FIL 311 (2651): Sanaysay at Talumpati

Linggo 1-3: Gawain 2

ULO a: Naitatalakay ang kahulugan ng sanaysay, ang kasaysayan, bahagi, elemento

at mga uri.

Ipinasa ni:
Kristine Nicolle E. Dana

Ipinasa kay:
Gng. Alma Cuevas

Agosto 23, 2021

1. Bakit iba-iba ang tema ng panunulat sa sanaysay sa bawat panahon?

Nagkakaiba ang tema ng mga mananaysay sa kanilang akda sa pagdaan ng

panahon dahil sa iba’t ibang salik na nakaapekto rito. Una, dahil sa mga pananakop na
naganap. Halimbawa, dito sa Pilipinas, noong panahon ng pananakop ng mga
Espanyol naging paksain ang tungkol sa pagpapalaganap sa paniniwala at ideyolohiya
ng mga Kastila. Samantalang sa panahon ng pananakop ng mga Amerikano, namayani
ang pagsulat ng mga akdang pumapatungkol sa kalayaan ng bansa. Pangalawa, bunga
ng modernisasyon, mas nabibigyan ng kalayaan ang mga mananaysay na pumili ng
paksa na kanilang isusulat. Maraming may akda ang pinipili ang mga paksang malapit
sa kanilang puso o yaong mga naaayon sa kanilang interes at hilig. May iilan ding
manunulat na pinapaksa ang mga napapanahong isyu sa lipunan upang mas
mapalawak ang usapin para sa mga mambabasa.

2. Ano ang kaibahan ng sanaysay na pormal sa impormal?

Ang sanaysay na pormal ay tinatawag ding maanyong uri ng akda. Ito ay ang uri
ng sanaysay na nagbibigay ng impormasyon, nagpapaliwanag ng kaisipan, nagsasaad
ng pananaliksik o naglalahad ng isyu. Ang layunin ng may-akda sa pagsulat ng
sanaysay na pormal ay manghikayat, magturo o magpaliwanag. Habang ang tono ng
sanaysay na pormal ay seryoso. May basehan ang mga sinasabi ng may-akda sa isang
sanaysay na pormal. Madalas na ito'y nakabatay sa pananaliksik at masusing pag-
aaral. Dahil dito, ang mga salitang ginagamit sa sanaysay na pormal ay mas seryoso at
teknikal.

Sa kabilang banda, ang sanaysay na di-pormal naman ay tinatawag ding sulating

impormal. Ito ay ang uri ng sanaysay na nagpapahiwatig ng opinyon, obserbasyon,
kuro-kuro o saloobin ng awtor. Ang mga nakasulat sa isang sanaysay na di-pormal ay
base lamang sa sariling karanasan o opinyon ng may-akda. Ang layunin ng may-akda
sa pagsulat ng sanaysay na di-pormal ay manudyo, magpatawa o mangganyak. Kung
gayon, sa pagsulat ng sanaysay na di-pormal, mas nailalabas ang pagkamalikhain ng
may-akda. Mas nakaaaliw at hindi seryoso naman ang tono ng isang sanaysay na di-
pormal.
3. Ano ang ibig sabihin ni Abadilla? “Ang sanaysay ay kuha sa ibabaw ng
banghay ng mga paham, pantas at dalubhasa sa wika”

Ipinapahiwatig lamang dito ni Abadilla na ang isang mananaysay ay isang taong

maalam o dalubhasa sa paggamit ng wika. Bilang isang manunulat ng sanaysay
kinakailangan na maging mabisa ka sa pagpili ng mga angkop na salita upang
matagumpay mong matamo ang nilalayon ng iyong sulatin; maaaring magbigay ng
impormasyon o magbigay aliw o libangan sa mga mambabasa. Nararapat din na
magtaglay ka ng kaalaman at kasanayan sa paggamit ng mga pormal at impormal na
salita nang sa gayon ay magamit mo ang angkop na anyo ng salita alinsunod sa uri ng
sanaysay na iyong isusulat. Halimbawa, kung ikaw ay susulat ng isang di-pormal na uri
ng sanaysay, siyempre mga impormal din na pananalita ang iyong gagamitin o kung
ikaw naman ay susulat ng isang pormal na sanaysay dapat pormal din na pananalita
ang iyong gagamitin.