Professional Documents
Culture Documents
Mula noon, ang kinaugaliang-anyo ni Araw ay tila umaahon siya sa silangang dagat tuwing
umaga, at lumulubog naman sa malalim na kanlurang dagat tuwing dapithapon. Paulit-ulit
ginagawa yaon ni Araw ayon sa takdang panahon upang ipagunita sa sinumang
makasasaksi ang anyo ng nagkakasundong tubig at liwanag. Hindi na muling biniro ni Araw
si Amansinaya. At hindi na rin kinayamutan ni Amansinaya si Araw.
Gayon man ay hindi pa rin nasiyahan si Amansinaya. Sa ibabaw ng kaniyang mga palad,
nilikha niya ang dalawang saray ng tubig sa karagatan. Ang kaliwang kamay niya ang
nagpabukal ng ibabang saray: malamig, mabigat, at hindi kayang arukin ng liwanag.
Samantalang ang kanang kamay ay nagpabukal ng itaas na saray: mainit-init, magaan, at
yaon lamang ang hanggahan na kayang abutin ng sinag ng araw. Hindi kailanman
naghahalo ang dalawang uri ng tubig. Isang paalala rin iyon na hindi kailanman mababatid
o maaarok ng sinag ng araw ang hiwaga ng tubigan. Kung ibig ni Amansinaya na matulog
ay darako siya sa ibabang saray. At kung ibig magpaaraw ay tutungo sa itaas na saray.
Gayon ang paulit-ulit niyang ginagawa sa paglipas ng panahon.
Nilibot ni Amansinaya ang kaniyang nasasakupan. Sumakay siya sa mga alon, at nakita
niya mula sa malayo ang ilang tao doon sa gilid ng dalampasigan. Tinitigan niya ang
kanilang hulagway, ang hulagway na tila nag-iisip nang malalim doon sa hiwaga ng
karagatan. May pumitlag na pagmamahal sa dibdib ng bathala. Walang ano-ano’y pinaahon
niya sa dalampasigan ang mga pusit at natuwa ang mga tao. Pinalapit ng bathala sa mga
baybayin ang mga isda at lalong natuwa ang mga tao. Natutuhan ng mga tao na iluto at
kainin ang bigay ng mapagpalang mga agos. Hindi na sila nagutom nang panahong iyon.
Mula noon, kinilala nila ang angking kapangyarihan ni Amansinaya at ang lahat ng kaniyang
likhang nananahan sa tubigan.
Ngunit dumating ang panahong naging tamad ang mga tao. Hindi nila pinahalagahan ang
mga ilog, lawa, at dagat. Binalewala rin nila ang maylikha ng mga lamandagat. Hindi
nagtagal, nagalit si Amansinaya sa mga tao at tiniyak na kailangan munang magpawis ang
sinumang mangingisda at magdaragat bago makatikim ng kaniyang mga likha. Dumanas
ng taggutom ang mga tao nang dumating ang di-inaasahang mga bagyo at mahahabang
tag-araw. At ang mga tao, natauhan sila sa kanilang maling asal at nagbalik-loob sa bathala
ng tubigan.
Mula noon, nagsikap at natuto ang mga mangingisda at magdaragat na sumakay sa mga
alon samantalang ginagamit ang palatandaan ng mga bituin, simoy, at agos sa paglalayag;
nagpakadalubhasa sa paglutang, paglangoy, o pagsisid sa tubigan gaya ng ibang
lamandagat. Tinangka rin nilang bumuo ng kani-kanilang bangka, balangay, at benawa;
tinuklas ang paghahayuma ng lambat at ang bisa ng kawil o pana; at pinag-aralan ang
paggawa ng gaya ng salakab, baklad, at palaisdaan. Nakabuo ang mga tao ng mga
pananalig habang pinagpupugayan si Amansinaya. Lumikha ng mga tula o awit ang mga
magdaragat at mangingisda; at pinarangalan ang nagbibigay sa kanila ng ginhawa habang
nabubuhay. Iginalang nila at pinangalagaan ang tubigan; at itinuturing na ang kanilang mga
buhay ay kaugnay ng buhay ng tubigan.Umapaw nang umapaw ang kaligayahan sa puso ni
Amansinaya sa nasaksihan. At itinakda niya nang sandaling yaon ang pantay-dagat sa
buong daigdig upang maging batayan sa pag-iral ng sangkatauhan.