MODYUL 2

PALABAYBAYANG FILIPINO

SANAYANG DAHON / WORKSHEET 1

KWL TSART
 Ang nalalaman ko kaugnay sa paksa ay kaunti lamang ang kaalaman ko
kagaya ng wastong baybay at pagpapantig.
K

Ang gusto ko pang matutunan ay ang mga bagay bagay na hindi ko pa

natutunan.
W

marami akong natutunan sa paksang ito kung paano magsulat ng wastong

baybay, at pag-aralan at unawaing ang kayarian ng bawat pantig..
L

SANAYANG DAHON / WORKSHEET 2

A. ISULAT ANG WASTONG BAYBAY NG MGA SUMUSUNOD NA SALITA:

_________/vi-ey-pi-o-ar/_ _ 1. Vapor
__________kasaysayan__________2. History
_____ pagpupulong__ ____ 3. Conference
 __ bukabularyo ___4. Vocabulario
__/si-o-ar-o-en-ey-vi-ay-ar-yu-es/__5. Corona Virus
____________agham___________ 6. Science
__________pagganap___________7. Performance
____________kape_____________ 8. Coffee
______/way-ey-key-yu-el/________9. Yakul
_____/bi-ay-o-el-o-ji-way/_______10. Biology
__________pagawaan__________11. Work shop
___________magasin_____ _12. Magazine
________ /si-ey-enye-ey-o/______13. Cañao
__________paligsahan_________14. Contestant
_______/pi-ay-zi-zi-ey/_________15. Pizza

B. PAGKATAPOS MASAGOT ANG KATANUNGAN SA ITAAS O PAGSASANAY A,

TUKUYIN AT IPALIWANAG KUNG ANONG TUNTUNIN ANG GINAMIT MO SA
PAGBABAYBAY:

TUNTUNIN SA PAGBABAYBAY PALIWANAG

1. Panghihiram sa Wikang Ingles Sa kadahilangang nananatili ang orihinal na
ispelling
2. Panghihiram – Tumbasan Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
3. Panghihiram – Tumbasan
4. Panghihiram – Salitang hiram sa Español
5. Panghihiram sa Wikang Ingles
6. Panghihiram - Tumbasan
7. Panghihiram - Tumbasan
8. Panghihiram - Tumbasan
9. Pasulat na Pagbaybay
10. Panghihiram - Tumbasan
11. Panghihiram - Tumbasan
12. Panghihiram - Tumbasan
13. Panghihiram – Salitang mula sa Katutubo
14. Panghihiram - Tumbasan
15. Panghihiram sa Wikang Ingles
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilangang nababaybay ito sa salitang
ABAKADA
Sa kadahilangang nananatili ang orihinal na
ispelling
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilanang nananatili ang orihinal na anyo
ng mga katutubong wika sa pilipinas
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilangang nananatili ang orihinal na
baybay
Sa kadahilangang may angkop siya na salita sa
wikang filipino
Sa kadahilangang nananatili ang orihinal na
ispelling

SANAYANG DAHON / WORKSHEET 3

A. Kumpletuhin ang tsart sa ibaba: Pantigin ang mga salita at pagkatapos ay kilalanin at
isulat ang kayarian ng bawat pantig ng bawat salitang nakasulat sa ibaba. Ang unang
salita ay nasagutan para magsilbing batayan.

MGA SALITA PAGPAPANTIG KAYARIAN

radyo Ra-dyo Kp-kkp
kwentuhan Kwen-tu-han Kkpk-kp-kpk
 ortograpya Or-tog-rap-pya Pk-kpk-kpk-kkp
tseke Tse-ke Kkp-kp
transkripsyon Trans-krip-syon Kkpkk-kkpk-kkpk
istandard Is-tan-dard Pk-kpk-kpkk
pag-aaklas Pag-a-ak-las Kpk-p-pk-kpk
Demokrasya De-mo-kra-sya Kp-kp-kkp-kkp
nars Na-rs Kpkk
naglalanguyan Nag-la-la-ngu-yan Kpk-kp-kp-kkp-kpk
bloawt Blo-awt Kkp-pkk

B. Isa sa mga katangian ng wika ay patuloy na umuunlad at nagbabago, naniniwala ka ba

na maaring ding magkaroon ng pagbabago sa mga tuntunin sa pagpapantig at kayarian
nito? Pangatwiranan.
Sagot:
Para sa akin, naniniwala ako na maaaring magkaroon ng pagbabago sa mga tuntunin sa
pagpapantig at kayarian sapagkat may mga ilang estudyante din ang hindi maunawaan
patungkol sa kayarian marahil sa pagpapantig ay madali nila itong mauunawaan ngunit sa
kayarian ay hindi kaya sa tingin ko may pagbabago ito na mas madaling unawain at pag-
aralan ng mga kapwa kong estudyante.

SANAYANG DAHON / WORKSHEET 4

Lagyan ng ekis(X) ang tapat ng salitang hindi ginigitlingan at ipaliwanag ang dahilan kung
bakit ito walang gitling; Tsek (∕) naman Kung dapat na mananatili o ginigitlingan at
ipaliwanag kung bakit o banggitin ang tuntunin sa wastong paggamit ng gitling.
__/__1. Pag-asa
- __may_gitling__
__Dapat itong manatili dahil sa pagitan ng panlapi na nagtatapos sa katinig at salitang-
ugat na nagsisimula sa patinig__
__/___2. Tag-araw
- __may_gitling__
___Dapat ito ay may gitling dahil ginagamit ito sa pagitan ng panlapi at ng salitang-ugat na
nagsisimula sa patinig__

__X___3. kasing-ganda
- __walang_gitling
__Ito ay hindi dapat ginigitlingan dahil ang salitang kasing ay panlapi.__

__/___4. Ingat-yaman
- __may_gitling__
_Ito ay dapat na ginigitlingan dahil ang kahulugan na pinagtambal ay nananatili.__

__/__5. Maka-kalikasan
- __may gitling__
__Ito ay dapat na ginigitlingan dahil ito ay salita na nagtatapos sa patinig at sa una naman
ay tinatawag na pantig.__

__/___6. Ika-6
- __may gitling__
___Ito ay dapat na ginigitlingan dahil dapat na ihiwalay ang numero.__

__X___7. Ala-ala
- __walang_gitling__
___Ito ay hindi dapat na ginigitlingan dahil ito ay walang kahulugan ang salitang ala.__
__X___8. Gamu-gamo
– __walang_gitling__
__Ito ay dapat na ginigitlingan dahil ito ay walang kahulugan ang salitang gamo.__

__/__9. Taga-vigan
- __may_gitling__
__Ito ay dapat na ginigitlingan dahil may unlapi ang tanging ngalan ng lugar.__
__X___10. Bahag-hari
- __walang_gitling__
__Hindi ito dapat lagyan ng gitling dahil ito ay nagkakaroon ng ibang kahulugan.__

__X___ 11. Ika-sampung utos

- __walang_gitling__
__Hindi ito dapat na lagyan ng gitling dahil mas maayos tingnan ito kapag ito ay numero__

__X___12. Basag-ulo
- __walang_gitling__
__Hindi_ito_dapat na ginigitlingan dahil ang ito ay nakabubuo ng ibang kahulugan.__

__/___13. Tatlo at isang –kapat

- __may_gitling__
__Ito ay dapat na ginigitlingan dahil ito ay isinusulat sa patinik ang unit ng fraksyon.__

__X___ 14. Hampas-lupa

- __walang_gitling__
__Hindi ito dapat lagyan ng gitling dahil ito ay nagkakaroon ng ibang kahulugan.__

___/___15. May-ari
- __may_gitling
__Ito ay dapat na ginigitlingan dahil kung ito ay walang gitling magkakaroon ito ng ibang
kahulugan.__

Isulat muli ang mga salita at gamiting batayan ang mga tuntunin sa wastong gamit ng
gitling. Maaring isulat muli ang mga ito na may gitling o walang gitling depende sa kung
ano ang sinasabi ng alituntunin; Gamitin din ang mga ito sa isang pangungusap:

1. Balikbayan
- __walang_gitling__
__Balikbayan, Nag-balikbayan ang nanay ng aking pinsan na galing sa ibang bansa. __
2. Takipsilim
- __walang_gitling__
__Takip silim, Napaka-gandang pagmasdan ang kalangitan sa tuwing magtatakip silim__

3. Hampaslupa
- __walang_gitling__
__Hampaslupa, Ang tingin ng ibang tao a pamilya ni Aling Nena ay hampaslupa__

4. Silidaralan
- __may_gitling__
__Silid-alaran, Sa silid-alaran gaganapin ang Christmas party__

5. Kapitbisig
- __may gitling__
___Kapit-bisig, Tayo ay magkapit-bisig upang madaling matapos ang ating thesis. __

6. Bahayaliwan
- __walang gitling__
__Bahay aliwan, _ang mga magtrotropa ay nagpunta sa bahay aliwan__

7. Sirangplaka
- __walang gitling__
__Sirang plaka, Prinangka ni Angela si Maria dahil sa paulit-ulit na sinasabi nito sa kanya
na para daw siyang sirang plaka. __

8. Asalhayop
- __may_gitling__
__Asal-hayop, _Nagalit si Mang berto sa kaniyang kapatid na si Mang Juan dahil habang
tumatagal ay nagiging asal-hayop siya__

9. Anakpawis
- __walang_gitling__
__Anak pawis, Labis na umiyak ang aking kaibigan dahil nalaman niyang siya ay isang
anak-pawis__

10. Bukaspalad
- __walang_gitling__
__Bukas palad, Ang aking ama ay isang mabait at matulongin na punong barangay kaya’t
siya ay bukas palad para sa mga nangangailan. __

PAGTATAYA A
Bilang isang mag-aaral sa wika at magiging guro sa susunod na mga taon; ano-anong mga
alituntunin sa pagbabaybay, palapantigan at palagitlingan ang hindi masyadong sinusunod
o karaniwang nilalabag? Tukuyin ang mga ito at banggitin ang dahilan kung bakit
nilalabag at magmungkahi kung paano ito maiiwasan ang pagkakalabag o kung paano
malilinang kung sa tingin mo ay mahina ang aituntuning ito. Pumili ng isang alituntunin
mula sa pagbabaybay, papapantig at palagitlingan. Ilahad ang sagot sa isang tsart o
grapikong presentasyon (graphic organizer) Malaya kang pumili ng anumang disenyo ng
iyong presentasyon.

PAGBABAYBAY

Ang Pagbabaybay ay karaniwang

Upang ito ay maiwasan sa
nilalabag sapagkat marami ang
paglalabag dapat nating pag-aralin
nagkakamali kung paano ang
kung ano ang tamang pagbigkas ng
pagbigkas nito kung saan
pagbabaybay sapagkat isa ito sa
binibigkas nila ito ng pagpapantig
mga pinaka-importanteng bahagi
imbes na pa letra.
ng ating wika.

PAGTATAYA B
Lumikha ng isang Portfolio na naglalaman ng katuturan ng mga salitang palabaybayan,
pagpapantig at palagitlingan. Bigyang-halimbawa ng mga salitang naayon sa mga
alituntuin ng bawat isa (Pagbabaybay, pagpapantig at paggamit ng gitling) lapatan din ng
(kasingkahulugan o salin sa Ingles) ng mga salita para mabuo ang “IMBAK-SALITA”, o
word bank. Ang bilang ng mga salita bilang halimbawa sa bawat alituntunin ay 3-5.
Maglagay din ng pagninilay bilang pagpapahalaga sa mga natutuhan. Magdagdag ng
ilustrasyon o larawan Na magbibigay pang-akit sa disenyo nito. Malaya kang gumamit ng
disenyo ayon sa iyong nais. (Kung sakaling may katanungan ka sa gawaing ito ay makipag-
ugnayan lamang sa aking cp, message sa fb/mesgr
 PAGBABAYBAY PAGPAPANTIG PAGGAMIT NG SALIN SA INGLES
GITLING
1. /ji-ey-bi-ay/ Ga/bi Gabi-gabi night
2. /ey-ar-ey-dobolyu/ A/raw Araw-araw day
3. /ay-es-ey/ I/sa Isa-isa one
4. /es-ey-bi-ay/ Sa/bi Sabi/sabi said
5. /bi-ey-eych-ey-way/ Ba/hay Bahay-bahay house