6

Module 21

Filipino
Mga Katangian ng Tauhan

32
A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development
 Sa Mag-aaral

Isang magandang araw sa iyo! May bago na naman tayong pag-

aralan sa modyul na ito. Upang lubos mo itong maunawaan, buksan
mo ang iyong isipan at sabay nating gawin ang iba’t ibang
pagsasanay rito.

Mga Dapat Matutuhan

Ngayon ay pag-aralan mo kung paano inilalarawan ang

katangian ng tauhan batay sa pananalita/pagkilos na isinasaad sa
kwento.

Subukin Natin

Basahin ang talata. Ibigay ang tamang paglalarawan ng

katangian ng tauhan sa talatang binasa.

33
 Sabado noon. Isinama ng nanay sa palengke si Maricar. “Inay,
marami palang tao rito sa palengke,” nasabi ni Maricar. “Talagang
maraming tao rito. Bukod sa maraming tindera, napakarami ang bumibili,”
paliwanag ni Aling Aida.
Naalala bigla ni Maricar na ipinagbilin ng kanyang Itay na bibili ng
saging kaya sinabihan niya ang kanyang nanay. Inuna nila ang pagbili ng
isang piling na lakatan na nagkakahalaga ng P24.00. Isang dalawampung
pisong papel at isang sampung pisong papel ang nakita ni Maricar na
ibinayad ng nanay niya. Nagbigay ng sukli ang tindera. Sa halip na P6.00
lang ay sobra-sobra ito.
“Inay, sobra po ng siyam na piso ang sukli sa atin ng Ale. Ang
ibinayad po natin ay tatlumpung piso,” sabi ni Maricar.
“Naku! Aling tindera, sobra nga naman ho ng siyam na piso ang
sukli n’yo sa amin,” natatawang sabi ni Aling Aida.
“Salamat ho,” nakangiting wika ng tindera. “Hoy, Ine, halika,”
nakangiting tawag ng tindera kay Maricar. “Dahil sa iyong katapatan, heto
naman ang alaala ko sa iyo…isang matamis na atis.” “Salamat po,” nasabi
ni Maricar habang tinatanggap ang atis na kaloob ng tindera.

1. “Inay, sobra po ng siyam na piso ang sukli sa atin ng ale,” sabi

ni Maricar. Si Maricar ay _.

a. magaling
b. masinop
c. matapat

2. Ilarawan ang katangian ni Aling Aida? _ ___________

a. mabait
b. matapang
c. masungit

3. “Tanggapin mo ito, Ine. Ito’y para sa iyo.” Ang tindera ay isang

_

a. matulungin
b. mapagbigay
c. masungit

34
 4. Sinabihan ni Maricar si Aling Aida tungkol sa ipinagbilin ng
tatay. Si Maricar ay _ _ .

a. matapat
b. masunurin
c. maalalahanin

5. “Salamat po”, nasabi ni Maricar habang tinatanggap ang atis.

a. maunawain
b. masayahin
c. mapasalamatin

Tingnan natin kung tama ang iyong ginawa. Tingnan ang sagot
sa Gabay sa Pagwawasto. Kung ang kuha mo ay 4 o 5, binabati kita
talagang hindi mo sinayang ang natutuhan mo sa ikalimang baiting.
Kug ang kuha mo naman ay 3 o pababa, ang modyul na ito ay
sadyang para sa iyo.

Pag-aralan Natin

Naranasan mo na bang magpasalamat? Paano mo ipinakita ang

iyong pasasalamat? Basahin ang talataan at kilalanin ang mga tauhan.

SALAMAT

35
 Sa daigdig na ito ay marami tayong dapat pasalamatan. Sa klase
ni Bb. Luna ay iginuhit ng mga mag-aaral ang nais silang
pasalamatan. May gumuhit ng dyip, kotse, aso, bahay, telebisyon,
bentilador at larawan ng mga magulang at kapatid.
Samantala, kaiba nga ang iginuhit ng batang si JV. Iyon ang
Kamay. Nang tanungin ng mga kaeskwela, kung bakit niya
pinasalamatan ang kamay, ay hindi agad nakakibo si JV. Kaya nag-isip
ang kanyang mga kamag-aral.
Nang magrises, naglabasan ang mga bata mula sa kwarto upang
magsipagmeryenda sa kantina. Naiwang nag-iisa ang batang si JV.
Nilapitan iyon ng titser at kinausap.
“JV, bakit ka nagdrowing ng kamay? Kanino ba iyon?”
“Iyon po ang kamay ninyo, Ma’am, na lagi pong tumutulong sa
akin.”
Biglang-bigla, tumulo ang luha ng titser na si Bb. Luna. Kasi ang
batang si JV ay lumpo pati kanang kamay ay may diperensya. Lahat
halos ng galaw nito ay inaaalayan ni Bb. Luna.
Pati ang pagsulat ng kanang kamay ni JV na may diperensya,
inaalalayan iyon ni Bb. Luna, hanggang sa ang bata ay natutong
sumulat.
“Ma’am, salamat po sa inyong kamay! Nakangiting sabi ng
batang si JV.

Pag-usapan Natin:

1. Anu-anong mga damdamin ang ipinakita ni JV sa kwentong ito?

2. Sa kwento bang ito ay ipinakita na mahalaga ang kapwa tao?

Ipaliwanag.

Sa iyong binasang kwento, anong kaugalian o katangian ang

ipinakita ng mga tauhan.

Halimbawa:

1. “Iyon po ang kamay ninyo, Ma’am, na lagi pong tumutulong sa

akin.” Sa sinabi ni JV, anong katangian ang kanyang ipinakita?
Siya ay isang batang marunong magpasalamat sa kanyang guro.

36
 2. Lahat halos ng galaw ni JV ay inaalalayan ni Bb. Luna. Sa ginawa
ni Bb. Luna, anong katangian ang kanyang ipinakita?
Si Bb. Luna ay mabait na guro, matiisin at maalalahanin.

 Isang mabisang batayan ng paglalarawan ng tauhan ang

ipinapakita nitong kilos at pananalita. Sa kwento ng mga tauhan
na ating binasa ay nailalarawan natin ang katangian batay sa
kanilang kilos at pananalita na siyang ipinakikita sa kuwento.

Umpisahan ang mga pagsasanay upang lubos mo pa itong

maunawaan.

Gawin Natin

Gawain 1

Anong katangian ng mga tauhan ang inilalarawan sa bawat

bilang? Pumili ng sagot sa kahon. Isulat lamang ang letra ng tamang
sagot sa inyong sagutang papel.

a. masipag d. masikap
b. maingat e. mapagmahal
c. pagiging madaldal

_ 1. Pinipili ni Mon ang palabas sa telebisyon na maganda para

sa kabataan.
_ 2. Araw-gabi ay nag-aaral ng leksyon si Cristina.

_ 3. Pinipilit ni Adela na makakuha ng matataas na marka kahit

mahirap ang aralin.

_ 4. Inaaruga ni Ka Inta ang kanyang ina.

37
 _ 5. Dapat iwasan ang ugaling ito upang hindi mapahamak.
Isipin ang dapat ipahayag.

Kung ang kuha mo ay 4 o 5 sagutin mo ang Mga dagdag na

Gawain ngunit kung ang kuha mo ay 3 o pababa sagutin mo muna
ang Gawain 1.A at Mga Dagdag na Gawain.

Gawain 1.A

Basahin ang mga sitwasyong nasa ibaba. Ilarawan ang katangian

ng mga tauhan ditto. Isulat ang titik ng tamang sagot.

1. Nalaglag ang hawak na pera ng bata. Agad iyong pinulot ni Dan

at iniabot sa may-ari. Si Dan ay isang batang _ _ _.
a. masipag
b. matulungin
c. matapat

2. May bagong pantalon si Sito. Nalaman niyang kailangan ni Fred

ng isusuot sa kanilang programa. Ipinahiram niya iyon sa
mahirap na kamag-anak.
a. masipag
b. matulungin
c. matapat

3. May uwing pagkain ang nanay. Sinabi ng nanay na hatian ni Dina

ang kanyang kapatid na si Nena. Hinati ni Dina nang
magkasinlaki at ibinigay niya kay Nena ang parte nito.

a. marunong
b. mapagbigay
c. masinop
4. Si Ruffa ay di-gaanong maganda na gaya ni Lina. Pinagtatawanan
ni Lina si Ruffa sa harap ng ibang tao sabay sabi na pangit si
Ruffa at siya ang pinakamaganda.

a. mayabang
b. sinungaling
c. kulang sa pansin

38
 5. Gustung-gusto ni Dave na makipaglaro kay Mario. Tinawag niya
ito upang sumama sa bukid. Hindi pumayag si Mario dahil bilin
ng kanyang tatay na bantayan ang kanilang mga alagang hayop.
Si Mario ay _ .

a. magalang
b. matalino
c. masunurin

Mga Dagdag na Gawain

Basahin ang kwento sa ibaba. Sagutin ang mga tanong. Isulat

ang sagot sa patlang.

Si Betty ay isang batang ulila. Nasawi ang kanyang mga

magulang sa isang aksidente. Dahil dito, siya’y inampon ng kanyang
Tita Myrna. Naging malungkot ang buhay ni Betty. Lahat ng gawaing
pagluluto, paglalaba at paglilinis ng bahay ay sa kanya ipinagagawa.
Gaya ng isang katulong ang turing sa kanya.
Bukod sa utos dito, utos doon palagi pa siyang sinisigawan at
pinapalo ni Tiya Myrna kapag siya’y nagkakamali. Uupo siya sa ilalim
ng puno na lagi niyang pinagtataguan tuwing siya’y umiiyak.
Isang matandang kapitbahay ang nakasaksi nito kaya
kinumbinse niya si Betty na doon na lamang tumira. Inalagaan niya si
Betty na parang kanyang tunay na anak. Masaya si Betty sa kanyang
pagtira habang ginampanan niya nang mabuti ang pagtulong sa
matanda.

1. Nasawi ang mga magulang ni Betty sa isang aksidente. Ilarawan

ang buhay ni Betty.
_ _ _ _ _ _ .

2. Lahat ng gawain ay kanyang ginagawa. Si Betty ay isang

_ _ _ na bata.

39
 3. Madalas pinapalo at sinisigawan si Betty ng kanyang Tita Myrna.
Si Tita Myrna ay isang
_ _ _ _ .
4. Isang matandang kapitbahay ang naawa sa kanya at kinumbinse
siyang doon na lamang tumira. Ang matandang kapitbahay ay
isang _ _tao.

5. Masaya si Betty sa kanyang pagtira sa matanda kaya nagtrabaho

siya nang mabuti bilang pasasalamat niya sa kanila. Si Betty ay
isang _ .

Nakayanan mo ba ang iyong ginawa? Paano mo ngayon

inilalarawan ang bawat tauhan sa kwento?

Tandaan Natin

Ang paglalarawan ng katangian ng isang tauhan ay

maaaring mahinuha sa pamamagitan ng pag-unawa kung ano
ang kaniyang ikinikilos, paano ito nagsasalita at kung paano
nagpapakita ng kanyang naging reaksyon sa mga sitwasyon sa
kwento.

Sariling Pagsusulit

Ilarawan ang tauhan sa bawat pahayag. Piliin ang sagot sa loob

ng kahon.

40
 Pasensya na
1. Wala ang nanay ni Vincent. kayo, walang
Siya lamang ang naiwan sa maiiwan sa
bunso kong
bunso niyang kapatid. Maya-
kapatid.
maya niyaya siya ng
kaibigan niyang maglaro sa
kanilang bahay. Ito ang
kanyang sagot.

Si Vincent ay isang
_ _ _ bata.

Halika, bata.
2. May batang nadapa. Tutulungan
Umiiyak siya dahil kitang makatayo.
nagkabutas ang kanyang Sa susunod mag-
pantalon at nasugatan pa iingat ka na.
ang kanyang tuhod. Ang
sabi ni Leo ay _.

Si Leo ay isang
_ bata.

Nakakainis
3. Nagtatanim sa bakuran naman oh.
ang nanay ni Rudy. Naglalaro pa
Kailangan niya ang ako.
tagahawak ng paso.
Tinawag niya ang anak.
Ngunit ito ang sagot ni
Rudy.

Si Rudy ay isang
_ _ na
anak.

41
 Jill sa iyo na ang
4. Naglaro isang araw ang laruang ito. Pahiramin
magkaibigan Jack at Jill. mo ang kapatid mo na si
Dahil si Jill ay isang Leonardo.
mahirap lamang sabik
na sabik siyang malaro
ang laruan ni Jack. Ang
sabi ni Jack.

Si Jack ay isang
_ _ _ na
kaibigan.

Tatapusin ko ito
nang maaga upang
5. Marami ang labada ni makaluto ako ng
Aling Maria. Nilabhan masarap na pagkain
para sa aking
niya ito nang maagang-
pamilya.
maaga. Ang sabi niya

Si Aling Maria ay isang

_ _ na ina.

mapagbigay masunurin
mapagmahal tamad matulungin

Kung ang kuha mo ay 4 o 5 maaari ka ng sumagot ng ibang

modyul. Kung ang kuha mo naman ay 3 o pababa, sagutin mo muna
ang Pagyamani Natin.

42
 Pagyamanin Natin

Basahin ang kwento. Ilarawan ang mga tauhan sa kwentong ito.

Isulat ang sagot sa patlang.

Sa simula’y naging palaisipan si Celia sa kanyang guro.

Mahiyain siya, palaging kupas ang damit, walang baon, walang
kaibigan at palaging tahimik. Isang araw, pinagbintangan ito ni
Ferdinand na kumuha ng kanyang limampisong baon.
Isinumbong ito ni Ferdinand sa kanyang guro.

Malapit na sanang paniwalaan ng guro si Ferdinand dahil si

Ferdinand ay isang malinis na bata, palaging puti ang suot,
bibung-bibong bata at palaging mabango. Inisip ng guro na
talagang may pera si Ferdinand at si Celia ay wala. Maya-maya’y
dumating ang bata na nasa ika-limang baitang na siyang
nakapulot sa pera ni Ferdinand. Buti na lang ay hindi napagalitan
ng guro si Celia.

Ilarawan si Celia sa pamamagitan kanyang

1. damit _________________________________________
2. ugali _________________________________________
Ilarawan naman si Ferdinand sa pamamagitan ng kanyang

3. damit _ _ _ _ _
4. ugali _________________________________________
5. pagsasalita _____________________________________

43
 Dahil natapos mo na ang iba’t-ibang gawain sa modyul na ito, ay
binabati kita. Nawa’y pagbutihin mo pa ang mga gagawin mo sa
susunod na modyul. Hanggang sa susunod.

44
 Gabay sa Pagwawasto

Subukin Natin
1. c
2. a
3. b
4. b
5. c
Gawain 1
1. b
2. a
3. d
4. e
5. c
Gawain 1.A
1. c
2. b
3. b
4. a
5. c
Mga Dagdag na Gawain
1. malungkot
2. masipag o mabait
3. di mabuting tiyahin
4. maawain o matulungin
5. taong marunong tumanaw ng utang na loob
Sariling Pagsusulit Pagyamanin Natin
1. masunuring 1. kupas
2. matulungin 2. tahimik
3. tamad 3. malinis at palaging
4. mapagbigay puti ang suot
5. mapagmahal 4. bibung-bibo
5. mapagbintang sa kapwa

45