Ổn Định Dầm

ỔN ĐỊNH DẦM
Chương 3: Ổn định cấu kiện dầm

Nội Dung
Buổi 1:
 Ổn định dầm tiết diện chữ nhật chịu uốn thuần túy
 Ổn định dầm tiết diện chữ nhật chịu nén lệch tâm
 Ổn định dầm tiết diện chữ nhật chịu uốn ngang phẳng
Buổi 2:
 Ổn định dầm tiết diện chữ I chịu uốn thuần túy
 Ổn định dầm tiết diện chữ I chịu uốn thuần ngang phẳng
 Ví dụ minh họa
Ổn định cấu kiện dầm chịu uốn
Các giả thiết:
Vật liệu làm việc trong giới hạn đàn hồi
Khi mất ổn định các tiết diện của dầm vẫn không thay đổi
hình dạng (bản bụng của dầm không bị vênh)
Dầm có tiết diện hẹp, chịu uốn trong mặt phẳng yOz, có
độ cứng EIx và EIy chênh lệch nhiều  khi mất ổn định
dầm bị uốn trong hai mặt phẳng xOz và yOz đồng thời
còn bị xoắn trong mặt phẳng xOy.
3.1. Ổn định của dầm có tiết diện chữ nhật hẹp chịu uốn
thuần túy
3.1.1. Dầm có hai đầu đặt tự do trên hai gối tựa u
My1
m
M v
M M
a) z c) y Mx1
x1
y1
m θ
L
u d) z1
b) Mx1
Mz1 Mz1
z1
x My1  x1
M My1
y1
Hình 3.1
• Giả thiết dầm đặt tự do trên hai gối tựa và tại tiết diện trên gối có liên kết cản
• trở không cho tiết diện xoay trong mặt phẳng xOy.
Qui ước chọn chiều dương của các moment uốn và xoắn như trên H. 3.1d.
• Khi M < Mth  dầm chỉ bị uốn trong mặt phẳng yOz.
• Khi M = Mth  dầm bị mất ổn định và bị cong ra khỏi mặt phẳng uốn ban đầu yOz 
uốn trong mặt phẳng xOz và hiện tượng xoắn trong mặt phẳng xOy
3.1. Ổn định của dầm có tiết diện chữ nhật hẹp chịu uốn
thuần túy
3.1.1. Dầm có hai đầu đặt tự do trên hai gối tựa

 Các phương trình vi phân khi uốn và khi xoắn tương ứng có dạng:
d 2v M x1
  (3.1)
dz 2 EI x
d 2u M y1 (3.2)
2

dz EI y
d  M z1
 (3.3)
dz GI z
trong đó: EIx, EIy - độ cứng khi uốn của dầm đối với các trục x và y
GIz – độ cứng khi xoắn của dầm
3.1. Ổn định của dầm có tiết diện chữ nhật hẹp chịu uốn thuần túy
hb3 b hb3
Với dầm có tiết diện chữ nhật hẹp: Iz  (1  0.63 ) 
3 h 3
Xác định moment Mx1, My1, Mz1  chiếu vectơ momen M lên các trục x1, y1, z1.
• Từ Hình 3.1b và 3.1c ta được:
du
M x1  M cos   M ; M y1  M sin   M  ; M z1  M sin   M
dz
Thay các giá trị này vào các Pt. (3.1), (3.2), (3.3) ta được:
d 2v M
 (3.4)
dz 2 EI x
d 2u M
 (3.5)
dz 2 EI y
d M du
 (3.6)
dz GI z dz

 Hai phương trình (3.5) và (3.6) là những phương trình chỉ xuất hiện khi
mất ổn định
 Lấy đạo hàm Pt. (3.6) rồi thay giá trị của d2u/dx2 từ Pt. (3.5) ta được
phương trình vi phân theo chuyển vị θ như sau:
d 2
2
 k  0 (3.7)
dz
Nghiệm của Pt. (3.7) có dạng: θ = Asinkz +Bcoskz
trong đó:
1
kM (3.8)
EI y GI z
Điều kiện biên: tại z = 0 và z = L, θ = 0,  B = 0 và Asinkz = 0.
• Nếu A = 0 thì θ = 0, lúc này dầm không mất bị mất ổn định

• Dầm mất ổn định thì A ≠ 0  sin(kL)= 0  kL = π, 2 π, 3 π ….
 Momen uốn tới hạn nhỏ nhất tương ứng với kL = π

M th  EI y GI z (3.9)
L
• Công thức cho thấy Mth không phụ thuộc độ cứng EIx
• Kết luận này đúng với giả thiết độ võng v nhỏ và giả thiết này chỉ thích hợp
trong trường hợp tiết diện hẹp, tức là tỉ số b/h nhỏ
• Nếu tỉ số b/h lớn thì ảnh hưởng của sự uốn trong mặt phẳng yOz
sẽ đáng kể và không thể bỏ qua được
M th 
 Ứng suất tới hạn  th   EI y GI z
Wx LWx
bh3 2I x hb3
Tiết diện chữ nhật: Ix  Wx  Iz 
12 h 3
2
 hb3 I y h 12  GE Iy
 th  GE 
 L 3 4 I x bh 3
L Ix
b
3.1.2. Dầm có hai đầu ngàm
• Đường biến dạng trong mặt phẳng xOz như trên Hình 3.2.
L/2
L
x
Hình 3.2
• Khỏang giữa hai điểm uốn với chiều dài L/2 dầm làm việc giống như trường hợp
dầm tựa đơn có chiều dài bằng L/2.
 Momen tới hạn cho bởi:
2
M th  EI y GI z (3.10)
L
3.2. Ổn định dầm có tiết diện hình chữ nhật hẹp chịu nén lệch tâm
• Khi P = Pth  thanh bị mất ổn định

 xuất hiện hiện tượng uốn trong
mặt phẳng xOz và hiện tượng xoắn
quanh trục của thanh.
• Momen uốn và xoắn:

M x1  P ( e cos   v )  Pe  M (3.11)
M y 1  M   Pu (3.12)
du
M z1  M (3.13)
dz
• Thay các giá trị này vào các Pt. (3.2)

và (3.3)  hai phương trình vi
Hình 3.3 phân để xác định lực tới hạn
• Phương trình vi phân để xác định lực tới hạn

d 2u M   Pu
  (3.14)
dz 2 EI y
d M du
 (3.15)
dz GI z dz
Tích phân phương trình (3.15) ta có:
M
 u  C1
GI z
• Điều kiện biên: khi z = 0, θ= 0 và u = 0. Từ đó suy ra C1 = 0

M
 u
(3.16)
GI z
• Thay giá trị của θ từ Pt. (3.16) vào Pt. (3.14) ta được:
d 2u M2
EI y 2   u  Pu
dz GI z
d 2u M 2  PGI z
 u0 (3.17)
dz 2 EI y GI z
Trong đó: M 2  PGI z

k (3.18)
EI y GI z
Nghiệm của Pt.(3.17) có dạng: u = Asinkz +Bcoskz (3.19)
• Từ các điều kiện biên: khi z = 0, u = 0,  B = 0
Khi z = l, u = 0,  A sinkL = 0
• Điều kiện để hệ mất ổn định là A ≠ 0  sinkL = 0,  kL = π, 2 π, 3 π ….
• Thay kL = π vào Pt. (3.17)  giá trị tới hạn nhỏ nhất của lực nén Pth và Mth
 2 EI y
M th2  Pth GI z  2
GI z (3.20)
L
 2 EJ y
Pth 
L2
 2 EI y
M th2  Pth GI z  2
GI z (3.20)
L
• Lực tới hạn : Thay M th  Pth e vào công thức (3.20) ta được:
2
P e  Pth GI y GI z 
2 2
th EI y GI z (3.21)
L2
 Giải pt (3.21) ta sẽ được Pth
• Nhận xét:
• Nếu e = 0, Mth = 0, công thức (3.20) có dạng:  2 EI y
Pth 
L2
• Nếu Pth = 0, công thức (3.20) có dạng: M th 

EI y GI z
L
3.3. Ổn định dầm có tiết diện chữ nhật hẹp chịu uốn ngang phẳng
3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

Dầm đặt trên hai gối tựa chịu lực tập trung P đặt tại trọng tâm tiết diện ở giữa nhịp
• Momen uốn và momen xoắn

tại tiết diện bất kỳ ở trạng
thái biến dạng:
d 2u M y1 d M z1
Thay các đại lượng trên vào Pt.(3.2)   và (3.3) 
Hình 3.4 dz 2 EI y dz GI z
 các phương trình vi phân để xác địnhlực tới hạn

• Phương trình vi phân để xác định lực tới hạn
d 2u P
EI y 2   z (3.22)
dz 2
d P du P
GI z  z  (  u ) (3.23)
dz 2 dz 2
Lấy đạo hàm Pt.(3.23) theo z ta được
d 2 P d 2 u
GI z 2  z 2 (3.24)
dz 2 dz
d 2u
Thay từ Pt.(3.24) vào Pt.(3.22)  phương trình vi phân theo θ
dz 2
d 2
2
 k z  0
2 2
(3.25)
dz
P2
k 
2
Trong đó: 4 EI y GI z (3.26)

• Viết nghiệm của Pt.(3.25) dưới dạng chuỗi vô hạn:

   ci z i (3.27)
i 0
Thay biểu thức (3.26) và giá trị đạo hàm bậc hai của nó theo z vào Pt.(3.25)
 
 i(i  1)ci z
i 0
i 2
k z
2 2
 i 0
c z
i 0
i
(3.28)
Sau khi biến đổi, nghiệm của Pt.(3.27) có thể đưa về dạng:
k2 4 k4 k6
  c0 (1  z  z 
8
z 12  ...) 
3 .4 3.4.7.8 3.4.7.8.11.12
k2 4 k4 k6
 c1 z (1  z  z 
8
z 12  ..... (3.29)
4.5 4.5.8.9 4.5.8.9.12.13
du
0
dz
d
Nên từ (3.23)  0
dz
Lấy đạo hàm của Pt.(3.29)
d  k2 4 k4 8 k6 
 c1 1  z  z  z 12  .... (3.30)
dz  4 4.5.8 4.5.8.9.12 
Cho z = L/2 ta được:
4 8 12
k2  L k4  L k6 L
c1 (1          0
4  2  4.5.8  2  4.5.8.9.12  2 
2 3
Khi dầm mất ổn định c1 ≠ 0  1- a + a / 10 – a / 270 + …. = 0 (3.31)
k 2 L4 Pth L4
Với: a 
64 256GI x EI y (3.32)

• Nghiệm nhỏ nhất của Pt. (3.31) là a = 1,126.
• Từ Pt. (3.32)  lực tới hạn nhỏ nhất:
16.94 (3.33)
Pth  2
EI y GI z
L
• Giá trị lực tới hạn còn phụ thuộc vào vị trí đặt lực P theo chiều cao của dầm.
Phản lực momen xoắn do lực P gây ra : ½P(δ + d θ*)
d
K
*
P Pth  EI y GI z (3.34)
L2
θ
δ Trong đó K là hệ số phụ vào vị trí của điểm đặt lực

*
dθ
Giá trị của K cho trong bảng 3.1.
Hình 3.5

Bảng 3.1
Điểm đặt lực ở phía trên trọng tâm
d EI y 0 0.030 0.143 0.293 0.544 0.121

L GIz
K 16.94 16.0 12.8 9.6 6.4 3.2
Điểm đặt lực ở phía dưới trọng tâm
d EI y 0 0.069 0.166 0.271 0.396 0.526 0.815 1.30 2.78

L GI z
K 16.94 19.2 22.4 25.6 28.8 32 35.2 38.4 41.6


Trường hợp lực P đặt tại trọng tâm tiết diện cách gối tựa một khỏang là Z
Tương tự ta có kết quả: K

Pth  EI y GI z (3.35)
L2
Hệ số K trong công thức này phụ thuộc vào vị trí Z/L của lực P
và tìm được theo bảng 3.2
Bảng 3.2
Z/L 0.50 0.45 0.40 0.35 0.30 0.25 0.20 0.15 0.10 0.05
K 16.94 17.15 17.82 19.04 21.01 24.10 29.11 37.88 56.01 111.6

Dầm chịu tải trọng phân bố đều đặt tại trọng tâm tiết diện với cường độ là q trên
tòan chiều dài nhịp
• Công thức xác định lực tới hạn có dạng:

28.3
( qL)th  2
EI y GI z (3.36)
L
3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

 Lực tập trung P đặt tại trọng tâm của tiết diện ở đầu tự do
• Khi bị mất ổn định dầm bị lệch ra khỏi mặt

phẳng uốn yOz
• Momen uốn và xoắn tại tiết diện bất kỳ m – m:
Thay các đại lượng này vào Pt (3.2) và (3.3)

Hình 3.6
phương trình vi phân để xác định tải trọng tới hạn

• Phương trình vi phân để xác định tải trọng tới hạn
d 2u
EI y 2  Pz (3.37)
dz
d du (3.38)
GI z   Pz  P (  u )
dz dz
d 2 du d 2u du d 2u
Đạo hàm Pt. (3.38) GI z 2   Pz  Pz 2  P   Pz 2
dz dz dz dz dz
• Phương trình vi phân để xác định tải trọng tới hạn:
d 2 P 2
(3.39)
2
 kz 2
  0; k2  th
dz EI y GI z
Nghiệm của phương trình (3.39) cũng có dạng tương tự như Pt. (3.29)
• Điều kiện để cho hệ mất ổn định là Co≠ 0

3 2 3 3
1 a  a  a  ....  0
14 154
k 2 L4 Pth2 L4
Trong đó: a  (3.40)
12 12 EJ y GJ z

Nghiệm nhỏ nhất ứng với a = 1.342  lực tới hạn
4.013
Pth  2
EI y GI z
L (3.41)
 Trường hợp lực P đặt cách trọng tâm một khoảng là d:

K
Pth  EI y GI z
L2 (3.42)
trong đó K là hệ số phụ thuộc vị trí của điểm đặt lực và có trị số cho trong
Bảng 3.3

Điểm đặt lực ở phía trên trọng tâm
0 0.0031 0.0887 0.164 0.238 0.322 0.425 0.568 0.791 1.224 2.485
d EI y
L GI z
K 4.013 4.0 3.6 3.2 2.8 2.4 2.0 1.6 1.2 0.8 0.4
Điểm đặt lực ở phía dưới trọng tâm

d EI y 0 0.114 0.320 0.923 ∞
L GI z
K 4.013 4.4 4.8 5.2 5.562
• Khi tỉ số d/L nhỏ
4.013  d EI y 
Pth  2 EI y GI z 1   (3.43)
L  L GI z 
 
 Trường hợp dầm chịu tải trọng phân bố đều q đặt tại trọng tâm tiết diện
trên tòan chiều dài
12.85
(qL)th  2
EI y GI z (3.41)
L
z
Tải phân bố đặt tại trọng tâm tiết diện theo qui luật tam giác q  qo
L
52.8
qth  3
EI y GI z (3.42)
L

n
 Trường hợp chiều cao dầm thay đổi theo luật : z
h  ho  
 L
m
(qL)th  EI y GI z
• Khi tải trọng phân bố đều đặt tại trọng tâm tiết diện : L3
(3.43)
• Khi tải trọng tập trung đặt ở đầu tự do tại trọng tâm tiết diện : m
Pth  EI y GI z (3.44)
L3
Trong đó hệ số m phụ thuộc dạng tải trọng và trị số của n.

Trị số của m có thể tìm được theo Bảng 3.4.
Bảng 3.4
n 0 1/4 1/2 3/4 1

m Tải trọng phân bố đều 12.85 12.05 11.24 10.43 9.62
Tải trọng tập trung đặt ở đầu tự 4.013 3.614 3.214 2.811 2.405
do
3.3.3. Dầm có hai đầu ngàm chịu lực tập trung ở trọng tâm mặt cắt giữa nhịp
Thiết lập phương trình tương tự ta được:
26,6
Pth  2
EI y GI z (3.45)
L
Nội Dung
Buổi 1:
 Ổn định dầm tiết diện chữ nhật chịu uốn thuần túy
 Ổn định dầm tiết diện chữ nhật chịu nén lệch tâm
 Ổn định dầm tiết diện chữ nhật chịu uốn ngang phẳng
Buổi 2:
 Ổn định dầm tiết diện chữ I chịu uốn thuần túy
 Ổn định dầm tiết diện chữ I chịu uốn thuần ngang phẳng
 Ví dụ minh họa
 Xảy ra khi độ cứng ngoài mặt phẳng của dầm yếu
 Xảy ra khi dầm không có đủ giằng ngoài mặt phẳng
Finite element model in ABAQUS
Buckling deformation (Section)
Buckling deformation
Buckling deformation (Plan)

3.4. Ổn định dầm có tiết diện chữ I
3.4.1 Xoắn tự do (uniform) và xoắn kiềm chế (non-uniform)


Xoắn tự do (uniform torsion) Xoắn kiềm chế (non- uniform torsion)

3.4.1a Xoắn tự do (uniform torsion)
3.4.1a Xoắn tự do (uniform torsion)
3.4.1b Xoắn kiềm chế (non-uniform torsion)
3.4.2 Dầm chữ I tựa đơn chịu uốn thuần túy
• Momen uốn và xoắn tại tiết diện bất kỳ A – A:

M x  M cos   M (1)
M y  M sin    M (2)
du
M z  Mtg  M (3)
dz
• Hệ phương trình vi phân:
d 2v
EI x 2  M  0 (4)
dz
d 2u
EI y 2   M  0 (5)
dz
d d 3 du
GJ  EC w 3
 M 0 (6)
dz dz dz
~ 3.4. Ổn định dầm có tiết diện chữ I
Đạo hàm Pt. (6) theo z rồi khử u trong pt (5) ta được phương trình vi phân cấp 4:
d 4 d 2 M 2
EC w 4  GJ 2   0 (7)
dz dz EI y
d 4 d 2 (8)
 2a 2  b  0
dz 4 dz
GJ M2 (9)
Trong đó: a ; b
2 ECw EI y ECw
Nghiệm tổng quát của phương trình vi phân (8) có dạng:
  A1 sin mz  A2 cos mz  A3 e nz  A4 e  nz (10)
Trong đó: m   a  (a 2  b) ; n  a  ( a 2  b) (11)
Các hằng số tích phân A1  A4 được xác định từ các điều kiện biên tại hai đầu dầm
(không xoay nhưng được oằn)
Từ +  A 2  0; A3   A4
Từ + ta được hai phương trình sau:
A1 sin ml  2 A4 sinh nl  0 (12)

A1 m 2 sin ml  2 A4 n 2 sinh nl  0 (13)
For nontrivial solution, the determinant of the above equations must vanish
sin ml  sinh nl
0   sin ml   n sinh nl  m sinh nl   0
2 2
det
m 2 sin ml 2
n sinh nl
sin ml  0  A4  0
Phương trình ở trạng thái mất ổn định:   A1 sin mz (14)
 2 3
với m  , , ,
l l l
Thay giá trị bé nhất của m vào pt (11) ta được: (15)
2
GJ  GJ  M2 2
      2 (16)
2 EC w  2 EC w  EI y EC w l
2 2 2 2
 GJ  M2 2 GJ    2    2   GJ   GJ 
    2     2    2    (17)
 2 EC w  EI y EC w  l 2 EC w   l   l   EC w   2 EC w 
2 (18)
 E 
M cr  EI yGJ    I yC w
L  L 
3.4.3 Phương pháp năng lượng cho dầm chữ I tựa đơn chịu uốn thuần túy
Tổng năng lượng  được định nghĩa là tổng năng lượng trong vật thể biến dạng và sự mất
thế năng do tải trọng
  U V
trong đó U năng lượng đàn hồi và V là sự mất thế năng
Năng lượng đàn hồi U gồm 2 phần:

2
1
l
 d 2u 
•Năng lương đàn hồi khi dầm chịu uốn quanh trục y U1  EI y   2  dz
2 0
dz 
•Năng lượng đàn hồi khi dầm chịu xoắn quanh trục z bao gồm hai thành phần:
do xoắn St. Venant và xoắn do oằn
2 2
1
l
 d  1
l
 d 2 
U 2  GJ    dz  EC w   2  dz
0
2 dz  2 0
dz 
Xoắn St.Venant Xoắn do oằn

2 2 2
1
l
 d 2u  1
l
 d  1
l
 d 2 
U  EI y   2  dz  GJ    dz  EC w   2  dz
0
2 0
dz  2 dz  2 0
dz 
Sự mất thế năng V: V  2 M 
trong đó  là góc xoay quanh trục x tại mỗi
đầu dầm được tính như sau:
t  b

h
Biến dạng dọc trục do uốn:
SL
Ta có: 1/2 1/2
  dy  2    dy  2 
l
ds   dx  dy   1    
2 2 1/2
dx  S   1     dx
  dx     dx  
0 
Sử dụng nguyên lý nhị phân

n  n  1 n 2 2
 a  b
n
 a n  na n1b 
a b  ...
2!
2
và bỏ qua thành phần (dy/dx) do biến dạng bé ta được
 1  dy  2 
l
S   1     dx
0 
 2  dx  
l 2
1  dy 
  S  L     dx
2 0  dx 
Từ đó ta tính được:
l 2 l 2
1  du  1  du 
 t    t  dz;  b    b  dz
4 0  dz  4 0  dz 
Biến dạng ngang ngoài mặt phẳng có thể được tính như sau
h h
ut  u   ub  u  
2 2
l 2 l 2
1 d  h 1 d h
 t    u    dz  b    u    dz
4 0 dz  2 4 0 dz  2
 t   b 1 l du d 
   dz
h 2 0 dz dz
l
du d 
Vậy sự mất thế năng do tải trọng ngoài: V   M 0 dz dz dz
Vậy biểu thức tổng năng lượng  được xác định như sau:
2 2 2
1
l
 d 2u  1
l
 d  1
l
 d 2  l
du d 
  U  V  EI y   2  dz  GJ    dz  EC w   2  dz  M 0 dz dz dz
2 0
dz  2 0  dz  2 0
dz 
Điều kiện biên tương ứng

d 2 u d 2v
u  v  2  2  0 at z  0, l
dz dz
d 2
 2 0 at z  0, l
dz
Giả thiết mode mất ồn định thỏa mãn điều kiện biên
z z
u  A sin ;   B sin
l l
EI y d 2 u
Từ pt (3.2) ta có:    , thay vào 2 phương trình trên ta được
M dz 2
l M Bl 2 M z
A B 2 ; u 2 sin
 EI y  EI y l
Từ đó tổng năng lượng  được viết lại như sau:
l l l l
1 B2 M 2 2 z 2  2 z 2  2 z M 2B2 2 z
2 4
1 1
2 EI y 0 l 2 0 l 4 0 EI y 0
 sin dz  GJB cos dz  EC w B sin dz  cos dz
l 2 l 2 l l
Do
l l
z 2 z l
0  0 
2
sin dz cos dz
l l 2
Nên
1  GJB 2  2 EC w B 2  4 M 2 B 2 l 
    
4 l l 3
EI y 
Điều kiện cân bằng

d  B  GJ  2 EC w  4 M o2 l  GJ  2
EC  4
M 2
l
     0   w
 0
dB 2  l l 3
EI y  l l3 EI y
2
 E 
 M cr   EI y GJ    I yCw
l  l 
3.4.4 Dầm chữ I chịu uốn thuần túy với moment 2 đầu khác nhau
Đối với dầm chịu mômen uốn không bằng nhau

tại hai đầu dầm (hình bên), Salvadory (1955) đề
nghị công thức cho moment tới hạn như sau:
2
 E 
M cr  C b M crEq .(18)  C b   EI y GJ    I yCw
l  l 
Với C b  1.75  1.05  0.3 2  2.56 , AISC LRFD (1986)
Theo tiêu chuẩn AISC (2005)-mômen phi tuyến

12.5 M max
Cb 
2.5 M max  3M A  4M B  3MC
3.4.5 Dầm chữ I chịu uốn ngang phẳng
Xét dầm chữ I tựa đơn chịu tải tập trung giữa
nhịp đặt tại trọng tâm tiết diện như hình vẽ (  um )
Tương tự mục 3.3.1 ta có nội lực tại mặt cắt bất kỳ

• Hệ phương trình vi phân cân bằng:
 

• Giải phương trình vi phân trên và xấp xỉ ta thu được

2
P l  E 
M cr  C b M crEq .(18)  cr  C b   EI yGJ    I y C w với
4 l  l 
Tóm lại ta nhận thấy sự thay đổi điều

kiện biên và tải trọng sẽ dẫn đến sự thay
đổi phương trình vi phân.Các phương trình
vi phân này hoặc rất phức tạp hoặc không
có lời giải giải tích.
Vì vạy tiêu chuẩn thiết kế đưa ra công
thức cơ bản có xét đến các loại tải trọng
khác nhau là:
M cr  C b M crEq .(18)
Tùy thuộc vào điều kiện biên và tải trọng,
hệ số Cb có các giá trị khác nhau
3.4.6 Dầm chữ I tựa đơn với
các tải trọng khác nhau
M cr  C b M crEq .(18)
Bảng 1. Giá trị hệ số Cb

với các loại tải trọng khác
nhau đặt tại trọng tâm tiết
diện.
3.4.6 Dầm chữ I tựa đơn với các tải trọng khác nhau
3.4.7a Dầm chữ I consol chịu uốn thuần túy
The critical lateral buckling loads for cantilevers are different from that of simply
supported beams because of the obvious difference in boundary conditions at the
supports. The elastic buckling load for a cantilever under a uniform moment caused
by an end moment M applied at the free-end can be obtained directly from the
solution of the simply supported beam by imagining the beam to be consisted of
two cantilevers of equal length joined together at the fixed-ends. Thus the critical
moment for the cantilever beam can be obtained by replacing L by 2L from Eq. (18)
2
 E 
Eq. (18): M cr  EI yGJ    I yC w
L  L 
2
 E 
M cr   EI y GJ    I yCw
2L  2L 
3.4.7b Dầm chữ I consol chịu uốn ngang phẳng
3.4.8 Dầm chữ I với các điều kiện biên
khác nhau
These above plots are applicable to

cantilever beams for which the root or the
fixed-end is completely fixed against
lateral displacement and warping while the
tip or the free-end is completely free. For
other support conditions, Nethercot has
suggested the equation
2
 E 
M cr   EI yGJ    I yCw
KL  KL 
Where K is the effective length factor of

the beam. The values of K for various
restraint conditions at the root and at the
tip of the cantilever are given in table 5.4.
This table is also applicable to both end
load and uniformly distributed load cases
and other support conditions
3.4.8 Dầm chữ I với các điều kiện biên khác nhau
Nethercot and Rockey (1972) cũng đưa ra công thức tương tự công thức cho các
trường hợp điều kiện biên trong hình bên dưới như sau:
2
  E 
 M cr  C b   EI yGJ    I yCw (*)
K y lb K l
 z b
3.4.8 Dầm chữ I với các điều kiện biên khác nhau
Trong các trường hợp tổng quát này, có hai hệ số ảnh hưởng đến chiều dài hữu hiệu:
 Hệ số chiều dài hữu hiệu tương ứng với ràng buộc uốn ngang tại hai đầu
của đoạn dầm không giằng được thể hiện bằng hệ số Ky trong phương
trình (*). Nếu hai đầu dầm tự do Ky=1, nếu bị ràng buộc uốn ngang Ky=0.5
 Hệ số chiều dài hữu hiệu tương ứng với ràng buộc oằn tại hai đầu của
đoạn dầm không giằng được thể hiện bằng hệ số Kz trong phương trình
(*). Nếu hai đầu dầm tự do Kz=1, nếu bị ràng buộc oằn Kz=0.5
 Hệ số Cb được xác định bởi bảng sau đây
với
3.5. Ví dụ minh họa
2
Assuming that Young Modulus E=200KN/mm
Poisson ratio =0.3

Ổn Định Dầm

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ổn Định Dầm

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ỔN ĐỊNH DẦM

Chương 3: Ổn định cấu kiện dầm

Các giả thiết:

Vật liệu làm việc trong giới hạn đàn hồi

3.1.1. Dầm có hai đầu đặt tự do trên hai gối tựa

3.1.1. Dầm có hai đầu đặt tự do trên hai gối tựa

3.1.1. Dầm có hai đầu đặt tự do trên hai gối tựa

• Nếu A = 0 thì θ = 0, lúc này dầm không mất bị mất ổn định

3.1.1. Dầm có hai đầu đặt tự do trên hai gối tựa

 Momen uốn tới hạn nhỏ nhất tương ứng với kL = π

3.1.1. Dầm có hai đầu đặt tự do trên hai gối tựa

3.1.2. Dầm có hai đầu ngàm

• Khi P = Pth  thanh bị mất ổn định

• Momen uốn và xoắn:

• Thay các giá trị này vào các Pt. (3.2)

• Phương trình vi phân để xác định lực tới hạn

Tích phân phương trình (3.15) ta có:

• Điều kiện biên: khi z = 0, θ= 0 và u = 0. Từ đó suy ra C1 = 0

Trong đó: M 2  PGI z

 Giải pt (3.21) ta sẽ được Pth

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

• Momen uốn và momen xoắn

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

Lấy đạo hàm Pt.(3.23) theo z ta được

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

δ Trong đó K là hệ số phụ vào vị trí của điểm đặt lực

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

Điểm đặt lực ở phía trên trọng tâm

d EI y 0 0.030 0.143 0.293 0.544 0.121

K 16.94 16.0 12.8 9.6 6.4 3.2

Điểm đặt lực ở phía dưới trọng tâm

d EI y 0 0.069 0.166 0.271 0.396 0.526 0.815 1.30 2.78

K 16.94 19.2 22.4 25.6 28.8 32 35.2 38.4 41.6

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

Tương tự ta có kết quả: K

3.3.1. Dầm đặt trên hai gối tựa

• Công thức xác định lực tới hạn có dạng:

3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

• Khi bị mất ổn định dầm bị lệch ra khỏi mặt

• Momen uốn và xoắn tại tiết diện bất kỳ m – m:

Thay các đại lượng này vào Pt (3.2) và (3.3)

3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

• Điều kiện để cho hệ mất ổn định là Co≠ 0

3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

 Trường hợp lực P đặt cách trọng tâm một khoảng là d:

3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

Điểm đặt lực ở phía dưới trọng tâm

K 4.013 4.4 4.8 5.2 5.562

• Khi tỉ số d/L nhỏ

3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

3.3.2. Dầm có một đầu ngàm, một đầu tự do

Trong đó hệ số m phụ thuộc dạng tải trọng và trị số của n.

n 0 1/4 1/2 3/4 1

Thiết lập phương trình tương tự ta được:

Finite element model in ABAQUS

Buckling deformation (Section)

Buckling deformation (Plan)

Xoắn tự do (uniform torsion) Xoắn kiềm chế (non- uniform torsion)

• Momen uốn và xoắn tại tiết diện bất kỳ A – A:

Nghiệm tổng quát của phương trình vi phân (8) có dạng: