1) Bakit itinuturing na pagtataksil gawaing pampagsasalin sa panahon ng
Romano? Ayon kay Mildred Larson, “Ang pagsasalin ay muling paglalahad sa tumanggap na wika ng tekstong naghahatid ng mensaheng katulad ng sa simulaang wika ngunit gumagamit ng piling mga tuntuning panggramatika at mga salita ng tumatanggap na wika.” Maliwanag na may dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin ang SL o Simulaang Lengguwahe at TL o Tunguhang Lengguwahe. Tungkulin ng isang tagasalin na mailipat sa wikang pinagsasalinan ang tunay na mensahe at nais pakahulugan ng awtor sa kaniyang akda. Nararapat lamang na maging tapat ang isang tagasalin sa pagsasalin ng isang akda. Naituring na pagtataksil ang gawaing pampagsasalin sa panahon ng Romano sapagkat nawawala ang pagiging tula ng isang tula kapag ito ay isinalin sa ibang wika. Naiiba ang diwang nais ipahayag ng isang tula kapag ito ay ginamitan ng pagsasalin. Hindi napagtatagumpayan ng tagasalin ang kaniyang tungkulin sa pagsasalin. Nauungkat dito ang kawikaang Italyano na “Traduttore traditore” o “tagasalin,salarin” na pinag-ugatan ng gawaing pampagsasalin ay isang pagtataksil, dahil noon ang pagsasalin ay itinuturing na isang hamak at parasitikong gawain at ang tagasalin ay napaparatangan ng hindi nito pagiging malikhain.
2) Pananakop bang maituturing nang isinalin sa katutubong wika ang katuruan
ng simbahan? Bakit?
Mayroon na tayong sariling sibilisasyon, gobyerno at relihiyon. May sariling
paniniwala, kultura at sinasamba bago pa man dumating ang mga Kastila. Maituturing ko na paraan ng pananakop ang pagsasalin ng mga katuruan ng simbahan sa ibang wika. Oo, layunin lamang ng pagsasalin na ito na maihatid ang mga katuruan ng simbahan at maiparating ang salita ng Diyos sa paraang mauunawaan ng makikinig. Ngunit lingid sa ating kaalaman na ang tunay nilang layunin kung bakit nila isinalin sa wikang katutubo ang katuruan ng simbahan ay upang tumatak sa ating isipan at damdamin ang kanilang mga ideolohiya, paniniwala at pananampalataya. Dahil sa oras na maunawaan at tanggapin natin ang pananampalataya sa Diyos na Kristiyano ay nagpasakop at tinangggap na rin natin ang kapangyarihan ng mga Kastila. Sila ay nagtagumpay sa kanilang layunin na baguhin ng tuluyan ang ating paniniwala, ideolohiya at pananampalataya.
3) Pagtataksil pa rin bang maituturing ang pagsasalin sa panahon ngayon?
Sa kasalukuyang panahon, hindi na maituturing na pagtataksil ang pagsasalin
dahil ito ay gamit na natin sa lahat ng bagay. Nakikita na rin natin ang kahalagahan at malaking tulong nito sa ating pang-araw-araw na pamumuhay. Napakaraming aklat na gamit natin ngayon sa ating pag-aaral ang bunga ng pagsasaling-wika. Ito ang nagbibigay-liwanag upang mas maunawaan natin ang ating kasaysayan. Dahil sa pagsasaling-wika, nagagawa nating maintindihan ang kultura, pamumuhay at salita ng mga banyagang bansa. Resulta nito ang pagkakaroon natin ng pagkakaunawaan at ating pagpapahalaga sa kultura, kasaysayan at wika ng bawat isa. Isa ito sa dahilan kung bakit patuloy ang pagyabong ng ating wikang Filipino kasama na rito ang mga awtor at tagasalin na patuloy rin ang nagiging pag-unlad dahil sa kanilang mga akda na nakarating sa iba't ibang panig ng daigdig. Sa halip na pagtataksil, atin nang mapapatunayan na sa panahon ngayon ang pagsasalin ay isang pagliligtas. Dahil sa gawaing pampagsasalin ay nagkaroon ng higit na mahabang buhay ang mga orihinal na akda at nakarating sa higit na malaking bilang nang mambabasa.