Professional Documents
Culture Documents
Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 4
Pagsusulat ng Payak na
Tanka at Haiku
Filipino – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 4: Pagsusulat ng Payak na Tanka at Haiku sa Tamang
Anyo at Sukat
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 4:
Pagsusulat ng Payak na
Tanka at Haiku
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
ii
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
iii
Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
iv
Alamin
Ang una nating lalakbayin ay ang Timog Silagang Asya. Alam mo ba na dito
natin matutuklasan ang tungkol sa kultura, uri ng edukasyon, paraan ng
paamumuhay, at ilang panitikang magpapakita ng iba’t ibang impormasyon tungkol
sa Singapore, Thailand, Indonesia, Laos at Pilipinas.
Halika na’t ating subukin ang dati mong kaalaman tungkol sa paksang ito ay dapat
sariwain! Huwag mabahala siguradong talino mo’y lalong mahasa. Kaya tara na!
Panuto: Basahing mabuti ang mga tanong at isulat sa sagutang papel ang titik ng
tamang sagot.
Magaling! Binabati kita sa iyong kahusayan, naging mahirap ba para sa iyo ang ilang
mga tanong? Ayos lang iyan! Sinubok lang ang iyong kahusayan sa paksa. May iba
pang mga gawaing dapat mong maranasan lalo na ang pagsusulat ng payak na
Haiku at Tanka sa tamang anyo at sukat. Kaya, halika na!
2
Aralin
Pagsusulat ng Payak na
1 Tanka at Haiku
Balikan
Heto na kaibigan, sa bagong aralin tayo ay maglakbay, ngunit bago pa man ang
lahat ng iyan, atin munang babalikan ang nakaraan nating paksang pinag-aralan,
ang tungkol sa kahulugan ng mga matalinghagang salita. Alam kong bihasa ka na
paksang ito, nais ko lang sukatin ang iyong paggunita sa nakaraang talakayan at
kung sakaling sa pagsagot ay magkakamali ka, huwag mag-alala tutulungan
kitang ito’y maibalik at mapanatili sa iyong memorya. Halika na!
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga pangungusap at mga salitang may
salungguhit sa bawat aytem at hanapin ang matalinghagang kahulugan nito na
nakasulat sa loob ng kahon. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot.
3
Labis mo akong pinahanga sa talas ng iyong isipan! Lahat ng katanungan iyong
nalampasan! Ikaw ay nagpapakita lamang na sabik matuto sa bagong paksang
tatalakayin. Tara na’t ating tuklasin mga bagong aralin!
Tuklasin
Alam kong sabik na sabik ka na kaibigan, panibagong gawain nais mong malaman,
dagdagan pa natin mga naimbak mong kaalaman, kaya ating tuklasin estilo ng
pagkakasulat ng tulang Tanka at Haiku kasama ang wastong sukat at anyo nito.
Tara na!
4
Anyo at Sukat ng tula
Halimbawa
Pagsuri sa sukat:
Oh di ba! Masaya mong ginalugad ang bagong paksa natin, nakatutuwa ang
ipinakita mong sipag at tiyaga,kaya kaibigan, pinupuri kita sa iyong kasipagan!
Suriin
Subukan Mo!
Hindi ko masabi
Ni Ki Tsurayuki
Isinalin sa Filipino ni M.O. Jocson
5
TANDAAN:
Tanka ni Ki no Tomonori
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat
Hapon Anyo Sukat Paksa
Payapa at tahimik Pa-ya-pa at ta-hi-mik 7
Ang araw na tagsibol Ang a-raw na tag-si-bol 7 Pag-iisa
Maaliwalas Ma-a-li-wa-las 5
Bakit ang Cherry Ba-kit ang Cher-ry 7
Blossoms Blos-soms
Naging mabuway. Na-ging ma-bu-way.
5
Kabuuan 31
Haiku ni Basho
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat
Hapon Anyo Sukat Paksa
Matandang sapa Ma-tan-dang sa-pa 5
Ang palaka’y tumalon Ang pa-la-ka’y tu-ma-lon 7 kalikasan
Lumalagaslas Lu-ma-la-gas-las 5
Kabuuan 17
6
Kumusta kaibigan? Malinaw na ba sa iyo ang paksa na ito? Kung medyo
nahihirapan ka, huwag mag-alala sa mga susunod na gawain siguradong gagaling
ka, ipagpatuloy lang ang iyong kasipagan! Halika na!
Pagyamanin
.
Panuto: Iugnay ang sagot sa hanay B sa mga katanungan sa hanay A. Isulat sa
hanay A ang titik na may tamang sagot bago ang bilang.
Hanay A Hanay B
7
Magaling! Nagawa mo ng tama ang gawaing ito, lubos mong nauunawaan ang
paksang aralin. Huwag ka sanang mapagod dahil may mga nakawiwili pang mga
gawain na dapat sukatin, kaya sarili ay ihanda dahil utak mo’y mas lalong
mahahasa.
Isaisip
Panuto: Sagutin ang sumusunod na mga tanong. Isulat sa sagutang papel ang iyong
sagot.
8
Binabati kita kaibigan! Lahat nasagot moa ng mga katanungan sa gawaing ito,
dahil sa iyong ipinakitang kakayahan, ikaw ay dapat lang na parangalan at hindi
ka napapagod sa mga gawaing kinasasabikan!
Isagawa
Kumusta kaibigan? Ipagpatuloy pa natin ang iba pa nating mga gawain. Handa ka
na ba? Huwag kang mabahala sa gawaing ito ikaw ay may mapapala at sarili mo’y
yayabong at magandang kinabukasan mapaghandaan! Tara na!
Panuto: Bilangin kung ilan ang sukat ng pantig mayroon ang bawat taludtod ng tula.
Gumamit ng hiwalay na papel para sa iyong sagot.
Tanka
Haiku
Ambong kaylamig ----------------
Maging matsing ay nais --------
Ng kapang damo -----------------
Kapuri-puri ka kaibigan! Tumpak lahat ang iyong mga naging sagot sa bahaging ito.
Ipagpatuloy mo lang iyan, dahil may susunod na gawain pa ang nakaatang! Halika
na!
9
Tayahin
Alam mo ba kaibigan, ayon sa ating bayaning si Dr. Jose P. Rizal “Ang mga kabataan
ang pag-asa ng bayan”, kaya, hindi dapat kayo huminto sa pagkatuto, at kahit alam
kong busug na busog ka na sa kaalaman tungkol sa ating paksang aralin, nais ko
pang ikaw ay takalin sa ating panghuling Gawain. Kaya umpisahan mo na!
Haiku
Kabuuan
5 4 3 2 1
Paksa:
Nasusunod ang
karaniwang paksa ng
Tanka at Haiku
Nilalaman:
Angkop ang nilalaman sa
paksa at wasto ang gamit
at baybay ng mga salita
Estruktura/Anyo:
Nasusunod ang mga
sukat/bilang ng pantig
at taludtod ng Tanka at
Haiku
10
Karagdagang Gawain
Sandali lang kaibigan! Ako’y may pahabol lamang upang ang lahat ng ito’y hinding
hindi mo makalilimutan karagdagang gawain huwag mong ipagpaliban.
Subukan Natin:
Panuto: Sa pamamagitan ng hugis puso, gawan ng tula ang paksang makikita
sa ibaba. Sundin ang wastong anyo at sukat ng tulang nagmula sa Hapon.
Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsulat ng tula. Gawing gabay sa pagsulat
ang pamantayan na makikita sa gawaing pagyamanin
TANKA HAIKU
Kupas Tubig
HAIKU: 2. TUBIG
Mabuting kabataan
Tiyaga ang puhunan
Tagumpay makakamtan
Ganda ng bukas
Ipagmayabang! - - - Leah L. Lidon
11
Susi sa Pagwawasto
Binabati kita! Matagumpay mong naisagawa ang mga gawain sa araling ito.
Kung may hindi ka pa lubos na naunawaang paksa ay maaari mong balikan ang
modyul o di kaya’y magtanong sa iyong guro. Tandaan, ang nagtatanong ay
nagpapahayag ng pagnanais na matuto. Kung malinaw na sa iyo ang lahat ay maaari
ka nang magpatuloy sa iyong paglalakbay.
12
Sanggunian
Peralta, R.N. et al. Panitikang Asyano: Modyul ng mag-aaral sa Filipino pahina 88-
96. Pasig City. 2018
13
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: