Filipino 8 Panitikang Katutubo Kastila

LASALLIAN LEARNING MODULE DESIGN
TEACHER: Gng. Dorothy B. Cabuyao/G. Leo Vicentino SUBJECT: Filipino 8

MODULE 1: Salamin ng Kahapon…Bakasin Natin Ngayon TERM: Unang Traymestre, TP 2014 – 2015
BILANG NG SESYON: 40 na araw
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN:
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa nilalaman, implikasyon, at kahalagahan nito sa tunay na buhay ng mga akdang Pampanitikan ng mga
Katutubo, Kastila at Hapon
PAMANTAYAN SA PAGGANAP:
Ang mga mag-aaral ay makabubuo ng isang makatotohanang proyektong panturismo na may hangaring mapalawak ang makabansang pananaw at kaisipan
RELATED LGPs:
Challenge the learners to realize their full potential.
Bring Christian perspective to bear on human understanding, skills and values of the learners.
Ensure that the learners translate knowledge into something useful in actual practice for the betterment of society and the church
Prepare the learners to participate responsibly in the world of work, family, community, nation and Church.
UNPACKING THE STANDARDS

PANGNGALAN PANDIWA PANG-URI/PANG-ABAY
(BIG IDEAS) (TRANSFER GOAL) (CRITERIA FOR PERFORMANCE)
nilalaman, implikasyon at kahalagahan makabubuo makatotohanan

akdang Pampanitikan pag-unawa makabansang
Katutubo, Espanyol at Hapon palawakin
proyektong panturismo
Page | 1

NILALAMAN: Matatalakay ang ilan sa mga piling panitikang Pilipino na sumasalamin sa kultura at pamumuhay sa panahon ng Katutubo, Kastila at
Hapon. Mabibigyang diin din ang ilang mga aralin sa wika at gramatika tulad ng paghahambing, pang-abay na pamanahon at panlunan, mga
eupemistikong pahayag, mga hudyat ng sanhi at bunga ng mga pangyayari at mga pahayag sa pag-aayos ng datos.
STAGE 1: ESTABLISHING DESIRED RESULTS
TUNGUHIN NG PAGLILIPAT
Ang mga mag-aaral ay makakabuo ng isang makatotohanang konsepto na magagamit bilang proyektong pangturismo na may layuning
maiangat ang pagkakakilanlan, komunidad at mayamang kultura ng ating bansa. Ang konseptong kanilang mabubuo ay batay sa mga natutunan
nila sa mga panitikang natalakay na sumasalamin sa naiibang pagkakakilanlan ng bansang Pilipinas sa ibat-ibang mga panahon.
PANGMATAGALANG PAG-UNAWA (EU):
Mauunawaan ng bawat mag-aaral na sa bawat panitikang tinatalakay ay gumagamit ng sarili at naiibang istilo ang mga may-
akda alinsunod sa panahon upang masalamin ang pamamaraan ng pamumuhay, katangi-tangi at naiibang kultura ng mga Pilipino.
Sumakatuwid, ang pagbabakas ng ating kahapon sa pamamagitan ng pag-unawa ng tema ng panitikan ay makakatulong upang
higit na maiintindihan ng mga mag-aaral ang pinagmulan, pagkakaiba-iba ng mga kaisipan at higit sa lahat, ang pag-unlad ng
panitikang Pilipino sa iba’t-ibang mga panahon.
TOPIC EU
Napapanahon ang tema o mensahe ng isang panitikang gawa sapagkat ito’y naglalarawan sa oras at pangyayari noon. Sa madaling
salita, kasaysayan, sapagkat ang dalawa ay magkaugnay. Inilalarawan ng panitikan ang panahon, pamumuhay at higit sa lahat ang
Lasallian Learning Module Design Page | 2
Filipino 8
1st Trimester, AY 2014-2015
Gng. Dorothy B. Cabuyao/G. Leo Vicentino
umuunlad na kultura ng mga Pilipino.
MAHALAGANG TANONG (EQ):
Bakit maari nating mabalangkas ang kasaysayan ng ating bansa sa pamamagitan ng pagbasa ng sarili nating panitikan?
Paano nailarawan ng may-akda ang kultura, pamumuhay at panahon ng mga Pilipino noon batay sa panitikang binasa?
TOPIC EQ:
Paano naiiugnay ang kasaysayan/panahon sa gawang panitikan binasa?

Ano ang isa sa mga mahahalagang layunin ng may-akda sa pagsulat ng panitikan?
KAALAMAN KASANAYAN PAGPAPAHALAGA

Aralin 1 Aralin 1 Aralin 1
Mga Katutubo Mga Katutubo Mga Katutubo
Panitikan: KARUNUNGANG-BAYAN KARUNUNGANG-BAYAN KARUNUNGANG-BAYAN
1. Naiisa-isa ang mga karunungang-bayan 1. Naibabahagi ang sariling kuro-kuro sa mga 1. Maisabuhay ang ilang mga
(salawikain, sawikain at kasabihan) detalye at kaisipang nakapaloob sa akda makabuluhang salawikain at sawikain
2. Nahuhulaan ang mahahalagang kaisipan at batay sa: pagiging totoo o hindi totoo, may para sa ikauunlad ng sarili.
sagot sa mga karunungang-bayan batayan o kathang isip lamang
napakinggan 2. Naisusulat ang sariling bugtong, salawikain, 2. Mapahalagahan ang mga
3. Naiuugnay ang mahalagang kaisipang sawikain o kasabihan na angkop sa katutubong kaisipan at lalo pa itong
nakapaloob sa mga karunungang-bayan sa kasalukuyang kalagayan pagyamanin
mga pangyayari sa tunay na buhay sa
kasalukuyan Wika: PAGHAHAMBING 3. Mapaunlad ang pakikitungo sa kapwa
4. Nabibigyan kahulugan ang mga lalo na sa komunidad sa pamamagitan
talinhagang nagamit 1. Nagagamit ang paghahambing sa pagbuo ng pagsunod sa ilang mga
5. Nakikilala ang bugtong, salawikain, sawikain ng alinman sa bugtong, salawikain, magagandang kahalagahang tinutukoy
o kasabihan na ginagamit sa napanood na sawikain o kasabihan (eupemistikong ng mga karunungan bayan.
Filipino 8
pelikula o programang pantelebisyon pahayag)
Aralin 1. 2/Aralin 2
Aralin 1.2/Aralin 2 ALAMAT/MAIKLING KWENTO
Wika: PAGHAHAMBING Panitikan: ALAMAT/MAIKLING KWENTO
1. Maipagmalaki sa mundo ang iyong
1. Natutukoy ang dalawang uri ng 1. Nailalahad ang sariling pananaw sa pinagmulan at kinalakihang lugar
paghahambing pagiging makatotohanan/di-
makatotohanan ng mga puntong 2. Isapuso ang mga magagandang aral
Aralin 1.2/Aralin 2 binibigyang diin sa napakinggan na hatid ng mga kwentong binasa tulad
Panitikan: ALAMAT/MAIKLING KWENTO 2. Nabubuo ang angkop na pagpapasiya sa ng mahusay na pamumuno at
isang sitwasyon gamit ang pamantayang tagasunod.
1. Nasusuri ang pagkakabuo ng alamat batay pansarili, pamantayang itinakda
sa mga elemento nito 3. Nakakasulat ng sariling alamat tungkol sa 3. Mapili ang tamang kaugalian upang
2. Naibibigay ang kahulugan ng mga bagay na maaaring ihambing sa sarili gawing modelo sa paggawa ng mabuti
matalinghagang pahayag sa alamat at maiwasan ang sa di-magandang
3. Nasusuri ang pagkakatulad at pagkakaiba Wika: Pang-abay na Pamanahon at Panlunan kaugaliang gaya ng mga ipinakita sa
ng napanood na alamat sa binasang mga kwentong binasa.
alamat 1. Nagagamit ang mga kaalaman sa pang-
abay na pamanahon at panlunan sa 4. Hangaan ang mga mabubuting
Wika: Pang-abay na Pamanahon at Panlunan pagsulat ng sariling alamat gawain na ipinakita ng binasang
panitikan.
1. Natutukoy ang mga pang-abay na Aralin 1.3
pamanahon at panlunan Panitikan: EPIKO 5. Pagyamanin sa puso ang lugar na
iyong kinalakihan dahil sa yaman nitong
Aralin 1.3 1. Nakikinig nang may pag-unawa upang: tinataglay.
Panitikan: EPIKO mailahad ang layunin ng napakinggan,
maipaliwanag ang pagkakaugnay-ugnay 6. Mahalin ang kalikasan dahil higit sa
1. Napapaunlad ang kakayahang umunawa ng mga pangyayari lahat isa ito sa mga ginawa ng
sa binasa sa pamamgitan ng: paghihinuha 2. Nagagamit ang iba’t-ibang teknik sa Panginoon
batay sa mga ideya o pangyayari sa akda, pagpapalawak ng paksa: paghahawig o
dating kaalaman kaugnay sa binasa. pagtutulad, pagbibigay depinisyon, Aralin 1.3
2. Nakikilala ang kahulugan ng mga piling pagsusuri. EPIKO
salita/pariralang ginamit sa akdang epiko 3. Naisusulat ang talatang: binubuo ng
ayon sa: kasing-kahulugan at kasalungat na magkakaugnay at maayos na mga 1.Pagyamanin ang kaalaman sa
kahulugan, talinghaga. pangungusap, nagpapahayag ng kasaysayan ng Pilipinas ng sa gayon
Filipino 8
3. Nauuri ang mga pangyayaring may sanhi at sarilingpalagay o kaisipan, nagpapakita ng maipagmalaki mo ito higit kanino man
bunga mula sa napanood na video clip ng simula, gitna at wakas.
isang balita. 2.Isapuso ang mga mabubuting
Wika: SANHI AT BUNGA kaugaliang ipinakita ng mga tauhan ay
Wika: SANHI AT BUNGA gayahin ito sa tunay na buhay.
1. Nagagamit ang mga hudyat ng sanhi at
1. Natutukoy kung ano ang sanhi at bunga sa bunga ng mga pangyayari 3.Mahalin ang lugar na iyong
pahayag. pinagmulan ng higit pa sa lahat na lugar
Aralin 3 na napuntahan
Aralin 3 Panitiikan: PANGWAKAS NA GAWAIN
Panitikan: HAIKU at SENRYU/PANGWAKAS NA Aralin 3
GAWAIN 1. Naibabahagi ang sariling opinyon o HAIKU/SENRYU
pananaw batay sa napakinggang pag-
1. Naibibigay ang kahulugan ng mga Haiku at uulat 1.Pahalagahan ang kapaligiran
Senryu 2. Naipapaliwanag ang mga hakbang sa sapagkat ito ang unang resource n
2. Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang di paggawa ng pananaliksik ayon sa gating kabuhayan.
maunawaan kaugnay ng mga hakbang sa binasang datos
pananaliksik. 3. Nakagagawa ng sariling hakbang ng 2.Kilalanin ang impluwensiya ng mga
3. Naiisa-isa ang mga hakbang ng pananaliksik pananaliksik nang naayon sa lugr at banyaga upang mas mapahalagahan
nang naayon sa lugar at panahon ng panahon ng pananaliksik. pa ang pagkakakilanlan bilang isang
pananaliksik. 4. Nagagamit sa pagsulat ng resulta ng Pilipino
pananaliksikang awtentikong datos na
nagpapakita ng pagpapahalaga sa 3.Matutong makinig at maging tapat sa
katutubong kulturang Pilipino personal na opinyon ng magkaroon ng
5. Nagagamit nang maayos ang mga mapayapang pakikipagdiskusyon
pahayag sa pag-aayos ng datos.
6. Nailalathala ang resulta ng sestimatikong
pananaliksik na nagpapakita ng
pagpapahalaga sa katutubong kulturang
Pilipino

Filipino 8
STAGE 2: ASSESSMENT EVIDENCE
PRODUCT OR PERFORMANCE
Makabuo ng isang makatotohanang konsepto na magagamit na pangproyektong panturismo
GRASPS NARRATIVE OF PERFORMANCE OR TRANSFER TASK
GOAL – Makabuo ng isang makatotohanang konsepto na magagamit na pangproyektong panturismo

ROLE – Isang Pilipino may layunin ipakita at ipakilala ang pangkabuuang kultura ng isang lugar at ibunyag ang mga impluwensiyang nananatili dito
AUDIENCE – Mga Pilipino at mga tao mula sa mundo na mahilig maglakbay, mag-aral at tumuklas ng mga kaalaman may kinalaman sa kultura
SITUATION – Nais mong palawigin ang kultura at turismo sa Pilipinas. Layunin mong ipakilala ang mga natatanging natuklasan mo sa pananaliksik
PRODUCT – Proyektong panturismo na magagamit sa pagpapalawak at pagkilala sa natatanging kultura ng ating bansa
STANDARDS –Nakabuo ng isang makatotohanang proyektong panturismo na magpapakilala sa mga natatanging lugar sa Pilipinas. May layunin
itong ibahagi ang mga bagay na natuklasan mula sa pananaliksik at ipakilala ang natatanging kultura ng ating bansa sasimple at
makatotohanang pamamamaraan.

Filipino 8
ASSESSMENT TOOLS:
RUBRIC CRITERIA
Dimensyon Katangi-tangi Katamtaman May Pag-unlad Pasimula
4 puntos 3 puntos 2 puntos 1 puntos
A. KABUUANG PRODUKTO Nakabuo ng Nakabuo ng makatotohanan Nakabuo ng konsepto ngunit Malayo sa katotohanan ang
Makatotohanan ang makatotohanan at at malikhaing konsepto. kinakailangang pang maiayos nabuong konsepto.
nagawang konsepto na malikhaing konsepto na higit upang mas maging
proyektong pangturismo pa sa inaasahan. makatotohanan at malikahain.
B. PAGSASALIKSIK (KABUUAN) Angkop ang lahat ng Angkop ang lahat ng May isa o dalawang Higit sa dalawa pa ang
Makikitaan nang kahusayan sa impormasyon at nakatuklas impormasyon. impormasyon ang hindi impormasyong hindi tugma sa
kasanayan sa pagsasaliksik sa ng bagong kaalaman mula malinaw kung ito’y angkop sa nagawang konsepto.
paghahanap ng mga sa pananaliksik. nagawang konsepto.
mahahalagang impormasyon
1. SAKLAW NG NILALAMAN Nakapagtala ng mga Nakapagtala ng ilang bagong Nakapagtala ng ilang mga Nakapaghanap ng impormasyon
bagong impormasyon at impormasyon at ilang impormasyon at detalye. ngunit limitado.
mahahalagang mga mahahalagang detalye.
detalye.
2. KAUGNAYAN Nakapaghanap ng mga Nakapaghanap ng mga Nakapaghanap ng ilang Iilan lamang ang nahanap na
impormasyon na lubos na impormasyon na sapat upang mahahalagang impormasyon. impormasyon na kaugnay sa
sapat upang maiugnay ang maiugnay ito sa pagbuo ng konsepto.
impormasyon sa konsepto. konsepto.
C. PAG-UULAT Ginamit ang wika na may Ginamit ang wika na may Ilan sa nabigkas na wika ay Hindi naunawaan nang lubos ang
Nagpamalas ng karunungan sa angkop at tamang angkop at tamang gramatika. malabo ngunit sa kabuuan ay pag-uulat.
pagsalaysay at pagdedetalye gramatika. Lubhang kasiya- Kasiya-siya ang pag-uulat at naiulat at naunawaan ang
sa pagbuo ng proyekto siya ang pag-uulat na lubos naunawaan. pag-uulat.
na naunawaan.
D. PAGPAPAHALAGA Lubos na nakitaan ng Nakitaan ng kasiglahan at Nagpakita ng interes sa Hindi nagpakita ng interes sa
Naiugnay nang mabuti ang kasiglahan at masidhing determinasyon sa paggawa paggawa ng proyekto ngunit paggawa ng makabuluhang
proyektong ginawa sa determinasyon sa paggawa ng proyekto upang hindi masyodong naisagawa. proyekto.
pamantayang pagganap ng proyekto upang makatulong sa pagpapalawak
makatulong sa ng kaalaman.
pagpapalawak ng
kaalaman.

Filipino 8
TABLE OF SPECIFICATION
PAUNANG PAGTATAYA
NO. LEARNING COMPETENCIES/ TOPICS KNOWLEDGE
No of
Item No. Items
1 Karunungang-bayan (bugtong, kasabihan, salawikain at sawikain) 5, 24, 25, 26, 34, 35, 37, 38, 39 9
2 Alamat/Maikling Kwento 4, 17, 18, 21, 27, 36 6
3 Epiko 1, 2, 3 3
4 Haiku at Senryu 15,16, 20, 32 4
5 Paghahambing 10, 28, 29, 30, 31 5
6 Pang-abay na Pamanahon at Panlunan 6, 7, 8, 9, 11, 12 6
7 Mga Hudyat ng Sanhi at Bunga 14, 19, 22 3
8 Eupemistikong Pahayag 13, 23 2
9 Mga Pahayag sa Pag-aayos ng Datos 33, 40 2
TOTAL NO. OF ITEMS 40
UNIT ASSESSMENT MAP
URI KAALAMAN AT KASANAYAN PAG-UNAWA TRANSFER
(ACQUISITION) (MEANING
MAKING)
PAUNANG PAGSUSULIT -NG-
Kaalaman #1
Panitikan
-G-
PORMATIBONG PAGTATAYA Kaalaman #2
Pagkilala sa mga
Karunungang-Bayan
-G-

Filipino 8
Kasanayan #1
Pagbibigay kahulugan sa
mga Karunungang-bayan
-G-
Kasanayan #2
Elemento ng Alamat ng
Maguindanao“Ang Unang
Hari ng Bembaran”
-G-
Kaalaman #3
Pagsusuri sa Alamat at Epiko
-NG-
Kaalaman #4 at #5
Pang-abay na Panlunan at
Pamanahon
-G-
Kaalaman #6
Pagtukoy sa Sanhi at Bunga
-G-
LAGUMANG PAGTATAYA Kaalaman #1 Pag-unawa #1
Mga karunungang-bayan Panitikan sa Panahon ng Mga
-G- Katutubo
Kasanayan #1 A at B
Pagsulat ng sariling gawang
Karunungan-Bayan
-G-
Kasanayan #2
Pagsulat ng Sariling Alamat
-G-
Kaalaman #2
Alamat, Epiko at Pang-abay
-G-
Kasanayan #3
Pagsulat ng Talata gamit ang
Sanhi at Bunga
Filipino 8
-G-
Lagumang Pagsusulit para sa
Unang Traymestre –G-
SARILING-PAGTATAYA
NG – Not
Graded
G – Graded
Six Facets of Understanding: Explanation, Interpretation, Application, Perspective, Empathy, Self-Knowledge
UNIT ASSESSMENT MATRIX
Levels of Assessment What will I assess? How will I assess? How will I score?
Knowledge ( 15% ) 1. Nahuhulaan ang Suriin ang mga sumusunod na 15 aytem – isang puntos bawat aytem
mahahalagang kaisipan at Karunungang-Bayan gamit ang NG
sagot sa mga karunungang- mga larawan lalabas sa screen,
bayan napakinggan tukuyin kung salawikain, sawikain o
kasabihan
2. Nakikilala ang bugtong, Kumuha ng mga pahayag mula sa 15 aytem – 1 puntos bawat aytem G
salawikain, sawikain o napanood na pelikula o video clip.
kasabihan na ginagamit sa Maglista ng 5 mga karunungang-
napanood na pelikula o bayan na narinig at bigyan ng
programang pantelebisyon maikling pakahulugan.
3. Nasusuri ang pagkakabuo ng Ilarawan sa isang Element Chart 7 aytem-3 puntos bawat aytem NG
alamat batay sa mga ang mga elemento ng alamat
elemento nito
4. Naibibigay ang kahulugan ng Bigyan pakahulugan ang mga 5 aytem-3 puntos bawat aytem gamit
matalinghagang pahayag sa matalinhagang maririnig mula sa ang rubric G
alamat isang video tape
5. Napapaunlad ang Gamit ang “Prediction Map”, isulat 3 aytem- 5 puntos sa bawat aytem
kakayahang umunawa sa ang mga dating kaalaman na NG
maaring makatulong sa pang-
Filipino 8
binasa sa pamamagitan ng: unawa na baabsahing epiko.
paghihinuha batay sa mga
ideya o pangyayari sa akda,
dating kaalaman kaugnay sa
binasa.
6. Nauuri ang mga Isulat ang sagot, kung ito ay sanhi 5 aytem- 2 puntos sa bawat aytem G
pangyayaring may sanhi at o bunga.
bunga mula sa napanood na
video clip ng isang balita.
Process / Skills 1. Naisusulat ang sariling bugtong, 4 puntos gamit ang rubric
salawikain, sawikain o Lagumang Pagsusulit G
kasabihan na angkop sa Bilang 1
kasalukuyang kalagayan
2. Nakakasulat ng sariling alamat 16 puntos gamit ang rubric
tungkol sa mga bagay na Lagumang Pagsusulit G
maaaring ihambing sa sarili Bilang 2
3. Naisusulat ang talatang: 16 puntos gamit ang rubric

binubuo ng magkakaugnay at G
maayos na mga pangungusap,
nagpapahayag ng Lagumang Pagsusulit
sarilingpalagay o kaisipan, Bilang 3
nagpapakita ng simula, gitna
at wakas.
Understanding 1. Naiuugnay ang mahalagang 3 aytem- 10 puntos bawat aytem

kaisipang nakapaloob sa mga Lagumang Pagsusulit
karunungang-bayan sa mga Bilang 1
pangyayari sa tunay na buhay sa
kasalukuyan

Filipino 8
2. Naibibigay ang kahulugan ng 3 aytem- 5 puntos bawat aytem
matalinghagang pahayag sa Lagumang Pagsusulit
alamat at epiko Bilang 2
Product Performance 1. Nakabuo ng isang 5 aytem-4 na puntos ang pinamataas

makatotohanang konsepto na Project Integration sa bawat dimensyon
magagamit na pangproyektong
panturismo
LEARNING MODULE STAGE 3 LEARNING PLAN FLOW
ACTIVITIES MAP:
ACTIVITIES FOR ACQUIRING KNOWLEDGE ACTIVITIES FOR MAKING MEANING AND ACTIVITIES LEADING TO TRANSFER
AND SKILLS DEVELOPING
UNDERSTANDING
( INTRODUCTION ) EXPLORE
Pagbabalik aral sa pamamagitan ng Pagsagot sa akrostik upang matukoy ang
pagbuo ng konsepto na galing sa mga kahalagahan ng panitikan sa buhay at
pangunahing impormasyon na kanilang sa pagkakakilanlan
natatandaan.
Pagsusuri sa mga larawan upang Pagsulat ng adaptasyon mula sa alamat
matukoy ang kasaysayan at mailarawan na binasa upang makagawa ng isang
ang panahon. iskrip at gamitin na piyesa sa
pagtatanghal ng Readers Theater
Paghahanap ng iba’t ibang Pagbasa at pagtatalakay kasama ang
impormasyon upang mas maunawaan mga kapangkat upang magawa ang
ang pagkakaiba ng mga katangian at gawain at maihatid ang impormasyon
kahulugan ng mga panitikan. ng tama sa ibang mga kamag-aral
(Small group discussion)
( INTERACTION ) FIRM UP

Filipino 8
Panghuhula kung anong uri ng Paglalahad ng mga mahahalagang
karunungang-bayan ang ipinapakita katangian ng bawat karunungang-
bayan at layunin nito sa ating
pagkakakilanlan
Pagbabasa ng mas marami pang Pagsasadula ng mga karunungang-
halimbawa ng mga karunungang-bayan bayan upang magamit ito sa iba’t ibang
mula sa iba’t ibang mga references mga sitwasyon at simpleng mga usapan.
Paghahanap ng mga kahulugan ng Paglalahad ng mga opinyon tungkol sa
mga karunungan-bayan upang higit paggamit at paniniwala sa mga
itong makilala at maunawaan karunungang-bayan hanggang sa
kasalukuyan.
Pagbuo ng character map, Pagsulat ng sariling gawang
pagbalangkas sa kasaysayan at karunungang-bayan, alamat at ilahad
pagtukoy ng mga elemento ng alamat ang sariling damdamin ukol sa ginawang
akda.
Pagpapalabas ng isang maikling video Pag-uugnay ng kasaysayan sa mga
na isang magandang halimbawa ng alamat at epiko
alamat
Pagsasaliksik sa mga maaaring gamitin Paggamit ng venn diagram upang
upang maging konsepto sa paggawa ng maihambing ang isang alamat at epiko
sariling alamat
Pagkilala sa mga katangian ng isang Pag sulat ng mga detalye ng alamat
alamat at epiko gamit ang Fan Fact Analyzer
Pagsasaliksik sa mga impormasyon Pagsagot sa diagram plotting tungkol sa
tungkol sa panitikan sa panahon ng mga epikong binasa
Kastila at Hapon
(INTEGRATION) DEEPENING
Pagpapanood ng isang “video” Pagbuo ng “blueprint” na gagamitin
patungkol sa turismo ng Pilipinas at bilang isang proyektong panturismo
pagbuo ng repleksyon ukol dito.
Pagsasaliksik sa iba’t ibang kulturang
makikilala mula sa tiyak na lugar na pinili
ng mga mag-aaral.
Pasusuri sa mga naisulat na konsepto sa
pagbuo ng isang proyektong panturismo
Filipino 8
SCAFFOLD FOR TRANSFER
LEVEL 1 LEVEL 2 LEVEL 3 LEVEL 4
DIRECTED PROMPT OPEN PROMPT GUIDED TRANSFER INDEPENDENT TRANSFER
Aktibiti: Pagpapanood ng isang Aktibiti: Pagsasaliksik sa iba’t Aktibiti: Pasusuri sa mga naisulat Actibiti: Pagbuo ng “blueprint”
“video” patungkol sa turismo ng ibang kulturang makikilala mula na konsepto sa pagbuo ng isang na gagamitin bilang isang
Pilipinas at pagbuo ng sa tiyak na lugar na pinili ng mga proyektong panturismo proyektong panturismo
repleksyon ukol dito.
mag-aaral.
1. Paghuhugot: “Gaano ba 1. Ngayon ay palawakin pa 1. Bigyan ng oras ang mga
kaganda at kayaman ang Magsaliksik sa kabuuang ang konseptong nabubuo mag-aaral na matapos
Pilipinas?” Kilalanin nang mabuti kulturang makikilala mula sa mula sa kanilang isipan. ang paggawa ng
ang iyong bansa sa tiyak na “lugar” na pinili ng mga Ipagawa na ang unang blueprint sa klase.
pamamagitan ng panonood ng mag-aaral. Hanapin ang uri ng “draft” ng proyektong
isang “video presentation.” 2. Pagkatapos mabuo ang
pamumuhay, kabuhayan, panturismo sa isang papel.
“blueprint”, paghandain
paniniwala, tradisyon, relihiyon,
2. Panghugot na tanong: 2. Suriing mabuti ang ang mga bata para sa
at impluwensya ng mga
Talakayin ang napanood na konseptong nabubuo ng isang simpleng pag-uulat
katutubo at mga
video sa klase, “sa panonood ng mga mag-aaral: May sa klase ng mga
mandarayuhan na lumaganap
video, anong damdamin ang kaugnayan ba ang proyektong panturismo na
sa pook. Maghanap ng ilang
higit na namayani sa iyo bilang konsepto kanilang nabuo kanilang nagawa
mga “reference books” o mga
Pilipino?” Ibahagi sa klase. sa lahat ng mga (GRADED).
panitikan na makakatulong sa
impormasyong kanilang
3. Panimulang Gawain: Ngayon kanilang pagsasaliksik. Repleksyon:
nasaliksik?
ay makipagtalakayan sa inyong
MGA GABAY NA TANONG SA a. Mula sa proyektong
mga kapangkat at pag-isipan 3. Magbigay suhestyon sa
PANANALIKSIK: panturismo na iyong
maigi ang konseptong mabubuo mga konsepto na
mula sa lugar na kanilang napili nabuo, anong mga
1. Ano ang kanilang kultura? nabubuo sa kanilang
(SOCIAL SCIENCE), upang kasanayan (skills) ang sa
Ilarawan ito. talakayan.
makapagumpisa sa tingin mo iyong
pagpaplano ng proyekto. Isulat 2. Ano ang pinag-ugatan ng 4. Pagkatapos, ang bawat napaunlad?

Filipino 8
sa isang buong papel ang kanilang kultura? Isa-isahin. pangkat ay mag-uulat sa b. Napagtibay ba ng gawain
inyong mga ideya. klase tungkol konseptong na ito sayo ang ugnayan ng
3. Nasakop din ba ng mga
kanilang nabuo. panitikan sa kasaysayan?
mandarayuhan ang kanilang Bakit oo, bakit hindi?
lugar? Sino-sino sila? Tandaan: Ang guro sa
Filipino ang siyang
4. Anu-anong mga katangiang
maghuhusga kung mabuti
mandarayuhan ang na ang konsepto upang
lumutang sa kanilang pook? maumpisahan at mailapat
na ang paggawa ng
Anu-ano din naman ang
blueprint.
mula sa kanilang katutubo?
Ipaliwanag.
5. Maaari mo bang alamin ang
kanilang mga kakaibang
mga paniniwala’t tradisyon?
Tuklasin.
6. Ano-ano ang mga bagay na
higit na naiiba sa kanilang
pook na maaaring maging
marka o simbolo ng kanilang
pagkakakilanlan?

Filipino 8
CALENDAR
JUNE 2014
Unang Linggo: Araw 1: Araw 2: Araw 3: Araw 4:

Hunyo 9-13, 2014 ORIENTATION DAY PRE-TEST/FREQUENCY OF Pagbuo ng mga Pangkat: Introduksyon:
Aralinsa Traymestre: ERRORS Pag-iisip ng pangalan ng Ano ang Panitikan?
Panitikan (PANITIKAN SA PANAHON grupo, mga ekspektasyon Anu-ano ang uri at anyo
NG KATUTUBO, KASTILA AT mula sa grupo at pagbuo nito?
HAPON) ng yell. (Pagbabalik-aral)
Ikalawang Linggo: Araw 5: Araw 6: Araw 7: Pagsusuri. Araw 8: Input.

Hunyo 16-20, 2014 Pormatibong Pagtataya, IRF: Panitikan ng Pilipinas sa Talakayan: Panitikan sa KAHOOT at Presentasyon:
Aralin 1: Karunungang- Kaalaman bilang 1: Panahon ng Katutubo, Panahon ng Katutubo; sa Kilalanin kung ano
bayan Pagbibigay halaga sa Kastila at mga Hapon. karunungang-bayan ito:
iyong palagay, buhay na
Panitikang Pilipino Salawikain, sawikain,
ba ang panitikan bago pa
kasabihan at bugtong.
man dumating ang mga
banyaga? Paano mo
nasabi?
Ikatlong Linggo: Araw 9: Process Araw 10: Process to Output. Araw 11: Appreciation Araw 12:
Hunyo 23-27 Ikalawang araw: Pangkatang Gawain 1: Pagbibigay-kahulugan sa PORMATIBONG
Pagkakaiba-iba ng Pakilala ng iba pang mga Karunungang-bayan: PAGTATAYA, Kaalaman blg.
kasabihan sa salawikain. halimbawa ng bawat Pagkilatis ng mga ibinigay 2 at Kasanayan blg. 1:
Pagtalakay sa mga karunungang-bayan at na halimbawa sa Karunungang-bayan at
Eupemistikong Pahayag at gamitin ito sa isang ginawang pangkatan at pagbibigay kahulugan nito.
Pagsusuri sa mga Bugtong. dayolog. bigyan ito ng kahulugan
batay sa gamit nito mula sa
nabuong dayalog.
Ikaapat na Linggo: Araw 13: Skill Dev’t. Araw 14: Skill Dev’t. Araw 15: Araw 16: Pagsusuri
Hunyo 30-Hulyo 4 Kasanayan blg 1: Kasanayan blg. 2: LAGUMANG PAGTATAYA, Dyad Activity: Ano ang
Aralin 2: Alamat at Epiko BUGTONG sa Makabagong SALAWIKAIN, hatid gintong Kaalaman blg. 1: Mga Alamat? Epiko? Gamitin
Filipino 8
Panahon. Paggawa ng aral sa akin. Paggawa n g Karunungang-bayan ang Venn Diagram
sariling bugtong. sariling salawikain.
Ikalimang Linggo: Araw 17: Input to Process Araw 18: Process Araw 19: Discussion Araw 20:
Hulyo 7-11 Pagbasa ng Alamat ng Ikalawang Araw: Ikatlong Araw: PORMATIBONG
Maguindanao: Pangkatang Pagbabalangkas ng Pagtalakay sa mga PAGTATAYA, Kasanayan
Gawain Bilang 2, Pagbuo Kasaysayan at Aral mula sa Elemento/Sangkap ng Blg. 2: Elemento ng Alamat
ng Readers Theater. Alamat ng Maguindanao isang Maikling Kwento ng Maguindanao
Ikaanim na Linggo: Araw 21: Elicitation Araw 22: Skills Dev’t Araw 23: Application Araw 24: Appreciation
Hulyo 14-18 Wika: Pang-abay na LECTURE: Kasanayan sa Kasanayan: Pagbuo ng PRESENTASYON: Pagbibida
Aralin 3: Pang-abay na Pamanahon at Panlunan pagsusulat ng orihinal na Alamat sa malikhaing ng mga gawang alamat sa
Panlunan at Pamanahon mula sa Alamat ng alamat. Paggawa ng pamamaraan, gamit ang klase.
unang draft. Learning Device. Paggawad sa mga
Maguindanao
Pinakamalikhaing gawa.
Ikapitong Linggo: Araw 25: Input-Process Araw 26: Process to Output Araw 27: Discussion Araw 28: Elicitation
Hulyo 21-25 Pagbasa ng Epiko ni Paggawa ng Radyodrama: Ano ang Epiko, saan ito Wika: I-post at I-share!
Bagobo: Pangkatang Radyodrama mula sa nagmula. Paano mo Pagsasabi ng Sanhi at
Gawain Blg. 4, Pagbuo ng sariling adaptasyon ng makikilalaang isang Epiko? Bunga at ang hudyat nito.
Sariling Adaptasyon sa Epiko ng Bagobo.
Epiko.
Ikawalong Linggo: Araw 29: Discussion Araw 30: Process/Output Araw 31: Araw 32:
Hulyo 28-Agosto 1 Unang araw: Talakayan sa Ikalawang Araw: LAGUMANG PAGTATAYA, LAGUMANG PAGTATAYA,
Pagsulat ng sariling talata. Pagsusulat ng sariling Kaalaman Blg. 2: Alamat at Pag-unawa Blg 1: Panitikan
sanaysay at pag-eevaluate Epiko sa Panahon ng Katutubo
ng gawang mga talata ng
mga kaklase
Ikasiyam Linggo: Araw 33: Input Araw 34: Process Araw 35: Discussion Araw 36: Elicitation
Agosto 4-8 Paggawa ng Pananaliksik: Pangkatang Gawain blg 5: Pagkilala sa mga Haiku: Wika: Paghahambing,
Maikling Talakayan sa Ano ang iyong natuklasan Ano ang haiku? Magkatulad, Pasahol at
Panitikan sa pagdating ng sa Panitikan ng mga Pilipino Palamang
Pagbibigay Kahulugan sa
mga Kastila at Hapon pagdating ng mga Kastila
mga ito.
Filipino 8
at Hapon? (Kasanayan sa
Pananaliksik at Pagbigkas)
Ikasampong Linggo: Araw 37: Araw 38: Understanding Araw 39: Understanding Araw 40:
Agosto 11-15 LAGUMANG PAGTATAYA: Diskusyon: Isang maikling LAGUMANG PAGTATAYA:
Kaalaman Blg. 3: Pagbabalangkas ng PRESENTASYON: Nakilala Pag-unawa Blg. 2: Panitikan
Paghahambing. Kasaysayan sa mga mo ba ang Pagka-PILIPINO sa panahon ng Mga Kastila
binasang mga Panitikan mo sa pagbasa ng mga at Hapon.
Panitikan? Sa papaanong
paraan?
Ikalabinisang: Araw 41: ARAW 42: ARAW 43: ARAW 44:
Agosto 18-22 PROJECT INTEGRATION Pagbuo ng Pangkat at PAGSASALIKSIK PAGSASALIKSIK
Paghuhugot: pagbibigay ng mga Impluwensya ng mga Kabuuang Kultura:
Pagpapanood ng Isang gawain. Katutubo at mga Relihiyon, Tradisyon,
Video. Mandarayuhan. Pamumuhay at Kabuhayan
Ikalabindalawang Linggo: Araw 45: Araw 46: Araw 47: Araw 48:
Agosto 25-29 Pagsagot sa "Graphic Pagbuo ng Unang Pagbubuo ng mga maliliit Pag-uulat sa nabuong
Organizer”: Pagsasama ng Konsepto ng Blueprint na detalye na ilalagay sa konsepto: Gaano kaugnay
mga Impormasyon blueprint. ang mga konseptong
nailagay sa blueprint sa
mga impormasyong
nasaliksik.
Ikalabintatlong Linggo Araw 49: Araw 50: Araw 51: Araw 52:
Setyembre 1-5 (RESERVED FOR HOLIDAYS (RESERVED FOR HOLIDAYS (RESERVED FOR HOLIDAYS (RESERVED FOR HOLIDAYS
AND NO CLASSES) AND NO CLASSES) AND NO CLASSES) AND NO CLASSES)
Ikalabin-apat na Linggo Araw 53: Araw 54: Araw 55: Araw 56:
Setyembre 8-12 Pagbabalik-aral sa mga Pagbabalik-aral sa mga Unang Traymestreng Unang Traymestreng
Aralin, Unang Araw Aralin, Ikalawanag Araw Pagsusulit Pagsusulit

Filipino 8
I. INTRODUKSYON
Araw 1
Orientation
Araw 2
PANIMULANG PAGTATAYA
Aalamin ng guro kung gaano na ang lawak ng kaalaman ng mga mag-aaral sa mga Aralin sa Unang Traymestre sa pamamagitan
ng pagsagot sa lahat ng aytem.
Aralin Blg.1-3: Panitikan sa Panahon ng Katutubo, Kastila at Hapon
Araw 3
Pag-iibayo:
A. Hook Activity:
PAGSUSURI: Kasaysayan ng Pilipinas,ating Balangkasin sa Pagbabasa ng Panitikan
Balik-aral: Ano ang Panitikan?

Anu-ano ang mga anyo ng isang panitikan?
Anu-ano ang mga uri ng isang paniikan?

Filipino 8
U :
ANYO URI:
PANITIKAN
Patuluyan, Pasalindila,
Patula at Pasalinsulat at
Patanghal Pasalintroniko
Panglahatang Gawain: Ilarawan ang mga sumusunod na mga larawan. Mahihinuha ng mga mag-aaral ang mga bawat panahon ng mga
larawan nasa ilalim. Masasabi nila na nagpapakita ito ng impormasyon ng ating kasaysayan, kultura, pangyayari at pamumuhay. Isipin
mabuti: Sa pagbabasa ba natin ng mga panitikan, mababalangkas ba natin ang ating kasaysayan mula dito? Ipahayag ang iyong
saloobin sa klase. Magkakaroon ng isang malawakang paglalahad ng impormasyon at kaalaman sa klase ng baat mag-aaral. Ang lahat
ay kinakailanagn makapagbigay saloobin.

Filipino 8
Araw 4
B. Eliciting Prior Knowledge: IPABATID SA BAWAT LETRA
May malaki bang impluwensiya ang panitikan sa iyong buhay bilang Pilipino? Paano mo ito pinahahalagahan? Subukin mong
sagutin ang mga tanong sa pamamagitan ng pagbuo ng akrostik mula sa salitang panitikan.
P
A
N
I
T
I
K
A
N
Paglalahad: Ipahayag sa harapan ng iyong mga kamag-aral ang iyong naging kasagutan mula sa ginawang akrostik. Magbigay ng
suhestyon o opinyon sa kapawa kamag-aral. Unawain at makinig upang mas lumawak pa ang kaalaman at pag-unawa sa panitikan.

Filipino 8
II. INTERAKSYON
Firm – Up:
Araw 5
PANIMULA
Panglahatan Gawain: Magkakaroon ng isang malawakang diskusyon tungkol sa panitikan ng mga katutubo.
Batay sa iyong sariling paniniwala, buhay na ba ang panitikang Pilipino bago pa man dumating ang mga dayuhan?
Ano ang mga bagay na maaaring makapagpatunay ng inyong sinabi?
Ihanay ang mga paniniwala ng mga mag-aaral. Isulat sa pisara ang kanilang mga kasagutan gamit ang pormat na nasa ibaba, saka muli
silang tanungin, alin kaya sa mga sumusunod ang na kasagutan ang ilalagay nila sa tama at maling paniniwala na kanilang nabanggit.
Maling Paniniwala…
Tamang Paniniwala…

Filipino 8
Araw 6
Aralin Bilang 1.1: Mga Karunungang-bayan

Panglahatang Gawain: (Kahoot) Hulaan kung anong karunungang-bayan ang mga sumusunod. Sa bawat paghula ng mga mag-aaral
bigyan sila ng ilang segundo upang makapagbigay ng sagot, pagkatapos ay ibigay ang tamang kasagutan at ipaliwanag ang
impormasyon na makikita sa baba (LECTURE 1).
Tanong: Anong karunungang-bayan ang sumusunod? Sagot:

Munting bolang itim, katas ay nakakalasing. Bugtong
Papuri sa harap, sa likod paglibak. Salawikain
Pinagbuhatan niya ng kamay ang kanyang anak. Sawikain
Ubos-ubos biyaya, bukas nakatunganga. Kasabihan
LECTURE 1
ALAM MO BA NA...
KARUNUNGANG-BAYAN- Kasama sa kabang-yaman ng karunungang-bayan ng ating bansa bago dumating ang mga Espaῆol ay ang
salawikain, kawikaan, at kasabihan.
Salawikain O Karaniwang patalinghaga ang salawikain na may Mga Halimbawa:

kahulugang nakatago. Ang salawikain ay 1. Sa paghahangad ng kagitna,
karaniwang nasusulat ng may sukat at tugma isang salop ang nawala.
kaya masarap pakinggan kapag binibigkas. 2. Ang maniwala sa sabi-sabi,
ay walang bait sa sarili.
3. Ang taong nanunuyo,
dala-dala’y bukayo.
4. Ang taong walang kibo
nasa loob ang kulo.
Filipino 8
Sawikain O Ang pagsasawikain o pagtatambis ay isang paraan Mga Halimbawa:
ng pagsasalita na hindi gumagamit ng mararahas 1. parang natuka ng ahas- natulala
na salita upang maiwasan ang makasakit ng loob. 2. itaga mo sa bato- pakatandaan
Ang sawikain o patambis samakatuwid, ay 3. malayo sa bituka- hindi malubha
masasabing mga salitang eupemistiko, patayutay o 4. mahaba ang kamay- magnanakaw
idyomatiko na ginagamit upang maging maganda
ang paraan ng pagpapahayag.
Kasabihan Mga Halimbawa:
O Ito’y may payak na kahulugan ngunit ito’y maari 1. Ang hindi marunong lumingon sa
ring gumamit ng mga talinghaga, malimit lamang. pinangggalingan ay hindi makakarating
Ito ay binibigkas nang patula at may taglay na sukat sa paroroonan.
at tugma. Nagsisilbing salamin ng tao upang makita 2. Wala nang hihigit pang kadakilaan sa
at masuri ang ating kilos, ugali at gawi. pag-alay ng buhay sa bayan.
3. Huwag kang magtiwala sa 'di mo
kakilala.
4. Ang kaginhawaan ay nasa kasiyahan, at
wala sa kasaganaan.
5. Ang hindi magmahal sa kanyang wika
ay mahigit pa sa hayop at malansang
isda.
Bugtong O Isinasagawa tuwing may okasyon o anumang Mga Halimbawa:

pagtitipun-tipon. Ito ay inilalahad nang malarawan, 1. Dumaan si negro, namatay ang mga
masagisag, madalumat, dili kaya’y sa tao.
makatotohanan o realistikong pamamaraan. 2. Isang balong malalim, punong-puno ng
patalim.
3. Wala sa langit, wala sa lupa, kung lumakad
ay patihaya
4. Wala na ang tiyan, malakas pa ang sigaw.
Sabi-sabi
Filipino 8
Araw 7
Pagkatapos mong malaman ang mahahalagang impormasyon sa aralin, marahil ay nakikilala nila ang konsepto ng salawikain, sawikain at
kasabihan. Upang masubukan pa ang kanilang kaalaman at tamang pag-unawa sa paksang pinag-aaralan, subukin gawin ang ilan pang
gawain:
PORMATIBONG PAGTATAYA: KAALAMAN BLG. 2

Panuto: Tukuyin ang mga sumusunod kung alin ang salawikain, sawikain, kasabihan, sabi-sabi at bugtong. Isulat ang sagot sa bawat
patlang.
PORMATIBONG PAGTATAYA: KASANAYAN BLG. 1Panuto: Balikan ang Kaalaman Bilang 2. Unawain ang bawat bilang ng iba’t-ibang
karunungang-bayan at ipaliwanag ang ibig ipakahulugan nito. Kung ito naman ay bugtong, ipaliwanag kung paano ito inilarawan upang
makuha ang kasagutan. Isulat ang sagot sa bawat kahon.
Araw 8
APLIKASYON AT PAGPAPALAWAK
Pangkatang Gawain: Upang maipakita ang iyong interes at makilala pa ang mas maraming karunungang-bayan, gamitin ito sa
dayalog.Gumawa ng mga dayalog na gumagamit ng mga sumusunod na karunungang-bayan. Magsaliksik sa iba’t ibang references sa
internet at sa library. Maging malikhain sa pagpresent ng inyong mga dayalog.
Pangkat 1: Mga Bugtong Pangkat 2: Salawikain Pangkat 3: Sawikain Pangkat 4: Kasabihan
1. Paano mo magagamit ang 1. Paano mo magagamit ang 1. Paano mo magagamit ang 1. Paano mo magagamit ang
bugtong sa loob ng paaralan? mga salawikain sa loob ng mga sawikain sa loob ng iyong kasabihan sa normal na pag-
2. Paano mo mahihikayat ang iyong bayan? tahanan? uusap sa mga kaibigan?
iyong mga kaibigan na 2. Paano mo mapapa- 2. Paano mo magagamit ang 2. Paano mo magagamit ang
makipaglaro sayo ng halagahan ang mga aral na mga sawikain sa mga simpleng mga kasabihan sa ilan mga
bugtungan? nilalaman ng salawikain? usapan sa iyong pamilya? sitwasyon at simpleng usapan
ng iyong mga kaibigan?

Filipino 8
Pamantayan sa Pagmamarka
Dayalog/Mga Karunungang Pagkamalikhain 30% Presentasyon 20% Audience Impact 10%

bayan 40%
Nakagagamit ng mga Nasagutan ang mga Nakapagtanghal ng kanais-nais Lubos na naunawaan ng
karunungang bayan ng wasto katanungan ng higit pa sa at maayos ang bawat manunuod ang dayalog na
at nakapagbigay ng maraming inaasahan. pagbigkas at pag-arte. ipinalabas sapagkat ito ay
halimbawa nito. malinaw at maayos.
Araw 9
PAGLILINANG
PAGTALUNAN NATIN, PUNTO SA PUNTO

Ilahad ang iyong panig sa paksa (DEBATE). Subuking gamitin ang mga konseptong natutuhan sa araling pampanitikan at panggramatika.
Isulat ang sagot sa papel.
KARUNUNGANG- BAYAN: MABISA PA RING GAMITIN BILANG PATNUBAY O GABAY NG

KAGANDAHANG-ASAL SA KASALUKUYANG PANAHON
Naipakita mo sa gawaing ito ang kahalagahan ng mga karunungang-bayan sa kabataang Pilipino. Malaki ang maiaambag mo sa
pagpapanatili at pagpapaunlad ng ating matandang panitikan kung ang mga ito ay magagamit mo sa iyong buhay.

Filipino 8
Araw 10
Subukin ang natutuhan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagbibigay ng pagtataya.
LAGUMANG PAGTATAYA: Kaalaman Blg. 1
Araw 11
Pang-isahang Gawain- Sumulat ng sariling bugtong at salawikain. Bigyan ng 40 minuto upang makabuo ang mga mag-aaral ng
karunungang-bayan. Pagkatapos ay ibida sa klase ang naisulat na karunungang-bayan.
Araw 12-14
PANIMULA
LARAWAN NG PINAGMULAN
Pansinin mo ang mga larawan na nasa loob ng kahon. Pamilyar ka ba sa mga ito? Alamin natin ang iba mo pang kaalaman sa paksang
iyong pag-aaralan sa tulong ng mga larawan. Subukin mong sagutin ang kasunod na mga tanong.
Ang mga larawan ay hinango sa
http://www.google.com.ph/search

Filipino 8
Gabay na mga tanong:
1. Ano-ano ang maaaring maging paksa ng alamat?

2. Nakatulong ba ang alamat upang maging malinaw ang pinagmulan ng mga bagay?
3. Makikita ba sa bawat paksa ng alamat ang tatak ng pagiging mamamayan? Patunayan.
Nakatulong ba sa iyo ang ginawa mong pagsagot sa mga tanong upang makilala ang alamat bilang isang akdang pampanitikan?
Basahin ang “Unang Hari ng Bembaran” Ang Alamat ng Maguindanao.
Panimulang Pangkatang Gawain- Readers Theater
1. Bumuo ng halaw na iskrip mula sa Alamat ng Maguindanao

2. Piliin ang mga kaklaseng na gaganap sa palabas
3. Mag-ensayo para sa darating na pagpapakitang gilas
4. Bigyan ng ebalwasyon ang bawat kaklase.
5. Nasa ilalim ang magaging tungkulin mo sa gawain na ito.
Pangkat Ganap Gawain

Blg.
1 Direktor } Basahin mabuti ang alamat ng Maguindanao at mula sa maikling kwento bumuo ng iskrip kasama
ang mga pangunahing tauhan at ilan pang mahahalagang tauhan.
} Pipiliin ninyo mula sa isang pangkat ang mga taong nararapat gumanap na aktor sa bawat
tauhan
} Tandaan: Nasa inyo ang kinabukasan!
2 Stage Manager } Pagkatapos magawa ang iskrip, sa inyo ibibigay ng mga direktor ito at mag-eensayo kayo
kasama ng mga napiling aktor. Bibigyan ninyo ng kopya ang mga aktor na napili.
} Makipag-ugnayan kayo sa mga direktor ukol sa nais nilang mangyari.
} Tandaan: ang isang magaling na stage manager ay may stratehiya upang makamit ang
Filipino 8
inaasahang oras. Nasa inyo nakasalalay ang kaayusan!
} Tanging 15 minuto lamang ang mabibigay sa inyo upang makapag-ensayo kayo kasama ang
mga aktor.
3 Aktor/Tagabasa } Ang buhay ng tanghalan ay manggagaling sa inyo. Aralin mabuti ang katangian ng mga tauhan
upang mapakita sa inyong ekspresyon sa mukha, mata, kilay at bibig ang damdamin na nais
iparating. Ang tono ng boses ay dapat nararapat sa tamang saloobin ng tauhan.
} Tandaan: Hindi ikaw ang nagtatanghal, kundi yung “tauhan” na iyong ginagaya.
4 Kritiko } Ang pinakamahirap na gawain ay nasa inyo. Hangarin ninyong lumabas ang kagalingan mula sa
inyong mga kakaklase, kaya kayo naririyan upang ITALA ang mga: KALAKASAN at MGA BAGAY
na DAPAT PANG IUNLAD.
} Maging mapagmasid at dapat alam ninyo lahat ng mga nagaganap. At ang pinakmahalaga
alam na alam ninyo ang ALAMAT.
Programa sa Klase
1. Iaayos ang upuan sa tatlong gilid.

2. Magbubukas ang “oras” upang mag-ensayo. 15 minuto lamang.
3. Nakaupo lamang ang direktor at mga tagapagmasid, tanging artista at sm ang pwedeng tumayo at magsalita. Maaring
magtanong ang sm mula sa direktor.
4. Pagnatapos na ang oras, ipapakilala ni guro ang magsisipagtanghal. My isang SM na dapat mag-video.
5. Mag-uumpisa ang pagtatanghal. Inaasahan na pinakamahaba na ang 10 minuto sa pagtatanghal, mas maikli mas magaling,
basta’t nandun ang buong kwento.
6. Pagkatapos ng pagtatanghal maaring magbigay ng komento ang mga direktor mula sa pagtatanghal ng mga aktor. (EMOSYON,
BOSES, PAGBIGKAS at TONO)
7. At sa huli, maririnig mula sa mga kritiko ang kanilang ebalwasyon.

Filipino 8
Araw 15-16
PAMPROSESONG TALAKAYAN
Pangkatang Gawain- Para mas higit na maunawaan ang alamat na binasa ating halukayin ang mga ideya na nakatago sa akda. Bigyan
ng bawat tungkulin ang apat na grupo. At bigyan sila ng oras upang makapaghanda at maiulat sa harap ang kanilang mga gawain.
I. Bumuo ng Character Map, at iulat isa-isa ang mga katangian ng bawat tauhan. (Powerpoint Presentation o sa Manila paper)
II. Balangkasin ang kasaysayan na makikita sa Alamat.
Hal. Pagkumakain ang mga panauhin, inaliw sila sa pamamagitan ng sayaw kolintang, sagayan. (Powerpoint Presentation)
KULTURA NG MGA MUSLIM SA MAGUINDANAO

Ano- ano ang mga kulturang binanggit sa Sa kasalukuyan, Patunay
akda? nananatili pa rin ba ito?
Oo o Hindi
III. Ano ang masasabi mo sa desisyun ng bawat pangunahing tauhan sa alamat? (Powerpoint Presentation)
a. Hari ng Bembaran
b. Aya Paganay Ba’i

Filipino 8
c. Hari ng Minango’aw
IV. Ano ang mahihinuhang mabuting aral mula sa binasang alamat. Gumawa ng tsart na tumutukoy ng pinakamahalagang aral
hanggang sa pinakamaliit na aral na nahinuha mula sa alamat. (Powerpoint Presentation)
Ihanda ang mga sumusunod:

Mga dalawa o tatlong tanong na maaaring ibigay pagkatapos ng pag-uulat.
Lider, tagasulat, taga-ulat at mga taga-ayos.
Dapat alam ng bawat miyembro ang inuulat. (maghanda sa mga tanong ng kaklase at ng inyong guro)
At ang inyong biswal o awdyo-biswal na mga materyal na gagamitin sa pag-uulat.
Pamantayan sa pagmarka:
+4 Mahusay at malikhain ang pag-uulat at alam ng bawat isa ang nilalaman ng ulat
+3 Nakapag-ulat ng may pag-unawa at alam ang nilalaman ng ulat
+2 Nakapag-ulat ngunit ilan sa mga inulat ay hindi malinaw at sapat
+1 Nagtangkang mag-ulat subalit hindi maunawaan atindi sapat
Araw 17
KILALANIN ANG PINAGMULAN – FAN FACT ANALYZER

Batay sa mga impormasyon na nailahad sa mga naunang gawain, paano mo mailalarawan ang alamat bilang akdang pampanitikan?
Isulat ang sagot sa papel gamit ang fan fact analyzer. Gayahin ang pormat.
ALAMAT

Filipino 8
Nataya na natin ang iyong dating kaalaman sa paksa at alam ko na handa ka nang dagdagan pa ito sa pamamagitan ng mga gawain
na batid kong makatutulong sa iyo upang malinang mo ang kinakailangang pag-unawa .Simulan natin sa pamamagitan ng pagsagot mo
sa mga tanong na magiging gabay sa iyong pag-aaral mula simula hanggang huling bahagi ng araling ito.
Mga Gabay na Tanong:
1. Paano nakatutulong ang alamat sa pag-unawa ng pinagmulan ng mga bagay sa kasalukuyan?
2. May saysay pa ba ang mga alamat bilang mga akdang pampanitikan sa kasalukuyan? Patunayan.
3. Nakatutulong ba ang paggamit ng mga lugar at panahon upang mabisang maipabatid ang mahahalagang pangyayari sa isang
kuwento tulad ng alamat? Patunayan.
Araw 18-19
LECTURE 2
GABAY:
I. Ano ang alamat bilang isang akdang pampanitikan?
II. Saan nagmula ang isang maikling kwento?
III. Mga Bahagi ng isang Alamat/Maikling Kwento
Simula/Panimula O layunin ng bahaging ito na pukawin ang interes ng mga mambabasa na tapusin ang akda.
O Dito ipinakikilala ang mga pangunahing tauhan at paglalarawan sa tagpuan
O Pagsaklaw sa nakaraan o “antecedent”
Saglit na Kasiglahan O sa bahaging ito matatagpuan ang pagbabalik-tanaw sa mga pangyayari o flashback.
O naglalahad ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang masasangkot sa suliranin
O Pagpapakilala sa suliranin

Filipino 8
Pataas na O sa bahaging ito magsisimula ang balakid ng pangunahing tauhan.
Aksyon/Komplikasyon
O Sa suliranin umiikot ang mga pangyayari sa akda.
O Patungong Kasukdulan (pinakamasidhing bahagi ng akda. Matatagpuan sa bahaging ito
ang ideya ng mambabasa sa magiging kalutasan sa suliranin ng pangunahing tauhan.)
Pababang O Sa bahaging ito, unting-unti naaalis ang sagabal, nalulutas ang suliranin, at nagtatagumpay o
aksyon/Resolusyon pagkabigo ng isang tauhan laban sa kanyang katunggali.
O Epekto ng Kasukdulan
O Dito napagtanto ng tauhan ang kanyang desisyon kung ito’y tama o mali.
Wakas O Ang huling pagsasaad ng mensahe, maging tago o lantad, ay maliwanag na naihahatid sa
mga mambabasa.
IV. Mga Sangkap at Elemento ng isang Alamat/Maikling Kwento
Tauhan O Protagonista/Antagonista/Anti-Hero
O Foil/Confidant
O Static/Dynamic/Stock
O Flat/Round
O Pangunahin/Suporta
O Tagapagsalaysay
Tagpuan O Payak- tuwirang binaggit

O Ipinahiwatig- inilarawan sa dayalog

Filipino 8
O Tumutukoy sa lugar at panahon ng pinagyarihan ng kwento
Banghay O Ang maayos at wastong pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari

O In media res (nag-umpisa sa gitna) (gumagamit ng flashback)
O Ab ovo (simula-gitna-wakas)
Paningin O pananaw na pinagdaraanan ng mga pangyayari sa isang kwento. paningin sa unang panauhan
O ang may-akda ay sumasanib sa isa sa mga tauhan na siyangnagsasalaysay ng kwento sa
pamamagitan ng unang panauhang “ako”
O paningin sa pangatlong panauhan- ang nagkukwento ay gumagamit ng pangatlong panauhanna
malayang nagsasalaysay ng mga pangyayari sa kwento. Ang nagsasalaysay ay maaaringpumasok sa
isipan at damdamin ng mga tauhan at sabihin sa bumabasa kung ano ang kanilanginiisip o
nadarama. Nabibigyan din ng puna at pakahulugan ang kilos ng mga tauhan. Nasasabing
nagsasalaysay ang lahat ng gusto niyang sabihin o itago ang nais niyang itago.
Paksang-diwa O tumutukoy sa kaisipang iniikutan ng katha. Ito ang sentral na ideya ngkwento na naghahayag ng
pagkaunawa sa buhay. Ito ay hindi dapat ihayag sa isang salita o pariralalamang kundi sabihin ito sa
isang buong pangungusap.
katimpian O masining na paglalarawan sa damdamin.

O Ang maingay at nagpapalahaw na pag-iyak ay di tanda ng kalaliman ng kalungkutan; di gaya ng
tahimik, pigil at di mailuhang pighati.
Simbolo O ito ang mga salita na kapag binabanggit sa isang akdang pampanitikan ay nag-iiwan ng iba’t ibang
pagpapakahulugan sa mambabasa.
Suliranin O mga problemang kinakaharap ng mga tauhan sa kwento. Ito ang nagbibigay daan
Filipino 8
upangmagkaroon ng kulay at kawili-wili ang mga pangyayari sa kwento. Dito makikita kung
paanokakaharapin ng mga tauhan ang paglutas sa suliraning kinakaharap.
Tunggalian O ito ang nagbibigay-daan sa madudulang tagpo upang lalong maging kawili-wili at kapana-panabik
ang mga panggyayari kaya‟t sinasabing ito ang sanligan ng akda. Nagsisimula itosa paghahangad
ng pangunahing tauhan na hahadlangan ng sinuman o anuman sa katuparan. Angsagabal o
katunggaling lakas ay dapat na nababagay sa kahalagahan ng layunin ; at dapat namagdulot ng
pananabik at kasiyahan sa mga mambabasa sa dakong huli.
Mga Uri ng Tunggalian:

O a. tao laban sa tao
O b. tao laban sa sarili
O c. tao laban sa kalikasan
O d. tao laban sa supernatural
O e. tao laban sa lipunan
Himig O Ito’y tumutukoy sa kulay ng damdamin. Maaaring mapanudyo, mapagtawa at iba

pangmagpapahiwatig ng kulay ng kalikasan ng damdamin.
Salitaan O ang usapan ng mga tauhan. Kailangang magawang natural at hindi artipisyal angdayalogo.
Kapananabikan O nalilikha ito sa paglalaban ng mga tauhan o ng bidang tauhan laban sa mga kasalungat niya. Ito ang
pagkabahalang nararamdaman ng mga mambabasa bunga ng hindi matiyakang magiging
kalagayan ng pangunahing tauhan sa kanyang pakikipagtunggali
Galaw O tumutukoy ito sa pagkakalahad o pag-unlad ng kwento mula sa pagkakalahad ng suliraninhanggang

sa malutas ang suliraning ito sa wakas ng katha.

Filipino 8
Araw 20
Story Mountain ACTIVITY

SA ANTAS NG IYONG PAG-UNAWA
Ang gawaing ito ay nakatulong sa iyo upang madali mong maunawaan ang daloy ng mga pangyayari sa alamat. Pagsunud-sunurin mo
ang mga pangyayari sa Alamat ng Maguindanao sa tulong ng Story Mountain. Gawin sa papel. Gayahin ang pormat.
Gitna

__
Simula Wakas

Katanungan sa Pagpapahalaga:
1. Naging isang mahusay ban a pinuno si Diwatandaw Gibon?

2. Ano ang Kahulugan para sa iyo ang isang magaling na pinuno? Tagasunod?
3. Kung ikaw si Aya Paganay Ba’i, papayag ka ba sa naging desisyun ng iyong asawa?
4. Susundin mo ba ang bagay na mahirap para sayo sundin kung alam mo naman na mas maraming tao ang makikinabang dito?
5. Ano ang handa mong isuko para lamang sa bayan?
Gawaing Pang-isahan: Sa iyong palagay, angkop ba ang naging desisyun ni Diwantandaw Gibon? Pangatuwiranan ang iyong sagot.
Gawin sa papel. Suriin ang mga pangyayari sa bawat bahagi ng alamat. Itala mo sa talahanayan kung alin ang makatotohanan at di-
makatotohanan. Gawin sa papel. Gayahin ang pormat.

Filipino 8
BAHAGI MAKATOTOHANAN DI- MAKATOTOHANAN
SIMULA
GITNA
WAKAS
Sa bahaging ito, iyong napagtibay na nangingibabaw sa alamat ang mga di- makatotohanang pangyayari na nagpapaigting upang
maging kapana-panabik ang kuwento na nakapaloob dito. Gayundin, sa tulong ng mga di-makatotohanang pangyayari nabubuo ang
pinagmulan ng mga bagay.
Araw 20
PORMATIBONG PAGTATAYA- Kasanayan Blg. 2

Mga Sangkap at Bahagi ng isang Alamat- “Unang Hari ng Bembaran”
Araw 21
Wika: Pang-abay na Panlunan at Pang-abay na Pamanahon
Paghuhugot:
Pang-abay – nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri at iba pang pang-abay.
Halimbawa:
Tumakbo nang mabilis ang atleta.
Paano tumakbo ang atleta? Mabilis.

Filipino 8
2 Pangkat ng Pang-abay
1. Mga katagang pang-abay o ingklitik

2. Mga pang-abay na binubuo ng salita o parirala
Pang-abay na Pamanahon
• nagsasaad kung kailan naganap, nagaganap o magaganap ang kilos na taglay ng pandiwa. (nang, sa noong, kung, kapag, tuwing, buhat,
mula, umpisa,hanggang) / (kahapon, kanina, ngayon, mamaya, bukas, sandali atbp.)
Halimbawa:
1. Tuwing Pasko ay nagsasalu-salo ang mag-anak sa noche buena.
2. Kung araw ng Linggo ay nagsisimba ang kanilang mag-anak.
3. Manonood kami bukas ng pagtatanghal sa CCP.
Pang-abay na Panlunan
• tumutukoy sa pook na pinangyarihan, pinangyayarihan o pangyayarihan ng kilos ng pandiwa. (sa, kay o kina)
Halimbawa:
1. Masasarap na ulam ang itinitinda sa cafetorium.
2. Maraming nagsasaliksik sa silid-aklatan.
3. Siya ay nagsaing sa kaldero.
APLIKASYON
Pangkatang Gawain: Paggamit ng Pang-abay sa simpleng usapan katulad ng pag-iimbita sa isang lugar at oras.
Pangkat 1 Pangkat 2 Pangkat 3 Pangkat 4
Iimbitahan mo ang iyong mga Yayayain mong lumabas ang Makikipagkita ka sa iyong mga Makikipaglaro ka sa iyong mga
kamag-aral at mga guro iyong pamilya kasama ang kaibigan upang makapag-aral kamag-anak sapagkat libre ka
patungkol sa nalalapit mong iyong mga malalapit na kayo tungkol sa asignatura ninyo sa darating na sabado.
kaarawan. kaibigan. sa Agham
Tagpuan: Sa iyong paaralan Tagpuan: Sa inyong sala Tagpuan: Sa silid aklatan Tagpuan: Sa inyong hardin

Filipino 8
Araw 22-24
Pangkatang Gawain- Pagsulat ng sariling alamat. Gumawa ng mga pangkat na may 5 hanggang anim na miyembro. Piliin ang magiging
gawain ng inyong mga miyembro.
I. Piliin ang iyong sariling pangkat at ang kanilang mga gawain.
Creative Writer Piliin mula sa inyong pangkat ang mahusay sa pag-iisip ng ideya, nakakaisip na kapanapanabik na mga
pangyayari at may malinaw na imahinasyon.
Technical Writer Piliin mula sa pangkat ang may pinakamahusay na talent sa paggamit ng wika.
Tagapayo Piliin mula sa inyong pangkat ang may pinaka may kakayahan magbigay ng payo upang mas mapaganda pa
ang alamat na inyong gagawin.
Tagasaliksik Piliin ang mga miyembro na magsasaliksik sa inyong ideya, konsepto, pangyayari, pinagmulan, panahon at
mga bagay na may kinalaman sa kasaysayan na makikita sa inyong alamat.
II. Maikling Workshop sa Malikhaing Pagsulat
1. Paano makakabuo ng isang story outline?

2. Paano makakabuo ng mga lohikal at kapanapanabik na kwento?
3. Ano ang mga sangkap na kailangan upang masabing mahusay ang pagkakabuo ng iyong alamat?
4. Ano ba ang paraan ng pagpapangalan sa tauhan?
5. Paano mo maihahanay ang kasaysayan o ang tunay na pangyayari sa kathang-isip lamang?
6. Anu-ano ang mga istratehiya upang makapgsulat ng isang mahusay na panitikan?
III. Pagsasaliksik sa silid-aklatan upang makahanap ng ideya at pagbuo ng story outline.

IV. Pagsulat ng una at ikalawang draft.
V. Pagpapakonsulta sa Tagapayo at guro.
VI. Presentasyon ng mga alamat at Peer Mentoring

Filipino 8
Araw 25
Pagsusuri: Epiko
Ano ang alam mo tungkol sa mga alamat? Sa epiko? Isulat ang iyong mga ideya gamit ang Venn diagram.
ALAMAT
Pagkatapos ng talakayan tungkol sa alamat at epiko, alin sa iyong mga ideya ang tama at mali? Makipagpalitan ng papel sa kamag-aral. Lagyan ng
TSEK ang tama at BILUGAN ang maling ideya na isinulat ng iyong kamag-aral. Maari mo ring isulat ang ilan sa iyong mga nais na idagdag na ideya.

Filipino 8
Araw 26
SMALL GROUP DISCUSSION
Paglalahad ng Ideya sa Binasang Epiko- Tuwaang, Epiko ng mga Bagobo
1. Ibigay ang mga gawain sa bawat pangkat (4), bigyan sila ng sampung minuto upang makapagtalakayan.
Pangkat 1 Pangkat 2 Pangkat 3 Pangkat 4

Ipakilala ang mga tauhan sa Ano ang suliranin ng epiko? Isalaysay ang pagkakasunod- Ipaliawanag kung bakit ang
binasang epiko. Anu-ano ang Sino ang magkatunggali sa sunod na pangyayari sa epiko. Tuwaang ay isang epiko. Ibigay
kanilang mga katangian? binasang epiko? Ipaliwanag. ang lahat ng dahilan at
Ipaliwanag. patunayan.
2. Pagkatapos makipagtalakayan, bumuo naman ng malilit na pangkat na binubuo ng apat na tao. Isa sa pangkat 1, 2, 3 at 4.
3. bigyan ang bawat isang miyembro ng 2 minuto upang ilahad ang Gawain at kasagutan sa kanyang gawain
4. Bigyan ng marka ang tagapagsalita.
Pamantayan sa Pagmarka:
4 3 2 1
Mahusay na nailahad ang mga Nailahad ng tama at wasto Nakapaglahad ng mga ideya Nagtangkang maglahad ng
ideya ng tama at higit pa sa ang mga ideya. subalit ang ilan ay hindi mga impormasyon.
inaasahan. siguradong tama at wasto.

Filipino 8
Araw 27
Pagkilala sa mga KATANGIAN ng Epiko
LECTURE 3
Katangian o Ay isang mahabang salaysay sa anyong patula na maaring awitin o isatono.

Kahulugan ng ito’y hango sa pasalindilang tradisyon tungkol sa mga pangyayaring supernatural o kabayanihan at may layuning
Epiko seryoso dahil kinapapalooban ito o pinahahalagahan ditto ang mga paniniwala, kaugalian, mithiin a buhay ng
mga tao.
Haba Bilang ng taludtod, sa haba ng oras, at ang banghay ng epiko kung payak o komplikado.
Pagiging Mapapatunayan ito sa pamamagitan ng tatlong salinlahing pagsubok, isa narin ang naiibang bersyon nito
Katutubo sapagkat isnasalin lamang ito.
Pagkasuperntural Kadalasan karaniwang tao lamang ngunit dahil sa kanilang pamumuno ng isang kapulungan ang layunin ay
o Pagkabayani ipagtanggol ito. May elemento ng lakas at di-kapanipaniwalang kapangyarihan.
Isinasatono o Ang himig nito ay iisa lamang o monoton sa una, sa ikalaa ay nagkakaroon ng kaunting pag-iiba-iba ng tono
isinasaawit kaya mayaman sa melodiya.
Patula Masinsing pakinggan, at may regular na kumpas ang awit at kapag papakinggan ito ay may sukat. Heterometrik
ang tawag sa epikong walang sukat.
Layunin Inaawit lamang tuwing may okasyon
Araw 28
Panglatang Gawain: Pagtuklas sa kasaysayan mula sa epiko na binasa. Itala ang iyong mga natuklasan mula sa epiko.
Kultura at tradisyon Pag-uugali Di kapanipaniwalang Pamumuhay at Paniniwalailan
Pangyayari

Filipino 8
1. Ano ang masasabi mo sa mga Pilipinong namuhay noon?
2. Bakit kay sila naniniwala sa ilang mga bagay tulad ng mga makapangyarihan, Bathala at mga diyos?
Aktibiti: DIAGRAM PLOTTING

Sa bahaging ito, mabibigyan mo ng pansin ang kahalagahan ng epiko bilang akdang pampanitikan. Mapagtitibay mo kung tunay nga
itong kasasalaminan ng kultura, tradisyon, uri ng pamumuhay at kalagayang panlipunan ng mga Pilipino noong panahong naisulat ito.
Isa sa mga katangiang taglay ng epiko ay ang pagkakaroon nito ng mga pangyayaring may kababalaghan. Isa-isahin ang mga
kababalaghang nakapaloob sa binasang epiko. Pagkatapos, sagutin mo ang tanong:
“Sa iyong palagay, paano nakatulong ang nasabing kababalaghan upang makilala ang mga tauhan? “
Gamitin mo ang dayagram sa iyong pagsagot.Gawin sa papel. Gayahin ang pormat.
TUWAANG
Mga Kababalaghan
Para sa akin, nakatulong ang mga kababalaghan sa epiko sa

pagkilala ng mga tauhan sapagkat
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________


Filipino 8
Ang paglalahok ng mga pangyayaring di-kapani-paniwala o kababalaghan sa epiko ay sinasabing nakapagpapakita ng pagka-Pilipino.
Hindi ba’t bahagi na ng iyong pagka-Pilipino ang maniwala sa anting-anting, gayuma, pamahiin, at iba pa?
Ano ang mga pangyayari na nagpapatunay na ang akdang binasa ay epiko ng mga Bagobo? Isa-isahin ito.
TUWAANG
Epiko ng mga Bagobo
Mga Patunay
Madali mong makikilala ang isang epiko kung saang rehiyon ito nabibilang dahil sa kultura at tradisyong nakapaloob dito. Sa epikong iyong
binasa, nakilala mo ba nang bahagya ang mga Bagobo?
Matapos mong sagutin ang mga naunang gawain, sa iyong palagay, ano ang mga katangian ng epiko upang matukoy ang kaibahan
nito sa iba pang akdang pampanitikan ? Ipaliwanag.
Sa tulong ng mga gawain na iyong isinagawa, sa tingin ko, unti-unti mo nang nakikita ang kasagutan sa mahalagang tanong na ” Bakit
nagpatuloy ang paglaganap ng epiko mula Panahon ng Katutubo hanggang sa kasalukuyan? At upang maging matibay ang iyong pag-
unawa sa araling pinag-aaralan, bigyan mo ng pansin ang mahahalagang impormasyon .

Filipino 8
Araw 29
Pagkilala ng Sanhi at Bunga
Ngayon naman ay tatalakayin natin ang panibagong aralin na gagabay sa iyo upang lalo pang maunawaan ang kaugnayan ng mga
ideya o pangyayari sa isang akda.
Alamin
Pag-aralan mo ang larawan. Ipinapakita dito ang kasalukuyang sitwasyong kinakaharap ng mga manggagawa at mga negosyante sa
ating bansa. Ituon mo ang iyong pansin sa nais ipahiwatig ng larawan.
Magbigay ng 3 – 5 mga inaakala mong sanhi ng paghingi ng manggagawa ng dagdag na sahod. Isulat ang sagot sa iyong papel.
______________________________________________________________________________________________________________________________________
Isa-isahin mo ang mga posibleng mangyari kung hindi tataasan ang sahod ng manggagawa.
______________________________________________________________________________________________________________________________________
Maaaring iba-iba ang sagot dito. Ilan sa mga sanhi ng paghingi ng dagdag na sahod ay ang pagbaba ng halaga ng piso, pagtaas ng
Filipino 8
presyo ng bilihin, papahirap na trabaho, dagdag na oras sa trabaho, at iba pa. Ang mga bunga naman kung hindi tataasan ang sahod ay
maaaring paghirap sa buhay, pagkagutom ng pamilya, malnutrisyon, kawalan ng pambayad sa pangunahing pangangailangan, at iba
pa. Huwag kang kabahan sa iyong mga sagot! Ang katatapos na gawain ay may layong pukawin ang iyong kaalaman tungkol sa sanhi at
bunga - ang paksa ng aralin ngayon.
Karamihan sa mga pangyayari sa atin ay mayroong dahilan, o tinatawag na sanhi, at may idinudulot sa ating buhay, o may ibinubunga.
Halimbawa, may dahilan ang pagsikat ng araw, pagbuhos ng ulan, pagkasira ng kapaligiran, at marami pang iba. Ang mga ito ay
maaaring magdulot ng matinding tag-init, tuloy-tuloy na pagbaha, o pagkamatay ng mga nilalang.
Sa pagbasa man o pagsulat, mainam na alam mong tukuyin ang ugat ng pangyayari na siyang nagpapaliwanag ng dahilan o rason. Ito
ay tinatawag na sanhi. Ang sanhi ay ipinahihiwatig ng mga salitang kapag, dahil, dahilan, at rason. Walang tiyak na lugar sa pangungusap
o sa talata ang sanhi; ibig sabihin, maaaring bago o pagkatapos ibigay ang bunga ay makikita ang sanhi.
Ang bunga naman ay nagsasaad ng kinalabasan, resulta, o epekto ng isang sanhi. Ito ay ipinahihiwatig ng kaya, upang, bunga nito, atiba
pa na nagpapakita ng bunga.Kagaya ng sanhi, ang bunga ay wala ring tiyak na isang lugar sa pangungusap o talata.
Kailangang maintindihan mong mabuti ang kaibhan ng dalawa para matukoy mo kung alin nga ba ang siyang dahilan at kinalabasan
nito. Makatutulong sa iyo na hanapin kung alin ba ang nauna o mauunang mangyari at alin naman ang sumunod o susunod. Ang una ay
sanhi at ang huli ay ang bunga.
Pag-aralan ang halimbawang pangungusap.

1. Dahil sa malawakang nakawan ay nagtalaga ng mga tanod sa bawat barangay.
2. Kaya payapa ang lipunan ay may pag-uunawaan ang mamamayan.
Ano sa palagay mo ang unang nangyari sa pangungusap 1- ang pagnanakaw o pagtatalaga ng tanod? Tama ang sagot mo! Nagkaroon
muna ng sanhi, ang nakawan, bago ang bunga, ang pagtatalaga ng tanod.
Sa pangalawang pangungusap, alin ang sanhi? Alin naman ang bunga? Paano mong nalaman ito? Tumpak ang iyong mga tugon! Ang
sanhi ay ang pag-uunawaan, samantalang ang bunga ay ang payapang lipunan. Nabatid mo ito marahil dahil sa pahiwatig na salita,
gayundin sa pagtukoy mo kung ano ang mas nauna sa dalawang pangyayari.
Bukod sa mga sanhi at bunga sa pangungusap, kailangan mo ring pag-aralan at isiping mabuti ang mga dahilan sa kilos o gawi ng tao. Sa
masusi mong obserbasyon at malalim na pagkaunawa sa sitwasyon, mabibigyan mo ng akmang katwiran ang kilos ng iyong kapwa.
Sa iba’t ibang sitwasyon ay masisilip mo ang posibleng pinagmulan ng dahilan ng isang bagay, kilos, o pangyayari. Halimbawa, sa iyong
Filipino 8
pagbabasa ng diyaryo ay mapapansin mo ang mga drowing o ilustrasyon na magiging batayan mo upang bigyang katwiran ang nais
iparating ng ilustrador o kaya ay manunulat.
Araw 30
Pagsulat ng Talata
PAGSUSULAT: SANHI AT BUNGA

Ang paggamit ng kasanayang sanhi at bunga ay higit na nakapagpapaliwanag at nakapaglalarawan kung bakit naganap ang isang
pangyayari at kung ano ang naging epekto nito. Karaniwang ginagamit ang ilang pahayag na tulad ng “dahil dito, kung kaya, naging
bunga nito, ang sanhi ng, kapag ipinatupad ito at iba pa.Sa paglalahad ng sanhi at bunga sinasagot ang mga katanungang “Bakit ito
nangyari” at “ Ano ang naging epekto ng naturang pangyayari? Ang sagot sa unang tanong ay tumutukoy sa sanhi at ang ikalawang
tanong ay tumutukoynaman sa bunga.
Ngayon sumulat ng isang talata na tumutukoy sa sanhi at bunga ng mga sumusunod:
a. Magandang edukasyon sa nakakarami
b. Malinis at maayos na eleksyon
c. Mayaman at napangalagaang likas na yaman
d. Pagsunod sa mga batas
Gumamit ng mga hudyat ng sanhi at bunga, lima hanggang labinlimang talata ang pinakamaikli. Maging tuwiran at
makatotohanan sa mga ideya at impormasyon na ilalahad.
Araw 31
LAGUMANG PAGTATAYA SA KASANAYAN AT PAG-UNAWA- Karunungang-bayan, Alamat at Epiko.

Filipino 8
Araw 32-34
Pagtuklas sa pamamagitan ng Pananaliksik

Panitikan sa Panahon ng mga Kastila at Hapon
PANAHON NG ESPANYOL at HAPON

PAGSAGOT SA KWHL
K
Ano ang alam
mo na?
(What do you
know?)
W
Ano ang nais
mong malaman?
(What do you
want to find out)
H
Paano mo
makikita ang nais
mong
maunawaan?
(How can you
find out what you
want to learn?)
L
Ano ang iyong
natutuhan/
naunawaan?
What did you
learn?)

Filipino 8
Bilang patunay na naunawaan mo na ang nilalaman nito, ikaw ay inaasahang makapagpapahayag ng iyong sariling pananaw,
damdamin at saloobin sa kasakuluyang kalagayan ng ating bansa sa masining na paraan. Simulan na ang pagsagot sa mga gawaing
inilaan para sa iyong pag-unawa.
Pangkatang Gawain- Magsaliksik ang bawat pangkat sa mga mahahalagang panitikan na umusbong sa panahon ng Espanyol at Hapon.
Iulat sa klase ang mga bagay na kanilang natuklasan mula sa kanilang pananaliksik.
Pangkat 1: Kalagayan ng Panitikan sa May mga suliranin bang kinaharap ang Pilipinas upng makamit ang pag-unlad ng panitikan
Panahon ng mga Kastila nito? May pag-unlad bang naganap sa panahon ng mga kastila sa paraan ng pagsulat?
Pangkat 2: Mga karaniwang tema sa Ano ang namayaning emosyon, saloobin o layunin ng mga may-akda sa mga panitikan na
Panahon ng mga Kastila. nagawa? Magbigay ng ilang mga sikat na akda na nagpapatunay sa inyong nasaliksik.
Pangkat 3: Kalagayan ng Panitikan sa May mga suliranin bang kinaharap ang Pilipinas upng makamit ang pag-unlad ng panitikan
Panahon ng mga Hapon. nito? May pag-unlad bang naganap sa panahon ng mga Hapon sa paraan ng pagsulat?
Pangkat 4: Mga karaniwang tema sa Ano ang namayaning emosyon, saloobin o layunin ng mga may-akda sa mga panitikan na
Panahon ng mga Hapon nagawa? Magbigay ng ilang mga sikat na akda na nagpapatunay sa inyong nasaliksik.
Pagkatapos ng pagsasaliksik, sabihin sa klase na magkakaroon ng Panel Discussion. Pag-uulat sa mga impormasyon na natagpuan sa iba’t-
ibang mga references.
Araw 35
Paghahambing
LECTURE 3
Dalawang Uri ng Paghahambing
1. Pahambing o Komparatibo ginagamit kung naghahambing ng dalawang magkaibang antas o lebel ng katangian ng tao, bagay,
ideya , pangyayari, at iba pa.May dalawang uri ang kaantasang pahambing:
a. Paghahambing na magkatulad- Ginagamit ito kung ang dalawang pinaghahambing ay may patas na katangian. Ginagamitan ito
Filipino 8
ng mga panlaping ka, magka, ga, sing, kasing, magsing, magkasing, at mga salitangparis, wangis/ kawangis, gaya, tulad, hawig/
kahawig, mistula, mukha/ kamukha.
ka- nangangahulugan ng kaisa o katulad

Halimbawa: Ang Singapore ay dating kabilang sa Malaysia.
magka- nangangahulugan din ng kaisahan o pagkakatulad.

Halimbawa: Magkamukha lamang ng kultura ang India at Singapore.
sing-(sin- /sim) gaya rin ng ka-, nagagamit ito sa lahat ng uri

ng pagtutulad.
Halimbawa: Magkasingganda ang India at Singapore.
Ang maramihang sing-ay naipapakita sa pag-uulit ng unang pantig ng salitang-ugat. Muli, wala ang ganitong pattern sa
mga rehiyon ng bansa na hindi gumagamit ng reduplikasyon.
kasing- (kasin- /kasim-) ang paggamit at kahulugan ay katulad din

ng sing,(sin/sim). Pansining kapag ginamit sa pangungusap, ganito
ang pattern ng pagkabuo: kasing + s.u + ng/ ni + pangngalan + si/ ang
+ pang.
Halimbawa: Kasimbilis ng kidlat ang pagsulong ng bayang ito
sapagkat sila ang sentro ng teknolohiya.
magsing-(magkasing-/magkasim) ang pinagtutulad ay napipisan

sa paksa ng pangungusap.
Halimbawa: Ang dalawang bansa ay magkasingyaman.
Ga/ gangga- nangangahulugan ng gaya, tulad, para,paris

Halimbawa: Gamundo ang pagpapahalaga nila sa kalayaan sa wika
at relihiyon upang magkaroon ng pagkakaisa.
b. Paghahambing na Di-Magkatulad kung nagbibigay ito ng diwa ng pagkakait, pagtanggi o pagsalungat sa pinatutunayang
Filipino 8
pangungusap.
May dalawang uri ang hambingang di magkatulad:
1. Hambingang Pasahol- May mahigit na katangian ang pinaghahambingan sa bagay na inihahambing.Ginagamit ang mga sumusunod
upang maipakita ang ganitong uri ng paghahambing.
Lalo - nangangahulugan ng pagdaragdag o pagpapahigit sa kulang na katangian. Sinusundan ito ng katuwang na panghambing
na kaysa kay kung ngalang tao ang pinaghahambing, /kaysa / kaysa sa kung ngalang bagay / pangyayari.
Di-gasino - tulad ng .ginagamit sa paghahambing ng uri o katangian ng mga tao. Sinusundan ito ng alinman sa mga katagang
naghahambing, kabilang ang gaya,tulad, para o paris na sinusundan ng panandang ni.
Di-gaano - tulad ng- tulad din ng di-gasino subalit sa mga hambingang bagay lamang ginagamit.
Di-totoo- nangangahulugan ng pagtawad o pagbabawas

sa karaniwang uri. Nagagamit itong pamalit sa di-gasino at di-gaano.
2. Hambingang Palamang- may mahigit na katangian ang inihahambing sa bagay na pinaghahambingan. Naipakikita ito sa tulong ng
sumusunod:
Lalo - Ang diwa ng paghahambing ay magiging kalamangan at di kasahulan kung ang sinasamahang pang-uri ay nagpapahayag
ng kalakhan, kataasan, kalabisan o kahigtan. Muli, katuwang nito ang kaysa/kaysa sa/kay.
Halimbawa: Lalong maunlad ang isa kaysa sa isa.
Higit/mas…kaysa/kaysa sa/kay: sa sarili ay nagsasaad ng kalamangan kung ginagamit ito sa paghahambing.

Halimbawa: Higit na malinis ang isa sa isa.
Labis-tulad din ng higit o mas

Halimbawa: Labis ang kanilang pagmamahal sa bayan.

Filipino 8
Di-hamak-kung ginagamit ay karaniwang isinusunod sa pang-uri
Halimbawa: Di-hamak na mapuputi ang Singaporean sa nga Hindu.
3. Modernisasyon/katamtaman: Naipakikita ito sa pag-uulit ng pang-uring may panlaping ma-, sa paggamit ng salitang medyo na
sinusundan ng pang-uri,sa paggamit ng katagang may na sinusundan ng pang-uring nabuo sa pamamagitan ng mga panlaping
kabilaang ka-han.
Araw 36
LAGUMANG PAGTATAYA- Kasanayan sa pagsulat ng Epektibong Talata
Araw 37-38
Haiku at Tanaga
Alamin
Alam mo ba na bago pa man dumating ang mga mananakop tayo ay may sarili nang panitikan? Hindi maikakailang yumabong pa ito sa
kanilang pagdating. Sa araling ito, pag-aaralan natin ang mga akdang sumibol sa Panahon ng Hapones na bagamat napakahirapng
buhay ng mga Pilipino noon ay napaunlad pa rin ang mga tula (haiku at tanaga), at maikling kuwento. Alamin mo kung ano ang kulturang
namamayani sa panahong ito? Masasalamin ba sa uri ng panitikang lumaganap sa panahong ito ang kultura ng ating mga ninuno?
Naniniwala ka ba na ang mga paksa ng akdang pampanitikan ay naiimpluwensiyahan ng panahong naisulat ito? Alam ko na may
nalalaman ka na sa panitika n noong panahon ng Hapon. Kung wala naman, makatutulong sa iyo ang araling ito upang mabatid at
madagdagan ang iyong kaalaman tungkol dito. Subukin mo kung hanggang saan na ang iyong nalalaman sa pamamagitan ng susunod
na gawain.
Alam ko na may nalalaman ka na sa panitikan noong panahon ng Hapon. Kung wala naman, makatutulong sa iyo ang araling ito upang
mabatid at madagdagan ang iyong kaalaman tungkol dito. Subukin mo kung hanggang saan na ang iyong nalalaman sa pamamagitan
ng susunod na gawain.
GAWAIN 1. Suriin Mo
Basahin ang bawat Tanka at Haiku. Suriin ayon sa paksa at mensaheng nais ipabatid nito.

Filipino 8
Tanaga Haiku
Kabibe Tutubi
ni Ildefonso Santos ni Gonzalo K. Flores
Kabibe ano ka ba Hila mo’y tabak
May perlas maganda ka Ang bulaklak nanginig
Kung idiit sa tainga Sa paglapit mo.
Nagbubuntong hininga
Tag-init Anyaya
ni Ildefonso Santos ni Gonzalo K. Flores
Alipatong lumapag Ulilang damo
Sa lupa, nagkabitak Sa tahimik na ilog
Sa kahoy, nalugayak Halika, sinta
Sagutan:
Pamagat Paksa Mensahe
Tanaga
Kabibe
Nagbubuntong hininga
Haiku
Tutubi
Anyaya

Filipino 8
GAWAIN 2. Paghambingin Mo
Mula sa binasang Tanaga at Haiku, isa-isahin ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga ito batay sa kayarian. Kopyahin sa iyong sagutang
papel ang graphic organizer.
Mga Pagkakaiba (Tanka) Mga Pagkakaiba

TanAGA at (Haiku)
Haiku
Pagkakatulad
Sagutin ang mga gabay na tanong.
1. Masasalamin ba sa mga akda ang kultura ng bansang pinagmulan nito? Ipaliwanag.

2. Bakit kinahiligan ng mga Hapon ang pagsulat ng maiikling tula?
Nasiyahan ka ba sa naging resulta ng gawain? Huwag kang mag-aalala, nais lamang nitong sukatin ang taglay mo ng kaalaman tungkol
sa paksang tatalakayin.
LINANGIN
Babasahin at uunawain mo ngayon ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Tanka at Haiku upang matuklasan mo kung paano
pinahahalagahan ng mga Hapon ang kanilang kultura at tradisyon sa pamamagitan ng ilang akdang pampanitikan.

Filipino 8
Kaligirang Pangkasaysayan ng Tanka at Haiku
Isinalin sa Filipino ni M.O. Jocson
Ang Tanka at Haiku ay ilang anyo ng tula na pinahahalagahan ng panitikang Hapon. Ginawa ang Tanka noong ikawalo siglo at ang Haiku
noong ika-15 siglo. Sa mga tulang ito layong pagsama-samahin ang mga ideya at imahe sa pamamagitan ng kakaunting salita lamang.
Ang pinakaunang Tanka ay kasama sa kalipunan ng mga tula na tinawag na Manyoshu o Collection of Ten Thousand Leaves. Antolohiya
ito na naglalaman ng iba’t ibang anyo ng tula na karaniwang ipinahahayag at inaawit ng nakararami.
Sa panahong lumabas ang Manyoshu, kumawala sa makapangyarihang impluwensiya ng sinaunang panitikang Tsino ang mga manunulat
na Hapon. Ang mga unang makatang Hapon ay sumusulat sa wikang Tsino sapagkat eksklusibolamang ang wikang Hapon sa pagsasalita
at wala pang sistema ng pagsulat.Sa pagitan ng ikalima hanggang ikawalo siglo, isang sistema ng pagsulat ng Hapon ang nilinang na
mula sa karakter ng pagsulat sa Tsina upang ilarawan ang tunog ng Hapon. Tinawag na Kana ang ponemikong karakter na ito na ang ibig
sabihin ay “hiram na mga pangalan”.
Noong panahong nakumpleto na ang Manyoshu, nagsimulang pahalagahanng mga makatang Hapon ang wika nila sa pamamagitan ng
madamdaming pagpapahayag. Kung historikal ang pagbabatayan, ipinahahayag ng mga Hapon na ang Manyoshu ang simula ng
panitikan nilang nakasulat na matatawag nilangsariling-sarili nila.
Maiikling awitin ang ibig sabihin ng Tanka na puno ng damdamin. Bawat Tanka ay nagpapahayag ng emosyon o kaisipan. Karaniwang
paksa naman ang pagbabago, pag-iisa, o pag-ibig. Tatlumpu’t isa ang tiyak na bilang ng pantig na may limang taludtod ang tradisyunal
na Tanka. Tatlo sa mga taludtod ay may tig-7 bilang ng pantig samantalang tig-5 pantig naman ang dalawang taludtod. Nagiging daan
ang Tanka upang magpahayag ng damdamin sa isa’t isa ang nagmamahalan (lalaki at babae). Ginagamit din sa paglalaro ng aristocrats
ang Tanka, kung saan lilikha ng tatlong taludtod at dudugtungan naman ng ibang tao ng dalawang taludtod upang mabuo ang isang
Tanka.
Gaya nga nang naipahayag na sa unang bahagi ng tekstong ito, noong ika-15 siglo, isinilang ang bagong anyo ng pagbuo ng tula ng
mga Hapon. Ang bagong anyo ng tula ay tinawag na Haiku.
Noong panahon ng pananakop ng mga Hapon sa Pilipinas lumaganap nang lubos ang Haiku. Binubuo ng labimpitong pantig na nahahati
sa tatlong taludturan.
Ang pinakamahalaga sa Haiku ay ang pagbigkas ng taludtod na may wastong antala o paghinto .Kiru ang tawag dito o sa Ingles ay
Filipino 8
cutting. Ang kiru ay kahawig ng sesura sa ating panulaan. Ang Kireji naman ang salitang paghihintuan o “cutting word”. Ito ay kadalasang
matatagpuan sa dulo ng isa sa huling tatlong parirala ng bawat berso. Ang kinalalagyan ng salitang pinaghintuan ay maaaring
makapagpahiwatig ng saglit na paghinto sa daloy ng kaisipan upang makapagbigaydaanna mapag-isipan ang kaugnayan ng naunang
berso sa sinundang berso. Maaari rin namang makapagbigay - daan ito sa marangal na pagwawakas. Ang mga salita na ginagamit ay
maaaring sagisag ng isang kaisipan. Halimbawa ang salitang kawazu ay “palaka” na nagpapahiwatig ng tagsibol. Ang shigure naman ay
“unang ulan sa pagsisimula ng taglamig”. Mahalagang maunawaan ng babasa ng Haiku at Tanka ang kultura at paniniwala ng mga
Hapon upang lubos na mahalaw ang mensaheng nakapaloob sa tula.
Estilo ng Pagkakasulat ng Tanka at Haiku
Parehong anyo ng tula ang Tanka at Haiku ng mga Hapon. Maiikling awitin ang Tanka na binubuo ng tatlumpu’t isang pantig na may
limang taludtod. Karaniwang hati ng pantig sa mga taludtod ay: 7-7-7-5-5, 5-7-5-7-7 o maaaring magkapalit-palit din na ang kabuuan ng
pantig ay tatlumpu’t isang pantig pa rin.
Samantala, ang Haiku ay mas pinaikli pa sa Tanka. May labimpitong bilang ang pantig na may tatlong taludtod. Maaaring ang hati ng
pantig sa mga taludtod ay: 5-7-5 o maaaring magkapalit-palit din na ang kabuuan ng pantig ay labimpito pa rin.
Karaniwang paksa ng Tanka ay pagbabago, pag-ibig, at pag-iisa. Ang paksang ginagamit naman sa Haiku ay tungkol sa kalikasan at pag-
ibig. Parehong nagpapahayag ng masidhing damdamin ang Tanka at Haiku.
TANAGA AT HAIKU
Mayaman ang ating bansa sa mga akdang pampanitikan dahil sa impluwensiya ng mga dayuhang sumakop sa ating bansa. Isa na rito
ang tula sa Panahon ng Hapones. Sinasabing dahil sa kahirapan ng papel noong Panahon ng Hapones, lumabas ang maiikling tula na
tinatawag na tanaga at haiku. Ano ang tanaga at haiku? Ayon kina Noceda at Sanlucar, ang tanaga ay isang anyo ng tula na lubhang
mataas ang uri at binubuo ng isang matayog na guniguni atmarangal na kaisipan. May 4 na taludtod (linya ng bawat saknong sa tula) na
may sukat (bilang ng pantig sa bawat taludtod), binubuo ng pitong pantig (walang antalang bugso ng tinig na pasulat na bawat pantig ay
lagging may isang patinig) sa bawat taludturan, may tugma (pagkakatulad ng tunog sa huling pantig ng huling salita sa bawat taludtod),
at puno ng talinghaga.

Filipino 8
Halimbawa:
SIPAG
Magsikhay ng mabuti
Sa araw man o gabi
Hindi mamumulubi
Magbubuhay na hari
IKAW LANG
Dasal ko
sa Bathala
Sana’y makapiling ka
Sa luha ko at dusa
Ikaw ang aking sigla
Samantalang ang haiku ay tula ng mga Hapones na binubuo ng labimpitong pantig na nahahati sa tatlong taludtod. Ang unang taludtod
ay binubuo ng limang pantig; ang ikalawa’y may pitong pantig, at ang ikatlo’y may limang pantig tulad ng una.
Halimbawa:
Kaban ng yaman
Utak ng palabasa,
Ng manunulat.
Hila mo’t tabak...

Ang bulaklak nanginig
Sa paglapit mo...

Filipino 8
Pagpapahalaga
Sa iyong palagay nasasalamin ba sa mga tanaga at haiku ang kultura ngisang lahi? Marahil, tama ka sapagkat ang panitikan ay
salaminng kultura ng isangbansa. Ngunit pansinin kung ano ang pagkakaiba ng tanaga sa haiku sapamamagitan ng pagsagot ng mga
tanong sa ibaba.
1. Sa paanong paraan magiging gabay ang mga tanaga at haiku sa pang-araw-araw mong buhay? Patunayan.
2. Nasasalamin ba ang kilos, ugali at pamantayan sa buhay sa mga Tanaga at Haiku? Tunay na tayong mga Pilipino ay naniniwala na
sa mga akdang pampanitikan masasalamin ang kilos at pag-uugali ng isang tao. Tulad ng mga halimbawa ng tanaga at haiku sa
itaas.
3.
Araw 39-40
Pangkatang Gawain sa Pag-unawa: Upang sagutin ang tanong na “Ano ang kaugnayan ng Panitikan sa Kasaysayan?” Gumawa ng
maiikling pagtatanghal bitbit ang mga natutunang ideya at aral ngayong traymestre. Pumili sa baba kung papaano ninyo ipapalabas ang
inyong presentasyon.
Pangkat 1: Dramatic Presentation

Pangkat 2: Musical Presentation
Pangkat 3: Video Presentation
Pangkat 4: Comic Presentation
Panuto: Bigyan ng sapat na oras ang mga mag-aaral upang makipagtalakayan sa kanilang mga grupo, pagkatapos ay ibigay ang
pamantayan sa pagmamarka:
Nilalaman……………..50%
Presentasyon………….30%
Pagkamalikhain……...20%
100%

Filipino 8
Araw 41
PAGGAWA NG KONSEPTO NG PAMPROYEKTONG PANTURISMO
PANIMULANG GAWAIN: INTRODUKSYON SA PROYEKTO
Aktibiti: Pagpapanood ng isang “video” patungkol sa turismo ng Pilipinas at pagbuo ng repleksyon ukol dito.
Paghuhugot: “Gaano ba kaganda at kayaman ang Pilipinas?” Kilalanin nang mabuti ang iyong bansa sa pamamagitan ng panonood ng
isang “video presentation.”
Panghugot na tanong: Talakayin ang napanood na video sa klase, “sa panonood ng video, anong damdamin ang higit na namayani sa
iyo bilang Pilipino?” Ibahagi sa klase.
Panimulang Gawain: Bumuo ng mga pangkat na may apat na mga miyembro.
Araw 42-43
IKALAWANG GAWAIN: PAGSASALIKSIK
Aktibiti: Pagsasaliksik sa iba’t ibang kulturang makikilala mula sa tiyak na lugar na pinili ng mga mag-aaral.
Magsaliksik sa kabuuang kulturang makikilala mula sa tiyak na “lugar” na pinili ng mga mag-aaral. Hanapin ang uri ng pamumuhay,
kabuhayan, paniniwala, tradisyon, relihiyon, at impluwensya ng mga katutubo at mga mandarayuhan na lumaganap sa pook. Maghanap
ng ilang mga “reference books” o mga panitikan na makakatulong sa kanilang pagsasaliksik.
MGA GABAY NA TANONG SA PANANALIKSIK:
1) Ano ang kanilang kultura? Ilarawan ito.

2) Ano ang pinag-ugatan ng kanilang kultura? Isa-isahin.
3) Nasakop din ba ng mga mandarayuhan ang kanilang lugar? Sino-sino sila?
4) Anu-anong mga katangiang mandarayuhan ang lumutang sa kanilang pook? Anu-ano din naman ang mula sa kanilang katutubo?
Filipino 8
Ipaliwanag.
5) Maaari mo bang alamin ang kanilang mga kakaibang mga paniniwala’t tradisyon? Tuklasin.
6) Ano-ano ang mga bagay na higit na naiiba sa kanilang pook na maaaring maging marka o simbolo ng kanilang pagkakakilanlan?
Araw 44
PANUTO: Isulat ang mga mahahalagang impormasyon na iyong nabasa sa tamang laybel sa “graphic organizer” kaugnay sa pananaliksik
mo tungkol sa kultura ng iyong lugar.
PANINIWALA: PAMUMUHAY:
IMPLUWENSIYA:
KATUTUBO: KABUHAYAN:
KABUUANG KULTURA:

Filipino 8
Araw 45-48
IKATLONG GAWAIN: PAGBUO NG DRAFT
Aktibiti: Pasusuri sa mga naisulat na konsepto sa pagbuo ng isang proyektong panturismo
Ngayon ay palawakin pa ang konseptong nabubuo mula sa kanilang isipan. Ipagawa na ang unang “draft” ng proyektong panturismo sa
isang papel. Gawing gabay ang mga impormasyon sa naging pananaliksik upang makabuo ng isang makatotohanang proyekto.
Suriing mabuti ang konseptong nabubuo ng mga mag-aaral: May kaugnayan ba ang konsepto kanilang nabuo sa lahat ng mga
impormasyong kanilang nasaliksik?
Magbigay suhestyon sa mga konsepto na nabubuo sa kanilang talakayan.
Pagkatapos, kausapin ang bawat pangkat upang makapag-ulat sa klase tungkol konseptong kanilang nabuo.
Tandaan: iyong huhusgahan kung mabuti na ang konsepto na ginawa ng mga mag-aaral upang maumpisahan at mailapat na ang
paggawa nito sa blueprint.
PANGHULING GAWAIN: PAG-UULAT
Aktibiti: Pagbuo ng “blueprint” na gagamitin bilang isang proyektong panturismo at pag-uulat tungkol ditto.
Matapos mabuo ang blueprint, magkaroon ng isang maiksing pag-uulat tungkol sa nabuo nilang blueprint (GRADED).
Repleksyon:
Mula sa proyektong panturismo na iyong nabuo, anong mga kasanayan (skills) ang sa tingin mo iyong napaunlad?
Napagtibay ba ng gawain na ito sayo ang ugnayan ng panitikan sa kasaysayan? Bakit oo, bakit hindi?

Filipino 8

Filipino 8 Panitikang Katutubo Kastila

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Filipino 8 Panitikang Katutubo Kastila

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LASALLIAN LEARNING MODULE DESIGN

TEACHER: Gng. Dorothy B. Cabuyao/G. Leo Vicentino SUBJECT: Filipino 8

UNPACKING THE STANDARDS

nilalaman, implikasyon at kahalagahan makabubuo makatotohanan

STAGE 1: ESTABLISHING DESIRED RESULTS

PANGMATAGALANG PAG-UNAWA (EU):

MAHALAGANG TANONG (EQ):

Paano naiiugnay ang kasaysayan/panahon sa gawang panitikan binasa?

KAALAMAN KASANAYAN PAGPAPAHALAGA

Lasallian Learning Module Design Page | 5

Makabuo ng isang makatotohanang konsepto na magagamit na pangproyektong panturismo

GRASPS NARRATIVE OF PERFORMANCE OR TRANSFER TASK

GOAL – Makabuo ng isang makatotohanang konsepto na magagamit na pangproyektong panturismo

Lasallian Learning Module Design Page | 6

Lasallian Learning Module Design Page | 7

TOTAL NO. OF ITEMS 40

UNIT ASSESSMENT MAP

URI KAALAMAN AT KASANAYAN PAG-UNAWA TRANSFER

Lasallian Learning Module Design Page | 8

UNIT ASSESSMENT MATRIX

maaaring ihambing sa sarili Bilang 2

3. Naisusulat ang talatang: 16 puntos gamit ang rubric

Understanding 1. Naiuugnay ang mahalagang 3 aytem- 10 puntos bawat aytem

Lasallian Learning Module Design Page | 11

Product Performance 1. Nakabuo ng isang 5 aytem-4 na puntos ang pinamataas

LEARNING MODULE STAGE 3 LEARNING PLAN FLOW

Lasallian Learning Module Design Page | 12

Lasallian Learning Module Design Page | 14

Lasallian Learning Module Design Page | 15

Unang Linggo: Araw 1: Araw 2: Araw 3: Araw 4:

Ikalawang Linggo: Araw 5: Araw 6: Araw 7: Pagsusuri. Araw 8: Input.

Lasallian Learning Module Design Page | 18

Aralin Blg.1-3: Panitikan sa Panahon ng Katutubo, Kastila at Hapon

PAGSUSURI: Kasaysayan ng Pilipinas,ating Balangkasin sa Pagbabasa ng Panitikan

Balik-aral: Ano ang Panitikan?

Lasallian Learning Module Design Page | 19

Lasallian Learning Module Design Page | 20

B. Eliciting Prior Knowledge: IPABATID SA BAWAT LETRA

Lasallian Learning Module Design Page | 21

Lasallian Learning Module Design Page | 22

Aralin Bilang 1.1: Mga Karunungang-bayan

Tanong: Anong karunungang-bayan ang sumusunod? Sagot:

Salawikain O Karaniwang patalinghaga ang salawikain na may Mga Halimbawa:

Bugtong O Isinasagawa tuwing may okasyon o anumang Mga Halimbawa:

PORMATIBONG PAGTATAYA: KAALAMAN BLG. 2

Pangkat 1: Mga Bugtong Pangkat 2: Salawikain Pangkat 3: Sawikain Pangkat 4: Kasabihan

Lasallian Learning Module Design Page | 25

Dayalog/Mga Karunungang Pagkamalikhain 30% Presentasyon 20% Audience Impact 10%

PAGTALUNAN NATIN, PUNTO SA PUNTO

KARUNUNGANG- BAYAN: MABISA PA RING GAMITIN BILANG PATNUBAY O GABAY NG

Lasallian Learning Module Design Page | 26

Subukin ang natutuhan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagbibigay ng pagtataya.

LAGUMANG PAGTATAYA: Kaalaman Blg. 1

Ang mga larawan ay hinango sa

Lasallian Learning Module Design Page | 27

1. Ano-ano ang maaaring maging paksa ng alamat?

Panimulang Pangkatang Gawain- Readers Theater

1. Bumuo ng halaw na iskrip mula sa Alamat ng Maguindanao

Pangkat Ganap Gawain

1. Iaayos ang upuan sa tatlong gilid.

Lasallian Learning Module Design Page | 29

II. Balangkasin ang kasaysayan na makikita sa Alamat.

KULTURA NG MGA MUSLIM SA MAGUINDANAO