Republic of the Philippines

Department of Education
Region I
SCHOOLS DIVISION OF ILOCOS NORTE

ACTIVITY SHEETS
sa FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK),
KUWARTER 1, LINGGO 9-10

MELC: Natutukoy ang mahahalagang impormasyong sa isang

pulong upang makabuo ng sintesis sa napag-usapan.
 K TO 12 BEC CG: (CS_FA11/12PN-0j-l-92)

Layunin:

1. Natutukoy ang pangunahing ideya at suportang ideya bilang mahahalagang

impormasyon sa loob ng pulong.

2. Natutukoy ang pangunahing ideya sa loob ng pahayag at nakabubuo ng

sintesis nito.

3. Nakapaglalahad ng mabisang sintesis hinggil sa isang report tungkol sa

Corona Virus na pinag-uusapan sa pulong.

4. Nakagagawa ng sintesis mula sa anumang talk show o dokumentrayo sa

telebisyon o internet gamit ang pormat.

Inihanda ni

KAREN KAYE M. ACOBA

SHS Guro II
Pangalan: ______________________________ Petsa: __________________________
Baitang/Seksyon: ________________________ Iskor: __________________________

Pamagat ng Gawain: Ako ang Piliin Mo…

Most Essential Learning Competency: Natutukoy ang mahahalagang impormasyon
sa isang pulong upang makabuo ng sintesis sa napag-usapan. (CS_FA11/12PN-0j-l-92)

A. Panuto: Isulat ang P, kung pangunahing ideya at isulat naman ang S, kung
suportang ideya ang ipinahihiwatig ng pulong.

Dahil sa magkasunod na dalawang kumpirmasyon ng kasong 2019 Novel Coronavirus-

Acute Respiratory Disease (nCoV-ARD) noong buwan ng Abril sa Lungsod ng Ilocos Norte,
nagsagawa ng agarang pagpupulong ang Provicial Governmet of Ilocos Norte (PGIN), sa
pamumuno ni Gov. Matthew Marcos Manotoc, upang talakayin ang mga hakbangin sa pag-
iwas sa virus sa lungsod.

Ayon kay Manotoc, “Kailangan nating magpakalat ng mga tamang impormasyon sa mga
Ilocanos tungkol sa nakababahalang sakit na ito at kung ano ang mga hakbang na ginagawa
ng pamahalaang lungsod. Dapat din ipamahagi ang impormasyon sa mga paaralan at mga
pagtitipon ng mga public forum at mga anunsyo gamit ang media.”

Samantala, nagpaalala ang DRRMC sa publiko na huwag magpanic sa mga kumakalat na

“fake news’ sa mga social media o mga hindi kumpirmadong balita. Iwasan din aniya na
ipasa ang mga ito, lalo na at hindi galing sa ahensya tulad ng Department of Health. Tamang
ahensya ng pamahalaan lamang ang maaaring magbigay ng balita tungkol sa corona virus.

Nagpaalala rin ang Memorial Marcos Memorial Hosital and Medical Center , na ugaliing
maghugas ng kamay at panatalihin na malinis ang pangangatawan, kumain ng
masustansiyang pagkain at siguraduhing malinis at maayos ang pagkakaluto ng mga ito;
takpan ang bibig kung uubo o babahing; umiwas sa mga taong may sintomas ng ubo at sipon;
uminom ng maraming tubig; iwasan ang direktang kontak sa mga hayop na pambukid;
magsuot ng naaayon sa face mask at agad komunsulta sa doctor sakaling makaranas ng ubo at
sipon.

Dumalo rin sa pagpupulong sina Vice Governor Cecilia Araneta Marcos at mga
konsernadong tanggapan ng lokal na pamahalaan at iba pa.

________1. Tamang Pagkalat ng Impormasyon ukol sa virus

________2. Huwag Magpanic sa Kumakalat na ‘Fake News’

________3. Hakbang sa Pag-iwas sa Corona Virus

________4. Iwasan ang Pagpasa ng mga Maling Impormasyon

________5. Ugaliing Maghugas ng Kamay

________6. Panatilihing Malinis ang Pangangatawan

________7. Kumain ng Masustansyang Pagkain

________8. Magsuot ng naayon sa face mask

________9. Umiwas sa mga Taong may Sintomas ng Sipon at Ubo

________10. Uminom ng maraming Tubig

Pangalan: ____________________________________ Petsa: ______________

Baitang/Seksyon: ______________________________ Iskor: ______________

Pamagat ng Gawain: Hanapin Mo’t Ipaliwanag

Most Essential Learning Competency: Natutukoy ang mahahalagang impormasyong sa
isang pulong upang makabuo ng sintesis sa napag-usapan. (CS_FA11/12PN-0j-l-92)

Panuto: Tukuyin ang panguhaing ideya ang mga sumusunod na pahayag at

gumawa ng sintesis.

1. Nagkaroon ng pagpupulong ang samahan ng mga guro at kawani ng LGU sa bayan ng

Dumalneg. Napag-usapan sa pulong ang tungkol sa Cyberbullying dahil sa tumataas nitong
kaso. Kung kaya’t nabigyang-diin sa pulong ni Mayor Espiritu na ang paaralan ang may
responsibilidad sa pangyayaring ng cyberbullying. Dapat nalalaman ng panumuan ng
paaralan kung may nangyayaring bullying sa kanilang compound. Sinabi din ni Vice Mayor
Espiritu na dapat bigyang pansin ang bullying, lalo’t higit ang mga binubully. Dapat ang
lahat ay handa kapag napaharap sa nasabing pambubully, anumang klase ng pambubully na
ito. Isa pang importanteng punto nito ay ang pagpapaalala sa lahat ng magulang na kailangan
nilang gabayan ang kanilang anak sa mahusay na pamamaraan.
a. Cyberbullying
b. Huwag ipagsawalang bahala ang Cyberbullying
c. Mga Responsilidad ng paaralan sa Cyberbullying
d. Mga Importanteng Gawin kapag Biktima ng Cyberbullying
Sintesis:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. Nabigyang-diin ni DENR Sec. Roy A. Cimatu sa kanyang pulong-panayam ang halaga ng
kontribusyon ng mineral sa ekonomiya ng bawat banda. Halimbawa, kailangan ang iron sa
paggawa ng bakal na tinaguriang gulugod ng ekonomiyang pang-industriya. Isa ring
importanteng mineral fuel ang coal na nagsisilbing instrumento sa maraming proseso (tulad
ng melting at fefining ng metal) para sa kapakinabangan ng tao. makikita naman sa iba’t
ibang anto tulad ng abono, seramiks, mga pangkonstruksyong material at iba pa ang mga di-
metalikong materyal.

a. Mga Kakailanganing Mineral ng Bansa

b. Mga Adbentaheng Nagagawa sa Mineral
c. Kontibusyon ng Mineral sa Ekonomiya ng Bansa
d. Ang mga Likas na Yaman ng Bansa na may malaking pakinabang
Sintesis:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3. Mula sa kinatawan ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources, binigyan diin niya sa
kanyang forum ang Tubbataha Reef na matatagpuan sa Rehiyon IV, lalawigan ng Palawan
sa gitna ng dagat ng Sulu (sa Valencia). Ang lawak nito ay 33, 200 ektarya na kakikitaan ng
maraming uri ng aqcuatic life, tulad ng 300 uri ng koral, pinakamalaking uri ng coral reef,
iba’t ibang uri ng isa, malalaking uri ng pawikan, lionfish at pating na mas malaki sa
karaniwang laki na makikita sa ibang diving site. Sa lalim na dalawampu’t limang
talampakan kitang-kita ang makukulay at magagandang isda. Labing limang metro mula sa
lugar ng pagtatalunan (diving) makikita ang sandy slope, ang paboritong lugar na tinutulugan
ng mga pating at lobster. Sa hilagang bahagi makikita ang malalaking coral garden-coral
tower na hindi karaniwan ang laki. Ang lugar na ito ang kakikitaan ng pinakamaraming uri
 ng isda sa buong Pilipinas.

a. Ang Yaman ng Tubbataha Reef

c. Ang Lawak ng Tubbataha Reef
b. Ang mga Uri ng isda sa Tubbataha Reef
d. Ang Gandang Ibubuga ng Tubbataha Reef

Sintesis:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
4. Ano nga ba ang sinasabi ng mga pyramid ng Ehipto, magagarang temple at monument,
tulad ng Taj Mahal ng India, Angkor Wat ng Combodia, Ananda Temple ng Burma
(Myanmar) at Borobudur ng Indonesia kung ihahambing sa ating Pay-yo? Isang buhay ba
simbolo na ang mga Pilipino ay mapagmahal sa kalayaan. Naitayo ito sa pamamagitan ng
kolektibo at kooperatibong paggawa at hindi tulad ng ibang pandaigdigang pamanang
kultural na naitayo dahil sa may naghahari at may inaalipin sa lipunan. Hindi ito itinayo dahil
lamang sa kaligayahan at kapakinabangan ng isa o iilang tao, kundi ito ay itinayo dahil sa
kabutihan at kapakinabangan ng mamamayan. Upang matugonan sa pangunahing
pangaangailangan ng buong bayan.

a. Ang bigay na biyaya ng Pay-yo sa mga taga Ifugao

b. Ang Panlaban ng mga Ifugao sa ibang karatig Bansa
c. Ang motibo ng mga Ifugao sa pagpapatayo ng Pay-yo
d. Ang kasaysayan ng Pagapatayo ng Pay-yo ng mga Ifugao
Sintesis:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

5. Binigyang-diin ni Ginong Suarez ang ang proseso ng pagma-mummified sa kanyang klase.

Anya’y nagsisimula sa pagpapainom ng napakaalat na inumin sa isang taong malapit nang
mamatay. Kung patay na ito, hinuhugasan ang kanyang katawan at pinauupo sa silya na yari
sa bato na napaliligiran ng mga baga upang lumabas ang lahat ng tubig sa katawan.
 Kinakailangan din bugahan ng usok ng tabako ang bibig nito upang matuyo ang internal
organ ng bangkay. Madalas umaabot ng kung ilang lingo o buwan bago ito maging mummy.
Bago ito dahil sa kweba pinupunasan ang tuyong katawan nito ng mga halamang gamot.

a. Ang Kulturang Yaman ng Bansa

b. Ang Hatid ng Pagmama-mummified
c. Proseso ng pagma-mummified sa Pilipinas
d. Ang mga Dapat at hindi Dapat gawin sa Pagma-mummified

Sintesis:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Pangalan: ____________________________________ Petsa: ______________
Baitang/Seksyon: ______________________________ Iskor: ______________

Pamagat ng Gawain: The Talk Chain

Most Essential Learning Competency: Natutukoy ang mahahalagang impormasyong sa

isang pulong upang makabuo ng sintesis sa napag-usapan. (CS_FA11/12PN-0j-l-92)

Panuto: Magsaliksik sa internet ng isang report higgil sa Corona Virus na

pinag-uusapan sa pulong. Gamitin ang pormat sa ibaba upang
makapaglahad ng mabisang sintesis.

Introduksyon

Paksa

Paksang Pangungusap

Pinagkunan
Pinagkunan
Pinagkunan (Batis)
(Batis)
(Batis) 3
1
2

Katuwiran (pagkakapareho o
pagkakaiba)

Ideya o Opinyon Ideya o Opinyon Ideya o Opinyon

Kongklusyon

Kabuuang Ideya

Mungkahi o Komento
 Pangalan: ____________________________________ Petsa: ______________
Baitang/Seksyon: ______________________________ Iskor: ______________

Pamagat ng Gawain: The Frame of Sintesis

Most Essential Learning Competency: Natutukoy ang mahahalagang impormasyong sa

isang pulong upang makabuo ng sintesis sa napag-usapan. (CS_FA11/12PN-0j-l-92)

Panuto: Pumili ng panonooring episode ng isang talk show o

dokumentaryo ng alinman sa isa sa sumusunod na palabas sa telebisyon o
internet. Igawan ng Sintesis sa pamamagitan ng pormat sa ibaba.
Pagkatapos ay ipaliwanag ang
pangkalahatang ideya sa loob ng isang talata.

A. “Word of the Lourd” ni Lourd De Veyra

B. “I -witness” (dokumentaryo) ni Kara David
C. Magpakailanman ni Mel Tiangco (Kung tatlo hanggang limang magkahawig na
episodyo)
D. “Bawal ang Pasaway ni Mareng Winnie”
E. “Tonight with Arnold Clavio”
F. “Unang Hirit”
G. “Kris TV”
H. “Face to face”

Sintesis Grid
Pamagat ng Programa: _________________________ Network: ____________________

Paksa: ______________________________________ Petsa: _______________________

Host(s): _____________________________________

Kinapanayam: 1. ______________________
2. ______________________
3. ______________________

Kinapanayam Posisyon Katuwiran Komento

Kinapanayam 1

Kinapanayam 2

Kinapanayam 3

Pangkalahatang Pambuong Ideya:

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
 Susing Sagot

Pamagat ng Gawain: Ako ang Piliin Mo…

1. S
2. S
3. P
4. S
5. S
6. S
7. S
8. S
9.S
10.S

Pamagat ng Gawain: Hanapin Mo’t Ipaliwanag

1. C
2. C
3. A
4. C
5. B
Note: Sa paggawa ng kanilang sintesis ay maaaring magkakaiba ang pagkabuo

Pamagat ng Gawain: The Talk Chain

Note: Ang mga sagot ng mag-aaral sa mga gawaing iyo ay maaaring magkakaiba-iba ang
interpretasyon.
 Pamagat ng Gawain: The Frame of Sintesis

Note: Ang mga sagot ng mag-aaral sa mga gawaing iyo ay maaaring magkakaiba-
iba ang interpretasyon.

Mga Sanggunian:

 https://www.yumpu.com
 Filipino sa Piling Larang Akademiko (Patnubay ng Guro)
 Filipino sa Piling Larang Akademik (Rex bookstore)
 Pagsulat sa Filipino sa Piling Larang Akademik (Diwa Senior High School Series)