Ahmad Raflis@UKM

TOPIK 7
PENILAIAN BON
(BOND VALUATION)

1. PENGENALAN

 Bon merupakan satu sekuriti hutang jangka panjang (nota hutang

jangka panjang @ long term promisory notes) yang diterbitkan oleh
penerbit atau penjual (issuer) iaitu kerajaan atau syarikat
korporat (swasta).
 Pelabur bon atau pembeli bon terdiri daripada syarikat korporat, agensi-
agensi kerajaan, syarikat berkaitan kerajaan (GLCs), institusi kewangan
(bank, syarikat insurans dll.) serta pengurus-pengurus dana dalam
pasaran.
 Sebagai instrumen hutang jangka panjang, tempoh matang bon adalah
melebihi satu tahun, dan pembeli atau pelabur dibayar faedah
tetap atau berubah-ubah yang disebut sebagai “kadar
kupon” setiap tahun.

Q: Mengapakah bon diterbitkan?

A: Bon diterbitkan oleh penerbit bon (kerajaan atau korporat) dengan tujuan
mendapatkan dana berbentuk hutang jangka panjang pada
jumlah yang besar pada satu kadar faedah dan tempoh matang
yang lebih menarik berbanding pinjaman bank atau institusi kewangan lain.

Pelabur atau pembeli pula membeli bon sebagai satu pelaburan jangka
panjang yang memberikan kadar pulangan faedah yang stabil.

Q: Wujudkah risiko jika kita membeli bon?

A: Ya.. wujud.

Bon diterbitkan oleh korporat lebih tinggi risiko berbanding bon kerajaan. Risiko
terlibat ialah risiko pasaran merangkumi risiko kemungkiran, risiko tempoh
matang dan risiko kecairan (DRP + MRP + LP).

Bagi bon kerajaan – ia adalah bebas risiko pasaran. Maksudnya pulangan

faedah (interest) atas bon tersebut ditentukan oleh kadar pulangan bebas risiko
(kRF) sahaja iaitu bersamaan k* + IP (kadar faedah benar + premuim inflasi).

1
 Ahmad Raflis@UKM

2. Konsep Asas Tentang Pelaburan BON.

 Sesuai dengan nama instrumen hutang ini sebagai “BOND”..

maka ianya mengikat antara pihak pengeluar bon (iaitu unit
defisit yang memerlukan dana jangka panjang) dengan pihak
pelabur bon @ pembeli bon (iaitu unit surplus yang mempunyai
lebihan dana jangka panjang).

 Proses bagaimana bon diterbitkan:

Pasaran Modal (Hutang)

?
Penerbit Bon @ Penjual Pelabur @
Bon Pembeli Bon
(Kerajaan atau Korporat)

Sijil Bon

3. Ciri-ciri BON Yang Perlu Difahami

[1] Nilai Par, NM – nilai muka (face value) bon (biasanya RM1,000) . Nilai
par menggambarkan amaun wang yang dipinjam oleh penerbit bon
dan akan dibayar kembali kepada pelabur apabila tiba tarikh matang
bon itu.
[2] Kadar kupon, i – kadar faedah tahunan (Coupon rate @CR) dalam
bentuk % yang akan dibayar kepada pelabur bon. Biasanya kadar itu
adalah tetap, tetapi ada juga bon yang menawarkan kadar berubah-
ubah. Kupon boleh dibayar sekali setahun, dua kali setahun atau
empat kali setahun.

2
 Ahmad Raflis@UKM

[3]Bayaran kupon (Coupon payment), CP – iaitu nilai bayaran kupon

dalam sebutan Ringgit dan Sen bagi kadar kupon (%) faedah tahunan
yang diterima oleh pelabur bon.
CP = kadar kupon didarabkan dengan nilai par (CP = i x NM)
[4]Tempoh matang, n – tempoh hayat maksima sesuatu bon, atau tarikh
matang bon.
[5]Kadar hasil hingga matang (Yield to maturity), YTM – kadar diskaun
yang digunakan bagi mendapatkan nilai intrinsik atau harga
sesuatu bon pada sesuatu tempoh.
[6]Tempoh sehingga matang (term to maturity), TTM – baki tempoh
hayat sesuatu bon sebelum mencapai tarikh matang.
[7]Peruntukan panggilan balik (call provision) – klausa atau syarat dimana
sesuatu bon boleh dibeli balik (dipanggil balik) oleh penerbit bon
daripada pelabur bon sebelum tarikh matang sesuatu bon.
[8]Peruntukan dana tenggelam (Sinking fund) – dana/ wang rezab yang
diperuntukkan oleh syarikat penerbit bon untuk tujuan membeli balik
(panggil balik) bon sebelum tarikh matang.
[9] Bon boleh tukar (Convertible bond) – bon yang boleh ditukarkan
menjadi saham biasa mengikut nisbah pertukaran yang tertentu pada
masa akan datang dan sebelum tarikh matang.

 Kaitan Ciri BON dengan Pengiraan harga BON;

Tarikh matang
Mula terbit n
0 YTM= x% 1 2 9 10

CP1 CP2 CP9 CP10

+ NM
Bayaran kupon dlm. RM

Harga bon
VB0

3
 Ahmad Raflis@UKM

Contoh Sijil Bon:

Syarikat pengeluar
Nilai muka

Kadar kupon & tarikh

matang Tarikh diterbitkan

Jenis-Jenis BON:

[1] Bon bercagar @ Bond – bon berkadar kupon tetap yang dijamin
dengan aset-aset tetap syarikat.

[2] Bon tidak bercagar @ Debentur – bon berkadar kupon tetap

yang tidak dicagarkan dengan sebarang aset syarikat.

4
 Ahmad Raflis@UKM

4. PENGIRAAN HARGA BON (INTRINSIK)

 Pengiraan harga bon (VB) adalah menggunakan konsep

pendiskaunan ke atas semua Bayaran Kupon (CP1...n) dan Nilai
Muka (NM) pada satu kadar YTM (%) yang tertentu.

 Oleh sebab CP dibayar pada amaun Bayaran Kupon (CP1...n)

adalah bersifat sekata pada setiap tempoh, ia adalah anuiti.

 Manakala Nilai Muka (NM) pula hanya dibayar sekali sahaja

kepada pelabur pada tarikh matang bon, maka ia adalah amaun
sekaligus.

 Oleh itu, FORMULA pengiraan harga intrinsik bon (VB) ATAU

harga teori adalah;

VB = CP (PVIFA YTM,n) + NM (PVIF YTM,n)

 FORMULA di atas menunjukkan kombinasi antara pendiskaunan

anuiti CP ditambah dengan pendiskaunan amaun sekaligus NM.
 Jadual nilai masa wang yang akan digunakan untuk penyelesaian mengira
harga bon kelak ialah jadual PVIFA (Table A-2) dan PVIF (Table A-1).

CONTOH 1: PENGIRAAN HARGA INTRINSIK BON (VB) – Bayaran

kupon sekali setahun:

HijrahJaya Berhad ingin melabur dalam bon syarikat Oracle-K Berhad

yang ditawarkan dengan nilai muka sebanyak RM1,000 untuk tempoh
matang selama 12 tahun. Kadar kupon tahunan yang dijanjikan ialah 8%
setahun. Pada masa kini, kadar hasil hingga matang bon itu adalah 10%
setahun. Berapakah harga intrinsik bon tersebut pada masa sekarang?

5
 Ahmad Raflis@UKM

Jawapan:

Input: NM = RM1,000; Kadar kupon (i) = 8%; n= 12 tahun; YTM = 10%

Oleh itu, Bayaran Kupon (CP) = 8% x RM1,000 = RM80

VB0 = CP (PVIFA YTM,n) + NM (PVIF YTM,n)

= RM80 (PVIFA 10%,12) + RM1,000 (PVIF 10%,12)
= RM80 (6.8137) + RM1,000 (0.3186)
= RM545.09 + RM318.60
= RM863.69

Ilustrasi:

Tarikh matang
Mula terbit n
0 YTM=10% 1 2 11 12

80 80 80 80
+ 1,000
CP tahunan dlm. RM

Harga bon
VB0
RM863.69
(intrinsik)

Tips:
Harga intrinsik merupakan harga teoritikal pada tahun 0, yang dikira berdasarkan
nilai kini terhadap semua pendapatan faedah (kupon) tahunan (CP) dan nilai muka
(NM) bon.

6
 Ahmad Raflis@UKM

5. PENGIRAAN HARGA INTRINSIK BON JIKA KUPON DIBAYAR

LEBIH DARIPADA SEKALI SETAHUN

 Kupon (i) boleh dibayar oleh penerbit bon sebanyak 2, 4 , 6 atau

12 kali setiap tahun kepada pelabur.
 Tujuan bayaran yang kerap adalah untuk mengelakkan beban
kewangan yang besar kepada penerbit bon, jika mereka
membayar kupon (i) sekali sahaja pada setiap tahun.
 Ini merupakan strategi kewangan penerbit dan galakan supaya
ramai pelabur tertarik untuk membeli bon tersebut kerana lebih
cepat / kerap mendapat hasil faedah kupon.

 Bagi pengiraan harga intrinsik dengan kekerapan bayaran kupon

lebih daripada sekali setiap tahun, FORMULA harga bon perlu
diubahsuai seperti berikut;

𝑪𝑷 𝒀𝑻𝑴 𝒀𝑻𝑴
VB = (PVIFA ,nm) + NM (PVIF ,nm)
𝒎 𝒎 𝒎

Di mana, m ialah kekerapan bayaran kupon pada setiap tahun.

 Perlu diberi perhatian yang NM tidak perlu dibahagikan dengan

m kerana bayaran nilai muka itu hanya berlaku sekali sahaja iaitu
pada tarikh matang bon.. ia tidak berkaitan dengan kekerapan
bayaran kupon.

CONTOH 2: PENGIRAAN HARGA INTRINSIK BON (VB) – Bayaran

kupon lebih daripada sekali setahun:

Delima Mutual Fund (DMF) ingin menerbitkan bon dengan nilai muka
sebanyak RM1,000 pada 1 Januari 2020 untuk tempoh matang selama
12 tahun. Kadar kupon tahunan yang akan dibayar ialah 6% setahun,
dan dibayar secara dua kali setahun. Jika masa kini, kadar hasil hingga
matang adalah 10% setahun, berapakah harga intrinsik yang ditawarkan
oleh DMF untuk bon tersebut?

7
 Ahmad Raflis@UKM

Jawapan:

Input:
NM = RM1,000; Kadar kupon (i) = 6%; n= 12 tahun; YTM = 10%; m=2
kali setahun.
𝟔%
Oleh itu, Bayaran Kupon (CP) setiap kali ialah = x RM1,000 = RM30
𝟐

𝐶𝑃 𝑌𝑇𝑀 𝑌𝑇𝑀
VB0 = (PVIFA ,nm) + NM (PVIF ,nm)
𝑚 𝑚 𝑚

𝑅𝑀60 10% 10%

= (PVIFA ,12 x 2) + RM1,000 (PVIF ,12 x 2)
2 2 2

= RM30 (PVIFA 5%,24) + RM1,000 (PVIF 5%,24)

= RM30 (13.7986) + RM1,000 (0.3101)
= RM413.96 + RM310.10
= RM724.06

Ilustrasi:

Tarikh matang
Mula terbit n
0 YTM=5% 1 2 23 24

30 30 30 30
+ 1,000
CP tahunan dlm. RM

Harga bon
VB0
RM724.06
(intrinsik)
NM sekali shj pd tarikh matang

8
 Ahmad Raflis@UKM

6. PENGIRAAN HARGA INTRINSIK BON JIKA BERLAKU

URUSNIAGA JUAL-BELI SEBELUM TARIKH MATANG

 Sebagai intrumen hutang, bon boleh diurusniagakan atau dijual

beli di pasaran hutang jangka panjang pada bila-bila masa
sebelum tibanya tarikh matang.
 Ini bermaksud, jika seseorang pelabur ingin melepaskan
pegangan bon sebelum tiba tarikh matang bon itu, mereka boleh
menjualnya di pasaran dan mendapat tunai hasil jualan bon
tersebut.
 FORMULA harga intrinsik;

(a) Bagi bon dengan bayaran kupon sekali setahun

VB = CP (PVIFA YTM,TTM) + NM (PVIF YTM,TTM)

(b) Bagi bon dengan bayaran kupon lebih daripada sekali setahun

𝑪𝑷 𝒀𝑻𝑴 𝒀𝑻𝑴
VB = (PVIFA ,TTM x m) + NM (PVIF ,TTM x m)
𝒎 𝒎 𝒎

Di mana, TTM adalah term to maturity iaitu baki usia (tahun) bon
sehingga mencapai ke tarikh matang sebenarnya.

CONTOH 3: PENGIRAAN HARGA BON (VB) – urusniaga

sebelum selepas tarikh diterbitkan, tetapi sebelum tarikh matang.

Setelah 5 tahun melabur dalam bon syarikat Oracle-K Berhad,

HijrahJaya Berhad ingin menjual semula bon tersebut untuk
mendapatkan tunai bagi tujuan pembesaran perniagaan mereka. Bon
Oracle-K Berhad mempunyai nilai muka sebanyak RM1,000 dengan
tempoh matang 12 tahun. Kadar kupon tahunan pula adalah 8%
setahun. Berapakah harga intrinsik semasa bon tersebut jika kadar
hasil hingga matang terkini bon itu adalah 12% setahun?

9
 Ahmad Raflis@UKM

Jawapan:

Input:
NM = RM1,000; Kadar kupon (i) = 8%; n= 12 tahun; YTM = 12%. Oleh
itu, Bayaran Kupon (CP) = 8% x RM1,000 = RM80.

Term to maturity (TTM) @ baki usia bon pada tahun semasa ialah 7 tahun iaitu 12
thn tolak 5 tahun (TTM= 12 th – 5 th = 7 th)

YTM juga telah berubah berbanding contoh pengiraan #1 sebelum ini, kerana kadar
YTM adalah berubah-ubah mengikut perubahan kadar faedah di
pasaran dari masa ke semasa.

VB5 = CP (PVIFA YTM,TTM) + NM (PVIF YTM,TTM)

= RM80 (PVIFA 12%,7) + RM1,000 (PVIF 12%,7)
= RM80 (4.5638) + RM1,000 (0.4523)
= RM365.10 + RM452.30
= RM817.40

Ilustrasi:

Tarikh matang
Mula terbit n
0 YTM=12% 1 2 5 6 11 12

80 80 80 80 80 80
+ 1,000

Harga bon
VB5
RM817.40
(intrinsik pd Thn 5)

CP thn 6 ke 12 sahaja yang

relevan untuk kira VB5

10
 Ahmad Raflis@UKM

7. PENENTUAN HARGA BON TERKURANG NILAI ATAU

TERLEBIH NILAI
 Urusniaga jual dan beli bon berlaku dalam pasaran bon (Bursa
Malaysia) menggunakan harga pasaran (Market Price), MV.
 Harga pasaran (MV) ditentukan berdasarkan permintaan dan
penawaran dalam pasaran oleh para pelabur @ pemain
pasaran (market player).
 MV berkemungkinan besar berbeza dengan harga intrinsic bon
(IV) yang telah dikira sebagaimana dalam bahagian-bahagian
sebelum ini.
 Oleh demikian, walaupun kita mengetahui harga intrinsik (IV),
untuk memutuskan sama ada kita perlu membeli atau tidak, serta
keputusan menjual semula atau tidak sesuatu bon perlulah
didasarkan kepada perbandingan antara IV dan MV.
 Hukum asas (rule of thumb) berkaitan dinyatakan seperti berikut;

o IV < MV ... harga pasaran “terlebih nilai” (overvalue)..

keputusan: TIDAK BELI bon.

o IV > MV ... harga pasaran “terkurang nilai” (undervalue)..

keputusan: BELI bon.

CONTOH 4: Penentuan beli atau tidak bon

Delima Mutual Fund (DMF) ingin menerbitkan bon dengan nilai muka
sebanyak RM1,000 pada 1 Januari 2020 untuk tempoh matang
selama 12 tahun. Harga jualan yang ditawarkan bagi setiap satu unit
bon itu adalah RM940. Kadar kupon tahunan yang akan dibayar ialah
6% setahun, dan dibayar secara dua kali setahun. Jika masa kini,
kadar hasil hingga matang adalah 10% setahun, adakah anda akan
melabur dalam bon tersebut?

11
 Ahmad Raflis@UKM

Jawapan:

Input:
NM = RM1,000; Kadar kupon (i) = 6%; n= 12 tahun; YTM = 10%; m=2
kali setahun. Harga tawaran (MV)= RM950.
𝟔%
Oleh itu, Bayaran Kupon (CP) setiap kali ialah = x RM1,000 = RM30
𝟐

𝐶𝑃 𝑌𝑇𝑀 𝑌𝑇𝑀
IV @ VB0 = (PVIFA ,nm) + NM (PVIF ,nm)
𝑚 𝑚 𝑚

𝑅𝑀60 10% 10%

= (PVIFA ,12 x 2) + RM1,000 (PVIF ,12 x 2)
2 2 2

= RM30 (PVIFA 5%,24) + RM1,000 (PVIF 5%,24)

= RM30 (13.7986) + RM1,000 (0.3101)
= RM413.96 + RM310.10
IV = RM724.06

Keputusan,
Didapati IV lebih rendah daripada MV (IV < MV), ini bermaksud harga
jualan bon adalah terlebih nilai. Oleh itu, bon tersebut tidak wajar
dilabur @ dibeli.

8. TINGKAHLAKU PERGERAKAN HARGA BON

 Harga intrinsik bon mempunyai hubungan negatif dengan

tempoh matang (n) dan kadar faedah (YTM).
 Manakala berhubungan positif dengan kadar kupon (CP).
 Harga bon juga adalah sangat sensitif terhadap
perubahan kadar faedah.
 Contohnya, dalam situasi ekonomi yang lembab, kadar faedah
biasanya akan dikurangkan. Namun apabila kadar faedah jatuh,
maka harga bon akan meningkat.. ia menguntungkan pelabur bon.
 Bon boleh dijual di pasaran pada harga premium atau diskaun
berbanding harga intrinsik bon sebagaimana dibincangkan di
atas.

12
 Ahmad Raflis@UKM

9. PENARAFAN KREDIT BAGI DEBENTUR (BON TIDAK

BERCAGAR)

“Bonds are backed by the asset of the issuer whereas debentures are
not secured by any of the physical assets or collateral. Debentures are
issued and purchased only on the creditworthiness and reputation of the
issuing party. The interest rate of bonds is generally lower
than debentures”

 Oleh kerana Debentur (bon tidak bercagar) diterbitkan tanpa

jaminan atas apa-apa aset syarikat atau penerbit bon, maka
penarafan kredit perlu dilaksanakan bagi menentukan
kedudukan “kesihatan kredit pengeluar bon”
(creditwothiness) supaya pelabur tidak terdedah dengan risiko
kerugian, risiko kemungkiran dan risiko kecairan yang tidak
diketahui.

There three international top rating agencies control most of

the rating business are Standard and Poor's (S&P), Moody's Investors
Service (Moody's) and Fitch Ratings.
In Malaysia, there are two Securities Commission
(SC) Malaysia approved rating agencies – RAM Ratings and Malaysian
Rating Corporation Bhd. (MARC).

 Penilaian kredit dibuat bagi menilai kekuatan dan keupayaan

kewangan penerbit bon untuk membayar balik prinsipal dan
faedah mengikut kontrak bon / debentur berkenaan.

 Penafaran yang diberi..

o AAA (terbaik)
o AA (kedua terbaik)
o ...
o ....
o ......
o C (berkemungkinan tinggi akan mungkir)
o D (telah mungkir @ default)

13
 Ahmad Raflis@UKM

(a) Penarafan oleh MARC

(b) Penarafan oleh RAM

14