Најубава, кралице, вие сте кај нас,

но Снежана стопати поубава е од вас.

Тогаш пакосната маштеа фрли големо

проклетство и ја обзеде толку силен страв, толку
се исплаши што не знаеше како да постапи.
Првин дури и не сакаше да отиде на свадба,
но нешто ја копкаше да појде и да ја види младата
кралица. А штом влезе, ја препозна убавата
Снежана. Од страв и лутина се стаписа, мрамор
се стори.

28 1
 Ова се случи сред зима, кога од небото паѓаа
нежни снегулки како пердуви. Кралицата седеше и
си шиеше крај прозорецот од црно абоносово
дрво.Ја поткрена главата и погледна во снегот,
ама тој час со иглата се буцна во прстот, па три
капки и паднаа во снегот. Црвената крв на снегот
изгледаше многуубаво па кралицата помисли:
„Детето што ќе го родам да биде бело како
снег, црвено како крв и со црна коса како
абоносово дрво."
Набргу кралицата роди женско дете, кое
беше бело како снег, црвено како крв и со црна
коса како абонос, па затоа го крстија Снежана.
По извесно време кралицата умре.
Откако измина годината, кралот се ожени за
друга жена. Таа беше убава, но горда и
жена.
На Снежана и се допаднаа овие зборови, па
тргна со него. Кралот направи голема свадба, во
изобилие и раскош.
На свадбата беше поканета и пакосната
маштеа. Пред да тргне, се облече во најубавиот
фустан, па застана пред огледалото и го праша:
Огледало, огледало мое,
на земјава најубав кој е?
Тоа и одговори:

2 27
 надмена и не сакаше да замисли дека некој е
поубав од неа.
На ѕидот висеше едно чудно огледало, па
кога ќе застанеше пред него, ќе запрашаше?
- Ќе ја почитувам, ќе ја чувам и ќе ја гледам
како нешто најдраго на светот, - рече принцот. Огледало, огледало мое,
По овие негови зборови добродушните на земјава најубав кој е?
џуџиња се сожалија, па се согласија да му го
дадат сандакот. А огледалото одговараше:
Принцот им нареди на своите слуги сандакот
да го кренат на раменици и да го понесат, но тие Најубава, кралице,
се сопнаа на една пенушка, сандакот се затресе и вие сте кај нас.
на Снежана и испадна парчето од јаболкото што и
беше застанало во грлото. Таа веднаш ги отвори Кралицата задоволно ќе се насмевнеше,
очите, го подигна капакотод сандакот, се подна- зашто знаеше дека огледалото ја зборува само
крена и се исправи жива и здрава. вистината.
- Господи боже, кај сум?- извика, разгледувај-
ќи околу себе.
- Кај мене си - одговори принцот радосно, па
и раскажа што се беше случило и додаде,
-Те сакам повеќе од се на светот. Дојди со
мене во дворецот на татко ми, ќе ми станеш
26 3

Снежана растеше и од ден на ден стануваше
се поубава, а кога имаше седум годни бешеубава
како ведар ден и поубава од самата кралица.
Кога кралицата еден ден му се обрати на
огледалото:
Огледало, огледало мое,
на земјава најубав кој е?
тоа и одговори:
Најубава, кралице, вие сте кај нас,
но Снежана стопати поубава е од вас.
4 25
Снежана многу долго лежеше во сандакот.
Не гниеше, туку изгледаше како да спие. Беше
уште бела како снег, црвена како крв и со црна
коса како абонос.
Во тоа време во шумата намина еден принц.
Кога дојде до куќичката на џуџињата, побара да
преноќева во неа. Погледнувајќи кон ритчето, го
виде сандакот и убавата Снежана во него, па
прочита што пишуваше со златни букви. Тогаш им
рече на џуџињата:
- Дајте ми го сандаков, ќе ви платам колку
што сакате. А тие му одговорија: - Не!
- Ако е така, подарете ми го, зашто не ќе
можам да живеам ако не ја гледам Снежана

седуммина седнаа наоколу и ја оплакуваа. Плачеа
цели три дни и три ноќи. Потоа сакаа да ја
закопаат, ама девојката се уште беше свежа како
да е жива, а образите и беа уште убави и црвени.
- Не можеме олку убава да ја спуштиме во
црната земја! - рекоа џуџињата, па од стакло
направија провиден сандак, ја ставија во него така
што можеше да се гледа од сите страни. Со
златни букви на сандакот го испишаа нејзиното
име, како и тоа дека беше кралска ќерка.
Потоа сандакот го однесоа на ридот, а едно
од нив везден седеше крај него и го чуваше.
Многу животни доаѓаа и ја оплакуваа
Снежана: прво утката, потоа гавранот и, најпосле,
едно гулапче.
24
Кралицата се пеплоса, па пожолте и
позелене од завист. Од тој миг, секогаш кога ќе ја
погледнеше Снежана, здивот и застануваше од
омраза. Зависта и надменоста толку и се згнездија
во срцето што ни дење ни ноќе немаше мир. Кога
не можеше повеќе да издржи, викна еден ловец и
му рече:
- Земи го детево и однеси го в шума, не
можам повеќе пред очи да го гледам. Погуби го и
како доказ за смртта донеси ми ги дробовите,
Послушниот ловец го зеде и го одведе
девојчето, но кога го извади ножот и сакаше да и
го прободе невиното срце, Снежана почна да
плаче, велејќи му:
-Ох, мил ловецу, подари ми го животот, Ќе
побегнам во густава шума и никогаш нема да се
вратам дома.
5
 Снежана беше многу милослива, па ловецот
се сожали и рече:
- Ако е така, бегај! А во себе си помисли:
„Набргу ќе ја расчеречат дивите животни",
Сепак чувствуваше како да му се симна
голема тежина од срцето, затоа што не го уби
девојчето.
Во тој миг претрчна диво прасе, па ловецот На Земјава најубав кој е?
го фати и го закла, му ги извади дробовите и како А огледалото и одговори:
доказ и ги однесе на кралицата. Готвачот ги зготви Најубава, кралице, вие сте на светот.
и ги посоли, а пакосната жена ги изеде, верувајќи
дека ги јаде дробовите на Снежана. Дури сега нејзиното завидливо срце се
смири, ако воопшто може да се смири таквото
Срце.
Кога џуџињата вечерта се вратија дома, ја
најдоа Снежана како лежи наземи, Ни мрдаше ни
дишеше, беше мртва.Тие ја поткренаа, барајќи
нешто отровно. Потоа и го отпетлаа појасот, ја
исчешлаа, ја измија со вино и вода, ама ништо не
помагаше. Кутрата девојка беше мртва и мртва
остана. Ја поставија на мртовечки одар, сите
6 23
 Јаболкото беше толку мајсторски направено,
што само црвената половина беше отровна. На
Снежана и посака душата да касне од убавото
јаболко, па кога виде дека селанката јаде не
можеше да одолее, ја подаде раката и ја зеде
отровната половина.
Само што ја гризна, мртва падна наземи.
Кралицатаја гледаше извесно време со злобен
поглед, па клештејќи се гласно, подбивно рече:
- Бела како снег, црвена како крв, со црна
коса како абонос! Ама овој пат џуџињата не ќе
можат да те разбудат!
Кога, пак дојде дома, го запраша огледалото:
Огледало, огледало мое,

Кутрата Снежана се најде сосем сама сред

големата шума, па толку многу се исплаши, што
гледаше само во лисјата од дрвјата, не знаејќи
што да прави. Ту одеше бавно,ту иташе, а едно
време почна да трча преку шилестите камења и
трње. Дивите животни минуваа крај неа, но не ја
гибаа. Таа трчаше се додека ја држеа нозете и
додека не се стемни, Тогаш ненадејно здогледа
една мала куќичка и влезе внатре за да се
засолни и одмори,
Во куќичката се беше малечко, меѓутоа толку
суредено и чисто, што не може да се опише со
зборови. На средината имаше една масичка
покриена со бел чаршаф. На неа беа поставени
седум чиничиња и седум канчиња. До нив седум
ножиња и вуљувчиња, а во секое чиниче по едно
лажиче. Крај ѕидот, едно до друго беа наредени
22 7
 Бидејќи беше мошне гладна и жедна,
Снежана од секое чиниче сркна по малку од
јадењето и касна по едно залче леб, а потоа од
секое канче се напи по една голтка вино, зашто не
сакаше на еден се да му изеде и испие.
Потоа, бидејќи беше многу уморена, Снежана
сакаше да легне во едно од креветчињата,
меѓутоа, ниедно не одговараше на нејзината
големина. Едно беше премногу долго, друго
премногу кратко, додека најпосле седмото не и
беше токму, па таа остана во него и брзо заспа.
Откако наполно се стемни, домаќините се
прибраа: тоа беа седум џуџиња кои во планината
бараа и копаа злато.Тие ги запалија своите седум
кандилца, па кога блесна виделината, забележа
дека некој беше дошол, зашто не беше се така Штом јаболкото беше готово, кралицата си го
како што беа оставиле, бојадиса лицето и се преправи во стара селанка,
Кој седел на моево столче?- праша првото џуџе, па се упати преку седумте ридови до куќичката на
- Кој јадел од моево чиниче? - праша второто, седумте џуџиња. Кога втаса тропна на вратата.
- Кој каснал од моево лепче? - додаде третото, Снежана ѕирна низ прозорецот, а кога ја виде
- Кој го гибнал моево овошје?- прозборе четвртото, селанката рече:
- Кој макал со моево виљувче?- запраша петото, - Не смеам никого да пуштам внатре. Тоа ми
- Кој сечел со моево ноже? - се зачуди шестото, го забранија седумте џуџиња.
- Кој пиел од моево канче?- налутено извика -Те разбирам - рече селанката, - јас лесно ќе
седмото. ги продадам јаболкава, ама едно сакам да ти
подарам.
- Не сакам - и одговори Снежана, - не можам
ништо да примам.
- Да не се плашиш? Да не мислиш дека е
отровно? - итро праша старицата, па продолжи:
- Еве јаболково ќе го преполовам, па ти изеди
ја црвената половина, а јас белата.
8 21

но сред шума, сред дрвцата малави,
кај седумте џуџиња вредни и палави,
Снежана стопати поубава е од вас.
Штом кралицата слушна дека огледалото
вака зборува почна да се тресе од лутина,
- Снежана мора да умре, па макар главата да
ја загубам! - возбудено рече маштеата,
Потоа отиде во една тајна и осамена соба во
која никој не влегуваше, па таму направи едно
многу отровно јаболко. Однадвор јаболкото
изгледаше убаво, од едната страна беше бело, а
од другата црвено, па секој што ќе го видеше ќе
посакаше да го изеде. Но оној што ќе гризнеше
макар и еден гриз, веднаш ќе умреше.
20
Потоа прво се обѕрна најмалото џуџе и на
своето постелче забележа мала длабнатина, па
извика:
- Некој седел на моево постелче!
Тогаш другите се стрчаа и гласно извикаа:
- И на моево постелче некој седел!
А кога седмото се доближи и погледна во
своето креветче, ја виде Снежана, која мирно
спиеше. Брзо ги викна останатите, кои дотрчаа и
извикаа во еден глас вчудоневидени. Ги донесоа
своите седум кандилца и ја осветлија Снежана.
9
 шуркаат околу неа и на неа, па го најдоа
отровниот чешел. Штом го извлекоа, Снежана се
поврати и им раскажа што се беше случило.
Џуџинања и овој пат ја предупредија да биде
внимателна и никому да не отвара.
Само што дојде дома, кралицата застана
пред огледалото и го запраша:
Огледало, огледало мое,
на земјава најубав кој е?
А тоа и одговори како и претходниот пат:
Најубава, кралице, вие сте кај нас.

- Господи! Господи! - извикаа од восхит, -

Колку е убаво девојченцево!
Толку многу и се восхитија што не сакаа да ја
разбудат, туку ја оставија и натаму да спие.
Седмото џуџе по еден час преспа кај своите
другари. Така измина ноќта.
Кога се раздени, Снежана се разбуди, па кога
ги виде седумте џуџуња се стаписа. Меѓутоа тие
беа мошне љубезни, па ја прашаа:
- Како се викаш? -Снежана, - одговори таа.
- Како дојде во нашава куќа?- продолжија да
ја прашуваат.

10 19

старата и рече:
- Еве сега убаво ќе те исчешлам.
Кутрата Снежана не помисли на никакво зло,
па и дозволи на старицата да ја исчешла. Но, кога
чешелот ја допре косата, отровот почна да
дејствува и девојката се онесвести и падна
наземи.
-Ти најубава! На твојата убавина што и нема
рамна, еве, и дојде крајот ! - рече пакосницата,
заминувајќи. Меѓутоа, за среќа, набргу се стемни,
па седумте џуџиња се вратија дома. Штом ја
видоа Снежана како мртва лежи наземи, веднаш
се посомневаа во маштеата. Почнаа да
18
Тогаш Снежана им раскажа како нејзината
маштеа беше заповедала да ја убие еден ловец,
но дека тој и го подарил животот под услов да не
се враќа во дворецот, па дека таа, кутрата, трчала
цел ден додека најпосле не ја нашла нивната
куќичка.
- Ако сакаш остани да ни бидеш домаќинка,
да ни готвиш, да ни ги местиш постелчињата, да не
переш, да ни шиеш и плетеш и да ја суредуваш
куќичкава, убаво ќе ти биде.
- Ќе останам, од се срце - одговори Снежана.
Девојчето остана кај нив и им ја суправаше
куќата. Сите беа задоволни.
Уште в зори џуџињата тргнуваа во планината
и бараа руди и злато, а се враќаа во
11
приквечерината, кога ги чекаше убава вечера што
им ја подготвуваше Снежана. Преку ден девојчето
остануваше, наполно само, па добрите џуџиња го
предупредуваа, велејќи му:
- Варди се од маштеата, зашто таа наскоро ќе
дознае дека си овде. Затоа никого не пуштај
внатре.
А кралицата, верувајќи дека ги изеде
Снежанините дробови, за ништо друго не
размислуваше, туку само за тоа дека повторно е
најубава, па застана пред огледалото и
го запраша:

Огледало, огледало мое,

на земјава најубав кој е?

преправи како да е сосем друга старица. Повторно

се упати накај седумте ритчиња кон куќата на
седумте џуџиња, тропна на вратата и извика:
- Убава стока продавам? Убава стока
продавам!
Снежана ѕирна низ прозорецот и викна:
- Помини си - замини си, никого не смеам да
пуштам внатре.
- Ако не смееш да пушташ внатре, да гледаш
сигурно не ти е забрането - рече старата, па го
извади отровниот чешел и го покрена нагоре.
На Снежана и се бендиса, па се измами и ја
отвори вратата. Кога се погодија за парите,

12 17
мила Снежана лежи на подот, па ниту мрда ниту
се движи - како да е мртва. Ја поткренаа, и
откако забележаа дека премногу е стегната со
појасот, го пресекоа. Таа почна полека да дише
и повторно и се врати животот.
Откако слушнаа што се случило, џуџињата
рекоа:
- Старата прематарка не била никој друг
туку злобната кралица. Варди се и никого не
пуштај внатре кога ние сме тука.
Кога пакосничката се врати дома, застана
пред огледалото, па го запраша:
Огледало, огледало мое
на земјава најубав кој е?
А огледалото како и обично и возврати:
Најубава, кралице, вие сте кај нас,
но сред шума, сред дрвцата малави,
кај седумте џуџиња вредни и палави,
Снежана стопати поубава е од вас. На ова огледалото и одговори:
Кога го слушна ова, кралицата сета крв и
јурна во срцето, силно се возбуди, зашто сфати Најубава, кралице, вие сте кај нас,
дека Снежана е пак жива. но сред шума, сред дрвцата малави,
-Ама сега ќе измислам нешто што ќе ти ја кај седумте џуџуња вредни и палави,
скине главата - злобно рече маштеата. Со Снежана стопати е поубава од вас.
ветроштиње и
магии, во што Кралицата се вчудовиде, зашто знаеше дека
добро се огледалото секогаш ја зборува вистината. Тогаш
разбираше, сфати дека ловецот ја беше измамил и дека
направи отровен Снежана се уште е жива.
чешел, па се Сега одново почна да размислува како да ја
уништи, зашто се додека не стане најубава на
светов, не ќе има ни мир ни спокојство.
16 13

Долго размислуваше и најпосле смисли: го
намачка лицето и се преправи во стара прематарка,
па никој не можеше да ја познае. Така преправена
се упати накај седумте ритчиња, втаса до куќата на
седумте џуџиња, тропна на вратата и извика:
-Убава стока продавам! Убава стока продавам!
Снежана ѕирна низ прозорецот и викна:
- Добар ден, бабичке, што продаваш?
- Се што ти душа сака. Имам појаси во сите
бои - одговори прематарката, па извади еден што
беше испреден од свила.
14
„Оваа добродушна жена можам да ја пуштам
внатре", си помисли Снежана, па ја поткрена
жапката на вратата и си купи еден убав појас.
- Ох, колку убаво изгледаш, ќерко мила - рече
итрата старица, - ела кај мене, јасубаво ќе
те опашам!
Не насетувајќи никакво зло, Снежана застана
пред неа и ја остави да и го опаше појасот. Но
старата баба ја обвитка и толку цврсто ја стегна
што Снежана го загуби здивот и се струполи како
мртва.
- Еве сега не си повеќе најубава - рече
старата, брзајќи да излезе.
Кога се стемни, седумте џуџиња се вратија
дома. Се стаписаа кога видоа како нивната
15