MAGANDANG

BUHAY
MOTIBASYON
 ESTRUKTURA NG WIKANG FILIPINO
- Ang siyentipikong pag-aaral ng wika ay
tinatawag na linggwistika. Malawak ang sakop ng
pag-aaral nito. Binubuo ito ng apat na
mahahalagang sangay. Ito ay Ponolohiya,
Morpolohiya, Semantika at Sintaksis.
PONOLOHIYA
PONOLOHIYA Ang salitang ponolohiya ay
nahahati sa dalawang salita. Ang pono ay
nagmula sa salitang Ingles na “phone” na
ang ibig sabihin ay tunog. Samantalang
ang “lohiya” naman ay
nangangahulugang pag-aaral.
PONEMA
• Ponema - makabuluhang yunit ng tunog.

•Ponemang malayang nagpapalitan – (e,i)

(o,u) at (d,r)

Halimbawa:

e–i o–u
babae - babai totoo – tutoo
lalake – lalaki politika – pulitika

d–r
madunong – marunong
madungis - marungis
PONEMA
• 21 na ponema
• 5 patinig - a e i o u
• 16 katinig – p b t d k g m n ng
hslryw?
• ? - ito ay tinatawag na
glottal/impit na tunog.
• - Saglit na pagpigil sa
hangin
PONEMA
• Ponetiko - di- makabuluhang
tunog

• Ponemiko - makabuluhang tunog

- Tandaan kapag ang mga
salita ay napakaloob sa dalawang
pahilis na guhit o virgules / / ito ay
makabuluhang tunog.
 URI NG
PONEMA
PONEMANG
SEGMENTAL

• Ito ang mga tunog na

• Ito ay pag-aaral sa maaring lapatan ng
mga tunog na may simbolo. Nakapaloob
katumbas na titik para dito ang diin, tono,
mabasa o mabigkas. intonasyon,
hinto/juncture.

PONEMANG
SUPRASEGMENTAL
 SUPRASEGMENTAL
1. Diin

• Bigat ng isang pantig sa pagbigkas ng isang

PONEMANG
salita. Ginagamit ang simbulong /./ na
nagpapahiwatig na ito ang pantig na dapat
bigyan diin.

Halimbawa:

PAso – paSO tuBO - TUbo

BUhay – buHAY

2. Tono

• tumutukoy sa tindi ng damdamin sa pagsasalita.

Haimbawa:

Nagpapahayag: Maligaya siya.

Nagtatanong: Maligaya siya?
Nagbubunyi: Maligaya siya!
 SUPRASEGMENTAL
3. Intonasyon
• Ito ay nauukol sa pagbaba at pagtaas ng tinig
habang nagsasalita na maaring maghudyat ng

PONEMANG
kahulugan ng pahayag.

Halimbawa:

Kilala kita? Kilala kita!

4. Hinto/ Juncture

• Ito ang saglit na pagtigil habang nagsasalita na

maaring magbigay ng ibang kahulugan mula sa
pahayag. Maaring ito ay may katagalan o
panandalian.
Tuldok (.) – may katagalan
Kuwit (,) – panandalian

Halimbawa:

• Hindi siya si Peter.

• Hindi, siya si Peter.
• Hindi siya, si Peter.
 MARAMING
SALAMAT
SA PAKIKINIG!