Asignatura ARALING PANLIPUNAN Baitang 7

W5 Markahan IKAAPAT Petsa

I. PAMAGAT NG ARALIN ANG KARANASAN AT BAHAGING GINAMPANAN NG MGA KABABAIHAN TUNGO SA
PAGKAKAPANTAY-PANTAY, PAGKAKATAONG PANG-EKONOMIYA AT
KARAPATANG PAMPOLITIKA.
II. MGA PINAKAMAHALAGANG • Nasusuri ang karanasan at bahaging ginampanan ng mga kababaihan tungo
KASANAYANG PAMPAGKATUTO sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang
(MELCs) pampolitika.
III. PANGUNAHING NILALAMAN Mga Samahang Kababaihan at ang mga Kalagayang Panlipunan sa Buhay ng
Kababaihan Tungo sa Pagkakapantay-pantay, Pagkakataong Pang-ekonomiya
at Karapatang Pampolitika
IV. YUGTO NG PAGKATUTO AT MGA GAWAING PAMPAGKATUTO
I. Panimula (Mungkahing Oras: 30 minuto)
Sa nakaraan na aralin, natalakay ang karanasan at implikasyon ng digmaang pandaigdig sa kasaysayan ng mga bansang
Asyano at nasuri ang kaugnayan ng iba’t ibang ideolohiya sa mga malawakang kilusang nasyonalista sa Silangan at Timog-
Silangang Asya. Sa bagong aralin, makatutulong ang inyong natutuhan sa nakalipas na ikatlong markahan upang madali ng
maunawaan ang aralin tungkol sa parehong paksa na mga samahang kababaihan at ang mga kalagayang panlipunan sa
buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampolitika.
Sa pagtatapos ng araling ito, inaasahang: (a) Nasusuri ang kalagayan at papel ng kababaihan sa iba’t ibang bahagi ng
Silangan at Timog-Silangang Asya; (b) Nalalaman ang mga samahang kababaihan na nagsulong ng pagkakapantay-pantay,
pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampolitika; at (c) Napapahalagahan ang ginampaman ng mga kababaihan
sa Silangan at Timog-Silangang Asya.
Bago ninyo simulan ang aralin, subukan muna ninyong gawin ang maikling gawain sa nasa ibaba.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1. Panuto: Suriin ang mga larawan na nasa ibaba at tukuyin ninyo kung ano ang mga tinutukoy ng
bawat larawan. Sagutin rin ang mga pamprosesong tanong na nasa ibaba.

https://www.veritas846.ph/wp-content/uploads/2019/02/Villegas_Voters.jpg https://buhayteacher.com/wp-content/uploads/2019/09/teachers-2.jpg https://media.philstar.com/images/articles/gen3-cory-aquino_2018-08-01_23-08-04.jpg

Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang inyong napapansin sa mga larawan?
2. Ano-ano naman ang pinakikita o sinisimbolo ng bawat isang larawan na ito?
Sa pagkakataong ito, mayroon na kayong ideya sa ating pag-aaralan. Sa susunod na bahagi, masasagot ang inyong mga
katanungan tulad ng Ano-ano ang mga kalagayan at naging papel ng mga kababaihan? Paano naisulong ng mga samahang
kababaihan ang pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampolitika sa mga bansa sa
Silangan at Timog-Silangang Asya at iba pa.
Tara na at ating alamin o mas palawakin pa ang inyong kaalaman sa araling ito.
D. Pagpapaunlad (Mungkahing Oras: 1 ½ oras)
MGA SAMAHANG KABABAIHAN AT ANG MGA KALAGAYANG PANLIPUNAN SA BUHAY NG KABABAIHAN TUNGO SA
PAGKAKAPANTAY-PANTAY, PAGKAKATAONG PANG-EKONOMIYA AT KARAPATANG PAMPOLITIKA
Sa kasalukuyang panahon, hindi pa rin pare-pareho ang kalagayan ng kababaihan sa Asya. May higit na maganda ang
kalagayan at mayroon ding kakaunti lamang ang karapatan. Hindi basta narrating ng kababaihang Asyano ang kasalukuyang
kalagayan nila. Nagpunyagi ang kababaihang Asyano upang mapabuti ang kanilang kalagayan.
Ang pagtratrabaho at pagboto tuwing eleksyon ay ilan lamang sa karapatan at pagkakataong ipinaglaban nang matagal
na panahon ng kababaihan bago nila ito nakamtam. Sa pakikipaglaban nila para rito, marami silang hirap na pinagdaanan.
Nararapat lamang nating bigyang pugay ang pakikibaka ng mga kababaihan upang matamo ang karapatang bumoto.
Mahalaga rin na malaman ang pagpupunyagi ng karaniwang kababaihan na makapagtrabaho. Matatalakay rin sa araling ito
ang kalagayang panlipunan at ang pagpupunyagi ng kababaihan sa Asya na maipaglaban ang karapatan tungo sa
pagkakapantay-pantay. Dito rin matatalakay ang mga ginampanan ng mga samahan o kilusang pangkababaihan sa piling
mga bansa sa rehiyon.
 KILUSANG SUFFRAGIST
Ang suffragist ay mula salitang suffrage na nangangahulugang karapatang bumoto sa eleksyon o reperendum at mahalal
sa pamahalaan. Ang mga kilusang pangkababaihan, kilala rin bilang kilusang suffragist,ay nabuo sa ibat-ibang bahagi ng Asya
kabilang ang Silangan at Timog-Silangang Asya sa unang bahagi ng ika-20 ng siglo. Maipagmamalaki ng mga Pilipino na ang
Pilipinas ang isa sa mga unang bansa sa Asya na nagbigay ng karapatang bumoto sa kababaihan noon 1937. Makikita sa
talahanayan sa ibaba ang mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya, makikita na nanguna ang Thailand (1932) na
pinangalawan ng Pilipinas (1937) at pinangatluhan ng Indonesia (1945).
Talahanayan
MGA BANSA SA SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA NA NAGBIGAY NG KARAPATANG BUMOTO SA KABABAIHAN
TAON BANSA TAON BANSA
1932 Thailand 1949 China
1937 Pilipinas 1955 Cambodia
1945 Indonesia 1957 Malaysia
1946 North Korea, Myanmar, Vietnam (Nawala simula 1975) 1958 Laos
1947 Japan, Singapore, Taiwan 1959 Brunei (Nawala o limitado simula 1962)
1948 South Korea 1976 Timor-Leste
https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_women%27s_suffrage

PILIPINAS
Ang mga kababaihan ay may mahalagang papel na ginagampanan sa lipunan bago pa ang kolonyalismo. Ang mga
kababaihan ang karaniwang tumatayo bilang Babaylan at Katalonan o Lider-Ispiritwal. Marami ring pribilehiyo at karapatan
ang kababaihan na dati-rati ay tinatamasa nila subalit nawala na sa kanila dahil sa kolonyalismo. Kung gayon, ang pakikibaka
ng mga kababaihan para sa pantay na na karapatan ay maaaring tingnan bilang pagbawi ng kanilang dating mataas na
katayuan sa lipunan.
Naging mahaba ang pakikibaka ng mga kababaihan sa Pilipinas bago naipagkaloob sa kanila noong 1937 ang karapatang
bumoto. Taong 1905 nang nagsimula ang feminism sa Pilipinas. Ito ay sa pagkakatatag ng Asociacion Feminista Filipina na
pinangunahan ni Concepcion Felix. Layunin ng samahan na maipatupad ang mga reporma para sa kababaihan pagrating sa
edukasyon, kulungan at sa paggawa. Noong 1906, itinatag ang kilusang unang nagtaguyod ng pagbibigay ng karapatang
bumoto sa kababaihan. Ito ang Asociacion Feminista Ilongga na pinangunahan ni Pura Villanueva Kalaw. Taong 1907 ng
nakahanap ng kaibigan at mga kongresista ang mga kilusang Suffragist na nagpasimula sa pagpapasa ng mga batas hinggil
sa pagbibigay sa kababaihan ng karapatang bumoto.
Hindi naaprubahan sa Senado ang mga batas na iyon sapagkat marami ang tumututol sa pagbibigay ng karapatang
bumoto ang mga kababaihan. Sinabing magkakaroon ng komplikasyon sa pamilya at lipunan kapag ibibigay ang karapatang
ito at palalakihin rin ng mga kababaihan ang bilang ng mga botante na nangangahulugan ng lalong pagtagal at pagiging
magastos ng eleksyon. Sa kabila ng mga pagtatalo, nagpatuloy pa rin ang pangangampanya para sa karapatang bumoto ng
mga kababaihan. Noong 1933, inaprubahan ng Senado at pinirmahan ni Gobernador Frank Murphy ang batas na nagkakaloob
ng karapatan sa kababaihan na makaboto. Subalit ang batas na ito na naipasa ni Kongresista Miguel Cenco ng Cebu ay
naipatupad lamang noong 1937 kung saan sa parehas na taon ay naisabatas rin ito sa pagpirma rito ni Pangulong Manuel L,
Quezon.
JAPAN
Ang tradisyunal na papel ng kababaihan sa Japan ay nakasalalay sa sistema kung saan lalaki ang namamayani o tinatawag
na sistemang patriyarkal. Ayon sa tradisyon. Tinuturuan ang babaing sundin ang kanyang ama, asawa at anak na lalaki.
Itinuturing na ang mga pananaw na ito ay nakaugat sa paniniwalang Confucianismo na nakuha ng Japan mula sa China. Kung
kaya’t ang pagpupunyagi ng mga kababaihang Hapones na makamit ang karapatan sa pagboto ay isang napakalaking
hakbang para sa kanila.
Si Ichikawa Fusae naman ang feminista at pulitikong namuno sa kilusang suffragist sa Japan. Nahalal siya nang limang ulit sa
Parlamento habang nangangampanya para sa pagkakapantay-pantay. Noong 1924, pinangunahan niya ang pagtatag ng
Fusen Kakutoku Domei o Women’s Suffrage League. Ito ang naging simula ng pagkakaroon nila ng karapatang mag-organisa
at dumalo sa mga pulong pulitikal na dati ay ipinagbabawal sa kanila. Noong dekada 1920, isa sa pangunahing partido pulitikal
ang sumuporta sa pagboto ng mga kababaihan.
Subalit, naantala ang tagumpay ng kilusan nang kontrolin ng sektor ng militar ang bansa noong dekada 1930 at binuwag
lahat ang sistemang demokratiko, kasama na ang kilusang suffragist. Noong 1945, nang matalo ang Japan sa Ikalawang
Digmaang Pandaigdig, nakipagtulungan ang mga kilusang feminista sa mga Allied upang bumuo ng bagong konstitusyon na
magbibigay ng karapatan sa mga kababaihan. Umaasa sila na magagamit ang balota upang mabawasan ang militarismo sa
Japan. Taong 1947 nang makamit ng mga kababaihan sa Japan ang karapatang bumuto.

PAGKAKATAONG PANGKABUHAYAN
Ang kasaysayan ng pakikipaglaban ng kababaihan sa Asya ay hindi lamang kasaysayan ng mga babaing nakapagtamo
ng mataas na antas ng edukasyon. Ito ay kasaysayan rin ng mga kababaihang magsasaka at manggagawa tulad nang sa
kaso ng bansang India. Kung tutuusin, ang economic miracle o nakamtang kaunlaran sa ekonomiya ng ilang mga piling bansa
sa Asya ay hindi naisakatuparan kung wala ang partisipasyon ng mga kababaihan.
IV. YUGTO NG PAGKATUTO AT MGA GAWAING PAMPAGKATUTO
MGA KILUSANG PANGKABABAIHAN SA ASYA
Mahalaga ang pagkakaroo ng mga kilusang pangkababaihan sapagkat sila ang pangunahing tagapagtaguyod ng
karapatan ng mga kababaihan. Bukod sa karaparan bumoto at makibahagi sa pang-ekonomiyang pamumuhay, marami pang
karapatang ipinaglalaban ang kababaihan. Ating alamin ang mga halimbawa ng mga kilusang pangkababaihan na ito.
JAPAN
Noong dekada 1920, nagsimulang umusbong ang mga kilusang pangkababaihan sa Japan. Noong 1962, itinatag ng 32 na
kababaihan sa pangunguna ni Hiratsuka Raicho, Nogami Yaeko at Iwasaki Chihiro ang New Japan Women’s Association o
Shinfujin. Ipinaglaban nila ang mga karapatan sa pagkakapantay-pantay sa lipunan, kaaya-ayang kondisyon sa tahanan at
trabaho, suporta sa pag-aalaga ng bata, edukasyon, proteksyong pangkapaligiran, kapayapaan at abolisyon ng mga armas
nukleyar. Ang kilusan ay aktibo sa pagbibigay ng mga patuloy na pagbabago sa mga kababaihan sa Japan.
PILIPINAS
Matapos mabuo ng kilusang Asociacion Feminista Filipina, nagsimula na ring mabuo ang iba pang kilusan o samahan para
labanan ang mga tulad ng militarisasyon, karahasan sa tahanan,at iba’t ibang uri ng diskriminasyon sa kababaihan. Tunghayan
natin ang mga samahan o kilusang ito:
• Malayang Kilusan ng Bagong Kababaihan – paglaban para sa kalayaan ng Kababaihan at Bayan;
• Kababaihang Pilipino – Binubuo ng mga kababaihang manggagawa;
• Katipunan ng Bagong Pilipina at National Commission on the Role of Filipino Women – ahensya na tumutulong sa mga
proyektong pangkabuhayan sa mga kanayunan;
• National Organization of Women – nakikipaglaban para sa malinis na eleksyon;
• Concerned Women of the Philippines – ipaglaban ang ilang mga isyu na may epekto sa mga kababaihan;
• Kilusang ng Kababaihang Pilipina – pagtataguyod ng mga kabuhayan sa mahihirap na lugar sa bansa;
• Samahan ng Makabagong Kababaihang Nagkakaisa – pagpapatupad ng mga proyekto para sa mga bata;
• Alliance of Women for Action towards Reconciliation – pakikipagtulungan sa iba’t ibang organisasyon;
• LILA-Pilipina – isang organisasyon na naipaglalaban na makamit ang hustisya para sa mga comfort women; at
• GABRIELA – isang koalisyon ng mga iba’t ibang grupo ng kababaihan. Nakasuporta sa mga biktima ng rape, domestic
violence at iba pa.
Sa kabuuan, ang pagkakaroon ng mga kilusang pangkababaihan sa iba’t ibang bahagi ng Asya ay katibayan lamang ng
paghahangad at pagkilos ng kababaihan upang makamit ang mga karapatang politikal, pangkabuhayan, pagkakapantay-
pantay at mapabuti ang kanilang kalagayan sa tahanan at sa lipunan.
Ngayon na natalakay at nasuri na ninyo ang aralin, atin namang susubukin ang inyong natutuhan sa pamamagitan ng mga
sumusunod na gawain.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2. Panuto: Mula sa inyong dati at bagong kaalaman, isulat sa loob ng bawat kahon ang mga
gampanin ng mga kababaihan sa tahanan man o sa lipunan. Gawin ito sa inyong sagutang papel.

Mga Gampanin ng mga Kababaihan

Pamprosesong Tanong:
1. Ano-ano ang mga gampanin ng mga kababaihan ang inyong nailagay sa loob ng bawat kahon?
2. Sa mga gampanin ng mga kababaihan na inyong nailagay, alin sa mga ito ang sa inyong palagay ay ang
pinakamahalaga o importante sa lahat? Ipaliwanag ang inyong sagot.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 3. Panuto: Ibigay ang mga hinihinging impormasyon sa mga samahang pangkababaihan sa Japan
at Pilipinas. Sagutin ang mga pamprosesong tanong sa ibaba. Gawin ito sa inyong sagutang papel.
BANSA KILUSANG PANGKABABAIHAN NAGTATAG O NANGUNA LAYUNIN
JAPAN

PILIPINAS

Pamprosesong Tanong:
1. Ano-ano ang mga samahang pangkababaihan na inyong nailagay?
2. Ano sa kabuuan ang layunin ng mga samahang pangkababaihan na ito?
3. Nakamit ba ng mga samahang ito ang kanilang mga pinaglalaban o layunin? Patunayan ang inyong sagot.
IV. YUGTO NG PAGKATUTO AT MGA GAWAING PAMPAGKATUTO
E. Pakikipagpalihan (Mungkahing Oras: 30 minuto)
Matapos mong maunawaan at mapaunlad ang inyong mga kaalaman sa aralin, ating higit pang papalalimin ang iyong
kaalaman sa paksang tinalakay sa pamamagitan ng pagsagot sa ilan pang mga katanungan at gawain.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4. Panuto: Batay sa inyong natutunan sa mga karanasan, gampanin at mga samahang
pangkababaihan, subukan ninyong gumawa ng isang samahang pangkababaihan at maglagay ng limang (5) pangunahing
layunin o ipaglalaban ng samahang ito base sa mga naranasan o nangyayari sa kasalukuyan. Gawin ito sa isang papel.
SAMAHANG PANGKABABAIHAN (PANGALAN)
1.
MGA LAYUNIN: 2.
3.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang pangalan ng inyong Samahang Pangkababaihan na binuo?
2. Bakit ang mga layunin na ito ang inyong nailagay sa inyong samahang pangkababaihan na binuo?
Gawain sa Pagkatuto Bilang 5. Panuto: Gumawa ng isang slogan patungkol sa pagkakapantay-pantay ng lalaki at babae o
Gender Equality. Gamitin ang rubric bilang gabay sa paggawa ng gawain. Ilagay ang slogan sa isang malinis na bond paper.

Rubrics sa Pagmamarka ng Slogan

Pamantayan Deskripsyon Puntos
Nilalaman Ang mensahe ay mabisang naipakita sa ginawang slogan. 5
Pagkamalikhain Maganda, malinaw at makulay ang ginawang slogan. 4
Kaugnayan sa Paksa Malaki ang kaugnayan ng slogan sa paksa 4
Malinis at Maayos Malinis na malinis ang pagkakabuo ng slogan. 2
Kabuuan 15

A. Paglalapat (Mungkahing Oras: 30 minuto)

Gawain sa Pagkatuto Bilang 6. Panuto: Pakinggan o awitin o kaya ay basahin ang awitin na “Babae, Bumangon ka!”. Unawain
mabuti ang kanta at sagutan ang pamprosesong tanong. Gawin ito sa isang malinis na papel.
BABAE, BUMANGON KA! (VAW Theme Song: Titik ni Girly Torres-Brillantes)
Chorus:
Wakasan ang karahasan sa kababaihan Halaga mo sa lipunan Pamprosesong Tanong:
Matutong manindigan sa 'yong karapatan Hindi mapapantayan 1. Tungkol saan ang awitin/kanta?
Gabay mo ang batas sa pagsupil ng dahas Bigyang kabuluhan 2. Ano ang pangunahing mensahe ng
Bumangon ka, bumangon ka Pagtahak sa tamang daan. awitin/kanta na ito?
Labanan ang karahasan.
Babae, bumangon kal YOUTUBE: https://www.youtube.com/watch?v=AzEPNC3MYmQ
V. PAGTATAYA (Mungkahing Oras: _________)
(Ang mga Gawain sa Pagkatuto para sa Pagpapayaman, Pagpapahusay, o Pagtataya ay ibibigay sa ikatlo at ikaanim na linggo)

VI. PAGNINILAY (Mungkahing Oras: 15 minuto)

• Ipabatid ang iyong personal na pagtatasa sa kard ayon sa lebel ng iyong performans.
Personal na Pagtatasa sa Lebel ng Performans Para sa Mag-aaral
Pumili ng isa sa mga simbolo sa ibaba na kakatawan sa iyong naging karanasan sa pagsasagawa ng mga gawain. Ilagay ito sa
Hanay ng LP o Lebel ng Performans. Basahin ang deskripsiyon bilang gabay sa iyong pagpili:
 - Nagawa ko nang mahusay. Hindi ako nahirapan sa pagsasagawa nito. Higit na nakatulong ang gawain upang matutuhan ko ang aralin.
✓ - Nagawa ko nang maayos. Nahirapan ako ng konti sa pagsasagawa nito. Nakatulong ang gawain upang matutuhan ko ang aralin.
? – Hindi ko nagawa o nahirapan ako nang labis a pagsasagawa nito. Hindi ko nauunawaan ang hinihingi sa gawain. Kailangan ko pa ng
paglilinaw o dagdag kaalaman upang magawa ko ito nang maayos o mahusay.
Gawain Sa Pagkatuto LP Gawain Sa Pagkatuto LP Gawain Sa Pagkatuto LP Gawain Sa Pagkatuto LP
Bilang 1 Bilang 3 Bilang 5
Bilang 2 Bilang 4 Bilang 6

VII. SANGGUNIAN Mateo, Grace Estela C., et. al., Asya Pag-Usbong ng Kabihasnan, Vibal Publishing House, Quezon
City, 2008, pp. 332-342

Inihanda ni: JERICK DL. TEODORO Sinuri ni: NEREUS V. MALINIS, DEM.
SDO - RIZAL