Mikling kwento ng Sagada “Myth”

Istoryan di Pagey
Featuring: Igorot values through folk stories

Id kano kasin nan pagey et dadakkel, baken kaneg pagey tako idwani. Adi pay
kasapulan ay maan-ani tay no mabagasan et mentoltolid da ay umey sin ili. Wada et nan sin
asawa, nagaget da ay mensama et tinawen ay ado nan pagey da. Sin kaad-addon nan pagey
da, da daet kanan sumapo da sin agamang tapno wada maigwaan nan pagey no mabgasan da.
Daan ay masapsapo nan agamang, sana daet di pagey ay masitotolid ay sumaa. Is kaad-addo
da, nakaliget et nan am-ama tay maid maigwaan da. “apay nga egay kalpas nan agamang et
sumaa kayo?” kanan san am-ama ay mangiboktak ken daida. As ligliget na inala na nan pat-o
et papapapat-o et mabulbol nan pagey. Daet men aga ya maukos nan pagey et kanan en adi
kami et sumaa. Ay no mabgasan nan pagey “kigad kayo et ay mangisaa” siya et nan gapo ay
nababan-eg nan pagey ya adi et sumasaa isunga nu mabagsan da enet alaen ad ilit ta isaa.

Tagalog translation:
Noong unang panahon ang palay ay malalaki hindi katulad ng palay natin sa
kasaukuyan. Hindi nila kailangang anihin sapagkat kapag nag bunga na ito ay kusa itong
gugulong papuntang nayon. Mayroong mag asawa na napakasipag magtrabaho kung kayat
taon-taon ay marami silang palay dahil dito sinabi nilang gagawa sila ng kamalig ng palay
upang mayroon silang mapaglagyan nga mga palay. Hindi pa natatapos ang paggawa kamalig
ay gumugulong na ang mga ito upang umuwi. Sa sobrang dami nila nagalit na ang matandang
lalaki dahil wala na silang mapaglagyan. “ Bakit kayo umuuwi eh hindi pa tapos ang kamaig!”
galit na sigaw ng matanda. Dahil sa sobrang galit nito, kumuha siya ng pamalo at pinalo palo
ang mga butil ng palay hanggang sa madurog ito. Umiyak at nagtampo ang mga palay kaya
sinabi nilang hindi na sila uuwi. Kapag nagbunga ang mga ito ay bahala na silang anihin at
iyuwi ang mga ito. Ito na ang dahilan kaya maliliit ang mga butil ng palay at hindi na sila kusang
umuuwi kayat sa tuwing mag bubunga na ito ay inaani sa palayan at inuuwi.