THƯ NGỎ

Thân gửi các thí sinh tham dự National Novice Debating Championship 2018!

Lời đầu tiên, thay mặt Ban Tổ Chức giải đấu, mình xin chân thành cảm ơn các bạn
học sinh, sinh viên trên khắp cả nước vì đã đăng ký tham dự và trở thành một phần không
thể thiếu của National Novice Debating Championship năm nay.

Với mục đích mang đến cho thế hệ trẻ Việt Nam một cơ hội được thử sức mình trong
môi trường thi đấu tranh biện chuyên nghiệp, chuẩn quốc tế với những giám khảo giàu kinh
nhiệm và những đối thủ ngang sức ngang tài, giải đấu tranh biện cấp quốc gia National Novice
Debating Championship hiện đang bước vào mùa đầu tiên, hứa hẹn sẽ là một sân chơi bổ
ích, nơi các bạn trẻ sẽ được tự do phát triển bản thân, năng lực và thể hiện cá tính của riêng
mình. Ban Tổ Chức chúng mình mong rằng National Novice Debating Championship 2018 sẽ
thắp lên ngọn lửa đam mê đối với Tranh biện trong mỗi thí sinh để bộ môn tư duy mới mẻ này
ngày càng phát triển hơn nữa trong cộng đồng giới trẻ Việt Nam.

Những ngày thi đấu sắp tới đây có thể sẽ căng thẳng, mệt mỏi hay áp lực với những
trận đấu cam go, với những đối thủ nặng ký đến từ mọi miền Tổ quốc, nhưng Ban Tổ Chức
2018 chúng mình tin rằng, với sự nhiệt huyết, nỗ lực và tài năng của chính bản thân các bạn
thí sinh tham dự giải đấu cùng với sự giúp đỡ nhiệt tình và tận tâm của đội ngũ Ban Tổ Chức
và Ban Chuyên môn, các bạn sẽ vượt qua được mọi khó khăn, trở ngại và cống hiến những
trận thi đấu chuyên nghiệp và xuất sắc nhất.

Cuối cùng, Ban Tổ Chức National Novice Debating Championship 2018 chúc toàn bộ
các thí sinh tham dự sẽ thật bình tĩnh, tự tinh và cố gắng hết sức mình để cùng chung tay,
chúng ta sẽ tạo ra một mùa giải thành công, trở thành một kỉ niệm đáng nhớ cho cả Ban Tổ
Chức và các thí sinh của giải đấu.

Thay mặt Ban Tổ Chức National Novice Debating Championship 2018

Trưởng Ban Tổ Chức

Trần Hà Chi

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 2

MỤC LỤC
THƯ NGỎ ............................................................................................................................................... 2
GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ TRONG SỔ TAY ................................................................................. 4
PHẦN I GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NNDC 2018 ....................................................................................... 7
1. VỀ CHÚNG TÔI .......................................................................................................................... 7
BAN CHUYÊN MÔN NNDC 2018 ................................................................................................... 8
Bảng thông tin liên lạc cho thí sinh trong NNDC 2018 .................................................................... 9
2. NHỮNG THÔNG TIN CẦN BIẾT VỀ NNDC 2018 .................................................................... 10
2.1 Thời gian & Địa điểm ............................................................................................................... 10
LỊCH TRÌNH GIẢI ĐẤU .................................................................................................................. 10
Ngày 1 (29/12/2018) ...................................................................................................................... 10
Ngày 2 (30/12/2018) ...................................................................................................................... 10
Ngày 3 (31/12/2018) ...................................................................................................................... 11
SƠ ĐỒ PHÒNG ĐẤU .................................................................................................................... 13
2.2. Quy trình ................................................................................................................................. 15
Bảng tiêu chí đánh giá và chấm điểm trọng tài ............................................................................. 17
Quy định về trang phục .................................................................................................................. 18
Luật Iron Man ................................................................................................................................. 18
2.5. Các đội đi tiếp vào vòng loại trực tiếp..................................................................................... 19
2.6. Các trọng tài đi tiếp vào vòng loại trực tiếp ............................................................................ 19
2.7. Link cơ sở dữ liệu của giải đấu (Tab) ..................................................................................... 19
3. BỘ QUY TẮC ỨNG XỬ ............................................................................................................ 21
I. QUY ĐỊNH VÀ HÌNH THỨC XỬ PHẠT ...................................................................................... 22
II. CÁC VẤN ĐỀ ĐƯỢC XEM XÉT ................................................................................................ 23
III. QUY TRÌNH KHIẾU NẠI VÀ GIẢI QUYẾT .............................................................................. 24
PHẦN II GIỚI THIỆU LUẬT TRANH BIỆN ASIAN PARLIAMENTARY ............................................. 26
1. THUẬT NGỮ VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ CHO THÍ SINH................................................... 28
Cơ cấu trận tranh biện ................................................................................................................... 28
Vai trò người nói và thứ tự các lượt nói ........................................................................................ 28
Thứ tự các lượt nói ........................................................................................................................ 29
2. THUẬT NGỮ VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ CHO TRỌNG TÀI................................................... 33
“Một người lý trí thông thường” (Average reasonable person) ............................................. 33
2.1 Đánh giá nội dung .................................................................................................................... 33
2.2 Đánh giá phong cách trình bày ................................................................................................ 34
2.3 Đánh giá chiến thuật bao gồm 3 yếu tố: .................................................................................. 35
Bảng điểm trọng tài chấm điểm bài nói của thí sinh ...................................................................... 36
PHẦN III HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO THÍ SINH THAM DỰ NNDC 2018 ..................................... 38

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 3

GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ TRONG SỔ TAY
 Các thuật ngữ tiếng Anh được dùng trong tiếng Việt

- Core Adjudicators Panel (CAP): Ban Chuyên môn

- Adjudicator: Trọng tài
- Independent Adjudicator: Trọng tài độc lập
- Adjudication Test: Bài đánh giá năng lực trọng tài
- POI (Point of information): Chất vấn
- Debater: Thí sinh đội tranh biện
- Ballot: phiếu bầu kết quả
- Match-up: danh sách xếp đội thi đấu
- Veto: quyền phủ quyết
- Prepare (prep): chuẩn bị thi đấu
- Oral adjudication: tuyên bố và giải thích kết quả
- Personal feedback: nhận xét cá nhân
- Break: các đội được vào vòng loại trực tiếp
- Break announcement: Công bố danh sách các đội được vào vòng loại trực
tiếp
- Margin: khoảng cách số điểm thắng trung bình
- Feedback: phiếu đánh giá trọng tài
- Conflict: xung đột (giữa đội-đội, trọng tài-đội)
Tuyên bố xung đột: các đội/trọng tài cần thông báo xung đột với Ban Chuyên
môn trước khi giải đấu diễn ra. Các xung đột bao gồm
+ Xung đột về trường/CLB: Các đội từ cùng một trường/CLB sẽ không
đấu với nhau. Trọng tài từ một trường/CLB sẽ không được chấm các
đội từ cùng trường/CLB
+ Xung đột về quan hệ cá nhân: Các trọng tài có quan hệ cá nhân với
thí sinh đội tranh biện sẽ không được chấm đội đó (thành viên gia
đình, quan hệ tình cảm…)
+ Xung đột về quan hệ huấn luyện viên-học sinh: Các trọng tài là huấn
luyện viên cho các thí sinh trọng đội hoặc đội đó thì sẽ không được
chấm đội đó

● Các thuật ngữ tiếng Anh được giữ nguyên

- Chair (Chủ tọa): trọng tài chính, người điều hành trận tranh biện và có một
phiếu bầu kết quả
- Panelist: trọng tài trong trận tranh biện và có một phiếu bầu kết quả
- Trainee: trọng tài trong trận tranh biện và không có phiếu bầu kết quả
- Tab: hệ cơ sở dữ liệu thông tin về giải đấu (bao gồm tất cả thông tin về giải
đấu) trên mạng internet

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 4

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 5
SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 6
PHẦN I
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NNDC 2018
1. VỀ CHÚNG TÔI

National Novice Debating Championship 2018 là giải đấu tranh biện toàn quốc đầu tiên
dành cho hạng Nghiệp Dư tại Việt Nam do Đại học FPT và câu lạc bộ tranh biện FPT tổ chức,
hướng đến các bạn học sinh, sinh viên từ 13 đến 19 tuổi đang học tập và sinh sống trên mọi
miền tổ quốc. Giải đấu diễn ra trong vòng 3 ngày (29-31/12) tại Đại học FPT- cơ sở Hòa Lạc
hứa hẹn sẽ đem đến những vòng đấu gay cấn và kịch tính cùng những hoạt động bổ ích lý
thú nhằm phát triển tư duy phản biện cũng như là các kỹ năng mềm cần thiết trong cuộc sống
cho các bạn thí sinh. Bên cạnh đó, thông qua cuộc thi, các bạn thí sinh cũng được mở mang
vốn kiến thức về những vấn đề nóng hổi trên thế giới.

Với sứ mệnh “chia sẻ và lan tỏa tinh thần tranh biện”, đến với giải đấu các bạn sẽ được tiếp
xúc với bộ môn tư duy tranh biện tuy mới lạ nhưng lại vô cùng thiết thực. Cùng với đó là cơ
hội làm việc với những nhà tranh biện kì cựu, thí sinh sẽ trau dồi cho mình kỹ năng tranh biện
hiệu quả cũng như kỹ năng phản biện sắc bén. National Novice Debating Championship
2018 chắc chắn là nơi để các bạn trẻ cất lên tiếng nói và tự do bày tỏ quan điểm của bản
thân cũng như trang bị kiến thức và kĩ năng cho thế hệ trẻ Việt Nam thử sức trong những môi
trường giải đấu chuyên nghiệp, chuẩn bị cho giải Vô địch Tranh biện Châu Á (United Asian
Debating Championship) sẽ được tổ chức vào mùa hè năm 2019 tại Việt Nam.

Cùng với những từ khóa “tiên phong”, “minh bạch”, ”thân thiện”, “đa dạng” và chuyên nghiệp,
National Novice Debating Championship 2018 chắc chắn sẽ là giải đấu đánh dấu cột mốc
phát triển của nền tranh biện nước nhà. Với 68 đội thi đến từ 32 ngôi trường và 12 tỉnh thành
khác nhau trên Việt Nam, chúng ta hãy cùng nhau vẽ nên câu chuyện tranh biện thật đẹp để
xây dựng một cộng đồng tranh biện không ngừng phát triển và ghi danh Việt Nam trong những
giải đấu quốc tế.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 7

BAN CHUYÊN MÔN NNDC 2018

Vũ Anh Tuấn
 Trưởng Ban Tổ Chức giải vô địch Châu Á UADC 2019
 Giám khảo khách mời giải vô địch Trung Quốc 2017
 Bán kết hạng EFL giải vô địch Châu Á ABP 2017
 Trưởng Ban giám khảo giải Hanoi BP 2018
 Cố vấn chương trình tranh biện Trường Teen VTV7

Nguyễn Minh Thu

 Vô địch giải Debate Speak Out VNU IS 2018
 Trưởng Ban giám khảo giải Voice Out 2018
 Trọng tài giải Debate Hàn Quốc mở rộng 2018
 Trọng tài giải Debate HVNG mở rộng 2017
 Phó trưởng Ban giám khảo Hanoi BP 2018

Nguyễn Nhật Hùng

 Huấn luyện viên Trại hè Debate War of Words 2018
 Trọng tài Chung kết giải Debate Cornell Yonsei 2018
 Trưởng BTC Giải Debate HVNG mở rộng 2018
 Vô địch - Thí sinh xuất sắc nhất giải Debate Voice Out 2018
Đại diện Việt Nam giải Debate vô địch khu vực ASEAN 2018

Nguyễn Thu Yến

 Thí sinh Chung kết giải Hanoi BP 2018
 Phó ban giám khảo giải Debate Hà Nội 2018
 Đại diện Việt Nam tại giải Debate vô địch Thế giới
WSDC 2017 & 2018
 Huấn luyện viên Trại hè Debate Palegg 5
 Đội trưởng đội thi đấu - Harvard College World
Schools Invitational 2018

Trương Tấn Dũng

 Vô địch giải Debate Tournament Puzzles Ams 2017
 Chủ tịch câu lạc bộ Debate Puzzles Ams 2017-2018
 Bán kết bảng THPT giải vô địch châu Á ABP 2018
 Á Quân Giải Debate THPT toàn quốc VSDC 2018
 Huấn luyện viên trại hè Debate Aletheia 2018

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 8

Bảng thông tin liên lạc cho thí sinh trong NNDC 2018

Tên Chức vụ SĐT liên lạc

Trần Hà Chi Trưởng Ban tổ chức 0961468401

Lường Thục Uyên Trưởng Ban Sự kiện 0379963389
Ban Tổ chức
Bùi Lam Trà Trưởng Ban đối ngoại 0388273263
Nguyễn Quỳnh Nhi Trưởng Ban Nhân sự 0919126497
La Gia Long Phó Ban Nhân sự 0936362164
Trưởng Ban chuyên
Vũ Anh Tuấn 0913267303
môn/Tab Master
Nguyễn Minh Thu Phó Ban chuyên môn 0353390165
Ban Chuyên Nguyễn Nhật Hùng Phó Ban chuyên môn 0366463515
môn
Trương Tấn Dũng Phó Ban chuyên môn 0916184208
Nguyễn Thu Yến Phó Ban chuyên môn 0333415455
Trịnh Lê Quang 0978200680
Ban Giám sát Nguyễn Thu Yến 0333415455
Nguyễn Nhật Hùng 0366463515

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 9

 2. NHỮNG THÔNG TIN CẦN BIẾT VỀ NNDC 2018

2.1 Thời gian & Địa điểm

NNDC 2018 sẽ được tổ chức ở Đại học FPT – cơ sở Hòa Lạc - KM29 Đại Lộ Thăng Long,
Thạch Hoà, Thạch Thất, Khu GD&ĐT, Khu CNC Hòa Lạc Hà Nội 155300.

Tại NNDC 2018, chúng tôi đề cao sự đúng giờ đối với tất cả thí sinh tham dự cũng như ban
tổ chức. Hãy ghi nhớ và thực hiện theo lịch trình dưới đây trong suốt quá trình diễn ra giải
đấu:

LỊCH TRÌNH GIẢI ĐẤU

Ngày 1 (29/12/2018)

Thời gian Hoạt động

13:30 Tập trung thí sinh

Khai mạc giải đấu

14:15 - 14:30 Roll call 1

14:30 - 15:00 Thời gian chuẩn bị trận vòng bảng 1

15:00 - 16:00 Thời gian đấu trận vòng bảng 1

16:00 - 16:30 Trọng tài chấm và nhận xét thí sinh

16:30 - 17:00 Tea break

17:00 - 17:15 Roll call 2

17:15 - 17:45 Thời gian chuẩn bị trận vòng bảng 2

17:45 - 18:45 Thời gian đấu trận vòng bảng 2

18:45 - 19:15 Trọng tài chấm và nhận xét thí sinh

19:30 Xe bắt đầu về Hà Nội

Ngày 2 (30/12/2018)

Thời gian Hoạt động

7:45 - 8:00 Xe đến - Điểm danh thí sinh

8:00 - 8:15 Roll call 3

8:15 - 8:45 Thời gian chuẩn bị trận vòng bảng 3

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 10

8:45 - 9:45 Thời gian đấu trận vòng bảng 3

9:45 - 10:15 Trọng tài chấm và nhận xét thí sinh

10:15 - 10:30 Tea break

10:30 - 10:45 Roll call 4

10:45 - 11:15 Thời gian chuẩn bị trận vòng bảng 4

11:15 - 12:15 Thời gian đấu trận vòng bảng 4

12:15 - 12:45 Trọng tài chấm và nhận xét thí sinh

12:45 - 14:00 Bữa trưa & Nghỉ trưa

14:00 - 14:15 Roll call 5

14:15 - 14:45 Thời gian chuẩn bị trận vòng bảng 5

14:45 - 15:45 Thời gian đấu trận vòng bảng 5 (Silent round)

15:45 - 16:15 Trọng tài chấm và gửi kết quả (không thông báo kết
quả cho thí sinh)

16:30 - 18:00 Đấu thầu Ban Chuyên môn & chủ nhà NNDC 2019
Giao lưu văn hoá

18:00 - 18:30 Công bố các đội và trọng tài vào vòng loại trực tiếp

Ngày 3 (31/12/2018)

Thời gian Hoạt động

7:45 - 8:00 Xe đến - Điểm danh thí sinh

8:00 - 8:15 Roll call vòng tiền tứ kết

8:15 - 8:45 Thời gian chuẩn bị trận tiền tứ kết

8:45 - 9:45 Thời gian đấu trận tiền tứ kết

9:45 - 10:00 Trọng tài chấm và gửi kết quả

10:00 - 10:30 Tea break

10:30 - 10:45 Roll call tứ kết

10:45 - 11:15 Thời gian chuẩn bị trận tứ kết

11:15 - 12:15 Thời gian đấu trận tứ kết

12:15 - 12:30 Trọng tài chấm và gửi kết quả

12:30 - 13:30 Bữa trưa

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 11

 14:00 - 14:15 Roll call bán kết

14:15 - 14:45 Thời gian chuẩn bị trận bán kết

14:45 - 15:45 Thời gian đấu trận bán kết

15:45 - 16:00 Trọng tài chấm và gửi kết quả

16:15 Công bố hai đội đấu chung kết

16:30 - 18:30 Thời gian chuẩn bị trận chung kết

Thời gian đấu trận chung kết
Bế mạc và trao giải

Trước giờ thi đấu, các đội thi và trọng tài độc lập điểm danh bằng barcode thông qua hệ thống
máy tính được đặt trong khu vực thi đấu. Sau lượt điểm danh đầu tiên, tên của những thí sinh
tham dự vắng mặt sẽ được chiếu trên màn hình.

Dưới đây là sơ đồ phòng đấu cũng như hội trường của giải đấu.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 12

SƠ ĐỒ PHÒNG ĐẤU

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 13

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 14
2.2. Quy trình

NNDC, cũng như các giải tranh biện quốc tế khác, được tổ chức theo quy trình sau:

(*) Vào ngày 29/11, tất cả thí sinh và trọng tài phải có mặt muộn nhất là 13:15 tại hội
trường. Thành viên Ban tổ chức sẽ tổ chức check-in và phát thẻ thi đấu cho thí sinh và trọng
tài. Đề nghị tất cả các thí sinh và trọng tài giữ thẻ thi đấu của mình trong suốt quá trình diễn
ra giải đấu.

(**) Sau lần điểm danh đầu tiên, BTC sẽ tiến hành Lễ khai mạc và tóm tắt nội quy giải đấu.

(***) Kết quả bài Đánh giá năng lực trọng tài (Adjudication test) của tất cả các trọng tài sẽ
được thông báo. Ban Chuyên môn sẽ giải thích kết quả trận đấu được sử dụng trong bài Đánh
giá. Các trọng tài sẽ được chia theo 3 nhóm: Chair, Panelist và Trainee.

1. Khi đến Hội trường, các đội thi đấu và trọng tài sẽ được nhận thẻ tên. Trên thẻ tên sẽ
có barcode để check in tại bàn của BTC (10 máy tính xung quanh khu vực thi đấu, các
thí sinh phải check-in độc lập).

2. Sau khi xác nhận các đội đã có mặt đầy đủ, Ban Chuyên môn sẽ công bố sắp xếp trận
đấu (phòng, phe, đối thủ, trọng tài) cho vòng đấu đó
a. Trong trường hợp có xung đột giữa các đội hoặc với trọng tài các phòng đã được
xếp, các đội/trọng tài cần phải báo cáo với Ban Chuyên môn 1 tuần trước khi giải đấu diễn ra.
b. Số phiếu bầu kết quả trong một phòng sẽ luôn là số lẻ (1,3,5…)

3. Ban Chuyên môn sẽ bắt đầu công bố các kiến nghị và các đội sẽ có 30 phút để trở về
phòng để thảo luận, lựa chọn đề với đội đối phương và chuẩn bị thi đấu (tính từ khi
công bố đề). Mỗi trận đấu có 3 kiến nghị (kiến nghị A, B, C), các đội phải trao đổi và
xếp kiến nghị theo thứ tự ưu tiên:
 Kiến nghị mà mỗi đội muốn tranh biện nhất được để ở vị trí số 1.
 Kiến nghị có thể tranh biện nhưng không mong muốn như kiến nghị được lựa chọn
đầu tiên được xếp thứ 2.
 Kiến nghị phủ quyết (kiến nghị mà các đội từ chối tranh biện) được xếp ở vị trí số 3.

4. Các đội trao đổi thứ tự sắp xếp để chọn ra kiến nghị sẽ tranh biện. Sẽ có các trường
hợp sau có thể xảy ra:
a. Mỗi đội phủ quyết một kiến nghị: thi đấu với kiến nghị còn lại.
b. 2 đội phủ quyết cùng một kiến nghị, nếu có sự khác biệt về vị trí số 1 và 2: các đội
tung đồng xu hoặc chơi kéo-búa-giấy để chọn ra kiến nghị thi đấu.
c. Trong trường hợp nhầm lẫn, 2 đội cùng phủ quyết 1 kiến nghị, nhưng lại chuẩn bị 2
kiến nghị khác nhau, mỗi đội sẽ có thêm 10 phút để chuẩn bị kiến nghị đã bị phủ quyết.

5. Các đội thi trở về địa điểm thi đấu. Đội Ủng hộ chuẩn bị trong phòng. Đội Phản đối
chuẩn bị bên ngoài phòng tuy nhiên không được cách xa phòng đấu.

6. Sau 30 phút, các đội sẽ tập trung về phòng đấu. Chair sẽ thực hiện các quy trình như
sau:

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 15

 Chair giới thiệu cá nhân và Tổ trọng tài
a. Mỗi người giới thiệu tên, bắt đầu từ Chair tới Panelist và Trainee, hai đội tranh biện
bắt đầu từ người nói số 1 của đội Ủng hộ và kết thúc ở lượt phản hồi của đội Ủng hộ.
b. Nếu thí sinh/quan sát viên/BTC muốn ghi hình trận đấu, phải có sự đồng thuận của tất
cả thí sinh/trọng tài trong phòng đấu.
c. Chủ toạ yêu cầu các thí sinh đội tranh biện lần lượt trình này bài nói của mình.
d. Khi trận đấu kết thúc, hai đội bắt tay và cảm ơn. Các thí sinh đội tranh biện và quan
sát viên phải rời khỏi phòng.
e. Tổ trọng tài có tối đa 10 phút để đưa ra quyết định kết quả trận đấu và thảo luận. Phải
nộp kết quả muộn nhất 10 phút sau khi trận đấu kết thúc.
 Mỗi trọng tài sẽ đưa ra kết quả và điểm số độc lập với nhau. Sau đó Chair sẽ nhập
điểm theo đường dẫn đã được gửi trước qua email (1 ngày trước khi thi đấu), tiếp đến
là Panelist (trên cùng một thiết bị điện tử). Trainee sẽ không nhập kết quả và điểm.
 Trong tổ trọng tài sẽ chỉ có một người tuyên bố và giải thích kết quả cho thí sinh.
 Trường hợp 1: Chair thuộc về nhóm đa số: Chair sẽ là người tuyên bố và giải thích
kết quả cho thí sinh.
 Trường hợp 2: Chair thuộc về nhóm thiểu số: một trong hai Panelist sẽ là người tuyên
bố và giải thích kết quả cho thí sinh.
 Trong trường hợp Panelist không phải là người tuyên bố kết quả, Panelist sẽ được
Chair chấm điểm đánh giá.
 Trainee sẽ không được tuyên bố và giải thích kết quả.
 Panelist & Trainee sẽ giải thích quyết định kết quả trận đấu của mình cho
Chair/Panelist.
 Chair (hoặc Panelist nếu phòng không có Chair) sẽ chấm điểm đánh giá cho Panelist
& Trainee.
 Panelist sẽ chấm điểm đánh giá cho Chair.
 Trainee sẽ không chấm điểm cho Chair/Panelist.
f. Chair hoặc Panelist gọi các đội cũng như quan sát viên vào phòng. Mỗi phòng có tối
đa 15 phút để tuyên bố và giải thích kết quả trận đấu. Sau đó các đội và trọng tài trở về Hội
trường chính. Tất cả các đội được khuyến khích tiếp cận Tổ trọng tài để xin các nhận xét cá
nhân. Các đội nên phân chia thời gian hợp lí để cả hai đội đều có cơ hội lắng nghe nhận xét.
Đối với quan sát viên, các bạn có thể tiếp cận các trọng tài để hỏi về trận đấu, tuy nhiên các
bạn nên ưu tiên cơ hội xin nhận xét của trọng tài cho các đội thi đấu.
g. Sau khi lắng nghe giải thích kết quả trận đấu và nhận xét từ trọng tài, các đội điền
Phiếu đánh giá trọng tài (cho trọng tài tuyên bố và giải thích kết quả trận đấu) thông qua
đường dẫn đã được gửi trước qua email (1 ngày trước khi thi đấu).

 Lưu ý: Các thí sinh tranh biện có trách nhiệm chấm điểm cho trọng tài giải thích kết
quả của trận đấu. Nếu một trọng tài không thể giải thích kết quả một cách rõ ràng, thí sinh
tranh biện không nên cho họ điểm cao và ngược lại.
BTC nghiêm cấm các hành vi cho điểm đánh giá trọng tài dựa trên các mối quan hệ cá nhân
hay các đặc điểm cá nhân.
Điểm Đánh giá trọng tài sẽ bao gồm 50% là kết quả bài Đánh giá năng lực trọng tài và 50%
là điểm đánh giá của thí sinh tranh biện.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 16

Bảng tiêu chí đánh giá và chấm điểm trọng tài

Lưu ý: Bảng tiêu chí đánh giá mang tính chất tương đối, bạn có thể dựa vào bảng tiêu chí này
để tham khảo và chấm điểm cho trọng tài theo mức điểm bạn cho là hợp lý nhất.

Mức điểm Đánh giá về trọng tài

1-4 Người trọng tài này xứng đáng làm Trainee

 Độ chính xác: Trọng tài này đưa ra kết quả thắng thua không hợp lý,
hiểu không chính xác về các vấn đề trong trận tranh biện, không ghi lại
được và không đánh giá được các xung đột quan trọng.
 Phần giải thích: Không giải thích được kết của của mình, giải thích
không rõ ràng, rắc rối; sử dụng kiến thức cá nhân hoặc quan điểm cá
nhân để đánh giá trận đấu, không so sánh được hệ thống luận điểm
của 2 đội, đánh giá trận đấu dựa trên các vấn đề không liên quan tới
trận đấu.
 Phần thảo luận: Không chắc chắn về quyết định của mình, không có
khả năng điều phối cuộc thảo luận, chưa đủ khả năng nhận xét cho thí
sinh về kết quả trận đấu.

4-6 Người trọng tài này xứng đáng làm Panelist

 Độ chính xác: Có thể xác định được kết quả trận đấu một cách hợp lý
nhưng chưa chắc chắn lắm, chưa đánh giá được triệt để các vấn đề
của trận đấu
 Phần giải thích: Có cố gắng trong việc giải thích kết quả trận đấu, giải
thích được các xung đột chính; nhưng còn khó khăn trong việc so sánh
giữa các đội, có thể còn bị ảnh hưởng bởi kiến thức hoặc quan điểm cá
nhân.
 Phần thảo luận: Đưa ra được một số góp ý có ích cho trận tranh biện,
có thể điều phối cuộc thảo luận; có nhận xét và giải thích hợp lý nhưng
chưa hoàn toàn thuyết phục.

6-7 Người trọng tài này xứng đáng làm Chair vòng bảng
 Độ chính xác: Có kết quả hợp lý, nhưng có thể chưa giải thích được rõ
các trường hợp kết quả suýt soát; có thể so sánh được các đội với nhau
 Phần giải thích: Phần giải thích tương đối thuyết phục, phân tích được
trận tranh biện, chỉ ra được các tiêu chí đánh giá mỗi trận.
 Phần thảo luận: Đưa ra những nhận xét hợp lý, có thể chưa hoàn chỉnh
lắm, có thể nhận xét và giải thích đủ thuyết phục với thí sinh

7-8 Người trọng tài này xứng đáng đi tiếp vào chấm các vòng loại trực tiếp
 Độ chính xác: Có kết quả chấm trận tranh biện chính xác, giải thích
được cả những trường hợp kết quả suýt soát; so sánh được các đội với
nhau
 Phần giải thích: Phần giải thích rất thuyết phục, phân tích được trận
đấu, không bị ảnh hưởng bởi kiến thức hay quan điểm cá nhân, chỉ ra
được các tiêu chí đánh giá mỗi trận

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 17

  Phần thảo luận: Đưa ra những nhận xét quan trọng, có thể điều phối
được cuộc thảo luận

8-9 Người trọng tài này xứng đáng chấm trận Bán kết
 Độ chính xác: Kết quả rất chính xác, giải thích được các trường hợp kết
quả suýt soát; so sánh được rõ ràng hệ thống luận điểm của các đội
 Phần giải thích: Phần giải thích vô cùng thuyết phục, phân tích sâu được
các xung đột trong trận đấu, chỉ ra được cách đánh giá trận đấu theo
tiêu chí đánh giá mỗi trận
 Phần thảo luận: Đưa ra nhiều nhận xét quan trọng, điều phối tốt cuộc
thảo luận

9 - 10 Người trọng tài này xứng đáng chấm trận Chung kết
 Độ chính xác: Kết quả vô cùng chính xác, giải thích được rõ ràng kết
quả trận đấu, đánh giá và so sánh được kỹ lưỡng giữa hai đội
 Phần giải thích: Vô cùng thuyết phục, phân tích được trận tranh biện
một cách hoàn hảo và sâu sắc, chỉ ra được cách đánh giá trận đấu theo
tiêu chí đánh giá của trận.
 Phần thảo luận: Đưa ra những nhận xét quan trọng nhất về trận đấu,
điều phối tốt cuộc thảo luận, và đưa ra được những góp ý cho các đội
để cải thiện.

Các bữa ăn (Gồm bữa trưa và đồ ăn nhẹ) sẽ được cung cấp giữa các trận đấu tại Hội trường
chính. BTC đề nghị tất cả thí sinh giữ gìn vệ sinh khu vực hội trường, bỏ rác đúng nơi quy
định.

Quy định về trang phục

BTC đề nghị các thí sinh tham dự nắm rõ và tuân thủ lưu ý về trang phục để mang lại hình
ảnh tốt nhất cho giải đấu:

Ngày 29/12 và 30/12 Đồng phục trường hoặc CLB

Ngày 31/12 Trang trọng (Formal)

Luật Iron Man

NNDC 2018 sử dụng bộ luật Asian Parliamentary làm bộ luật chính thức, yêu cầu mỗi đội
gồm 03 thành viên. Vì thế, tất cả các thành viên đều phải có mặt đúng giờ để tham dự các
vòng thi đấu. Trong trường hợp sau khi công bố kiến nghị mà đội vẫn thiếu 01 hoặc 02 thành
viên, các thành viên còn lại phải báo cho Ban Chuyên môn ngay lập tức (trực tiếp/qua tin
nhắn/qua thành viên BTC) và bắt buộc phải sử dụng luật Iron Man (NNDC 2018 áp dụng luật
Iron Man của giải tranh biện vô địch châu Á UADC 2017).

Luật Iron Man được mô tả như sau:

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 18

  Không có giới hạn về số lượng các trận các đội được đấu thiếu thành viên. Tuy nhiên,
để có thể đủ điều kiện vào vòng loại trực tiếp, các đội chỉ được đấu thiếu người tối đa
02 trận.
 Thành viên vắng mặt sẽ tự động nhận điểm 67 - điểm thấp nhất trong thang điểm nói
của thí sinh
 Thành viên trình bày nhiều hơn 01 lượt nói có quyền lấy điểm số cao nhất trong các
lượt nói của mình

2.5. Các đội đi tiếp vào vòng loại trực tiếp

Sau 5 vòng đấu, 16 đội có số điểm cao nhất sẽ được đi tiếp vào vòng tiền tứ kết (pre-quarter
final). Các đội lần lượt được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên như sau:
 Số trận thắng
 Tổng số điểm nói của đội
 Khoảng cách với số điểm thắng trung bình (margin)

2.6. Các trọng tài đi tiếp vào vòng loại trực tiếp

Ngoại trừ 5 thành viên Ban Chuyên môn, top 20 trọng tài có số điểm cao nhất sẽ được đi tiếp
để chấm các vòng loại trực tiếp.

2.7. Link cơ sở dữ liệu của giải đấu (Tab)

http://nndc2018.herokuapp.com

Các bạn có thể cập nhật các cơ sở dữ liệu của giải đấu thông qua đường dẫn trên, bao gồm:
 Sắp xếp trận đấu (phòng, phe, đối thủ, trọng tài) cho trận đấu tiếp theo
 Xếp hạng sau mỗi vòng đấu (chỉ hiện số điểm trận)
 Kiến nghị của các vòng đấu đã và đang diễn ra
 Tình trạng check-in của giải đấu
Lưu ý: Link chấm điểm đánh giá trọng tài sẽ được gửi qua email của các thí sinh 01 ngày
trước giải đấu.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 19

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 20
 3. BỘ QUY TẮC ỨNG XỬ

A. MỤC ĐÍCH
 Tạo nên một môi trường thi đấu an toàn và tôn trọng.
 Đưa ra những hành vi bị cấm.
 Cung cấp thông tin về quy trình khiếu nại.
B. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Nguyên tắc làm việc và vai trò của Ban Giám sát giải đấu.
2. Phạm vi áp dụng.
C. NGUYÊN TẮC
1. Tất cả thí sinh cảm thấy được chào đón và đối xử công bằng với sự tôn trọng.
2. Tất cả hành vi vi phạm quy định và khiếu nại từ thí sinh tham gia đều phải được
giải quyết.
3. Tất cả thí sinh có quyền khiếu nại (ẩn danh hoặc không) về bất cứ đối tượng
nào có hành vi quấy rối, vi phạm quy định trong bộ luật.
4. Ban Tổ Chức có trách nhiệm cùng thảo luận trong việc đưa ra giải pháp đối với
những lời khiếu nại.
● Bộ luật có mục đích:
○ Bảo vệ tất cả thí sinh tham dự giải đấu NNDC 2018 khỏi những hành vi khiến
họ cảm thấy không an toàn.
○ Tạo thuận lợi cho quá trình giải quyết xung đột.
● Chúng tôi yêu cầu tất cả thí sinh cân nhắc về ảnh hưởng của lời nói, hành động của
mình đối với những người khác.
● Chúng tôi sẽ giải quyết dựa trên mức độ ảnh hưởng của lời nói, hành động của bạn
đối với người khác thay vì mục đích mà bạn đưa ra.

VAI TRÒ CỦA BAN GIÁM SÁT GIẢI ĐẤU

● Bảo đảm sự an toàn và sự thoải mái của những người tham gia giải đấu.
● Giải thích vai trò của bộ luật, trả lời câu hỏi liên quan đến bộ luật và bảo đảm tất cả thí
sinh hiểu quy trình đưa ra lời khiếu nại.
● Hỗ trợ những cá nhân muốn khiếu nại.
● Trong trường hợp có tranh chấp, nếu cả người khiếu nại và người bị cáo buộc đồng
ý, Ban Giám sát giải đấu sẽ có mặt với tư cách là người hoà giải.

PHẠM VI ÁP DỤNG
● Người tham gia (bao gồm nhưng không giới hạn): Người tranh biện, trọng tài, thành
viên Ban tổ chức, huấn luyện viên,quan sát viên.
● Xuyên suốt thời gian diễn ra giải đấu
● Xuyên suốt các trận đấu tranh biện
● Xuyên suốt khoảng thời gian giữa các trận đấu tranh biện, bao gồm giờ ăn và giờ
nghỉ
● Xuyên suốt bất kì sự kiện chính thức/không chính thức của giải đấu
*Bộ luật này áp dụng đối với những hành vi trực tiếp trong giải đấu và gián tiếp qua mạng xã
hội (Facebook, Instagram, blog, v.v.)

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 21

I. QUY ĐỊNH VÀ HÌNH THỨC XỬ PHẠT

Mức độ Hành vi Mức độ xử phạt (?)

Mức độ 1 - Sử dụng những lời nói mang tính chất xúc phạm 1. Nhắc nhở
đối phương, liên quan đến (bao gồm nhưng không 2. Xin lỗi và hoà giải
giới hạn): 3. Mâu thuẫn giữa 1 tranh
+ Độ tuổi biện viên hoặc 1 đội với giám
+ Giới tính khảo, mâu thuẫn này có thể
+ Xu hướng tính dục được ghi lại tới Tab Team để
+ Bệnh truyền nhiễm tránh việc các bên liên quan
+ Màu da, chủng tộc sẽ không gặp lại nhau trong
+ Tôn giáo các trận đấu hay bất kì giải
+ Dân tộc tranh biện nào trong tương
- Có thái độ, hành vi phân biệt đối xử đối với người lai.
tham gia giải tranh biện dựa vào những đặc điểm,
yếu tố nêu trên.
- Chỉ trích, xúc phạm thí sinh dựa trên nội dung
bài nói thay vì đưa ra ý kiến có tính xây dựng (đối
với giám khảo).
- Nếu hành vi được lặp lại liên tục trong một thời
gian ngắn sẽ được coi là hành vi vi phạm mức độ
2.

Mức độ 2 - Lặp lại hành vi ở mức độ 1 sau khi đã trải qua 1. Họp với Ban Giám sát để
quá trình nhắc nhở và hoà giải tiến hành điều tra và quyết
- Gian lận dưới bất kì hình thức nào (sử dụng định hình thức xử phạt
Internet, hỏi bạn bè, huấn luyện viên, v.v.) 2. Một số hình thức xử phạt
- Hành vi trên mạng xã hội: được sử dụng:
+ Sử dụng mạng xã hội như kênh - Truất quyền thi đấu/chấm 1
liên lạc để trao đổi về kiến nghị với trận tranh biện
huấn luyện viên, bạn bè,v.v. - Truất thứ hạng, danh hiệu
+ Lăng mạ, bắt nạt mà nhắm vào của thí sinh/trọng tài (nếu có)
một/một nhóm đối tượng cụ thể - Theo nội quy của địa điểm tổ
(bao gồm việc nêu cụ thể họ tên, chức và pháp luật Việt Nam
tên giải đấu)
- Bắt nạt
+ Cố ý trêu chọc
+ Bài xích, cô lập
+ Dọa nạt; Đe dọa
+ Rình rập
+ Bắt nạt qua các Phương tiện truyền thông,
điện tử
+ Theo dõi qua các Phương tiện điện tử
+ Sỉ nhục trước đám đông

Mức độ 3 - Lặp lại hành vi ở hai mức độ trên dù đã được 1. Họp với Ban Giám sát để
nhắc nhở, cảnh cáo hoặc bị xử phạt tiến hành điều tra và quyết
- Tung tin đồn, bắt nạt, quấy rối, thiếu tôn trọng định hình thức xử phạt
nghiêm trọng bằng chân tay, lời nói hay bao gồm 2. Yêu cầu BTC truất quyền
bất kỳ hình thức nào sử dụng mạng internet và dự thi ngay lập tức
các thiết bị công nghệ 3. Yêu cầu BTC Truất quyền
- Giả mạo, giả danh, nói dối gây hậu quả nghiêm dự thi trong tất cả hoạt động,
trọng, lừa đảo bất kỳ ai sự kiện do NNDC tổ chức

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 22

 - Livestream các trận đấu mà chưa được sự đồng trong tương lai (Nếu cần thiết)
ý của các thí sinh có mặt trong phòng thi 4. Báo cáo cơ quan thẩm
- Tấn công/quấy rối/quấy rối tình dục quyền (Nếu cần thiết)
- Trộm cắp hay sở hữu đồ vật bị đánh cắp
- Sử dụng, bị bắt gặp có trong tay, cố gắng mua
hay sở hữu ma tuý, chất gây nghiện, chất kích
thích (bao gồm thuốc dưới bất kì hình thức nào –
bao gồm tàn thuốc, chứng cứ cho thấy đã từng
hút thuốc – (nước bọt, mẩu thuốc lá), đồ có cồn
hay các vật phẩm trái phép khác hay vật liệu để
sử dụng những thứ như
- Là người khởi xướng, đứng đầu, làm chủ, tổ
chức, rủ rê, lôi kéo một người hoặc nhiều người
khác làm sai, vi phạm quy định kỷ luật của nhà
trường, của xã hội hoặc tham gia một tổ chức
phạm pháp.
- Kì thị tôn giáo, chủng tộc
- Bạo lực về mặt thể chất
- Phá hoại trang thiết bị, cơ sở vật chất của địa
điểm tổ chức

*Tất cả hành vi vi phạm nội quy của địa điểm tổ chức và pháp luật Việt Nam sẽ được báo cáo
với cơ quan có thẩm quyền
Nội quy của trường Đại học FPT: http://cms.fpt.edu.vn/wp-content/uploads/2011/01/QD-281-Ban-
hanh-noi-quy-truong-DH-FPT.pdf

II. CÁC VẤN ĐỀ ĐƯỢC XEM XÉT

Trong một vài trường hợp, một số điều kiện nhất định sẽ được đưa vào xem xét:
1. Khả năng tranh biện/chấm tranh biện
2. Các mối quan hệ:
• Trong phạm vi các trận tranh biện, các mối quan hệ cá nhân có thể được
mang ra chất vấn để đảm bảo tính hợp lệ.
• Bên ngoài các trận đấu, tất cả những điều trên được bảo vệ bởi hội đồng
quản sinh, các vấn đề như nói xấu, lăng mạ, bắt nạt, quấy rối căn cứ trên
những mối quan hệ này đều được coi là sự xâm phạm nghiêm trọng và
được xử lí như các điều đã được quy định.
• Hành động bắt nạt bất kì một thí sinh nào đã đồng ý với những nội quy
đã được quy định hoặc bất kì hành động bắt nạt, quấy rối các thí sinh
khác sẽ ngay lập tức được coi như xâm phạm nội quy giải đấu.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 23

III. QUY TRÌNH KHIẾU NẠI VÀ GIẢI QUYẾT
1. Đưa ra lời khiếu nại
- Khi một thí sinh cảm thấy có sự vi phạm về quy định
- Khiếu nại điều đó với một thành viên của ban giám sát thí sinh
- Khiếu nại có thể được tiến hành dưới 2 dạng:
+ Khiếu nại thông thường: đề cập đến các vấn đề, không yêu cầu phản hồi theo quy trình
như hoà giải. Có thể được thực hiện trực tiếp hoặc thư ẩn danh qua hòm thư khiếu nại
được đặt tại khu vực của ban giám sát.
+ Khiếu nại theo quy trình: yêu cầu phản hồi đúng quy trình. Phải được thực hiện dưới hình
thức viết và gửi khiếu nại thông qua email/số điện thoại của thành viên ban giám sát giải
đấu:

- Nguyễn Nhật Hùng: nguyennhathungdav@gmail.com | 01666463515

- Trịnh Lê Quang: trinhlequang99@gmail.com | 0978200680
- Nguyễn Thu Yến: thuyennguyen@gmail.com | 0333415455

+ Trong trường hợp có những đơn kiện yêu cầu giải quyết ngay lập tức, bất kì quyết định
nào liên quan đến vấn đề đó có thể được hoãn lại bởi sự ép buộc về thời gian giữa các trận
đấu hoặc chấn thương tâm lí từ phía thí sinh. Các biện pháp hoà giải hoặc hành động kỷ
luật sẽ chỉ được tiến hành khi một đề nghị được viết và gửi theo quy trình kèm yêu cầu giải
trình lí do chi tiết.
- Quy trình giải quyết một kiến nghị liên quan đến nội quy:
 Nói chuyện trực tiếp với người đưa ra kiến nghị
 Nói chuyện trực tiếp với người xúc phạm tới thí sinh
 Nói chuyện với bất kì thí sinh nào cần thiết dựa theo từng hoàn cảnh
Dựa vào điều tra, ban quản lí thí sinh sẽ xác định liệu có hay không sự vi phạm liên quan
đến nội quy của giải đấu.
- Quy trình giải quyết và hình thức xử phạt:
Một khi xác định có sự vi phạm nội quy, ban quản lí thí sinh có thể tiến hành bất kì hoặc tất
cả những điều dưới đây, tuỳ theo nguyện vọng của người đưa ra kiến nghị:
 Giải thích cho người đó về kiến nghị và trao đổi trực tiếp về lí do tại sao hành
động được thực hiện lại không phù hợp.
 Đưa ra lời cảnh cáo đối với thí sinh vi phạm
 Yêu cầu thí sinh vi phạm đưa ra lời xin lỗi
 Đưa các cá nhân liên quan đến phòng hoà giải
 Mâu thuẫn giữa 1 tranh biện viên hoặc 1 đội với giám khảo, mâu thuẫn này có
thể được ghi lại tới Tab Team để tránh việc các bên liên quan sẽ không gặp lại
nhau trong các trận đấu hay bất kì giải tranh biện nào trong tương lai.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 24

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 25
PHẦN II
GIỚI THIỆU LUẬT TRANH BIỆN ASIAN
PARLIAMENTARY
Tranh biện, về cơ bản, là những cuộc tranh luận có cấu trúc rõ ràng. Mỗi trận tranh biện có
thể thức và những quy tắc được tạo ra để đảm bảo sự công bằng. Trong phần này, chúng
tôi sẽ giải thích về luật tranh biện AP, thứ tự lượt nói, thời gian, chất vấn, lượt phản hồi cũng
như các thuật ngữ quan trọng.

Phủ nhận: Tài liệu này được soạn trên cơ sở dịch từ sổ tay chấm tranh biện – tài liệu luyện
tranh biện giải tranh biện vô địch châu Á, cộng đồng tranh biện De La Salle, Philippines
cũng như các hướng dẫn tranh biện trên các diễn đàn công cộng.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 26

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 27
 1. THUẬT NGỮ VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ CHO THÍ SINH

Cơ cấu trận tranh biện

● Số lượng đội thi đấu trong một trận: 02 đội

● Số lượng thành viên mỗi đội: 03 người

● Đội ủng hộ kiến nghị được gọi là Ủng hộ (Government) và đội phản đối lại kiến nghị
được gọi là đội Phản đối (Opposition).

Vai trò người nói và thứ tự các lượt nói

Vai trò người nói

Trong 06 lượt nói đầu tiên (lượt nói chính) của trận tranh biện, mỗi thí sinh tranh
biện có tối đa 07 phút 30 giây để thực hiện bài nói của mình. Riêng 02 lượt nói cuối
(lượt phản hồi), 04 phút là thời gian tối đa để mỗi thí sinh tranh biện hoàn thành bài
nói của mình.
Người nói đầu tiên của đội Ủng hộ (A1)
● Trình bày định nghĩa và giới hạn cho kiến nghị

● Trình bày luận điểm của đội Ủng hộ

Người nói thứ hai của đội Ủng hộ (A2)

● Chấp nhận hoặc phản đối định nghĩa mới của đội Phản đối (nếu có). Nếu phản
đối thì phải giải thích vì sao định nghĩa của đội Phản đối là không công
bằng/không đáng được tranh biện trong trận đấu này.

● Phản biện luận điểm của đội Phản đối

● Phát triển và phân tích sâu hơn luận điểm của đội Ủng hộ

● Có thể đưa ra thêm luận điểm mới

Người nói thứ ba của đội Ủng hộ (A3)

● Phản biện luận điểm của đội Phản đối

● Bảo vệ và củng cố luận điểm của đội Ủng hộ bằng cách đưa thêm giải thích và
dẫn chứng

● Tổng kết và đưa ra bức tranh toàn cảnh của trận tranh biện để chứng minh đội
Ủng hộ giành chiến thắng

● Có quyền nhưng không được khuyến khích đưa ra ý mới

Người nói đầu tiên của đội Phản đối (N1)

● Chấp nhận hoặc phản đối định nghĩa của đội Ủng hộ. Nếu phản đối thì phải
giải thích vì sao định nghĩa của đội Ủng hộ là không công bằng/không đáng
được tranh biện trong trận đấu này.

● Phản biện luận điểm của đội Ủng hộ

● Trình bày luận điểm của đội Phản đối

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 28

 Người nói thứ hai của đội Phản đối (N2)
● Phản biện luận điểm của đội Ủng hộ

● Phát triển và phân tích sâu hơn luận điểm của đội Phản đối

● Có thể đưa ra thêm luận điểm mới

Người nói thứ ba của đội Phản đối (N3)

● Phản biện luận điểm của đội Ủng hộ

● Bảo vệ và củng cố luận điểm của đội Phản đối bằng cách đưa thêm giải thích
và dẫn chứng

● Tổng kết và đưa ra bức tranh toàn cảnh của trận tranh biện để chứng minh đội
Phản đối dành chiến thắng

● Khác với người thứ ba của đội Ủng hộ, người thứ ba của đội Phản đối KHÔNG
ĐƯỢC đưa ra ý mới.

Lượt phản hồi (Reply speech)

● Đánh giá trận tranh biện một cách thiên vị cho đội mình

● Không được đưa luận điểm hay phản biện mới

Thứ tự các lượt nói

Chất vấn (Point of Information)

Một đội tại thời điểm không có thành viên đang thực hiện bài nói có quyền chất vấn thành
viên đang thực hiện bài nói của đội đối diện với số lượng tùy ý. Để có thể chất vấn, người
chất vấn nên đứng dậy, giơ tay và nói “Xin chất vấn”. Người chất vấn không được thực
hiện chất vấn cho đến khi người đang thực hiện bài nói cho họ quyền được chất vấn.
Người chất vấn nên tỏ ra lịch sự và không nên ngắt lời người đang thực hiện phần nói
của mình. Lời chất vấn nên ngắn gọn, rõ ràng và nếu người đang thực hiện bài nói yêu

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 29

 cầu người chất vấn ngồi xuống và ngừng chất vấn thì họ phải thực hiện theo. Mỗi thí sinh
được yêu cầu đưa TỐI THIỂU 01 chất vấn tại mỗi bài nói của các thành viên đội còn lại.
Người đang thực hiện bài nói có quyền được chọn người chất vấn và thời điểm chất vấn.
Nếu bạn được đề nghị chất vấn nhưng không muốn nhận thì bạn có thể nói “Không, cảm
ơn”, “Không phải lúc này”, “Tôi sẽ nhận sau”,... Mỗi người nói được yêu cầu nhận TỐI
THIỂU 01 chất vấn trong lượt nói của mình.
Lời chất vấn có thể ở dưới dạng một câu hỏi, một quan điểm, một luận điểm, một phản
biện… Thí sinh tranh biện chỉ có thể được đưa chất vấn giữa phút thứ nhất và phút thứ
6 trong 06 lượt nói đầu (chất vấn không được đưa ở lượt phản hồi) và kéo dài trong tối
đa 15 giây. Trong trường hợp chất vấn kéo dài quá 15 giây, trọng tài có quyền yêu cầu
người đưa chất vấn dừng lại và thí sinh tiếp tục trình bày bài nói của mình.
Xây dựng luận điểm (Argumentation)
Xây dựng luận điểm là nghệ thuật của xây dựng và phát triển một ý tưởng ủng hộ cho
một lập trường cụ thể nào đó. Có 03 câu hỏi thường được các thí sinh đặt ra trong việc
xây dựng hệ thống luận điểm của mình.
Một luận điểm thường có kết cấu như thế nào?
Một luận điểm thường có 04 phần: C-R-E-T
● Claim - Tên luận điểm: Một nhận định ngắn gọn, súc tích về trọng tâm của luận điểm.
Tên luận điểm nên được trình bày mạch lạc, dễ hiểu.

● Reasoning - Lí lẽ: Đây là phần thí sinh sẽ phải giải thích cụ thể, chi tiết, hợp lí tư
tưởng hay nhận định trọng tâm của luận điểm bằng cách phát triển tiền đề và diễn giải
các trường hợp có liên quan.

● Evidence - Dẫn chứng: Đây là phần thí sinh sẽ trình bày các ví dụ, dẫn chứng cụ thể
để ủng hộ cho quan điểm của mình, thuyết phục trọng tài rằng những gì mình nói là
có thật trong thực tế. Dẫn chứng có thể ở dưới dạng số liệu, nghiên cứu hay lời trích
dẫn. Tuy nhiên, thay vì chỉ đề cập, thí sinh tranh biện cần phân tích cụ thể tính liên
quan và ảnh hưởng của dẫn chứng đặt trong phạm vi luận điểm của mình.

● Tie-back: Đây là phần thí sinh sẽ giải thích tại sao luận điểm trên củng cố được cho
quan điểm chung của đội mình. Đồng thời, thí sinh tranh biện cũng nên chứng minh
tính quan trọng của luận điểm của mình trong phạm vi kiến nghị đã cho.

Điều gì tạo nên một luận điểm mạnh?

● Tính liên quan (relevance): Một luận điểm được coi là có liên quan nếu nó chứng
minh hay bảo vệ được cho lập trường của một đội. Nó cần trả lời được cho câu hỏi
“Vậy thì sao?”. Nếu câu trả lời dẫn trở lại về tới lập trường của đội thì đó được coi là
một luận điểm có tính liên quan.

● Tính đúng đắn (trueness): Thí sinh tranh biện cần giải thích cụ thể quan điểm của
mình bằng cách trả lời liên tục các câu hỏi “Như thế nào?”, “Tại sao?”, “Thì sao?” và
giải quyết mọi trường hợp có thể xảy ra nội trong phạm vi luận điểm của mình (Even
if - Kể cả khi trường hợp xấu nhất xảy ra).

● Tính quan trọng (significance): Để khiến cho luận điểm trở nên có sức thuyết phục
hơn thì bên cạnh việc chứng minh tính liên quan và tính đúng đắn, thí sinh tranh biện
cần trình bày lý do tại sao luận điểm của mình lại quan trọng trong phạm vi kiến nghị
cho trước.

Ví dụ: Chúng tôi tin rằng người trẻ cần dành tuổi trẻ để tập trung học tập và xây dựng
sự nghiệp cho riêng mình. Việc tạo dựng một sự nghiệp vững chắc khi còn trẻ sẽ là

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 30

 nền tảng cho cơ hội nghề nghiệp, hạnh phúc hôn nhân gia đình hay ổn định cuộc sống
trong tương lai. Điều này là QUAN TRỌNG vì tuổi trẻ là lúc có nhiều sức khỏe, cơ hội
và sự nhiệt huyết nhất mà không một độ tuổi nào có thể so sánh được và nếu để tuột
mất thì sẽ không thể nào lấy lại được những cơ hội mà tuổi trẻ mang lại.

Tạo lập phản biện (Rebuttal)

Phản biện là một thành phần quan trọng trong tranh biện bởi nó tạo nên những xung đột
về quan điểm - một trong những điều làm cho tranh biện khác với hùng biện.
Phản biện đòi hỏi thí sinh phải lắng nghe và phản hồi lại các quan điểm được đưa ra bởi
đối phương. Một người nghe, hay quan trọng hơn, một trọng tài có thể sẽ bị thuyết phục
sau khi lắng nghe lập luận của một đội, do đó, việc phản biện lại những luận điểm then
chốt của đối phương là vô cùng quan trọng.
Phản biện là gì?
Phản biện là sự bác bỏ các quan điểm của đối phương
Làm thế nào để phản biện lại một luận điểm?
a. Thứ nhất, cần phải nắm được mạch lập luận của luận điểm và vấn đề chính
mà luận điểm muốn bàn đến, từ đó kiểm tra (1) tính liên quan và (2) tầm quan
trọng của luận điểm.
b. Thứ hai, cần phải kiểm tra tính đúng đắn và tính logic của luận điểm đó.
c. Thứ ba, kể cả khi luận điểm của đội bạn có phần đúng, cần chứng minh tại sao
thế giới mà đội mình xây dựng được vẫn mang lại nhiều lợi ích hơn hay tạo ra
ít tác hại hơn thế giới của đội đối phương.
d. Cuối cùng, cần rút ra kết quả của đội mình đạt được và chứng minh rằng kết
quả này là (1) duy nhất - chỉ có đội mình mới có thể mang lại và (2) quan trọng
hơn rất nhiều so với những giá trị cốt lõi trong luận điểm của đội đối phương.
Làm thế nào để trình bày một phản biện?
Một phản biện có thể được trình bày trong 04 bước sau:
a. Nêu ra ngắn gọn luận điểm sắp được phản biện
b. Giải thích cụ thể tại sao luận điểm đó lại sai. Chú ý áp dụng tầng phản biện thứ
2 - Kể cả khi luận điểm đó có phần đúng, tại sao thế giới mà đội mình xây dựng
được vẫn mang lại nhiều lợi ích hơn hay tạo ra ít tác hại hơn thế giới của đội
đối phương.
c. Chứng minh tại sao luận điểm đó đã làm yếu đi hệ thống luận điểm của đội
bạn hay làm mạnh thêm hệ thống luận điểm của đội mình.
Có cần phải phản biện lại từng luận điểm của đội đối phương không?
Không. Thí sinh tranh biện chỉ cần phản biện lại những luận điểm mà mình phản
đối. Đôi khi sẽ có những luận điểm của đội đối phương không có xung đột với
quan điểm của đội mình. Đồng thời, thí sinh tranh biện cũng cần phải biết nhóm
lại các luận điểm của đội đối phương để tránh việc phản biện lặt nhặt từng ý.
Kỹ năng quan trọng nhất trong phản biện là gì?
a. Lắng nghe - Tập trung lắng nghe bài nói của đội bạn
b. Lĩnh hội - Hiểu hoàn toàn và đầy đủ luận điểm và các phân tích đi kèm của
luận điểm đó.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 31

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 32
2. THUẬT NGỮ VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ CHO TRỌNG TÀI
 “Một người lý trí thông thường” (Average reasonable person)
Đây là quan điểm mà mỗi trọng tài cần có khi đánh giá một trận tranh biện. Về cơ bản, một
người lý trí thông thường là một công dân có nhận thức căn bản về xã hội, nhưng không có
kiến thức chuyên môn về bất cứ ngành gì.
Có thể hiểu một người lý trí thông thường sẽ có những đặc điểm sau
- Đánh giá một cách logic điều gì là đáng tin dựa vào những thông tin và lập luận do
các đội đưa ra
- Không có nghĩa là họ sẽ tin tất cả những gì các đội trình bày
- Họ thường xuyên đọc báo (trang nhất và tiêu đề các chuyên mục về tin tức thế giới
của các tờ báo quốc tế lớn như BBC, New York Times…), nhưng không ghi nhớ những
điều này. Tức là họ có thể biết tới cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, nhưng không hiểu rõ
về quy trình bầu cử.
- Được coi là không đến từ một nơi nào cụ thể, thí sinh cần phải giải thích rõ mọi dẫn
chứng vì không thể chắc chắn rằng trọng tài sẽ hiểu bối cảnh về dẫn chứng mình đang
nói.

● Mỗi trận tranh biện được đánh giá dựa trên 3 tiêu chí: Nội dung (Matter – 40%), Phong
cách (Manner – 40%) và Chiến thuật (Method – 20%)

2.1 Đánh giá nội dung

Nội dung trong tranh biện bao gồm 3 yếu tố:
- Định nghĩa (Definition): định nghĩa các từ khóa chính, bối cảnh của trận tranh biện (set
up of the case), nghĩa vụ chứng minh của mỗi phe (burden of proof)....
- Hệ thống luận điểm (Arguments): Luận điểm (Claim), lập luận (explanation), phép so
sánh (analogy), ví dụ (examples), dẫn chứng (evidence)…
- Hệ thống phản biện (Rebuttals): Ý phản biện chính (key rebutting statement), lập luận
(explanation), phép so sánh (analogy), ví dụ (examples), dẫn chứng (evidence)…
Trọng tài cần phải xem xét tất cả những yếu tố này về nội dung và cho điểm debater một cách
hợp lý.

2.1.2 Xây dựng lập luận (argumentation)

Mỗi luận điểm (argument) sẽ có một luận đề cơ bản (claim/statement). Và sau đó sẽ phải có
phân tích và lý lẽ giải thích tại sao luận đề cơ bản đó lại đúng. Những dẫn chứng (evidence)
có thể được đưa ra để chứng minh cho lập luận. Một luận điểm thường được kết thúc bằng
việc chỉ ra tại sao luận điểm đó chứng minh được nghĩa vụ chứng minh (burden of proof) của
mỗi phe.

Trọng tài nên đánh giá xem các luận điểm có được phân tích đủ để đạt những tiêu chí trên
hay không. Những câu hỏi mà mỗi trọng tài thường đặt ra là: Debater đó có bỏ qua nghĩa vụ
chứng minh của mình không? Những luận điểm của người đó có đủ để chứng minh quan
điểm của họ không? Họ có cho thấy rằng họ có sự thấu hiểu sâu sắc về các vấn đề chính và
liên kết được các ý nhỏ về ý chính hay không?....

Trọng tài cần đánh giá được độ mạnh của một luận điểm, bất kể đội đối phương có phản biện
hay không. Một luận điểm yếu thì sẽ vẫn là một luận điểm yếu, bất kể đội đối phương có chỉ

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 33

 ra được điểm yếu hay không. Tuy nhiên, nếu một luận điểm quan trọng của một đội mà lại
yếu, thì đội đối phương có trách nhiệm phải chỉ ra được điều đó. Đội đối phương thậm chí
không bao giờ được phép để đội này có ưu thế từ một luận điểm yếu như vậy. Nếu đội đối
phương chỉ ra rằng luận điểm này yếu, đội này có cơ hội để củng cố lại luận điểm của mình,
nhưng nếu để đến lượt trọng tài mới chỉ ra, thì họ không còn cơ hội để củng cố nữa. Vậy nên
trọng tài nên nhìn nhận một luận điểm yếu chỉ khi nó không đủ thuyết phục với một người lý
trí thông thường. Các trọng tài, đồng thời, cũng có thể trừ điểm đội đối phương nếu không chỉ
ra được điểm yếu của đội này.

2.1.3 Phản biện

· Phản biện cũng tương tự như lập luận. Việc xây dựng lập luận nhằm chứng minh một tiên
đề là đúng, trong khi phản biện sẽ phản chứng sự hợp lý của lập luận hay luận điểm này. Vậy
nên một điểm phản biện cũng cần có một tiên đề, lý lẽ, phân tích và dẫn chứng chứng minh.
· Một đội không bắt buộc phải phản biện tất cả và từng ý một của đội đối phương. Thay vào
đó, họ nên tập trung phản biện những luận điểm căn bản của hệ thống lập luận và phản đối
các đề xuất (nếu có).
● Lưu ý: Trọng tài cần quan tâm tới sự thống nhất của hệ thống luận điểm. Về cơ bản,
nếu có mâu thuẫn trong hệ thống luận điểm của một đội (giữa các thành viên) thì sẽ
không có sự thống nhất; đặc biệt là khi bị đối phương chỉ ra.
- Nếu đội đối phương không chỉ ra được mâu thuẫn này, trọng tài sẽ chỉ ghi nhận
ý được đưa ra trước, và ý sau sẽ không được công nhận. (Nếu ý trước đã bất
hợp lý, thì ý trước sẽ không được ghi nhận)
- Có sự khác biệt giữa các TUYÊN BỐ mâu thuẫn và LUẬN ĐIỂM mâu thuẫn.
Mâu thuẫn sẽ là vấn đề lớn nếu những luận điểm đó được giải thích kỹ càng.
Trọng tài nên bỏ qua những trường hợp các đội bị nhầm lẫn về ngôn ngữ.
● Lưu ý: Những điều sau đây không ảnh hưởng tới mức độ thuyết phục của hệ thống
luận điểm
- Số lượng luận điểm (hoặc ý nhỏ trong luận điểm) của một đội
- Luận điểm đó sáng tạo và thông minh đến thế nào
- Luận điểm đó thú vị đến thế nào
- Phiên bản “hoàn chỉnh” của luận điểm đó mà bạn biết, nhưng các đội đã không
trình bày được
- Phản biện cho một luận điểm nào đó mà bạn biết, nhưng các đội đã không
trình bày được

2.2 Đánh giá phong cách trình bày

Các yếu tố về phong cách bao gồm: thái độ tôn trọng đối với trọng tài và đội đối phương, về
giọng nói: âm lượng, độ rõ ràng, tốc độ nói, điểm nhấn…, cách sử dụng giấy ghi chép, giao
tiếp bằng mắt, ngôn ngữ cơ thể, cử chỉ tay; thể hiện sự chân thành, vui tính, thông minh hay
châm biếm ở một mức độ chấp nhận được.
·
Việc đánh giá phong cách là một điều mang tính chủ quan. Một vài trọng tài sẽ ấn tượng với
những người có phong cách nói “đao to búa lớn”, trong khi nhiều người lại ấn tượng với phong
cách bình tĩnh. Một điều quan trọng mà các trọng tài cần nhớ đó là không có một tiêu chuẩn
thế nào là phong cách tốt nhất cả. Không hề có sự khác biệt giữa một debater mạnh mẽ và
một debater rất nhẹ nhàng nếu cả hai đều có khả năng thuyết phục và tạo được ấn tượng với

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 34

trọng tài. Tuy nhiên, có một giới hạn nhất định về thế nào là một phong cách “chấp nhận
được”. Nếu một debater quá hung hăng hay quá rụt rè sẽ không thể có điểm cao. Trang phục
không phải là một yếu tố về phong cách (khác với suy nghĩ của nhiều trọng tài có tính truyền
thống!). Debater không nên có những lời lẽ mang tính phân biệt chủng tộc, phân biệt giới hay
mang tính xúc phạm tới người khác, hay hạ thấp tư cách của các debater khác trong trận đấu.
Đó cũng là những biểu hiện của một phong cách tồi.

Những câu hỏi quan trọng để chấm điểm phong cách, thường là: “bài nói này có đủ thuyết
phục không?”,”người nói này có đủ khả năng thu hút sự chú ý của khán giá không?”, “bài nói
này có đủ rõ ràng không?”…

2.3 Đánh giá chiến thuật bao gồm 3 yếu tố:

- Sắp xếp bố cục hệ thống luận điểm của cả đội
- Sắp xếp bố cục bài nói của từng cá nhân
- Phản hồi của các đội với những vấn đề chính của trận tranh biện
2.3.1 Sắp xếp bố cục hệ thống luận điểm của cả đội

Để đánh giá phương thức trình bày, trọng tài nên xem xét đến bố cục bài nói của cả đội có
đủ hiệu quả để chứng minh hệ thống luận điểm của mình không. Trọng tài cũng nên xem xét
tới sự tiếp nối các luận điểm qua bài nói của từng người, sự thống nhất giữa các bài nói
(không có mâu thuẫn), sự củng cố các luận điểm của cả đội, sự tách biệt rõ ràng giữa các
luận điểm.

Có nhiều đội, kể cả những đội rất xuất sắc, lại đưa ra những luận điểm mạnh nhất muộn hơn
trong trận tranh biện. Những luận điểm này chỉ được nhắc đến qua trong các bài nói đầu và
chỉ được phân tích kỹ hơn ở bài nói của người nói thứ ba. Một số đội còn coi đây là một chiến
lược (!). Nhưng đây là một cách chơi không đẹp để thắng một trận tranh biện. Trọng tài phải
vô cùng cẩn thận với những trường hợp này. Những luận điểm mạnh của đội Ủng hộ chỉ còn
có thể bị phản biện ở lượt thứ 3 của đội phản đối. Và đây là một điều không thể chấp nhận
được. Trọng tài chỉ có thể trừ điểm chiến thuật của đội trong trường hợp này. Tuy nhiên trong
các bài nói trước đó, điểm nội dung của đội này cũng sẽ bị trừ vì đã không giải thích kỹ các
luận điểm trong bài nói của mình.

Một chiến lược tốt trong tranh biện đó là đưa những luận điểm mạnh nhất lên ngay từ đầu,
thậm chí không để đến lượt thứ hai mới nói ra. Tương tự, đội phản đối cũng đưa ra các luận
điểm mạnh nhất ngay từ lượt nói đầu tiên. Những xung đột chính của trận tranh biện nên xuất
hiện từ ngay đầu trận.

2.3.2 Sắp xếp bố cục bài nói của từng cá nhân

Một bài nói tiêu chuẩn của mỗi cá nhân cần có những yếu tố sau
● Định nghĩa/chủ đề/nghĩa vụ chứng minh/tổng quan về bài nói
● Hệ thống phản biện: Các ý phản biện luận điểm của đội đối phương & phản hồi lại
những phản biện của đội đối phương
● Trình bày hệ thống luận điểm và kết luận bài nói.
Nhìn chung tất cả các bài nói nên bao gồm đủ những yếu tố này. Tuy nhiên, đối với một số
bài nói nhất định sẽ có những yếu tố khác. Ví dụ như người nói 1 của đội Ủng hội cần dành
một khoảng thời gian tương đối (từ 2 đến 3 phút) để đưa ra định nghĩa và bối cảnh; nhưng

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 35

những người nói khác không cần dành nhiều thời gian đến vậy cho định nghĩa, trừ khi định
nghĩa bị phản đối. Tương tự, người nói thứ 3 sẽ không được đưa ra luận điểm mới và phải
dành một khoảng thời gian tương đối để phản biện. Người nói lượt phản hồi sẽ so sánh cả
trận đấu và chứng minh luận điểm của đội mình mạnh hơn đội còn lại.
Bố cục bài nói cá nhân nên được đánh giá theo mức độ hoàn thành vai trò lượt nói của người
đó. Trọng tài cũng nên xem xét việc phân bổ thời gian các phần trong bài nói của thí sinh.

2.3.3 Phản hồi của các đội với những vấn đề chính của trận tranh
biện

Một trận tranh biện thường sẽ không diễn ra như kỳ vọng của các đội trước khi bắt đầu trận
tranh biện. Mỗi trận tranh biện sẽ có một số vấn đề nhất định trở thành tâm điểm và có những
vấn đề tưởng chừng như sẽ gây tranh cãi thì lại trở thành không liên quan hay không được
bàn tới. Đôi khi, một số đội bỏ qua một vài luận điểm nhất định và đội bên kia có dành thời
gian để chứng minh những luận điểm đó thì cũng không để làm gì. Debater nên nhận thức
được những tiến trình này và đưa ra phản hồi với những vấn đề chính của trận tranh biện,
chứ không chỉ trình bày những gì mình đã chuẩn bị từ trước.

Nếu một debater bỏ qua những luận điểm quan trọng nhất của những người nói trước và
không phản biện được, người đó bị coi là thiếu phản hồi và sẽ bị trừ điểm chiến thuật, mặc
dù người đó có phản biện những ý nhỏ hơn của đội đối phương. Cũng có thể rằng debater
đó hiểu và trình bày rất tốt về vấn đề, nhưng lại không phản biện được những phản hồi của
đối phương. Trong trường hợp này, người đó có thể có điểm cao hơn về chiến thuật nhưng
lại có điểm thấp hơn về nội dung vì chưa có những lập luận hay phản hồi thuyết phục

Bảng điểm trọng tài chấm điểm bài nói của thí sinh

Mức điểm Tiêu chí đánh giá

81-83 Một trong những bài nói xuất sắc nhất của giải đấu. Gần như không có lỗi
gì và có phản hồi tốt với đội đối phương. Nếu có khuyết điểm thì đó là do
không có đủ thời gian, và không ảnh hưởng tới mức độ thuyết phục của
bài nói.

77-80 Trên mức trung bình. Giải quyết được các vấn đề cốt lõi của kiến nghị. Các
luận điểm được giải thích rõ ràng và đội đối phương không thể bỏ qua
được.

74-76 Mức trung bình. Chỉ ra được các vấn đề cốt lõi của kiến nghị và bài nói đủ
rõ ràng để theo dõi. Các luận điểm có thể tương đối đơn giản và dễ bị phản
biện, nhưng về cơ bản là khá thuyết phục.

70-73 Dưới mức trung bình. Bài nói có liên quan tới kiến nghị, luận điểm đơn giản
và có nhiều lỗ hổng về lập luận. Đôi khi có thể hơi khó theo dõi.

67-69 Gần như không liên quan tới kiến nghị. Các luận điểm không được phát
triển và lập luận rõ ràng. Gần như rất khó để theo dõi bài nói và đánh giá
được.

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 36

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 37
PHẦN III
HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO THÍ SINH THAM
DỰ NNDC 2018

Thí sinh được khuyến khích chuẩn bị những vật dụng sau để đảm bảo có thể tham gia giải
đấu:

● Trang phục phù hợp

● Đồng hồ bấm giờ (trên điện thoại; có thể sử dụng ứng dụng “Debate Keeper” trên
Android)
● Sổ tay giải đấu (bản điện tử hoặc bản in)
● Tài liệu in (thí sinh không được phép sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian chuẩn bị
thi đấu, vì vậy thí sinh hãy mang tất cả các tài liệu in mình thấy cần thiết)
● Sổ (để ghi lại những nhận xét của trọng tài và lưu ý sau mỗi trận đấu)
● Giấy A4 trắng (để ghi chép chuẩn bị và sử dụng trong trận đấu)
● Bút, bút đánh dấu, bút chì, tẩy… (sử dụng nhiều màu khác nhau để đánh dấu các
phần bài nói của mình hoặc đối thủ)
● Giấy nhớ (để trao đổi với đồng đội)
● Bình nước (chuẩn bị sẵn khi khát nước. BTC sẽ không cung cấp cốc nhựa/cốc giấy
cho thí sinh)
Và đừng quên chăm sóc sức khỏe của bản thân bạn thật tốt. Tranh biện sẽ tiêu tốn của bạn
rất nhiều năng lượng để suy nghĩ, trình bày, thảo luận…

2. Tinh thần đồng đội

Một trận tranh biện hay không chỉ có những thí sinh xuất sắc mà cả những đội mạnh. Hãy
trao đổi và thảo luận ý tưởng của bạn với các đồng đội trong khoảng thời gian chuẩn bị. Ai
cũng nên có cơ hội lên tiếng, lắng nghe và được lắng nghe.

Sổ tay này được xây dựng dựa trên các nguồn tài liệu sau

● Training materials of UADC

● Training materials of De La Salle Debate Society - Philippines
● IIUM’s Guide to Debate Adjudication - Malaysia
● Guidebook DAV Debate Open 2017
● Japan BP Adjudication Briefing 2018
● Chair Score Scale - EUDC Athens 2019

SỔ TAY GIẢI TRANH BIỆN VÔ ĐỊCH QUỐC GIA NNDC 2018 | 38