Filipino

Pagbasa at Pagsusuri ng
Iba’t Ibang Teksto Tungo 11
sa Pananaliksik

1
Filipino – Ikalabing-isang Baitang
Ikatlong Markahan – Modyul 14: Anyo, Kahulugan at Katangian ng
Pagpapahayag
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring
magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na
ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.
Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa
paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda
ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o

ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng

Pasig

Komite sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Vicente L. Tirados Jr.
Editor: Vida Bianca M. Laus
Tagasuri: Vida Bianca M. Laus
Tagaguhit: Edison P. Clet
Tagalapat: Elinette B. Dela Cruz
Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin
OIC-Schools Division Superintendent
Dr. Carolina T. Rivera
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Dr. Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division and
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division
Education Program Supervisors

Librada L. Agon EdD (EPP/TLE/TVL/TVE)

Liza A. Alvarez (Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao (AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD (MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. Herrera EdD (Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. Ignacio PhD (EsP)
Dulce O. Santos PhD (Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. Tagulao EdD (Mathematics/ABM)
Department of Education – Dibisyon Ng Pasig City
Office Address: Caruncho Avenue, San Nicolas, Pasig City
Telefax: E-mail Address:ordoveza.davidchristian@yahoo.com

2
 Filipino 11
Quarter 3
Modyul 14
Anyo, Kahulugan at Katangian ng
Pagpapahayag
Manunulat: Vicente L. Tirados Jr
Editor: Vida Bianca M. Laus/ Tagasuri: Vida Bianca M. Laus

3
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 11-Pagbasa at Pagsusuri

ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik ng modyul para sa araling Anyo,
Kahulugan at Katangian ng Pagpapahayag!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig na
pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan sa
Lokal na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong Lungsod, Kgg.
Victor Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng mag-aaral ang
pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan
ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay
makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral
na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo na ang 5 Cs
(Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and Character) habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang pinakakatawan ng

modyul sa loob kahong ito:

Mga Tala para sa Guro

Magandang araw sa iyo aking mag-aaral! Kumusta ka na?
Kasabay ng panahon ng tinatawag nating “new normal” ay ang bagong
estratehiya natin sa talakayan sa klase. Kayat sa pamamagitan ng modyul na
ito, inaasahan kong punumpuno ng interest at kasiglahan mong babasahin
ang modyul na ito para sa iyong pagkatuto na tila ba katulad ng talakayan din
natin nang personal sa klase. Inaasahan ko na magiging tapat ka rin sa iyong
pagsagot mula sa paunang pagsubok hanggang sa panapos na pagsubok.
Hiling ko ay mayroon kang sariling kwaderno at panulat na siyang maari mong
gamitin sa pagtatala, pagbabalangkas ng mahahalagang detalye at maging sa
pagsagot sa mga pagsusulit, gawain at pagsasanay na aking inihada para sa
iyo.
Pagbutihin mo bata!

4
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 11-Pagbasa at Pagsusuri

ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik ng modyul para sa araling Anyo,
Kahulugan at Katangian ng Pagpapahayag!
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.
Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-
aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

MGA INAASAHAN

Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong

matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang Modyul.

PAUNANG PAGSUBOK

Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo

pang malaman sa paksa.

BALIK-ARAL

Dito masusukat ang I iyong matutuhan at naunawaan sa mga

na unang paksa.

ARALIN

Tatalakayin sa bahaging ito ang paksa sa Modyul na ito.

MGA PAGSASANAY

Pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay na dapat

sagutan ng mga mag-aaral.

PAGLALAHAT

Sa bahaging ito ibubuod ang mahahalagang konsepto na

dapat bigyang-halaga

PAGPAPAHALAGA

Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang

pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.

PANAPOS NA PAGSUSULIT

Dito masusukat ang mga natutuhan ng mga mag-aaral

5
 MGA INAASAHAN

Sa ating pakikipagtalastan at pakikisalamuha sa iba’t ibang uri ng tao

marapat lamang na tayo ay mahusay sa iba’t ibang kaparaan ng pakikipag-
usap sa kanila upang maipabatid natin an gating saloobin at damdamin.

Sa pagtatapos ng modyul na ito ikaw ay inaasahang:

1. natutukoy ang uri ng pahayag na ginamit, naiiba ang paglalarawan at

pagsasalaysay
2. napagiiba ang paglalahad at pagpapahayag
3. nakapagpapaliwanag base sa salita at nakabubuo ng salitang
maiuugnay sa mga titik na may kinalaman sa paksang tinalakay

PAUNANG PAGSUBOK

Tukuyin kung anong uri ng paglalahad ang ginamit sa mga

sumusunod. Isulat ang A kung Pagsunod sa Panuto, B kung Sanaysay at C
kung Editoryal

_________1. Filipino: Ating Ipagmalaki

_________2. Pormal at Di-pormal
_________3. Isalba ang Philhealth
_________4. Gumuhit ng isang bahay sa gitna ng kahon
_________5. Salungguhitan ang buong apelyido

BALIK-ARAL

Mukhang handa ka na sa ating talakayan. Bago tayo dumako sa ating

aralin Subukin muna natin ang inyong unang natutunan.

Panuto: Tukuyin kung Paglalarawan o Pagsasalaysay ang mga sumusunod

______1. Pagpili ng paksa

______2. Pagkakaroon ng kaisahan

______3. Kaakit-akit na pamagat

______4. Pagpili ng angkop na pananalita

6
______5. Makatawag pansing simula

______6. Mahalagang paksa

______7. Maayos na pagkakasunud-sunod

______8. Pagpili ng sariling pananaw

______9. Kasukdulan

______10. Pagbuo ng pangunahing larawan

ARALIN
Paglalahad- Ang paglalahad ay isang anyo ng pagpapahayag na
naglalayong mabigyang-linaw ang isang konsepto o kaisipan, bagay o
paninindigan upang lubos na maunawaan ng nakikinig o bumabasa. Sa
pamamagitan ng paglalahad ay nagiging ganap ang pagkatuto ng isang tao
dahil nabibigyan siya ng pagkakataong makatuklas ng isang ideya o
kaisipan na makapaghahatid sa kanya ng kasiyahan at kalinawan sa
paksang pinag-uusapan.

Mga Katangian ng Mahusay na Paglalahad

1. Kalinawan-Dapat maunawaan ng nakikinig o bumabasa ang

anumang pahayag.
2. Katiyakan-Dapat nakatuon lamang sa paksang tinatalakay.
3. Kaugnayan-Kailangang may kaugnayan ang lahat ng bahagi ng talata
o pangungusap at magkakaugnay sa bagay na pinag-uusapan.
4. Diin-dapat may wastong pagpapaliwanag sa pagtalakay.

Mga Bahagi ng Paglalahad

1. Panimula- Kailangang may magandang panimula na makatawag-pansin

sa mababasa

a. Magsimula sa pamamagitan ng tanong.

Halimbawa: Gaano kahalaga ang pag-ibig sa isang tao?
b. Magsimula sa pangungusap na makatawag-pansin
Halimbawa: Pag-ibig! Pag-ibig! Pag-ibig!
c. Magsimula sa pamamagitan ng isang kuwento
Halimbawa: Hindi matatawaran ang naging pag-ibig nina Florante at
Laura.
d.Magsimula sa isang diyalogo
Halimbawa: “Alam mo, gusto kong laging nakikita ang crush ko.”

7
 e. Maaaring gumamit ng tuwirang-sipi
Halimbawa: “O pagsintanglabis ng kapangyarihan sampung mag-
aama’y iyong nasasaklaw, pag-ikaw ang nasok sa puso ninuman,
hahamakin ang lahat masunod ka lamang.”

2. Gitna/Katawan- Kaugnay ng panimula. Ito ang magbibigay ng detalye sa

isang paksa.

3. Pangwakas- Sa bahaging ito matatagpuanang pangngusap na

magtatapos sa paliwanagtungkol sa paksa o kaisipan.

Mga Uri ng Paglalahad

1. Pagbibigay Katuturan- napalilinaw nito ang pag-unawa sa kahalagahan

ng isang bagay, tao, pangyayari, dinarama o konsepto.

2. Pagsunod sa Panuto/Pamamaraan

Halimbawa nito ang pagsunod sa isang resipi o paraan ng paglalaro

ng isang uri ng laro

3. Pangulong Tudling/Editoryal-nagpapahayag ng opinyon o palagay ng

editor ng isang pahayagan o magasin tungkol sa napapanahong isyu.

4. Sanaysay-anyong panitikan na naglalahad ng kuro-kuro, pananaw,

paniniwala at damdamin ng manunulat hango sa kanyang karanasan at
sa inaakalang palagay niya sa katotohanan.

5. Pitak-isang uri pa rin ng paglalahad na makikita sa mga pahayagan o

magasin. Tinatawag ring kolum.

6. Ulat- nagbibigay ng mahahalagang impormasyon at mga dapat gawin sa

mga bagay na maaaring nangyari

7. Buod- tinatawag din itong lagom na pinaikling akda o katha

8. Balita- ito ay isang uri ng paglalahad kung saan malalaman ang

pangyayari sa loob at labas ng bansa.

9. Paggawa ng Tala- dito maaaring isulat sa maikling salita, pangungusap,

parirala o pabalangkas.

10. Suring-basa- dito matatagpuan ang kuro-kuro, palagay, damdamin at

sariling kaisipan ng sumulat sa binibigyang suri.

8
 MGA PAGSASANAY
Pagsasanay Blg. 1
Bumuo ng mga salitang maaaring iugnay sa mga titik na nasa ibaba.
P-__________________________________________________________________
A-__________________________________________________________________
G-__________________________________________________________________
L-___________________________________________________________________
A-___________________________________________________________________
L-___________________________________________________________________
A-___________________________________________________________________
H-__________________________________________________________________
A-___________________________________________________________________
D-__________________________________________________________________

Pagsasanay Blg. 2
Ipaliwanag ang mga sumusunod na salita.
1. Suring-basa
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

2. Paggawa ng Tala
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

3. Balita
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

4. Buod
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

5. Ulat
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
6. Pitak
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

9
 7. Sanaysay
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

8. Pangulong Tudling
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

9. Pagsunod sa Panuto
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

10.Pagbibigay Katuturan
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

PAGLALAHAT

Naniniwala akong nauwaan mo ang kabuuan ng aralin. Kung ikaw ay

bibigyan ng pagkakataon na ipaliwanag ang ating aralin. Paano mo ito
bibigyang kahulugan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

PAGPAPAHALAGA

Panuto: Dugtungan ang pahayag.

Mula sa aralin natutuhan ko na dapat ay malawak ang iyong kaalaman sa
paglalahad upang:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

10
 PANAPOS NA PAGSUSULIT

Panuto: Tukuyin ang tamang sagot sa bawat pahayag.

__________1. Isang uri ng paglalahad na makikita sa mga pahayagan.

__________2. Ginigising nito ang damdamin ng isang tao tungkol sa isang

mahalagang isyu.

__________3.Nagbibigay-patnubay o direksiyon sa mga bagay na dapat

sundin.

__________4. Ito ay tumutukoy sa sariling kuro-kuro na naglalagay sa

kanyang sarili sa katayuan ng mambabasa.

__________5. Nagbibigay ng mahahalagang impormasyon patungkol sa mga

bagay na nagaganap sa lipunan o paligid.

__________6. Uri ng paglalahad kung saan malalaman ang mga pangyayari

sa loob at labas ng bansa.

__________7. Sa pamamagitan nito mapagtutuunan ng pansin ang isang

bagay.

__________8. Tumutukoy sa wastong pagpapaliwang sa pagtalakay.

__________9. Dapat ito ay makatawag pansin sa pagpapasimula ng

paglalahad.

__________10. Ito ang bahaging nagbibigay detalye sa paksa.

11
 SUSI SA PAGWAWASTO

12
 Sanggunian

https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/opinyon
https://www.slideshare.net/JohnCarlCarcero/ekspositori-o-paglalahad
https://www.slideshare.net/Jocelle29/ibat-ibang-paraan-ng-pagpapahayag
https://www.wattpad.com/492622268-editorial-editoryal-editoryal-filipino-
ating
http://spireuplearning.blogspot.com/2016/09/pagsunod-sa-mga-
panuto.html

13