Ligjërata 5

Tema: Vlerësimi i një projekti

Dr.c. Lirim Lani

 Qëllimi i Ligjëratës 5 është të
diskutojë dhe të kritikojë metodat
bashkëkohore për të përcaktuar
përfitueshmërinë e projektit.
 Projektet e propozuara kapitale mund të
vlerësohen në disa mënyra
 Vlera e tanishme (PW)

 Vlera e ardhshme (FW)

 Vlera vjetore (AW)

 Norma e brendshme e kthimit (IRR)

 Norma e jashtme e kthimit (ERR)

 Periudha e rimbursimit (përgjithësisht nuk është e

përshtatshme si një rregull primar vendimi)
 Për të qenë tërheqës, një projekt kapital
duhet të sigurojë një kthim që tejkalon
një nivel minimal të përcaktuar nga
organizata. Ky nivel minimal reflektohet
në një normë tërheqëse minimale të
kthimit (MARR) të një firme.
 Shumë elemente kontribuojnë në
përcaktimin e MARR

 Shuma, burimi dhe kostoja e parave në dispozicion

 Numri dhe qëllimi i projekteve të mira në dispozicion

 Risku i perceptuar i mundësive për investime

 Lloji i organizimit
Metoda më e përdorur është metoda e vlerës
së tanishme
 Vlera e tanishme (PW) është gjetur duke skontuar të
gjitha hyrjet dhe daljet e mjeteve monetare në kohën e
tashme me një normë interesi që është përgjithësisht
MARR;

 Një PW pozitive për një projekt investimi do të thotë

që projekti është i pranueshëm (ai kënaq MARR).
 Shembulli i vlerës aktuale
 Konsideroni një projekt që ka një investim fillestar prej
$ 50,000 dhe që kthen $ 18,000 në vit për katër vitet e
ardhshme. Nëse MARR është 12%, a është ky një
investim i mirë?

 PW = -50,000 + 18,000 (12%, 4)

 PW = -50,000 + 18,000 (3.0373)

 PW = $4,671.40  ?
 Vlera e kapitalizuar është një variacion i
veçantë i vlerës aktuale
 Vlera e kapitalizuar është vlera aktuale e të gjitha të
ardhurave ose shpenzimeve gjatë një periudhe të pafundme
kohore;
 Nëse konsiderohen vetëm shpenzimet kjo nganjëherë
quhet kosto e kapitalizuar;
 Metoda me vlerë të kapitalizuar është veçanërisht e
dobishme në problemet që përfshijnë fonde dhe projekte
publike me jetë të papërcaktuar.
Metoda e ardhshme e vlerës (FW) është një
alternativë ndaj metodës PW
 Duke parë FW është e përshtatshme pasi që objektivi
kryesor është të maksimizohet pasuria e ardhshme e
pronarëve të firmës.
 FW bazohet në vlerën ekuivalente të të gjitha hyrjeve dhe
daljeve në cash në fund të periudhës së studimit me një
normë interesi që është përgjithësisht MARR.
 Vendimet e bëra duke përdorur FW dhe PW do të jenë të
njëjta.
Shembulli i vlerës së ardhshme
 Një investim prej 45,000 dollarë në një sistem të ri
transportues parashikohet të përmirësojë xhiros dhe të
rrisë të ardhurat me $ 14,000 në vit për pesë vjet.
Transportuesi do të ketë një vlerë tregu prej $ 4,000 në
fund të pesë viteve. Duke përdorur FW dhe një MARR
prej 12%, a është ky një investim i mirë?

FW = -$45,000(F/P, 12%, 5)+$14,000(F/A, 12%, 5)+$4,000

FW = -$45,000(1.7623)+$14,000(6.3528)+$4,000

FW = $13,635.70  ?
 IRR Metoda
 Metoda e brendshme e kthimit (IRR) është norma më
e përdorur gjerësisht e metodës së kthimit për kryerjen
e analizës inxhinierike ekonomike.

 Gjithashtu quhet metoda e investitorit, metoda e

skontimit të parasë së zbritur dhe indeksi i përfitimit.

 Nëse IRR për një projekt është më i madh se MARR,

atëherë projekti është i pranueshëm.
 Si funksionon IRR
 IRR është norma e interesit që barazon vlerën
ekuivalente të hyrjeve të mjeteve monetare të një
alternative (të hyra, R) me vlerën ekuivalente të daljeve
të parave të gatshme (shpenzimet, E).
 IRR nganjëherë quhet norma e interesit për normën e
kthimit.
 Sfidat në zbatimin e metodës IRR

 Është e vështirë për llogaritjen pa mjetet e duhura.

 Në raste të rralla mund të gjenden norma të

shumëfishta të kthimit.

 Metoda IRR duhet të zbatohet me kujdes dhe të

interpretohet kur krahasohen dy alternativa të tjera
reciproke ekskluzive (p.sh., nuk krahasohen
drejtpërdrejtë normat e brendshme të kthimit).
 Riinvestimi i të ardhurave - Norma e
Jashtme e Kthimit (ERR)
 IRR supozon se të ardhurat e krijuara riinvestohen në
IRR-të cilat nuk mund të jenë një situatë e saktë.
 ERR merr parasysh normën e interesit, ε, jashtë një
projekti në të cilin flukset monetare neto të gjeneruara
(ose të kërkuara) nga një projekt gjatë jetës së tij mund
të riinvestohen (ose të huazohen). Kjo zakonisht është
MARR.
 Nëse ERR ndodh të barabartë me IRR të projektit,
atëherë përdorimi i ERR dhe IRR prodhojnë rezultate
identike.
 Procedura ERR

 Zbritni të gjitha daljet e parasë neto në kohën 0 në ε%

për periudhën e përzjerjes.

 Përbëjnë të gjitha hyrjet e mjeteve monetare neto në

periudhën N në ε%.

 Zgjidhni për ERR, normën e interesit që përcakton

ekuivalencën midis dy sasive.
 Rk = tejkalim i pranimeve mbi shpenzimet në periudhën
k,
 Ek = tejkalim i shpenzimeve mbi faturat në periudhën k,
 N = jeta e projektit ose numri i periudhave, dhe
 ε = norma e reinvestimit të jashtëm për një periudhë.