Tại lầu hoàng hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng

( Hoàng hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)

- Lí Bạch -

A. Tìm hiểu chung:

1.Tác giả:

-Con người:

+Là con người có tính cách khoáng đạt và rất tài hoa.

+Là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc, thường được gọi “ thi tiên”.

-Sự nghiệp văn học:

+Thơ còn trên 1000 bài.

+ Nội dung thơ : ước mơ vươn tới lý tưởng cao cả, khát vọng giải phóng cá nhân, bất bình với
hiện thực tầm thường…

+ Phong cách thơ: hào phóng, bay bổng nhưng rất tự nhiên, tinh tế, kết hợp cái cao cả và cái
đẹp.

2.Tác Phẩm:

-Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt đường luật

-Hoàn cảnh sáng tác: Sáng tác vào năm 728 khi Lí Bạch tiễn Mạnh Hạo

Nhiên tại lầu Hoàng hạc đến Quảng Lăng, Dương Châu.

-Bố cục:

+Hai câu thơ đầu: Khung cảnh chia tay

+Hai câu thơ cuối: Nỗi niềm của nhà thơ.

-Chủ đề: thể hiện tình bạn sâu sắc, chân thành.

B. Đọc- Hiểu văn bản:

I. Nội dung:

1. Khung cảnh chia tay (hai câu đầu):

Phiên âm: Dịch thơ:
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu, Bạn từ lầu Hạc lên đường,
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu. Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.
-Không gian:
+Lầu hoàng hạc ( nơi tiễn biệt): nằm ở phía + Bản dịch đã bỏ qua chữ “ tây”, trong nguyên
tây, là một thắng cảnh thần tiên huyền thoại tác Lí Bạch đã thông báo Mạnh Hạo Nhiên từ
(vì gắn liền với truyền thuyết Phí Văn Vi cưỡi biệt lầu Hoàng Hạc ở phía tây để đi về phía
hạt vàng), lầu thơ, gắn kỉ niệm của hai người Đông là Dương Châu.
bạn. + Chữ “ từ” trong nguyên tác là động từ, có
nghĩa là từ biệt, từ giã, chứ không phải là quan
+ Dương Châu ( nơi bạn đến) : ở phía đông , hệ từ như bản dịch thơ.
là chốn đô hội phồn hoa, xinh đẹp.
+Sông Trường Giang (câu 4): hùng vĩ, thơ
mộng với hình ảnh hoa khói hư ảo, chiếc cầu
nối lầu hoàng hạc và Dương Châu. Kết nối
điểm đi-điểm đến.
-> Gợi không gian mênh mông, rộng lớn.
-Thời gian: Tam nguyệt (tháng ba)-tháng cuối - Bỏ qua thời gian tháng ba.
cùng của mùa xuân, thời tiết đẹp trong năm.
->Gợi khung cảnh đẹp (Yên hoa- hoa khói)
=> Không gian, thời gian rất cụ thể , mĩ lệ, khoáng đạt, gợi lên không khí biệt li, khung cảnh
đưa tiễn đầy chất thơ. Từ đó ta có thể hình dung được người ra đi là một con người đẹp ra đi
trong không gian, thời gian đẹp, chẳng khác gì một vị tiên đang cưỡi hạc vàng trở về cõi trời.

-Người đưa tiễn: tường thuật sự việc để thể hiện tâm trạng:

+Cố nhân: bạn cũ, bạn tri âm tri kỉ, gợi tình cảm nhớ thương.

+ Chữ “ bạn” không diễn tả được hết sắc thái biểu cảm của từ “ cố nhân” ( bạn cũ).

o Tái hiện lại tứ thú: có ba thú hay: thời tiết đẹp, không gian đẹp, bạn hiền mà không có
việc hay: con người phải li biệt.

=> Sự lưu luyến, thương nhớ của Lí bạch với người bạn tri kỉ mà sau này khó gặp lại.

2. Nỗi niềm của nhà thơ (hai câu cuối):

Phiên âm: Dịch thơ:

Cô phàm viễn ảnh bích không tận, Bóng buồm đã khuất bầu không,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu. Trông theo chỉ thầy dòng sông bên trời.
-“Cô phàm”: dùng nghệ thuật đối lập: Cảnh buồn lẻ loi cô độc >< dòng sông mênh mông gợi
nhiều tâm trạng.

->Làm nổi bật hình ảnh cánh buồm nhỏ bé, đơn độc, lẻ loi của MHN và của kiếp người trước
bầu trời, vũ trụ bao la, rộng lớn.

o Người ở lại cảm nhận được nổi buồn của người ra đi

o Người đưa tiễn dõi mắt theo bóng con thuyền chở bạn đi xa đã khuất vào bầu không
gian mênh mông

→ Câu thơ thể hiện tâm trạng vừa bịn rịn, lưu luyến, vừa cô đơn, lẻ loi của nhà thơ.

-"Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu": Trước mắt người ở lại chỉ còn hình ảnh dòng sông chảy
ngang lưng trời.

+Không gian được mở rộng đến mênh mang.

+Tô đậm cảm giác hụt hẫng, trống trải, đơn côi của tác giả.

+Chỉ duy nhất thấy dòng sông Trường Giang chảy ngược lê trời Bút pháp lãng mạn bay bổng
của nhà thơ gợi lại truyền thuyết “Hạc vàng bay vút trới xanh”

→ Cái nhìn không còn của lí trí mà của tâm tưởng khi Lí Bạch chỉ còn thấy con thuyền đơn độc
của người bạn cứ mờ dần, xa dần rồi biến mất, chỉ còn dòng sông Trường Giang cùng bầu trời
xanh biếc bất tận. Cảnh và tình hòa quyện thể hiện niềm nhớ thương, lưu luyến với người bạn
thân đi xa.

II. Nghệ thuật:

- Ý tại ngôn ngoại: Ý ở ngoài lời

- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình độc đáo.

-Ngôn ngữ giản dị, hình ảnh gợi cảm, cô đọng.

III. Ý nghĩa:

Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành, sâu sắc. Tình bạn thể hiện trong không gian, thời gian, địa
điểm đầy ý nghĩa, một cái nhìn theo không nguôi thương nhớ. Tất cả gợi lên tình bạn thắm
thiết tri kỹ, tri âm.