lOMoARcPSD|9481509

Takdang Aralin 2-3 - Dalumat

Dalumat sa (Aurora State College of Technology)

StuDocu is not sponsored or endorsed by any college or university

Downloaded by Francisco Renz Jasper (bathalumanembre23@gmail.com)
 lOMoARcPSD|9481509

Republic of the Philippines

AURORA STATE COLLEGE OF TECHNOLOGY
Brgy.Zabali,3200 Baler, Aurora, Philippines

DEPARTMENT OF ENGINEERING

Princes Lyka R. Uy
Bsme 2B

TAKDANG ARALIN 2
Panuto: Panuorin ang epikseryeng AMAYA na pinagbidahan ni Marian Rivera Dantes ,sa
episodyo 1 hanggang 5 at isagawa ang mga sumusunod na gawain:

1. Magtala ng dalawampu (20) na katutubong salita na ginamit sa mga dayalogo sa loob ng

epikserye.

2. Bigyang kahulugan at ilahag ang katumbas na tagalong na salita ng mga datutubong salita na
iyong itinala batay sa konteksto ng tagpo kung saan ito ginamit sa loob ng epikseryeng Amaya.

3. Gamitin sa pangungusap ang mga katutubong salita na iyong nailahad mula sa episodyo ng
Amaya na iyong pinanuod.

4. Gumawa ng maikling pagpapaliwanag sa pinagmulang panguhing wika sa Pilipinas nabibilang

ang mga katutubong wika na iyong inilahad.

Mga sagot:

1-2.

a. Uripon – Alipin
b. Binukot – babaeng itinago
c. Pangangayaw- pamumugot ulo
d. Mangangayaw – mamumugot ulo
e. Batuk – pintados, tattoo
f. Babaylan – babaeng manggagamot o manghuhula
g. Banwa – tribo
h. Bana – asawa
i. Iloy – nanay
j. Baba – tatay
k. Ginoo – paggalang sa anak na lalaking isang maharlika

DALUMATFIL Page 1

Downloaded by Francisco Renz Jasper (bathalumanembre23@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9481509

Republic of the Philippines

AURORA STATE COLLEGE OF TECHNOLOGY
Brgy.Zabali,3200 Baler, Aurora, Philippines

DEPARTMENT OF ENGINEERING
l. Bae o bai- tawag sa anak na babae ng isang may katungkulan sa isang banwa
m. Bukot – ang bahay na tinitirahan ngmga bae.
n. Tagna- hula
o. Himalad – panghuhula
p. Timawa- mga dating alipin na pinalaya
q. Umalagad – mga bathalang dinadasalan nila
r. Pamamangkaw – pamamanhikan
s. Alabay – kandidato sa pagiging babaylan
t. Makakagapi - makakatalo

3.

 Naging uripon ng mayaman ang isang mahirap.

 Malaki ang papel na ginagampanan ng mga binukot sa kultura ng tribong Bukidnon.
 Ang pangangayaw ay nagsisilbing tagumpay sa mga katutubo.
 Ang mga mangangayaw ay kinakatakutan.
 Ang batuk noong sinuna ay nagsisilbng simbolo ng mga katutubo sa kanilang
kinakabilangan o katayuan sa buhay.
 Ang mga babaylan ay tinuturing na susi ng mga katutubo sapagkat nalalaman nito ang
mga mangyayari gayundin ay nakakapaggamot.
 Maraming banwa ang ginamitan ng pangangayaw ni Mangubat.
 Labis nyang ipinapakita ang kanyang pagmamahal sa kanyang bana.
 Nais nya na makita ulit ang kanyang iloy.
 Lumaki sya sa piling ng kanyang baba.
 Sila ay pinagtaksilan ng ginoong ginagalang ng lahat.
 Ang mga bai sa banwa ay tila talagang iniingatan.
 Madalas nananatili lamang ang mga bai sa bukot na kanilang tinitirahan.
 Ang tagna ng babaylan ay nagiging totoo.
 Ang himalad ng babaylan ay kanilang sinasalungat o pinipigilang mangyari.
 Ang mga timawa ay nabibilang sa mababang uri ng maharlika.
 Ang mga katutubo ay tapat sa kanilang umalagad.
 Pinaghahandaan niya ang kanyang pamamangkaw.
 Pinaghuhusayan ng mga alabay ang kanilang trabaho upang mapatunayan na sila ay
karapatdapat na maging babaylan.
 Tila wala nan gang makakagapi sa kanyang lakas.

DALUMATFIL Page 2

Downloaded by Francisco Renz Jasper (bathalumanembre23@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9481509

Republic of the Philippines

AURORA STATE COLLEGE OF TECHNOLOGY
Brgy.Zabali,3200 Baler, Aurora, Philippines

DEPARTMENT OF ENGINEERING
4. Ang wika ang una at pangunahing pamanang pangkultura ng sangkatauhan. Ito ang
nagbibigay artikulasyon sa ating nakaraan, sa ating kasaysayan ng mga tagumpay at pagkabigo.
Nasa wika ang yaman ng ating nakaraan na hitik sa katutubong karunungan. Hindi lamang
wikang tagalog kundi maging ang mga wikang katutubo ay dapat na mapanatiling buhay.

TAKDANG ARALIN 3
Gawain 1 Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

1. Saliksikin at ilista ang mga salitang nakalaban ng Selfie(2014), Fotobam(2016) at

Tokhang(2018) sa Sawikaan:Pagpili ng salita ng taon.

2. a. Selfie (2014):

 Bossing
 CCTV
 Hashtag
 Imba
 Kalakal
 PDAF
 Peg
 Riding-in-tandem
 Storm surge
 whistleblower

b. Fotobam(2016)

 bully
 foundling
 hugot
 lumad
 milenyal
 meme
 netizen
 tukod
 viral

c. Tokhang(2018):

DALUMATFIL Page 3

Downloaded by Francisco Renz Jasper (bathalumanembre23@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9481509

Republic of the Philippines

AURORA STATE COLLEGE OF TECHNOLOGY
Brgy.Zabali,3200 Baler, Aurora, Philippines

DEPARTMENT OF ENGINEERING
 Dengvaxia
 DDS
 Dilawan
 Fake news
 Federalismo
 Foodie
 Quo Warranto
 Resibo
 Train
 Troll

3. Ano-anong mga salik ang nakapagpanalo sa mga salitang nasa ibaba upang tanghaling salita
ng taon?

a. Selfie(2014):

 malaki rin ang naiaambag ng selfie sa pagtatampok ng mga propesyon at negosyo, sa

pagbabalita at sa pagsulong ng mga partikular na isyu o galaw ng pulso ng bayan sa
tulong ng social media.

b. Fotobam(2016):

 Para kay Vim Nadera, isa sa mga hurado galing sa Filipinas Institute of Translation na
pumili sa "fotobam" bilang Salita ng Taon, ang kakaibang katangian ng "fotobam" ay ang
baybay nito na "inangkin na natin."
 "Sa halip na gamitin natin 'yung 'asungot,' 'paningit,' 'panira,' o 'wala sa lugar,' e
ginagamit natin 'yung 'fotobam' na pasok na pasok. Maaaring sabihin natin sa
henerasyong ito ng millennials, sa henerasyong ito na maraming mga pagbabago lalo na
sa ating pamumuhay," sabi ni Nadera.
https://www.rappler.com/nation/salita-taon-fotobam-torre-de-manila

c.Tokhang(2018):

DALUMATFIL Page 4

Downloaded by Francisco Renz Jasper (bathalumanembre23@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9481509

Republic of the Philippines

AURORA STATE COLLEGE OF TECHNOLOGY
Brgy.Zabali,3200 Baler, Aurora, Philippines

DEPARTMENT OF ENGINEERING
 "Naghahanap kami talaga ng mga salita na nagmumula sa mga katutubong wika, at 'yun
ang isang ganda ng 'tokhang,' nagmula sa Bisayan words. At sa amin ngayong patakaran
sa Komisyon sa Wikang Filipino, 'yun ang gusto namin," ani Almario.

4 a. Ano ang kahalagahan ng mga salitang Selfie, Fotobam at Tokhang sa mga sumusunod:
Mamamayang Filipino

 Hindi ko nakikita na sobra itong mahalaga, dahil lamang siguro madalas itong gamitin ng
mga Pilipino.

b. Lipunan

 Tinaguriang mga salita ng taon ang mga nabanggit na salita kaya naman ito ay mahalaga
sa lipunan.

c. Wikang Filipino

 Mas lumalawak ang ating wika sa pamamagitan ng pagiging malikhain ng mga Pilipino
sapagbuo ng mga ganitong salita.

DALUMATFIL Page 5

Downloaded by Francisco Renz Jasper (bathalumanembre23@gmail.com)