Professional Documents
Culture Documents
1.4.phân Lo I Hành Đ NG XH
1.4.phân Lo I Hành Đ NG XH
2) Hành động duy lý giá trị (value – rational action): hành động này chịu ảnh
hưởng bởi những giá trị và chuẩn mực - những thứ đã được đúc kết qua
giáo dục và trở thành những giá trị trong tiềm thức cá nhân. Hành động này
thường liên quan tới những “yêu cầu” hoặc “mệnh lệnh” buộc cá nhân phải
tuân theo bởi đó là những điều đúng đắn và nên làm. Ví dụ như hành động
kiềm chế không gian lận thi cử.
3) Hành động truyền thống (traditional action): là dạng hành động tuân thủ
theo thói quen hay phong tục lâu đời. Đây là dạng hành động có ý nghĩa rất
lớn đối với con người, đây là dạng hành động mang tính tự động trong
những tình huống nhất định, giúp cho chủ thể hành động bớt suy tính về
phương tiện, mục đích của hành động. Ví dụ như hành động mừng tuổi vào
dịp Tết hay hành động chào khi bắt đầu cuộc giao tiếp nào đó.
4) Hành động cảm xúc (affective action): thể hiện bởi tính bốc đồng hoặc cảm
xúc không được kiểm soát. Loại hành động này thiếu đi sự tính toán về
phương tiện đạt được mục đích. Ví dụ như hành động cãi lại quyết định của
trọng tài trong một trận bóng đá.
Để phân biệt hành động duy lý công cụ và hành động duy lý giá trị, người ta quan
tâm tới mục đích của hành động. Hành động duy lý công cụ thường hướng tới
những mục đích cá nhân (đôi khi mang tính vụ lợi); trong khi đó, hành động duy lý
giá trị hướng tới những giá trị chuẩn mực chung của cộng đồng – chủ thể thực hiện
hành động do bị giá trị chung này chi phối mà không tính đến ích lợi bản thân.