MALAY 29.

2 (2017): 1-13

Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa

Taguig Spoken Discourse Tagalog Variety in
Taguig
Maria Fe G. Hicana
Techonological University of the Philippines-Taguig
mariafegannaban@yahoo.com

Abstrak: Layunin ng pag-aaral na ito na mailarawan ang pasalitang diskurso ng mga Tagalog varayti sa Taguig. Ang
pananaliksik na ito ay isang deskriptibong pag-aaral sa iba’t ibang pasalitang diskurso. Ang deskriptibong pamaraan ay
ginamit sa pag-aaral. Ang mga di-Tagalog na matagal nang naninirahan sa lungsod ng Taguig ang naging mga kalahok
sa pag-aaral na ito. Lumitaw sa pag-aaral na may sariling varayti at varyasyong nabubuo ang mga taga-Taguig na
tinawag na Tagalog-Taguig. Kinakitaan ng L 1 habits ang mga interlokyutor sa pagsasalita nila ng Tagalog. Maituturing
na nagkaroon sila ng “language innovation” sa paggamit nito upang makaagapay sa paggamit ng wika sa lugar na
kinabibilangan. Nabatid sa pag-aaral na malaki ang gampanin o role ng unang wika sa paraan ng pagsasalita ng L 2.
Nagkakaroon ng malaking epekto ang L 1 sa paraan ng pagbubuo ng salita. Umaalinsunod ito sa teorya ng dimensiyong
heograpikal na nagbubunsod sa pagkakaroon ng lingguwistikong diyalekto: ang interference- na may epekto ang L 1 sa
paggamit ng L2.. Ang pagiging heterogenous/language mixture ng wika ay nagbubunsod sa pagkakaroon ng mga
varayti ng wika. Ang buhay na wika ay nasa pagsasama-sama ng pagbabago at paglago. May malaking impluwensiya
ang L1 ng mga ispiker na nagmula sa iba’t ibang pangkat-etniko.

Mga Susing Salita: Pasalitang Diskurso, Varayti, Tagalog, Taguig, Di-Tagalog

Abstract: The purpose of this study is to describe the spoken discourse of Taguig in Tagalog variety. This research is a
descriptive study in different spoken discourse. The descriptive method was used in the study. The non-Tagalog
speaker who has been living in the city of Taguig became participants in this study. It was found out in the study that
there were variety and variation of Tagalog in Taguig which is called Tagalog-Taguig. L 1 showed the habits of
interlocutors speaking in Tagalog. Considered that they had “language innovation” using it to keep them in the
language in which they live. According to study, L 1 played a big part in the acquisition of L 2. The first language has a
big impact in the way of forming words. Conform to the theory of geographical dimensions that trigger the existence
of linguistic dialects: the interference- effect with the use of L 1 to L2. The heterogenous / language mixture of
provocative language in the presence of the variety of the language. This is proven in the current study. The living
language is in the integration of innovation and growth. There is a large influence of the L 1 speakers who come from
different ethnic groups.

Keywords: Spoken Discourse, Variety, Tagalog, Taguig, Non-Tagalog Speaker

Copyright © 2017 by De La Salle University

 2 Malay Tomo 29 Blg. 2
Introduksiyon
Tinukoy ni Abueg (2001) na ang pasalitang wika ang
karaniwang batayan ng pagsusuri ng pagbabago ng wika. Kaya
naman kinakailangang pag-aralan ang mga pagbabagong
nagaganap sa pagbigkas, kayarian ng pangungusap, ginagamit
na leksikon, at iba pang aspekto ng wikang hindi nasasalamin
sa pasulat na wikang pinag-aralan. Sa pahayag na ito
nakaangkla ang kasalukuyang pag-aaral na maaaring
makapagpatighaw sa larangan ng varayti nat varyasyon ng
wikang Filipino. Ayon kay Saussure (1915), “ang gamit ng
wika sa isang komunidad ay dala ng sosyo-heograpikong
kadahilanan at ang resulta ay magkakaroon ng sub-group ang
isang wika.” Sa maraming paraan, ang pananalita ay isang uri
ng panlipunang identidad at ginagamit, malay o hindi malay
para tukuyin ang pagkabilang sa iba’t ibang panlipunang
pangkat o iba’t ibang komunidad. Kaya nangingibabaw ang
pekulyaridad ng wika ng mga naninirahan sa isang partikular na
lugar.
Ang siyudad ng Taguig ay isa sa mga komunidad sa Metro
Manila na pampito sa may pinakamaraming bilang ng
populasyon. Taong 2004 lamang naging siyudad ang nasabing
lugar. Wikang Tagalog ang pangunahing wika ng mga taong
naninirahan dito. Sa isang banda, itinuturing namang melting
pot ang lugar na ito sapagkat maraming tao ang naninirahan sa
lungsod na ito na hindi taal na tagapagsalita ng Tagalog dahil
hindi rin tubong Taguig. Dahil sa heograpikong kalagayan ng
lungsod, naging bukás ito sa iba’t ibang uri ng tao, Maraming
gusali sa lungsod na ito na maaaring pagtrabahuhan partikular
sa Bonifacio Global City o mas kilala sa tawag na BGC.
Maliban sa mga gusali ay marami ring mga kilalang paaralang
internasyonal sa Taguig. Tagalog ang wikang ginagamit ng mga
di-Tagalog na naninirahan sa Taguig sa kanilang
pakikipagtalastasan sapagkat ito ang wikang ginagamit sa
komunidad. Dito nagsimulang umusbong ang samotsaring
kultura at varyasyon ng wika sa Taguig. Ito ay isang patotoo na
tunay ngang magkabuhol ang kultura at wika, hindi mapigilan
ang pag-usbong ng mga leksikon at varayti ng wikang
naipanganganak sa pagitan ng mga interaksiyong berbal ng mga
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 3
804, 915 bilang ng populasyon ang Taguig ayon sa tala ng
National Statistics Office (NSO) taong 2015. Nakatala sa ibaba
ang kabuuang datos tungkol sa kabuuang bilang ng mga
respondent mula sa limang barangay ng Taguig. Napili ang
limang barangay na ito sapagkat sila ang may pinakamalaking
bilang ng populasyon sa lungsod.
Sa limang barangay lamang ng Taguig isinagawa ang pag-
aaral. Ang kabuuang bilang ng mga kalahok sa kasalukuyang
pag-aaral ay ang sumusunod: Ang barangay na may
di-Tagalog sa Taguig na
maaaring isina-lokal na Tagalog-Taguig sa kalaunan. Sa patuloy
na pagdami ng taong nagsasalita ng isang wika, patuloy rin sa
paglago ang varayti at varyasyon ng wikang ito.
Sa papel na ito, tinangkang ilatag ang pasalitang diskurso na
ginagamit ng mga di-Tagalog sa Taguig; pokus din ang
paglalarawan ng ilang pagbabago sa estruktura ng Tagalog.
Kinatigan ng pag-aaral na ito ang mga konsepto at teorya
tungkol sa varayti at varyasyon nina Saussure (1915), Sapir
(1949), Labov (1972), at Constantino (2002). Gayundin ang
mga konsepto hinggil sa gramatika ng wikang Tagalog nina
Schachter at Otanes (1972), Garcia (1992), at Metin (2001).
Isinaalang-alang din ang pag-aaral ni Maggay (2002) tungkol sa
speech community. Gayunman, may mga pagbabagong nakita
naman si Espiritu (2001) sa gramatika ng Filipino, napansin
niya ang ilan sa mga pagbabagong likha ng mga varayti sa
Filipino sa mga tekstong pasalita at pasulat. At ito ay tinawag
niyang kalakaran at signal na ayon sa kaniya ay dapat bigyan ng
seryosong pansin sa pagsulat ng gramatikang Filipino. Sinuri at
inilarawan ang nabubuo o emerging na varayti ng Tagalog sa
pinakabagong lungsod sa Metro Manila. Tagalog ang pokus ng
pag-aaral at hindi Filipino. Nagkaroon ng pagtatala ng
interaksiyong berbal ng mga interlokyutor. Ang mga
communicative setting na pinaghanguan ng datos ay sa bahay,
opisina, kantina, tambayan, palengke, barangay hall, at terminal
ng dyip at traysikel. Sa kabuuan, naging hanguan at hulwaran
ng kasalukuyang pag-aaral ang mga nabanggit na teorya,
konsepto, at mga pag-aaral mula sa mga dalubhasa,
sosyolingguwistiko, lingguwistiko, at mananaliksik.
Metodo
Gumamit ng deskriptibong pamaraan sa pananaliksik na ito
at paglalarawan sa iba’t ibang pasalitang diskurso ng mga
interlokyutor. Ang mga kalahok sa pag-aaral na ito ay mga di-
Tagalog na matagal nang naninirahan sa lungsod ng Taguig na
nangangahulugang may limang taon nang nananahan sa lungsod
hanggang sa kasalukuyan. May kabuuang
pinakamaraming bilang ng interlokyutor sa pag-aaral ay ang
Western Bicutan na binubuo ng 116 (28.93%) sampol ng mga
respondent. Sumunod ang barangay Signal Village na may 106
sampol ng mga respondent (26.51%). Pangatlo naman ang
Lower Bicutan na may kabuuang bilang na 81 (20.25%) bilang
ng mga respondent. Sinundan ng barangay Upper Bicutan na
binubuo ng 63 (15.65%) bilang ng mga respondent. At ang may
pinakakaunting mga respondent ang Bagumbayan na may 35
(8.66%) bilang lamang. Tumugma naman ang bilang ng dami
ng mga respondent sa kabuuang bilang ng populasyon ayon sa
dami ng pagkakasunod-sunod ng bawat barangay. Ang
mananaliksik ay gumamit ng tape recorder sa pagkuha ng mga
kinakailangang datos sa pag-aaral. Inirekord ng mananaliksik
ang natural na interaksiyong berbal ng mga di-Tagalog na
naninirahan sa Taguig. May kabuuang 400 ang interlokyutor sa
pag-aaral. Isinaalang-alang ng mananaliksik ang mga
sumusunod na puntos sa pagkuha ng mga sinuring datos sa pag-
aaral na ito: (1) ang paghahanda para sa pagkuha ng mga datos,
(2) ang pagpili ng mga kalahok, (3) ang pagteteyp ng mga
datos, (4) ang pagtatranskrayb, pagwawasto, at pagsasalin ng
mga datos, (5) koding ng mga datos, at (6) pagsusuri ng mga
datos.
Paglalahad, Pagsusuri, at Pagpapaliwanag ng mga
Datos
Nakatala sa ibaba ang varayting ginagamit ng mga di-
Tagalog na naninirahan sa Taguig. Ang kasalukuyang
pananaliksik ay isa lamang pagtatangka
upang ilarawan at ipaliwanag ang pasalitang diskurso ayon sa
kontekstong ginagamit ng mga di-Tagalog na naninirahan sa isa
sa mga pinakabagong lungsod dito sa Metro Manila―ang
Taguig. Inilahad naman ang mga nakalap na datos ayon sa
etnolingguwistikong pagsusuri:
berbal ng mga interlokyutor ayon sa mga sitwasyon. Ang mga ito ay naglalarawan sa varayti at
Palatunugan/Ponolohiya/ Fonoloji. Isa sa tatlong lawak ng
pag-aaral ng wika ang ponolohiya o fonoloji o palatunugan. Ito
ay pag-aaral ng mga makabuluhang tunog. Ang etimolohiya
nito ay mula sa salitang Griyegong phon na tumutukoy sa
tunog at eme na nangangahulugang “makabuluhan.” Sinasabing
makabuluhan ang tunog kung ito ay nakapagpapabago ng
kahulugan. Pokus sa pag-aaral na ito ang pagpapalit sa
pagbigkas ng ilang ponema ng mga di-Tagalog na naninirahan
sa lungsod ng Taguig at ito rin ay lumitaw sa pag-aaral.
Palabuuan/Morpolohiya/Morfoloji. Ang palabuuan o
morpolohiya o morfoloji ang ikalawang lawak ng pag-aaral sa
wika. Mula sa salitangGriyegong morph: yunit ng salita at eme:
makabuluhan. Tuon ng pananaliksik na ito na ilahad ang uri ng
mga salitang ginamit o leksikong ginamit ng mga di-Tagalog,
ang paraan ng pagbubuo ng salita ng mga interlokyutor, at ang
semantikal na kahulugan ng pagkagamit ng salita sa konteksto.
Nakalahad din sa bahaging ito ang ilan sa mga ekspresyon o
katawagang ginagamit ng mga interlokyutor sa Taguig na
nagmula sa L1 ng mga ispiker.
Palaugnayan/Sintaksis/Syntax. Nangangahulugang pag-aaral
ng pagbubuo ng mga pangungusap. Ito rin ay mula sa salitang
Griyegong syn na nangangahulugang “pagkakaayos” at taissen
na ang ibig sabihin ay “pagkakasunud-sunod.”
Nakatala sa ibaba ang ilang piling transkripsiyong nakalap sa
pag-aaral ng interaksiyong berbal ng mga interlokyutor ayon sa
mga sitwasyon. Ang mga ito ay naglalarawan sa varayti at
varyasyong namumuo sa lungsod ng Taguig:

varyasyong namumuo sa lungsod ng Taguig:

4 Malay Tomo 29 Blg. 2

Wikang Cebuano
Wikang Cebuano
KONTEKSTO #5. Lalaking magkaibigan ang mga interlokyutor. Sa loob ng bahay ang
KONTEKSTO #5. Lalaking magkaibigan ang mga interlokyutor. Sa loob ng bahay ang communicative
setting. communicative setting.
Sitwasyon #5 Cebuano at Bicol ano 38 at 46 Bahay

Ceb: Psst! Magtulog (matulog) ka lang dito, ha.

Bcl: Ba’t, sa’n punta mo?
Ceb: Diyan lang. Magtulog (matulog) ka lang di naman ako magtagal.

Bcl: Nagsakit (sumakit) na nga ang likod ko sobrang tulog. Sama na lang ako.
Ceb: Sus, ginuu!(ekspresyon) Mahal man (naman) ang magpasahe (pamasahe). Wala na kung (akong) pira (pera).
Bcl: Sige, magpasalubong ka na lang.
Ceb: Ba’la na. Mag-uwi (uuwi) naman ako agad.

Bicolano (Bcl) at Cebuano (Ceb): Unang wika ng mga interlokyutor 38: Edad ng Bcl at 46: Edad ng Ceb Bahay: Communicative Setting
Bicolano (Bcl) at Cebuano (Ceb): Unang wika ng mga interlokyutor 38: Edad ng Bcl at 46: Edad ng Ceb Bahay: Communicative
Eduk: Hayskul Trabaho: Wala

Setting Eduk: Hayskul Trabaho: Wala

PAGSUSURI #5. Mapapansin ang paggamit ng Ceb sa panlaping mag- at nag- + salitang – ugat
ang Ceb at lalaki ang Tag.
 6
sa halip na “um verb” (cf. magtulog, nagsakit, magpasahe, at mag-uwi). Katulad din ito sa mga
PAGSUSURI #5. Mapapansin ang paggamit ng Ceb sa PAGSUSURI # 6. Hindi nalalayo ang sitwasyong ito sa
panlaping mag- at nag- + salitang – ugat sitwasyon #1, #2, #3, at #5. Ang gamit ng mag
nauna: sa sitwasyon #1 hanggang #2. Ang pagkakapalit ng [e] sa [i] (pira) at ang ingklitik na
sa halip na “um verb” (cf. magtulog, nagsakit, magpasahe, at sa halip na um ay litaw pa rin. Gayundin ang paggamit ng
mag-uwi). Katulad din ito sa katagang gid. Kung susuriin ang estruktura ng
‘man’ ay naipaliwanag na sa sitwasyon #2 at #3. Sa isang banda, ang paggamit ng ‘ginuu’ bilang
mga nauna: sa sitwasyon #1 hanggang #2. Ang pagkakapalit ng mga pangungusap ng Ceb ay pareho pa rin sa padron o
[e] sa [i] (pira) at ang ingklitik na hulwaran ng Tagalog: VSO (verb-subject-object).
isang ekspresyon ng pagkabigla ay tumutukoy sa Diyos. Tinatawag itong mga interjection. Ayon
‘man’ ay naipaliwanag na sa sitwasyon #2 at #3. Sa isang Kabaligtaran naman ito kung ikukumpara sa wikang Ingles.
banda, ang paggamit ng ‘ginuu’ bilang isang Tingnan ang mga pangungusap na Magtulog
sa interbiyu ng mananaliksik sa mga interlokyutor, sa Cebuano o mga Bisaya ang ginuu ay
ekspresyon ng pagkabigla ay tumutukoy sa Diyos. Tinatawag muna ako. Antok na ako. at Magkain muna ako, gid. Nasa
itong mga interjection. Ayon sa interbiyu karaniwang ayos ang mga nabanggit
nangangahulugang Diyos. Ang binigkas namang ‘sus’ ay mula sa salitang hesus. Pareho rin ito
ng mananaliksik sa mga interlokyutor, sa Cebuano o mga na pangungusap na nangangahulugang wala ang panandang
Bisaya ang ginuu ay nangangahulugang Diyos. ‘ay.’ Maaaring magkabaligtaran ang
ng ekspresyon ng ilang mga Tagalog na ‘hesusmaryosep’ na mula sa salitang Hesus, Maria, at
Ang binigkas namang ‘sus’ ay mula sa salitang hesus. Pareho ng panandang ‘ay’ at ito ay tinatawag na kabalikang ayos. Kaya
rin ito ng ekspresyon ng ilang mga Tagalog na Joseph. ang ‘ay’ sa Filipino ay ginagamit bilang pananda na tinatawag
‘hesusmaryosep’ na mula sa salitang Hesus, Maria, at Joseph. na pangawing
pangungusap sa Filipino sa pamamagitan lamang ng paglalagay
KONTEKSTO #6. Naganap ang usapan sa hallway ng opisina. Magkaibigan ang mga (Santiago,
1991).
KONTEKSTO #6. Naganap ang usapan sa hallway ng opisina. Magkaibigan ang mga interlokyutor. Babae
interlokyutor. Babae ang Ceb at lalaki ang Tag. PAGSUSURI #10. Ang wikang Aklanon ay

Sitwasyon #6 Cebuano 23 Opisina

Ceb: Mamaya pa ako magpasok (papasok) sa trabaho, gid(talaga).

Tag: Anong shift ka ba?
Ceb: C shift pa. Magtulog (matutulog) muna ako. Antok (inaantok) na ‘ko.
Tag: Oo nga, ngarag na yang pagmumukha mo.
Ceb: Uo (oo). Magkain (kakain) muna ako, gid (talaga).

Cebuano (Ceb): L
1ng interlokyutor 23: Edad ng interlokyutor Opisina: Communicative Setting Eduk: Kolehiyo Trabaho: Skilled Worker
Cebuano (Ceb): L1 ng interlokyutor 23: Edad ng interlokyutor Opisina: Communicative Setting Eduk: Kolehiyo Trabaho: Skilled
Worker Tag: Tagalog
Tag: Tagalog

PAGSUSURI # 6. Hindi nalalayo ang sitwasyong ito sa sitwasyon #1, #2, #3, at #5. Ang gamit ng

mag sa halip na um ay litaw pa rin. Gayundin ang paggamit ng katagang gid. Kung susuriin

ay. aaarng magaagtaran ang pangungusap sa pno sa pamamagtan amang ng

paglalagay ng panandang ‘ay’ at ito ay tinatawag na kabalikang ayos. Kaya ang ‘ay’ sa Filipino
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 5 ay ginagamit bilang pananda na tinatawag na pangawing (Santiago,
1991).

Western Visayan Languages

Western Visayan Languages
KONTEKSTO #10. Magpipinsang Aklanon ang nag-uusap na pawang mga babae. Sa loob ng KONTEKSTO #10.
Magpipinsang Aklanon ang nag-uusap na pawang mga babae. Sa loob ng isang compound naganap ang interaksiyon.
isang compound naganap ang interaksiyon.

Sitwasyon #10 Aklanon 52, 48 at 67 Bahay

Akl1: Iba si Aleng Adeng (Aling Ading)…

Akl3: Napakasarap ng hangen (hangin) dun (doon) sa kabila!
Akl2: Kanena (kanina) malakas detu (dito)… nawala…
Akl3: Duun (doon) ka sa kabila.
Akl1: Sa lekod (likod) kase (kasi) nanggagaling ang hangen (hangin).
Akl3: Di na kelangan (kailangan) ng bentelador, sa bintana, lakas ng hangin lalo na dun (doon) sa kabila. Ang sarap dun (doon) sa kabila! Akl1: Kanena (kanina) pa kayu (kayo)?
Akl2: Uu!(oo) Mga alas syete pa kami.
Akl1: Ah…
Akl2: Nasira ‘yung (iyong) plug.
Akl1: Palyado na?
Akl2: Bumalek (bumalik) kame (kami) .
Akl1: Uuwi na ba si Nong Dyunesyo (Dionisio) sa Naga?
Akl3: Ay! Di man (naman) nagpasabi nang maaga. Nakaeskedyul (iskedyul) naman. Nagauli (umuwi) man (naman) … Akl2: Oo… kuwan (gap filler) man(naman) … sa ‘kin nga
mag-estorya (nagkwuwento).
Akl3: Siyempre! May problema sa kedni (kidney). Dapat nag-ospetal (ospital) na kayu (kayo).
Akl2: Wa (wala) pa mang pa-admet-admet ba…
Akl1: Ba’t pa, wa (wala) pa sa sebenti (seventy) si anu (ano)?
Akl2: Sesekti seben (sixty seven).
Akl1: Bata pa.

Akalanon (Akl): L ng mga

Akalanon (Akl): L1 ng mga interlokyutor 52: Edad ng Akl1 48: Edad ng Akl2 67: Edad ng Akl3 Bahay: Communicative Setting 1
interlokyutor 52: Edad ng Akl 48: Edad ng Akl 67: Edad ng Akl
1 2 3 Bahay: Communicative Setting Eduk:
Eduk: Bokasyunal (Akl1) Kolehiyo (Akl 2) Trabaho: Estudyante
Bokasyunal (Akl ) Kolehiyo (Akl
1 2) Trabaho: Estudyante
PAGSUSURI #10. Ang wikang Aklanon ay sinasalita sa probinsiya ng Aklan at ilang lugar sa
sinasalita sa probinsiya ng Aklan at ilang lugar sa hilagang Panay. others.
Itinuturing itong isa sa mga
hilagang Panay. Itinuturing itong isa sa mga wikang Bisaya. Kapag sinabing Visayan language
wikang Bisaya. Kapag sinabing Visayan language Mapapansin sa usapan ng mga interlokyutor ang
nangangahulugan itong sinasalita ng mga Bisaya pagpapalitan ng /e/ at /i/, gayundin ang /o/ at /u/.
nangangahulugan itong sinasalita ng mga Bisaya na nahahati sa limang kategorya. Ayon sa tala
na nahahati sa limang kategorya. Ayon sa tala ng Summer Maituturing na alopono ang [e] sa kanilang pagbigkas. Mas
Institute of Linguistics (SIL) (2002), ang madalas na nagpapalitan ang pagbigkas nila
ng Summer Institute of Linguistics (SIL) (2002), ang sumusunod ay:
sumusunod ay: kame at iba pa). Hindi naman
ng [i] na nagiging [e] (cf. aleng, kanena, lekod, hangen, bumalek,
❖ Asi - spoken in towns on Tablas Island as well as the islands of Banton, Simara, and
• Asi - spoken in towns on Tablas Island as well nakapagpapabago ng kahulugan ang pagkabigkas
Maestro de Campo in Romblon province..
as the islands of Banton, Simara, and Maestro de Campo nila sa mga salitang nabanggit. Ayon sa tala ng SIL, kung
in Romblon province.. rerebyuhin ang kanilang alpabeto ay wala ang /i/ kaya sa kanilang
• Cebuano - includes Boholano. pagbigkas ay mas ginagamit nila 8
• Southern Visayan - Tausug, Butuanon, and Surigaonon ang /e/. Pansinin din na mas madalas ang paggamit ng [u] kaysa
(including Jaun-Jaun). [o] (cf. dun, yung kayu). Ang [o] ay nabibigkas nila ng [u].
• Central Visayan - includes Hiligaynon, Waray Waray, Tinawag itong arkiponem ni Garcia (1999). Nagkaroon din ng
Romblomanon, Capiznon, Masbatenyo, Porohanon, the pagpapalitan sa pagbigkas ng /b/ sa halip na /v/ (cf. sebenti at
Bisakol languages of Sorsogon and Northern Samar, and sexti seben). Hindi bahagi ng wikang Aklanon ang /v/ kaya
others. napagpapalit nila ang pagbigkas dito sa /b/. Pansinin naman ang
• Western Visayan - includes Kinaray-a(the major language of pagkagamit ng mga interlokyutor sa salitang nong na mula sa
Antique), Aklanon, Onhan, Malaynon, Caluyanon, Cuyonon, salitang manong, ginamit ito
Ratagnon, and
6 Malay Tomo 29 Blg. 2
bilang pantawag o tinatawag ding ‘form of address.’ Hindi
kamag-anak ng interlokyutor ang binanggit na si Nong Dionisio
kaya ginamit niya ang salitang nong- tanda ng paggalang dahil
nakatatanda sa kaniya ang huli. Ganito rin ang ginagamit sa
Maynila na pantawag sa nakatatanda kahit na hindi kakilalang
personal. Sa sitwasyong nabanggit ay kakilala ito ng
interlokyutor. Pansinin din ang mga salitang man sa halip na
naman at sa salitang wa sa halip na wala. Nagkaroon ng
reduksiyon sa unang pantig sa salitang naman at sa huling
pantig naman sa salitang wala. Sa kabilang banda, nagkaroon
naman ng reduplikasyon sa salitang paadmet-admet sa halip na
inaadmit. Hindi ginamit ang panlaping in kundi pag-uulit ng
salitang-ugat ang naganap. Sipatin naman ang gamit ng nagauli
sa halip na umuwi. Hindi gumamit ng panlaping ‘um’ ang
interlokyutor. Tingnan din ang paggamit ng mag-estorya sa
halip na magkuwento. Mula sa salitang Ingles na ‘story’ +
panlaping mag. Katangian sa wikang Filipino ang anumang
panlapi na dinudugtungan ng salitang hiram ay nagiging
pandiwa. Ginamit naman ang salitang kuwan bilang pamuno sa
salitang hindi mabigkas na tinatawag ding gap filler. Dahil hindi
mahagilap ng interlokyutor ang nararapat na salita sa kaniyang
sinasabi ay ginamit niya ang salitang kuwan. Sa
kabuuan ng mga pangungusap na ginamit ng mga interlokyutor,
mapapansin na ang estruktura ng mga pangungusap na ginamit
ay nasa karaniwang ayos kung saan hindi ginamit ang
pangawing na ‘ay.’ Dahil pasalitang diskurso ang interaksiyong
nakalap kaya karamihan sa mga pangungusap na ginamit ay
maituturing na sambitlang pahayag (Santiago, 1991) na
tinawag namang “di-pagpapanaguring pangungusap” ni Garcia
(1999) na nangangahulugang mga pangungusap na walang
simuno ngunit may ipinahahayag na buong diwa o maaaring
pangungusap na walang panaguri ngunit may diwa rin (cf. Mga
alas-syete pa kami., Palyado na?, Kanena pa kayu?, Bata pa.).
KONTEKSTO #12. Mag-ama ang nag-uusap sa loob ng
bahay. Tagalog ang anak sapagkat sa Maynila lumaki at tubong
Kinaray-a ang ama, sa Taguig nakapagtrabaho kaya dito na
tumira.
PAGSUSURI #12. Mapapansin ang pagpapantig sa mga
salitang hiwa-a at kar-on. Nagkaroon naman ng pagpapalitan sa
tunog na /l/ na naging /r/ (wala=wara, malapit=marapit).
Alopono naman ang [f] ang [p] (corned bip at iliktrikpan).
Pareho rin sa kaso ng [u] na alopono ng [o] (dun, utsu, ku, lutu,
dun, swildu). Impluwensiya rin ng unang wika ng interlokyutor
ang pantawag na ‘ta.’ Tinawag ng

Sitwasyon #12 Kinaray-A 52 Bahay

Tag: O, ang aga mo ah.

Kry: Aga (maaga) pa umuwi amo ko. Sinong nanalo sa NBA?
Tag: Di ko alam, eh. Pero may replay mamaya. Mga eight thirty siguro.
Kry: Saing (nagsaing) ka na? Yan sa malaking kaldiro (kaldero).
Tag: Oo. Ano ulam natin, Tay?
Kry: Ra-ay(iyan), gisaha (igisa) ang corned bip (beef). May sibuyas pa diyan?
Tag: Oo. Yan nakasabit kasama ng repolyo na bulok.
Kry: Hiwa-a (hiwain)… Palit (magpapalit) muna ako damit.
Tag: Tay, wala na akong pamasahe sa Lunes naubos na baon ko.
Kry: Tu (doon) kay Tito mo. Punta rin ako kar-on (mamaya) tu(doon). Wara (wala) rin ako pira (pera). Marapit naman na swildu ku… Ano ang cd na
yan? Ano, Ta (pantawag)? Yan oh? Kunin mo yung imo (iyo) at ipasok yung (iyong) sa kanya sa plastik. Buksan mo nga ang iliktrikpan (electric fan),
ang init.
Tag: Anong oras ka papasok bukas, Tay?
Kry: Aga (maaga) pa ku (ko) bukas, kailangan alas utsu (otso) dun (doon) na kami. Anu (ano), lutu (luto) na ba yan?
Tag: Sandali na lang. Kukuha muna ako ng kanin.

Kinaray-A (Kry): Unang wika ng interlokyutor 52: Edad ng interlokyutor Bahay: Communicative Setting
Eduk: Bokasyunal Trabaho: Skilled Worker Tag: Tagalog

PAGSUSURI #12. Mapapansin ang pagpapantig sa mga salitang hiwa-a at kar-on. Nagkaroon naman ng pagpapalitan sa

tunog na /l/ na naging /r/ (wala=wara, malapit=marapit). Alopono

Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 7

ama ang kaniyang anak. Ginamit ito sa nakababata. Gayundin
ang paggamit ng tito na ang tinutukoy ay ang kapatid ng
interlokyutor. Matutukoy rin ang mga pantawag bilang form of
address. Pansinin naman ang paggamit sa mga pandiwang aga,
saing, at palit.
Hindi ganap ang aspekto ng mga ito, maiintindihan lamang ito
sa loob ng konteksto ng pangungusap. Kulang sa mga panlapi
ang mga salitang-ugat na nabanggit upang ganap na matukoy
kung anong aspekto ng pandiwa ang tinutukoy. Nakita rin ito ni
Delima (1993) sa kaniyang pag-aaral sa Academic Filipino
Variety sa Metro Baguio na tulad sa ibang lugar na di-
Katagalugan, lumabas sa kaniyang pag aaral ang kawalan ng
pag-uulit para ipakita ang kilos na di pa nasimulan, kaya
sinasabing sabihin sa halip na sasabihin. Nakita niya na ang
gumagamit nito ay mga di-Tagalog. Kung gayon, matapos ang City and Legaspi City are centers. Alternate names: Bikol.
mahigit na isang dekada ng kaniyang pag-aaral, wala pa ring Dialects: Naga, Legaspi. Classification: Austronesian,
pagbabago sa kalakarang nabanggit. Malayo Polynesian, Meso Philippine, Central Philippine,
and Buhi, Camarines Sur, Luzon. Dialects: Buhi Bikol, Coastal, Naga
(Buhi’non), Daraga, Libon, Oas, Ligao. Classification: • Bicolano, Iriga - Iriga City, Baao, Nabua, Bato,
Austronesian, Malayo Polynesian, Meso Philippine, Camarines Sur, Luzon. Alternate names: Rinconada
Central Bicolano. Classification: Austronesian, Malayo-
Philippine, Bikol, Inland, Buhi-Daraga • Bicolano, Polynesian, Meso Philippine, Central Philippine, Bikol,
Central - Bikol languages.Southern Catanduanes, Northern Inland, Iriga
Sorsogon, Albay, Camarines Norte and Sur, Luzon. Naga • Bicolano, Northern Catanduanes - Luzon,
di pa nasimulan, kaya sinasabing sabihin sa halip na sasabihin. Nakita niya na ang gumagamit
Central Visayan Languages Northern Catanduanes, east of Bicol. Alternate names: Pandan.
Dialects: Comprehension of
nito ay mga di-Tagalog. Kung gayon, matapos ang mahigit na isang dekada ng kaniyang pag
KONTEKSTO #13. Mag-amang Bicolano ang nag-uusap. Naga 68%. Classification: Austronesian, Malayo-
Dumating ang lalaking Tagalog sa tahanan Polynesian, Meso Philippine, Central Philippine, Bikol,
aaral, wala pa ring pagbabago sa kalakarang nabanggit. ng Pandan
mag-ama. Ang anak ay babaeng Bicolano ngunit dito na lumaki • Bicolano, Southern Catanduanes - Luzon,
sa Taguig, samantalang ang ama ay
Central Visayan Languages
nagtatrabaho rito sa Maynila ngunit sa Bicol lumaki. Virac. Dialects: Northern
Southern Catanduanes, east of Bicol. Alternate names:
KONTEKSTO #13. Mag-amang Bicolano ang nag-uusap. Dumating ang lalaking Tagalog sa
PAGSUSURI #13. Ang wikang Bicolano o Bikol ay Catanduanes intelligibility 91%. Virac dialect
sinasalita sa probinsiya ng Bicol. Mauuri sa lima
tahanan ng mag-ama. Ang anak ay babaeng Bicolano ngunit dito na lumaki sa Taguig,
ang wikang Bicolano. Ayon sa tala ng SIL (2002), ang is preferable for literature. Classification: Austronesian,
sumusunod ay: Malayo-Polynesian, Meso
samantalang ang ama ay nagtatrabaho rito sa Maynila ngunit sa Bicol lumaki. • Bicolano, Albay - Western Albay Province
Sitwasyon #13 Bicolano 44 at 19 Bahay

Tag: Tito, si Mitch po?

Bcl1: Ne, si Bong, narine,(nandito) oh! Mababâ (bumaba) ka na dito! … Ne, nandiyan ka ba?... Maano ka dito, Bong? Manligaw (manliligaw) ka ba?
Tag: Nyee! Hindi po! May mga itatanong lang po.
Bcl1: Neng, ano na? May naghahantay (naghihintay) sa’yo, baga!
Bcl2: Andiyan na po!
Tag: Di naman siya, naninigaw, ‘no?
Bcl1: Bastos ‘yang batang ‘yan, e!
Bcl2: O, bakit?
Tag: Wait lang, may itatanong lang po ako.

Bicolano (Bcl) unang wika ng mga

Bicolano (Bcl) unang wika ng mga interlokyutor 44: Edad ng unang Bcl 1 19: Edad ng Bcl2 Bahay: Communicative Setting
interlokyutor 44: Edad ng unang Bcl 19: Edad ng Bcl
1 2 Bahay: Communicative Setting Eduk:
Bokasyunal (Bcl ) Kolehiyo (Bcl ) Trabaho: Skilled Worker
Eduk: Bokasyunal (Bcl1) Kolehiyo (Bcl 2) Trabaho: Skilled Worker (Bcl 1) Estudyante (Bcl2) Tag: Tagalog 1 2
(Bcl ) Estudyante (Bcl
1 2) Tag: Tagalog

PAGSUSURI #13. Ang wikang Bicolano o Bikol ay sinasalita sa probinsiya ng Bicol. Mauuri sa lima ang wikang

Bicolano. Ayon sa tala ng SIL (2002), ang sumusunod ay:

8 Malay Tomo 29 Blg. 2

Philippine, Central Philippine, Bikol, Coastal, Virac. Masusuri sa lalaking interlokyutor na mas litaw ang
impluwensiya ng kaniyang unang wika kumpara sa anak niya na
kabataan at dito na lumaki sa Maynila. Pansinin ang ginamit na
salitang narine
sa halip na narito. Gayundin ang salitang baga bilang
pagbibigay-diin o empasis sa sinasabi (na ipinararating ng ama
sa anak na bilisan ang pagkilos sapagkat may naghihintay sa
kaniya). Maituturing itong isang varyasyon ng salita na
ginagamit din naman ng mga taga-Batangas. Ang mga salitang
narine at baga ay maituturing na impluwensiya ng Tagalog.
Ayon kay Santiago (1991), ang salitang narini na itinuturing na
panghalip panlunan ay bihira nang gamitin sa ngayon, lalo na
ng mga kabataan. May varyasyon din sa salitang ‘naghahantay’
sa halip na naghihintay. Ginamit naman ang salitang
niyang babae. Sinasabi ng mga naunang pag-aaral na katangian
ng mga Bisaya ang hindi pag-uulit sa salita lalo na’t
nagpapahayag ng kasalukuyang kilos. Ang pagtatanong ng ama
PAGSUSURI #27. Tulad ng iba pang nasuri, mababakas pa rin ang paggamit ng [u] at [e].
mababa sa halip na bumaba. Kung babasahin ng hiwalay sa
konteksto, maaaring maipagkamaling
Kapuna-puna pa rin ang di-pag-uulit sa salitang-ugat (magpatunay). Tulad ng tinalakay sa
ang salitang mábaba ay pang-uri ngunit binigkas ito ng
interlokyutor na may diin sa dulong pantig. Kaya
sa panauhin na ‘maano ka dito?’ ay kakikitaan ng impluwensiya
ng kaniyang unang wika. Katumbas din ito ng katanungang
“ano ang gagawin mo dito?’’ Kung susuriin ang mga
pangungusap na ginamit ng interlokyutor, masasabing hindi ito
nalalayo sa estruktura ng Tagalog sapagkat nauna ang panaguri
sa simuno. Bagama’t mapapansin na hindi ginamit ng
interlokyutor ang “ang.”
KONTEKSTO #27.Sa isang barangay hallnaganap ang
interaksiyon. Isang kaso o usaping pambarangay ang nililitis ng
kapitan ng barangay. Magkakatrabaho ang mga Waray-waray
na interlokyutor at Tagalog ang kapitan.
PAGSUSURI #27. Tulad ng iba pang nasuri, mababakas pa
rin ang paggamit ng [u] at [e]. Kapuna-puna pa rin ang di-pag-
uulit sa salitang-ugat
(magpatunay). Tulad ng tinalakay sa sitwasyon #26. Gayundin
ang reduksiyon sa salitang me sa halip na
mayroon.

sitwasyon #26. Gayundin ang reduksiyon sa salitang me sa halip na mayroon.

pandiwa pa ring maituturing ang mábaba; hindi nga lang ito ang Aklanon, hindi rin gumamit ng
ginagamit sa Tagalog. Tulad ng inilahad sa sitwasyon #10 ng Southern Visayan Languages

Southern Visayan Languages

‘um verb’ ang interlokyutor. Hindi rin nagkaroon sa bahay. Ang Btw1 ang maybahay at ang
KONTEKSTO #32. Mag-asawang Butuanon ang nag-uusap
KONTEKSTO #32. Mag-asawang Butuanon ang nag-uusap sa bahay. Ang Btw 1 ang maybahay
ng pag-uulit sa salitang manligaw- na maaring ipalagay na sa bisitang lalaki kung manliligaw nga ba sa anak
naganap na ang kilos- ang panliligaw. Sa pangungusap ng Btw2 ang lalaki.
ama, mahihiwatigan ang pagtatanong PAGSUSURI #32. Ginagamit ang wikang Butuanon sa
at ang Btw2 ang lalaki. Butuan City. Itinuturing ding Cebuano ang mga Butuanon.
Naninirahan ang mga Butuanon

Sitwasyon #32 Butuanon 46 at 50 Bahay

Btw1: Maligo ka na?

Btw2: Sige… ah…
Btw1: Doon lang ako saglit lang kadali , ha?
Btw2: Oo.
Btw1: Maghanda ka na lang ng bihisan mo.
Btw2: Makulu (kumukulo) na ba, ha?
Btw1: Maya (maya-maya) pa. Siguro mga 5 minutes.
Btw2: Ano na oras?
Btw1: Mag-aano na… mag-aalas nuebe na.
Btw2: Magna-nine na?
Btw1: Quarter to nine.
Butuanon (Btw): L1 ng interlokyutor 46: Edad ng Btw1 50: Edad ng Btw2 Bahay: Communicative Setting Eduk: Hayskul (Btw1)
Kolehiyo (Btw2) Trabaho: Wala (Btw1) Skilled Worker (Btw2)
Butuanon (Btw): L ng interlokyutor 46: Edad ng Btw 50: Edad ng Btw
1 1 2 Bahay: Communicative Setting
 Eduk: Hayskul (Btw ) Kolehiyo (Btw ) Trabaho: Wala (Btw ) Skilled Worker (Btw
1 2 1 2)
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 9

Sitwasyon #27 Waray-waray 45, 46 at 42 Baranggay Hall

Tag: Ano ang nalalaman mo dito sa usapin? Ikaw ang witness ng complainant na si Gng. Luisa Tisolo. Ano ang masasabi mo
sa kanilang problema sa paninirang puri?
War1: Nung time na nakaleave ako, nagkausap pa kami ni Delia Sotto. Doon po sa aming lugar, gawa (dahil) ng magkapitbahay
lang po kami. Me,(may) nabanggit po siya, ow! … Niya ng salitang ito. Kaya po, eh, nagpursiging tumistigo kung
kinakailangan pong linwin niya po. Kung bakit niya nga po nasabi ang mga ganung salita, eh. Kaya ko pung tumistigu.
Tag: Gusto kong ipaalam sa iyo Teresa na dito sa sinasabi ng complainant sa unang paghaharap noong April 10… Sabi niya
na ipinagkakalat ni Delia ang respondent na may nawawalang pera. Nasa 200,000 piso at madami na daw siyang naipundar
na traysikel. At maganda na daw ang buhay niya. At nagpapautang pa ng pera. Sa katunayan nga po, kung ano ang
pinagsasabi niya tungkol sa akin… Ilabas niya ang testigo niya. Sa totoo lang, di ko siya masyadong kilala!” Kaya ngayon
Teresa, ikaw ang naipatawag. Dahil sinasabi ng ating may sumbong na si Gng. Maria Luisa Tisolo na ikaw raw ang
nagpaabot sa kanya ng mga salita na ‘yan. Diumano na sinabi naman ni Delia. Okay, sige, go ahead.
War1: Ah, sa katotohanan po, eh… Etong aming vice-president ang sinisiraan ko po. So, bale, sa kin lang po, eh… ay bigyan po
siya ng linaw, pu!..Niya po nasabi ito. Kung bakit po sinisiraan ko nang husto etong si Maria Luisa. Tag: Anong klaseng salita?
War1: Na nawawalan daw po ng pondo ang aming unyunista ng 8 000. Tapos po, eh, madami na daw pong pondo sa traysikel.
Kung wala naman pong ebidensiya ng paninira po sa kanya, eh, bakit po siya nagsasalita ng ganito? Tag: Na sinabi sa iyo?
War2: Ako naman po, eh, bilang miyembro ng unyon, eh, lumilinaw din naman po. Karapatan ko pong luminaw po sa kanila.
Sa organisasyon po nila.
Tag: Nasabi mo naman na, dito sa kanila. Ano nga ang katungkulan ni Gng. Maria Luisa Tisolo?
War2: Nung (noong) nakaraang 2005 lang po, eh, vice-president po siya.
Tag: Sa ngayon?
War2: Sa ngayon po, eh, vice-president pa rin po siya.
po. Dahil inaanu ng mga tao kung yung kwento pong iyun, eh… kwento- po siya ng impormasyun (impormasyon) tungkul
(tungkol) sa trabaho kaya ko po napag-anuhang ganun.(ganoon) Pero wala po akong tinutukoy na pangalan kung sino man
ang kumuha ng pira (pera) na ‘yun.(iyon)
Tag: Pero nasabi mo sa kaniya?
War1: Upu. Kasi po, eh, karapatan ko pong magtanung sa kanila kung bakit pu ganito sila.
Tag: Sige, may sasabihin ka ba Teresa? Okay, sinong sasagot sa magkabilang panig?
War2: Di ba po, sinasabi niya diyan na kinakalat ko sa trabaho? Paano naman po niya masasabing kinakalat ko sa trabaho,
samantlang nakaleave siya? Di siya pumapasok. May sinabi ako sa kaniya. May napagkuwentuhan kami. Pero hindi po.
Wala po akong tinutukoy na pangalan. Iyan po ay haka-haka sa trabaho. Gawa po ng eleksyon sa trabaho naming ngayon.
Nagkakaanuhan
Tag: Ano ang tinutukoy mo, Delia? Na ang kwentong ito, ay di sa ‘yo nagmula?
War1: Hindi po. Eto po ang testego (testigo) na magpatunay (magpapatunay).
Tag: Na ito’y usap-usapan lang sa trabaho?
War1: Oho.
Tag: Na di alam kung kanino nagmula?
War3: Ang sa ‘kin lang pu (po) eh, kasi sinumbong nila sa akin. Kung hindi lang pu (po) ako tumakbo bilang presidente ay
hindi lang naman pu (po) ‘yan ang gagawin nila sa akin. Talaga! Siniraan nila ako. Anu pu(po) bang kasalanan ku?(ko) Bakit
nila aku (ako) siniraan? Yun (iyon) lang pu(po) ang gustu(gusto) ko, eh. Linisin nila ang pangalan ko! Tag: Sa paanong paraan
malilinis?
War3: Sa pamamagitan pu(po) ng pag-aapology.

Waray-waray (War): L ng interlokyutor 45: Edad ng War 46: Edad ng War 42: Edad War
1 1 2 3 Baranggay Hall: Communicative Setting
Waray-waray (War): L1 ng interlokyutor 45: Edad ng War1 46: Edad ng War2 42: Edad War3 Baranggay Hall: Communicative
Setting Eduk: Hayskul (War1,2) Elem (War3) Trabaho: Di-Propesyonal Tag: Tagalog
Eduk: Hayskul (War , ) Elem (War
12 3) Trabaho: Di-Propesyonal Tag: Tagalog

15
10 Malay Tomo 29 Blg. 2 sa Agusan del Norte at Agusan del Sur. (http://

www.ethnologue.com/show_language.asp?code=btw). Ang iba hindi rin ginamit ng Btw (cf. makulu sa halip na kumukulo).
naman ay nasa Misamis Oriental o nasa Surigao del Norte. Ang Ang paggamit ng panlaping ‘ma’ + s.u.(kulo) ay katangian ng
mga ito ay matatagpuan sa hilagang kanluran ng Mindanao. wikang Butuanon ayon sa tala ng SIL. Ipinahahayag na ang
Tulad ng ipinakita sa sitwasyon #10 at #13 ang ‘um verb’ ay kilos ay nasa imperfektivo sapagkat kasalukuyan pa lang
nagaganap ang kilos. Sa isang banda, wala ring pag-uulit ang Cagayan tulad ng Tuguegarao, Enrile, Peñablanca, Amulong, at
interlokyutor sa salitang ‘maya’ sa halip na reduplikasyong Tuao. Ayon sa datos, ang Itw ay: 72% intelligibility of South
maya maya. Tulad ng mga nabanggit sa mga naunang pagsusuri Ibanag; 68% ng Ilocano. Lexical similarity 53% with Ilocano.
ang “pag-uulit” ay hindi katangian ng wikang Bisaya (Delima, (http://linguistlist.org/forms/langs/ LLDescription.cfm?
1993). Ang Btw ay maituturing na pamilya ng wikang Bisaya. code=itv). Malinaw na may kakabit na istiryotayp na bigkas ang
ilang diyalekto na rehiyonal. Mapapansin ito sa halimbawa sa
sitwasyon #23 kung saan ang pagkakabigkas ng /p/ ay naging
Northern Luzon Languages /f/ sa halip na kape at palda at nagkaroon din ng pagpapalit sa
pagbigkas ng /i/ na naging /e/ sa halip na timpla ay templa ang
KONTEKSTO #38. Ilocanong lalaki ang interlokyutor. pagkabigkas. Impluwensiya ito ng unang wika ng ispiker.
Kausap ng Ilo interlokyutor ang kaniyang panganay na anak na Alopono naman ang [e] at [i] sa wikang Itawit.
babae sa loob ng kanilang bahay. (http://www.ethnologue.com/ show_country.asp?name=PH).
PAGSUSURI #38. Pangatlo ang wikang Ilocano na sinasalita KONTEKSTO 42. Magpinsang Pag ang nag uusap sa loob
ng nakararami sa kapuluan ng Pilipinas. Sinasalita ito sa ng bahay.
probinsiya ng Ilocos, Hilagang silangang Luzon, La Union, PAGSUSURI #42. Ang wikang Pangasinan ay sinasalita sa
Cagayan Valley, Babuyan, Mindoro, Mindanao. Kilala rin ito probinsiya ng Pangasinan. Kilala rin ito sa tawag na
bilang Ilokano, Iluko, Iloco, at Iloko (http://. Pangasinense na mula sa mga Kastila; Pangalatok, ang balbal
KONTEKSTO #39. Naganap ang interaksiyon ng na katawagan nito. Ayon sa Pangasinan language Information
magkumpareng interlokyutor sa tapat ng barangay hall. from Answers_com.htm, nakasaad ang ganito: a slang term of
PAGSUSURI #39. Ang wikang Itawit ay may varyant na Pangasinan of doubtful etymology
Itawes, Itawis, at Tawit. Sinasalita ito sa timog na bahagi ng
nabanggit sa mga naunang pagsusuri ang “pag-uulit” ay hindi katangian ng wikang Bisaya
ilokanolanguage.informationfromanswers_com.htm). language or its native. Masusuri na
mistakenly used by non-Pangasinans to refer to the Pangasinan
(Delima, 1993). Ang Btw ay maituturing na pamilya ng wikang Bisaya.
Suriin ang pagbigkas ng interlokyutor sa botel sa halip na (b ang mga interlokyutor ay walang impit na tunog na pasara /’/
t l). Binigkas itong /bo/ sa halip na /ba/. At sa salitang bagkus impit na tunog na pasutsot lamang /h/ - hindi
kampanya na ang salin sa Ingles ay nangangahulugang nagdaragdag ng letrang
Northern Luzon Languages
‘campaign’ ngunit ang binabanggit ng interlokyutor ay /h/ ang mga interlokyutor. Ipinakikita lamang na sa kanilang
kompanya. Masusuring ang bigkas sa tunog na /o/ pagbigkas ay wala ang impit na tunog
KONTEKSTO #38. Ilocanong lalaki ang interlokyutor. Kausap ng Ilo interlokyutor ang
ay nabibigkas na /a/ (cf. kompanya=kampanya) at ang tunog na pasara (Pangasinan language Information from
na /a/ ay binibigkas na /o/ (cf. batel=botel). Answers_com.htm). Pareho rin ito sa taal na Tagalog
kaniyang panganay na anak na babae sa loob ng kanilang bahay.
Sitwasyon #38 Ilocano 63 Bahay

Ilo: Ano ba ginagawa sa kampanya (kompanya) n’yo?

Tag: Nililinis yong mga bote saka lalagyan ng mantika, toyo, suka . Ang dami. Iba-iba.
Ilo: Sa isang botel (bottle) pa’no nasusukat?
Tag: May ano do’n, may gadget na nagsusukat. Basta, malaki yon.
Ilocano (Ilo): Unang wika ng interlokyutor 63: Edad ng interlokyutor Tambayan: Communicative Setting Eduk: Hayskul Ilocano (Ilo):
Unang wika ng interlokyutor 63: Edad ng interlokyutor Tambayan: Communicative Setting Eduk: Hayskul
Trabaho: Wala Tag: Tagalog
Trabaho: Wala Tag: Tagalog

PAGSUSURI #38. Pangatlo ang wikang Ilocano na sinasalita ng nakararami sa kapuluan ng

. ,, .
ngas na o c. ae=oe.
timog na bahagi ng Cagayan tulad ng Tuguegarao, Enrile, Peñablanca, Amulong, at Tuao. Ayon KONTEKSTO #39.
Naganap ang interaksiyon ng magkumpareng interlokyutor sa tapat ng Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa
Taguig M. Hicana 11
sa datos, ang Itw ay: 72% intelligibility of South Ibanag; 68% ng Ilocano. Lexical similarity 53% barangay hall.
with Ilocano. (http://linguistlist.org/forms/langs/LLDescription.cfm?code=itv). Malinaw na may
Sitwasyon# 39 Itawit 56 Baranggay Hall
kakabit na istiryotayp na bigkas ang ilang diyalekto na rehiyonal. Mapapansin ito sa halimbawa sa Itw: Umiinom ka ba ng kafe
(kape)? Gusto mo itempla (itimpla) kita …
Tag: Bihira na, manong… may sakit na ‘ko…
sitwasyon #23 kung saan ang pagkakabigkas ng /p/ ay naging /f/ sa halip na kape at palda at Itw: Ow, ba’t ako … di ko iniinda
yan.
Tag: Ano bang uniform nina Ning? Palda ba o pantalon?
nagkaroon din ng pagpapalit sa pagbigkas ng /i/ na naging /e/ sa halip na timpla ay templa ang Itw: Falda (palda). Ba’t gusto ba
niya pantalon?
Tag: Ewan ko sa batang yan….
pagkabigkas. Impluwensiya ito ng unang wika ng ispiker. Alopono naman ang [e] at [i] sa wikang

17
Itawit. (http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH).
Itawit (Itw): Unang wika ng interlokyutor 56: Edad ng interlokyutor Baranggay Hall: Communicative Setting Eduk: Walang
Natapos Trabaho: Wala Tag: Tagalog
KONTEKSTO 42. Magpinsang Pag ang nag-uusap sa loob ng bahay.
Sitwasyon #42 Pangasinan 16 at 27 Bahay

Pag1: Ate, andyan si Kuya?

Pag2: Walah (wala’) ah. Kita mong nagtatrabaho sa Maynila, eh.
Pag1: Kala ko nandyan, eh.
Pag2: Bakit?
Pag1: Hihingin ko na sana yung (iyong) manok na pansabong, iuuwi ko na sa probinsya.
Pag2:Di ba hiningih (hinigi’) mo na nung (noong) pag-alis ninyo dito?
Pag1: Binalik ko sa kanya kasi ayaw ipadala ni Mama, eh.
Pag2: Ay, baka dinala na niya dun (doon) sa bundok?
Pag1: Kukunin ko kaya mamaya?
Pag2: Eh, sinong kasama mo pupunta dun?
Pag1: Magpapasama ako kay kuya Mike. Sabihin (sasabihin) ko punta (pupunta) kaming bundok.
Pag2: Eh, sirah (sira’) yata yung(iyong) motor niya, e.
Pag1: Hindi yun(iyon) .
Pag2: Sirah (sira’) nga yata.
Pag1: Bakit?
Pag2: Nabanggah (nabangga’) kasi ni Kuya Onyoy mo nung isang linggo.
Pag1: Bakit? Saan niya nabanggah (nabangga’)?
Pag2: Nagdrive kasi siya ng lasing.
Pag1: Halla! Buti hindih (hindi’) siya nadisgrasya.
Pag1: Wag na lang. Sa December na lang.
Pag2: Anong hindih? Nasugatan nga siya, eh! Tapos, ang dami niya pang gasgas.
Pag1: Eh, pa’no yan? Di hindi ko makukuhah (makukuha’) yung(iyong) manok?
Pag2: Di, humingih (humingi’) ka na lang kay Kuya Mike mo!

18
Pangasinan (Pag) : Unang wika ng mga interlokyutor 16: Edad ng Pag1 27: Edad ng Pag2 Bahay: Communicative Setting Eduk:
Hayskul (Pag1) Kolehiyo (Pag2) Trabaho: Di-propesyonal (Pag1) Wala (Pag2)

dahil hindi ito bahagi ng dating abakada. Ayon nga sa tala ng
SIL, hindi bahagi ng alpabeto ng Pangasinan ang /f/ at /v/,
taliwas sa alpabeto ng mga Itawit, Gaddang, at Ibanag. Ganoon
din ang bigkas ng /o/ na nagiging /u/. Nakasaad sa
http//en.wikipedia.org/ wiki/ pangasinan na apat lamang ang
katutubong ponemang patinig ng Pangasinan. Nang dumating
ang mga Kastila ang /u/ ay naging bahagi ng kanilang
alpabeto dahil sa impluwensiya ng mga Kastila. Sa kabilang
banda, mapapansin sa sitwasyon # 42 ang mga Pangasinang
interlokyutor na walang glottal stop o impit na tunog na pasara /
́/ sa kanilang pagsasalita; hindi nagtataglay ng impit na tunog na
pasara (glottal stop) ang wikang Pangasinan bagkus impit na
tunog na pasutsot ang nakapaloob sa kanilang alpabeto.
Resulta ng Pag-aaral
 12 Malay Tomo 29 Blg. 2 sa kalagayan, ang paggamit ng salitang “kay” na
Batay sa pagsusuring isinagawa, ang sumusunod na datos ay
natuklasan: Sa antas ponolohiya, napatunayan sa kasalukuyang
pag-aaral na madalas na pagpapalitan ng ponemang /e/ sa /i/ at
ang ponemang /o/ at /u/ sa kanilang pagsasalita ng Tagalog. Mas
madalas makita ang ganitong kalakaran sa mga ispiker na
Bisaya: Aklanon, Bicolano, Cebuano, Hiligaynon, Kinaray-a, at
Waray-waray. Bagama’t ang pagpapalit sa tunog na /o/ at /u/ ay
hindi lamang palasak sa mga Bisaya kundi napansin din ito sa
mga Ilocano, Itawit, Pampangan, at Pangasinan. Sa antas
morpolohiya naman, natuklasan ang mga paraan ng pagbubuo
ng salita tulad ng: (1) Paglalapi - lumitaw sa pagsusuri na
ginagamit ng ilang interlokyutor ang panlapi na mula sa
kanilang L1 (e.g. mag/maga, nag/ naga, gin/gi). Maituturing
itong mga aglutineytib. (2) Pag-uulit o reduplication – lumitaw
sa kasalukuyang pag-aaral na madalas gamitin ng mga
interlokyutor ang pag-uulit bilang indikasyon o desultory (e.g.
nagapicture-picture at ang pag-uulit bilang pagdidiin (e.g.
uking-uki) na nangangahulugang paniniyak sa kalagayan. (3)
Pamuno sa mga salitang di-mabigkas o gap fillers. Ilan sa mga
ginamit ng mga interlokyutor na gap filler ay mula sa kanilang
L1. Ang mga ito ay kuwan, ano, siren, at ta. age, mula sa
Pangasinan. Sa kabuuan, lumitaw sa pag-aaral na may sariling
varayti at varyasyong nabubuo ang mga taga-Taguig na tinawag
na Tagalog-Taguig. Kinakitaan ng L1 habits ang mga
interlokyutor sa pagsasalita nila ng Tagalog. Maituturing na
nagkaroon sila ng “language innovation” sa paggamit nito
upang makaagapay sila sa paggamit ng wika sa lugar na
kanilang kinabibilangan. Dahil dito, nakita sa kasalukuyang
pag-aaral ang mga nabubuong varayti ng Tagalog Taguig. Ang
mga pekulyar na katangian nito ay sa aspektong ponolohiya,
leksikal, at estruktural. Halimbawa, nakita ang fonolohikal na
free variants na pagpapalitan ng [e] sa [i] (e.g. eto/ito) at [o] sa
[u] (e.g. oo/uu/uo). Sa morpolohiya naman, nakita ang
paglalapi na mula sa unang wika ng mga interlokyutor, pag-
uulit o reduplication na madalas gamitin ng mga interlokyutor
bilang indikasyon o desultory (e.g. nagapicture-picture), ang
pag-uulit bilang pagdidiin (e.g. uking-uki) na nangangahulugang
paniniyak
nangangahulugang “kasi/dahil,” ang paggamit ng “siya” na
ginagamit hindi lang para sa tao kundi sa bagay o sa nais
Pasalitang Diskurso ng Tagalog Varayti sa Taguig M. Hicana 13
ang pangangailangan sa pananaliksik sa iba pang varayti ng
Tagalog. Kailangan ng ibayong pag-aaral sa mga vernakular na
wika ng ibat’ibang lugar sa Pilipinas upang higit na
maunawaan, maiwasan ang diskriminasyon o matanggap nang
walang pagkiling ang mga nagsasalita o gumagamit ng wikang
ito. Sa mga guro ng Filipino, iminumungkahi ng mananaliksik
na maging mulat tayo at maging maingat sa pagtatama ng mali.
Kailangan nating mga guro ang malawak na pang-unawa at
tukuyin.
Kongklusyon
Batay sa mga nailahad na resulta ng pag-aaral, nabuo ang
sumusunod na kongklusyon: Nabatid sa pag-aaral na malaki ang
gampanin o role ng unang wika sa paraan ng pagsasalita ng
pangalawang wika.
Nagkakaroon ng malaking epekto ang unang wika sa paraan ng
pagbubuo ng salita. Umaalinsunod ito sa teorya ng dimensiyong
heograpikal na nagbubunsod sa pagkakaroon ng
lingguwistikong diyalekto: ang interference- na may epekto ang
L1 sa paggamit ng L2. Ang pagiging heterogenous/language
mixture ng wika ay nagbubunsod sa pagkakaroon ng mga
varayti ng wika. Ito ang napatunayan sa kasalukuyang pag aaral.
Ang buhay na wika ay nasa pagsasama-sama ng pagbabago at
paglago. May malaking impluwensiya ang L 1 ng mga ispiker na
nagmula sa iba’t ibang pangkat-etniko. Napipilitang magsalita
ng Tagalog ang mga interlokyutor dahil sa mga puwersang
panlipunan. Dahil sa layuning maunawaan sila at maiparating
ang nais nilang ipahayag, mababakas ang impluwensiya ng
ponolohiya, gramatika, at estruktura ng kanilang L 1 sa
pagsasalita ng Tagalog.
Rekomendasyon
Batay sa mga natuklasan at kongklusyong nabuo ayon sa
mga nakalap na datos ng pag-aaral na ito, ibinibigay ang
sumusunod na rekomendasyon: Dahil ang pag-aaral na ito ay
nakatuon sa pasalitang diskurso, iminumungkahi ang pasulat o
komparatibong pag
aaral. Gayundin din ang pagsasagawa ng pag-aaral sa
lingguwistikong aytem sa iba pang lugar sa Metro Manila kung
saan may convergence ng mga tao mula sa iba’t ibang pangkat-
etniko. Ang bunga ng pag-aaral ay indikasyon ng
pangangailangan para sa masusing pag-aaral sa gramatikang
Filipino at ibayong pagsisikap upang saliksikin ang mga
kalakaran at signal sa pagbabago sa estruktura ng Tagalog.
Ipinakikita rin sa kinalabasan ng pag-aaral
pagtanggap sa mga bagong kalakaran o signal na nagaganap sa
wikang Tagalog. Sa mga mananaliksik naman na nagnanais
sumulat ng gramatikang Tagalog, iminumungkahi na isama ang
mga natuklasan sa kasalukuyang pag-aaral hinggil sa mga
nabubuong varayti ng Tagalog. Pinatutunayan lamang sa pag
aaral na ito na hindi monolitiko ang Tagalog. May iba’t ibang
anyo itong nabubuo sa mga speech community. Sumusuporta
lamang ito na may language innovations na nagaganap sa mga
gumagamit nito. Panghuli, iminumungkahi rin ang isang Tagalog Reference grammar. Los Angeles: University of California
eksploratoryong pag-aaral sa pang-abay/ingkilitik na “gid” na Press. 1972. Wolff, John. A Dictionary of Cebuano Visayan. Cornell
nakita sa kasalukuyang pag-aaral. University Southern Asia Program and Lingfuistic Society of the
Philippines: New York.1972. Print. n.a.
http://www.answers.com/topic/visayan-languages. Kinuha 29 Mar.
Sanggunian 2015. Web.
n.a. http://www.ethnologue.com/show_country. asp?name=PH.
Alonzo, Rosario. Varyasyon at Varayti ng Wika. Nasa Minanga: Mga Kinuha 12 Peb. 2015. Web. n.a.
Babasahin sa Varayti at Varyasyon ng Filipino Peregrino, Jovy. http://.ilokanolanguage.informationfromanswers_com. ht. Kinuha 6
Sistemang Unibersidad ng Pilipinas: Quezon, City. pp. 37 39. Mar. 2015. Web.
2002. Print. n.a. https://www.sil.org/program/sil-und. Kinuha 29 Mar. 2015. Web.
Catacataca, Pamfilo at Espiritu, Clemencia. Wikang Filipino:
Kasaysayan at Pag-Unlad. Rex Book Store: Manila. 2005. Print.
Constantino, Pamela. Pluralidad Tungo sa Identidad: Ang Varayti ng
Wikang Filipino sa Pagbuo ng Wika at Kamalayang Pambansa.
Minanga: Mga Babasahin sa Varayti at Varyasyon ng Filipino,
Peregrino, Jovy. Sistemang Unibersidad ng Pilipinas: Quezon,
City. pp. 56-57. 2002. Print.
Delima, Paz. Emerging Filipino Variety as Interchanges Among
Native and Non-Native Speakers: An analysis. Di-inilathalang
disertasyon, Unibersidad ng Pilipinas, Quezon City. 1993. Print.
De Saussure, Ferdinand. A Course in General Linguistics. London:
Edward Arnold. 1915. Print.
Espiritu, Clemencia. Ang Pagbabago sa Gramatika ng Filipino.
TALISIK: Opisyal na Jornal ng Sentro ng Kahusayan sa Filipino.
Volyum 1 Bilang 1.
Pamantasang Normal ng Pilipinas, Maynila. 2001: 145-65. Print.
Fortunato, Teresita. at Valdez Stella. Pulitika ng Wika. De La Salle
University Press: Manila. 1995. Print. Garcia, Lydia. Makabagong
Gramar ng Filipino. (2nd edition) Rex Book Store: Manila. 1999. Print.
Gonzales, Lydia. Makabagong Gramar ng Filipino. Rex Book Store:
Manila. 1992. Print.
Gumperz, John. Linguistic and Social Orientation in Two
Communities. In Ben G. Brent (Ed), Language, Culture and
Society. Cambridge, Massachusetts: Winthrop Publishers, Inc.
1974. Print.
Haugen, Einar. Dialect, Language, Nation. Sociolinguistics, Pride, JB
at Holmes, J. England: Penguin Books.1972. Print.
Hymes, Dell. Language in Culture and Society. New York: Harper
and Row Publishers. 1974. Print.
Labov, William. Field Methods of the Project on Linguistic Change
and Variation. Language in Use: Readings in Sociolinguistics,
Baugh, John. Englewood Cliff: Prentice Hall. 1984. Print.
Lalunio, Lydia. Pagkakaibang Panggramatika ng Dalawang Wika:
Isang Salik sa Pagsasalin. TALISIK: Opisyal na Jornal ng Sentro
ng Kahusayan sa Filipino. Volyum 1 Bilang 1. Pamantasang
Normal ng Pilipinas, Maynila. (2001):211. Print.
Maggay, Melba. Pahiwatig: Kagawiang Pangkomunikasyon ng
Filipino. Ateneo de Manila University Press: Quezon City. 2002.
Print.
Metin, Rodie. Standard Pinglish for Filipinos. Quezon, City. 2001.
Print.
Otanes, Fe Mga Batayang Teorya sa Wika. Sangguni. Volume XI
Number 1. Philippine Normal College, Manila.1990. Print.
Resuma, Vilma. Pedagohikal na Gramar ng Wikang Filipino. Di-
inilathalang disertasyon, Philippine Normal University, Manila.
1991. Print.
Sapir, Edward. Language an Introduction to the Study of Speech.
www.echo-library.com. 1949. Web. Schachter, Paul at Otanes, Fe.