BỆNH HỌC ĐỘNG KINH

I. Khái niệm
Là sự rối loạn thần kinh trung ương theo từng cơn do sự phóng điện đột ngột và
quá mức của các neuron
 Độ ng kinh: có thể có sự rố i loạ n 1 hoặ c nhiều chứ c nă ng nhưng luôn có sự
rối loạn chức năng nhận thức (BN mấ t ý thứ c hoà n toà n).
 Cơn độ ng kinh chỉ xuấ t hiện theo từ ng cơn ngắ n, kéo dà i chỉ 3-5 phút.
 Cơn xuấ t hiện mộ t cá ch đột ngột, là m cho BN ko kịp đề phò ng do sự phó ng
điện độ t ngộ t củ a cá c neu ron.
 Cơn độ ng kinh có tính chất định hình, cơn sau giố ng hệt cơn trướ c do sự
phó ng điện độ t ngộ t củ a cá c neuron bệnh lý do cá c neuron nà y hoà n toà n
ko thể di chuyển đượ c, khu trú tạ i vù ng nã o bị tổ n thương.
II. Phân loại động kinh
1. Cơn độ ng kinh toàn thể:
Sự phó ng điện quá mứ c lan tỏ a, đố i xứ ng ở hai bên bá n cầ u nã o => cá c triệu sẽ
đố i xứ ng, đồ ng đều và đồ ng đều lan tỏ a ở cả hai bên cơ thể củ a BN.
2. Cơn độ ng kinh cục bộ:
Sự phó ng điện khu trú ở 1 bên vỏ nã o => tù y từ ng vị trí mà nó biểu hiện cụ c bộ
3. Cơn độ ng kinh cục bộ - toàn thể thứ phát:
Ban đầ u là cơn cụ c bộ , chỉ khu trú giớ i hạ n ở mộ t phầ n củ a vỏ nã o, nhưng ngay
sau đó lan tỏ a đố i xứ ng và đồ ng đều ở cá c bá n cầ u nã o => cơm độ ng kinh cụ c bộ -
toà n thể hó a thứ phá t đô i khi khô ng thể phâ n biệt đượ c vơi cơn toà n thể ngay từ
đầ u (sử dụ ng điện nã o đồ để phâ n biệt).
IV. Nguyên nhân:
- Bấ t thườ ng bẩ m sinh: sang chấ n sả n khoa
- Co giậ t phứ c tạ p do số t cao
- Di chứ ng viêm mà ng nã o, viêm nã o ( do nhiễm khuẩ n)
- Chấ n thương sọ nã o (là NN chủ yếu hâ y độ ng kinh ở tuổ i trưở ng thà nh)
- Khố i phá t hiện nộ i soi: u nã o á p xe nã o
- Bệnh lý mạ ch má u: độ t quỵ nã o (thườ ng gặ p ở ngườ i già )
 Sang chấn SK NK CTSN U não
Đột quỵ Thoái Hóa Co giật

0 -4 5 - 14 15 - 24 2 5 -4 4 4 5 -6 4 65+

V. Lâm sàng thể động kinh:

1. Động kinh cơ lớn:
- Cơn co cứ ng -> co giậ t toà n thể
- Mộ t số yếu tố kích thích cơn: stress, rố i loạ n giấ c ngủ , á nh sá ng nhấ p nhá y
- Có 3 giai đoạ n: Co cứ ng, co giậ t, doã i mềm
+ Gđ co cứ ng: mấ t ý thứ c độ t ngộ t, co cứ ng toà n bộ cơ thể (cơ hầ u họ ng co cứ ng đầ u tiên
=> khó thở => la hét chó i tai, hoang dã ), rố i loạ n thầ n kinh thự c vậ t nghiêm trọ ng ( khó
thở , thay đổ i nhịp tim, tă ng tiết đơm dã i
+ Gđ co giậ t: co giậ t toà n thâ n, ngừ ng hô hấ p, mặ t tím, có thể sù i bọ t mép, cắ n và o lưỡ i.
+ Gđ doã i mềm: Cá c cơ doã i mềm hoà n toà n (đá i dầ m), ý thứ c thu hẹp sau đó ý thứ c hồ i
dầ n (BN nằ m yên, hổ n hển, thở sâ u, ồ n à o => ý thứ c thu hẹp dầ n => sau đó dầ n tỉnh lạ i,
khô ng nhớ bấ t kỳ điều gì vừ a xả y ra)
2. Động kinh cơ nhỏ:
- Cơn vắ ng ý thứ c (chỉ mấ t ý thứ c)
- Gặ p ở trẻ 3-9 tuổ i, đá p ứ ng tố t điều trị (tiên lượ ng tố t)
- Tầ n xuấ t nhiều có thể gâ y chậ m lớ n, chuyển thà nh độ ng kinh cơ lớ n.
(bấ t độ ng, vẻ mặ t đờ đẫ n, á nh mắ t xa xă m, cá i nhìn trố ng rỗ ng vô hồ n => dễ nhầ m khi
đang tậ p trung suy nghĩ…)
“Điện nã o đồ khô ng phả i là tiêu chuẩ n và ng chẩ n đoá n độ ng kinh”
VI. Điều trị:
 Mụ c tiêu:
- Cắ t cơn độ ng kinh và dự phò ng tá i phá t
 (Từ khi xá c định điều trị độ ng kinh, BN phả i sử dụ ng thuố c liên tụ c trong
vò ng 18 thá ng, ko xuấ t hiện cơn tá i pahst nữ a thì ngừ ng thuố c)
 Nguyên tắ c điều trị:
- Chọ n đú ng thuố c điều phù hợ p tù ng loạ i cơn
- Dù ng từ kiều thấ p đến cao
- Dù ng đú ng, đủ liều quy định, khô ng đượ c tự ý giả m liều và dừ ng độ t ngộ t
(ko tuâ n thủ có thể khiến xuấ t hiện tạ ng thá i độ ng kinh liên tiếp => nguy
hiểm đến tính mạ ng)
- Ưu tiên đơn trị liệu
- Theo dõ i tá c dụ ng phụ củ a thuố c
- Sinh hoạ t điều độ , kiêng rượ u bia và bố trí cô ng việc hợ p lý để hạ n chế
nguy cơ xuấ t hiện cơn
 Lự a chọ n thuố c điều trị:
- Valproic acid (Depakine): điều trị phầ n lớ n cho cá c dạ ng độ ng kinh (cơ
lớ n)
- Phenytoin và Carbamazepin (Tegretol): Độ ng kinh co cứ ng co giậ t, độ ng
kinh cụ c bộ
- Barbituric (Phenobarbital, Gardenal): Độ ng kinh toà n thể, ĐK cụ c bộ , trạ ng
thá i độ ng kinh.
- Ethosuximide (Zarontin): cơn vắ ng ý thứ c (độ ng kinh cơ nhỏ )