You are on page 1of 4

प्रातिपादिक क्रिया अव्यय

अस्मद् I गच्छ् go च And


यष्ु मद् You पपब ् drink वा Or
बालक child वद् speak अत्र here
िि ् That पठ् read ित्र there
भवि: You-M ललख ् write सववत्र everywhere
भवति You-F खाद् eat
एिि ् This िीड् play यत्र from where
यि ् who(जो) पि ् fall एकत्र all together
क्रकम ् what(कौन) स्मर् remember कुत्र where
सवव all धाव ् run अन्यत्र elsewhere
गरु ु Teacher नी take away इिानीम Now
धेनु Cow पच्छृ ् ask अधन ु ा Now
निी River हृ steal यिा when
मति Intellect चल ् walk ििा then
गो cow जय ् win किा why
िद्ु give pain सिा always
घ्रा/जजघ्रति smell सवविा always
पवश ् enter एकिा once
इष ्/इच्छछति desire अपप also/too
स्पश ृ ् touch न Not
पच ् cook अलभि: on all four sides
अजस्ि to be पररि: on all four sides
जीव ् to live सववि: on all four sides
ि/ृ िरति swim उभयि: on both sides
उपपवशति sit प्रति towards
सि (सीिति) sit पवना without
स्था/तिष्ठति stand इि: from here
आगच्छछति come िि: from there
रच ्/ रचयति to make यि: from whence
नि ृ ्/नत्ृ यति to dance कुि: from where
चचिंि ्/चचन्ियति to think इति thus/so
चरु /् चोरयति Steal परन्िु/क्रकन्िु but
क्षिप Throw सह/साधवम ् With
भि्/भियति Eat साकिं/समम ् With
िड्/िाडयति Beat आम ् Yes
आकर् ्व Hear ििनिंिरम ् Afterwards
भ्रम ् Wander नम: Bow
ध/ृ धारयति Wear स्वजस्ि Auspicious
ध/ृ धरति Hold यि ् That(जो)
पज ू ्/पज
ू यति Worship अिंि: Therefore/hence
िी/िीर्ाति Buy बदह: Outsie
िल ्/िालयति Wash अनन्िरम Afterwards
गै/गायति Sing परम Afterwards
वप ् Sow ऊर्ध्वं Afterwards
िन्द् Cry प्राक Before
िुध/िुर्ध्यति To be angry
कुप ्/कुप्यति To be angry
कथ ्/कथयति To tell
िा/यच्छछति To give
आ+नी=आनयतिTo bring
कृष/कषवति Plough
वस ् Live
जस्न Love
स्था to stand
पीड् to trouble
ईि् 1 AP To see
कम्प ् 1 AP to tremble
कूिव 1 AP to jump
त्रै त्राय 1 AP To save
भाष ् 1 AP To speak
मच ु ् 6 AP To let go
मद् ु 1 AP To be happy
याच ् 1 AP To beg
लभ ् 1 AP To obtain
विृ ् वि ्व 1 AP To be
वध ृ ् वधव 1 AP To grow
माज ्व 10 UP To clean/lick
रट् 1PP To memorise
यध ु ् 4AP To fight
त्रट्
ु 6PP Break
यि ् 1AP Try
सिंज्ञा पु सिंज्ञा स्त्री सिंज्ञा न
जनक Father निी River वन forest
पत्र
ु Son मति Intellect पस्
ु िक Book
लशिक Teacher धेनु Cow पष्ु प Flower
नर Man बाललका Girl पत्र Leaf
सय ू व Sun कन्या Girl फल fruit
चन्र Moon पाठशाला School धन wealth
प्रश्न Question अजा She goat राज्य kingdon
लशष्य student पवद्या Knowledge उद्यान garden
पजडडि learned man लिा Creeper गहृ house
सज्जन Good person माला Garland ज्ञान knowledge
िज ु नव Bad person अर्ध्यापपका Teacher सत्य Truth
चोर thief िीडा Play चचत्रपटगहृ cinema
मानव Man लज्जा Shame उपाहारगहृ Restaurant
सरु Deity वषाव Rain वस्त्र Cloth
असरु Demon शीिपेदटका Fridge यद् ु ध War
अश्व Horse उत्पीदठका Table भाषर् Speech
गज Elephant पेदटका Suitcase नेत्र Eyes
ित्रत्रय Warrior तनशा Night कर्व Ear
लोक World वसन् ु धरा पाकगहृ Kitchen
अर्ध्यि President/chairनौका मख ु Mouth
मालाकार Gardener धान्य Grain
खग bird िग्ु ध Milk
आकाश sky बीज Seed
याचक Beggar स्नान Bath
धतनक Rich Man पठन Study
भक्ि Devotee स्नानगहृ Bathroom
िे व Deity सख ु Joy
मत्स्य Fish िुःु ख Sadness
कूमव Tortoise सस्य Crop
वानर Monkey हल Ploughshare
अन्न Food बीज Seed
मजन्िर Temple लमत्र Friend
कायावलय Office पात्र Vessel
गरु ु Teacher व्यजन Fan
जन Person कपाट Cupboard
बार् Arrow कुटुम्ब Family
वल्कल Tree bark cloth दिन day
मनोरथ Desire चचत्र
वद्ृ ध old man मेघगजवन
श्रम Hard work
हस्ि Hand
पाि Foot
अश्व Horse
िडड Stick
आपर् Shop
शाक Vegetables
स्यि ू Bag
कृषक Farmer
ब्राह्मर् Brahmin
आपणर्क Shopkeeper
मोि Freedom
प्रासाि Palace
मेघ Cloud
सरोवर Lake
अिंकुर Sprout/seed
लसिंह lion
मग ृ Deer
लमत्र Sun
प्रकाश Light
पर Other than
िाप Heat
सेना Army
कोष्ठ Room
कृष्र् Blackboard
आसन्ि Chair
िडडिीप Tube light
मिंच Bed
पाचक Pressure cooker
सिंगर्क Computer
चषक Glass
प्राि:काल Morning
मर्ध्यान्ह Afternoon
सायिंकाल Evening

You might also like