Jas Zesar M.

Pineda FIL 1
BSED 2: Mathematics SEMIS

Mala-Pinale
Ikasampong Linggo

Mungkahing Gawain 10.1

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat katanungan, Isulat ang wastong sagot sa
sagutang papel.

1. Ito ay antas ng wika na istandard at kinikilala/ginagamit ng nakararami. PORMAL

2. Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, pang araw-araw, madalas gamitin sa pakikipag-
usap at pakikipagtalastasan. IMPORMAL
3. Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at pambalarila para sa paaralan at
pamahalaan. PAMBANSA
4. Ito ay ginagamit ng mga malikhain manunulat. Ang mga salita ay karaniwang malalim,
makulay at masining. MALIKHAING PAGSULAT
5. Ito ay ginagamit ng mga tao sa particular na pook o lalawigan, makikilala ito sa kakaibang
tono o punto. LALAWIGANIN
6. Ito ay pang araw-araw na salita, maaring may kagaspangan nang kaunti, maari rin itong
refinado ayon sa kung sino ang nagsasalita. Ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang titik sa
salita. KOLOKYAL
7. Sa Ingles ito ay slang. Nagkakaroon ng sariling codes, mababa ang antas na ito; ikalawa sa
antas bulgar. BALBAL
8. Ito ay wikang ginagamit ng karamihan sa isang bansa; sa Pilipinas ang Filipino ang lingua
franca ng mga tao. PORMAL
9. Ito ay nahahati sa iba’t ibang katigorya sa antas na ginagamit ng tao batay sa kanyang
pagkatao, sa lipunang kanyang ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon, katayuan at okasyong
dinadaluhan. WIKA
10. Antas ng wika na pinakamayaman sa paggamit ng idyoma, tayutay. PAMPANITIKAN

Mungkahing Gawain 10.2

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang nakapaloob sa bawat bilang. Piliin kung ito ay
Lalawiganin, Pampanitikan, Pambansa, Kolokyal o Balbal na salita. Isulat ang tamang sagot sa
sagutang papel.

1. Buhay - PAMBANSA

2. Todas - BALBAL
3. Malakat - LALAWIGANIN

4. Bokal - BALBAL

5. Penge - KOLOKYAL

6. Nanghihilakbot - PAMPANITIKAN

7. Meron - KOLOKYAL

8. Panibugho - PAMPANITIKAN

9. Hinigugma - LALAWIGANIN

10. Musta - KOLOKYAL

Ika-labing Isa Linggo

Mungkahing Gawain 11.1

Panuto: Sumulat ng iyong pagpapakahulugan sa pagsulat batay sa pagbibigay ng depinisyon ng

mga awtor. Kinakailangan makapagbuo ng 10 pangungungusap.

Batay sa depinisyon ng may-akda, ang liham ay ginagamit upang ihatid ang mensahe. Isa
rin itong paraan ng pagpapahayag ng saloobin at damdamin. Ang mga mensahe ay maaaring
mga ideya o kaalaman na mababasa ng iba. Ito ay isang pormal na sistema ng komunikasyon,
dahil ito ay binabasa ng karamihan. Ang papel ng sigarilyo at patag na bato ay ginagamit sa
pagsusulat. Kailangan natin ng disiplina sa paggamit ng mga salita at kaalaman para
makumbinsi ang ating mga mambabasa. Kailangan din natin ng mga kasanayan sa pagsulat
upang maakit ang mambabasa sa ating isinusulat. Ginagamit din ang liham sa pagsusuri o
pagsusuri sa mga impormasyong nakalap. Ipinapaliwanag ang mga pananaw o reaksyon sa
impormasyong nakalap dito. Mahalaga ang pagsulat dahil ito ay itinuturing na isang henyo ng
tao.

Mungkahing Gawain 11.2

Panuto: Gumawa ng isang sanaysay sa sumusunod na katanungan na binubuo ng limang

pangungusap.

1. Sa anong klaseng pagsusulat nahahasa ang kritikal na pag-iisip ng isang tao?

 Ang pagsulat na nagpapasigla sa pag-iisip ay kritikal na pag-iisip. Kinakailangang mag-isip

sa pagsulat kapag naglalagay ng mga titik at simbolo. Isang pagsusuri sa maganda at
 makatuwirang pag-iisip ng mga tao. Para tukuyin kung ano ang gusto mong isulat.
Nagpakilala rin ng kaalaman, ideya at impormasyon.

2. Bakit kailangan mahasa/gumamit ng kritikal na pag-iisip sa isang pagsulat? Ipaliwanag?

 Ang kritikal na pag-iisip ay mahalaga sa pagsulat. Ang kadahilanan ng pagsasaalang-
alang ay nagpapahusay sa ating kaalaman. At pinalalim natin ang ating pag-iisip tungkol
sa pagsusulat, na dapat maging bahagi ng ating pagsusulat. Maaari nating isulat ang nais
nating iparating sa paksa. At naiintindihan namin ang aming isinusulat dahil kami ay
sinanay na gumamit ng kritikal na pag-iisip sa pagsulat.

Mungkahing Gawain 11.4

Panuto: Gumawa ng 3-5 pangungusap sa mga sumusunod na katanungan.

1. Bilang mag-aaral magtala ng iyong pamamaraan kung paano ka sumulat ng isang sulatin.
 Ang paraan ko sa pagsulat ng artikulo ay ang pagbabasehan muna ng aking mga ideya o
dahilan. Sa kasamaang palad, pumayag man ako o hindi, maglalathala ako at
magdedebate. Pangatlo, dito ko ibibigay ang aking mga konklusyon, opinyon at
pananaw sa isyung ito. At sa wakas, seguridad at ang likod ng aking sulat.
2. Sa iyong palagay kinakailangan ba sa isang sulatin na magkasunod-sunod ang mga ideya?
 Oo, mahalagang malinaw at madaling maunawaan ang nakasulat na konsepto. Dahil ito
ay mga balita o pangyayari na nangangailangan ng pagpapatuloy ng mga pangyayari.
Ang isang paraan ay ang pasimplehin ang mga nakasulat na kaganapan. Kung saan ang
kakayahang bigyang-diin ang mahahalagang ideya sa bawat talata o parirala ay
mahalaga sa pagsulat. At ang pagkuha ng mahahalagang detalye at impormasyon
tungkol sa kasaysayan ng mga kaganapan ay lubhang nakakatulong.

3. Ano ang magiging problema ng isang may akda kung hindi tugma ang mga ideyang
nakakabit sa kanyang akda?
 Dahil ang mag-aaral ay mahusay sa kanyang pananaw, ipinapakita nito na naririnig niya
ang iyong sinasabi at kung sino ang nakakaunawa. Sinusukat din nito ang pagiging
epektibo ng nagsasalita.

Mungkahing Gawain 11.4 b

Panuto: Gumawa ng isang Malikhain / Mapanghikayat na sulatin.

Ang Wikang Filipino

Ang wikang Filipino ay katangi-tangi

Hindi mapagkakaila ni maitatanggi
Wikang nagbubuklod at nag-iisa
Sa ating lahi, kapuso’t, kapamilya
 Nawa’y pahalagahan, at bigya’ng kabuluhan
Pagka’t ang wikang ito ay nag-iisa lang
Walang makapapantay sa tanging karanasan
ng Wikang Filipino, ng mga panahong nagdaan

Lahat napagdaanan para lang makamtan

Kalayaan sa kamay ng mga dayuhan
Dugo’t pawis natamo sa mga kasaysayan
Ngunit hindi ininda, matamong kahirapan

Kaya’t akoy nananawagan sa ating kabatan

Wikang nakamit ay wag nating pabayaan
Ibahagi ang handog ng ating kanunuan
Upang wikay mapreserba at mabigyang kabuluhan

Ika-Labingdalawa  at Ika-Labing Tatlong Linggo

MODULE

Depinisyon ng Pakikinig at Salik ng Pakikinig

Mungkaing Gawain 13.1A

Panuto : Sagutin ang mga sumusunod: Buuin ito gamit ang limang pangungusap.

1. Naniniwala ka ba na sa 100%, mapupunta sa pakikinig ang 45 % ? Ipaliwanag.

 Oo, sa tuwing may nagsasalita, handa ang ating mga tenga. Ito ay depende sa kung tayo
ay nakatuon sa ating sarili kapag nagbibilang. Ang mga tao ay palaging nagbabayad,
ngunit kapag hindi sila interesado sa kung ano ang sinasabi ng isang tao o iba pang
bagay na nakakagambala sa kanila, hindi nila masyadong binibigyang pansin ang
kanilang nakukuha.
2. Bilang mag-aaral, mas natututo ka ba sa antas ng Pakikinig kumpara sa ibang antas tulad ng
Pagsulat, Pagbasa at Pagsasalita. Ipaliwanag
 Mas natututo ako sa pakikinig dahil kapag napapakinggan koi to nakakakuha ako ng
impormasyon.

MODULE 

Uri ng Tagapakinig

Mungkahing Gawain 13.2a

Panuto:  Basahin at Unawain ang mga sumusunod:
 1. Siya ang tipo ng tagapakinig na wari bang lagi na may tanong at pagdududa. FROWNER
2. Itinutuon ang kanyang atensyon sa ibang bagay at wlang iba pang reaksyon. RELAXED
3. Isa siya sa tagapakinig sa anumang pangkat, hindi lamang siya nakikinig, abala din sa ibang
Gawain. BUSY BEE
4. Siya ang pinaka epektibong tagapakinig. TWO-EARED LISTENER
5. Tagapakinig na kahit anong pilit ay wlang maintindihan sa narinig. BEWILDERED
6. Tipo ng tagapakinig na naupo sa isang tahimik na sulok ng silid. SLEEPER
7. Tagapakinig na lagging handing magbigay reaksyon sa anumang sasabihin ng tagapagsalita.
TIGER
8. Tagapakinig na ngiti ng ngiti. EAGER BEAVER

MODULE 

Mga bagay na nakakaimpluwensiya sa Pakikinig

Mungkahing Gawain 13.3a

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod:

1. Bakit nakakaimpluwensiya ang kasarian sa pakikinig?

 Ang kasarian ay nakakaapekto sa hitsura dahil ang dentista ay may kanya-kanyang kasarian. Ang
iba ay nagbibigay ng higit pa sa mga babae at ang iba ay higit pa sa mga lalaki. Kung nagsasalita
ka na parang lalaki, ngunit mas higit na pinappaniwalaan sa babae, hindi gaanong interesado
ang tagapakinig sa sasabihin mo.
2. Sa makabagong panahon, anong pamamaraan ang gagamitin mo kapag ang iyong
tagapakinig ay mga bata at matanda? Magbigay ng mga halimbawa.
 Kung bata ang audience ko, gagamit ako ng kakaibang tunog tulad ng boses o cartoon
character na nakikita nila sa TV para mas maging masaya ang panonood ng mga bata.
Kung nasa hustong gulang na ang audience ko, gagamit ako ng mga paksang maiuugnay
nila, gaya ng pulitika, isyung panlipunan, katotohanan sa buhay, at iba pa. Bibigyan ko
rin ng pansin ang mga salitang ginagamit ko para masiguradong naiintindihan nila ang
mga ito.
3. Bakit kailangan ang isang tagapakinig na magkaroon ng kanyang sariling pananaw o
konsepto batay sa kanyang napakinggan.
 Kailangang magkaroon ng sariling pananaw o konsepto ang tagapakinig batay sa narinig
upang malaman kung naiintindihan nila nang mabuti ang narinig, natutunan at kung
 mabisa ang nagsasalita. Sa kanilang sariling pananaw, malalaman ng nakikinig kung
sang-ayon o hindi sila sang-ayon sa paksang tinatalakay.
MODULE 14.1

Depinisyon ng Pagsasalita at Klasipikasyon ng Pagsasalita

Mungkahing Gawain 14.1a

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod.

1. Sa inyong sariling opinyon, lubos bang madali ang makrong kasanayang pagsasalita
kumpara sa makrong kasanayang pagsulat?

 Sa aking palagay, ang kakayahang magsulat ng mga macro ay medyo madali kumpara sa
kakayahang magsalita ng mga macro. Ito ay dahil sa iyong macro writing skills ay
mayroon kang sapat na oras upang baguhin at isipin ang mga salitang iyong ibabahagi
ngunit sa macro writing skills ay limitado lamang ang oras at kapag nagkamali ka hindi
mo na maibabalik o mababago ang iyong sinabi. Mas mahirap din dahil marami kang
nakakasalubong sa pag-uusap na maaaring nakaka-stress sa iyo.  

2. Bilang mag-aaral, anong aspeto ng klasipikasyon ng pagsasalita ang lubos na ikaw ay

nahihirapan at nakasanayan mo ng gamitin. Ipaliwanag?
 Marami ang nahihirapan sa pormal na aspeto ng pagsasalita, dahil nangangailangan ito
ng malalim at maayos na tono ng pananalita. Samantalang ang nakasanayan ko ay ang
impormal na aspeto dahil ito ang aking ginagamit at ginagawa sa aking pang-araw-araw
na pakikipagtalastasan.

MODULE 14.2

Mga pangangailangan at kasangkapan sa Pagsasalita

Mungkahing Gawain 14.2a

Panuto : Tukuyin ang mga sumusunod na katanungan kung ang pahayag ba ay tama o mali.

1. Hindi kailangang maging angkop ang kumpas sa diwa ng salita o mga salitang
binabanggit. MALI
2. Ang pagsasalita ay isang kasaysayang maaring linangin. MALI
3. Tinig ang pinakamahalagang puhunan ng isang nagsasalita. TAMA
4. Kailangang maging matatas at malinaw ang pagbigkas ng isang nagsasalita. TAMA
 5. Ang tindig ng nagsasalita kinakailangang may tikas, ika nga mula ulo hanggang paa.
TAMA
6. Si lara ay magaling sa larangan ng pagsasalita dahil sinanay niya ang kasanayang
nabanggit. TAMA
7. Ang isang taong walang tiwala sa sarili ay karaniwang nagiging kimi o hindi palakibo.
TAMA
8. Si Gng. Marites ay mayroon tiwala sa kanyang sarili kaya madali lang para sa kanya ang
makipag-usap sa kaniyang kapwa. TAMA

Bonus Question:
9-10. Bakit kailangan natin isaisip ang  kaalaman, kasanayan at tiwala sa sarili sa pagsasalita?
Kapag nagsasalita, kailangan nating tandaan ang tungkol sa kaalaman, kasanayan at
kumpiyansa dahil ito ang mga kinakailangang hakbang para tayo ay maging mabisang
tagapagsalita. Ang pagkakaroon ng kaalaman ay mahalaga dahil kung wala kang sapat na
kaalaman, wala ka ring maibabahagi sa iyong mga tagapakinig, kailangan mo ng mga kasanayan
upang magamit nang maayos ang mga kasangkapan sa pagsasalita, tulad ng tamang tindig,
kilos, kilos, at iba pa. Bagama't napakahalaga ng kumpiyansa sa pagsasalita, magsisimulang
magtiwala sa iyo ang iyong tagapakinig. Kapag wala kang tiwala sa sarili mo, walang maniniwala
o magtitiwala sayo.

MODULE 14.3

Iba’t ibang dahilan ng stagefright

Mungkahing Gawain 14.3a

Panuto: Gumawa ng isang islogan na may temang panghihikayat sa ibang mag-aaral na iwasan
ang nila ang pagkakaroon ng stage fright.

“Pagharap sa madla ay wag katakutan,

Pangamba’t takot ay iwasan”

MODULE 15.1

Mga Sitwasyong Pangkomunikasyon

Mungkahing Gawain 15.1a

Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na katanungan.
1. Nilikha bilang tugon sa mga partikular na prayoridad, paksa, at interes ng mga kalahok.
FORUM
2. Uri ng lektyurer na malayang nagpapalitan ng kuro-kuro hinggil sa isang paksa at walang
pormal na mga hakbang na sinusunod. IMPORMAL NA TALAKAYAN
3. Katangian ito ng isang lekyturer na palabasa, palakausap, mapagmasid, palaranas, sa
maikling salita, mapanaliksik dapat siya para master niya ang kanyang sasabihin. MAY
GANAP NA KAALAMANAN SA PAKSA
4. Ano ang tagalog ng salitang “seminar”. BINHISIPAN
5. Ito ay ang pagpapakita ng isang pagganap ng isang dramatikong trabaho. WORKSYAP
6. Isang kumperensya o pulong upang talakayin ang isang partikular na paksa. SYMPOSIUM
7. Nakabatay sa tiyak na mga hakbang, may tiyak na mga taong mamamahala at mamumuno
ng talakay. PORMAL NA TALAKAYAN
8. Natural ng isang lektyurer na papakahulugan ang lahat sa kanyang kapaligiran. MAY
INTERES SA KAPALIGIRAN
9. Nakukuha ito sa pagbasa at pakikinig ng iba’t ibang talumpati. MAY ANGKING KASANAYAN
10. Ito ay naglalayon na makapagturo o makapagtanghal at makapagbatid ng isang ideya sa tao.
LEKTYUR