Bài giảng : Điều khiển

quá trình công nghệ

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-1

QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT: Quá trình SX là QT sử dụng năng lượng (điện,
hóa, cơ, sinh ) kết hợp với CSVC( máy móc, TB, nhà xưởng) tác động lên
nguyên liệu để nâng cao CLSP.

Năng lượng Sản phẩm

Nguyên liệu Quá trình Sản xuất Phế phẩm

Cơ sở Phế liệu
vật chất

QUÁ TRÌNH CÔNG NGHỆ: bao gồm các giai đoạn và các phương thúc tác
động lên QTSX trong các giai đoạn đó dể hình thành nên SP.

QTCN chính là cách thức sản xuất.

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-2 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

ĐIỀU KHIỂN CÁC QUÁ TRÌNH CÔNG NGHỆ

Quá trình công nghệ được hiểu đó là các phương thức sản xuất và các giai
đoạn hình thành nên quá trình sản xuất. Các quá trình điều khiển gồm có: quá
trình tuần tự và quá trình ngẫu nhiên.
2.1 QUÁ TRÌNH TUẦN TỰ:
2.1.1 QUÁ TRÌNH TUẦN TỰ NỐI TIẾP:
Quá trình tuần tự nối tiếp đó là quá trình nhiều giai đoạn xảy ra liên tiếp
nhau, không đè lên nhau và kết hợp với các phương thức tác động ta có một quá
trình công nghệ hoàn chỉnh. (Hình 2.1a)

Hình 2.1a
Thuật toán giải quyết bài toán điều khiển quá trình tuần tự nối tiếp. Hình 2.1b:
Start Y2 Y1

Y1

Y1 X1 Y3 Y2

Y2

Y2 X2 Y4 Y3

Y3
.
.
.
Yn-1 Xn-1 Xn Yn

Yn

Hình 2.1b

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-3

Thí dụ thực hiện một chu trình làm việc của máy giặt như sau:

X: Cảm biến phát hiện mực nước đầy. T1→T9 thời gian delay cho mỗi khâu
làm việc. Ta phân chia các giai đoạn làm việc Y1→Y9. Chương trình được viết
như sau:

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-4 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

Start Y2 Y1 T7 Y9 Y8

Y1 Y8 T8

Y1 X Y3 Y2 T8 T9 Y9

Y2 T2 Y9 T9

T2 Y4 Y3
y1 Bôm

Y3 T3
y5

T3 Y5 Y4 y2 Giaë t

y6
Y4 T4
y9
T4 Y6 Y5
y3 Xaû

Y5
y4

Y5 X Y7 Y6 y7

y8
Y6 T6
y4 Vaé t
T6 Y8 Y7
y8
Y7 T7 Saáy
y9

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-5

2.1.2 QUAÙ TRÌNH TUAÀN TÖÏ SONG SONG:

Quá trình tuần tự song song đó là quá trình nhiều giai đoạn xảy ra đồng
thời cùng nhau bắt đầu và chờ đợi nhau kết thúc. Kết hợp với các phương thức
tác động ta có một quá trình công nghệ hoàn chỉnh.
Xi-1 Yi Xi A1 Xa1 A2 Xa2 Xj-2 Aj-1 Xaj-1 Aj Xaj Yi+1 Xi+1

Xbk

B1 Bk

Xb1 B2 Xb2 Xk-2 Bk-1 Xbk--1

Thuật toán giải quyết bài toán điều khiển quá trình tuần tự song song

Thí dụ 1 : thực hiện chương trình sau:

⎧B + B − ⎫
Start A + ⎨ ⎬A −
⎩C + C −⎭
Phân chia giai đoạn

yM1 yM2
⎧B + B − ⎫
Start A + ⎨ ⎬ A−
⎩C + C −⎭
y1 y2
y
N1 yN2

Chương trình thực hiện yêu cầu trên:

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-6 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

Start YM1 Y1

Y1 YN1

Y1 A2 YM2 YM1

YM1 Y1 A

YM1
YM1 B2 Y2 YM2

YM2
YM2
YM1 B

Y1 A2 YN2 YN1
YN1 C

YN1

YN1 C2 Y2 YN2

YN2

YM2 B1 YN2 C1 A1 Y2

Y2

Thực hiện chương trình sau:

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-7

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-8 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

Ngõ vào ra PLC Step S7

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-9

Chương trình PLC

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-10 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-11

Thí dụ 2 : thực hiện chương trình sau:

A B
Cho hệ thống cân định
lượng như hình bên.
A,B,VA,VB,V là các van
điện từ.
A MA,MA0,MB,MBo,Mo là
B
các mức cân khi đủ hoặc hết
khối lượng.
MT là máy trộn, phải trộn
thêm ít nhất một thời gian
T sau khi nguyên liệu xả
MB,MBo xuống hết bồn trộn.
MA,MAo Van V chỉ được mở ra khi
VA VB nguyên liệu đã được trộn
MT xong và có thùng bên dưới.
Hãy thiết lập giản đồ quá
trình cho hệ thống.
T

Mo

V
X

X0

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-12 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

Sơ đồ trạng thái:

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-13

Bảng thiết lập trạng thái vào ra PLC:

STT Symbol Khí cụ Address Trạng thái

1 Start Nút nhấn thường hở X0.0 Input
2 X Cảm biến X0.1 Input
3 MA Cảm biến X0.2 Input
4 MA0 Cảm biến X0.3 Input
5 MB Cảm biến X0.4 Input
6 MB0 Cảm biến X0.5 Input
7 M0 Cảm biến X0.6 Input
8 Stop Nút nhấn thường hở X0.7 Input
9 D1 Rơle nội M0.0
10 D2 Rơle nội M0.1
11 D3 Rơle nội M0.2
12 D4 Rơle nội M0.3
13 D5 Rơle nội M0.4
14 D6 Rơle nội M0.5
15 Ys Đèn báo Ys Y0 output
16 A Van khí nén Y1 Output
17 VA Van khí nén Y2 Output
18 B Van khí nén Y3 output
19 VB Van khí nén Y4 Output
20 V Van khí nén Y5 output
21 M Động cơ băng truyền Y6 Output
22 MT Động cơ trộn Y7 output

Chương trình PLC thực hiện yêu cầu trên:

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-14 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-15

Chương trình PLC của Step S7 Semen:

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-16 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

“ys”
“Start” “Stop”

“ys”

“A”
“Start” “D1”

“ys” “VA” “MA0”

“A”

“D2” “B”
“Start”

“ys” “VB” “MB0”

“B”

“Start” “D3” “M”

“ys” “V” “M0”

“M”

“D1”
“A” “MA” “VA”

“D1” “VB”

“D2”
“B” “MB” “VA”

“D2” “VB”

“M1.0” “M1.1”
“X”
P

“D3”
“M” “M1.1” “V”

“D3”

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-17

“VA”
“D1” “D2” “M0” “D4”

“VA”

“VB”
“D1” “D2” “M0” “D4”

“VB”

“D4”
“VA” “MA0” “D6”

“D4”

“D5”
“VB” “MB0” “D6”

“D5”

“V” “D5”
“D4” “D5”

“VB”
“T.3s”

“M” “V”
“D3” “T”

“V”

“MT”
“VA”

“VB”

“D4”

“D5”

“V”

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

Trang-18 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ

3.1.1 QUÁ TRÌNH TUẦN TỰ CÓ CHỌN LỰA:

Quá trình tuần tự có chọ lựa là quá trình có rẻ nhánh gồm nhiều giai đoạn xảy
ra không đồng thời nhau , kết hợp với phương thức tác động ta có 1 QTCN.

Xi-1 Yi Xi A1 Xa1 A2 Xa2 Xj-2 Aj-1 Xaj-1 Aj Xaj Yi+1 Xi+1

Xp=0 Xbk
B1 Bk
Xp=1

Xb1 B2 Xb2 Xbk-2 Bk-1 Xbk-1

Thuật toán cho auá trình tuần tự có chọn lựa

Yi-1 Xi-1 Ya1 Xb1 Yi

Yi

Yi Xi Xp Ya2 Ya1

Ya1
.
.
Yaj-1 . Xaj-1 Yi+1 Yaj

Yaj

Yi Xi Xp Yb2 Yb1

Yb1

.
. Ybk
Ybk-1 . Xbk-1 Yi+1

Ybk

Ybk Xbk Yi+2 Yi+1

Yaj Xaj

Yi+1

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng

 STU - Bài giảng : Điều khiển quá trình công nghệ Trang-19

Thí duï veà thöïc hieän quaù trình tuaàn töï coù choïn löïa:

GVHD:Ts. Hoàng Minh Trí # " SVTH: Vương Văn Hùng