Professional Documents
Culture Documents
Pasalitang Diskurso NG Tagalog Varayt Sa Taguig Spoken Discourse Tagalog Variety in Taguig20191126-105115-1whnq0d-With-cover-page-V2
Pasalitang Diskurso NG Tagalog Varayt Sa Taguig Spoken Discourse Tagalog Variety in Taguig20191126-105115-1whnq0d-With-cover-page-V2
Abstrak: Layunin ng pag-aaral na ito na mailarawan ang pasalitang diskurso ng mga Tagalog varayti sa Taguig. Ang
pananaliksik na ito ay isang deskriptibong pag-aaral sa iba’t ibang pasalitang diskurso. Ang deskriptibong pamaraan ay
ginamit sa pag-aaral. Ang mga di-Tagalog na matagal nang naninirahan sa lungsod ng Taguig ang naging mga kalahok sa
pag-aaral na ito. Lumitaw sa pag-aaral na may sariling varayti at varyasyong nabubuo ang mga taga-Taguig na tinawag na
Tagalog-Taguig. Kinakitaan ng L1 habits ang mga interlokyutor sa pagsasalita nila ng Tagalog. Maituturing na nagkaroon
sila ng “language innovation” sa paggamit nito upang makaagapay sa paggamit ng wika sa lugar na kinabibilangan.
Nabatid sa pag-aaral na malaki ang gampanin o role ng unang wika sa paraan ng pagsasalita ng L2. Nagkakaroon ng
malaking epekto ang L1 sa paraan ng pagbubuo ng salita. Umaalinsunod ito sa teorya ng dimensiyong heograpikal na
nagbubunsod sa pagkakaroon ng lingguwistikong diyalekto: ang interference- na may epekto ang L1 sa paggamit ng L2..
Ang pagiging heterogenous/language mixture ng wika ay nagbubunsod sa pagkakaroon ng mga varayti ng wika. Ang
buhay na wika ay nasa pagsasama-sama ng pagbabago at paglago. May malaking impluwensiya ang L1 ng mga ispiker
na nagmula sa iba’t ibang pangkat-etniko.
Abstract: The purpose of this study is to describe the spoken discourse of Taguig in Tagalog variety. This research is a
descriptive study in different spoken discourse. The descriptive method was used in the study. The non-Tagalog speaker
who has been living in the city of Taguig became participants in this study. It was found out in the study that there
were variety and variation of Tagalog in Taguig which is called Tagalog-Taguig. L1 showed the habits of interlocutors
speaking in Tagalog. Considered that they had “language innovation” using it to keep them in the language in which
they live. According to study, L1 played a big part in the acquisition of L2. The first language has a big impact in the way
of forming words. Conform to the theory of geographical dimensions that trigger the existence of linguistic dialects: the
interference- effect with the use of L1 to L2. The heterogenous / language mixture of provocative language in the presence
of the variety of the language. This is proven in the current study. The living language is in the integration of innovation
and growth. There is a large influence of the L1 speakers who come from different ethnic groups.
804, 915 bilang ng populasyon ang Taguig ayon sa upang ilarawan at ipaliwanag ang pasalitang diskurso
tala ng National Statistics Office (NSO) taong 2015. ayon sa kontekstong ginagamit ng mga di-Tagalog na
Nakatala sa ibaba ang kabuuang datos tungkol sa naninirahan sa isa sa mga pinakabagong lungsod dito
kabuuang bilang ng mga respondent mula sa limang sa Metro Manila―ang Taguig. Inilahad naman ang
barangay ng Taguig. Napili ang limang barangay na mga nakalap na datos ayon sa etnolingguwistikong
ito sapagkat sila ang may pinakamalaking bilang ng pagsusuri:
populasyon sa lungsod. Palatunugan/Ponolohiya/ Fonoloji. Isa sa
Sa limang barangay lamang ng Taguig isinagawa tatlong lawak ng pag-aaral ng wika ang ponolohiya
ang pag-aaral. Ang kabuuang bilang ng mga kalahok o fonoloji o palatunugan. Ito ay pag-aaral ng mga
sa kasalukuyang pag-aaral ay ang sumusunod: makabuluhang tunog. Ang etimolohiya nito ay
Ang barangay na may pinakamaraming bilang ng mula sa salitang Griyegong phon na tumutukoy sa
interlokyutor sa pag-aaral ay ang Western Bicutan tunog at eme na nangangahulugang “makabuluhan.”
na binubuo ng 116 (28.93%) sampol ng mga Sinasabing makabuluhan ang tunog kung ito ay
respondent. Sumunod ang barangay Signal Village nakapagpapabago ng kahulugan. Pokus sa pag-aaral
na may 106 sampol ng mga respondent (26.51%). na ito ang pagpapalit sa pagbigkas ng ilang ponema ng
Pangatlo naman ang Lower Bicutan na may kabuuang mga di-Tagalog na naninirahan sa lungsod ng Taguig
bilang na 81 (20.25%) bilang ng mga respondent. at ito rin ay lumitaw sa pag-aaral.
Sinundan ng barangay Upper Bicutan na binubuo ng Palabuuan/Morpolohiya/Morfoloji. Ang
63 (15.65%) bilang ng mga respondent. At ang may palabuuan o morpolohiya o morfoloji ang ikalawang
pinakakaunting mga respondent ang Bagumbayan na lawak ng pag-aaral sa wika. Mula sa salitang Griyegong
may 35 (8.66%) bilang lamang. Tumugma naman ang morph: yunit ng salita at eme: makabuluhan. Tuon ng
bilang ng dami ng mga respondent sa kabuuang bilang pananaliksik na ito na ilahad ang uri ng mga salitang
ng populasyon ayon sa dami ng pagkakasunod-sunod ginamit o leksikong ginamit ng mga di-Tagalog, ang
ng bawat barangay. Ang mananaliksik ay gumamit paraan ng pagbubuo ng salita ng mga interlokyutor,
ng tape recorder sa pagkuha ng mga kinakailangang at ang semantikal na kahulugan ng pagkagamit ng
datos sa pag-aaral. Inirekord ng mananaliksik ang salita sa konteksto. Nakalahad din sa bahaging ito
natural na interaksiyong berbal ng mga di-Tagalog ang ilan sa mga ekspresyon o katawagang ginagamit
na naninirahan sa Taguig. May kabuuang 400 ang ng mga interlokyutor sa Taguig na nagmula sa L1 ng
interlokyutor sa pag-aaral. Isinaalang-alang ng mga ispiker.
mananaliksik ang mga sumusunod na puntos sa Palaugnayan/Sintaksis/Syntax.
pagkuha ng mga sinuring datos sa pag-aaral na ito: Nangangahulugang pag-aaral ng pagbubuo ng mga
(1) ang paghahanda para sa pagkuha ng mga datos, pangungusap. Ito rin ay mula sa salitang Griyegong
(2) ang pagpili ng mga kalahok, (3) ang pagteteyp ng syn na nangangahulugang “pagkakaayos” at taissen
mga datos, (4) ang pagtatranskrayb, pagwawasto, at na ang ibig sabihin ay “pagkakasunud-sunod.”
pagsasalin ng mga datos, (5) koding ng mga datos, Nakatala sa ibaba ang ilang piling transkripsiyong
at (6) pagsusuri ng mga datos. nakalap sa pag-aaral ng interaksiyong berbal ng mga
interlokyutor ayon sa mga sitwasyon. Ang mga ito ay
Paglalahad, Pagsusuri, at Pagpapaliwanag ng naglalarawan sa varayti at varyasyong namumuo sa
lungsod ng Taguig:
mga Datos
Wikang Cebuano
KONTEKSTO #5. Lalaking magkaibigan ang mga interlokyutor. Sa loob ng bahay ang communicative setting.
Bicolano (Bcl) at Cebuano (Ceb): Unang wika ng mga interlokyutor 38: Edad ng Bcl at 46: Edad ng Ceb Bahay: Communicative
Setting Eduk: Hayskul Trabaho: Wala
Cebuano (Ceb): L1 ng interlokyutor 23: Edad ng interlokyutor Opisina: Communicative Setting Eduk: Kolehiyo Trabaho: Skilled
Worker Tag: Tagalog
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 5
KONTEKSTO #10. Magpipinsang Aklanon ang nag-uusap na pawang mga babae. Sa loob ng isang compound
naganap ang interaksiyon.
Akalanon (Akl): L1 ng mga interlokyutor 52: Edad ng Akl1 48: Edad ng Akl2 67: Edad ng Akl3 Bahay: Communicative Setting
Eduk: Bokasyunal (Akl1) Kolehiyo (Akl 2) Trabaho: Estudyante
bilang pantawag o tinatawag ding ‘form of address.’ kabuuan ng mga pangungusap na ginamit ng mga
Hindi kamag-anak ng interlokyutor ang binanggit interlokyutor, mapapansin na ang estruktura ng mga
na si Nong Dionisio kaya ginamit niya ang salitang pangungusap na ginamit ay nasa karaniwang ayos
nong- tanda ng paggalang dahil nakatatanda sa kaniya kung saan hindi ginamit ang pangawing na ‘ay.’
ang huli. Ganito rin ang ginagamit sa Maynila na Dahil pasalitang diskurso ang interaksiyong nakalap
pantawag sa nakatatanda kahit na hindi kakilalang kaya karamihan sa mga pangungusap na ginamit
personal. Sa sitwasyong nabanggit ay kakilala ito ay maituturing na sambitlang pahayag (Santiago,
ng interlokyutor. Pansinin din ang mga salitang 1991) na tinawag namang “di-pagpapanaguring
man sa halip na naman at sa salitang wa sa halip na pangungusap” ni Garcia (1999) na nangangahulugang
wala. Nagkaroon ng reduksiyon sa unang pantig sa mga pangungusap na walang simuno ngunit may
salitang naman at sa huling pantig naman sa salitang ipinahahayag na buong diwa o maaaring pangungusap
wala. Sa kabilang banda, nagkaroon naman ng na walang panaguri ngunit may diwa rin (cf. Mga
reduplikasyon sa salitang paadmet-admet sa halip alas-syete pa kami., Palyado na?, Kanena pa kayu?,
na inaadmit. Hindi ginamit ang panlaping in kundi Bata pa.).
pag-uulit ng salitang-ugat ang naganap. Sipatin KONTEKSTO #12. Mag-ama ang nag-uusap sa
naman ang gamit ng nagauli sa halip na umuwi. loob ng bahay. Tagalog ang anak sapagkat sa Maynila
Hindi gumamit ng panlaping ‘um’ ang interlokyutor. lumaki at tubong Kinaray-a ang ama, sa Taguig
Tingnan din ang paggamit ng mag-estorya sa halip nakapagtrabaho kaya dito na tumira.
na magkuwento. Mula sa salitang Ingles na ‘story’ PAGSUSURI #12. Mapapansin ang pagpapantig
+ panlaping mag. Katangian sa wikang Filipino ang sa mga salitang hiwa-a at kar-on. Nagkaroon
anumang panlapi na dinudugtungan ng salitang hiram naman ng pagpapalitan sa tunog na /l/ na naging
ay nagiging pandiwa. Ginamit naman ang salitang /r/ (wala=wara, malapit=marapit). Alopono naman
kuwan bilang pamuno sa salitang hindi mabigkas ang [f] ang [p] (corned bip at iliktrikpan). Pareho
na tinatawag ding gap filler. Dahil hindi mahagilap rin sa kaso ng [u] na alopono ng [o] (dun, utsu, ku,
ng interlokyutor ang nararapat na salita sa kaniyang lutu, dun, swildu). Impluwensiya rin ng unang wika
sinasabi ay ginamit niya ang salitang kuwan. Sa ng interlokyutor ang pantawag na ‘ta.’ Tinawag ng
Kinaray-A (Kry): Unang wika ng interlokyutor 52: Edad ng interlokyutor Bahay: Communicative Setting
Eduk: Bokasyunal Trabaho: Skilled Worker Tag: Tagalog
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 7
ama ang kaniyang anak. Ginamit ito sa nakababata. and Buhi, Camarines Sur, Luzon. Dialects:
Gayundin ang paggamit ng tito na ang tinutukoy ay Buhi (Buhi’non), Daraga, Libon, Oas,
ang kapatid ng interlokyutor. Matutukoy rin ang mga Ligao. Classification: Austronesian, Malayo-
pantawag bilang form of address. Pansinin naman Polynesian, Meso Philippine, Central
ang paggamit sa mga pandiwang aga, saing, at palit. Philippine, Bikol, Inland, Buhi-Daraga
Hindi ganap ang aspekto ng mga ito, maiintindihan • Bicolano, Central - Bikol languages. Southern
lamang ito sa loob ng konteksto ng pangungusap. Catanduanes, Northern Sorsogon, Albay,
Kulang sa mga panlapi ang mga salitang-ugat na Camarines Norte and Sur, Luzon. Naga
nabanggit upang ganap na matukoy kung anong City and Legaspi City are centers. Alternate
aspekto ng pandiwa ang tinutukoy. Nakita rin ito ni names: Bikol. Dialects: Naga, Legaspi.
Delima (1993) sa kaniyang pag-aaral sa Academic Classification: Austronesian, Malayo-
Filipino Variety sa Metro Baguio na tulad sa ibang Polynesian, Meso Philippine, Central
lugar na di-Katagalugan, lumabas sa kaniyang pag- Philippine, Bikol, Coastal, Naga
aaral ang kawalan ng pag-uulit para ipakita ang kilos • Bicolano, Iriga - Iriga City, Baao, Nabua,
na di pa nasimulan, kaya sinasabing sabihin sa halip Bato, Camarines Sur, Luzon. Alternate
na sasabihin. Nakita niya na ang gumagamit nito ay names: Rinconada Bicolano. Classification:
mga di-Tagalog. Kung gayon, matapos ang mahigit Austronesian, Malayo-Polynesian, Meso
na isang dekada ng kaniyang pag-aaral, wala pa ring Philippine, Central Philippine, Bikol, Inland,
pagbabago sa kalakarang nabanggit. Iriga
• Bicolano, Northern Catanduanes - Luzon,
Central Visayan Languages Northern Catanduanes, east of Bicol. Alternate
names: Pandan. Dialects: Comprehension of
KONTEKSTO #13. Mag-amang Bicolano ang Naga 68%. Classification: Austronesian,
nag-uusap. Dumating ang lalaking Tagalog sa tahanan Malayo-Polynesian, Meso Philippine, Central
ng mag-ama. Ang anak ay babaeng Bicolano ngunit Philippine, Bikol, Pandan
dito na lumaki sa Taguig, samantalang ang ama ay • Bicolano, Southern Catanduanes - Luzon,
nagtatrabaho rito sa Maynila ngunit sa Bicol lumaki. Southern Catanduanes, east of Bicol.
PAGSUSURI #13. Ang wikang Bicolano o Bikol Alternate names: Virac. Dialects: Northern
ay sinasalita sa probinsiya ng Bicol. Mauuri sa lima Catanduanes intelligibility 91%. Virac dialect
ang wikang Bicolano. Ayon sa tala ng SIL (2002), is preferable for literature. Classification:
ang sumusunod ay: Austronesian, Malayo-Polynesian, Meso
• Bicolano, Albay - Western Albay Province
Bicolano (Bcl) unang wika ng mga interlokyutor 44: Edad ng unang Bcl 1 19: Edad ng Bcl2 Bahay: Communicative Setting
Eduk: Bokasyunal (Bcl1) Kolehiyo (Bcl 2) Trabaho: Skilled Worker (Bcl 1) Estudyante (Bcl2) Tag: Tagalog
8 Malay Tomo 29 Blg. 2
Philippine, Central Philippine, Bikol, Coastal, niyang babae. Sinasabi ng mga naunang pag-aaral
Virac. na katangian ng mga Bisaya ang hindi pag-uulit sa
salita lalo na’t nagpapahayag ng kasalukuyang kilos.
Masusuri sa lalaking interlokyutor na mas Ang pagtatanong ng ama sa panauhin na ‘maano ka
litaw ang impluwensiya ng kaniyang unang wika dito?’ ay kakikitaan ng impluwensiya ng kaniyang
kumpara sa anak niya na kabataan at dito na lumaki unang wika. Katumbas din ito ng katanungang “ano
sa Maynila. Pansinin ang ginamit na salitang narine ang gagawin mo dito?’’ Kung susuriin ang mga
sa halip na narito. Gayundin ang salitang baga pangungusap na ginamit ng interlokyutor, masasabing
bilang pagbibigay-diin o empasis sa sinasabi (na hindi ito nalalayo sa estruktura ng Tagalog sapagkat
ipinararating ng ama sa anak na bilisan ang pagkilos nauna ang panaguri sa simuno. Bagama’t mapapansin
sapagkat may naghihintay sa kaniya). Maituturing na hindi ginamit ng interlokyutor ang “ang.”
itong isang varyasyon ng salita na ginagamit din KONTEKSTO #27. Sa isang barangay hall naganap
naman ng mga taga-Batangas. Ang mga salitang ang interaksiyon. Isang kaso o usaping pambarangay
narine at baga ay maituturing na impluwensiya ng ang nililitis ng kapitan ng barangay. Magkakatrabaho
Tagalog. Ayon kay Santiago (1991), ang salitang ang mga Waray-waray na interlokyutor at Tagalog
narini na itinuturing na panghalip panlunan ay bihira ang kapitan.
nang gamitin sa ngayon, lalo na ng mga kabataan. PAGSUSURI #27. Tulad ng iba pang nasuri,
May varyasyon din sa salitang ‘naghahantay’ sa mababakas pa rin ang paggamit ng [u] at [e].
halip na naghihintay. Ginamit naman ang salitang Kapuna-puna pa rin ang di-pag-uulit sa salitang-ugat
mababa sa halip na bumaba. Kung babasahin ng (magpatunay). Tulad ng tinalakay sa sitwasyon #26.
hiwalay sa konteksto, maaaring maipagkamaling Gayundin ang reduksiyon sa salitang me sa halip na
ang salitang mábaba ay pang-uri ngunit binigkas ito mayroon.
ng interlokyutor na may diin sa dulong pantig. Kaya
pandiwa pa ring maituturing ang mábaba; hindi nga Southern Visayan Languages
lang ito ang ginagamit sa Tagalog. Tulad ng inilahad
sa sitwasyon #10 ng Aklanon, hindi rin gumamit ng KONTEKSTO #32. Mag-asawang Butuanon ang
‘um verb’ ang interlokyutor. Hindi rin nagkaroon nag-uusap sa bahay. Ang Btw1 ang maybahay at ang
ng pag-uulit sa salitang manligaw- na maaring Btw2 ang lalaki.
ipalagay na naganap na ang kilos- ang panliligaw. Sa PAGSUSURI #32. Ginagamit ang wikang
pangungusap ng ama, mahihiwatigan ang pagtatanong Butuanon sa Butuan City. Itinuturing ding Cebuano
sa bisitang lalaki kung manliligaw nga ba sa anak ang mga Butuanon. Naninirahan ang mga Butuanon
Tag: Ano ang nalalaman mo dito sa usapin? Ikaw ang witness ng complainant na si Gng. Luisa Tisolo. Ano ang masasabi mo
sa kanilang problema sa paninirang puri?
War1: Nung time na nakaleave ako, nagkausap pa kami ni Delia Sotto. Doon po sa aming lugar, gawa (dahil) ng
magkapitbahay lang po kami. Me,(may) nabanggit po siya, ow! … Niya ng salitang ito. Kaya po, eh, nagpursiging
tumistigo kung kinakailangan pong linwin niya po. Kung bakit niya nga po nasabi ang mga ganung salita, eh. Kaya ko
pung tumistigu.
Tag: Gusto kong ipaalam sa iyo Teresa na dito sa sinasabi ng complainant sa unang paghaharap noong April 10… Sabi niya
na ipinagkakalat ni Delia ang respondent na may nawawalang pera. Nasa 200,000 piso at madami na daw siyang
naipundar na traysikel. At maganda na daw ang buhay niya. At nagpapautang pa ng pera. Sa katunayan nga po, kung ano
ang pinagsasabi niya tungkol sa akin… Ilabas niya ang testigo niya. Sa totoo lang, di ko siya masyadong kilala!” Kaya
ngayon Teresa, ikaw ang naipatawag. Dahil sinasabi ng ating may sumbong na si Gng. Maria Luisa Tisolo na ikaw raw
ang nagpaabot sa kanya ng mga salita na ‘yan. Diumano na sinabi naman ni Delia. Okay, sige, go ahead.
War1: Ah, sa katotohanan po, eh… Etong aming vice-president ang sinisiraan ko po. So, bale, sa kin lang po, eh… ay bigyan
po siya ng linaw, pu!..Niya po nasabi ito. Kung bakit po sinisiraan ko nang husto etong si Maria Luisa.
Tag: Anong klaseng salita?
War1: Na nawawalan daw po ng pondo ang aming unyunista ng 8 000. Tapos po, eh, madami na daw pong pondo sa traysikel.
Kung wala naman pong ebidensiya ng paninira po sa kanya, eh, bakit po siya nagsasalita ng ganito?
Tag: Na sinabi sa iyo?
War2: Ako naman po, eh, bilang miyembro ng unyon, eh, lumilinaw din naman po. Karapatan ko pong luminaw po sa kanila.
Sa organisasyon po nila.
Tag: Nasabi mo naman na, dito sa kanila. Ano nga ang katungkulan ni Gng. Maria Luisa Tisolo?
War2: Nung (noong) nakaraang 2005 lang po, eh, vice-president po siya.
Tag: Sa ngayon?
War2: Sa ngayon po, eh, vice-president pa rin po siya.
po. Dahil inaanu ng mga tao kung yung kwento pong iyun, eh… kwento- po siya ng impormasyun (impormasyon) tungkul
(tungkol) sa trabaho kaya ko po napag-anuhang ganun.(ganoon) Pero wala po akong tinutukoy na pangalan kung sino
man ang kumuha ng pira (pera) na ‘yun.(iyon)
Tag: Pero nasabi mo sa kaniya?
War1: Upu. Kasi po, eh, karapatan ko pong magtanung sa kanila kung bakit pu ganito sila.
Tag: Sige, may sasabihin ka ba Teresa? Okay, sinong sasagot sa magkabilang panig?
War2: Di ba po, sinasabi niya diyan na kinakalat ko sa trabaho? Paano naman po niya masasabing kinakalat ko sa trabaho,
samantlang nakaleave siya? Di siya pumapasok. May sinabi ako sa kaniya. May napagkuwentuhan kami. Pero hindi po.
Wala po akong tinutukoy na pangalan. Iyan po ay haka-haka sa trabaho. Gawa po ng eleksyon sa trabaho naming ngayon.
Nagkakaanuhan
Tag: Ano ang tinutukoy mo, Delia? Na ang kwentong ito, ay di sa ‘yo nagmula?
War1: Hindi po. Eto po ang testego (testigo) na magpatunay (magpapatunay).
Tag: Na ito’y usap-usapan lang sa trabaho?
War1: Oho.
Tag: Na di alam kung kanino nagmula?
War3: Ang sa ‘kin lang pu (po) eh, kasi sinumbong nila sa akin. Kung hindi lang pu (po) ako tumakbo bilang presidente ay
hindi lang naman pu (po) ‘yan ang gagawin nila sa akin. Talaga! Siniraan nila ako. Anu pu(po) bang kasalanan ku?(ko) Bakit
nila aku (ako) siniraan? Yun (iyon) lang pu(po) ang gustu(gusto) ko, eh. Linisin nila ang pangalan ko!
Tag: Sa paanong paraan malilinis?
War3: Sa pamamagitan pu(po) ng pag-aapology.
Waray-waray (War): L1 ng interlokyutor 45: Edad ng War1 46: Edad ng War2 42: Edad War3 Baranggay Hall: Communicative
Setting Eduk: Hayskul (War1,2) Elem (War3) Trabaho: Di-Propesyonal Tag: Tagalog
15
10 Malay Tomo 29 Blg. 2
Itawit (Itw): Unang wika ng interlokyutor 56: Edad ng interlokyutor Baranggay Hall: Communicative Setting Eduk:
Walang Natapos Trabaho: Wala Tag: Tagalog
Pangasinan (Pag) : Unang wika ng mga interlokyutor 16: Edad ng Pag1 27: Edad ng Pag2 Bahay: Communicative Setting18
Eduk:
Hayskul (Pag1) Kolehiyo (Pag2) Trabaho: Di-propesyonal (Pag1) Wala (Pag2)
dahil hindi ito bahagi ng dating abakada. Ayon nga sa alpabeto dahil sa impluwensiya ng mga Kastila. Sa
tala ng SIL, hindi bahagi ng alpabeto ng Pangasinan kabilang banda, mapapansin sa sitwasyon # 42 ang
ang /f/ at /v/, taliwas sa alpabeto ng mga Itawit, mga Pangasinang interlokyutor na walang glottal stop
Gaddang, at Ibanag. Ganoon din ang bigkas ng /o/ o impit na tunog na pasara / ́/ sa kanilang pagsasalita;
na nagiging /u/. Nakasaad sa http//en.wikipedia.org/ hindi nagtataglay ng impit na tunog na pasara (glottal
wiki/ pangasinan na apat lamang ang katutubong stop) ang wikang Pangasinan bagkus impit na tunog
ponemang patinig ng Pangasinan. Nang dumating na pasutsot ang nakapaloob sa kanilang alpabeto.
ang mga Kastila ang /u/ ay naging bahagi ng kanilang
Resulta ng Pag-aaral
12 Malay Tomo 29 Blg. 2
ang pangangailangan sa pananaliksik sa iba pang Pamantasang Normal ng Pilipinas, Maynila. 2001:
varayti ng Tagalog. Kailangan ng ibayong pag-aaral 145-65. Print.
sa mga vernakular na wika ng ibat’ibang lugar sa Fortunato, Teresita. at Valdez Stella. Pulitika ng Wika. De
La Salle University Press: Manila. 1995. Print.
Pilipinas upang higit na maunawaan, maiwasan ang
Garcia, Lydia. Makabagong Gramar ng Filipino. (2nd
diskriminasyon o matanggap nang walang pagkiling
edition) Rex Book Store: Manila. 1999. Print.
ang mga nagsasalita o gumagamit ng wikang Gonzales, Lydia. Makabagong Gramar ng Filipino. Rex
ito. Sa mga guro ng Filipino, iminumungkahi ng Book Store: Manila. 1992. Print.
mananaliksik na maging mulat tayo at maging Gumperz, John. Linguistic and Social Orientation in Two
maingat sa pagtatama ng mali. Kailangan nating Communities. In Ben G. Brent (Ed), Language, Culture
mga guro ang malawak na pang-unawa at pagtanggap and Society. Cambridge, Massachusetts: Winthrop
sa mga bagong kalakaran o signal na nagaganap Publishers, Inc. 1974. Print.
sa wikang Tagalog. Sa mga mananaliksik naman Haugen, Einar. Dialect, Language, Nation. Sociolinguistics,
Pride, JB at Holmes, J. England: Penguin Books.1972.
na nagnanais sumulat ng gramatikang Tagalog,
Print.
iminumungkahi na isama ang mga natuklasan sa Hymes, Dell. Language in Culture and Society. New York:
kasalukuyang pag-aaral hinggil sa mga nabubuong Harper and Row Publishers. 1974. Print.
varayti ng Tagalog. Pinatutunayan lamang sa pag- Labov, William. Field Methods of the Project on Linguistic
aaral na ito na hindi monolitiko ang Tagalog. May Change and Variation. Language in Use: Readings
iba’t ibang anyo itong nabubuo sa mga speech in Sociolinguistics, Baugh, John. Englewood Cliff:
community. Sumusuporta lamang ito na may language Prentice Hall. 1984. Print.
innovations na nagaganap sa mga gumagamit Lalunio, Lydia. Pagkakaibang Panggramatika ng
Dalawang Wika: Isang Salik sa Pagsasalin. TALISIK:
nito. Panghuli, iminumungkahi rin ang isang
Opisyal na Jornal ng Sentro ng Kahusayan sa Filipino.
eksploratoryong pag-aaral sa pang-abay/ingkilitik na Volyum 1 Bilang 1. Pamantasang Normal ng Pilipinas,
“gid” na nakita sa kasalukuyang pag-aaral. Maynila. (2001):211. Print.
Maggay, Melba. Pahiwatig: Kagawiang Pangkomunikasyon
Sanggunian ng Filipino. Ateneo de Manila University Press:
Quezon City. 2002. Print.
Metin, Rodie. Standard Pinglish for Filipinos. Quezon,
Alonzo, Rosario. Varyasyon at Varayti ng Wika. Nasa
City. 2001. Print.
Minanga: Mga Babasahin sa Varayti at Varyasyon ng
Otanes, Fe Mga Batayang Teorya sa Wika. Sangguni.
Filipino Peregrino, Jovy. Sistemang Unibersidad ng
Volume XI Number 1. Philippine Normal College,
Pilipinas: Quezon, City. pp. 37 39. 2002. Print.
Manila.1990. Print.
Catacataca, Pamfilo at Espiritu, Clemencia. Wikang
Resuma, Vilma. Pedagohikal na Gramar ng Wikang
Filipino: Kasaysayan at Pag-Unlad. Rex Book Store:
Filipino. Di-inilathalang disertasyon, Philippine
Manila. 2005. Print.
Normal University, Manila. 1991. Print.
Constantino, Pamela. Pluralidad Tungo sa Identidad:
Sapir, Edward. Language an Introduction to the Study of
Ang Varayti ng Wikang Filipino sa Pagbuo ng Wika
Speech. www.echo-library.com. 1949. Web.
at Kamalayang Pambansa. Minanga: Mga Babasahin
Schachter, Paul at Otanes, Fe. Tagalog Reference grammar.
sa Varayti at Varyasyon ng Filipino, Peregrino, Jovy.
Los Angeles: University of California Press. 1972.
Sistemang Unibersidad ng Pilipinas: Quezon, City. pp.
Wolff, John. A Dictionary of Cebuano Visayan. Cornell
56-57. 2002. Print.
University Southern Asia Program and Lingfuistic
Delima, Paz. Emerging Filipino Variety as Interchanges
Society of the Philippines: New York.1972. Print.
Among Native and Non-Native Speakers: An analysis.
n.a. http://www.answers.com/topic/visayan-languages.
Di-inilathalang disertasyon, Unibersidad ng Pilipinas,
Kinuha 29 Mar. 2015. Web.
Quezon City. 1993. Print.
n.a. http://www.ethnologue.com/show_country.
De Saussure, Ferdinand. A Course in General Linguistics.
asp?name=PH. Kinuha 12 Peb. 2015. Web.
London: Edward Arnold. 1915. Print.
n.a. http://.ilokanolanguage.informationfromanswers_com.
Espiritu, Clemencia. Ang Pagbabago sa Gramatika
ht. Kinuha 6 Mar. 2015. Web.
ng Filipino. TALISIK: Opisyal na Jornal ng Sentro
n.a. https://www.sil.org/program/sil-und. Kinuha 29 Mar.
ng Kahusayan sa Filipino. Volyum 1 Bilang 1.
2015. Web.