Professional Documents
Culture Documents
Filipino
Filipino
1
Filipino – Ikapitong Baitang
Ikatlong Markahan – Modyul 17: Iba’t Ibang Uri ng Pamatnubay ng Balita
Unang Edisyon, 2020
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
malikom ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda.
2
Filipino 7
Ikatlong Markahan
Modyul 17 para sa Sariling Pagkatuto
Iba’t ibang Uri ng Pamatnubay ng Balita
Manunulat: Maricel S. Tiangson
Tagasuri: Pedro B. Cenera at Roselle U. Rosario/Editor: Cindy C. Macaso at Leda L. Tolentino
3
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 7 ng Modyul 17 para sa
araling Iba’t ibang Uri ng Pamatnubay ng Balita!
4
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
MGA INAASAHAN
Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong
matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.
PAUNANG PAGSUBOK
Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo
pang malaman sa paksa.
BALIK-ARAL
Dito masusukat ang iyong matutuhan at naunawaan sa mga
naunang paksa.
ARALIN
Tatalakayin sa bahaging ito ang aralin batay sa kasanayang
pampagkatuto.
MGA PAGSASANAY
Sa bahaging ito, pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay
na dapat sagutin ng mga mag-aaral.
PAGLALAHAT
Sa bahaging ito ibunuod ang mahahalagang konsepto na dapat
bigyang-halaga.
PAGPAPAHALAGA
Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang
pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.
PANAPOS NA PAGSUSULIT
Dito masusukat ang mga natutuhan ng mga mag-aaral.
5
MGA INAASAHAN
KASANAYANG PAMPAGKATUTO
Natutukoy ang datos na kailangan sa paglikha ng sariling ulat-balita
batay sa materyal na binasa.
PAUNANG PAGSUBOK
HANAY A HANAY B
6
_____ 8. Ang pamatnubay na ang batayan ng balita
ay ang paggamit ng tanong na may
malaking bahagi sa salaysay at kung ito ay
wala pang kasagutan.
_____ 9. Makabagong pamatunubay na
naglalarawan ng tao, lunan, at pangyayari.
_____ 10. Uri ng kumbensyonal na pamatnubay na
ang kaparaanan ng pangyayari ang
pinakamabisang anggulong itinampok.
BALIK-ARAL
Batay sa balitang nasa loob ng kahon, isulat sa talahanayang nasa
ibaba ang mga datos o detalyeng sasagot sa mga tanong. Isulat ito sa sagutang
papel.
Sino?
Kailan?
Bakit?
Paano?
7
ARALIN
Alamin natin ang iba’t ibang uri ng pamatnubay sa pagsulat ng balita.
Ang Pamatnubay
Pamatnubay ang tawag sa una at pangalawang talata ng balita.
Nagsisilbi itong pang-akit sa mga mambabasa dahil ito ang pinakabuod ng
balita. Sa akdang lathalain o pabalitang lathalain, ito ay maaaring isang
salita, parirala, pangungusap o isang talata.
Mga Uri ng Pamatnubay
1. Kumbensyonal na Pamatnubay o Kabuuurang Pamatnubay
Sinasagot nito ang mga tanong na Ano?, Sino?, Saan?, Kailan?, Bakit?
at Paano? Ang balita ay inilalahad sa baligtad na piramide kung saan ang mga
mahahalagang datos ay nasa una at pangalawang talata. Karaniwang
ginagamit ito sa tuwirang balita.
8
Halimbawa:
Simula sa Pebrero 1 ay maaari ng magparehistro ang mga papasok
na kindergarten, Grade 1 at 7 at 11 sa School Year 2020-21.
Ayon sa Department of Education magtatagal ang early
registration hanggang Marso 6.
9
Ito ang ipinahayag ni Department of Tourism (DOT) Secretary
Bernadette Romulo-Puyat sa Laging Handa virtual press briefing noong
Hunyo 25.
2.4 Pamatnubay na Pagkakaiba
Ginagamit upang maipakita o mapalitaw ang pagkakaiba ng
dalawang bagay.
Halimbawa:
Higit na marami ngayon ang nakapasa sa LET kaysa noong isang
taon.
10
MGA PAGSASANAY
Patunayan kung naunawaan mo ang pagkakaiba ng kumbensyonal
na pamatnubay at makabagong pamatnubay ng balita at ang mga iba’t
ibang uri ng mga ito sa pamamagitan ng pagsagot sa mga pagsasanay.
Pagsasanay Blg 1.
Panuto: Suriin kung anong uri ng KUMBENSYONAL NA PAMATNUBAY ang
sumusunod na mga pamatnubay ng balita. Isulat ang iyong sagot sa bawat
patlang.
11
Pagsasanay Blg. 2
Pagsasanay Blg. 3
12
PAGLALAHAT
Panuto: Punan ang hinihingi ng talahanayan.
Mga Uri ng Pamatnubay
Kumbensyonal na Pamatnubay Makabagong Pamatnubay
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
6. 6.
7.
PAGPAPAHALAGA
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
PANAPOS NA PAGSUSULIT
Natitiyak kong malaki ang naitulong sa iyo ng mga naunang gawain
upang maisagawa mo ang panapos na pagsusulit.
_____ 2. Anong bahagi ng balita ang nagsisilbing pang-akit sa mga mambabasa dahil
itinuturing itong pinakabuod?
A. nilalaman C. teksto
B. pamatnubay D. ulo ng balita
13
_____ 4. Anong uri ng makabagong pamatnubay ang isang pahayag kung sinimulan
ito sa kilalang kasabihan o taludtod?
A. Pamatnubay na Kasabihan C. Pamatnubay Panggulat
B. Pamatnubay na Pagkakaiba D. Pamatnubay na Tahasang Sabi
_____ 5. Noong Pebrero 14 ibinaba ng Phivolcs sa Alert Level 2 ang Taal matapos na
mabawasan ang mga aktibidad nito na indikasyon ng posibleng pagsabog.
Anong pamatnubay na kumbensyonal ang binigyang-diin sa pahayag?
A. Pamatnubay na Bakit C. Pamatnubay na Saan
B. Pamatnubay na Kailan D. Pamatnubay na Sino
_____ 6. Bilang pinunong ahensya ng Inter-agency Task Force on Emerging Infectious
Diseases (IATF-EID) pinangunahan ng Department of Health (DOH) ang
laban sa pagsugpo sa Coronavirus desease 2019 (COVID-19) na nagdulot
ng matinding krisis, hindi lamang sa bansa pati na rin sa bunong mundo.
A. Pamatnubay na Bakit C. Pamatnubay na Saan
B. Pamatnubay na Kailan D. Pamatnubay na Sino
_____ 7. Patuloy ang pagmamakaawa ng nurses na payagan na silang lumipad abroad
para makapaghanapbuhay dahil doon umano sila kikita ng malaking
sahod at hindi sa Pilipinas. Pinag-aaralan naman ngayon ng Labor
Department kung puwedeng payagang makaalis ng bansa ang mga nurse
na nabigyan na ng employment contract hanggang Agosto 31, 2020. Anong
uri ng pamatnubay ang pahayag?
A. Balitang Lathalain
B. Makabagong Pamatnubay
C. Pamatnubay na Kumbensyonal
D. Tuwirang Balita
_____ 8. "Hindi nasusukat sa tangkad ang pagsisilbi sa kapwa Pilipino."
Ito ang pahiwatig ni Senator Christopher Bong Go sa pagsuporta niya sa
proposed bill ng kapwa Senator na si Ronald Bato dela Rosa na nag-aalis
sa minimum height requirements ng mga aplikante sa Philippine National
Police, Bureau of Jail Management and Penology, Bureau of Fire Protection
at Bureau of Corrections. Anong uri ng pamatnubay ang pahayag?
A. Balitang Lathalain C. Pamatnubay na Kumbensyonal
B. Makabagong Pamatnubay D. Tuwirang Balita
_____ 9. Anong uri ng makabagong pamatnubay ang sumusunod na balita?
Hustisya!
Iyan ang panawagan ng mga mamamayang Pilipino kaugnay sa isyung PDAF
Scam na kinasangkutan ni Janet Lim-Napoles.
A. Pamatnubay na Isang Salita C. Pamatnubay na Panggulat
B. Pamatnubay na Paglalarawan D. Pamatnubay na Tahasang Sabi
_____10. Ito’y makabuluhang pangungusap ng ispiker o kaya’y hango sa isang
akdang sinipi at ginamit na panimula ng isang balita. Ano uri ng
makabagong pamatnubay ang tinukoy?
A. Pamatnubay na Isang Salita C. Pamatnubay na Panggulat
B. Pamatnubay na Paglalarawan D. Pamatnubay na Tahasang Sabi
14
15
Paunang Pagsubok:
1. H 6. I
2. G 7. A
3. B 8. J
4. F 9. E
5. D 10. C
Balik-Aral:
Tanong Detalye Mula sa Balita
Ano? Isinasagawang paghahada para sa “new normal” na pamamaraan ng
pagkatuto ng mga kabataan.
Sino? Departmen of Education sa pangunguna ni Secreatay Leonor Briones
Kailan? Oktubre 5, 2020
Bakit? Bilang tugon sa tumitinding mga hamon sa sector ng edukasyon sa
gitna ng krisis dulot ng Coronavirus desease 2019 (COVID 19)
pandemic.
Paano? Puspusang paghahanda.
Pagsasanay Blg. 1: Pagsasanay Blg. 2
1. Pamatnubay na Kailan 1. Pamatnubay na Kasabihan
2. Pamatnubay na Ano 2. Pamatnubay na Tahasang Sabi
3. Pamatnubay na Paano 3. Pamatnubay na Tanong
4. Pamatnubay na Sino 4. Pamatnubay na Paglalarawan
5. Pamatnubay na Saan 5. Pamatnubay na Kasabihan
6. Pamatnubay na Bakit
Pagsasanay Blg. 3
Sa October 5 na at hindi na sa August 24 ang simula ng pasukan sa lahat ng
paaralan sa bansa.
Ito ang inanunsyo ng Department of Education (DepEd) nang aprubahan ni
Pangulong Rodrigo Duterte ang rekomendasyon ng ahensiya na mailipat sa Oktubre
ang pasukan para magkaroon ng sapat na paghahanda sa mga kagamitan ng mga
mag-aaral.
Palalahat:
1. Pamatnubay na Sino 1. Pamatnubay na Tanong
2. Pamatnubay na Ano 2. Pamatnubay na Paglalarawan
3. Pamatnubay na Saan 3. Pamatnubay na Panggulat
4. Pamatnubay na Kailan 4. Pamatnubay na Isang Salita
5. Pamatnubay na Bakit 5. Pamatnubay na Kasabihan
6. Pamatnubay na Paano 6. Pamatnubay na Tahasang Sabi
7. Pamatnubay na Pagkakaiba
Pagpapahalaga:
1. Nagpapayaman ito ng talasalitaan.
2. Nagbibigay ito ng dagdag na karunungan.
3. Nagpalalawak ito ng kaalaman tungkol sa paligid.
4. Nagpababatid ito sa takbo ng panahon at kalagayan.
5. Nagpatatalas ito ng kakayahang mangatwiran batay sa mga tiyak na kaalaman.
Panapos na Pagsusulit:
1. D 6. D
2. A 7. D
3. C 8. B
4. A 9. A
5. B 10. D
SUSI SA PAGWAWASTO
Sanggunian
Aklat:
Habijan, Erico M., Ontangco, Rowena S, Iquin Melinda P. at Carpio, Lucelma O. 2016. Panitik:
Filipino sa Panahon ng Pagbabao. Quezon City: Adriana Publishing Co., Inc.
Elektroniko:
Begas, Leifbilly. March 19, 2020. Bulkang Taal ibinaba sa alert level 1.
https://bandera.inquirer.net/244714/bulkang-taal-ibinaba-sa-alert-level-
1#ixzz6X8HCsTeD.
Cruz, Reggie. mula kay Cecilio Cruz sa kanyang mga aklat sa Pamahayagang Filipino Nov. 7,
2017.
https://www.slideshare.net/ReggieCruz2/unang-araw-balita-isports-editoryal-
lathalain.
De Leon, Ed. February 12, 2020. ABS-CBN mas dapat ilantad ang mga natulungan para
makakuha ng maraming simpatya!.https://www.philstar.com/pang-masa/pang-
movies/2020/02/12/1992440/abs-cbn-mas-dapat-ilantad-ang-mga-natulungan-
para-makakuha-ng-maraming-simpatya.
https://www.philstar.com/pang-masa/police-metro/2020/08/15/2035444/pasukan-sa-
october-5-na-deped
Nurses patuloy ang pakiusap na ibasura na ang deployment ban. ABS-CBN News. September
02, 2020. https://news.abs-cbn.com/video/news/09/02/20/nurses-patuloy-ang-
pakiusap-na-ibasura-na-ang-deployment-ban.
16