‫ﭘوھﻧﺗون ﭘوﻟﯾﺗﺧﻧﯾﮏ ﮐﺎﺑل‬

‫ﭘوھﻧﺣﯽ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ‬
‫دﯾﭘﺎرﺗﻣﻧت ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﮭﺎی ﺻﻧﻌﺗﯽ وﻣدﻧﯽ‬

‫ﺗﮑﻧﺎﻟوژی ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪1‬‬

‫ﭘوھﻧﻣل دﮐﺗور ﻣﺣﻣد ﯾوﺳف ﻗﯾوﻣﯽ‬

 ‫ﻓﮭﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﻣﻘدﻣﮫ‪IV .............................................................................................................................‬‬

‫ﻓﺻل اول ‪1..........................................................................................................................‬‬

‫اﺳﺎﺳﺎت ﺗﮑﻧﺎﻟوژی ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪1...............................................................................................‬‬

‫ﻣﻔﺎھﯾم ﻋﻣوﻣﯽ ‪1.................................................................................................................‬‬

‫ﺗوﻟﯾدﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪1................................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ‪1......................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ﺳﺎده ‪1.................................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ﻣﻐﻠق ‪2.................................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ﻣﯾﮑﺎﻧﯾزه ‪2.............................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ﻣﻐﻠق ﻣﯾﮑﺎﻧﯾره ‪2......................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ اﺗوﻣﺎﺗﯾره ‪2............................................................................................................‬‬

‫ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﺟدﯾد ‪2...............................................................................................................‬‬

‫ﺗوﺳﻌﮫ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪2.............................................................................................................‬‬

‫ﺗﺟدﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪3..............................................................................................................‬‬

‫ﺗﻐﯾردادن ﻣﺣل وﯾﺎﻣوﻗﻌﯾت ﺗﻌﻣﯾر ‪3..........................................................................................‬‬

‫ﻧورﻣﺎﺗﯾزه ﮐردن ﮐﺎرھﺎی ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ‪3.......................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ﻣﻘدﻣﺎﺗﯽ ‪3.............................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ ‪3.........................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ﻣﻧﺗﺎژ‪4.................................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ھﺎی ﻣﻧﻔﺻل ‪4........................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ھﺎی ﻏﯾر ﻣﻧﻔﺻل ‪4...................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ھﺎی ﭘﯾش ﻗدم ‪4.......................................................................................................‬‬

‫ﭘروﺳﮫ ھﺎی ﺿﻣﻧﯽ ‪4.........................................................................................................‬‬

‫ﻋﻣﻠﯾﮫ ﮐﺎری ‪4.................................................................................................................‬‬

‫‪I‬‬
‫طرﯾق ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪5.......................................................................................................‬‬

‫ﮐﺎرﮔران ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ وﺳﺎزﻣﺎﻧدھﯽ ﮐﺎر ‪6........................................................................................‬‬

‫ﺗﻌﯾﯾن درﺟﮫ ﮐﯾﻔﯾت ﮐﺎر در ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪8.........................................................................................‬‬

‫ﮐﯾﻔﯾت اﻣورﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ‪8.......................................................................................................‬‬

‫ﻣﻌﯾﺎر ﮐﯾﻔﯾت در ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪8..................................................................................................‬‬

‫ﻣﺷﺧﺻﺎت ﺗﺧﻧﯾﮑﯽ – اﻗﺗﺻﺎدی‪9............................................................................................‬‬

‫ﺗﮑﻧﺎﻟوژی ﺻﻧﻌﺗﯽ ﺷده ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ‪9......................................................................................‬‬

‫ﺑﮑﺎر ﺑردن ﻣﺣﺻوﻻت و ﻋﻧﺎﺻر ﻓﺎﺑرﯾﮑﮫ ای در ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ‪10 ...........................................................‬‬

‫ﻣﯾﺧﺎﻧﯾزه ﮐردن ﭘروﺳﮫ ھﺎی ﺗوﻟﯾدی ‪10 .....................................................................................‬‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧدھﯽ ﻋﻠﻣﯽ ﮐﺎر و ﺗﻧظﯾم ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ‪11 ...........................................................................‬‬

‫ﺗوﻟﯾد ﺑﻼاﻧﻘطﺎع ﮐﺎﻧوﯾری ﯾﺎ ﻧواری ‪11 .........................................................................................‬‬

‫طرﺣرﯾزی ﺗﺧﻧﺎﻟوژی ‪11 .......................................................................................................‬‬

‫طرق ﺳﺎزﻣﺎﻧدھﯽ ‪12 ............................................................................................................‬‬

‫ﻓﺻل دوم ‪15 ........................................................................................................................‬‬

‫ﻛﺎرھﺎي آﻣﺎدﮔﯽ ‪15 .................................................................................................................‬‬

‫آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺗن ﺳﺎﺣﮫ ﺟﮭت ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن‪15 ..........................................................................................‬‬

‫ﭘﺎﺋﯾن آوردن ﺳطﺢ آﺑﮭﺎي ﺗﺣت اﻻرﺿﯽ ﺑﺻورت ﻣﺻﻧوﻋﯽ ‪16 ............................................................‬‬

‫اﺣﺎطﮫ ﻣﺻﻧوﻋﯽ ﺣﻔره ھﺎ ‪18 ...................................................................................................‬‬

‫ﻓﺻل ﺳوم ‪20 .......................................................................................................................‬‬

‫ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﺗﺣﮑﯾﻣﺎت ‪20 ..............................................................................................................‬‬

‫ﺗﺣﮑﯾم ﺑﯾره ﯾﯽ‪20 ................................................................................................................‬‬

‫ﺗﺣﮑﯾم ﻟﻧﮕری )اﻧﮑری ﯾﺎ ﭼﻧﮕﮑﯽ( ‪21 .........................................................................................‬‬

‫ﺗﺣﮑﯾم ﮐﻧﺳوﻟﯽ )ﺷﭘوﻧﺗﯽ( ‪21 ....................................................................................................‬‬

‫ﺗﺣﮑﯾم ﺑﺎ ﺑﯾره ھﺎی اﻓﻘﯽ ‪22 .....................................................................................................‬‬

‫ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﺑﻧﺎ ھﺎ)ﺗﺎﺳﯾﺳﺎت(ﺧﺎﮐﯽ‪23 .............................................................................................‬‬

‫‪II‬‬
‫اﻧواع و ﺧواص ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﮭﺎی ﺧﺎک ھﺎ ‪23 ...................................................................................‬‬

‫ﺑﻧﺎ ھﺎ )ﺗﺎﺳﯾﺳﺎت( زﻣﯾﻧﯽ ﺧﺎﮐﯽ ‪25 .............................................................................................‬‬

‫ﺗﻌﯾن اﺣﺟﺎم ﮐﺎرھﺎی زﻣﯾﻧﯽ در ھﻣوار ﮐﺎری ﺳﺎﺣﮫ ‪25 .......................................................................‬‬

‫طرق اﺳﺎﺳﯽ ﮐﺎرھﺎی زﻣﯾﻧﯽ ‪25 ...............................................................................................‬‬

‫ﮐﻧدﻧﮑﺎری )ﻋﻣﻠﯾﺎت اﺳﺗﺧراج ﺧﺎک( ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯾن ھﺎی ﺣﻔﺎری – ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ‪31 ..........................................‬‬

‫ﻋﻣﻠﯾﺎت اﺳﺗﺧراج )ﮐﻧدن ﮐﺎری ( ﺧﺎک ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﺳﮑرﯾﭘر ‪32 ...............................................................‬‬

‫اوﺗو ﮔرﯾدر ‪34 ................................................................................................................‬‬

‫ﻛﻧدن ﺧﺎك ﺑﮫ طرﯾﻘﮫ ھﺎﯾدرو ﻣﯾﺧﺎﻧﯾﻛﯽ ‪37 .....................................................................................‬‬

‫ﻣﺗراﮐم ﻧﻣودن ﺧﺎﮐﮭﺎ ‪38 ......................................................................................................‬‬

‫ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﻗﺎﻋده ﺗﮭداب ھﺎ ‪39 .................................................................................................‬‬

‫‪III‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﮫ‬
‫از ﻣﺷﻛﻼت ﻋﻣده در ﺟﻣﮭوري اﺳﻼﻣﻲ اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﺗﺄﻣﯾن ﺳرﭘﻧﺎه ﺑراي ﻣردم اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ازﯾﻛطرف وھﻣﭼﻧﺎن‬
‫اﻧﻛﺷﺎف ﺷﮭر ھﺎ از ﺟﺎﻧب دﯾﮕر اﺳت‪ .‬ﻣطﺎﺑق ﺑﮫ ﻣﺎﺳﺗرﭘﻼن ‪ 25‬ﺳﺎﻟﮫ ﺷﮭر ﻛﺎﺑل ﺗوﺳﻌﮫ ھﻣﮫ ﺟﺎﻧﺑﮫ ﭘﺎﺗﺧت‬
‫درﻧظرﮔرﻓﺗﮫ ﺷده ﭼﻧﺎﻧﭼﮫ ﺑﺎ ﺗطﺑﯾق ﭘﻼن ﻣذﻛور از ﯾك طرف ﺑﺎﯾد ﺷﮭر ﻛﺎﺑل از ﻧﮕﺎه ﻣﮭﻧدﺳﻲ زﯾﺑﺎﯾﻲ‬
‫ﻻزﻣﮫ ﯾك ﺷﮭر ﻋﺻري را ﺑﮫ ﺣﯾث ﭘﺎﺗﺧت اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن داﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷد و از طرف دﯾﮕر ﻣﺷﻛل ﻛﻣﺑود‬
‫ﻣﺳﻛن رﻓﻊ ﮔردد ‪ ،‬ﻣوﺳﺳﺎت ﻛﻠﺗوري ‪ ،‬ﺗﻌﻠﯾﻣﻲ ‪ ،‬ﺳﭘورﺗﻲ ‪ ،‬ﺗﺟﺎرﺗﻲ ‪ ،‬ﻣوادﻏداﯾﻲ ‪ ،‬ﺻﺣت ﻋﺎﻣﮫ ‪،‬‬
‫ﺗﻔرﯾﮕﺎه ھﺎ ‪ ،‬ھوﺗل ھﺎ وھﻣﭼﻧﺎن ﻣوﺳﺳﺎت ﺻﻧﻌﺗﻲ و ﺷﺑﻛﺎت اﻧﺟﯾﻧري ﺗﺎﺳﯾس ﮔردﻧد ‪ .‬ﺣل اﯾن ﻣﺷﻛل ھﺎ ﺗﺎ‬
‫اﻧدازه زﯾﺎد ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻛﯾﻔﯾت طرﺣرﯾزي و دﯾزاﯾن ﭘروژه ھﺎ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﻣﯾﺷود‪.‬‬

‫اﺻل ﻋﻣده ﭘﯾﺎ ده ﺳﺎﺧﺗن دﺳت آورد ھﺎي ﻋﻠم وﺗﺧﻧﯾك در ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﻋﺑﺎرت از ﺳرﻋت ﺑﺧﺷﯾدن ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن‬
‫و ﺑﻠﻧد ﺑردن ﻛﯾﻔﯾت آن ﻣﯾﺑﺎﺷد ﻛﮫ در ﻧﺗﯾﺟﮫ اﺳﺗﻔﺎده از اﺷﻛﺎل ﻣوﺛر ﺗﺧﻧﺎﻟوژﯾﻛﻲ ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﻋﻣﻠﻲ ﻣﯾﮕردد‪.‬‬

‫ﺗﺧﻧﺎﻟوژي ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﺑﮫ ﺣﯾث ﯾك رﺷﺗﮫ از ﻋﻠوم ﻧﮫ ﺗﻧﮭﺎ طرق وﭘروﺳﮫ ھﺎ ﻣوﺟوده را ‪ ،‬ﺑﻠﻛﮫ طرق اﻋﻣﺎر‬
‫ﺗﻌﻣﯾرات ‪ ،‬ﺑﻧﺎ ھﺎ وﻛﻣﭘﻠﻛس ھﺎي ﻣﺧﺗﻠف آﻧﮭﺎ را ﺑﺷﻛل ﭘﯾﺷرﻓﺗﮫ آن ﻣدﻧظرﻣﯾﮕﯾرد‪.‬‬

‫ﺗﻛﻧﺎﻟوژي ﻋﺻري ﺗوﻟﯾد ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن زﯾﺎده ﺗر ﺑﮫ اﺳﺎس طرﯾﻘﮫ ھﺎي ﺑﻼاﻧﻘطﺎع ﺑﻧﺎ ﻣﯾﺷود زﯾرا طرق ﻣﺗذﻛره‬
‫اﺳﺗﺣﻛﺎم و ھﻣﺎھﻧﮕﻲ ﭘرو ﺳﮫ ھﺎ را در اﻧﺟﺎم اﻣوروﻣﯾﺧﺎﻧﯾزﯾﺷن ﻛﺎﻣﭘﻠﻛس آﻧﮭﺎ ﺗﺄﻣﯾن ﻧﻣوده و اﻣﻛﺎن آﻧرا ﻣﯾدھد‬
‫ﺗﺎ ﺣﺟم ﻛﺎرھﺎي ﺛﻘﯾل ﻛم ﮔردﯾده ‪ ،‬ﺑﮭره دھﻲ ﻛﺎروﻛﯾﻔﯾت آن ﺑﺎﻻ رﻓﺗﮫ وازﻗﯾﻣت آن ﻛﺎﺳﺗﮫ ﺷود‪.‬‬

‫ﻣﻘﺻد از آﻣوزش اﯾن ﻣﺿﻣون آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺗن ﻣﺗﺧﺻﺻﯾن ورزﯾده ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ وﺳﻌت ﻧظر دادن داﻧش ﻻزم ﺑﮫ‬
‫اﯾﺷﺎن در اﻋﻣﺎر ﺑﻧﺎھﺎ و ﺗﻌﻣﯾرات ‪ ،‬ﺑﻠد ﺳﺎﺧﺗن آﻧﮭﺎ در اﺳﺗﻔﺎده از اﺳﻧﺎد ﻧورﻣﺎﺗﯾﻔﻲ – ﺗﺧﻧﯾﻛﻲ در اﻣور روزﻣره‬
‫اﯾﺷﺎن وھﻣﭼﻧﺎن اﺳﺗﻔﺎده از ﺗﺟرﺑﮫ ﺟدﯾد ﻋﻠم وﺗﺧﻧﯾك ﭘﯾﺷرﻓﺗﮫ ﻋﺻري و ﺗوأم ﺳﺎﺧﺗن آن ﺑﺎ ﺗﺟرﺑﮫ ھﺎي ﻣﻌﻣﺎري‬
‫ﻣرو ﺟﮫ و ﻋﻧﻌﻧوي وطن ﻣﯾﺑﺎﺷد‪.‬‬

‫‪IV‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ اول‬
‫اﺳﺎﺳﺎت ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻣﻔﺎھﯿﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﻣﯿﻼدی ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﮫ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ واز‬ ‫ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺳﺎل ‪1772‬‬
‫ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﻋﻠﻢ و ﺗﺨﻨﯿﮏ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دوﮐﻠﯿﻤﮫ‬
‫ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﻋﻠﻤﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﭘﺮوﺳﮫ ﮐﺎر را ﺑﺎﻻی ﻣﻮاد ﺧﺎم ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻮاد اوﻟﯿﮫ‬
‫و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن آن را ﺑﮫ ﻣﻮاد ﭘﺨﺘﮫ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻮاد ﻧﮭﺎﯾﯽ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ وﺑﺮﺳﯽ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯿﺪھﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯿﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻋﺒﺎرت از ﭘﯿﺸﺒﺮد ﭘﺮوﺳﮫ‬
‫ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﭼﻮب ‪ ،‬ﺧﺸﺖ ‪،‬رﯾﮓ ‪ ،‬ﺟﻐﻞ ‪ ،‬ﺳﻤﻨﺖ‬ ‫ﮐﺎری ﺑﺎﻻی ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ازﻗﺒﯿﻞ‬
‫وﻏﯿﺮه ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ در ﻧﺘﯿﺠﮫ اﺳﺘﻔﺎده ازﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺘﺰﮐﺮه ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ‬ ‫داﺷﺖ ﻓﻮرم ھﺎ وﻗﻮاﻋﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺘﻮان‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ را ﺑﮫ وﺟﻮد آورد ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮده ﮐﮫ ﻏﺮض اﺣﯿﺎ‬
‫‪،‬ﺗﺮﻣﯿﻢ واﻧﮑﺸﺎف ﺗﻌﻤﯿﺮات وﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻋﺒﺎرت از روش ﺗﻮﻟﯿﺪ ی ﺑﻮده ﮐﮫ در ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ داﺷﺘﮫ و ھﺪف از آن اﻋﻤﺎر ﺗﻌﻤﯿﺮات وﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺑﻮده وﺑﻌﻀﺄ در ﺗﺮﻣﯿﻢ‬
‫وﺑﺎز ﺳﺎزی ﺗﻌﻤﯿﺮات ﺳﮭﻢ ﺑﺎرزی را اﯾﻔﺎ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫درﭘﺮوﺳﮫ ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﺮﻋﻼوه ﻣﻮاد ﺳﺎ ﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎن ‪،‬اﻓﺰار‬
‫ﺟﺰ اﺳﺎﺳﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﮫ ﺷﻤﺎر ﻣﯿﺮود‬ ‫ﮐﺎر‪،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ وآﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫‪.‬درﺿﻤﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﺎد آور ﺷﺪ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﭘﯿﭽﯿﺪ ﮔﯽ وﻣﺸﮑﻼت ﮐﮫ‬
‫دارد ھﻢ ﺑﮫ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎده وﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﻣﻐﻠﻖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﺳﺎده‬
‫ﭘﺮوﺳﮫ ﺳﺎده ﻋﺒﺎرت ازﻣﺠﻤﻮﻋﮫ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮐﺎری ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ از ﻧﻈﺮ ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی‬
‫ﯾﮑﻨﻔﺮ ﮐﺎرﮔﺮ وﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﮐﺎرﮔﺮ)ﮔﺮوپ( ﺑﻄﻮر‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﮭﻢ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﮫ‬

‫‪|1‬‬
‫ﺑﺎﻻی ﭘﺎﯾﮫ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮک اﺟﺮا ﮔﺮدد ﺑﻄﻮرﻣﺜﺎل ‪ :‬ﻧﺼﺐ وﻣﻨﺘﺎژ ﭘﻠﯿﺖ ھﺎی ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺘﯽ‬
‫ھﺎ ودﯾﻮار ھﺎ‪،‬ﭘﺮوﺳﮫ ﺧﺸﺖ ﮐﺎری‪...‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﻐﻠﻖ‬
‫ﮐﺎری‬ ‫درﻗﺴﻤﺖ ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﻐﻠﻖ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﮫ ﻋﺒﺎرت از ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی‬
‫دھﯽ‬ ‫ﺳﺎده ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ ھﻢ زﻣﺎن اﺟﺮا ﮔﺮدﯾﺪه وازﻧﮕﺎه ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺑﻮده‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎھﻢ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﮫ و ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل واﺣﺪ‬
‫ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﯿﺘﻮان ازﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺎدر ھﺎ ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮫ ھﺎ‪ ،‬ﻓﯿﺮم ھﺎی‬
‫ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰه‬
‫ﮐﺎرھﺎ ی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ در ﺻﻮرت ﮐﮫ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺶ ﺑﺮده‬
‫ﺷﻮد اﯾﻦ روش را ﺑﻨﺎم ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰه ﯾﺎد ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ وھﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﮫ در‬
‫اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻨﺘﺮول وﻣﺮاﻗﺒﺖ ازﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ اﺷﺨﺎص ﻓﻨﯽ وﻣﺴﻠﮑﯽ‬
‫ﮐﮫ ﻗﺒﻸ در ﺳﺎﺣﮫ ﮐﺎر آﻣﻮزش دﯾﺪه ﺑﺎﺷﺪ وﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮھﯿﺖ ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻨﯽ ازآﻧﺎن‬
‫اﻣﺘﺤﺎن اﺧﺬ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﻐﻠﻖ ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺮه‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﻐﻠﻖ ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰه ﭘﺮوﺳﮫ را ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﮫ ﺗﻤﺎم ﮐﺎر ھﺎی ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ‬
‫ﮐﺎﻣﻸ ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﯾﻌﻨﯽ ﻓﯿﺼﺪی اﻋﻈﻤﯽ ﮐﺎرھﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی‬
‫ازﺗﻠﻒ ﺷﺪن وﻗﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﺮه‬
‫ﭘﺮوﺳﮫ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﺰه ﭘﺮوﺳﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ اﻣﻮرات ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﮫ ﻃﻮرﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ و آﻻت ﮐﮫ ﺑﮫ ﺷﮑﻞ اﺗﻮﻣﺎت ﻋﯿﺎر وﻧﺼﻒ ﮔﺮدﯾﺪه اﺟﺮا ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﻋﺒﺎرت ازاﻋﻤﺎرﺗﻌﻤﯿﺮات ﯾﺎﺑﻨﺎدرﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻌﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻋﺒﺎرت ازﺑﺰرگ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺷﻌﺒﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪی ﻓﻌﺎل‪،‬اﺳﺎﺳﯽ وﻓﺮﻋﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪|2‬‬
 ‫ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫درﻣﻮﺳﺴﺎت ﻓﻌﺎل ﺑﮫ ﻏﺮض ازدﯾﺎدﺑﮭﺮه دھﯽ‪،‬ﺗﻐﯿﺮﻧﻮﻋﯿﺖ ﻣﺤﺼﻼت وﯾﺎﺑﻠﻨﺪﺑﺮدن‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ آن ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮداﯾﻨﮑﺎرﺑﮫ ﻣﺮﺗﺐ ﻧﻈﺮﺑﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪،‬واﺣﺪھﺎی ﺻﻨﻐﺘﯽ‬
‫ﺟﺪﯾﺪوارزاﻧﺘﺮﺗﻤﺎم ﻣﯿﺸﻮد‪.‬ﺗﺠﺪﯾﺪﺳﺎﺧﺘﻤﺎن درﺗﻌﻤﯿﺮات رھﺎﯾﺸﯽ ﺑﮫ ﻣﻘﺼﺪﺗﻐﯿﺮﺷﮑﻞ‬
‫ﺑﻐﺮض‬ ‫ﻣﺪﻧﯽ‬ ‫درﺗﻌﻤﯿﺮات‬ ‫ﭼﻨﺎن‬ ‫ھﺎوھﻢ‬ ‫ھﺎ‪،‬اﺗﺎق‬ ‫آﭘﺎرﺗﻤﺎن‬ ‫درﻃﺮﺣﺮﯾﺰی‬
‫ﺗﻐﯿﺮدرﻧﻮﻋﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎدھﺎزآن ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺗﻐﯿﺮدادن ﻣﺤﻞ وﯾﺎﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﻌﻤﯿﺮ‬

‫درﺻﻮرت ﺿﺮورت ﭘﻼن ﮔﺬاری ﺷﮭﺮی ﺟﮭﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺮک ھﺎوﯾﺎﻣﯿﺪان ھﺎوﻏﯿﺮه‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮدﮐﮫ درﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻤﯿﺮﺑﺎﻻی ﺗﮭﺪاب ﺟﺪﯾﺪﻗﺮارداده ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻮرﻣﺎﺗﯿﺰه ﮐﺮدن ﮐﺎرھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎب ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی آﻧﮭﺎ‬
‫ﻧﻮر ﻣﺎﺗﯿﺰه ﺷﺪه وﺑﺨﺎﻃﺮ ﻧﻮرﻣﺎﺗﯿﺰه ﮐﺮدن از ﻧﻮرم ھﺎ وﻗﻮاﻋﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﮫ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺎﯾﺪ ﺗﺎﺗﻮﺳﻂ آن ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی را ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﻠﯽ‬
‫وﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﮫ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮ آن آﻣﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻮرﻣﺎﺗﯿﺰه ﮐﺮدن ﮐﺎر ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ واﺳﺎس ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﮭﺎی واﺣﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﻓﻌﺎ ﻟﯿﺖ ھﺎی ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺟﺎﻧﺒﮫ ﺗﻮﻟﯿﺪی وﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﻠﯽ آن اﻧﮑﺸﺎف ﻣﯿﯿﺎﺑﺪ ﺑﮫ‬
‫ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﮫ ﭘﺮوﺳﮫ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻮرﻣﺎﺗﯿﺰه ﮐﺮدن ﮐﺎر ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ھﺎی ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ‪ ،‬ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮرﺗﯽ وﻣﻨﺘﺎژی ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ‬
‫ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻻزﻣﮫ را ﻗﺒﻞ ازآﻏﺎزﮐﺎرﻋﻤﻠﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﺪارک‪ ،‬ﺗﮭﯿﮫ وآﻣﺎده‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﯿﺎز ﻣﻨﺪی ھﺎاز ﻗﺒﯿﻞ ﻋﻨﺎﺻﺮوﻣﻮادﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ رااﺣﺘﻮا ﻣﯿﮑﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮرﺗﯽ‬
‫ﺑﮫ ﻣﻘﺼﺪ رﺳﺎﻧﺪن ﻣﻮاد وﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﮫ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﺑﻮده وﺑﮫ دو ﮔﺮوپ‬
‫ھﺎی‬ ‫ﮔﺪام‬ ‫ﻣﻮادوﻋﻨﺎﺻﺮﺑﮫ‬ ‫رﺳﺎﻧﺪن‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫اول‬ ‫‪.‬ﮔﺮوپ‬ ‫ﻣﯿﺸﻮد‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ‬
‫ﺳﺎﺣﮭﺴﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬وﮔﺮوپ دوم آن اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮاداز ﮔﺪام ھﺎ ﺑﮫ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر‬
‫ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪|3‬‬
 ‫ﭘﺮوﺳﮫ ﻣﻨﺘﺎژ‬
‫دﯾﻮارھﺎ‬ ‫ﻧﺼﺐ وﺑﺴﺘﮫ ﺑﻨﺪی اﺟﺰای ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺟﺪاﮔﺎﻧﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ازﻗﺒﯿﻞ‬
‫ﺗﻌﻤﯿﺮات‬ ‫‪،‬زﯾﻨﮫ ھﺎ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮫ ھﺎ ‪ ،‬ﺗﺨﺘﮫ ھﺎی ﭘﻮﺷﺶ‪ ،‬و اﻣﺜﺎل آن ھﺎ در‬
‫وﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮﺑﮫ ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﮫ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﻣﻨﻔﺼﻞ وﻏﯿﺮ‬
‫ﻣﻨﻔﺼﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﻣﻨﻔﺼﻞ‬

‫ﺑﺎ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ وﻗﻔﮫ ھﺎی ﺿﺮوری ﺗﻮﻟﯿﺪ ھﻤﺮاه ﺑﻮده وﺗﺎﺑﻊ ﺧﻮاص ﻣﻮاد ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ از ﻗﺒﯿﻞ ﺳﺨﺖ ﺷﺪن ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺖ ‪،‬ﺧﺸﮏ ﺷﺪن ﭘﻠﺴﺘﺮ‪ ،‬وﻏﯿﺮه اﻣﻮرات‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻔﺼﻞ‬

‫ﻋﺒﺎرت از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﺎ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﻧﻈﻢ دواﻣﺪار ﯾﮑﯽ ﭘﺲ ازدﯾﮕﺮی‬
‫ازﻗﺒﯿﻞ ﮐﻨﺪن ﺗﮭﺪاب ھﺎ ‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﮐﺎری ﺗﮭﺪاب ھﺎ ‪،‬اﻋﻤﺎر ﭘﺎﯾﮫ ھﺎ‪،‬ﮔﺎ درھﺎ‪،‬‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ھﺎی ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺎزل وﻏﯿﺮه را در ﺑﺮ ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮﺑﮫ ﻧﻘﺶ ﺷﺎن ﺑﮫ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﭘﯿﺶ ﻗﺪم وﺿﻤﻨﯽ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﭘﯿﺶ ﻗﺪم‬

‫ﻣﺮﺑﻮط ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻔﺼﻞ ﺑﻮده ﻣﺪاوﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ آﻧﮭﺎ ﻧﻈﺮ ﺑﮫ اداﻣﮫ دوره‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﻌﯿﻦ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺿﻤﻨﯽ‬

‫ﻋﺒﺎرت از ﭘﺮوﺳﮫ ﺑﻮده ﮐﮫ ھﻢ زﻣﺎن ﺑﮫ ﻣﻮازی ﺑﺎ ﭘﺮوﺳﮫ ﭘﯿﺶ ﻗﺪم اﺟﺮا‬
‫ﻣﯿﺸﻮد از ﻗﺒﯿﻞ ﻧﺼﺐ ﮐﻠﮑﯿﻦ ھﺎ ‪ ،‬دروازه ھﺎ ‪ ،‬ﺷﯿﺸﮫ ھﺎ ‪ ،‬ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺖ ﻓﺮش‬
‫وﻏﯿﺮه ‪...‬‬

‫ﻋﻤﻠﯿﮫ ﮐﺎری‬
‫ﻋﺒﺎرت ازآن ﭘﺮوﺳﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ ازﻧﮑﺎه ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﺘﺠﺎﻧﺲ‬
‫وازﻧﮕﺎه ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ازھﻢ ﺟﺪاﻧﺎﭘﺬﯾﺮﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮐﺎری آﻧﺴﺖ ﮐﮫ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺎرﮔﺮان اﺟﺮاﮐﻨﻨﺪه‪،‬وﺳﺎﯾﻞ واﺑﺰارﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ھﺮﻋﻤﻠﯿﮫ ﮐﺎری ﻣﺘﺸﮑﻞ‬
‫داﺷﺘﮫ‬ ‫ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺑﻄﻮرﻧﺎﮐﺴﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﺑﺎھﻢ‬ ‫ﻣﯿﺒﺎﺷﺪﮐﮫ‬ ‫ﮐﺎری‬ ‫ازﭼﻨﺪﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪوھﺮﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎری ﺑﮫ ﻧﻮﺑﮫ ﺧﻮﯾﺶ ﻣﺘﺸﮑﻞ ازﺣﺮﮐﺎت ﺟﺪاﮔﺎﻧﮫ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪|4‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﭘﺮوﺳﮫ ﮐﺎری ‪ ----‬ﮐﻨﺪﻧﮑﺎری ﺧﺎک ﺗﻮﺳﻂ اﺳﮑﻮاﺗﻮر‬
‫ﻋﻤﻠﯿﮫ ﮐﺎری ‪----‬ﺑﺎرﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﺎک ﺗﻮﺳﻂ ﺑﯿﻠﭽﮫ ورﯾﺨﺘﻦ ﺑﮫ ﻃﺮف دﯾﮕﺮﯾﺎﺑﺎﻻی‬
‫ﻣﻮﺗﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎری ‪ ----‬ﺣﺮﮐﺖ دادن دﺳﺘﮫ ﺗﻨﻈﯿﻢ‬

‫طﺮﯾﻖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻏﺮض اﻋﻤﺎر وﭘﯿﺶ ﺑﺮد اﻣﻮرات ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ از ﻧﮕﺎه ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﮫ‬
‫ﻃﺮﯾﻘﮫ ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪–1‬ﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﺴﻠﺴﻞ ‪ :‬ﻋﺒﺎرت از ﻃﺮﯾﻘﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎر ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﻣﯿﺘﻮان‬
‫ﺑﮫ اﻋﻤﺎر ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪی) ﺗﻌﻤﯿﺮ ( ﭘﺮداﺧﺖ‬
‫‪–2‬ﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﻮازی ‪ :‬ﻋﺒﺎرت از ﻃﺮﯾﻘﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ﺗﻤﺎم اﻣﻮرات ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫ﺗﻌﻤﯿﺮ ھﻤﺰﻣﺎن ﭘﯿﺶ ﻣﯿﺮود ‪.‬‬
‫‪–3‬ﻃﺮﯾﻘﮫ ﺑﻼ اﻧﻘﻄﺎع ‪ :‬ﻋﺒﺎرت از ﻃﺮﯾﻘﮫ اﺳﺖ ﮐﮫ ﻣﯿﺘﻮان ازﺗﺮﮐﯿﺐ ﻃﺮﯾﻘﮫ‬
‫ﻣﻮازی وﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﺴﻠﺴﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد واز ﺟﺎﻧﺐ دﯾﮕﺮ ﻣﯿﺘﻮان دراﯾﻦ ﻃﺮﯾﻘﮫ از‬
‫ﻧﻮاﻗﺺ دوﻃﺮﯾﻘﮫ ﻗﺒﻠﯽ ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﺮد واز ﺑﺮﺗﺮی ھﺎی دوﻃﺮﯾﻘﮫ ﻧﺎم ﺑﺮده‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﮫ ﻋﻤﻞ آورد‪.‬‬
‫ﻗﺮارﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻮق ﻣﯿﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﮫ درﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﺴﻠﺴﻞ وﻗﺖ اﻋﻈﻤﯽ ﺑﻮده اﻣﺎ‬
‫ﺷﺪت ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد وﻧﯿﺮوی ﮐﺎرﮔﺮان اﺻﻐﺮی اﺳﺖ ‪.‬در ﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﻮازی ﻣﺪاوﻣﺖ ﻣﺴﺎوی‬
‫ﺑﮫ وﻗﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ درﯾﮏ ﺑﺨﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺷﺪه اﺳﺖ وھﻤﭽﻨﺎن در ﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﻮازی‬
‫ﺷﺪت ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد وﻧﯿﺮوی ﮐﺎراﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﯿﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺧﻮب ﺗﺮﯾﻦ ﻃﺮﯾﻘﮫ ھﺎ درﭘﯿﺸﺒﺮد اﻣﻮرات ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻃﺮﯾﻘﮫ ﺑﻼ‬
‫اﻧﻘﻄﺎع ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ زﯾﺮا در اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻘﮫ درﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﮐﺎر ھﺎﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﻣﻨﻈﻢ‬
‫و اﺳﺘﻔﺎده اﻋﻈﻤﯽ از ﻣﺎﺷﯿﻦ و آﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ وﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﻮﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮب‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدن از ﻃﺮﯾﻘﮫ ﺑﻼ اﻧﻘﻄﺎع ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎر را زﯾﺎد‬
‫ﻧﻤﻮده و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎر را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯿﺒﺮد وﻗﺘﯽ راﮐﮫ ﺑﺮای اﻋﻤﺎر ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯿﺂورد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻧﻈﻢ ﯾﮏ ﭘﺘﻮک ﯾﺎ ﻓﺎز ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﮫ‬
‫اﺟﺰای ﺗﺮﮐﯿﺐ آن ﺗﻔﮑﯿﮏ وﺑﯿﻦ اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪه ﮔﺎن ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد‪ .‬ھﺮﯾﮏ از ﭘﺮوﺳﮫ‬
‫ھﺎی ﻣﺘﻨﺎوب ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﯾﮕﺎرد وﯾﺎ ﺣﻠﻘﮫ دارای ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺛﺎﺑﺖ در ﯾﮏ ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻌﯿﻦ‬
‫ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﺎم رﯾﺘﻢ ﯾﺎ آھﻨﮓ ﭘﺘﻮک ﯾﺎد ﻣﯿﮕﺮدد‪ .‬اﻧﺠﺎم داده ﻣﯿﺸﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮﮔﺎرد ھﺎ وﯾﺎ ﺣﻠﻘﮫ ھﺎی ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﮫ ﺻﻮرت ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺷﺮوع ﺑﮫ ﮐﺎر ﻧﻤﻮده‬
‫وﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﺑﮫ ﻃﻮر ﺑﻼﻧﻘﻄﺎع ازﯾﮏ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺑﮫ ﺗﻌﻤﯿﺮ دﯾﮕﺮ ﻧﻘﻞ ﻣﮑﺎن‬
‫ﻣﯿﺪھﺪ )ﮐﺎر ھﺎی زﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺎژ ﺗﮭﺪاب ھﺎ‬ ‫ﻧﻤﻮده وﻋﯿﻦ ﭘﺮوﺳﮫ را اﻧﺠﺎم‬
‫‪،‬دﯾﻮار ھﺎ ‪،‬ﭘﻮﺷﺶ ھﺎ ‪،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎم ھﺎ ‪،‬اﻣﻮر ﺗﺰﯾﻨﺎﺗﯽ ‪ ،‬اﻣﻮر‬
‫ﮐﺎﻧﺎﻟﯿﺰاﺳﯿﻮن ﺑﺮق وﻏﯿﺮه(‪...‬‬

‫‪|5‬‬
 ‫ﻧﻘﺺ ﻋﻤﺪه اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻘﮫ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ وﻗﺖ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد را درﺑﺮ ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫ﮐﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ وﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﮐﺎر‬

‫ﮐﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﻧﻮﻋﯿﺖ ﮐﺎرھﺎی ﮐﮫ اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪھﻨﺪ ﺑﮫ ﺣﺮﻓﮫ )ﻣﺴﻠﮏ(‬
‫ھﺎ و ﺗﺨﺼﺺ ﻣﺘﻨﻮع ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﮔﺮ دارای ﯾﮏ ﺣﺮﻓﮫ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ دارای‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺨﺼﺺ ﻣﺮﺑﻮﻃﮫ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﮐﺎرﮔﺮﯾﮑﮫ دارای ﺣﺮﻓﮫ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎری‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺨﺼﺺ ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﻮﻟﺪوزر ﮐﺎر – ﮔﺮﯾﺪر ﮐﺎر –‬
‫ﺳﮑﺮﯾﭙﺮ ﮐﺎر وﻏﯿﺮه را داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﮔﺮان ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﻣﮭﺎرت آﻧﮭﺎ در اﻧﺠﺎم ﮐﺎرھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮫ درﺟﺎت ﻻﯾﺤﻮی‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ﮐﮫ اﯾﻦ درﺟﮫ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺑﺎ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻮﯾﮫ ﺗﺜﺒﯿﺖ‬
‫ﮔﺮدﯾﺪه و ﺑﮫ ﻣﻘﺎم ذﯾﺼﻼح ﭘﯿﺸﻨﮭﺎد و ﺑﮫ آﻧﮭﺎ ﺗﻔﻮﯾﺾ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوپ ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﮫ ﺑﮫ ﻧﺎم ﺑﺮﯾﮕﺎرد )ﮔﺮوﭘﮭﺎ( ﯾﺎد ﻣﯿﺸﻮد و در راس آن‬
‫ﺑﺮﯾﮕﺎردﺳﺮﮔﺮوپ ﮐﮫ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﮫ ﺗﺮﯾﻦ و دارای داﻧﺶ ﺑﮭﺘﺮ در اﻧﺠﺎم ﮐﺎرھﺎ‬
‫ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﺻﻮرت ﻣﯿﭙﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﯾﮕﺎردھﺎ ﺑﮫ ﺗﺨﺼﺼﯽ و ﮐﺎﻣﭙﻠﮑﺴﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ﮐﮫ اوﻟﯽ ﮐﺎرھﺎی ﯾﮑﻨﻮع‬
‫را اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪھﻨﺪ‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪ )رﻧﮕﻤﺎﻟﮭﺎ ‪ ،‬ﺑﺮﻗﯽ ھﺎ ‪ ،‬ﻧﻞ دواﻧﯽ وﻏﯿﺮه( ﮐﮫ‬
‫ﺗﻌﺪاد آﻧﮭﺎ ‪ 25-30‬ﻧﻔﺮ ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪ .‬دوﻣﯽ ﯾﺎ ﺑﺮﯾﮕﺎردﮐﺎﻣﭙﻠﮑﺲ ﮐﮫ ﺗﻌﺪاد‬
‫آﻧﮭﺎ ﺗﺎ ﺑﮫ ‪ 50‬ﻧﻔﺮ ﻣﯿﺮﺳﺪ ﮐﺎرھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ را اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪھﻨﺪ و ﻣﺘﺸﮑﻞ از‬
‫ﺣﻠﻘﮭﮫ ھﺎی ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪﻣﺎﻧﻨﺪ)ﺑﺴﺘﮫ ﮐﺎران ‪ ،‬وﻟﺪﻧﮓ ﮐﺎران ‪ ،‬ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺖ‬
‫ﮐﺎران وﻏﯿﺮه(‪.‬‬
‫ﺟﮭﺖ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﯾﮏ وﯾﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺑﻌﻀﭑ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﯾﮕﺎردھﺎی ﮐﺎﻣﭙﻠﮑﺴﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن داده ﻣﯿﺸﻮد ﮐﮫ ﻋﻤﻮﻣﺂ از ﮐﺎرﮔﺮان ورزﯾﺪه ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮدﯾﺪه و ﺗﻌﺪاد‬
‫آن ‪ 20‬اﻟﯽ ‪ 25‬ﻓﯿﺼﺪ زﯾﺎدﺗﺮ از ﺑﺮﯾﮕﺎرد ﮐﺎﻣﭙﻠﮑﺲ ﻋﺎدی ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻠﻘﮫ‪:‬‬
‫ﺣﻠﻘﮫ ﻋﺒﺎرت از ﮔﺮوپ ازﮐﺎرﮔﺮاﻧﯽ ﮐﮫ دارای ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺴﻠﮏ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ‬
‫ﺗﻌﺪاد آﻧﮭﺎ ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﺿﺮورت ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﮕﺮدد و در آن ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺎھﺮ ﮐﺎرھﺎی‬
‫ﻣﺸﮑﻠﺘﺮ را و ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﮫ ﻣﮭﺎرت ﮐﻤﺘﺮ دارﻧﺪ ﮐﺎرھﺎی ﺳﺎده ﺗﺮ را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯿﺪھﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﻞ ﮐﺎر‪:‬‬
‫ﻋﺒﺎرت از ﻣﺤﻞ ﻓﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺼﺆن ﮐﺎرﮔﺮان‪،‬اﺑﺰار ﮐﺎر‪،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت و‬
‫ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻻزﻣﮫ آﻧﮭﺎﮐﮫ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﭘﺮوﺳﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪|6‬‬
 ‫ﺟﺒﮭﮫ ﮐﺎر‪:‬‬
‫ﻋﺒﺎرت از ﻣﺤﻞ ﺑﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﺮای ﯾﮏ ﺣﻠﻘﮫ ﯾﺎ‬
‫ﺑﺮﯾﮕﺎرد ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ‪ ،‬اﺑﺰار و ﻣﻮاد ﻻزﻣﮫ آﻧﮭﺎ ﺟﮭﺖ ﮐﺎر ﺑﻼوﻗﻔﮫ و ﻣﺼﺆن در‬
‫ﯾﮏ ﻣﺪت ﻣﻌﯿﻦ)ﻋﻤﻮﻣﺂ زﯾﺎده از ﻧﯿﻢ ﺷﻔﺖ( ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎر‪:‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺ ﻋﻤﺪه ﮐﺎر ھﺮ ﺑﺮﯾﮕﺎرد ﯾﺎ ﮐﺎرﮔﺮ ﻋﺒﺎرت از ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎرﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ‬
‫ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﻣﺼﺮف وﻗﺖ در ﺗﻮﻟﯿﺪﯾﻌﻨﯽ )ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،‬ﺷﻔﺖ ‪ ،‬روز ‪ ،‬ﻣﺎه ‪ ،‬ﺳﺎل( وﯾﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه درﻓﯽ واﺣﺪ زﻣﺎن )ﭘﻠﺴﺘﺮﮐﺎری‪،‬ﺧﺸﺖ ﮐﺎری‪،‬ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺖ‬
‫رﯾﺰی وﻏﯿﺮه( ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮرم ﺗﻮﻟﯿﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺼﻮل ﺳﺎﻟﻢ راﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﮫ ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺮ وﯾﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوپ از ﮐﺎرﮔﺮان دارای‬
‫ﺣﺮﻓﮫ و ﻣﮭﺎرت ﻣﺮﺑﻮﻃﮫ ﺑﺎ اﺑﺰار ﻣﻌﯿﻨﮫ در ﻓﯽ واﺣﺪ زﻣﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﺮ‪،‬ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ‪،‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ‪،‬ﻋﺪد‪،‬داﻧﮫ وﻏﯿﺮه‬

‫ﻧﻮرم زﻣﺎن‪:‬‬
‫ﻋﺒﺎرت از ﻣﻘﺪار وﻗﺘﯿﺴﺖ ﮐﮫ ﺑﺮای ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺮ وﯾﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوپ از ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﮫ‬
‫دارای ﺣﺮﻓﮫ و ﻣﮭﺎرت ﻣﺮﺑﻮﻃﮫ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﮭﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﯽ واﺣﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻻزم‬
‫اﺳﺖ‪.‬راﺑﻄﮫ ﺑﯿﻦ ﻧﻮرﻣﺘﻮﻟﯿﺪوﻧﻮرم زﻣﺎن ﻣﺴﺎوﯾﺴﺖ ﺑﮫ‪.‬‬
‫‪Nt=1/Nproud‬‬
‫در ﻓﻮرﻣﻮل ﻓﻮق ‪ Nproud‬ﻧﻮرم ﺗﻮﻟﯿﺪ و ‪ Nt‬ﻋﺒﺎرت از ﻧﻮرم زﻣﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰد‪:‬‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰد ﺑﮫ ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﮫ اﺷﮑﺎل ﻣﺘﻨﻮع ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪:‬‬

‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰدﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﮐﺎر –‬

‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﺣﺠﻢ ﮐﺎر اﻧﺠﺎم داده ﺷﺪه ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﮐﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﯾﮕﺎرد ﯾﺎ ﺣﻠﻘﮫ‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﺮده ﺷﻮد ﻣﻌﺎش ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﮫ درﺟﮫ و ﻻﯾﺤﮫ ﻓﯽ ﺳﺎﻋﺖ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﮫ ﺟﺪول‬
‫ﺗﻌﺮﻓﻮی ﻣﻌﺎﺷﺎت ﭘﺮداﺧﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫درﺟﮫ ﮐﺎرﮔﺮان‬

‫‪79.0‬‬ ‫‪70.2‬‬ ‫‪62.5‬‬ ‫‪55.5‬‬ ‫‪49.3‬‬ ‫‪43.8‬‬ ‫ﻣﻌﺎش ﻻﯾﺤﻮی ﺗﻌﺮﻓﻮی ﻓﯽ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪1.8‬‬ ‫‪1.602‬‬ ‫‪1.427‬‬ ‫‪1.267‬‬ ‫‪1.125‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ ھﺎی ﻻﯾﺤﻮی‬

‫‪|7‬‬
 ‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰد ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺗﻘﺪﯾﺮ )ﺑﺨﺸﺶ(‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺰد در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﺑﮫ ﻣﻮﻋﺪ ﯾﺎ ﻗﺒﻞ از ﻣﻮﻋﺪ ﭘﺮداﺧﺘﮫ‬
‫ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰدﺑﺎاﻟﻤﻘﻄﻊ‪-‬‬
‫در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﮐﺎرھﺎی ﻣﺘﻨﻮع ﺑﻄﻮر اﺟﺎزه ﭘﺮداﺧﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰدﻧﻈﺮ ﺑﮫ وﻗﺖ‪-‬‬

‫در ﺻﻮرﺗﯿﮑﮫ ﻧﻮرم ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﮐﺎر ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ ﭘﺮداﺧﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬ازﻗﺒﯿﻞ‬
‫ﮐﺎرﮔﺮان ﻧﻮﮐﺮی وال از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺮﻗﯽ ھﺎ ‪ ،‬ﻧﻞ دوان ھﺎ ‪ ،‬ﺗﺮﻣﯿﻢ ﮐﺎران وﻏﯿﺮه‪.‬‬

‫ﻣﻌﺎش ﻧﻈﺮ ﺑﮫ وﻗﺖ ﺑﺎ ﺗﻘﺪﯾﺮ ﯾﺎ ﺑﺨﺸﺶ –‬

‫در ﺻﻮرﺗﯿﮑﮫ ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎردﯾﮕﺮان ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﮐﺎرﮔﺮان روز ﻣﺰد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﺑﺎزدھﯽ ﮐﺎر ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺎران ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﮐﺎرﮔﺮان ﺗﺮﻣﯿﻢ ﮐﺎر روز ﻣﺰد ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﮐﺎر از ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﮑﻞ وﯾﺎ زﯾﺎن آور اﻧﺠﺎم ﯾﺎﺑﺪ ﻣﻌﺎش ﻻﯾﺤﻮی‬
‫ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺮﺑﻮﻃﮫ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮫ ‪ 8‬و ‪ 17‬ﻓﯿﺼﺪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪.‬‬
‫در ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰد ﺿﺮﯾﺐ ﻣﻨﻄﻘﻮی ﻣﺴﺎوی ‪ 4.1-1.0‬ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﯿﯿﻦ درﺟﮫ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎر در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻣﻮرﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ در اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻋﺒﺎرت از ﻣﺠﻤﻮﻋﮫ ﺧﻮاﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ درﺟﮫ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻮدن ﻣﺤﺼﻮل را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺿﺎﻣﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻋﺒﺎرت از ﻃﺮح‬
‫و دﯾﺰاﯾﻦ ﺧﻮب ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ و دﯾﮕﺮ اﯾﻨﮑﮫ ﭘﺮوژه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﮫ ﻣﺸﺨﺼﺎت دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮآورد ﮔﺮدد ﯾﻌﻨﯽ ھﺮ ﯾﮏ از ﻋﻨﺎﺻﺮ و دﯾﺘﺎﯾﻞ ھﺎی دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺪه در وﻗﺖ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪ دﻗﯿﻘﺂ در ﺟﺎی ﻣﻌﯿﻨﮫ ﺧﻮد ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺤﺮاف از اﻧﺪازه‬
‫ھﺎی ﭘﺮوژه وی ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﮫ ﻧﻮرم ھﺎی ﻗﺒﻮل ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻌﯿﺎر ﮐﯿﻔﯿﺖ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻋﺒﺎرت از درﺟﮫ ﻣﺮاﻋﺎت ﻣﻌﯿﺎرھﺎی ﻣﻮﺟﻮده ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﻨﺎم‬
‫ﻧﻮرم ھﺎ و ﻗﻮاﻋﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ )ﮐﻮدھﺎ( ﯾﺎد ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫اﻋﻤﺎرﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫دروﻗﺖ‬ ‫ﺷﺪه‬ ‫دﯾﺰاﯾﻦ‬ ‫ازﭘﺮوژه‬ ‫اﻧﺤﺮاف‬ ‫درﺻﻮرﺗﯿﮑﮫ‬
‫ازﺣﺪودﯾﮑﮫ درﮐﻮد ھﺎ اﺟﺎزه داده ﺷﺪه ﺗﺠﺎوزﻧﻤﺎﯾﺪﺳﺎﺣﺘﻤﺎن ﻧﺎﻗﺺ ﻧﺎﻣﯿﺪه‬
‫ﻣﯿﺸﻮدﮐﮫ رﻓﻊ ﻧﻮاﻗﺺ ﺑﮫ ﻋﮭﺪه اﺷﺨﺎص وﯾﺎﻣﻮﺳﺴﮫ ﻣﻘﺼﺮﺷﻨﺎﺣﺘﮫ ﺷﺪه ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪|8‬‬
 ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ – اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫ﺟﮭﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﯾﻦ و درﯾﺎﻓﺖ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﮫ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻋﻤﺪه‬
‫ﻣﻮﺛﺮﯾﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﮐﮫ ذﯾﻼ ذﮐﺮ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ﻣﻘﺎﯾﺴﮫ ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ – اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪:‬‬

‫ارزش ﯾﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ –‬

‫ارزش ﯾﺎﻗﯿﻤﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻋﺒﺎرت ازارزش ﺗﻤﺎم ﮐﺎرھﺎ وﯾﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﻓﯽ واﺣﺪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪاوﻣﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪-‬‬
‫ﻣﺪاوﻣﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺑﮫ دور ﯾﺎ ﺷﻔﺖ )ﺗﺎﯾﻢ( ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﮐﺎر‪-‬‬
‫ﻋﺒﺎرت ازﻣﻘﺪار ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﺎر و ﯾﺎ ﺛﻘﻠﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﮫ ﮐﺎر در ﻓﯽ واﺣﺪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﮫ اﻧﺴﺎن درروز ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ در ﺑﻌﻀﯽ ﺣﺎﻻت ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﺮﻋﯽ از ﻓﺒﯿﻞ ﻣﺼﺮف‬
‫وﻗﺖ در ﻓﯽ واﺣﺪ ﻣﺤﺼﻮل ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﻮرم ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ در ﻓﯽ‬
‫واﺣﺪ وﻗﺖ ‪ ،‬ﻗﯿﻤﺖ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﮫ وﺳﻌﺖ وﻏﯿﺮه ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﮐﺎر در ﺑﮭﺮه ﺑﺮداری از ﻣﺎﺷﯿﻦ اﻻت ﺑﮫ ﺷﻤﻮل ﻣﺴﯿﺮ ﺗﺤﺖ ﮐﺮﯾﻦ ھﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺂﻣﯿﻦ ﻣﻮﺗﺮوﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﺑﺎزو ﺑﺴﺘﮫ ﮐﺎری آﻧﮭﺎرا ﺑﮫ اﻧﺴﺎن درﺷﻔﺖ ﺗﻌﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‬
‫ﻣﺼﺮف ﮐﺎر در اﻣﻮرﯾﮑﮫ ﺑﺎ وﺳﻌﺖ اﻧﺠﺎم داده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ)ﮐﺎرھﺎی ﻣﻮﻧﺘﺎژی‪،‬‬
‫ﮐﺎرھﺎی ﮐﺎﻧﮑﺮﯾﺘﯽ وﻏﯿﺮه(‬
‫ﻣﺼﺮف ﮐﺎر در اﻣﻮر ﮐﻤﮑﯽ )راه ھﺎی ﻣﻮﻗﺘﯽ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﮭﺎی ﻣﻮﻗﺘﯽ وﻏﯿﺮه(‬
‫ﺑﮫ واﺣﺪ اﻧﺴﺎن در ﺷﻔﺖ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺎرھﺎﯾﮑﮫ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم داده ﺷﻮﻧﺪ ﺑﮫ ﻣﺘﺮ ‪ ،‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ‪ ،‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﮑﻌﺐ وﻏﯿﺮه اﻧﺪاره ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬

‫در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺟﮭﺖ ﻋﻤﺪه اﻧﮑﺸﺎف اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻋﺒﺎرت از ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺼﺮﯾﺘﺮﯾﻦ دﺳﺖ آورد ھﺎی ﻋﻠﻢ و ﺗﺨﻨﯿﮏ‬
‫ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﮫ اﺳﺎس ﮐﺎرﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰه ﺷﺪه‬
‫ﺳﺎل ﺗﻤﺎم ﺑﻼاﻧﻘﻄﺎع ﺟﮭﺖ اﻋﻤﺎر ﺗﻌﻤﯿﺮات ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ و در آن زﯾﺎده ﺗﺮ‬
‫از ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﺎﺑﺮﯾﮑﮫ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬در ﺣﺎﻻﺗﯿﮑﮫ ﺑﮑﺎرﺑﺮدن ﻋﻨﺎﺻﺮ‬

‫‪|9‬‬
‫ﻓﺎﺑﺮﯾﮑﮫ ای از ﻧﮕﺎه ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ ﯾﺎ اﻓﺘﺼﺎدی ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت از‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﯾﮏ رﯾﺨﺖ وﯾﺎ ﻧﯿﻤﮫ ﻓﺎﺑﺮﯾﮑﮫ ای ﮐﺎرﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﮫ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻃﺮﯾﻘﮫ ھﺎﯾﮑﮫ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻮﺟﻮده دارای ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ – اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫ﻣﻮﺛﺮ ‪،‬ﮐﮫ در ﺻﻮرت ھﻤﺮاه ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮرھﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﺗﮑﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫دھﯽ ﻧﺘﯿﺠﮫ اﻋﻈﻤﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯿﺂﯾﺪ‪.‬ﺑﮑﺎرﺑﺮان ﻣﺤﺼﻮوﻻت و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻓﺎﺑﺮﯾﮑﮫ ای‬
‫ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰه ﮐﺮدن و اوﺗﻮﻣﺎﺗﯿﺰه ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی ‪،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻼاﻧﻘﻄﺎع‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﻋﻠﻤﯽ اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻃﺮح ﻣﻌﻘﻮل ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ‬
‫‪،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن راﺑﻠﻨﺪ ﻣﯿﺒﺮد‪.‬‬

‫ﺑﮑﺎر ﺑﺮدن ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻓﺎﺑﺮﯾﮑﮫ ای در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫درﯾﻦ ﺻﻮرت ﺗﻌﻤﯿﺮات رھﺎﯾﺸﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻋﻤﻮﻣﺂ ﺑﮫ اﺳﺎس ﮐﺘﻼک ھﺎی واﺣﺪ ﺑﺎ ﺻﻨﻒ‬
‫ﺑﻨﺪی ھﺎی ﻻزﻣﮫ ﺑﻄﻮر ﺗﯿﭙﯿﮏ و ھﻢ ﺷﮑﻞ ﻃﺮﺣﺮﯾﺰی ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ و دﯾﺘﺎﯾﻞ‬
‫ھﺎی اﯾﻦ ﺗﻌﻤﯿﺮات در ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰه ﺷﺪه ﺑﺰرگ ﮐﮫ ﺑﺎ وﺳﺎﯾﻂ ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮرﺗﯽ‬
‫ﻻزﻣﮫ ﻣﺠﮭﺰ ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ ﺗﮭﯿﮫ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺮﺣﺮﯾﺰی ﺗﻌﻤﯿﺮات ﻓﺎﺑﺮﯾﮑﮫ ای ﻃﻮری ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد ﮐﮫ ﻣﻮﻧﺘﺎژ آن ﺳﺎده ﺑﻮده‬

‫و در ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ وﻗﺖ ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﮫ ﺑﺘﻮاﻧﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﺬﮐﺮه ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺰرگ ﺑﻮده ‪ ،‬ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آن ﺑﮫ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ ﭘﺎرﭼﮫ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺴﻤﺖ ھﺎی ﺟﺪاﮔﺎﻧﮫ آﻧﮭﺎ را ﺑﺎ وﺳﺎﯾﻂ‬
‫ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮرﺗﯽ ﻧﻘﻞ داده و در ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺴﺘﮫ ﮐﺎری ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮐﮫ ﻣﺤﺼﻮل‬
‫ﻧﮭﺎﯾﯽ ﻓﺎﺑﺮﯾﮑﺎت ﺧﺎﻧﮫ ﺳﺎزی ﻋﺒﺎرت از ﺗﻌﻤﯿﺮات ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺷﺪه ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰه ﮐﺮدن ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی‬

‫ﯾﮑﯽ از ﻣﮭﻤﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﮐﺘﻮرھﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﮐﺮدن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰه ﮐﺮدن‬
‫ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ در ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮدن ﮐﺎر ﺗﺎﺛﯿﺮ زﯾﺎد دارد‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﺗﻤﺎم ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻔﺮداﻧﮫ و ﻣﺠﻤﻮﻋﯽ ﺑﮫ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰم‬
‫و ﻣﺎﺷﯿﻦ ھﺎ ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد ﮐﮫ در ﻧﺘﯿﺠﮫ آن از ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﺎﺳﺘﮫ‬
‫ﻣﯿﺸﻮد‪.‬ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰه ﮐﺮدن ﮐﺎﻣﭙﻠﮑﺲ اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻋﺒﺎرت از ﺷﮑﻞ ﭘﯿﺶ رﻓﺘﮫ‬
‫ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰه ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﮐﻤﮏ آن ﺗﻤﺎم ﮐﺎرھﺎی ﺛﻘﯿﻞ ‪،‬ﻣﺸﮑﻞ اﻋﻢ از ﮐﺎرھﺎی‬
‫اﺳﺎﺳﯽ و ﻓﺮﻋﯽ ﺑﮫ ﮐﻤﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ھﺎ و ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰم ﮐﮫ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ اﻟﺒﺘﮫ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻨﮭﺎ و ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰم ھﺎﻃﻮری‬
‫اﻧﺘﺨﺎب و ﻃﺮﺣﺮﯾﺰی ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ﮐﮫ در ﻧﺘﯿﺤﮫ آن ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎر اﻋﻈﻤﯽ ﺑﻮده و‬
‫ﻣﺼﺮف وﻗﺖ و ﻗﯿﻤﺖ اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ – ﻣﻮﻧﺘﺎژی ﺗﺎ ﺣﺪ ﺗﻮان ﮐﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪|10‬‬
 ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﺎر و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﻣﻌﻘﻮل در اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯿﮕﺮدد ﺗﺎ در ﺳﺎﺣﮫ ﮐﺎر ﺑﺮای‬
‫ﭘﺮﺳﻮﻧﻞ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﻮب ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه و ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮود‪.‬‬

‫در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﺎر از دﺳﺘﺎورد ھﺎی ﻋﻠﻤﯽ از ﺳﺎﺣﺎت ﺟﺎﻣﻌﮫ ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪه و ھﻤﭽﻨﺎن اﺳﻨﺎد‬ ‫‪،‬رواﻧﯽ ‪ ،‬ﺣﻔﻆ اﻟﺼﺤﮫ و زﯾﺒﺎﯾﯽ‬
‫ﻧﻮرﻣﺎﺗﯿﻔﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻞ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ و درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﮭﺎ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ اﻣﻮر ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫رﻓﺘﻦ ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎر ‪ ،‬ﺻﺮﻓﮫ ﺟﻮﯾﯽ در ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ‪ ،‬ﮐﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺼﺎرف ﺑﮭﺮه‬
‫ﺑﺮداری وﻏﯿﺮه ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻼاﻧﻘﻄﺎع ﮐﺎﻧﻮﯾﺮی ﯾﺎ ﻧﻮاری‬

‫ﻋﺒﺎرت از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﻻی ﻣﺴﯿﺮ از راه آھﻦ ) ﻧﻮارﯾﺎﺗﺴﻤﮫ ( ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﻣﺤﺼﻮل‬
‫ﺑﺎﻻی ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺘﺬﮐﺮه از ﺷﺮوع ﺑﺸﮑﻞ ﺑﻼاﻧﻘﻄﺎع ﺗﺎ ﺧﺘﻢ آن در ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در‬
‫ﮐﻨﺎر آن ﮔﺪام ھﺎی ﻣﻮاد و ﻋﻨﺎﺻﺮ ‪ ،‬وﺳﺎﯾﻞ ﺑﺴﺘﮫ ﮐﺎری ‪ ،‬ﻣﺤﻼت اﻧﺠﺎم ﮐﺎرھﺎی‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ وﻏﯿﺮه ﺟﺎ داده ﻣﯿﺸﻮد در ﻧﺘﯿﺠﮫ اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﺎر ﺑﻠﻮک ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫آﻣﺎده ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﻌﺪآ ﺟﮭﺖ ﻧﺼﺐ ﺑﮫ ﻣﺤﻞ ﻃﺮﺣﺮﯾﺰی ﺷﺪه آن ﻧﻘﻞ داده‬
‫ﻣﯿﺸﻮد ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ اﯾﻦ ﺑﻠﻮک ھﺎاﻣﻮرات ﭘﺮﮐﺎری ‪،‬اﺗﺼﺎﻻت ‪ ،‬اﻣﻮر ﻋﺎﯾﻖ ﺳﺎزی‬
‫ﺣﺮارت ‪،‬ﺷﺒﮑﮫ آﺑﺮﺳﺎﻧﯽ وﮐﺎﻧﺎﻟﯿﺰاﺳﯿﻮن وﻏﯿﺮه اﻧﺠﺎم داده ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫طﺮﺣﺮﯾﺰی ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژی‬
‫در ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻃﺮﺣﺮﯾﺰی ﺗﻌﻤﯿﺮات و ﺑﻨﺎھﺎ در دو ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﮫ ﺻﻮرت‬
‫ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫در ﺳﺎﺣﺎت ﺑﺰرگ و ﻣﻐﻠﻖ اوﻻ ﻃﺮح ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ وﯾﺎ ﭘﺮوژه ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ و ﺑﻌﺪا ﻧﻘﺸﮫ‬
‫ھﺎی ﮐﺎری ﺗﮭﯿﮫ ﻣﯿﮕﺮدد در ﻃﺮح ﭘﺮوژه ھﺎی ﺳﺎده ﺗﻨﮭﺎ ﻃﺮح ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ ﮐﮫ ﻧﻘﺸﮫ‬
‫ھﺎی ﮐﺎری ﺷﺎﻣﻞ آن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﺗﮭﯿﮫ ﻣﯿﮕﺮدد ھﻤﭽﻨﺎن در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻃﺮح ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﻧﻘﺸﮫ ھﺎی ﮐﺎری ﭘﺮوژه ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ را‬
‫ﺑﺮای زﻣﺎن آﻣﺎدﮔﯽ و اﺻﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺗﮭﯿﮫ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ در ﭘﺮوژه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﻗﻮای ﮐﺎری ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﺰم ھﺎ‬
‫‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت وﻏﯿﺮه و ھﻤﭽﻨﺎن ﭘﻼن ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﭘﻼن ﺗﻘﻮﯾﻤﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪،‬‬
‫ﻃﺮق اﺟﺮای ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻣﻮﻧﺘﺎژی ‪ ،‬ﺿﺮورت ﻣﻮاد ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژی و‬
‫ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﮐﺎری و ﺗﻨﻈﯿﻢ آﻧﮭﺎ و ھﻤﭽﻨﺎن ﻣﺼﺆﻧﯿﺖ ﮐﺎر و ﺗﺪاﺑﯿﺮ اﻃﻔﺎﯾﯿﻮی و‬
‫ﮐﻨﺘﺮول ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎر ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪|11‬‬
‫ﭘﻼن ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮای دوره ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﻣﯿﮕﺮدد)ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺴﻤﺖ زﯾﺮ زﻣﯿﻦ ﺗﻌﻤﯿﺮ ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺎژ ‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻی‬
‫وﻏﯿﺮه(‪.‬‬

‫در ﭘﻼن ﺗﻘﻮﯾﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻮﺑﺖ و ﻣﻮاﻋﺪ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﺤﻮﯾﻞ دھﯽ‬
‫واﺣﺪ ھﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺟﮭﺖ ﺑﮭﺮه ﺑﺮداری ﻣﺪﻧﻈﺮ ﮔﻔﺘﮫ ﺷﻮﻧﺪ ﭘﻼن ﻣﺘﺬﮐﺮه ﺑﮫ ﺷﮑﻞ‬
‫ﮔﺮاف ﺧﻄﯽ وﯾﺎ ﺷﺒﮑﻮی ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﮔﺮاﻓﮭﺎی ﺷﺒﮑﻮی ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﮭﺎی ﺑﺎ واﺣﺪھﺎی ﻣﻐﻠﻖ )ﺻﻨﻌﺘﯽ ‪ ،‬اﻧﺮژﺗﯿﮑﯽ‬

‫وﻏﯿﺮه( ﮐﮫ در آﻧﮭﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮﺳﺴﮫ ﺳﮭﻢ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫در اﻣﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﮫ وﯾﺎ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﮐﺎﻣﭙﻠﮑﺲ ﻧﻘﺸﮫ ھﺎی ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺗﯿﭙﯿﮏ‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺐ داده ﺷﺪه وﺑﮑﺎرﺑﺮده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬ﻧﻘﺸﮫ ھﺎی ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع‬
‫اﺳﻨﺎد ﭘﺮوژه وی ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﮫ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ دﺳﺘﺎوردھﺎی ﻋﻠﻢ و ﺗﺨﻨﯿﮏ و‬
‫ﺗﺠﺎرب ﺗﺎزه در اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺸﮫ ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ دارای اﺟﺰای ذﯾﻞ ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻐﻠﻖ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ھﺎی‬ ‫ﭘﺮوﺳﮫ‬ ‫ﺷﯿﻤﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ )اورﮔﺎﻧﯿﺰﯾﺸﻦ(ﮐﺎرھﺎ وﯾﺎ‬

‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ھﺎی ﺗﺨﻨﺎﻟﻮژﯾﮑﯽ در اﻧﺠﺎم ﮐﺎرھﺎ‬

‫‪ - 1‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﮫ ﺑﺨﺶ ھﺎ‬

‫‪ -2‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮐﺮدن ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت‬

‫ﻓﮭﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎری و ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ ﻻزﻣﮫ‬

‫‪-1‬ﮔﺮاف ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎر‬
‫‪-2‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ھﺎ‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﺎر و ﺗﺨﻨﯿﮏ ﻣﺼﺆوﻧﯿﺖ و ھﻤﭽﻨﺎن ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت راﺟﻊ ﺑﮫ ﻣﻮاﻋﺪ اﻧﺠﺎم‬
‫ﮐﺎر ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺮﯾﮕﺎرد ھﺎ وﻏﯿﺮه‬

‫طﺮق ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﺎھﺎ و ﺗﻌﻤﯿﺮات ﺗﯿﭙﯿﮏ را ﻣﯿﺘﻮان ﺑﮫ ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﺴﻠﺴﻞ‪ -:‬ﮐﮫ ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎر ﯾﮏ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺑﮫ اﻋﻤﺎر ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺑﻌﺪی اﻗﺪام‬
‫ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﻮازی‪ -:‬ﮐﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻤﺎم ﺗﻌﻤﯿﺮات ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ھﻤﺰﻣﺎن ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫‪|12‬‬
‫ﻃﺮﯾﻘﮫ ﺑﻼ اﻧﻘﻄﺎع ‪ -:‬ﯾﺎ ﻃﺮﯾﻘﮫ ﭘﺘﻮﮐﯽ ﮐﮫ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﻃﺮﯾﻘﮫ ھﺎی ﻣﺴﻠﺴﻞ و‬
‫ﻣﻮازی ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ و در آن ﺗﺎ اﻧﺪازه ﻧﻮاﻗﺺ ھﺮ دو ﻃﺮﯾﻘﮫ رﻓﻊ ﮔﺮدﯾﺪه و از‬
‫ﺑﺮﺗﺮی ھﺎی آﻧﮭﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫در ﻃﺮﯾﻘﮫ ﻣﺴﻠﺴﻞ زﻣﺎن اﻋﻈﻤﯽ و ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﮫ ھﻤﺰﻣﺎن ﻣﺼﺮوف اﻧﺪ‬
‫اﺻﻐﺮی ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬اﻣﺎدر ﻣﯿﺘﻮد ﻣﻮازی ﻣﺪاوﻣﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺎوی ﺑﮫ ﻣﺪاوﻣﺖ ﯾﮏ‬
‫ﺷﮑﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺷﺪت ﻣﺼﺮف ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﮫ اﻧﺪازه ﺗﻌﺪاد ﺑﺨﺶ ھﺎ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﯿﺂﯾﺪ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺶ رﻓﺘﮫ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﯿﺘﻮدھﺎی ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‬ ‫ﻃﺮﯾﻘﮫ ﺑﻼ اﻧﻘﻄﺎع‬
‫در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻼوﻗﻔﮫ وھﻢ آھﻨﮓ‬ ‫ھﺪف از ﻃﺮﯾﻘﮫ ﺑﻼ اﻧﻘﻄﺎع‬

‫‪|13‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎر ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻨﻈﻢ و ﻣﻌﻘﻮل از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﻮﻟﯽ)ﻣﺎدی(‪،‬ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ‪،‬ﻗﻮای‬
‫ﮐﺎری‪،‬اﺳﺘﻔﺎده اﻋﻈﻤﯽ از ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺟﮭﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﺳﺎﺧﺘﻤﻨﯽ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻌﻤﯿﺮات ‪ ،‬ﺑﻨﺎھﺎ وﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ھﺎی از آﻧﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﺮﯾﻘﮫ ﺑﻼاﻧﻘﻄﺎع ﺑﮭﺮه دھﯽ ﮐﺎر را زﯾﺎد ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ را‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮده ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﮐﺎر و ﻗﯿﻤﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﮐﻢ ﻣﯿﺴﺎزد‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد ﮐﮫ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ھﻤﻨﻮع ﺑﻄﻮر ﻣﺴﻠﺴﻞ اﺟﺮا ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ در‬
‫ﺣﺎﻟﯿﮑﮫ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎﯾﯿﮑﮫ ﺑﻄﻮر ﻣﻮازی اﺟﺮا ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﻣﺘﻨﻮع ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺗﻨﻈﯿﻢ ﯾﮏ ﭘﺘﻮک ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺮوﺳﮫ ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﺨﺶ اﺟﺰای‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ آن )ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﻣﺘﻨﻮع ﺧﻮردﺗﺮ( ﺗﻔﮑﯿﮏ و ﺑﯿﻦ اﻧﺠﺎم دھﻨﺪﮔﺎن آن‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ھﺮ ﯾﮏ از ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎی ﻣﺘﻨﻮع ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﯾﮕﺎر وﯾﺎ ﺣﻠﻘﮫ دارای ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫در ﯾﮏ ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻌﯿﻦ ﮐﮫ ﺑﻨﺎم رﯾﺘﻢ ﯾﺎ آھﻨﮓ ﭘﺘﻮک ﯾﺎد ﻣﯿﺸﻮد اﻧﺠﺎم داده‬
‫ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬ﺑﺮﯾﮕﺎرد وﯾﺎ ﺣﻠﻘﮫ ھﺎی ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺘﻮک ﮔﺮدﯾﺪه و‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم دادن ﮐﺎر ﺑﻄﻮر ﺑﻼاﻧﻘﻄﺎع از ﯾﮏ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﯾﺎ ﺑﺨﺶ ﺑﮫ دﯾﮕﺮ آن‬
‫ﻧﻘﻞ ﻣﮑﺎن ﻧﻤﻮده و ﻋﯿﻦ ﭘﺮوﺳﮫ را اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪھﻨﺪ‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪﮐﺎرھﺎی زﻣﯿﻨﯽ و‬
‫ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺗﮭﺪاﺑﮭﺎ ‪،‬دﯾﻮار ھﺎ ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ھﺎ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎم ھﺎ ‪ ،‬اﻣﻮر ﺗﺰﯾﯿﻨﯽ‬
‫وﻏﯿﺮه‪.‬‬

‫‪|14‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﻛﺎرھﺎي آﻣﺎدﮔﯽ‬

‫آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺎﺣﮫ ﺟﮭﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﻛﮫ در آن اﻋﻣﺎرﺑﻧﺎ وﯾﺎ ﺗﻌﻣﯾر ﻣد ﻧظر اﺳت ﺑﺎﯾد اوﻻ ﻧﺎﺣﯾﮫ ﻣرﺑوطﮫ را ﺑﺎ ﺷراﯾط ﻻزﻣﮫ ﺑراي ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن‬
‫آﻣﺎده ﮔردد‪ .‬ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﯾﺪ ازﻣﻮﺣﻮدﯾﺖ ﺗﻌﻤﯿﺮ ھﺎي ﻛﮭﻨﮫ ﻛﮫ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﺳﻨﮕﮭﺎ ‪ ،‬درﺧﺘﮭﺎ و ﺑﺘﮫ زارھﺎ ﭘﺎك‬
‫ﺳﺎﺧﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﻛﮫ درﺻﻮرت ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﺟﻨﮕﻞ ھﺎ اوﻻ درﺧﺖ ھﺎ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﯾﺪه ‪ .‬ﻣﯿﺦ ) ﻛﻨﺪه ( ھﺎي ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه آﻧﮭﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫رﯾﺸﮫ ﻛﻦ ھﺎ ‪ ،‬ﺑﻠﺪوزر ھﺎ و ﺗﺮاﻛﺘﻮر ھﺎ ﻗﻄﻊ ودورﺳﺎﺧﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﻧﮕﮭﺎي ﺑزرگ ﺑوﺳﯾﻠﮫ اﻧﻔﺟﺎر ﺧورد ﮔردﯾده ودورﺳﺎﺧﺗﮫ ﻣﯾﺷوﻧد ‪ .‬ﻗﺷر ﻧﺑﺎﺗﻲ ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﺑﻠدوزر ﯾﺎ ﺳﻛرﯾﭘر ﻛﻧده ﻣﯾﺷوﻧد ‪.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﮭﺎي ﻛﮭﻧﮫ ﺗوﺳط اﻛﺳﻛواﺗورھﺎﺋﯾﻛﮫ ﺑﺎ ﭼﻛش آوﯾزان ﮔﻠوﻟﮫ اي ) ﻛروي ( ﻣﺟﮭز و ﯾﺎ ﭼﻛش ھﺎي ﺑﺎدي وﯾﺎ ﺑوﺳﯾﻠﮫ‬
‫اﻧﻔﺟﺎر ﻣﻧﮭدم ﻣﯾﮕردﻧد ‪.‬‬

‫درﺻورﺗﯾﻛﮫ ارﺗﻔﺎع ﭘرﻛﺎري ﻣد ﻧظر ﮐﻣﺗر از ﯾك ﻣﺗر ﺑﺎﺷد ﭼﻣن زارھﺎ ورﯾﺷﮫ درﺧﺗﺎن ﺑﺎﯾد ﮐﻧده ﺷود‪ .‬اﮔر ﭘرﻛﺎري‬
‫زﯾﺎده از ﯾك و ﻧﯾم ﻣﺗر ﻣد ﻧظر ﺑﺎﺷد درﯾﻧﺻورت دور ﺳﺎﺧﺗن ﺳﻧﮕﮭﺎي ﻣﺗﻧوع و ﻛﻧده ھﺎي درﺧﺗﺎن ﺿرور ﻧﯾﺳت‪.‬‬

‫ﺗﻌﯾﯾن ﻣوﻗﻌﯾت ﺗﺎﺳﯾﺳﺎت ﺑﻌدي در ﻣﺣل ﻧﯾز ﺷﺎﻣل ﻛﺎر ھﺎي آﻣﺎدﮔﻲ ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪ .‬ﺑﮫ اﯾن ﻣﻘﺻد ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﺑﮫ ﻣرﺑﻌﺎت‬
‫ﻣﺗﻌدد ﻛﮫ داراي طول اﺿﻼع ‪ 100 – 150‬ﻣﺗر ﺑﺎﺷﻧد ﺗﻘﺳﯾم ﻣﯾﮕردﻧد ‪ ،‬ﻛﻧﺞ ھﺎ ﻣرﺑﻌﺎت ﻣذﻛور ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻛوﺑﯾدن ﻣﯾﺦ‬
‫ھﺎي ﭼو ﺑﻲ ﻣطﺎﺑق ﺑﮫ ﻣﺷﺎھدات ﻧو ﯾﻠﯾري ﻧﺷﺎﻧﻲ ﻣﯾﺷوﻧد‪.‬‬

‫ﺟﮭت ﺑﯾرون ﻛﺷﯾدن آب ﺟوي ﺟﮫ ھﺎ ‪ ،‬ﻋرض ‪ ،‬ﻋﻣق و ﻧﺷﯾب ﻻزﻣﮫ ﺣﻔر ﻣﯾﮕردﻧد ‪ .‬ﺑراي اﯾﻧﻛﮫ در ﺣﯾن ﻛﺎر ھﺎي‬
‫زﻣﯾﻧﻲ در ﺣﻔره آب ﺟﺎري ﻧﮕردد ‪ .‬در اطراف آن وﯾﺎ در ﻣﺣﻠﻲ ﻛﮫ ﺑﻌدا ﻛﻧد ﻧﻛﺎري ﺧواھد ﺷد ﺟوي ھﺎي رد ﻛﻧﻧده آب‬
‫ﺳﺎﺧﺗﮫ ﻣﯾﺷوﻧد ‪.‬‬

‫ھرﮔﺎه در ﻛف ﺣﻔره ﯾﺎ ﺗراﻧﺷﯾﮫ آب ﺟﻣﻊ ﮔردد ﺗوﺳط ﭘﻣپ ھﺎ از طرﯾق ﺣوﺿﭼﮫ ھﺎ ﺋﯾﻛﮫ ﺟﮭت ﺟﻣﻊ ﺷدن آب ﺣﻔر‬
‫ﻣﯾﮕردﻧد ﺑﯾرون ﻛﺷﯾده ﻣﯾﺷوﻧد ‪ .‬ﺑراي اﯾﻧﻛﮫ آب ﺑﮫ ﺣوﺿﭼﮫ ھﺎي ﻣﺗذﻛره ﺟﻣﻊ ﺷود ﺑﮫ ﻛف ﺣﻔره ﺑﺎﯾد داراي ﻣﯾﻼن‬
‫ﻻزﻣﮫ ﺑﺎﺷد وﯾﺎ اﯾﻧﻛﮫ در آن ﺟوي ھﺎي ﻛم ﻋﻣق ﺣﻔرﮔردﻧدﺗﺎ از طرﯾق آﻧﮭﺎ آب ﺑﮫ ﺣوﺿﭼﮫ ھﺎ ھداﯾت ﮔردﻧد آب ﺑوﺳﯾﻠﮫ‬
‫ﭘﻣپ ھﺎ از ﺣﻔره ﺧﺎرج ﮔردﯾده و ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻧﻠﮭﺎ ﻧﺎوه ھﺎ وﯾﺎ ﺟوي ھﺎ از ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﻲ ﺑﮫ ﺑﯾرون ھداﯾت ﻣﯾﺷوﻧد‪.‬‬

‫ﺷﻛل –ﺑﯾرون ﻧﻣودن آب از ﺣﻔره‬

‫‪|15‬‬
 ‫درﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻌﻤﯿﺮات و ﺑﻨﺎھﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺟﮭﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﺣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﺒﻜﮫ ھﺎي ﺑﺮق ‪ ،‬اﺑﺮﺳﺎﻧﻲ و‬
‫ﻛﺎﻧﺎﻟﯿﺰاﺳﯿﻮن اﺣﺪاث ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﻄﺢ اﺑﮭﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﻲ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﺮده ﺷﻮﻧﺪ و ﺟﮭﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮاد ﺑﮫ ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﯾﺪ راه ھﺎي‬
‫ﻣﻮﻗﺖ اﺣﺪاث ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﺎﺋﯿﻦ آوردن ﺳﻄﺢ آﺑﮭﺎي ﺗﺤﺖ اﻻرﺿﯽ ﺑﺼﻮرت ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫اﮔﺮ درﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ آﺑﮭﺎي ﺗﺤﺖ اﻻرﺿﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ ودراﻧﺠﺎم ﻛﺎرھﺎي زﻣﯿﻨﻲ ﻣﺸﻜﻼت اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ آﻧﺮا ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ و ﺑﮫ طﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﮫ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ ﻧﻮﻋﯿﺖ ﺧﺎك ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪﭘﺎﺋﯿﻦ ﻣﯿﺒﺮﻧﺪ‬

‫ﻛﺎھﺶ آﺑﮭﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﻲ ﺑﻄﻮر ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ در اﻣﻮر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻣﺪﻧﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻛﺜﺮا ﺑﮫ ﻛﻤﻚ دﺳﺘﮕﺎه ھﺎي ﻓﻠﺮﺳﻮزﻧﻲ‬
‫ﺳﺒﻚ ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ھﺎي ﻛﺎھﺶ آب ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ﺧﻼ وﭼﺎه ھﺎي ﻧﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ھﺎي ﻋﻤﻘﻲ وﻏﯿﺮه ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد ‪.‬‬

‫دﺳﺘﮕﺎھﺎي ﻓﻠﺘﺮﺳﻮزﻧﻲ ﺳﺒﻚ ﺟﮭﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ آوردن ﺳﻄﺢ آﺑﮭﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﻲ در ﺑﻨﺎھﺎي رﯾﮕﻲ ﻛﮫ داراي ﺿﺮﯾﺐ ﻓﻠﺘﺮﯾﺸﻦ ﺷﺒﺎﻧﮫ‬
‫روزي ‪ 1.5 – 2‬ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻜﺎرﺑﺮده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﮕﺎھﺎي ﻣﺘﺬﻛﺮه ﻣﺘﺸﻜﻞ اﺳﺖ از ﻓﻠﺘﺮھﺎي ﺳﻮزﻧﻲ ) اﻟﻲ ‪ 100‬داﻧﮫ ( ‪ ،‬ﻧﻞ ھﺎي ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺦ ﻗﻄﺮ ‪ 150‬ﻣﻠﻲ ﻣﺘﺮ و دو‬
‫ﻋﺪد ﭘﻤﭗ ﻛﮫ ﺑﮫ طﺮﯾﻘﮫ ﻓﺮار از ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺎر ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ) ﯾﻜﻲ آﻧﮭﺎ اﺣﺘﯿﺎطﻲ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ(‬

‫ﺷﻜﻞ ﻓﻠﺘﺮ ﺳﻮزﻧﻲ‬

‫‪|16‬‬
 ‫اﮔﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﻠﺘﺮﯾﺸﻦ ‪ 1- 40‬ﺑﺎﺷﺪ درﯾﻨﺼﻮرت از دﺳﺘﮕﺎه ھﺎي ﻓﻠﺘﺮﺳﻮزﻧﻲ ﻓﺸﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﮕﺮدد ‪.‬‬

‫ھﺮﮔﺎه ﻻزم ﺑﯿﻔﺘﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ آﺑﮭﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﻲ زﯾﺎده ﺗﺮ از ‪ 20‬ﻣﺘﺮ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﺮود از ﭼﺎه ھﺎي ﻋﻤﯿﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد ‪.‬ﺑﮫ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر در اطﺮاف ﺣﻔﺮه ﭼﺎه ھﺎي ﺑﺮﻣﮫ اي ﺣﻔﺮ ﮔﺮدﯾﺪه و در آﻧﮭﺎ ﻧﻠﮭﺎي ﺑﮫ ﻗﻄﺮ ‪ 200- 400‬داﺧﻞ ﻛﺮده ﻣﯿﺸﻮد ‪.‬‬

‫درﻗﺴﻤﺖ ھﺴﺘﮫ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻧﻞ اﺗﻜﺎ ﺑﺎ ﭘﺎش ﺑﮫ ارﺗﻔﺎع ‪ 0.2- 0.3‬از رﯾﮓ وﺳﻨﮕﭽﻞ ﺗﮭﯿﮫ ﻣﯿﮕﺮدد در ھﺮﯾﻚ از اﯾﻦ ﭼﺎه ھﺎ ﭘﻤﭗ‬
‫ھﺎي ﻣﻔﺮوق ﺟﺎ داده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪|17‬‬
 ‫اﺣﺎطﮫ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺣﻔﺮه ھﺎ‬
‫اﮔﺮاﻗﺸﺎرﺧﺎك داراي آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻗﺒﻞ از ﻛﻨﺪن ﺣﻔﺮه ‪ ،‬ﺗﻮﻧﻞ ﯾﺎ ﺗﺮاﻧﺸﯿﮫ آﻧﺮاﺑﻮﺳﯿﻠﮫ دﯾﻮارھﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب‬
‫اﺣﺎطﮫ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ازطﺮﯾﻖ ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎك اطﺮاف ﺣﻔﺮه ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﭘﺮده ھﺎي ﺗﻜﺴﻮﺗﺮوﭘﻲ ﺿﺪ ﻧﻔﻮذ آب‬
‫وﻏﯿﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻌﻤﻞ ﻣﯿﺂﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻛﮭﺎﺑﻄﻮرﻣﺼﻨﻮﻋﻲ درﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺨﺖ ھﺎﯾﺪروﺟﯿﻮﻟﻮﺟﯿﻜﻲ اﻣﻜﺎن ﺑﻮﺟﻮد آوردن دﯾﻮاره ﻣﻮﻗﺘﻲ از ﯾﺦ را‬
‫ﻣﯿﺪھﺪ ﻛﮫ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‬

‫ﻣﻨﺠﻤﺪﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎك ﺑﻜﻤﻚ ﺳﺘﻮﻧﮭﺎي ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد ﻛﮫ در دورادور ﺣﻔﺮه ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ ھﺎي ﻣﻌﯿﻦ از ﯾﻜﺪﯾﮕﺮ داﺧﻞ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ‬
‫ﺳﺘﻮﻧﮭﺎي ﻣﺘﺬﻛﺮه ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ﻧﻠﮭﺎ ﺑﮫ دﺳﺘﮕﺎھﺎ ﺳﺮ د ﻛﻨﻨﺪه وﺻﻞ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺼﻮرت ﺑﺴﺘﮫ ﻛﺎر ﻧﻤﻮده و درآن ﺑﻄﻮرﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﻣﺤﻠﻮل ﻧﻤﻜﻲ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﻤﺎد درﺟﺮﯾﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺬﻛﻮر داراي ﻛﻠﺴﯿﻢ ﻛﻠﻮراﯾﺪ ﺑﻮده و داراي ﺣﺮارت ‪ -20‬اﻟﻲ ‪-45‬‬
‫ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﻛﮫ در اﺛﺮ اﯾﻦ ﺣﺮارت ﺧﺎك ﻣﺸﺒﻮع از آب در اطﺮاف ﺳﺘﻮﻧﮭﺎ ﺳﺮد ﺷﺪه و ﻣﻨﺠﻤﺪ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ﺳﺘﻮﻧﮭﺎي ﯾﺨﻲ ﺿﺨﯿﻢ‬
‫ﮔﺮدﯾﺪه وﺑﻼﺧﺮه ﯾﻚ دﯾﻮار ﯾﻚ ﻟﺨﺖ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب را ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﯿﺪھﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻮع دﯾﮕﺮ اﺣﺎطﮫ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻋﺒﺎرت ازﭘﺮده ھﺎي ﺗﻜﺴﻮﺗﺮوﭘﻲ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﻛﮫ ﺑﮫ اﺳﺎس ﮔﻞ ﺑﻨﺘﻮﻧﯿﺖ ﻛﮫ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب‬
‫ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﺗﺸﻜﯿﻞ داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺟﮭﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﺮده ھﺎي ﻧﺎزك ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﮫ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.15- 0.25‬ﻣﺘﺮ از طﺮﯾﻘﮫ ھﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﮫ‬
‫ﻣﯿﺸﻮد ﺗﺸﻜﯿﻞ ﭘﺮده ھﺎ ﺑﻜﻤﻚ ﺷﭙﻮﻧﺘﯿﻦ ھﺎ ي ﺗﺬرﯾﻘﻲ ﻛﮫ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ دوروﺧﮫ داﺷﺘﮫ و ﺑﮫ ﺗﻌﺪاد ‪ 7-9‬داﻧﮫ آﻧﮭﺎ ﯾﻚ ﭘﮭﻠﻮي‬
‫دﯾﮕﺮ ﺑﻜﻤﻚ ﭼﻜﺶ ھﺎي وزﻧﮫ اي ﻛﻮﺑﯿﺪه ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﺗﻌﺪا ﺷﭙﻮﻧﺘﯿﻦ اوﻟﻲ را ﺗﻮﺳﻂ وﺳﺎﯾﻞ ھﺎﯾﺪروﻟﯿﻜﻲ ﺑﯿﺮون ﻛﺸﯿﺪه و ﺧﻼي‬
‫ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه را از طﺮﯾﻖ ﻧﻠﻲ ﻛﮫ در ﻛﻨﺎر ﺷﭙﻮﻧﺘﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪه ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻻزﻣﮫ از ﻣﻮاد ﺗﻜﺴﻮﺗﺮوﭘﻲ ﭘﺮ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ﺑﮫ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﻛﺮدن ﺷﭙﻮﻧﺘﯿﻦ ﻋﻘﺒﻲ ﺑﮫ ﭘﯿﺸﺮو در دورادور ﺣﻔﺪه اﻧﻲ ﻋﻤﻞ را اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪھﻨﺪ ﻛﮫ در ﻧﺘﯿﺠﮫ ﺣﻔﺮه ﻣﺬﻛﻮرﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮده‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻮي ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب اﺣﺎطﮫ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫‪|18‬‬
 ‫ﻧﻮع دﯾﮕﺮ اﺣﺎطﮫ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ﻣﺎﺷﯿﻦ ھﺎي ﺑﺮﻧﺪه ﺧﺎك ﺻﻮرت ﻣﯿﮕﯿﺮد‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺎﻋﻀﻮﻛﺎري ﺑﺮﻧﺪه ﻣﺠﮭﺰ ﺑﻮده و ﺑﮫ ﻛﻤﻚ آن در اطﺮاف ﺣﻔﺮه درزﻋﻤﻮدي ﺣﻔﺮ ﻣﯿﮕﺮدد ﻛﮫ ﺑﻌﺪا ﺑﺎ ﻣﻮاد‬
‫ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب ﭘﺮ ﻣﯿﮕﺮدد ‪.‬ھﻤﭽﻨﺎن درزھﺎي ﻛﻢ ﻋﺮض ﺟﮭﺖ ﻛﻢ ﻛﺮدن آن ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب ﺗﻮﺳﻂ طﻨﺎب‬
‫ھﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺮآورده ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻮع دﯾﮕﺮ اﺣﺎطﮫ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ طﻨﺎﺑﮭﺎي ﻓﻮﻻدي اﺳﺖ ‪.‬‬

‫اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺘﺸﻜﻞ اﺳﺖ از دو ﻣﯿﻠﮫ ﮐﮫ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻی ﺧﻮد ﺑﺎ وزﻧﮫ ھﺎ و در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺧﻮد ﺑﺎ ﭼﺮخ ھﺎ ﻣﺠﮭﺰ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﭼﺮﺧﮭﺎی ﻣﺘﺬﮐﺮه طﻨﺎب ﻓﻮﻻدی ﮔﺮﺷﺘﮫ و ﺑﮫ دﺳﺘﮕﺎه ﮐﺶ ﮐﻨﻨﺪه وﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ :‬ﺷﻜﻞ ‪:‬‬

‫در اطﺮاف ﺣﻔﺮه ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ ھﺎی ﻣﻌﯿﻦ ﭼﺎه ھﺎي ﺑﺮﻣﮫ ای ﺣﻔﺮ ﮔﺮدﯾﺪه و ﺑﮫ ﺗﺮﺗﯿﺐ در آﻧﮭﺎ ﻣﯿﻠﮫ ھﺎی ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ‪ ،‬طﻨﺎب‬
‫ھﺎی ﻓﻮﻻدی )ﮐﺒﯿﻞ( ﻣﺘﺤﺮک ﺟﺎ داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﮫ در ﻧﺘﯿﺠﮫ ی آن ﺧﺎک ﺑﯿﻦ دو ﭼﺎه ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه و درز ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬درز‬
‫ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻌﺪاً ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ آب ﭘﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪|19‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺤﮑﯿﻤﺎت‬
‫در وﻗﺖ ﮐﻨﺪن ﺣﻔﺮه ﯾﺎ ﺗﺮاﻧﺸﯿﮫ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ دﯾﻮاره ھﺎی ﻋﻤﻮدی ﺑﺪون‬
‫اﺳﺘﺤﮑﺎم در ﺻﻮرﺗﯿﮑﮫ ﺧﺎک دارای رﻃﻮﺑﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آن‬
‫ﺑﮫ ھﻢ ﻧﺨﻮرده ﺑﺎﺷﺪ و آﺑﮭﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﺑﮫ‬
‫ارﺗﻔﺎﻋﺎت ذﯾﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛‬

‫در ﺧﺎﮐﮭﺎی رﯾﮕﯽ و ﭘﺎرﭼﮫ ﺳﻨﮕﮭﺎ اﻟﯽ ‪،1M‬در رﯾﮕﮭﺎی ﮔﻠﺪار اﻟﯽ‬
‫‪،1.25M‬در ﮔﻠﮭﺎی ﺷﻨﯽ وﮔﻞ اﻟﯽ ‪،1.5M‬در ﺧﺎﮐﮭﺎی زﯾﺎد ﻣﺘﺮاﮐﻢ اﻟﯽ‬
‫‪.2M‬‬

‫در ﺻﻮرﺗﯿﮑﮫ ﻋﻤﻖ ﺣﻔﺮه زﯾﺎد ﺑﻮده و آﺑﮭﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ دﯾﻮاره ھﺎی آن ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﻼن ﻻزﻣﮫ ﺑﺮ آورده ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﮫ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ اﯾﻦ ﻣﯿﻼن )ﻧﺸﯿﺐ( ھﻤﯿﺸﮫ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮده و ﺣﺠﻢ ﮐﺎرھﺎ را‬
‫ﺑﮫ اﻧﺪازه ی ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﮫ ازدﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪﮐﮫ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از‬
‫آن‪ ،‬دﯾﻮاده ھﺎی ﺑﻨﺎھﺎی زﻣﯿﻨﯽ ﺑﮫ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺘﯽ ﺗﺤﮑﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺤﮑﯿﻢ ﺑﯿﺮه ﯾﯽ‬

‫ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺗﺨﺖ ﭼﻮﺑﮭﺎی اﺳﺘﻨﺎدی ﮐﮫ دارای ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 5cm‬ﺑﻮده اﻟﯽ‬
‫ارﺗﻔﺎع ‪ 3m‬ﺑﺮ آورده ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮫ ھﺎی ﺑﯿﻦ ﺗﺨﺘﮫ ﭼﻮﺑﮭﺎ‬
‫ﻣﺴﺎوی ﺑﮫ ﻋﺮض ﺗﺨﺘﮫ ھﺎی ﻣﺬﮐﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺧﺎﮐﮭﺎی ﻣﺮﻃﻮب و‬
‫ﭘﺎﺷﺎن و ﯾﺎ در ﺻﻮرﺗﯿﮑﮫ ارﺗﻔﺎع آن زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون ﻓﻮاﺻﻞ‬
‫ﻣﺘﺬﮐﺮه ﺑﺮ آورد ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻘﺺ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺤﮑﯿﻤﺎت اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﮫ‬
‫ﺑﯿﺮه ھﺎ ﻣﺰاﺣﻢ ﮐﺎرھﺎی ﺑﻌﺪي در داﺧﻞ ﺣﻔﺮه ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪|20‬‬
 ‫ﺗﺤﮑﯿﻢ ﻟﻨﮕﺮی )اﻧﮑﺮی ﯾﺎ ﭼﻨﮕﮑﯽ(‬
‫ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺳﺘﻮﻧﮭﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﮫ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻی ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺎ ﻣﯿﻠﮫ ھﺎی‬
‫ﮐﺸﺸﯽ ﯾﺎ ﻟﻨﮕﺮی) ﭼﻨﮕﮑﯽ( ﻣﺤﮑﻢ ﮔﺮدﯾﺪه اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﮫ ﻧﻮﺑﮫ ی‬
‫ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ی ﻣﯿﺨﮭﺎﯾﯽ ﻣﺤﮑﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ‬

‫از ﻟﺐ ﺣﻔﺮه ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫درﯾﻨﺠﺎ‬
‫‪h‬ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﺣﻔﺮه و ‪ φ‬زاوﯾﮫ ی ﻧﺸﯿﺐ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺤﮑﯿﻢ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ )ﺷﭙﻮﻧﺘﯽ(‬

‫ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺷﭙﻮﻧﺖ ھﺎی ﭼﻮﺑﯽ ﯾﺎ ﻓﻠﺰی ﮐﮫ دارای ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﮭﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫)ھﻤﻮار‪ z ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺸﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ و ﻧﺎوه ﻣﺎﻧﻨﺪ( ﺑﻮده و ﺑﺎ‬
‫ﮐﻮﺑﯿﺪن)و ﯾﺎ داﺧﻞ ﮐﺮدن ﺑﺎ ﻓﺸﺎر( درﺧﺎک ﺑﺮآورده ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪|21‬‬
‫از اﺟﺘﻤﺎع ﺷﭙﻮﻧﺖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﮫ ﯾﮏ دﯾﻮار ﻣﻄﻤﺌﻦ ﮐﮫ از ﻓﺮو رﯾﺨﺘﻦ ﺧﺎک‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺗﺸﻜﯿﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﺬﮐﺮه ﻣﻮرد اﺳﺘﻌﻤﺎل‬
‫ﻣﮑﺮردارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺤﮑﯿﻢ ﺑﺎ ﺑﯿﺮه ھﺎی اﻓﻘﯽ‬

‫ﻋﺒﺎرت از ﺻﻔﺤﮫ ھﺎ ﯾﺎ ﺷﭙﻮﻧﺖ ھﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﮫ ﺑﮫ وﺳﯿﻠﮫ‬
‫ی ﺑﯿﺮه ھﺎی اﻓﻘﯽ ﮐﮫ در ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﻄﺎر در ارﺗﻔﺎع ﺣﻔﺮه‬
‫ﺟﺎﺑﮫ ﺟﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﻧﮕﮫ داﺷﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ اﯾﻦ ﺑﯿﺮه ھﺎ ﻣﺰاﺣﻢ‬
‫ﮐﺎر در دھﻦ ﺣﻔﺮه ﯾﺎ ﺗﺮاﻧﺸﯿﮫ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺟﮭﺖ ﺗﺤﮑﯿﻢ دﯾﻮاره ھﺎی ﺗﺮاﻧﺸﯿﮫ وﮐﺘﻠﻮان )ﺣﻔﺮه( ھﺎ‬
‫از ﻟﻮازم و آﻻت ﺗﺤﮑﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ی ﻋﺼﺮی ﮐﮫ دارای ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ھﺎی‬
‫ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﮫ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬

‫‪|22‬‬
 ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﺎ ھﺎ)ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت(ﺧﺎﮐﯽ‬
‫اﻧﻮاع و ﺧﻮاص ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﮭﺎی ﺧﺎک ھﺎ‬
‫ﺧﺎک ھﺎ ﻋﺒﺎرت از ﻣﻮادی اﻧﺪ ﮐﮫ ﻃﺒﻘﺎت ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﻓﺸﺮ زﻣﯿﻦ را‬
‫ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪه اﻧﺪ ‪ .‬و ﻧﻈﺮ ﺑﮫ ﺷﻜﻞ و ﺧﻮاص ﻓﺰﯾﮑﯽ – ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﮑﯽ ﺧﻮد ﺑﮫ‬
‫ﭘﻨﺞ ﻧﻮع ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﺻﺨﺮه ﺋﯽ ‪.‬‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻧﯿﻤﮫ ﺻﺨﺮه ﺋﯽ ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫ﺳﻨﮕﭙﺎرﭼﮫ ھﺎ ‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫رﯾﮕﯽ ) ﻏﯿﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ( ‪.‬‬ ‫‪-4‬‬
‫ﮔﻠﯽ )ﻣﺮﺗﺒﻂ ( ‪.‬‬ ‫‪-5‬‬

‫در اﺛﻨﺎي اﻧﺠﺎم اﻣﻮر زﻣﯿﻨﯽ ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮدن ﻃﺮز ﮐﺎر‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ و ﻗﯿﻤﺖ آن ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮاص اﺳﺎﺳﯽ ﺧﺎک داﻧﺴﺘﮫ ﺷﻮد ‪.‬اﯾﻦ‬
‫ﺧﻮاص ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از ‪ :‬ﮐﺜﺎﻓﺖ )ﺗﮑﺎﺛﻒ ( ‪ ،‬وزن ﺣﺠﻤﯽ ‪ ،‬ﺗﺨﻠﺨﻞ ‪،‬‬
‫رﻃﻮﺑﺖ ‪ ،‬ﭼﺴﭙﺶ ‪ ،‬ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺗﯿﮑﺴﻮﺗﺮوﯾﯽ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺷﺴﺘﺸﻮ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﻧﺮﻣﺶ ‪ ،‬زاوﯾﮫ ﻧﺸﯿﺐ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻏﯿﺮه ‪.‬‬

‫ﮐﺛﺎﻓت ) ﺗﮑﺎﺛف (‪ :‬ﻋﺑﺎرت از ﮐﺗﻠﮫ ‪1m 3‬ﺧﺎک ﺑدون ﺧﻼ ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫وزن ﺣﺟﻣﯽ ‪ :‬ﻋﺑﺎرت از وزن ) ﮐﺗﻠﮫ ( ﺧﺎک در ﺣﺎﻟت طﺑﯾﻌﯽ آن ) ﺗﺧرﯾب ﻧﺎ ﺷده ( ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪ .‬وزن ﺣﺟﻣﯽ ﺧﺎک ھﺎی‬

‫‪3.3‬ﻣﯾرﺳد ‪.‬‬ ‫)‪ (1.6-2.1‬ودر ﺳﻧﮕﮭﺎی ﮐﮫ ﭘﺎرﭼﮫ ﻧﺷده ﺑﺎﺷد اﻟﯽ‬ ‫ﮔﻠﯽ ورﯾﮕﯽ‬

‫ﺗﺧﻠﺧل ‪ :‬ﻋﺑﺎرت از ﻣﻘدار ﻓﺿﺎی اﺷﻐﺎل ﺷده ﺧﺎک ) ﺑﮫ ﻓﯾﺻد ‪ ( %‬ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻣﻧﻔذ ھﺎ ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫رطوﺑت ﺧﺎک ‪ :‬ﻋﺑﺎرت از درﺟﮫ ﻣﺷﺑوع ﺷدن آن از آب ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪ .‬اﯾن ﺧﺎﺻﯾت ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻧﺳﺑت ﮐﺗﻠﮫ آب در ﺧﺎک ﺑر ﻣﻘدار‬
‫ذرات ﺟﺎﻣد آن ﺗﻌﯾﯾن ﻣﯾﮕردد و ﺑﮫ ﻓﯾﺻد ﻧﺷﺎن داده ﻣﯽ ﺷود ‪.‬‬

‫ھرﮔﺎه رطوﺑت ﺧﺎک از‪ 30 %‬زﯾﺎد ﺑﺎﺷد ﺑﻧﺎم ﺧﺎک ﺗر وھرﮔﺎه رطوﺑت ﮐﻣﺗر از ‪ 5‬ﻓﯾﺻد ﺑﺎﺷد ﺑﻧﺎم ﺧﺎک ﺧﺷﮏ ﯾﺎد‬
‫ﻣﯾﮕردد ‪.‬‬

‫ﭼﺳﭘش ‪ :‬ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻣﻘﺎوﻣت اﺑﺗداﯾﯽ در ﻟﻐزش ) ﺑﯾﺟﺎ ﺷدن ( ﻣﺷﺧص ﺷده و ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻧوﻋﯾت ﺧﺎک و درﺟﮫ ای رطوﺑت‬

‫‪0.05 – 2‬ﻣﯾﺑﺎﺷد‬ ‫‪0.03 – 0.5‬ودر ﺧﺎﮐﮭﺎی ﮔﻠﯽ‬ ‫آن ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪ .‬ﻗوه ﭼﺳﭘش در ﺧﺎﮐﮭﺎی رﯾﮕﯽ‬
‫‪.‬‬

‫ﺧﺎﺻﯾت ﺗﯾﮑﺳوﺗروﭘﯽ ‪ :‬ﻋﺑﺎرت از آن ﺧﺎﺻﯾت اﺳت ﮐﮫ ﺧﺎک در اﺛر ﺿرﺑﮫ وﯾﺎ اھﺗزاز از ﺣﺎﻟت ﭘﻼﺳﺗﯾﮑﯽ ﺑﮫ ﺣﺎﻟت‬
‫ﺳﯾﺎل ﺗﻐﯾﯾر ﻣﯾﻧﻣﺎﯾد ‪ .‬اﯾن ﺧﺎﺻﯾت ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﺗرﮐﯾب داﻧﮫ ای و ﺗرﮐﯾب ﻣﯾﻧراﻟوژی ﺧﺎک ﺑوده و ھﻣﭼﻧﺎن ﻣرﺑوط ﺑﮫ‬
‫رطوﺑت آن و ﻧﺳﺑت آب ﻣرﺗﺑط و آزاد در آن ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫‪|23‬‬
 ‫ﻗﺎﺑﻠﯾت ﻧرم ﺷدن ﺧﺎک ‪ :‬ﻋﺑﺎرت از ﺧﺎﺻﯾت زﯾﺎدﺷدن ﺣﺟم ﺧﺎک در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺑﮭم ﺧوردن ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﻣﺗراﮐم اﺑﺗداﯾﯽ آن‬
‫ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪ .‬از دﯾﺎد ﺣﺟم ﺧﺎک ﺗوﺳط ﺿرﯾب ھﺎی ﻧرﻣش اﺑﺗداﯾﯽ ‪kp‬و ﺿرﯾب ﻧرﻣش ﺑﺎﻗﯾﻣﺎﻧده ‪ k.o.p‬ﻣﺷﺧص ﻣﯾﮕردد‬

‫ﺿرﯾب ﻧرﻣش اﺑﺗداﯾﯽ ‪:kp‬‬

‫ﻋﺑﺎرت از ﻧﺳﺑت ﺣﺟم ﺧﺎک ﻧرم ﺷده ﺑر ﺣﺟم ﺧﺎک ﻣذﮐور در ﺣﺎﻟت طﺑﯾﻌﯽ آن ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪ .‬اﯾن ﺿرﯾب در ﺧﺎک ھﺎی‬
‫رﯾﮕﯽ )‪ ، (1.17-1.08‬درﮔل ھﺎی رﯾﮕﯽ ) ‪ ، ( 1.14 -1.28‬در ﺧﺎک ھﺎی ﮔﻠﯽ ) ‪ (1.24 -1.32‬در ﮔل ھﺎی ﺳﺧت‬
‫)‪( 1.6-1.5‬ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫ﺿرﯾب ﻧرﻣش ﺑﺎﻗﯾﻣﺎﻧد ه ‪ : k.o.p‬ﻋﺑﺎرت از ﻧﺳﺑت ﺣﺟم ﺧﺎک ﻧرم ﺑﻌد از ﻣﺗراﮐم ﺳﺎﺧﺗن آن ) ﺗﭘﮏ ﮐﺎری ( ﺑر‬
‫ﺣﺟم ﺧﺎک ﻣذﮐو ردر ﺣﺎﻟت طﺑﯾﻌﯽ آن ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪ .‬ﻗﯾﻣت ‪ k.o.p‬ﻋﻣوﻣﺎ ﺑﮫ اﻧدازه) ‪ ( 20 -15‬ﻓﯾﺻد از ‪ kp‬ﺧورد ﺗر‬
‫ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫ﻗﯾﻣت ‪ k.o.p‬در ﺧﺎک ھﺎ ی رﯾﮕﯽ) ‪ (1.01 – 1.05‬ودر ﺧﺎک ھﺎ ی ﮔﻠﯽ )‪( 1.04 – 1.09‬ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯾت ﺷﺳﺗﺷو ‪ :‬ﻋﺑﺎرت از ﺑردن ذرات ﺧﺎک اﺳت ﺗوﺳط آب و ﺑﺎ زﯾﺎدﺗرﯾن ﺳرﻋت ﻣﻣﮑﻧﮫ آب در ﮐف ﻣﺟرا ﻣﺷﺧص‬
‫ﻣﯾﮕردد ‪ .‬ﺳرﻋت ﺟرﯾﺎن آب در ﺧﺎک ھﺎ ﯾﮕﻠﯽ ‪ 0.15 m/ sec‬ودر رﯾﮓ ھﺎی ﺑزرگ داﻧﮫ ‪ 0.8 m / sec‬ودر ﺧﺎک‬
‫ھﺎ ی ﻣﺗراﮐم اﻟﯽ ‪ 1.5m / sec‬ﻣﯾﺑﺎﺷد‪.‬‬

‫زاوﯾﮫ ﻧﺷﯾب طﺑﯾﻌﯽ ‪ :‬اﺳﺗواری ﻗﺳﻣت ھﺎی ﻣﺎﯾل در ﺑﻧﺎ ھﺎ ی زﻣﯾن ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻗوه ﭼﺳﭘش ذرات ﺧﺎک و ﻓﺷﺎر وارده‬
‫در ﺳطﺢ ﺑﺎﻻﺋﯽ آن ﻣﯾﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫زاوﯾﮫ ﻧﺷﯾب طﺑﯾﻌﯽ ﺑﯾن ﺳطﺢ اﻓﻘﯽ و ﺳطﺢ ﮐﻧﺎری ﺑﻧﺎی ﺧﺎﮐﯽ ﻣﯾﺑﺎﺷد ﮐﮫ در ﻧﺗﯾﺟﮫ رﯾﺧﺗن )ﺗﺧﻠﯾﮫ( ﺧﺎک در ﺣﺎﻟت‬
‫ﻋﺎدی و ﺑدون ارزش ﺑوﺟود ﻣﯽ آﯾد ‪.‬‬

‫زاوﯾﮫ ﻧﺷﯾب طﺑﯾﻌﯽ ﺧﺎک ﺗﻌﺎدل ﺣدی را ﻧﺷﺎن ﻣﯽ دھد در ﺻورت ﺑزرگ ﺷدن زاوﯾﮫ ﻧﺷﯾب طﺑﯾﻌﯽ ‪ ،‬ﭼﺳﺑش ﻣﯾﺎن‬
‫ذرات ﺑﮭم ﺧورده ودر ﯾﮏ ﺳطﺢ ﻣﺎﯾل ﺑﮫ اﺛر ﻗوهء ﺟﺎذﺑﮫ زﻣﯾن ﺗﺣرﯾﮏ ﯾﺎ اﻓزاﯾش ﺻورت ﻣﯽ ﮔﯾرد ‪.‬‬

‫ﻧﺷﯾب ﻣﯾﻼن ھﺎ در ﮐﻧدﻧﮑﺎری وﯾﺎ ﭘر ﮐﺎری ‪ ،‬ﺑوﺳﯾﻠﮫ ‪ tg α‬وﯾﺎ زﯾﺎده ﺗر ﺑﺎ ﻧﺳﺑت ارﺗﻔﺎع ﻧﺷﯾب ﺑر ﻣرﺗﺳم آن ﺑﺎﻻی ﺳطﺢ‬
‫اﻓﻘﯽ ﻧﺷﺎن داده ﻣﯽ ﺷود ‪:‬‬

‫زاوﯾﮫ ﻧﺷﯾب طﺑﯾﻌﯽ در ﺧﺎﮐﮭﺎی ﻣﺧﺗﻠف ﺗوﺳط ﻧورم ھﺎی ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ﺗﻌﯾﯾن ﻣﯽ ﮔردد ‪.‬‬

‫‪|24‬‬
 ‫ﺑﻨﺎ ھﺎ )ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت( زﻣﯿﻨﯽ ﺧﺎﮐﯽ‬

‫ﺑﻧﺎ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ھﺎی ﯾرا ﮔوﯾﻧد ﮐﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﮐﻧدﻧﮑﺎری و ﯾﺎ ﭘر ﮐﺎر ی ﺧﺎک ﺳﺎﺧﺗﮫ ﻣﯽ ﺷوﻧد ‪.‬‬

‫اﮔر ﺑﻧﺎی )ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن( ﺧﺎﮐﯽ ﺑﮫ ﻣﻘﺻد از ﺑﯾن ﺑردن ﭘﺳﺗﯽ و ﺑﻠﻧدی ﺳﺎﺣﮫ و ﯾﺎ دادن ﻣﯾﻼن ﻻزﻣﮫ ﺑﮫ آن ﺑر آورده ﺷود ﺑﮫ‬
‫ﻧﺎم ھﻣوار ﮐﺎری ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔردد ‪.‬‬

‫ھرﮔﺎه ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﺑﮫ ﻣﻧظور اﻋﻣﺎر ﺗﮭداﺑﮭﺎ ﺑﺎﺷد و در ﺻورﺗﯾﮑﮫ طول ﺣﻔر ه ﮐﻧده ﺷده ﺑﮫ ﻣراﺗب زﯾﺎد ﺗر از ﻋرض آن‬
‫ﺑﺎﺷد ‪ ،‬ﺑﻧﺎی ﻣذﮐور ﺑﻧﺎم ﺗراﻧﺳﮫ و اﮔر ﻓرق ﺑﯾن طول و ﻋرض آن ﭼﻧدان زﯾﺎد ﻧﺑﺎﺷد ﺑﻧﺎم ﮐﺗﻠوان ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔردد‪.‬‬

‫ﻣوﻗﺗﯽ و داﺋﻣﻲ‬ ‫ﺑﻧﺎھﺎی ﺧﺎﮐﯽ ﺑدو ﻧوع ﺗﻘﺳﯾم ﻣﯾﺷود ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺑﻧﺎھﺎی ﺧﺎﮐﯽ داﺋﻣﯽ)ﺛﺎﺑت(‪ :‬ﻋﺑﺎرت از ﺗﺎﺳﯾﺳﺎت اﻧد ﮐﮫ ﻣدت ﺑﮭره ﺑرداری ﺷﺎن طوﯾل ﺑﺎﺷد از ﻗﺑﯾل ﺑﻧد ھﺎ ‪,‬‬
‫ﮐﺎﻧﺎل ھﺎ ‪ ,‬ﺑﺳﺗر ﯾﺎ ﺑدﻧﮫ ﺧﺎﮐﯽ‪ ,‬ﺳرک ھﺎ ‪ ,‬ﻣﯾداﻧﮭﺎ ‪ ,‬ﺗوﻧل ھﺎ وﻏﯾره‬

‫‪ .2‬ﺑﻧﺎ ھﺎی ﺧﺎﮐﯽ ﻣوﻗﺗﯽ ‪ :‬ﻋﺑﺎرت از ﺗﺎﺳﯾﺳﺎﺗﯽ اﻧد ﮐﮫ ﺑرای اﻧﺟﺎم ا ﻣور ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ –ﻣوﻧﺗﺎژی ﻻزﻣﯽ ﻣﯾﺑﺎﺷد از‬
‫ﻗﺑﯾل ﺣﻔره ھﺎ ﺑرای اﻋﻣﺎر ﺗﮭداﺑﮭﺎ )ﮐﺗﻠوان( ‪ ,‬ﺗراﺷﮫ ھﺎ ‪ ,‬ﺟوی ھﺎی آب را ھﺎي ﻣوﻗﺗﯽ ‪ ,‬ﺗﺎﺳﯾﺳﺎت زﻣﯾﻧﯽ‬
‫ﺟﮭت ﻧﺻب ﻧل ھﺎی اﺑرﺳﺎﻧﯽ ‪ ,‬ﮐﺎﻧﺎﻟﯾزاﺳﯾون ودﯾﮕر ﺷﺑﮑﮫ ھﺎی زﯾر زﻣﯾﻧﯽ وﻏﯾره‬

‫ﺗﻌﯿﻦ اﺣﺠﺎم ﮐﺎرھﺎی زﻣﯿﻨﯽ در ھﻤﻮار ﮐﺎری ﺳﺎﺣﮫ‬

‫‪ .1‬ﺗﺷﻛﯾل ﺑﯾﻼﻧس ﮐﺗﻠﮫ ھﺎی ﺧﺎک‪:‬‬

‫‪ .2‬ﭘروﺳﮫ ھﺎی ﮐﺎ ﻣﭘﻠﮑس ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﺑﻧﺎھﺎی ﺧﺎﮐﯽ‪) :‬رﺟوع ﺷود ﺑﮫ دروس ﻋﻣﻠﯽ(‬

‫طﺮق اﺳﺎﺳﯽ ﮐﺎرھﺎی زﻣﯿﻨﯽ‬

‫ھر ﮔﺎه ﺣﺟم ﮐﻧدﻧﮑﺎری زﯾﺎد ﺑوده وﮐﺎر ﮔران از ﻋﮭده ان ﺑوﺳﯾﻠﮫ دﺳت ﺑر آﻣده ﻧﺗواﻧﻧد ‪ .‬در ﯾن ﺻورت اﻧرا ﺑﺎ اﺳﺗﻔﺎده‬
‫از ﻣﺎﺷﯾن و ﻣﯾﺧﺎﻧﯾزم اﻧﺟﺎم ﻣﯾدھد‪.‬‬

‫در آن ﺻورت درﺳﺎﺣﮫ ﻋﻣﻠﯽ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن از ﭼﮭﺎر طرﯾﻘﮫ ﻋﻣﻠﯾﺎت ﮐﻧدن ﺧﺎک اﺳﺗﻔﺎده ﺑﻌﻣل ﻣﯾﺎﯾد ﮐﮫ ﻧظر ﺑﮫ ﻧوﻋﯾت‬
‫اﻧرژی اﺳﺗﻔﺎده ﺷده از ھم ﺗﻔﮑﯾﮏ ﻣﯾﮕردد ‪:‬‬

‫ﻣﻧﺧﺎﻧﯾﮑﯽ ‪ ,‬ھﺎﯾدرو ﻣﯾﺧﺎﻧﯾﮑﯽ ‪ ,‬اﻧﻔﺟﺎری وﻣرﮐب ﯾﺎ ﻣﺧﺗﻠط )ﻣﯾﺧﺎﻧﯾﮑﯽ – اﻧﻔﺟﺎری وﯾﺎ ﻣﯾﺧﺎﻧﯾﮑﯽ –ھﺎﯾدرو ﻟﯾﮑﯽ(‬

‫از ﺟﻣﻠﮫ طرق ﻣﺗذﮐره ﺗﻘرﯾﺑﺎ ‪ 90%‬ﻋﻣﻠﯾﺎت ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﺑﮫ طرﯾﻘﮫ ﻣﯾﺧﺎﻧﯾﮑﯽ اﻧﺟﺎم ﻣﯾﭘذﯾرد‪.‬‬

‫ﻣﺎﺷﯾن اﻻﺗﯾﮑﮫ ﺟﮭت ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﺧﺎک ﺑﮫ طرﯾﻘﮫ ﻣﯾﺧﺎﻧﯾﮑﯽ ﺑﮑﺎر ﺑرده ﻣﯾﺷود ﺑﮫ دو ﻧوع اﻧد‪:‬‬
‫‪|25‬‬
 ‫‪ .1‬ﻣﺎﺷﯾن اﻻت ﺣﻔﺎری و‬

‫‪ .2‬ﻣﺎﺷﯾن اﻻت ﺣﻔﺎری –ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ‬

‫ھر ﮔﺎه در وﻗت ﮐﻧدن ﺧﺎک اﻣﮑﺎن ﺗﺧﻠﯾﮫ ﯾﺎ رﯾﺧﺗن ﺧﺎک ﺣﺎﺻﻠﮫ در ﻧزدﯾﮑﯽ ﮐﺗﻠوان ﯾﺎ ﺗراﻧﺷﯾﮫ ﻣوﺟود ﺑﺎﺷد و‬
‫ﺿرورت اﻧﺗﻘﺎل ان ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ ﻗﺎﺑل ﻣﻼﺣظﮫ ﻧﺑﺎﺷد درﯾﻧﺻورت از ﻣﺎﺷﯾن ھﺎی ﺣﻔﺎری )زﻣﯾن ﮐن( اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﺷود‪ .‬ﻣﺎﺷﯾن‬
‫اﻻت ﺣﻔﺎری )زﻣﯾن ﮐﻧﯽ( ﻋﺑﺎرت اﻧد از اﮐﺳﮑواﺗور )ﺷﺎول( ھﺎی ﯾﮏ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﺋﯽ ﭼﻧد ﺑﯾﻠﭼﮫ ﺋﯽ وﮔرﺑدر –اﺑﻠﯾواﺗورھﺎ‬
‫وﺳﮑﯾﻣر ھﺎ ﮐﮫ درﺑﯾن آﻧﮭﺎ اﮐﺳﮑواﺗور ھﺎی ﯾﮏ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﺋﯽ ﻣورد اﺳﺗﻔﺎده زﯾﺎﺗر دارﻧد ‪ .‬ﺑرای ﻧﺻب ﺷﺑﮑﮫ ھﺎی اﻧﺟﯾﻧری‬
‫وﮐﻣوﻧﯾﮑﺷﯾن ﻋﻣوﻣﺎ ﺷﺎول ھﺎی ﭼﻧد ﺑﯾﻠﭼﮫ ﺋﯽ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن راھﮭﺎی ﻣوﺗر رو وراه اھن زﯾﺎدﺗر ﮔرﯾدر اﺑﻠﯾواﺗورھﺎ ﻣورد‬
‫اﺳﺗﻌﻣﺎل دارﻧد‪.‬‬

‫ﮐﻧدن ﺧﺎک ﺑوﺳﯾﻠﮫ اﮐﺳﮑواﺗور )ﺷﺎول( ھﺎی ﯾﮏ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﺋﯽ‪:‬‬

‫از ﺟﻣﻠﮫ ﻣﺎﺷﻧن اﻻت ﺣﻔﺎری ﺑوده و ﺑﮫ ﭼﮭﺎر ﻧوع ﻣﯾﺑﺎﺷد‬

‫‪ .1‬اﮐﺳﮑواﺗور ﺑﺎﺑﯾﻠﭼﮫ راﺳﺗﮫ‬

‫‪ .2‬اﮐﺳﮑواﺗور ﺑﺎ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﭼﭘﮫ‬

‫‪ .3‬اﮐﺳﮑواﺗور ﻣﺟﮭز ﺑﺎ دراﮔﻠﻼﯾن‬

‫‪ .4‬اﮐﺳﮑواﺗور ھﺎی ﻣﺟﮭز ﺑﺎ ﮔرﯾﻔر ﺑﮫ اﻧواع زﻧﺟﯾر دار ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺎﯾر ھﺎی ﺑﺎدی ‪ ،‬ﻣوﺗری و ﻗدم ﺑردارﻧده ﺗﻘﺳﯾم ﻣﯽ‬
‫ﮔردﻧد‪.‬‬

‫اﮐﺳﮑواﺗور دارای ﺑﯾﻠﭼﮫ راﺳﺗﮫ ﻋﻣوﻣﺎ ً ﺧﺎک ﺑﺎﻻﺗر از ﻗرار ﮔﺎه ﺧودرا ﮐﻧدن ﮐﺎری ﻣﯽ ﮐﻧد ﮐف ﺑﯾﻠﭼﮫ ﺑﻐرض ﺗﺧﻠﯾﮫ‬
‫ﺧﺎک ﺑﺎز و ﺑﺳﺗﮫ ﻣﯽ ﺷود ‪.‬‬

‫اﮐﺳﮑواﺗور ﯾﮏ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﯾﻠﭼﮫ راﺳﺗﮫ ‪.‬‬

‫‪|26‬‬
 ‫اﮐﺳﮑواﺗور ﺑﺎ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﭼﭘﮫ ﺧﺎک ﭘﺎﯾﯾن ﺗر از ﻣﺣل ﻗرار ﮔﺎه ﺧوﯾش را ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﻣﯾﻧﻣﺎﯾد‪ .‬در اﯾن ﻧوع ﺷﺎول ھﺎ ﺑﯾﻠﭼﮫ‬
‫ﺑدون ﮐف ﺑﺎز ﺷوﻧده ﺑوده و ﺑطرف ﭘﺎﯾﯾن ﺗوﺟﯾﮫ ﺷده اﺳت ‪ .‬ﺷﮑل )‪(2‬‬

‫اﮐﺳﮑواﺗور ﯾﮏ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﯾﻠﭼﮫ ﭼﭘﮫ ‪.‬‬

‫‪|27‬‬
 ‫اﻧﺗﺧﺎب ﻧوع و ﻣﺎرک اﮐﺳﮑواﺗور ﻣرﺑوط ﺑﮫ ﻧوﻋﯾت ﺧﺎک و ﺷراﯾط ھﺎﯾدروﺟﯾوﻟوژﯾﮑﯽ ﻣﯾﺑﺎﺷد‪ .‬ظرﻓﯾت ﺑﯾﻠﭼﮫ‬
‫اﮐﺳﮑواﺗور ھﺎ ﻧظر ﺑﮫ ﻗدرت آﻧﮭﺎ از )‪ ( 4-0.15m3‬و اﺿﺎﻓﮫ ﺑر از آن ﻣﯾﺑﺎﺷد‬

‫ﺑﮭره دھﯽ اﮐﺳﮑواﺗور در ﯾﮏ ﺷﯾﻔت ﺑﮫ ‪ m3‬ﺑﺎ ﻓﺎرﻣول ذﯾل ﺗﻌﯾﯾن ﻣﯾﮕردد‪:‬‬

‫‪ –Tn‬زﻣﺎن ﺑﺎرﮔﯾری ﺑﮫ دﻗﯾﻘﮫ‬

‫‪ -Q‬ظرﻓﯾت ﺑﺎری دﻣﺗرک ﺑﮫ‪M3‬‬

‫‪ -q‬ﺣﺟم ﺑﯾﻠﭼﮫ اﮐﺳواﺗور )ﺷﺎول( ﺑﮫ ‪ M3‬ﺑﺎ درﻧظر داﺷت ظرﯾب ﭘرﺷدن‬

‫دراﮔﻼﯾن‪ :‬ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﻣﺧﺻوص ﺑﯾﻠﭼﮫ ﻣﯾﺑﺎﺷد ﮐﮫ ﺑﮫ ﺷﺎﺗﯾر طوﯾل آوﯾزان ﻣﯾﮕردد ﭘرﺷدن ﺑﯾﻠﭼﮫ ﺑﺎﮐش ﮐردن ان ﺑﮫ طرف‬
‫اﮐﺳﮑواﺗور ﺻورت ﮔرﻓﺗﮫ و اﺳﺗﺧراج ﺧﺎک ﻋﻣوﻣﺎ ﭘﺎﺋﯾن ﺗر از ﻗرار ﮔﺎه ﺷﺎول )اﮐﺳﮑواﺗور( ﺻورت ﻣﯾﮕﯾرد ‪ .‬ﺷﮑل‬
‫)‪(5‬‬

‫‪|28‬‬
 ‫ﺑﺎ اﺳﺗﻔﺎده از ﻧوﺳﺎن ﺑﯾﻠﭼﮫ آوﯾزان ﻣﯾﺗوان آﻧرا ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ دور ﭘرﺗﺎب ﻧﻣوده وﺑﮫ اﯾن ﺗرﺗﯾب ﺳﺎﺣﮫ زﯾﺎدﺗر از ﯾﮏ اﯾﺳﺗﮕﺎه‬
‫ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﻧﻣود‬

‫ﻓﺎﺻﻠﮫ ﺑﯾن دو اﯾﺳﺗﮕﺎه )طول ﻗدم ( در اﮔﻠدﯾن ﺑﮫ اﻧدازه ‪ 1/5‬طول ﺷﺎﺗﯾر ﻣﯾﺑﺎﺷد‬

‫ﮔرﯾﻔر‪ :‬ﻋﺑﺎرت اﺳت از ﺑﯾﻠﭼﮫ ﮐﮫ دارای دو ﯾﺎ ﭼﻧدﯾن ﻓﮏ ﺑوده و ﺑﮫ وﺳﯾﻠﮫ ﮐﯾﺑل ھﺎ ﺑﮫ ﺷﺎﺗﯾر اوﯾزان ﻣﯾﺑﺎﺷد ﺑﮫ وﺳﯾﻠﮫ‬
‫ﮔرﯾﻔر ﻣﯾﺗوان ﺣﻔره راﮐﮫ دارای دﯾواره ھﺎی ﻋﻣودی ﻣﯾﺑﺎﺷد ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﻧﻣود و ھﻣﭼﻧﺎن ﻣﯾﺗوان ﺧﺎک را از زﯾر اب‬
‫اﺳﺗﺧراج ﮐرد ﻗدم ﮔرﯾﻔر ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﺑﮫ اﻧدازه ‪ 1/4‬طول ﺷﺎﺗﯾر ﺑﺎﺷد ﮔرﯾﻔر دراﮔﻠﯾدن ﺟﮭت اﺳﺗﺧراج ﺧﺎک ھﺎی ﻧرم اﺳﺗﻌﻣﺎل‬
‫ﻣﯾﺷوﻧد‪ .‬از ﮔرﯾﻔر در وﻗت ﭘرﮐﺎری دوﺑﺎره اطراف ﺗﮭداب ﻧﯾز اﺳﺗﻔﺎده ﺷده ﻣﯾﺗواﻧد‬

‫ﭼﻨﺪ ﺑﯿﻠﭽﮫ ﺋﯽ‬ ‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺧﺎک ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ اﮐﺴﮑﻮاﺗﻮرھﺎی‬

‫ﭼﻨﺪﺑﯿﻠﭽﮫ ﺋﯽ از ﺟﻤﻠﮫ ﻣﺎﺷﯿﻦ ھﺎی ﺣﻔﺎری ﮐﺎر‬ ‫اﮐﺴﮑﻮاﺗﻮرھﺎی‬
‫ﺑﻼوﻗﻔﮫ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪ .‬درﯾﻦ ﻧﻮع اﮐﺴﮑﻮاﺗﻮرھﺎ ﻋﻀﻮ ﮐﺎری ان ﺑﺸﮑﻞ‬
‫ﻣﺤﮑﻢ‬ ‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﯿﻠﭽﮫ درﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮ ﺑﺴﺘﮫ ﻣﺘﺤﺮک وﯾﺎ درﯾﮏ ﭼﺮخ‬
‫‪|29‬‬
‫ﺗﺤﺮک ﮐﻤﺘﺮ داﺷﺘﮫ وﺑﮫ ھﻤﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮدﯾﺪه اﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﺷﺎول ھﺎ‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻣﻮرد اﺳﺘﻌﻤﺎل ﮐﻤﺘﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﮐﺴﮑﻮاﺗﻮرھﺎی ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﯿﻠﭽﮫ ﺋﯽ زﻧﺠﯿﺮی )ﺷﮑﻞ‪ (7‬ﺗﺮاﻧﺴﮫ‬
‫ھﺎ دارای اﻧﺪازه ھﺎی ﻣﻌﯿﻦ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﮫ ﻋﻤﻖ اﻟﯽ ‪ 3.5‬و ﻋﺮض‬
‫‪ 0.8 -1.1‬ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺮ ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮐﺴﮑﻮاﺗﻮرھﺎی ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﯿﻠﭽﮫ ﺋﯽ رو ﺗﻮري ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺮاﺷﮫ ھﺎی‬
‫دارای ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ وذوذوﻧﻘﮫ ﺋﯽ ﺑﮫ ﻋﻤﻖ ‪ 1.5 – 3‬ﻣﺘﺮ و‬
‫ﻋﺮض ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﻟﯽ ‪ 2.3‬ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‬
‫اﮐﺴﮑﻮاﺗﻮ رھﺎی ﭼﻨﺪ ﺑﯿﻠﭽﮫ ﺋﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺣﻔﺮﯾﺎت ﺑﮫ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻞ ھﺎی اﺑﺮﺳﺎﻧﯽ ﮐﺎﻧﺎﻟﯿﺰاﺳﯿﻮن ﻟﯿﻦ ھﺎی ﺑﺮق ﻧﻞ‬
‫ھﺎی ﻧﻔﺖ ﮔﺎز درﯾﻨﺎژ وﻏﯿﺮه اﺳﺘﻌﻤﺎل ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪|30‬‬
 ‫ﮐﻨﺪﻧﮑﺎری )ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺳﺘﺨﺮاج ﺧﺎک( ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ھﺎی ﺣﻔﺎری – ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮرﺗﯽ‬
‫ھر ﮔﺎه در ﺣﯾن ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﺗﺧﻠﯾﮫ ﺧﺎک ﺣﺎﺻﻠﮫ درﻧزدﯾﮑﯽ ﻣﺣل ﮐﻧده ﺷده اﻣﮑﺎن ﻧداﺷﺗﮫ ﺑﺎﺷد وﯾﺎ ﻻزم ﺑﯾﻔﺗد ﺗﺎﺑﮫ ﻣﻧظور‬
‫ﭘر ﮐﺎری ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ دور ﺗر از ﻣﺣل اﻧﺗﻘﺎل داده ﺷود درﯾﻧﺻورت از ﻣﺎﺷﯾن اﻻت ﺣﻔﺎری ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ اﺳﺗﻔﺎده ﺑﻌﻣل ﻣﯾﺎﯾد‬
‫ﮐﮫ ﻣﮭم ﺗرﯾن ﻧوع اﻧﮭﺎ ﺑﻠدوزر ﺳﮑرﯾﭘر وﮔرﯾدر ﻣﯾﺑﺎﺷد‪.‬‬

‫ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﺧﺎک ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﺑﻠدوزر‪:‬‬

‫ﺑﻠدوزر ﻋﺑﺎرت از ﻣﺎﺷﯾن ھﺎی ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ ﻣﯾﺑﺎﺷد ﮐﮫ ﺷﮑل از ﺗراﮐﺗور ﮐﮫ در ﻗﺳﻣت ﭘﯾﺷروی ﺧود ﺑﺎ ﺑﯾل وﯾﺎ ﻋﺿو‬
‫ﺑرﻧده ﻣﺟﮭز ﻣﯾﺑﺎﺷد‬

‫ﺑﻠدوزر ﺟﮭت ﮐﻧدﻧﮑﺎری اﻟﯽ ‪ 2‬ﻣﺗر وﺟﮭت ﺗﺧﻠﯾﮫ وﭘر ﮐﺎری اﻟﯽ ارﺗﻔﺎع ‪ 1.5‬ﻣﺗر ﺑﮑﺎر ﺑرده ﻣﯾﺷود ‪ .‬ﺑﮫ ﻣﻧظور ﮐم ﺷدن‬
‫ﺿﺎﯾﻌﺎت درﺣﯾن اﻧﺗﻘﺎل ﺧﺎک ﺑﯾل را ﺑﮫ ﺻﻔﺣﺎت ﮐﻧﺎری ﻣﺟﮭز ﻣﯾﺳﺎزد ‪ .‬ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﺑﻠدوزر ﺳﮫ ﻋﻣﻠﯾﮫ ﮐﮫ ﻋﺑﺎرت اﻧد از‬
‫ﺑرﯾدن ﺧﺎک اﻧﺗﻘﺎل وﺗﺧﻠﯾﮫ اﻧﺟﺎم داده ﻣﯾﺷود‬

‫ﺑﻠدوزر درﺻورﺗﯾﻛﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ اﻧﺗﻘﺎل ﺧﺎک وﺗﺧﻠﯾﮫ وﭘرﮐﺎری ﮐم ﺑﺎﺷد اﺳﺗﻌﻣﺎل ﻣﯾﮕردد در ﻓﺎﺻﻠﮫ ھﺎی زﯾﺎد اﺳﺗﻌﻣﺎل‬
‫ﺑﻠدوزر ﻣوﺛر ﻧﻣﯾﺑﺎﺷد زﯾرا درﯾن ﺻورت ﻣﻘدار ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺧﺎک زﯾﺎد ﺧواھد ﺑود ‪.‬‬

‫ھﻣﭼﻧﺎن از ﺑﻠدوزر ﺟﮭت اﻧداﺧﺗن ﻓرو ﻧﮭﺗﺎﻧدن درﺧﺗﺎن وﭘﺎک ﮐﺎری ﮐﺎری ﮐف ﮐﺗﻠوان ﺑﻌد از ﻋﻣﻠﯾﺎت اﮐﺳﮑواﺗور‬
‫اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﮕردد ‪ .‬ھرﮔﺎه ﻓﺎﺻﻠﮫ اﻧﺗﻘﺎل ﮐﻣﺗر از‪ 50‬ﻣﺗر ﺑﺎﺷد درﯾن ﺻورت ﺑﻠدوزر ﺧﺎک را درﯾﮏ ﺣرﮐت ﻧﻘل ﻣﯾدھد‬
‫ودر ﺻورﺗﯾﮑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ اﻧﺗﻘﺎل زﯾﺎدﺗر ﺑﺎﺷد ﺑﮫ ﻣﻧظور ﮐم ﺳﺎﺧﺗن ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺧﺎک درﺣﯾن اﻧﺗﻘﺎل در ھر ‪ 20‬اﻟﯽ ‪ 25‬ﻣﺗر‬
‫ﺧﺎﮐرﯾز ﻓرﻋﯽ اﯾﺟﺎد ﻣﯾﮕردد ‪ .‬ﮐﻧدﻧﮑﺎری واﻧﺗﻘﺎل ﺧﺎک ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﺑﻠدوزر ﺑﮫ طرق ﻣﺧﺗﻠف ﺻورت ﻣﯽ ﭘذﯾرد ﮐﮫ ﻣﮭم‬
‫ﺗرﯾن آﻧﮭﺎ در اﺷﻛﺎل ذﯾل ﻧﺷﺎن داده ﺷده اﻧد ‪.‬‬

‫‪|31‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺳﺘﺨﺮاج )ﮐﻨﺪن ﮐﺎری ( ﺧﺎک ﺑﻮﺳﯿﻠﮫ ﺳﮑﺮﯾﭙﺮ‬
‫ﺳﮑرﯾﭘر ھﺎ از ﺟﻣﻠﮫ ﻣﺎﺷﯾن ھﺎی ﺣﻔﺎری ‪ -‬ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ ﻣﯾﺑﺎﺷد ﮐﮫ دارای ﺗﺣرک و ﺑﮭره دھﯽ زﯾﺎد ﺑوده و ﺟﮭت ﮐﻧدن ‪،‬‬
‫اﻧﺗﻘﺎل ‪ ،‬ﺗﺧﻠﯾﮫ و ﭘرﮐﺎری و ﻣﺗراﮐم ﺳﺎﺧﺗن ھﻣزﻣﺎن ﺧﺎک ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ ھﺎی زﯾﺎد ﺗر از ‪ 100‬ﻣﺗر اﺳﺗﻌﻣﺎل ﻣﯽ ﺷوﻧد ‪.‬‬

‫در ﻣﺣل ﮐﻧدﻧﮑﺎری ﮐﺎﺳﮫ ﺳﮑرﯾﭘر ﭘﺎﯾﯾن ﮔردﯾده و ﺑﮫ ﻋﻣق ‪ 10-30 cm‬ﺑﮫ ﺧﺎک ﻓرورﻓﺗﮫ ودر اﺛر ﺣرﮐت ﺳﮑرﯾﭘر ﺑﮫ‬
‫ﭘﯾش از ﺧﺎک ﭘر ﻣﯽ ﮔردد ‪ .‬ﺑﻌداً ﮐﺎﺳﮫ ﺑﮫ ﺣﺎﻟت ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ ﻗرار ﮔرﻓﺗﮫ و در ﻣﺣل ﺗﺧﻠﯾﮫ دوﺑﺎره ﭘﺎﯾﯾن ﻣﯽ ﮔردد ﮐﮫ در‬
‫ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺧﺎک ﺑﮫ ﺿﺧﺎﻣت ﻣﻌﯾﯾن ﺗﺧﻠﯾﮫ ﻣﯽ ﮔردد ‪ .‬ﺧﺎک ﺗﺧﻠﯾﮫ ﺷده ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﻋراده ھﺎی ﻣﺎﺷﯾن ﺗﺎ اﻧدازه ﯾﯽ ﻣﺗراﮐم ﻣﯽ‬
‫ﮔردد ‪ .‬ﺳﮑرﯾﭘر ﺧﺎﻟﯽ ﻋﻣوﻣﺎ ﺑﺎ ﺳرﻋت اﻋظﻣﯽ ﺣرﮐت ﮐرده و ﺑﮫ ﻣﺣل ﭘرﮐﺎری ﺑرﻣﯽ ﮔردد‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺗﻔﺎده از ﺳﮑرﯾﭘر ‪ ،‬ﭘر ﺷدن ‪ ،‬ﺑرش ﻗﺷر ﻧﺎزک ‪ ،‬اﻧﺗﻘﺎل ‪ ،‬و ﺗﺧﻠﯾﮫ ﺑﮫ اﻗﺷﺎر ﻧﺎزک ﺗﺎﻣﯾن ﻣﯽ ﮔردد‪ .‬اﯾن ھﻣﮫ ﺧواص‬
‫ﺑﺎﻋث آن ﻣﯽ ﮔردﻧد ﺗﺎ ﺑﮭره دھﯽ زﯾﺎد ﺑوده وﻣﺎﺷﯾن ﻣﺗذﮐره در ﻣوارد زﯾﺎد ﺑﮑﺎر ﺑرده ﺷود ‪ .‬در ﺳﺎﺣﺎﺗﯾﮑﮫ ﻣﯾﻼن‬
‫)ﺳرﺑﺎﻻﺋﯽ( ﺑﯾﺷﺗر از ‪ %10‬و ﯾﺎ ﺳرﭘﺎﯾﯾﻧﯽ از ‪ %15‬زﯾﺎد ﺗر ﺑﺎﺷد ﮐﺎر ﺳﮑرﯾﭘر ﻣﻧﺎﺳب ﻧﯾﺳت ‪.‬‬

‫ﺳﮑرﯾﭘر زﯾﺎده ﺗر در ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﺑﻧﺎ ھﺎی زﻣﯾﻧﯽ ﺧطﯽ و طوﯾل ﺑﮑﺎر ﺑرده ﻣﯾﺷود در راھﮭﺎی دارای ﻣﯾﻼن زﯾﺎد و ﺧﺎک‬
‫ﺿﻌﯾف ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ ‪ 1km‬و ھﻣﭼﻧﺎن در ﺻورت ﻓﺎﺻﻠﮫ اﻧﺗﻘﺎل ‪ 400-300‬ﻣﺗر از ﺳﮑرﯾﭘر ھﺎی اﺗﺻﺎﻟﯽ ﮐﮫ دارای‬
‫ظرﻓﯾت ﺑﺎﻻ ﺑوده و ﺑﺎ ﺗراﮐﺗور زﻧﺟﯾری ﮐش ﻣﯽ ﺷوﻧد اﺳﺗﻔﺎده ﺑﻌﻣل ﻣﯽ آﯾد ‪.‬‬

‫ﺳﮑرﯾﭘر ھﺎ ی ﺧورد و دارای ظرﻓﯾت ‪ 15-10‬ﻣﺗرﻣﮑﻌب ﺟﮭت اﻧﺗﻘﺎل ﺧﺎک اﻟﯽ ﻓﺎﺻﻠﮫ ‪ 5-3 km‬ﺑﮑﺎر ﺑرده ﻣﯽ ﺷوﻧد‬
‫اﻣﺎ اﯾن ﻧوع ﺳﮑرﯾﭘر ھﺎ ﺑﮫ ﺷراﯾط ﺑﮭﺗر راه ﺿرورت دارﻧد ‪ .‬ﺑﮭﺗرﯾن ﻣورد اﺳﺗﻌﻣﺎل ﺳﮑرﯾﭘر در ﮔﻠﮭﺎ ی رﯾﮕﯽ و رﯾﮓ‬
‫ھﺎی ﮔﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﯾﻼن ‪ %12-8‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫ﺳﮑرﯾﭘر ھﺎی دارای ظرﻓﯾت‪ 10-6 m3‬اﻟﯽ ﻓﺎﺻﻠﮫ ‪ 1000‬ﻣﺗر و ﺳﮑرﯾﭘر ھﺎی ﺧورد ‪...‬‬

‫ﺑرش ﺧﺎک ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﺳﮑرﯾﭘر ﻧﯾز ﻣﺎﻧﻧد ﺑﻠدوزر ﺑﺎ ﭘروﻓﯾل ھﺎ ی دارای ﻗﺷر ﺑﮫ ﺿﺧﺎﻣت ﺛﺎﺑت ‪ ،‬ﭘروﻓﯾل دﻧداﻧﮫ دار و‬
‫ﭘروﻓﯾل ﺧﺎﻧﮫ ﺧﺎﻧﮫ ﺻورت ﻣﯽ ﮔﯾرد ‪.‬‬

‫در ﺻورت ﻣوﺟودﯾت ﺧﺎﮐﮭﺎی ﮔﻠﯽ ﺳﻧﮕﯾن و اﺳﺗﻔﺎده از ﺳﮑرﯾﭘر ھﺎی دارای ظرﻓﯾت ‪ 10 m3‬و زﯾﺎده از آن از‬
‫ﺗراﮐﺗور ھﺎی زﻧﺟﯾری ﮐﻣﮑﯽ ﺗﯾﻠﮫ ﮐﻧﻧده )ھل دھﻧده ( دارای ﻗدرت اﻟﯽ ‪ 140‬ﻗوه اﺳب ﮐﮫ در ﭘﯾﺷروی ﺧود ﺑﺎ ﺗﯾرھﺎی‬
‫دﻓﺎﻋﯽ )ﭘﻣﭘر ھﺎی ﻣﺧﺻوص( ﻣﺟﮭز ﻣﯽ ﺑﺎﺷد اﺳﺗﻔﺎده ﺑﻌﻣل ﻣﯽ آﯾد ‪.‬ﻓﺷﺎر دادن )ﺗﯾﻠﮫ ﮐردن ‪ ،‬ھل دادن( از طرﯾق‬
‫ﭼوﮐﺎت )ﭘﻣﭘر ﻣﺧﺻوص ( ﮐﮫ در ﻋﻘب ﺳﮑرﯾﭘر ﺗﻌﺑﯾﮫ ﮔردﯾده ﺻورت ﻣﯽ ﮔﯾرد ‪.‬‬

‫ﺑﺎ در ﻧظر داﺷت ﺷراﯾط ﻣﺣل ﻣﻧﺎﺳﺑﺗرﯾن اﺷﻛﺎل ﺑﺎرﮔﯾری و ﺗﺧﻠﯾﮫ ﺧﺎک ﺑوﺳﯾﻠﮫ ﺳﮑرﯾﭘر ﺑﺎ ﺷﯾﻣﺎی ﺑﯾﺿوی ‪ 8 ،‬ﻣﺎﻧﻧد‬
‫ﻣﺎرﭘﯾﭻ واﺳﭘﯾرال ﺻورت ﻣﯽ ﮔﯾرد ‪.‬‬

‫‪|32‬‬
|33
 ‫اوﺗﻮ ﮔﺮﯾﺪر‬
‫اوﺗو ﮔرﯾدر ازﺟﻣﻠﮫ ﻣﺎﺷﯾن آﻻت ﺣﻔﺎری ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷد ﮐﮫ ﺟﮭت ﭘر ﮐﺎری ھﺎ ی ﮐم ارﺗﻔﺎع و ھﻣوار ﮐﺎری ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﻧﺷﯾب ھﺎ ‪ ،‬ﺑﻧد ھﺎ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ھﺎی ھﺎﯾدروﺗﺧﻧﯾﮑﯽ ‪ ،‬راه ﺳﺎزی ‪ ،‬ھﻣوار ﮐﺎری ﺑدﻧﮫ ﺧﺎﮐﯽ ﺑﺳﺗر ﺳرﮐﮭﺎ ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻧﺎﻟﮭﺎی آﺑرو ‪ ،‬ﺟوﯾﮭﺎ ‪ ،‬ودر ﺷراﯾط ﺟداﮔﺎﻧﮫ ﺟﮭت ھﻣوار ﮐﺎری ﺳﺎﺣﮫ ﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ﺑﮑﺎر ﺑرده ﻣﯽ ﺷود ‪.‬‬

‫اوﺗوﮔرﯾدر ﺧﺎک را از ﻣﺣور ﺣرﮐت ﺧود ﺑﮫ ﯾﮏ ﮐﺗﺎر ﺣرﮐت ﻣﯾدھد‪ .‬ﻋﺿو ﮐﺎری ﯾﺎ ﺑﯾل اوﺗوﮔرﯾدر اﻣﮑﺎن ﭼرﺧش ﺑﮫ‬
‫زاوﯾﮫ ۫◌‪ 360‬را دارد و در ﺟﮭت اﻓﻘﯽ ۫◌‪ 90‬را در ﺟﮭت ﻋﻣودی دارد ﺑﻧﺎﺑر آن اﻣﮑﺎن ﺑر آورده ﺳﺎﺧﺗن ﻣﯾﻼن ھﺎ ﺑﮫ‬
‫ﺗﻧدی ﻻزﻣﮫ ﺑوﺳﯾﻠﮫ آن ﻣوﺟود اﺳت‪.‬‬

‫ﻣوﺛر ﺗرﯾن ﮐﺎر اوﺗوﮔرﯾدر ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ ‪ 500-400‬ﻣﺗر ﻣﯽ ﺑﺎﺷد ‪ .‬ﻋﻣﻠﯾﺎت ﺧﺎﮐﮭﺎی دارای ﺳﻧﮕﮭﺎ ‪ ،‬ﺳﻧﮕﭼل ‪ ،‬ﺳﻧﮕﭘﺎره ھﺎ‬
‫‪ ،‬و رﯾﺷﮫ ھﺎی ﺑزرگ ﺑﺎ ﮔرﯾدر اﻣﮑﺎن ﻧدارد‪.‬‬

‫در ﺻورﺗﯾﮑﮫ ﭘر ﮐﺎری ﺑﮫ ارﺗﻔﺎع زﯾﺎد ﻻزم ﺑﺎﺷد در ﯾن ﺻورت ﺑﮫ اﻗﺷﺎر ﯾﮑﯽ ﺑﺎﻻی دﯾﮕر ﺑر آورده ﻣﯽ ﺷود‪.‬‬

‫ﯾﮑﯽ از اﻧواع اوﺗوﮔرﯾدر ھﺎ ﻋﺑﺎرت از ﮔرﯾدر رﯾﻠﯾواﺗور ﯾﺎ ﮔرﯾدر ﻧﺎﻗل دار ﻣﯽ ﺑﺎﺷد ‪.‬‬

‫ﮔرﯾدر ﻧﺎﻗل ﺟﮭت ﭘر ﮐﺎری و ﮐﻧدن ﮐﺎری ﺧﺎک ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ﮐﺎﻧﺎﻟﮭﺎ ‪ ،‬ھﻣوار ﮐﺎری ﺳﺎﺣﺎت ‪ ،‬ﭘﺎک ﮐردن ﺑرف راھﮭﺎ ‪،‬‬
‫ﭘﺎک ﮐﺎری ﮐف ﮐﺗﻠوان و ﻏﯾره اﺳﺗﻌﻣﺎل ﻣﯽ ﺷود ‪.‬‬

‫در ﺣﯾن ﺣرﮐت ﺗﯾﻐﮫ ﺑرﻧده ﯾﺎ ﺑﯾل ﮔرﯾدر ﻧﺎﻗل )رﯾﻠﯾواﺗور( ﺧﺎک را ﺑﮫ ﺿﺧﺎﻣت ‪0.1‬اﻟﯽ ‪ 0.5‬ﻣﺗر ﮐﻧده ﺑﮫ ﮐﻣﮏ ﻧﺎﻗل‬
‫)رﯾﻠﯾواﺗور( ﮐﮫ ﺑﺻورت ﻣﺎﯾل ﺑﮫ آن ﺑﺳﺗﮫ ﺷده و ﻋﻣود ﺑﮫ ﻣﺳﯾر ﺣرﮐت ﻗراردارد ‪ .‬ﺑﮫ ﻓﺎﺻﻠﮫ ‪9‬ﻣﺗر در ﺟﮭت اﻓﻘﯽ و‬
‫اﻟﯽ ارﺗﻔﺎع ﺳﮫ ﻣﺗر در ﺟﮭت ﻋﻣودی اﻧﺗﻘﺎل ﻣﯽ دھد ‪ .‬ﺧﺎک ﮐﻧده ﺷده ﻣوازی ﺑﮫ ﺣرﮐت اوﺗوﮔرﯾدر ﺗﺧﻠﯾﮫ ﮔردﯾده و ﯾﺎ‬
‫ھﻣزﻣﺎن ﺑﺎ وﺳﺎﯾل ﺗراﻧﺳﭘورﺗﯽ ﺑﺎرﮔﯾری ﻣﯽ ﺷود ‪.‬‬

‫‪|34‬‬
|35
 ‫اﺳﻜﯿﻤﺮ ھﺎ‬
‫اﯾن ﻣﺎﺷﯾن ھﺎ ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﺑدون اﺳﺗﺛﻧﺎ ء از دﺳﺗﮕﺎه ﻣﺣرﻛﮫ اووﻧﯾورﺳﺎل اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﻛﻧﻧد و از ﯾك ﺟﺎم ﻛﮫ در اﻣﺗداد ﺑﺎزوي اﻓﻘﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻟﻐزد ﺗﺷﻛﯾل ﺷده اﻧد ‪.‬‬

‫ھﻣﺎن طور ﻛﮫ ﺟﺎم در اﻣﺗداد ﺑﺎزوي ﻣﺗﺣرك دﺳﺗﮕﺎه ﻣﻲ ﻟﻐزد و از ﻣﺎﺷﯾن دور ﻣﯾﺷود ﻛﺎر ﺣﻔﺎري را ﻧﯾز اﻧﺟﺎم ﻣﯾدھد ‪.‬‬

‫اﺳﻛﯾﻣر ھﺎ ﺑراي ﻋﻣﻠﯾﺎت ﺧﺎﻛﺑرداري ﺳطﺣﻲ ﺑﺎ ﻋﻣق ﺣد اﻛﺛر ‪ 30‬ﺳﺎﻧﺗﻲ ﻣﺗر ﻣﻧﺎﺳب ھﺳﺗﻧد و در ﻣﻛﺎﻧﮭﺎي ﻛﮫ ﺑﮫ ﺳطﺢ‬
‫دﻗﯾﻘﻲ ﻧﯾﺎز ﺑﺎﺷد ﻣورد اﺳﺗﻔﺎده ﻗرار ﻣﯾﮕﯾرﻧد ‪ .‬ظرﻓﯾت ﻛﺎر اﯾن ﻣﺎﺷﯾن ھﺎ ﺣدود ‪ 50‬ﺟﺎم در ﺳﺎﻋت اﺳت ‪.‬‬

‫ﺑراي ﺗﺧﻠﯾﮫ ﺑﺎر اﺑﺗدا ﺑﺎزوي ﻣﺗﺣرك دﺳﺗﮕﺎه ﺑﻠﻧد ﻣﯾﺷود و ﺑﺎ ﭼرﺧش دﺳﺗﮕﺎه ﻣﺣرﻛﮫ ‪ ،‬ﺟﺎم در ﺑﺎﻻي وﺳﯾﻠﮫ ﺑﺎري ﺣﺎﺿر‬
‫در ﻣﺣل ﻗرار ﻣﯾﮕﯾرد و ﺑدﯾن ﺗرﺗﯾب ﺧﺎﻛﮭﺎ از طرﯾق درﯾﭼﮫ زﯾرﯾن ﺟﺎم ﻣﺳﺗﻘﯾﻣﺎ ﺑﮫ داﺧل ﻣﺎﺷﯾن ﺣﻣل ﺧﺎك ﺗﺧﻠﯾﮫ‬
‫ﻣﯾﺷوﻧد ‪.‬‬

‫‪|36‬‬
 ‫ﻛﻨﺪن ﺧﺎك ﺑﮫ طﺮﯾﻘﮫ ھﺎﯾﺪرو ﻣﯿﺨﺎﻧﯿﻜﯽ‬

‫اﯾن طرﯾﻘﮫ ﺑﮫ اﺳﺎس ﺷﺳﺗﺷو و ﺗﺧرﯾب ﺧﺎك ﺑﺎ اﺳﺗﻔﺎده از ﻓوران ﺷدﯾد آب ﺑﻧﺎ ﺷده اﺳت ‪ .‬ﺑراي ﻓوران دادن آب ﺑﺎ‬
‫ﺳرﻋت زﯾﺎد ‪ 20 – 70‬ﻛﯾﻠوﻣﺗر در ﺳﺎﻋت ازدﺳﺗﮕﺎه ﻣﺧﺻوص ﺑﻧﺎم ھﺎﯾدرو ﻣﺎﻧﯾﺗور اﺳﺗﻔﺎده ﻣﯾﮕردد‪ .‬اﯾن دﺳﺗﮕﺎه ﺧﺎك‬
‫را ﺳﺎﺋﯾده و در ﻧﺗﯾﺟﮫ ﺧﺎك ﻣﻧﮭدم ﻣﯾﮕردد ذرات ﺟﺎﻣد ﺧﺎك ﺑﺎ آب ﻣﺧﻠوط ﮔردﯾده و ﻣﺣﻠول ﺑوﺟود آﻣده ) ﺧﺎك ﺑﺎ آب (‬
‫ﺟرﯾﺎن ﻧﻣوده و ﺑﮫ ﺣوﺿﭼﮫ ھﺎ ﺟﻣﻊ ﻣﯾﮕردﻧد ﻛﮫ ﺑﻌدا از ان ﺟﺎ ﺑوﺳﯾﻠﮫ دﺳﺗﮕﺎھﺎي ﻻﯾروي ) ﮔل ﻛش ھﺎ ( و ازطرﯾق‬
‫ﻧﻠﮭﺎ ﺑﮫ ﻣﺣل ﺗﺧﻠﯾﮫ و ﺑﺎ ﺣوض ھﺎي رﺳوب دھﻧده ﭘﻣپ ﻣﯾﮕردﻧد ‪ .‬آب ﺣﺎﺻﻠﮫ ﻣﯾﺗواﻧد ﺗﻛرارا در دﺳﺗﮕﺎه ھﺎﯾدرو ﻣﺎﻧﯾﺗور‬
‫ﺑﻛﺎرﺑرده ﺷود‪.‬‬

‫‪|37‬‬
 ‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﺧﺎﮐﮭﺎ‬
‫ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺗﻌﺪاد ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎ ﺑﮫ ﻣﻘﺎﺻﺪ‬ ‫آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺳﺎﺳﮭﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﮭﺪاﺑﮭﺎ‬
‫ذﯾﻞ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪-1‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺗﻤﺎس ﺑﯿﻦ اﺳﺎس وﻗﺎﻋﺪه ﺗﮭﺪاب درﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ آن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﺸﺎﻧﮫ ‪.‬‬
‫‪-2‬ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮدن ﺗﻮان ﺑﺎر ﺑﺮداری ﺧﺎک اﺳﺎس اﻟﯽ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭘﺮوژوی آن‪.‬‬
‫اﺳﺎس ﺗﺮﯾﻦ ﭘﺮوﺳﮫ ھﺎ ﻣﺘﺸﮑﻞ اﺳﺖ از ﺗﺮاﺷﯿﺪن )ﭘﺎک ﮐﺎری( ﮐﻒ ﺣﻔﺮه و‬
‫ﺗﺮاﺷﯿﺪن ‪ ،‬ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن اﺳﺎس ‪ ،‬آﺑﭙﺎﺷﯽ ‪ ،‬ﺧﺸﮏ ﻧﻤﻮدن ﺧﺎک در ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﺧﺎک ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮاﺷﯿﺪن ﮐﻒ ﺣﻔﺮه ‪:‬‬
‫ﺗﺮاﺷﯿﺪن ﮐﻒ ﺣﻔﺮه در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻠﺪوزر ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺖ در ﺳﻄﺢ اﺟﺮا‬
‫ﻣﯿﺸﻮد وﺳﻄﺢ اﺳﺎس را ھﻤﻮار ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻣﺤﻮرات و ﮐﻨﺞ ھﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻮﺑﮫ ھﺎ وﯾﺎ‬
‫ﻣﯿﺨﮏ ھﺎ ﮐﮫ ﻧﺸﺎﻧﮫ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ آﻧﮭﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﯿﻮﻟﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺸﻮد ﻓﮑﺲ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﺳﺎس ھﺎ ﻃﺒﯿﻌﺎ" ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ازﺟﻤﻠﮫ ﺧﺎﮐﮭﺎی رﯾﺰﻧﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ در آن‬
‫ﺻﻮرت ﺗﻮان ﺑﺎرﺑﺮداری آﻧﮭﺎ را ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯿﺒﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﮐﮫ ﺳﻄﺤﯽ آن ﺑﮫ ﻋﻤﻖ ‪(1.5 -2 ) m‬‬ ‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺳﻄﺤﯽ ﯾﺎ ﻋﻤﻘﯽ‬
‫وﻋﻤﻖ آن ﺑﮫ ﻋﻤﻖ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 2m‬ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﺳﻄﺤﯽ ‪:‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺗﭙﮏ ھﺎ ی ﺛﻘﯿﻞ ﻟﺸﻢ و ﯾﺎ ﺗﭙﮏ ﭘﻨﺠﮫ دار اﺟﺮا ﻣﯿﮕﺮدد ﻃﻮری ﮐﮫ‬
‫را ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻣﯿﺴﺎزد‬ ‫‪0.5m‬‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﮫ در ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻮده و ﻃﺒﻘﮫ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬ ‫ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﺧﺎک ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ‪ 1.5m‬از ﺗﭙﮏ ھﺎی ﺛﻘﯿﻞ ﺑﺎ وزن ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬
‫‪ (1-2) m‬ﻗﻄﺮ‬ ‫ﮐﮫ دارای ﺷﮑﻞ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﺑﻮده وﻗﺎﻋﺪه آ ن ﯾﮏ اﻟﯽ دو ﻣﺘﺮ‬ ‫‪1TON‬‬
‫داﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﯿﺘﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮﺗﺎب‬ ‫ﺗﯿﮏ ھﺎی ﻣﺬﮐﻮر را ﮐﺮن ﺧﻮد رﻓﺘﺎر ﺑﺮداﺷﺘﮫ و از ارﺗﻔﺎع ‪(3-4)m‬‬
‫ﻣﯿﮑﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺛﺮﯾﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﺳﻄﺤﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﮫ رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک ھﺎ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ودر ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺧﺎک ھﺎ را ﻣﺮﻃﻮب ﻣﯿﺴﺎزﻧﺪ ﻃﻮری ﮐﮫ ﮐﻤﺘﺮ ﯾﮏ ﺷﺒﺎﻧﮫ روز ﻗﺒﻞ‬
‫از ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﻋﻤﻘﯽ ‪:‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اھﺘﺰاز دادن ﻋﻤﻠﯽ ﻣﯿﮕﺮدد ‪ ،‬ﻃﻮری‬ ‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﺧﺎک ھﺎی رﯾﮕﺪار‬
‫ﮐﮫ در اﺑﺘﺪا ﺧﺎک ھﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮزن ھﺎی دارای ﻗﻄﺮ ‪ (19-25)mm‬ﮐﮫ از ﻃﺮﯾﻖ آﻧﮭﺎ‬
‫آب اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯿﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﺷﺒﺎع ﻣﺮﻃﻮب ﻣﯿﮕﺮدد ﮐﮫ ﺑﺮای ﻣﺮﻃﻮب ﺳﺎﺧﺘﻦ ‪1m3‬‬
‫ﺧﺎﮐﮭﺎی رﯾﮕﺪار ‪ (50-70) Lit‬آب ﺿﺮورت اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﯿﻠﮫ اھﺘﺰازی ﺑﮫ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺳﻮزن ﻓﺮو‬
‫دوام ﻣﯿﮑﻨﺪ درﺧﺘﻢ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫ﺛﺎﻧﯿﮫ‬ ‫ﺑﺮده ﻣﯿﺸﻮد اھﺘﺰاز در ﺣﺪود )‪(20-30‬‬
‫ﻧﻤﻮدن ﺳﻮزن و ﺑﮫ ﺗﻌﻘﯿﺐ آن وﯾﺒﺮاﺗﻮر ﺑﯿﺮون ﻣﯿﺸﻮد وﺟﺮﯾﺎن آب ﻗﻄﻊ ﻧﻤﯿﮕﺮدد‬
‫‪ (6-7)m‬ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﮫ ﺑﯿﻦ ﺳﻮزن ھﺎ ‪(1-10.8)m‬ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ و ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺎک ھﺎ ﺗﺎ ﻋﻤﻖ‬
‫ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬
‫‪|38‬‬
 ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺎﻋﺪه ﺗﮭﺪاب ھﺎ‬
‫از رﯾﮓ ﺟﻐﻞ ﺑﺮای ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻘﺴﯿﻢ درﺳﺖ ﻣﻨﺘﺎژ واژه ﺗﮭﺪاب درﯾﮏ ﺳﺎﺣﮫ ﺑﺰرگ‬
‫و ﯾﺎ ﺑﺮای ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﺸﺮ ﺿﻌﯿﻒ ﺧﺎک ﺗﺤﺖ ﺗﮭﺪاب در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬در ﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﮐﺎر ھﺎ ی ﻣﺮﺑﻮﻃﮫ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺎ ﻋﺪه ﺗﮭﺪاب ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ذﯾﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ‪ ،‬ﺗﺨﻠﯿﮫ ﻣﻮاد ‪ ،‬ھﻤﻮار ﮐﺎری ‪ ،‬ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ‪ ،‬ﺗﮭﯿﮫ ﺳﻄﻮح‪،‬‬
‫رﯾﮓ وﺟﻐﻞ در ﺣﻔﺮه ھﺎی ﺑﺰرگ ﺑﮫ ﮐﻤﮏ ﻣﻮﺗﺮ ھﺎی ﺑﺎدی رﺳﺎﻧﯿﺪه ﻣﯿﺸﻮد ﺳﭙﺲ‬
‫ﻣﻮاد ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻠﺪوزر ﺑﮫ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 0.2m‬ھﻤﻮار ﮔﺮدﯾﺪه ﻣﺮﻃﻮب ﺳﺎﺧﺘﮫ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬و‬
‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪا" ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه اھﺘﺰازدھﻨﺪه ﺳﻄﺤﯽ و ﯾﺎ ﺗﭙﮏ ھﺎ‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻤﻮدن ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻗﺎﻋﺪه ﺗﮭﺪاب ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﮫ ھﺎی ﭘﺮوژه وی‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻣﯿﺪاﺷﺘﮫ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪه ﻗﺎﻋﺪه ﺗﮭﺪاب را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻮب ﮔﺰ ھﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﮫ‬
‫ﻣﯿﺨﮏ ھﺎی ﻗﺒﻼ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻣﯿﺪھﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﻗﺎﻋﺪه ﺗﮭﺪاب ﮐﮫ از ﺟﻐﻞ‬
‫درﯾﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺟﻐﻞ ﮐﻮھﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮب ﻣﺮﻃﻮب ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺸﺮ ﻣﺼﺎﻟﺤﮫ ﺳﻤﻨﺘﯽ‬
‫ﭘﻮﺷﺎﻧﯿﺪه ﺷﺪه و ذرﯾﻌﮫ ﭼﻮب ﮔﺰھﺎ ھﻤﻮار ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫‪|39‬‬