INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA

UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA

UNIVERSITY

სილაბუსი

კურსი ადამიანის უფლებების თეორია და პრაქტიკა

პროგრამა საერთაშორისო ურთიერთობები
ფაკულტეტი სოციალურ მეცნიერებათა ფაკულტეტი
კურსის კოდი
ლექტორი ნიკო თათულაშვილი
ტელ: 595040490
იმეილი: ntatulashvili@yahoo.com

სწავლების ციკლი ბაკალავრი

სემესტრი
კურსის სტატუსი სავალდებულო
კრედიტების 5 კრედიტი
რაოდენობა და საათები: კვირა – 3სთ; სემესტრი – 45სთ.
საათების შუალედური გამოცდა – 2 სთ;
განაწილება გამოცდა – 2 სთ.

დაშვების საერთაშორისო საჯარო სამართლის პრინციპები

წინაპირობა
კურსის მიზანი ეს კურსი გამიზნულია გააცნოს სტუდენტებს ძირითადი ცნებები და
პრობლემები ადამიანის უფლებათა სამართალში. კურსი მოიცავს ადამიანის
უფლებათა ძირითადი კონცეფციების მიმოხილვალ. განხილული იქნება
ადამიანის უფლებები საერთაშორისო დონეზე, ასევე რეგიონალურ და
ეროვნულ დონეზე. კურსი მიმოიხილივას უფლებების ყველა ჯგუფს,
როგორც სამოქალაქო და პოლიტიკურ, ასევე ეკონომიკურ და სოციალურს.
მოხდება რიგი საქმეების განხილვა, რომელზეც იმსჯელა ეროვნულმა და
საერთაშორისო სასამართლოებმა, ისევე როგორც გარკვეული
ხელშეკრულებების, რეზოლუციებისა და სხვა საერთაშორისო
სამართლებრივი დოკუმენტების.

ცოდნა
აქვს საგნის კარგი ცოდნა, მათ შორის თეორიების და პრინციპების
კრიტიკულად გაანალიზების უნარი; ესმის რთული საკითხები საგნის.

ცოდნის აქვს უნარი გამოიყენოს საგნისთვის დამახასიათებელი მეთოდები პრობლემების

გამოყენება გადასაჭრელად; აქვს უნარი განახორციელოს კვლევა და პრაქტიკული პროექტები
მიცემული მითითებების შესაბამისად; გმოიყენოს საერთაშორისო ურთიერთობე
განვითარებადი სისტემა.

IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 1/9

 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

დასკვნების აქვს უნარი შეარჩიოს და განმარტოს მონაცემები, ასევე ანალიზი გაუკეთოს

გაკეთება აბსტრაქტულ მონაცემებს და/ან სიტუაციებს სტანდარტული და
სპეციალურად შერჩეული ეთოდების გამოყენებით; უნარი გააკეთო
გონივრული დასკვნები.
კომუნიკაციის
უნარები აქვს უნარი მოამზადოს დეტალური წერილობითი მოხსენება იდეებზე,
არსებულ პრობლემებზე დ მათი გადაჭრის გზებზე და ზეპირად გადასცეს
ინფორმაცია სპეცილისტებს და არა სპეციალისტებს ქართულა და უცხოურ
ენაზე; უნარი, კრეატიულად გამოიყენოს თანამედროვე ინფორმაცია
კომუნიკაციის ტექნოლოგიები.
სწავლის
უნარები უნარი აქვს შეაფასოს საკუთარი სწავლის პროცესი თანმიმდევრულად და
სრულად; სამომავლოდ განსაზღვროს სწავლის საჭიროებები.
ღირებულებები
აქვს უნარი მონაწილება მიიღო ღირებულებების ჩმოყალიბების პროცესში და
იმაშაოს მათი დამკვიდრებითვის.

კვირა 1 კურსის შესავალი; ადამიანის უფლებათა ისტორია

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 39–69

დამატებითი ლიტერატურა:
David Weissbrodt and Connie de la Vega (2007), International Human Rights Law, an
Introduction, University of Pennsylvania Press, p. 14-26
Novak, Manfred () p. 9-31

Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
University Press, p. 5-24

კვირა 2 ადამიანის უფლებათა დისკურსი: უნივერსალიზმი რეალიზმის წინააღმდეგ

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 39–69

დამატებითი ლიტერატურა:

IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 2/9

 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

Donnelly, Jack (2003) Universal Human Rights in Theory and Practice, second edition, Cornell
University Press, p. 89-106

Henry J. Steiner, Philip Alston, Ryan Goodman (2007) International Human Rights in Context,
Law, Politics, Morals, Third Edition, Oxford University Press, p. 517-669

კვირა 3 ჯგუფის უფლებები ინდივიდუალური უფლებების წინააღმდეგ

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 39–69

დამატებითი ლიტერატურა
Donnelly, Jack (2003) Universal Human Rights in Theory and Practice, second edition, p. 204-
220

კვირა 4 გაეროს ადამიანის უფლებათა დაცვის მექანიზმები

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 71–141

დამატებითი ლიტერატურა:
Henry J. Steiner, Philip Alston, Ryan Goodman (2007) International Human Rights in Context,
Law, Politics, Morals, Third Edition, Oxford University Press, p. 735-843

კვირა 5 ადამიანის უფლებათა დაცვის რეგიონული მექანიზმები: ევროპის საბჭო

ძირითადი ლიტერატურა:
ფილიპ ლიჩი, (2013) როგორ მივმართოთ ადამიანის უფლებათა ევროპულ
სასამართლოს, მესამე გამოცემა, ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 3–
13

დამატებითი ლიტერატურა:
Jacobs and White, The European Convention on Human Rights, Fourth Edition, Oxford
University Press, p. 1-18

კვირა 6 ადამიანის უფლებათა დაცვის რეგიონული მექანიზმები: ევროპის კავშირი

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 171–176

დამატებითი ლიტერატურა:
Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 3/9
 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

University Press, p. 102-107

კვირა 7 ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ნორმების ეროვნულ დონეზე ტრანსპოზიცია;

საქართველოს ვალდებულებები ადამიანის უფლებების დაცვის მხრივ

ძირითადი ლიტერატურა:
კონსტანტინე კუბლაშვილი, ადამიანის ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,
მეოთხე გამოცემა, თბილისი, 2017, გვ. 1–71

საქართველო ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება, თავი 14 (შრომა, გარემოს

დაცვა)

დამატებითი ლიტერატურა:
David Weissbrodt and Connie de la Vega (2007), International Human Rights Law, an
Introduction, University of Pennsylvania Press, p. 342-351

კვირა 8 შუალედური გამოცდა

კვირა 9 სიცოცხლის უფლება

ძირირთადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 291–309

დამატებითი ლიტერატურა:
Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
University Press, p. 194-207

კვირა 10 თვითგამორკვევის უფლება

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 375–393

დამატებითი ლიტერატურა:
Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
University Press, p. 254-265

კვირა 11 გამოხატვის თავისუფლება

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 394–409

IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 4/9

 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

დამატებითი ლიტერატურა:
Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
University Press, p. 267-278

კვირა 12 განათლების უფლება

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 428–445

დამატებითი ლიტერატურა:
Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
University Press, p. 290-302

კვირა 13 ბიზნესი და ადამიანის უფლებები (შრომის უფლება, გარემოს დაცვა)

ძირითადი ლიტერატურა:
რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 410–427

ბიზნესის და ადამიანის უფლებების სახელმძღვანელო პრინციპები, უმაღლესი

კომისრის ოფისი

დამატებითი ლიტერატურა:
Henry J. Steiner, Philip Alston, Ryan Goodman (2007) International Human Rights in Context,
Law, Politics, Morals, Third Edition, Oxford University Press, p. 1385-1413

Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
University Press, p. 278-289

Office of the High Commissioner, Guiding Principles on Business and Human Rights,
Implementing the United Nations “Protect, Respect and Remedy” Framework

კვირა 14 თანამედროვე გამოწვევები: ტერორიზმი

ძირითადი ლიტერატურა:
David Weissbrodt and Connie de la Vega (2007), International Human Rights Law, an
Introduction, University of Pennsylvania Press, p. 234-243

კვირა 15 იმიტირებული სასამართლო პროცესი

კვირა 16 კონსულტაციები და გაცდენილი ლექციების კომპენსაცია
კვირა 17-19 გამოცდა
სწავლების იმისათვის, რომ სტუდენტებმა მიიღოთ ცოდნა გაწერილი
მეთოდოლოგია სილაბუსით, გამოვიყენებ შემდეგ სწავლების მეთოდებს:

IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 5/9

 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

 ყოველ ინდივიდუალურ თემაზე გამოვიყენო კითხვა-პასუხი და

დისკუსიის მეთოდები. დისკუსიის დროს სტუდენტს შეუძლია
ზეპირად გამოხატონ მათი აზრი. გარდა ამისა, მე მათ საშუალებას
ვაძლევს განიხილონ თემები ერთმანეთთან და შეეცადონ დაარწმუნონ
ოპონენტები მათი პოზიციის სისწორეში. ამ პერიოდში ისინი უფრო
კარგად შეისწავლიან საკითხს და უფრო მეტ ინფორმაციას მიირებენ.
 გარდა ამისა, სტუდენტებს მოეთხოვებათ მონაწილეობის მიღება
იმიტირებულ სასამართლო პროცესში. ისინი წარმოადგენენ ერთ-ერთ
მხარეს საქმეში და მოამზადებენ არგუმენტებს მეორე მხარის
წინააღმდეგ. ეს ხელს შეუწყობს მათ განავითარონ ძალიან სასარგებლო
უნარებო საერთაშორისო ადვოკატებისთვის - სამართლებრივი
არგუმენტის ჩამოყალიბება.
 ისინი თემებზე პრეზენტაციას გააკეთებენ ინდივიდუალურად. მათ
უნდა შეისწავლოს თემა და წარმოადგინონ ინდივიდუალურად.
პრეზენტაციის შემდეგ სტუდენტები და მე დავსვავთ კითხვებს
თემაზე.
 მე ვუზრუნველყოფ, რომ ყველა სტუდენტი მიუხედავად მისი
მმომზადებულობისა იყოს ჩართული დისკუსიაში. მე ხელს შევუწყობს
მათ მონაწილეობას კლასში მაშინაც კი, თუ ისინი არ აკეთებენ
დავალებას. იდეა არის, რომ მივაღწიოთ მაქსიმუმს. ამ წახალისების
პროცესში მე მხედველობაში მივიღებ ყველა სტუდენტის
ინდივიდუალურ საჭიროებებს, იმის გათვალისწინებით, რომ
ზოგიერთი სტუდენტი არის მორიდებული, მაშინ როდესც სხვები
ცდილობენ აითვისონ მოცემული სივრცე მთლიანად. ჩემმა
გამოცდილებამ აჩვენა, რომ ყველაზე ცუდად მომზადებულმა
სტუდენტმაც კი შეიძლება კარგი იდეები დააფიქსიროს კლასში დრო
და დრო.
 ძალიან მნიშვნელოვანია, შეისწავლოს სტუდენტმა მუშაობა ჯგუფში.
თავად მათი ფაკულტეტის სახელი (საერთაშორისო ურთიერთობები)
მიუთითებს იმაზე რომ ურთიერთობები უნარების განვიტარება
ძალიან მნიშვნელოვანია. ამავე დროს, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ
სტუდენტებმა შეძლონ მუშაობა ინდივიდუალურადაც. კარგი
სტუდენტი არის ის, ვისაც შეუძლია მოამზადოს სამუშაო როგორც
მარტომ ასევე სხვებტან ერთად. ეს არის უნარი, რომელიც უნდა
განვითარდეს ადრეულ ეტაპზე სასწავლო პროცესის. ამისათვის ფიქობ
აუცილებელია სუდენტებს ჰქონდეთ როგორც ნდივიდუალური ასევე
ჯგუფური ხასიათის დავალებები.
შეფასების შუალედურის შეფასება - 60 ქულა
IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 6/9
 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

კრიტერიუმები  შუალედული გამოცდა - 40 ქულა

 იმიტირებული სასამართლო 10 ქულა
 პრეზენტაცია - 10 ქულა

საბოლოო გამოცდა - 40 ქულა

საბოლოო შეფასება - 100 ქულა (შუალედური შეფასება 60 ქულა + საბოლოო

გამოცდა 40 ქულა)

სტუდენტი აბარებს საგანს თუ:

1. მიიღებს მინიმუმ 15 ქულას 40–დან საბოლოო გამოცდაში
2. მიიღებს მინიმუმ 51 ქულას 100 დან საბოლოო შეფასებაში
3. მიიღებს მინიმუმ 20 ქულას 60 დან შუალედურ შეფასებაში

კურსის ჩაბარების შემთხვევაში სტუდენტმა შეიძლება მიიღოს შემდეგი

შეფასება:
1. საუკეთესო (A) – 91 – 100% საბოლოო შეფასებაში
2. ძალიან კარგი (B) – 81 – 90% საბოლოო შრფასებაში
3. კარგი (C) – 71 – 80% საბოლოო შეფასებაში
4. საკმარისი (D) – 61 – 70% საბოლოო შეფასებაში
5. დამაკმაყოფილებელი (E) – 51 – 60% საბოლოო შეფასებაში

თუ სტუდენტი იღებს 41 – 50% საბოლოო შეფასებაში მაშინ ის ჩაიჭრება (FX)

და მას შეუძლია გადააბაროს, მაგრამ თუ სტუდენტი მიიღებს 40% ზე
ნაკლებს საბოლოო შეფასებაში მაშინ ის საბოლოოდ ჩაიჭრება (F)

იმიტირებული პროცესის შეფასების კრიტერიუმი: სტუდენტი ეცნობა

განსახილველი საქმის მასალებს და ამაზე დაყრდნობით აყალიბებს
არგუმენტებს. სტუდენტი იღებს მაქსიმუმ 10 ქულას.

0- სტუდენტი არ გამოცხადდა პროცესზე

1-5 - სტუდენტი გამოცხადდა პროცესზე მაგრამ არ მიუღია მონაწილეობა
6 -10 - სტუდენტმა მიიღო მონაწილეობა და წარადგინა არგუმენტები

პრეზენტაციის შეფასების კრიტერიუმები: სტუდენტი ინდივიდუალურად

აკეთებს პრეზენტაციას. თემა უნდა იყოს საერთაშორისო სამართლიდან.
სტუდენტი იღებს მაქსიმუმ 10 ქულას.

0 – სტუდენტმა არ გააკეთა პეზენტაცია

IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 7/9

 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

1-5 – სტუდენტმა არ იცის კარგად პრეზენტაციის თემა, ვერ პასუხობს

შეკითხვებს და უბრალოდ კითხულობს პრეზენტაციას

6-10 – სტუდენტმა ამომწურავად იცის თემა

შუალედური გამოცდის შეფასების კრიტერიუმები: შუალედური გამოცდა

მოიცავს 4 შეკითხვას; თითო შეკითხვა ფასდება 10 ქულით. თუ სტუდენტი
არაკეთილსინდისიერად იქცევა გამოცდაზე მან უნდა დატოვოს ოთახი და
მიიღებს 0 ქულას.
0- არაფერი არ დაუწერია ან რაც დაწერა ყველაფერი არასწორია
1-5 – უბრალოდ დაწერა პასუხები არგუმენტების გარეშე
6-10 – ყველა პასუხი სწორია, გამყარებული შესაბამისი არგუმენტებით

საბოლოო გამოცდის შეფასების კრიტერიუმები: საბოლოო გამოცდა მოიცავს

4 შეკითხვას; თითო შეკითხვა ფასდება 10 ქულით. თუ სტუდენტი
არაკეთილსინდისიერად იქცევა გამოცდაზე მან უნდა დატოვოს ოთახი და
მიიღებს 0 ქულას.
0- არაფერი არ დაუწერია ან რაც დაწერა ყველაფერი არასწორია
1-5 – უბრალოდ დაწერა პასუხები არგუმენტების გარეშე
5 – 10 – ყველა პასუხი სწორია, გამყარებული შესაბამისი არგუმენტებით
ძირითადი რონა კ.მ. სმიტი, (2005) ადამიანის საერთაშორისო უფლებები, მეორე გამოცემა,
ლიტერატურა ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა

კონსტანტინე კუბლაშვილი, ადამიანის ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები,

მეოთხე გამოცემა, თბილისი, 2017, გვ. 1–71

საქართველო ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმება, თავი 14 (შრომა, გარემოს

დაცვა)

დამატებითი Rhona K.M. Smith (2007) Textbook on International Human Rights, Third Edition, Oxford
ლიტერატურა University Press

Donnelly, Jack (2003) Universal Human Rights in Theory and Practice, second edition, Cornell
University Press

Henry J. Steiner, Philip Alston, Ryan Goodman (2007) International Human Rights in Context,
Law, Politics, Morals, Third Edition, Oxford University Press

Jacobs and White, The European Convention on Human Rights, Fourth Edition, Oxford
University Press

David Weissbrodt and Connie de la Vega (2007), International Human Rights Law, an
IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 8/9
 INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA UNIVERSITY - INTERNATIONAL BLACK SEA
UNIVERSITY

სილაბუსი

Introduction, University of Pennsylvania Press

IBSU.R3.F1E; Revision No.: 0 Page No: 9/9