đáp trả không bằng
cách này thì bằng cách khác, chỉ đừng bao giờ khuất phục số phận.”

Một điểm nhấn sâu cay nữa trong tác phẩm là hình ảnh đàn cá mập rỉa
con cá kiếm trơ xương như tượng trưng cho bọn tư sản bóc lột người lao
động trong thời điểm sáng tác truyện ngắn này. Có thể thấy xã hội loài
người luôn tồn tại những bất công, tham lam và nghiệt ngã, sự nỗ lực
của một cá thể đôi khi sẽ bị vùi dập bởi một nhóm người nào đó vì lợi ích
cá nhân.

Đó là đôi dòng về tác phẩm “Ông già và biển cả” dưới góc nhìn của mình
và thực sự đây là một tác phẩm văn học rất đáng đọc. Với nguyên lý
“tẳng băng trôi” mà nhà văn Ernest Hemingway truyền tải, đã cho mình
nhiều góc nhìn sâu hơn về cuộc sống và rút ra một số bài học đáng giá
như :

+ Mọi đều ta thấy trong cuộc sống hằng ngày đều là bề nổi, nếu chỉ nhìn
vẻ ngoài của sự vật , còn người mà phán đoán, đánh giá thì không khách
quan. Hãy nhìn sự vật, con người dưới nhiều góc độ, hãy thử đặt mình
vào vị trí của người đó để cảm nhận, để hiểu rõ hơn về bản chất . Lấy ví
dụ một cậu bé học cấp hai suốt ngày cúp tiết, đánh nhau , không chịu học
hành. Nếu dùng đòn roi hoặc la mắng thì khó có thể tìm hiểu rõ nguyên
nhân em ấy hành động như thế. Hoặc chỉ dựa vào bấy nhiêu dẫn chứng
thì kết luận em này lì lợm, không hòa đồng, quậy phá. Biết đâu đằng sau
bề ngoài ấy là sự tổn thương trong tâm hồn vì cha mẹ li hôn hay gia đình
gặp vấn đề về kinh tế, bạo lực gia đình, v…v..
+ Con người chúng ta ai cũng có mơ ước, đam mê theo đuổi . Nhưng cái
quyết định là chúng ta theo đuổi đến đâu, sẽ vượt qua mọi gian nan trở
ngại trên con đường đang đi như thế nào. Như câu chuyện của tỷ phú
Richard Branson không cái đùng trở thành người giàu có nhất nhì nước
Anh mà ông phải đi bán từng con thỏ lúc thiếu niên, mở hãng đĩa di động,
sém bị ngồi tù vì bán đĩa lậu, gần như phá sản khi hãng hàng không của
ông gặp vấn đề kinh tế.. Cách ông đối mặt với tư duy “Mặc kệ nó, làm tới
đi” và “Đời chỉ sống có một lần” là cái khác biệt nhất, là điều định hình
nên bản thể mỗi con người là ai trong quả đất này. Nọi gọn nhất là đam
mê thì ai cũng có, vấn đề là có đủ niềm tin và nghị lực theo đuổi đến cuối
con đường ấy hay không.

+ Cuộc sống vốn không bằng là sự thật hiển nhiển. Do đó thay vì than
vãn hay phê phán thì tốt nhất là làm tốt những gì mình hiểu, mình nắm
vững. Tránh mất thời gian vào những điều không đáng !

Cảm ơn các bạn đã đọc toàn bộ bài viết hơi dài của mình, mong rằng bài
review và một số bài học mình rút ra từ tác phẩm “Ông già và biển cả” sẽ
giúp ích cho bạn .
“Ông già và biển cả” đã thể hiện sức mạnh ,vẻ đẹp ,tính chất kiêu hùng
,kì vĩ của tự nhiên, những chông gai , thử thách mà con người sẽ gặp
trong cuộc sống , tinh thần kiên trì ,bền bỉ vượt qua thử thách để vươn
đến thành công ,đạt được mục tiêu . Cuốn sách ca ngợi trí óc sáng tạo
của con người và khát vọng chinh phục thử thách .

Ông già và Biển cả là truyện ngắn dạng viễn tưởng cuối cùng được viết
bởi Hemingway. Đây cũng là tác phẩm nổi tiếng và là một trong những
đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của nhà văn. Tác phẩm này đoạt giải
Pulitzer cho tác phẩm hư cấu năm 1953. Nó cũng góp phần quan trọng
để nhà văn được nhận Giải Nobel văn học năm 1954.
Trong tác phẩm này, ông đã triệt để dùng nguyên lý mà ông gọi là “tảng
băng trôi”, chỉ mô tả một phần nổi còn lại bảy phần chìm, khi mô tả sức
mạnh của con cá, sự chênh lệch về lực lượng, về cuộc chiến đấu không
cân sức giữa con cá hung dữ với ông già. Tác phẩm ca ngợi niềm tin,
sức lao động và khát vọng của con người.

óm tắt truyện Ông già và biển cả mẫu 1

“Ông già và biển cả” ra đời năm 1952 sau những năm Hê-minh-uê sống ở
Cuba. Bối cảnh truyện là một làng chài ở La-ha-da-na và nhân vật Xan-ti-
a-gô được lấy từ mẫu thủy thủ Phu-en-téc trên con tàu của ông.Trước khi
được in thành sánh thì truyện được đăng lên tạp chí Đời sống. Tác phẩm
gồm mười chương , đoạn trích nằm ở cuối chương bảy và đầu chương
tám. Kể lại việc ông lõa Xan-ti-a-gô rượt đuổi và khuất phục được con
kiếm.
Ông lão Xan-ti-a-gô thường đánh cá ở vùng Nhiệt lưu (bờ biển Nam Mĩ).
Đã 84 ngày không bắt được con cá nào nên cha mẹ cậu bé Ma-nô-lin
không cho cậu theo lão nữa. Đêm ngủ, lão mơ về thời trai trẻ với tiếng
sóng gào, hương vị biển, những côn tàu và những đàn sư tử. chuyến ấy
lão ra khơi một mình.
Sáng ngày thứ ba kể từ lúc ra khơi, lão Xan-ti-a-gô câu được con cá Kiếm
khổng lồ. nó kéo dây câu thành những vòng tròn quanh thuyền. Càng lúc
ông lão càng đuối sức nhưng lão vẫn cố chịu đựng đau đớn để kéo con cá
vào gần thuyền. Cuối cùng lão phóng lao, chinh phục được con cá, neo
vào thuyền và giong vào bờ.
Trên đường về, lão lại phải chống trả quyết liệt với đàn cá mập. Khi vào
tới bờ, con cá kiếm khổng lồ chỉ còn trơ bộ xương. Ông lão mệt mỏi rã rời
lê từng bước về lều, chú bé Ma-nô-lin chạy đi tìm người đến chữa vết
thương cho lão. Đêm ngủ lão lại mơ về thời trai trẻ với những đàn sư tử…
Tóm tắt truyện Ông già và biển cả mẫu 2
Nhân vật trung tâm của tác phẩm là Xan-ti-a-gô - một “ông già” đánh cá
người Cuba, 74 tuổi. Suốt 84 ngày liền, ông lão không bắt được một mống
cá nào, dân làng chài cho rằng lão đã “đi đứt” vì vận rủi. Cậu bé Ma-nô-lin
cũng bị cha mẹ không cho đi câu chung với lão nữa.
Vào ngày thứ 85, lão quyết định ra khơi trước khi trời sáng. Lần này lão đi
thật xa, đến tận vùng Giếng Lớn. Khoảng trưa, một con cá lớn cắn câu,
kéo thuyền về hướng tây bắc.
Sáng ngày thứ hai, con cá nhảy lên. Đó là một con cá kiếm, lớn đến nỗi
trước đây lão chưa từng nhìn thấy. Con cá lại lặn xuống, kéo thuyền chạy
về hướng đông.
Sang đến ngày thứ ba, con cá bắt đầu lượn vòng. Dù đã kiệt sức, lão kiên
trì thu ngắn dây câu, rồi dốc toàn lực phóng lao đâm chết được con cá,
buộc nó vào mạn thuyền dong về. Nhưng chẳng bao lâu nhiều đàn cá mập
đánh hơi được đã lăn xả tới. Từ đó đến đêm, lão lại đem hết sức tàn chống
chọi với lũ cá mập - phóng lao, vung chày, thậm chí dùng cả mái chèo để
đánh, giết được nhiều con, đuổi được chúng đi, nhưng lão biết con cá kiếm
của mình chỉ còn trơ lại một bộ xương.
Đến khuya, đưa được thuyền vào cảng, về đến lều, lão vật người xuống
giường và chìm vào giấc ngủ, rồi mơ về những con sư tử
TÓM TẮT TRÍCH ĐOẠN ĐỌC HIỂU TRONG SÁCH GIÁO KHOA
Sang đến ngày thứ ba, con cá bắt đầu lượn vòng. Bằng tất cả kinh nghiệm
và sự khéo léo lão thận trọng thu dây câu nhưng lão biết vòng tròn còn khá
lớn, con cá hãy còn xa tầm tay của lão. Từng tí một lão cố gắng thu hẹp
vòng lượn của con cá và phát hiện rằng con cá đã thấm mệt nên liên tục
ngoi lên trong lúc bơi.
Sau cú quật đột ngột và cú nảy mạnh ở sợi dây, lão sợ con cá nhảy lên có
thể làm văng mất lưỡi câu. Nhưng con cá không nhảy lên mà bắt đầu lượn
vòng chầm chậm. Lão cho đó là cơ hội lí tưởng để mình nghỉ ngơi dưỡng
sức .
Đến vòng lượn thứ ba, lần đầu tiên lão thấy con cá như một cái bóng đen
lướt qua dưới con thuyền, rồi trông thấy rõ hơn khi nó mấp mé mặt nước.
Đến vòng lượn tiếp theo, lão trông thấy lưng cá nhưng nó vẫn còn ở xa
thuyền. Lão chuẩn bị lao, và thu dần dây câu.Đến mấy vòng lượn sau con
cá tiến gần mạn thuyền. Dù đã kiệt sức, lão vẫn giẫm chân giữ dây câu,

rồi dốc toàn lực phóng lao đâm vào chỗ hiểm giết chết được con cá. Máu
cá loang ra nhuộm sẫm cả vùng nước chung quanh. Con cá chết thẳng
đơ, trắng bạc và bồng bềnh theo sóng.
Không thể đưa con cá lên thuyền vì nó quá lớn, lão cẩn thận buộc nó dọc
theo mạn thuyền, giương buồm về bến. Lão thật sự hài lòng và tự hào với
thành quả lao động của mình.
Đề bài: Tóm tắt truyện "Ông già và biển cả" của nhà văn Hê-minh-uê.

Bài làm
Lão chài Xan-chi-a-gô sống cô độc trong một túp lều trên bờ biển ngoại
ô thành phố La-ha-ba-na. 84 ngày đêm ra khơi gặp vận xúi, đi đi về vế
chẳng câu được một con cá nào. Lần này ông lại ra khơi chỉ có một mình
đưa thuyền đến tận vùng Giếng Lớn nơi rất nhiều cá. Buông câu từ sáng
sớm, mãi đến non trưa phao câu mới động đậy. Cá mắc câu kéo thuyền
chạy. Lão gò lưng, gập mình kéo lại. Từ trưa tới chiểu, rồi một ngày một
đêm nữa trôi qua. Bàn tay bị dây câu cứa rách nát ứa máu. Không một
mẩu bánh mì vào bụng. Chân tê dại, tay trái bị chuột rút, mệt lả nhưng lão
không chịu buông tha: "Mình sẽ cho nó biết sức con người có thể làm
được gì và chịu đựng được đến đâu!". Sang ngày thứ 3, cá đuối dần, lão
chài dùng lao đâm chết cá, buộc cá vào đuôi thuyền, hân hoan trở về bến.
Con cá nặng độ 6 - 7 tấn, dài hơn con thuyền câu của lão độ 7 tấc. Trong
màn đêm, đàn cá mập đuổi theo chiếc thuyền câu, lăn xả vào đớp và rỉa
con cá kiếm. Lão chài dùng mái chèo quật tới tấp vào đàn cá dữ trong
đêm tối. Khi lão Xan-chi-a-gô về tới bến, con cá kiếm chỉ còn trơ lại bộ
xương. Lão nằm vật ra lều ngủ thiếp đi, "mơ thấy đàn sư tử". Sáng hôm
sau, bé Ma-nô-lín chạy sang lều rồi đi gọi bạn chài đến săn sóc ông lão.
Đề bài: Nêu cảm nhận khi đọc đoạn trích truyện "Ông già và biển cả" của
nhà văn Hê-minh-uê.

Bài làm
Hê-minh-uê (1899-1961) là nhà văn Mỹ, được giải thưởng Nô-ben về
văn học năm 1954. Vốn là phóng viên từng tham gia hai cuộc chiến tranh
thế giới lần thứ nhất và lần thứ hai, Hê-minh-uê để lại dấu ấn sâu sắc trên
mảng đề tài: những cuộc săn bắt thú. Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn
ai, Ông già và biển cả,v.v... là những tác phẩm của Hê-minh-uê được dịch
ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.

"Ông già và biển cả" là một truyện vừa, kể lại chuyền ông chài Xan-chi-
a-gô trong một chuyến ra khơi may mắn đã đánh bắt được một con cá
kiếm khổng lồ. Khi giong thuyền đưa cá về bến thì bị đàn cá mập đuổi
theo; lão đã dùng mái chèo, dùng chày chống trả dữ dội. Thuyền cập bến,
lão thiếp đi trong căn lều nhỏ. Du khách xúm quanh con thuyền ngắm nhìn
con cá kiếm chỉ còn lại bộ xương với cái đuôi tuyệt đẹp.

Đoạn trích có hai cảnh: 1, cảnh con cá mắc câu vùng quẫy cố thoát
trước khi bị phóng lao chết; 2, Cảnh lão chài giong thuyền đưa cá về bến.

Bước sang ngày thứ ba, khi mặt trời đang mọc thì con cá kiếm mắc câu
đang lượn vòng vùng vẫy. Trước cái chết, con cá lượn vòng, làm căng
sợi dây câu; con cá "quay tròn" tạo nên những "vòng tròn rất lớn". Xan-
chi-a-gô phải "dùng cả hai tay, lắc người, dốc hết lực của cả cơ thể, của
chân trụ ra mà kéo". Có lúc lão "phải dốc sức ra mà níu", quyết "khuất
phục" con mồi. Hai giờ sau, khi con cá "chậm rãi lượn vòng",các vòng tròn
lượn của nó "đã hẹp hơn nhiều", con cá đang ngoi dần lên trong lúc bơi,
thì lão chài "mồ hôi ướt dẫm... mệt thấu xương". Mọi cái giá của lao động
đối với người câu cá trên biển cả, lúc này, lão chài mới thật thấm thía: hoa
mắt, mồ hôi xát muối vào mắt và trán, chóng mặt, choáng váng... "khiến
lão sợ". Lão muốn đọc một trăm lần kinh lạy Cha và một trăm lần kinh
Mừng Đức Mẹ để cầu mong "Chúa giúp... chịu đựng".

Khi con cá "quật đột ngột" làm cho sợi dây nẩy mạnh, hình như nó đau
quá "cuồng lên", lão chài bèn vốc ít nước biển vỗ lên đầu mình, rồi tì gối
vào mũi thuyền, quàng sợi dây lên lưng, lão tự nhủ mình "đứng dậy chiến
đấu".
Biển dậy sóng, gió mậu dịch nổi lên. Con cá lượn vòng, lúc ở mũi
thuyền, lúc ở đuôi thuyền, mãi đến vòng thứ ba, lần đầu tiên lão nhìn thấy
con cá. Thoạt tiên thấy "một cái bóng đen",... lão thắc mắc hỏi: "Nó không
thể lớn như thế được". Nhưng khi con cá trồi lên, lão ngạc nhiên thấy:
"Cái đuôi lớn hơn cả chiếc lưỡi hái lớn, màu tím hồng dựng trên mặt đại
dương xanh thẫm". Khi nó lặn xuống còn mấp mé mặt nước, ông chài
chăm chú nhìn "thân hình đồ sộ và những sọc màu tím trên mình nó. Cánh
vi trên lưng xếp lại, còn bộ vây to sụ bên sườn xòe rộng".

Cuộc đấu giữa người và cá cứ diễn ra giằng co mãi. Cá mỗi lúc một
đuối sức dần, nhưng vẫn cố vùng vẫy. Lão chài "toát mồ hôi đầm đìa", tự
động viên mình: "Hãy bình tĩnh và giữ sức, lão già ạ". Nhìn thấy lưng con
cá đã nhô lên, nhìn thấy cái đuôi đồ sộ cử động, con cá "khẽ nghiêng
mình", lão vừa ra sức kéo con cá vào gần thuyền vừa nói: "Ta đã di chuyển
được nó... Ta đã di chuyển đượ nó rồi". Một mình giữa biển cả mênh
mông, như muốn xua đi nỗi cô đơn, lão "tâm sự" với tay, với chân, với
đầu của mình: "Kéo đi, tay ơi...Hãy đứng vững, đôi chân kia. Tỉnh táo vì
tao, đầu à. Hãy tỉnh táo vì tao. Bọn mày chưa bao giờ bại trận. Lần này ta
sẽ lật được nó".

Con cá kiếm không chỉ là "đối tượng" săn bắt, không chỉ là "đối thủ" giằng
co, mà còn là "bạn", là "người anh em" đối với lão chài. Trước lúc phóng
lao, khi miệng "khô khốc", mệt nhoài, khi đã "đuối sức", lão nói với con cá
kiếm bằng tất cả tâm tình: "Mày đang giết tao, cá à... Tao chưa bao giờ
thấy bất kì ai hùng dũng, duyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn mày,
người anh em ạ. Hãy đến và giết ta đi. Ta không quan tâm chuyện ai giết
ai"...

Cái gì đến thì nhất định sẽ đến. Con cá kiếm mỗi giờ một đuối sức dần.
Lúc thì nó "rướn thẳng mình", lúc thì nó "chầm chậm bơi xa", cái đuôi đồ
sộ "lắc lư trong không trung", lúc thì nó "chầm chậm bơi xa", cái đuôi đồ
sộ "lắc lư trong không trung", lúc thì nó "bơi nghiêng", mõm gần chạm tới
mạn thuyền trong "cơn hấp hối". Lão chài buông sợi dây xuống, giẫm chân
giữ, nhấc cao ngọn lao, vận hết sức bình sinh phóng lao xuống sườn con
cá, ngay sau cái ngực đồ sộ của nó. Con cá kiếm bị trúng lao "rơi sầm
xuống làm nước bắn tung trùm lên cả ông lão và con thuyền". Đôi tay lão
chài "xây xát"; còn con cá "nằm ngửa phơi bụng ánh bạc của nó lên trời".
Biển đổi màu "bởi màu đỏ loang từ tim cá", làn máu đen sẫm loang ra
trong làn nước biếc sâu hơn ngàn thước, tựa đám mây. Trên mặt biển, cá
trắng bạc và thẳng đơ và bồng bềnh theo sóng".

Thành quả lao động đã nắm trong tay, trận đấu đã kết thúc, khi mặt trời
đã xế trưa. Khát, đói và mệt rã rời. Lão chài phải lấy dây và thòng lọng
buộc cá vào cái mấu đằng mũi thuyên, chuẩn bị dựng cột, giong thuyền
trở về. Lão say sưa ngắm con cá kiếm: "Da cá chuyển từ màu gốc, màu
tía ánh bạc, sang màu trắng bạc và những sọc phô cùng màu tím nhạt...
còn mắt nó dửng dưng như những tấm kính trong kính viễn vọng hay như
một vị Thánh trong đám rước".
 Giờ đây, lão chài cảm thấy "khoẻ hơn", đầu óc "tỉnh táo". Lão nhìn con
cá hơn nửa tấn, nhẩm số tiền bán cá sẽ thu được với giá ba mươi cend
một pound. Lão vui sướng tự hào nghĩ "Di Maggio vĩ đại sẽ hào về ta hôm
nay". Còn có niềm vui sướng, hạnh phúc nào to lớn hơn niềm vui sướng
hạnh phúc của lão chài khi chuẩn bị giong thuyền đưa cá về bến? Đó là
cái giá và ý nghĩa của lao động.

Bữa cơm trưa của lão chài giữa biển khơi tuy đơn sơ mà ngon lành.
Toàn đồ tươi sống của hương vị biển. Lão chài bắt vội được hơn mười
con tôm nhỏ, lão "rứt đầu rồi nhai gọn cả vỏ lẫn đuôi". Uống vài ngụm
nước còn lại trong chai, lão cảm thấy thật dễ chịu. Lão nghĩ đến chuyện
lấy nước mặn chữa lành đôi tay chảy máu. Nhìn đám mây tích và dải mây
tơ, lão giong thuyền êm xuôi về bến trong làn gió nhẹ.

Nghệ thuật miêu tả và tự sự của Hê-minh-uê còn ít nhiều làm chúng ta

"bỡ ngỡ" nhất là sự đan cài lời độc thoại, độc thoại nội tâm với lời kể. Qua
đoạn trích, hình ảnh lão chài và con cá kiếm khổng lồ đã đe lại cho ta
nhiểu ấn tượng sâu sắc. Lao động thật sự ỉà bài ca của lòng kiên nhản và
tinh thần dũng cảm. Lao động đem đến cho con người bao niềm vui giữa
thiên nhiên và biển cả bao la. Chính cái giá của lao động mới làm cho
chúng ta thấy rõ hơn ý nghĩa về hạnh phúc mà do bàn tay sáng tạo và
lòng dũng cảm đem lại.

Các nhà lí luận thường nói đến "tảng băng trôi"- ý nghĩa hàm ẩn trong
tác phẩm của Hê-minh-uê. "Ông già và biển cá" đem đến vinh dự giải
thưởng Pu-lit-ze (1953) cho tác giả, nó là một ẩn dụ ca ngợi ý chí, tính
kiên nhẫn, sức mạnh và lòng dũng cảm của con người trong lao động và
khám phá thiên nhiên. Nó đã khơi dậy trong lòng mỗi chúng ta bao ý nghĩ
tốt đẹp về con người và lao động, về con người và thiên nhiên.