Bangkang Papel ni Genoveva Edroza Matute – ito ay isinulat noong panahon pagkatapos mamalagi ng

mga Hapones sa Pilipinas noong 1946. Gumamit ng “gunita” o flashback ang may- akda bilang pag-alala
sa naging karanasan ng nagsasalaysay noong bata pa siya, karanasan na nagpapakita ang masamang
epekto ng digmaan.

Banghay ng Akda

1. Simula – Sa panahon ng tag-ulan, sa paglalaro ang mga bata.

(Nagkatuwaan ang mga bata sa pagtatampisaw sa baha. Ito ang pinakahihintay nilang araw mula
nang magkasunud-sunod ang pag-ulan. Alam nilang kapag iyo’y nagpatuloy sa loob ng tatlong araw ang
lansangang patungo sa laruan ay lulubog. At ngayon, ay ikalimang araw nang walang tigil ang pag-ulan.

Ilang maliliit na bata ang magpapalutang ng mga bangkang papel, nariyang tinatangay ng tubig,
naroong sinasalpok at inilulubog, nariyang winawasak).

2. Saglit na Kasiglahan – ang hindi pag-uwi ng haligi ng tahanan(ama) ng mag-anak.

(Patuloy na hinihintay at hinahanap ng batang lalaki sa kanyang ina kung kailan babalik ang
kanyang ama. Walang kaalam-alam ang bata sa kung saan namamalagi ang kanyang ama sa tuwing wala
ito sa kanilang tahanan. Maraming katanungan ang sumasagi sa kanyang isipan kung bakit hindi pa
umuuwi ang kanyang ama at hindi ipinapaliwanag ng kanyang ina ang mga pangyayaring nagaganap sa
kanyang paligid.)

3. Kasukdulan – pagkakaroon ng ideya ng batang lalaki sa kung ano ang tunay na nangyari sa
kanyang ama. (ito ang kasukdulan sapagkat ito ang nagpakita ng mataas na emosyon lalo na sa
bahagi ng ina ng batang lalaki).

Isang kamay ang dumantay sa kanyang balikat at nang magtaas ng paningin ay nakitang yao’y si
Aling Berta, ang kanilang kapitbahay. Hindi niya maunawaan ang tingin noong tila naaawa. Biglang-
biglang naparam ang nalalabi pang antok. Gising na gising ang kanyang ulirat.

Naroon ang asawa ni Aling Berta, gayon din sina Mang Pedring, si Aling Ading, si Feli, at si
Turing, si Pepe. Nakita niyang ang kanilang bahay ay halos mapuno ng tao.

4. Kakalasan – nabatid kung ano ang tunay na dahilan kung bakit hindi umuuwi ang kanilang ama
ngunit hindi pa rin ito maunawaan ng batang lalaki dahil sa murang edad.

Nagugulumihang lumapit ang bata kina Mang Pedring at Aling Feli. Ang pag-uusap nila’y
biglang natigil nang siya’y makita.
Wala siyang narinig kundi... “Labinlimang lahat ang nangapatay...”
Hindi niya maunawaan ang lahat. Ang pagdami ng tao sa kanilang bahay. Ang anasan. Ang ayos
ng kanyang ina. Ang pag-iyak ni Aling Feli nang siya ay makita.
Sa pagitan ng mga hikbi, siya’y patuloy sa pagtatanong...
“Bakit po? Ano po iyon?”
 5. Wakas – nagtagpos ang akda sa pagpapakita ng kinahinatnan ng bata matapos malaman na wala
na ang kanyang ama. Ipinakita buhat sa mga salitang ginamit na maagang tumanggap ng
responsibilidad ang batang lalaki.

Sa bawat hakbang na palayo sa bahay na pawid at sa munting bukid na kanyang tahanan ay

nararagdagan ang agwat ng ulila sa kanyang kabataan.
Ang gabing yaon ng mga dagundong at sigwa, ng mga pangarap na kinabukasan at ng mga
bangkang papel – ang gabing yaon ang kahuli-hulihan sa kabataang sasansaglit lamang tumagal. Ang
araw na humalili’y tigib ng pangamba at ng mga katanungang inihahanap ng tugon.
Kaya nga ba’t sa tuwi akong makakikita ng bangkang papel ay nagbabalik sa aking gunita ang
isang batang lalaki. Isang batang lalaking gumawa ng tatlong malalaking bangkang papel na hindi niya
napalutang kailanman...