MỤC TIÊU:

• Nêu lên một số tồn tại trong lĩnh vực chăm

sóc sức khỏe tại Việt nam,

• Nêu bật vai trò, lợi ích của mô hình YHGĐ

thông qua các nguyên lý hoạt động của
YHGĐ

2
Tình huống giả định 1
• Giả sử bạn không phải là 1 BS, và
bạn có con nhỏ đang sốt cao, bạn sẽ
đưa con đến khám tại đâu?
– Nhà thuốc tây
– Phòng mạch tư
– Phòng mạch tư BS CK Nhi
– Trạm Y tế phường xã
– Phòng khám đa khoa tư, BV tư
– BV đa khoa công
– Bệnh viện chuyên khoa Nhi
3
Vấn đề
• Bất bình đẳng trong chăm sóc y tế
• Mất cân đối trong việc tổ chức và sử
dụng các cơ sở y tế các cấp
• Tình trạng khám bệnh vượt cấp
• Quá tải tại các BV tuyến trên
• Quyền lợi của bệnh nhân không được
bảo đảm

4
Tình huống giả định 2
• Giả sử bạn không phải là 1 BS, và
bạn đột ngột có những cơn chóng mặt
kịch phát thành từng cơn rất ngắn,
nhưng dữ dội, kèm buồn nôn, bạn sẽ
tìm đến khám chuyên khoa nào?
– BS đa khoa,
– BS CK Tai mũi họng
– BS CK Nội thần kinh

5
Vấn đề
• Bệnh nhân tự lựa chọn khám chuyên
khoa,
• Không có sự sàng lọc trước, ➜ BS GĐ có vai trò sàng lọc bệnh:
- Không có nghĩa là làm hành chính
- Phải khám, CĐ đúng bệnh để cần

• Không được chuyển bệnh đúng

thiết mới chuyển đúng CK (đi được
1/2 đường rồi)

chuyên khoa.

6
Tình huống giả định 3
• Giả sử bạn là BS trực cấp cứu và bạn đang
xử trí một trường hợp đột quỵ nhồi máu
não; một người lạ tự nhận là bác sĩ đa khoa,
đồng thời là người thân của bệnh nhân,
muốn nắm rỏ về tình trạng bệnh lý của bệnh
nhân, bạn sẽ xử trí như thế nào?
– Khai thác thêm tiền sử, cho xem các kết quả
CLS và tích cực giải thích.
– Tranh thủ khai thác tiền sử, tránh né trả lời chi
tiết, không cho tiếp cận bệnh án cũng như các
kết quả CLS.
7
– Kiếm cớ tránh tiếp xúc.
Vấn đề
• Quan hệ giữa bác sĩ điều trị và đồng
nghiệp,
• Quan hệ giữa bác sĩ điều trị và bệnh
nhân/thân nhân bệnh nhân,
• Cầu nối giữa bác sĩ điều trị và bệnh
nhân/thân nhân bệnh nhân,
• Quyền lợi chính đáng của bệnh nhân được
bảo vệ?
• Hoạt động của nhân viên y tế được bảo
vệ? 8
Y HỌC GIA ĐÌNH LÀ GÌ?
➢ YHGĐ là 1 CK y học cung cấp kiến thức và
thực hành cho CSSK cá nhân và gia đình
một cách liên tục và tòan diện

➢ YHGĐ là 1 CK rộng lồng ghép của các khoa

học sinh học, lâm sàng và hành vi.

➢ Phạm vi thực hành của thầy thuốc YHGĐ

bao gồm mọi lứa tuổi, các giới, tất cả các cơ
quan trong cơ thể và mọi bệnh tật
➜ Rất rộng: bao gồm cả nội ngoại sản nhi nhiễm,…
Phòng mạch tư: có thể chuyên khoa hoặc đa khoa, tổng quát nhưng đa số chỉ là nội.

9
Y HỌC GIA ĐÌNH LÀ GÌ?
➢ CK YHGĐ là kết quả của sự tiến triển và nâng
cấp của thực hành đa khoa và được định nghĩa
trong bối cảnh gia đình.

➢ YHGĐ phục vụ chăm sóc KCB ngoại trú tại tuyến

cơ sở và có thể hiểu là CK đa khoa. ➜ Học hết các chuyên khoa
nhưng ở 1 mức độ nhất định

➢ Các CK khác phát triển theo hướng đi sâu vào

chuyên môn. YHGĐ theo hướng thực hành
ngoại trú và mang tính cá nhân, gia đình và cộng
đồng của mọi CK đưa vào CK mình.

10
11
Sáu nguyên lý của YHGĐ
1. Chăm sóc ban đầu, tổng quát, toàn diện
2. Chăm sóc liên tục
3. Chăm sóc phối hợp
4. Hướng phòng bệnh
5. Hướng cộng đồng
6. Hướng gia đình
12
Six Principles of Family Medicine
1. Primary care, holistic modelling
2. Longitudinal continuity
3. Care coordination
4. Preventive based care
5. Community based care
6. Family based care
13
Chăm sóc ban đầu - Primary care
Kỳ vọng người bệnh sẽ nghĩ tới BSGĐ đầu tiên

• Xử trí cấp cứu ban đầu Khác cấp cứu ngoại viện, cấp cứu nội viện.
• Dễ tiếp cận nước tư bản không có hệ thống trạm y tế ➜ mọi thứ đều phụ thuộc bác sĩ gia đình
• Gần gũi và luôn sẵn sàng
• Đáp ứng đa số các tình huống
• Đa chuyên khoa
• Tự đào tạo liên tục theo đòi hỏi ➜ cần thiết: tuỳ theo khu vực địa lý.
• Thực hành trong những môi trường khác nhau
• Bị bó buộc trong điều kiện trang thiết bị nhất
định
người giàu có nhất khoa không phải là chuyên khoa, mà là bác sĩ tổng quát:
- khám bệnh tạp + dễ thương
14
LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG CỦA YHGĐ

Ngoại

Sản
Nội

YHGĐ
Nhi
Các
CK
khác
Cộng Nhiễm
đồng

15
 Asthme
CÁC MẶT BỆNH ĐƯỢC CHĂM SÓC BỞI BÁC SĨ GIA ĐÌNH TẠI PHÁP

Dépression
Société Française de Médecine Générale. 1998;58:1-84.

Toux
Bronchite aiguë
Jambes lourdes
Angine
Asthénie
16
Constipation
Plainte abdo
Varices
Humeur dépressive
Algie
Anxiété
Arthrose
Diabète
2,96

Diabète
Lombalgie
Arthropathie
Angor
3.34
I Coronarienne
Rhinopharyn
Etat afébrile

Hyperlipidémies
Exam Syst
Insomnie

4.93
Hyperlipidémie
Etat fébrile

HTA
Vaccination

13.68
HTA

CNGE
16.00

12.00
14.00

10.00

4.00

2.00
8.00

6.00

0.00
Chăm sóc toàn diện - holistic modelling

• Chăm sóc hướng bệnh nhân

• Sinh học – tâm lý – xã hội
• Tiếp cận hướng bệnh nhân trong gia đình và
môi trường của họ
• Xử lý đồng thời tất cả các vấn đề sức khỏe
• Lượng giá những nguyên nhân và hậu quả
tâm lý, xã hội
• Lưu ý đến mối tương quan lợi ích / nguy cơ

17
« Bệnh nhân bị bệnh gì? »
Khai thác thông tin bệnh nhân

Tiền sử cá nhân

Than phiền
Chẩn đoán bệnh
Triệu chứng - quyết định điều trị
chủ quan

Triệu chứng
thực thể
3 lĩnh vực thông tin cần khai thác
Tiền sử
1 2
gia đình
3
Tiền sử cá Cảm nhận cá
nhân nhân của BN Gia đình
Than phiền Nội dung và ý Môi trường
nghĩa của các sống
Triệu chứng
chủ quan than phiền Hoạt động
Triệu chứng nghề nghiệp
thực thể
BN

Chẩn đoán tổng thể - quyết định phù hợp

Chăm sóc toàn diện - holistic modelling

• Chăm sóc hướng bệnh nhân

• Sinh học – tâm lý – xã hội
• Tiếp cận hướng bệnh nhân trong gia đình và
môi trường của họ
• Xử lý đồng thời tất cả các vấn đề sức khỏe
• Lượng giá những nguyên nhân và hậu quả
tâm lý, xã hội
• Lưu ý đến mối tương quan lợi ích / nguy cơ

21
 Chăm sóc liên tục - Longitudinal continuity
• Từ khi sinh ra đến khi qua đời
• Chăm sóc thường xuyên
• Bệnh sử : lịch sử liên tục về bệnh lý của bệnh
nhân
• Theo dõi lâu dài: các bệnh lý mạn tính
• Hồ sơ bệnh án YHGĐ
• Đồng hành cùng bệnh nhân

22
Phối hợp chăm sóc y tế - Care coordination

• Tư vấn cho bệnh nhân

• Tổng hợp thông tin ở mức độ cá nhân và
cộng đồng
• Làm việc theo nhóm
• Điều phối những thành phần khác trong chăm
sóc y tế cho bệnh nhân
• Mạng lưới chăm sóc
• Thông tin liên lạc

23
Y tế cộng đồng - Community based care

• Quản lý chăm sóc người lành

• Dự phòng
• Giáo dục sức khỏe
• Tầm soát
• Nghiên cứu lâm sàng
• Dịch tể học
• Lượng giá
• Quản lý chất lượng
• Tầm quan trọng của kinh tế y tế
24
LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG CỦA YHGĐ

Ngoại

Sản
Nội

YHGĐ
Nhi
Các
CK
khác
Cộng Nhiễm
đồng

26
 Asthme
CÁC MẶT BỆNH ĐƯỢC CHĂM SÓC BỞI BÁC SĨ GIA ĐÌNH TẠI PHÁP

Dépression
Société Française de Médecine Générale. 1998;58:1-84.

Toux
Bronchite aiguë
Jambes lourdes
Angine
Asthénie
27
Constipation
Plainte abdo
Varices
Humeur dépressive
Algie
Anxiété
Arthrose
Diabète
2,96

Diabète
Lombalgie
Arthropathie
Angor
3.34
I Coronarienne
Rhinopharyn
Etat afébrile

Hyperlipidémies
Exam Syst
Insomnie

4.93
Hyperlipidémie
Etat fébrile

HTA
Vaccination

13.68
HTA

CNGE
16.00

12.00
14.00

10.00

4.00

2.00
8.00

6.00

0.00
BỘ MÔN YHGĐ - TĐHYKPNT
• Phổ biến khái niệm YHGĐ, mô hình
khám chữa bệnh theo YHGĐ
• Xây dựng đội ngũ BS chuyên khoa
YHGĐ có kiến thức và năng lực phù
hợp cho hoạt động khám chữa bệnh
theo mô hình YHGĐ

28
Triển khai phòng khám chuyên khoa y học gia đình tại BV
Bình Tân, BV Q10 với sự hỗ trợ của GS.Bỉ 30
CÁM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA QUÝ VỊ

31