NAGA COLLEGE FOUNDATION

Naga City, Camarines Sur

PAARALANG GRADWRADO AT PANANALIKSIK

S/y 2020-2021

PA
NGG
ITNA
NG
PAG Ipinasa ni:

MA. CARMINA V. ADRIANO

SUS MAEd-Filipino

ULIT
1. Ilahad ang mga legal na batayan at etimohikal nap ag-unlad ng wikang Pambansa.

Sagot:

Sanligan ng lahat ng batas ng tao oprobisyong umiiral sa bansa na walang iba kundi ang ating
konstistusyon 1987. Partikular na sa Artikulo XIV seksyon 6 hanggang 9 ang ganito:

Seksyon 6. Ang wikang Pambansa sa Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang ito,dapat

payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga
wika.

Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng

kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang pamahalaan upang ibunsod at
puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na
komunikasyon at bilang wika ng pagturo sa sistemang pang-edukasyon.

Seksyon 7. Ukol sa layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang wikang opisyalng Pilipinas at Filipino
at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.

Ang mga wikang pngrehiyon ay pantulong ng mga wikang opisyal sa mga rehiyon at
magsisilbing pantulong ng mga wikang panturo noon.

Dapat itaguyod nang kusa at opisyal ang opisyal ang kastila at Arabic.

Seksyon 8. Ang konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at ingles at dapat isalin sa mga
pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at kastila.

Seksyon 9. Dapat magtatag ang kongreso ng isang komisyon ng wikang Pambansa na binubuo ng
mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-
uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa
kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.

MAHAHALAGANG PROBISYONG PANGWIKA AYON SA KRONOLOHIKAL NA PAGKAKASUNOD-SUNOD:

1897 - Saligang Batas ng Biak-na-Bato

Pagtatalaga ng wikang tagalog bilang opisyal na wika ng Pilipino.

1935 - Artikulo XIV, seksyon 3 ng Saligang Batas

Ang kongreso ay gagawa ng hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang wikang Pambansa
na ibabatay sa isa sa mga umiiral na wika.

1936 - Batas KOmonwelt Blg. 184

Paglikha ng isang lupon o surian ng wikang Pambansa at pagtatakda ng kapangyarihan
nito. Kabilang na ang pagpili ng isang katutubong wikang pagbabatayan ng wikang
Pambansa.
1937 - Kautusang Tagapagpalaganap Blg. 134
Paghahayag na ang tagalog ang magiging wikang batayan ng wikang Pambansa.
1940 - Kautusang Tagapagpalaganap Blg. 263
Pagpapahintulot sa paglilimbag ng isang diksyunaryo at Balarila ng wikang Pambansa
para gamitin sa paaralang pampubliko sa buong kapuluan at pagtatagubilin din ng
pagtuturo ng wikang Pambansa sa mga paaralan, pambayan man o pampubliko.

1946 - Kautusang Tagapagpalaganap Blg. 570

Paghahayag na ang wikang Pambansa ay itinuturing nang wikang opisyal ng Pilipinas.

1954 - Proklamasyon Blg. 12

Paglagda ni Pangulong Magsaysay na sinususugan ang Proklamasyon Blg. 12’s.1954
para sa paglilipat sa pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa Agosto 13-19 taon-taon bilang
parangal at pagunita sa Ama ng wikang Pambansa na si Manuel Luis Quezon.

1972 - Atas ng Pangulo Blg. 73

Paglagda ni pangulong Marcos upang itaas sa surian ng wikang Pambansa na isalin ang
saligang batas sa mga wikang sinasalita ay dapat ng may limampung libong
mamamayan alinsunod sa probisyon ng Saligang Batas, Artikulo XV, seksyon 3.

1973 - Saligang batas 1973, Artikulo XV, Seksyon 3.

“Ang pambansang asemblea ay dapat gumawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad
at pormal na adapsyon ng panlahat ng wikang Pambansa sa makikilalang Filipino. “

1974 - Kautusang Pangkagawaran Blg. 25

Paglagda ng kalihim Juan Manuel sa kautusang nagtatadhana sa pagpapatupad ng
patakarang edukasyong Bilingual sa mga paaralan.

1987 - Artikulo XIV, seksyon 6-9, ng Bagong Saligang Batas 1987

“Ang wikang Pambansa sa Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay dapat
pagpapatupad at pagyamanin sa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang mga
wika.”

1987 - Kautusang Blg. 52

Paglagda at pag-uutos ni kalihim Lourdes quisumbing ukol na pagpapagamit ng Filipino
bilang wikang panturo sa labas ng antas sa paaralan kaalinsabay ng ingles na
nagtatakda sa patakarang edukasyong bilingual.

1987 - Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117

Nilagdaan ng pangulong Corazon C. Aquino, ang kautusang naglalayong palitan ang
surian ng wikang Pambansa ng Linangan ng mga wika sa Pilipinas.

1988 - Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335

 Paglagda ni pangulong Aquino sa kautusang nagtatagubilin sa lahat ng kagawaran,
kawanihan, tanggapan, ahensya at kaparaanan ng pamahalaan na gumawa ng mga
kinakailangang hakbang para sa paggamit ng wikang Filipino sa mga opisyal na
transaksyon, komunikasyon at konrespondensya.

1989 - Kautusang Pangkagawaran Blg. 84

Kautusang nilagdaan ni Kalihim Lourdes Quisimbing na nag-aatas sa lahat ng opisyal sa
kagawaran ng edukasyon na isakatuparan at gamitin ang Filipino sa lahat ng
komunikasyon at transaksyon ng pamahalaan.

1990 - Kautusang Pangkagwaran Blg. 21

Paglagda at pag-utos ni kalihim Isidro Carino na gamitin ang wikang Filipino sa
pagbigkas ng panunumpa sa katapatan sa Saligang Batas at sa bayan natin.

1991 - Batas Republika Blg. 7104

Paglagda ni Pangulong Aquino upang likhain ang Komisyon ng Wikang Filipino (KWF)
na nasa ilalim ng tanggapan ng Pangulo ng Pilipinas. Na ang pangunahing layunin ay
upang magsagawa, mag-ugnay at magtaguyod ng mga pananaliksik para sa
pagpapaunlad,pagpapalaganap at preserbasyon ng Filipino at iba pang wika sa
Pilipinas.

1996 - CHED Memorandum Blg. 59

Memorandum mula sa komisyon sa lalong matas ng Edukasyon na nagtatadhana na ng
siyam (9) na unit sa pangangailangan sa asignaturang Filipino sa pangkalahatang
edukasyon at naghahyag ng pagbabago ng diskripyon at nilalaman ng mga kurso sa
Filipino na (sining ng pakikipagtalastasan) , Filipino 2 (Pagbasa at pagsulat sa iba’t
ibang Disiplina) at Fi;lipino3 (Retorika).

2009 - Memorandum Pangkagawaran Blg. 104

Paglagda ng kalihim Jesli A. Lapus na nag-uutos sa mga nasasakupan ng kagawaran ng
edukasyon (DepED) na gamiting sanggunian sa pagtuturo at sa korespondensya opisyal
ang 2009 Bagong gabay sa Ortograpiyang Filipino sa bias ng Kautusang Pangkagawaran
Blg. 42,. S. 2006.

2010 - Kalatas mula sa Tagapangulo ng CHED

Komisyon sa lalong Mataas na Edukasyon na nag-indorso sa mga nasasakupan ng
komisyon para sa malawakang paggamit ng 2009 Gabay sa Ortograpiyang Filipino na
nabuo sa pangunguna ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF).
2. Anu-ano ang ginagampanan ng ponolohiya, morpolohiya, sintaksis at semantika sa pagbuo ng
kompleks ng mga pahayag, pangungusap at talata.

Tulad ng nalalaman ng mga dalubwika,ang wikang Filipino ay sadyang Malaki ang pagkakaiba sa
ibang wika sa daigdig sa napakaraming larangan, lalo na sa pagbibigay kahulugan, estruktura at gamit ng
mga ito. Nandiyan ang pagkakapareho ng baybay ngunit magkakaiba ng pagpapakahulugan,
pagkakapareho ng tunog ngunit magkaiba naman ang kahulugan pag-isinulat, pagkakapareho ng tunog
ngunit magkaiba naman pag isinulat at kadalasan pa’y wasto ang ipinahayag ngunit pag ginamit na sa
pangungusap ay nagkakaiba-iba rin at nagkakaroon ng ibang pagpapakahulugan.

 PONOLOHIYA- Pagbigkas o pagkilala sa tunog ng mga salita.

 MORPOLOHIYA- Pagpaparami at pagbuo ng mga salita.
 SINTAKSIS- Pag-uugnay ng mga salita.
 SEMANTIKA- ang kahulugan ng isang salita, parirala, pangungusap, o teksto

Upang maisagawa ang pagbubuklog-buklod ng mga salita upang makabuo ng isang kongkretong pahayag
na magtataglay ng isang buong diwa at tunay na kahulugan, ito ang pangungusap na may simuno at
panaguri. Ang tawag sap ag-aaral ng mga pangungusap o pala ugnayan ng mga salita ay sintaksis . Mula
sa Ortograpiya, bubuo tayo ng isang salita mula sa letra ng alpabeto upang magsilbing mga pantigna
bunuo sa tamang baybay na lalapatan ng makabuluhang tunog sa ponolohiya at pagkakakilanlang
paglalapi mula sa morpolohiya na payayabunghin naman ang kahulugan batay sa semantika. Sa puntong
ito, ska pa lamang papasok ang pala-ugnayan ng mga salita sa pamamagitan ng mga pangungusap.

KABUUANG KONSEPTO SA ESTRUKTURA NG WIKA

Ni Edwin Remo Mabilin
Ortograpiya Letra + Letra = Pantig
Pantig + Pantig = Salita/ Salitang-ugat
Ponolohiya Segmental + Suprasegmental = Salita
Morpolohiya Uri ng Morpema + Pagbabagong
morpoponemiko=Salita/ bagong salita
Leksikon= denotasyon = Salita/Literal na
kahulugan
Konotasyon= Pagpapakahulugan
Semantika= Kahulugan mula sa estruktura ng
wika/Literal na kahulugan
Pragmatik=Pagpapakahulugan batay sa mga
kahulugang literal na minodipika, pinagsama-
sama o ini-akmang mga kahulugan.
SINTAKSIS Simuno (Pangalang, panghalip, pandiwa)
Panaguri (Parirala/sugnay na di makapag-
iisa/mga
pangkayarian/bantas,pang-
angkop,pangatnig,pantukoy,
atbp.=pangungusap.