Professional Documents
Culture Documents
طةمييةكا بةريتانى بوو ،ياكؤ ل ساالَ 0261ىَ ،ئيَكةميَن ئنطليزييَن ثاقذ (ييَن نؤكة ناظدار ب
حةجى)ذ ثليمؤس ذ بةريتانيا بؤ جيهانا نؤى ظةدطوهاسنت ئةظ ريَكةفتنامةيا هاتبوو نظيَسني
.
داكؤ طةرنتييا طةهشتنا ثةنابةريَن نؤى بؤ جهىَ دووثات بكةت؛ ل وياليةتيَن ئيَكطرتن ييَن
هاتية دورستكرن
دناظ ئةوان كؤضةريَن نؤى ييَن ذاليىَ كومثانيا فرجينيا ظة هاتينة رازيكرن ،كؤ بةرةظ جيهانا
نؤى بضن ،هندةك ذ وان كؤضةريَن بةريتانى بوون ل هؤلةندا ئاكنجيبوون ،ئةظة كومةكا
ثةنابةريَن (ثيلطرميز) بوون ،دطةل ئاكنجييَن جيَمس تاون زؤر جودا بوون ،ئةو لدؤيظ
دةستكةفتان نةدضوون ،بةلكؤ (ل باذيَرةكىَ يىَ دكةفيتة سةرىَ طرةكىَ دطةريان) ،واتة
كومةلطةهةك منوونةيى ياكؤ هةمى جيهانى وىَ ثةسةند بكةت ،ئةوان دظيا ل جهةكىَ بذين ،كؤ
شوين كةفتييَن وان نةكةفنة ذيَر كارتيَكرنا ضوو هيَزيَن دةرةكى و جلهةكىَ كؤ بشيَن ب ياسا
ئايينى و مةزهةبى ذيانا خؤ ببنة سةرى.
ل ساالَ 0261ىَ53 ،ئاوارة ،كؤ ذ ذن ،زةالم و زارؤكان ثيَك دهاتن ب طةشتيا (مةى فالوةر)ذ
ئةقيانؤسىَ ئةتلةسى دةست ب كؤضبةرييا خؤ كر ،هةروةسا 21كةسيَن دى ذى كؤ ذ
سةرباز ،كريَكار و خزمةتكار ل طةميىَ سوار بوون ل ذيانةك نؤى ل جيهانا نؤى دطةريان،
ثةنابةرا ئةو ب (بيانى) دابوون نياسني .ئاوارةيان دبنةرةت دا دظيا بةرةظ فرجينيا بضن و
ثاشى ل ثيلمؤت ل ماسا ضؤست بهيَنة خوارىَ ،بةىلَ هروباى ئةو ذ ريَكا وان ديركرن ،هندةك
ريَبواران رِاطةهاندبوو ئةو برِيارا ل فرجينيا ل سةر هاتية سةثاندن ،ل وةالتىَ بيانى يىَ
باكؤرى دا ضوو بايةغ نةبوو.
بةىلَ ئيَك ذ ريَبةريَن كؤضبةران بناظىَ (ويليام براد فؤرد) ،دابوو دياركرن كؤ ريَبوار طظاشتنا ل
سةر وان ناكةن و هةردةمىَ ثةنابةر طةهشتنة كةنارى ،دىَ ب ئازادييا خؤ شاد بن ،ذبةركو
ضوو كةسان دةستهةالت ل سةر وان نينة ،برادفؤرد و هةظاليَن خؤ ذظان ثيَشهاتان نةد زار
ببوون ،ئةوان دزانى مانا وان طريَداي ب ظىَ كومةلطةهىَ ية و ثيَدظى سةرةدةرييةك طوجنايى
هةية ،ذبةر هندىَ ئةوان دظيا ثةيوةندىَ ب وان ياسايان بكةن ئةويَن كةنيسة ثةيرةو دكةن،
لدةمىَ طةهشتينة سةر كةنارى و هاتينة خؤارىَ ،ل 02ئةيلؤالَ 0261ىَ ،ثةميانا (مةى
فالوةر) دطةل 016نةفةريَن بةريتانيان دطةل ئةمريكيان .مؤركر و تيَدا دياركر ئةو
رازيبووينة بؤ ريَكخسنت و ثاراستنا خؤ ب رةنطةكىَ باشرت دطةل كومةلطةهةك سياسى و
مةدةنى ئيَك بطرن ،هاريكار و هةظثةميان بن دطةل دا .هةروةسا ياسا ،ريَورسم ،جىَ بةجيَكرن
و سيستةمىَ حكوومةتىَ ب رةنطةكىَ ،كؤ دلَنيايىَ بدةت بؤ بةرذةوةندييَن طشتى ييَن
كؤضةرنشينا باش و طوجناينة ثةيرةو بكةن و ثابةندىَ جىَ بةجيَكرنا وان بن .د راستيدا،
ثةميانا مةى فالوةر ئةجنامةكىَ شؤرةشطيَرانة بوو كؤ بريَكا وىَ حكوومةتةك ئيَكطرتى ثىَ
بهيَتة دورستكرن.
ثةميانا مةى فالوةر ئيَكةمني ثةميان بوو ذ وان ثةميانيَن زؤر لدةمىَ كوضكرنا خةلكىَ بؤ
جيهانا نؤى وةك ثيَدظييةك هاتية دارشنت ،ئةو هزروبريييَن دظيان ب ئيَكطرتنىَ حكوومةتةكىَ
دورست بكةن بوون ثرةنسيثةك دميَشكىَ ئةمريكيان دا هاتبوون ضةسثاندن .ل ساالَ
0261ىَ ،لدةمىَ (ويليام ثن) ،ياسايا كؤضبةران داية بةرضاظ ،دابوو دياركرن" ،هةر
حكوومةتةك ب هةر ثيَكهاتةكىَ ذ خةلكىَ د ريَظةبرنا كارووباران دا سةربةخؤية ،لدةمةكيَدا
ياسا ل سةر هةمى كةساية و خةلك ثشكدارىَ وىَ ياسايىَ نة .ذبةركو ئازاديا بىَ طوهدان
تؤندؤتيذى ية ،طوهدانا بىَ ئازادى بةندايةتيية.
ديرؤكنظيَس (هؤط برؤطان) ،دةربارةى ظىَ ثةمياننامىَ داية دياركرن ،ل ضةرخىَ هةظدىَ ل
نيؤئنطلةند ،ل ضةرخىَ هةذدىَ ل كنتاكى ،ل ضةرخىَ نؤزدىَ ل هةمى دةظةريَن تيكساس،
كاليفؤرنيا ،ئايوةوا ،ئؤرطون ب نةهؤشيارى ،بةىلَ ب هويرى ثةيرةو كر بوو .ئةظ ثةميانة بو
ئةطةرىَ هندىَ شوين كةفتييَن كؤضبةران هةست بهندىَ بكةن ،كؤ ذيان ،ئابؤر و ئايندىَ وان ل
ذيَر سيبةرا ياسايان ثاراستى نة ،ئةظة هةمى ريَكخوشكةر بوون بؤ مةزنرتين ريَكةفنت و
دةستورىَ وياليةتيَن ئيَكطرتييَن ئةمريكا.
طرنطيا ثةميان مةيى فةالوةر ،ذبةركؤ ئيَكةمني بةلطةنامة تيَدا ريَك دايى سيستةمىَ
خؤبريَظةبرنىَ ل جيهانا نؤى بهيَتة دورستكرن .ئةظة سيستةمة وةك سيستةمةكىَ سةركةفتى
و ضاالك تا ساالَ 0260ىَ ،لدةمىَ ثليمؤس بووية ثارضةك ذ ماسا ضوست ذاليىَ
كؤلؤنياليزميانظة .هةروةسا مةيى فالوةر بزاظةكا سةركةفتى يا دميوكراسى و رؤلةكىَ طرنط د
داخوازييَن بةردةوام ييَن ثاشةرِؤذىَ ييَن داطيَرطةهان بؤ سةربةخؤبوونىَ ذ بةريتانيا طيَرا بوون.
هةورةسا بؤ ئةطةرىَ ريَكخسنت و دورستكرنا وى نةتةوةى ياكؤ لدوماهيىَ بووية وياليةتيَن
ئيَكطرتييَن ئةمريكا
دابةشكرنا جوطرافيا و ثةيدابوونا سيَزدة كؤلؤنيان (داطيَرطةهان)
هيَشتا لساالَ 0772ىَ ،ل دةظةريَن كةناريَن ييَن ئةتلةسى 05كؤلؤنى هةبوون ،كؤ نزيكى
0111هزار ميالن خبؤظة طرتبوون ،ذ مني تا دطةهشتة جؤرجيا نزيكى دوو مليؤن كةسان
تيَدا دذيا ،هةمى دبن ئااليىَ بةريتانيا ظة بوون ،بةىلَ نةطةهشتبوون ناظةراستىَ ئةمريكا ،ضيايَن
ئةثالش ،كؤ رووبةرةكىَ زؤر بةرفرهة خبؤظةطرتبوو و ببوو ئاستةنط دطةهشتنا وان بؤ
ناظةراستىَ ئةمريكا .هةر ضةندة هندةك ذ وان لةشكةر هةبوون و دشيان بطةهن دةظةرىَ .ئةو
وياليةتيَن ئاكنجيبوون تيَدا ئةظة بوون :ل ساالَ 0261ىَ ،فرجينيا ،ل ساالَ 0201ىَ،
نيؤيؤرك ،ساالَ 0261ىَ ،ماستشوستس ،ساالَ 0265ىَ ،نيوهامشر ،ساالَ 0251مرييالند،
ساالَ 0253ىَ ،كنكيت ،ساالَ 0252ىَ ،ورد ئايلةند ،ساالَ 0251ىَ،ودلوير ،ساالَ 0231ىَ،
كارؤلينا باكؤر ،ساالَ 0221ىَ ،نيوجرسى ،ساالَ 0271ىَ ،كارؤلينا باشؤر ،ساالَ 0216ىَ،
ثةنسلفانيا و ساالَ 0755ىَ ،جؤرجيا.