ipagdiwang ang Linggo ng wika

Kasaysayan ng Wika tuwing ika-13 hanggang ika-19 ng

Panahon ng Kastila –
◦ Ang opisyal na wika ay kastila ngunit
ayaw nila na matutunan ng mga “Indyo”
ito kaya’t wikang katutubo ang ginamit ng
ating mga ninuno.
Panahon ng Himagsikan –
◦ Noong Saligang batas ng Biak-na-Bato
naging wikang opisyal ng Pilipinas ang
Wikang Tagalog.
Panahon ng Commonwealth –
◦ Masasabing dito nag-umpisa ang pormal
na pagkakaroon ng ganap na pag-aasikaso
sa pagkakaroon ng Wikang Pambansa.
Manuel L. Quezon –
◦ Ikalawang pangulo ng Pilipinas.
-Kinilala bilang “Ama ng Wikang
Pambansa”.
◦ Ipinangalan sa kanya ang Lungsod
ng Quezon sa kamaynilaan at ang
lalawigan ng Quezon.
◦ Itinatag ang Surian ng Wikang
Pambansa, kung saan sila ang
mananaliksik o mag-aaral sa
pangunahing wika na ginagamit ng
higit sa kalahating porsyento ng
mamamayang Pilipino sa bansa.
Walong Pangunahing Wika
Cebuano Waray
Bicolano Pangasinense
Hiligaynon Tagalog
Kapampangan Ilokano
Wikang Tagalog-
◦ Pinakamaunlad sa panitikan.
◦ Mayaman ito dahil sa
pamamagitan ng paglalapi at
pagtatambal ay dumarami ang mga
salita.
◦ Napakadali nitong pag-aralan
Pagkatapos ng Himagsikan-
◦ Nilagdaan ni Pangulong Ramon
Magsaysay ang proklama na
Agosto, saklaw nito ang kaarawan
ng dating Pangulo.
◦ Mula sa Wikang Tagalog, Pilipino
na ang gagawing wikang
Pambansa.
◦ Dito rin inuiutos na palaganapin
ang wikang pambansa.
Panahon ng Panibagong Demokrasya-
◦ Mula sa Wikang Pilipino ito ay
naging Filipino.
◦ Nilagdaan na taon-taon ang buong
Agosto ay magiging Buwan ng
Wikang Filipino.
Wikang Pambansa-
◦ Isang wika na natatanging
kinatawan ang pambansang
pagkakakilanlan ng ating lahi at
bansa.
Wikang Opisyal-
◦ Isang wika o lenggwahe na
binigyan ng bukod tanging istatus
sa saligang batas ng isang bansa.
Ito ang wikang kadalasang
ginagamit sa lehislatibong mga
sangay ng bansa.
Wikang Panturo-
◦ Ito ang wikang ginagamit sa
pormal na edukasyon.
Atin pang paunlarin ang
Pambansang Wika!
 Kasaysayan ng wikang Pambansa
SALIGANG BATAS NG BIAK-NA-BATO 1897-
◦ “Wikang TAGALOG ang gagamiting
wikang opisyal na wika ng
pamahalaang rebolusyonaryo.”
KULTURA AT KRISTIYANISMO-
◦ Prayle - 19 na taon
Konsepto ng pag-aaral sa Europa-
◦ John locke
◦ Jean – jacques rousseau
Pepe- LIBERALISMO
ILUSTRADO- “mga taong nakabatid ng kalinawan
at kaliwanagan”
1 = Jose Rizal
2 = Lopez Jaena
3 = Del Pilar
Kilusang propaganda
Layunin ng propaganda-
◦ Gawing bahagi ng Espanya ang Pilipinas
◦ Gawing mamamayang Kastila ang Pilipino
◦ Magkaroon ng kinatawan ang Pilipino sa
“CORTEZ”
LA SOLIDARIDAD - Disyembre 13,1888
Kasapi ng La Solidaridad-
◦ pangulo = Galicano Apacible
◦ Pangalawang Pangulo = Graciano Lopez
Jaena
◦ Ingat yaman = Mariano Ponce
◦ Pangulong Pandangal = Jose P. Rizal
◦ Opisyal na nalathala noong 15 pebrero
1889 – 15 nobyembre 1895
PANAHON NG REBOLUSYONARYONG
FILIPINO
“Ang kalayaan ay tulad ng tubig. Ilagay mo sa
iyong palad at kuyumin, ito’y tutulo at pilit
hahanap ng butas”
Middle class – ilustrado
◦ Pantay na pagtingin sa mata ng batas
◦ Kinatawan sa kortes / cortez
◦ Maging Pilipino ang kura paroko
◦ Kalayaan sa pamamahayag at
pananalita
 Jose P. Rizal
 Marcelo H. Del Pilar
 Graciano Lopez Jaena
 Mariano Ponce
 Jose Ma. Panganiban
 Antonio Luna
 Pedro Serrano Laktaw
 Isabelo Delos Reyes
 Pascual Poblete
katipunan
KATIPUNERO
◦ 1 = Andres bonifacio
◦ 2 = Emilio Jacinto
◦ 3 = Apolinario Mabini
GEORGE DEWEY - EMILIO AGUINALDO
THOMASITES
Cecilio Apostol = ODA kay Rizal
Claro M. Recto = Banaag at Sikat
Jose Corazon De Jesus = Huseng Batute “Hari ng
Balagtasan”
Severino Reyes = Walang Sugat “Ama ng dulang
tagalog”
DULA-
◦ “BODABIL” ARTISTA AY SUMASAYAAT
KUMAKANTA
◦ “SILENT MOVIES” ARTISTA AY
GUMAGALAW AT NAGSASALITA NG
WALANG TINIG
PELIKULA-
◦ TEMA NG KALIKASAN
◦ BUHAY NI RIZAL AT ANG NOLI AT EL
FILI
◦ ISINAPELIKULA NI JOSE NEPOMUCENO
ANG DULANG “BAHID” HERMOGENES
ILAGAN
JUAN K. ABAD - “Tanikalang Ginto”
Aurelio Tolentino- “kahapon, ngayon at bukas”
Anonymous- “hindi ako patay”
Mga nangyari sa panahon ng HAPONES…- ◦ Nobela ay romantisismo
◦ Maikling kuwento ay tungkol sa bagong
◦ Ipinatigil ang Mga sulating ingles at
lipunan
Liwayway Magazine
◦ Inuri ang dula sa dalawa.
◦ Dumami ang mga panitikan sa wikang
◦ Paksa ng mga tula ay pag-ibig, buhay at
tagalog.
kalikasan
◦ Naging pangulo si Jose P Laurel (PUPPET
PRESIDENT)
◦ hindi pinagamit ang ingles
◦ Nagsimula ang Comfort Women.
◦ Nabuo ang Haiku at tanaga.
◦ Nauso ang mickey mouse money.
◦ DEATH MARCH

Dark Age sa mga Pilipino

GOLDEN AGE NG PANITIKANG
TAGALOG
HAIKU – Tula na binubuo ng
tatlong taludtod na ay sukat na 5-
7-5
TANAGA – binubuo ng apat na
taludtod na may bilang na 7-7-7-7
PAMAHALAANG MARCOS
◦ MARTIAL LAW

Mga nangyari sa pamamahala ni

Marcos…
◦ Naging mayaman ang Pilipinas
◦ Ang palitan ng piso at dolyar ay
pareho
◦ Nangunguna sa edukasyon sa
buong Asya.
◦ Namayani ang katahimikan sa
Pilipinas
◦ Bumaba ang poverty rate
◦ 3257 na tao ang namatay, 35000
ay dumaan sa pagpapahirap
◦ Bumaba ang kriminalidad.

Mga nangyari sa panahon ng

PAGSASARILI…
◦ Naging pangulo si Ferdinand Marcos
◦ Pagbabalik ng Liwayway magazine