Professional Documents
Culture Documents
ĐỖ Trung Hải
1
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
3
LỜI NÓI ĐẦU
Trong thời gian làm đồ án tốt nghiệp, chúng em đã nhận được nhiều sự giúp
đỡ, đóng góp ý kiến và chỉ bảo nhiệt tình của thầy cô, gia đình và bạn bè.
Chúng em xin gửi lời cảm ơn trân thành đến thầy giáo ĐỖ Trung Hải, giảng
viên khoa Điện, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo chúng em trong suốt quá
trình thực hiện đồ án tốt nghiệp với đề tài “Thiết kế hệ thống TBĐ – Tự động
hóa cho thang máy 10 tầng”
Em xin trân thành cảm ơn các thầy cô trong trường ĐHKT Công Nghiệp Thái
Nguyên nói chung, các thầy cô trong Bộ môn Tự động hóa xí nghiệp Công Nghiệp
nói riêng đã dạy dỗ cho chúng em kiến thức về các môn đại cương cũng như các
môn chuyên ngành, giúp chúng em có được cơ sở lý thuyết vững vàng và tạo điều
kiện giúp đỡ chúng em trong suốt quá trình học tập.
Cuối cùng, chúng em xin trân thành cảm ơn gia đình và bạn bè, đã luôn tạo
điều kiện, quan tâm, giúp đỡ, động viên chúng em trong suốt quá trình học tập và
hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.
Hoàng Văn Sự
4
MỤC LỤC
MỤC LỤC .......................................................................................................................5
CHƯƠNG I: ....................................................................................................................7
TỔNG QUAN VỀ THANG MÁY ..................................................................................7
1.1 Giới thiệu chung. ....................................................................................................7
1.2 Một số thiết bị bảo hiểm cơ khí của thang máy. ..................................................14
1.3 Các tín hiệu bảo vệ và báo sự cố. .........................................................................16
1.4 Dừng chính xác buồng thang. ..............................................................................14
1.5 Ảnh hưởng của tốc độ, gia tốc và độ giật đối với hệ thang máy. ........................20
CHƯƠNG II: .................................................................................................................24
PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN TRUYỀN ĐỘNG ĐIỆN ....................24
2.1. Các hệ truyền động thang máy. ...........................................................................24
2.2. Giới thiệu các động cơ và các hệ truyền động ....................................................29
2.3. Các hệ truyền động điều khiển thang máy dừng động cơ KĐB ba pha . ............33
2.4. Các hệ thống khống chế và điều khiển thang máy .............................................33
2.5. Các phương án truyền động cho thang máy........................................................38
CHƯƠNG III: ................................................................................................................41
THIẾT KẾ HỆ THỐNG ................................................................................................ 41
3.1. Chọn động cơ ......................................................................................................41
3.2. Phân tích và chọn biến tần . ................................................................................42
3.3. Phân tích và chọn PLC . ......................................................................................60
3.4. Các thiết bị cơ bản .............................................................................................. 70
CHƯƠNG 4 ...................................................................................................................75
THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN THANG MÁY ..............................................75
4.1 Thiết kế mạch điều khiển. ...................................................................................75
4.2 Lưu đồ thuật toán và chương trình điều khiển. ...................................................81
CHƯƠNG 5 ...................................................................................................................88
THUYẾT MINH NGUYEN LÝ LÀM VIỆC CỦA HỆ THỐNG ................................ 75
5.1 Thiết kế nguyên lý hệ thống. ...............................................................................75
5.2 Một số hiện thượng thường gặp 89. .....................................................................89
5
6
CHƯƠNG I:
TỔNG QUAN VỀ THANG MÁY
1.1 Giới thiệu chung.
a. Khái niệm chung về thang máy.
Thang máy là một thiết bị chuyên dùng để vận chuyển người, hàng hoá, vật
liệu v.v. theo phương thẳng đứng hoặc nghiêng một góc nhỏ hơn 15 0 so với
phương thẳng đứng theo một tuyến đã định sẵn.
Nhiều quốc gia trên thế giới đã quy định, đối với các nhà cao 6 tầng trở lên
đều phải được trang bị thang máy để đảm bảo cho người đi lại thuận tiện, tiết kiệm
thời gian và tăng năng suất lao động. Giá thành của thang máy trang bị cho công
trình so với tổng giá thành của công trình chiếm khoảng 6% đến 7% là hợp lý.
Đối với những công trình đặc biệt như bệnh viện, nhà máy, khách sạn v.v. Tuy
nhiên số tầng nhỏ hơn 6 nhưng do yêu cầu phục vụ vẫn phải được trang bị thang
máy.
Với các nhà nhiều tầng có chiều cao lớn thì việc trang bị thang máy là bắt
buộc để phục vụ việc đi lại trong nhà. Nếu vấn đề vận chuyển người trong những
toà nhà này không được giải quyết thì các dự án xây dựng các toà nhà cao tầng
không thành hiện thực.
Thang máy là một thiết bị vận chuyển đòi hỏi tính an toàn nghiêm ngặt, nó
liên quan trực tiếp đến tài sản và tính mạng con người. Vì vậy, yêu cầu chung đối
với thang máy khi thiết kế, chế tạo, lắp đặt, vận hành, sử dụng và sửa chữa là phải
tuân thủ một cách nghiêm ngặt các yêu cầu về kỹ thuật an toàn được quy định
trong các tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm.
Thang máy chỉ có cabin đẹp, sang trọng, thông thoáng, êm dịu thì chưa đủ
điều kiện để đưa vào sử dụng mà phải có đầy đủ các thiết bị an toàn, đảm bảo độ
tin cậy như: Điện chiếu sáng dự phòng khi mất điện, điện thoại nội bộ
(Interphone), chuông báo, bộ hãm bảo hiểm, an toàn cabin (đối trọng), công tác
an toàn của cabin, khóa an toàn cửa tầng, bộ cứu hộ khi mất điện nguồn...
7
b. Lịch sử phát triển thang máy.
Cuối thế kỷ thứ 19, trên thế giới mới chỉ có một vài hãng thang máy ra đời
như: OTIS; Schindler. Chiếc thang máy đầu tiên đã được chế tạo và đưa vào sử
dụng của hãng OTIS (Mỹ) năm 1853. Đến năm 1874, hãng thang máy Schindler
(Thụy Sĩ) cũng đã chế tạo thành công những thang máy khác. Lúc đầu bộ tời kéo
chỉ có một tốc độ, cabin có kết cấu đơn giản, cửa tầng đứng bằng tay, tốc độ di
chuyển của cabin thấp.
Đầu thế kỷ thứ 20, có nhiều hãng thang máy khác ra đời như KONE (Phần
Lan), MISUBISHI, NIPON, ELEVATOR, ...(Nhật Bản), THYSEN (Đức),
SABIEM (Ý)... đã chế tạo các loại thang máy có tốc độ cao, tiện nghi trong cabin
tốt hơn và êm hơn.
Vào đầu những năm 1970, thang máy đã chế tạo đạt tới tốc độ 7.5m/s, những
thang máy chở hàng đã có tải trọng tới 30 tấn đồng thời cũng trong khoảng thời
gian này cũng có các thang máy thuỷ lực ra đời. Sau một khoảng thời gian rất
ngắn với tiến bộ của các ngành khoa học khác, tốc độ thang máy đã đạt tới 10m/s.
Vào những năm 1980, đã xuất hiện hệ thống điều khiển động cơ mới bằng phương
pháp biến đổi điện áp và tần số VVVF (inverter). Thành tựu này cho phép thang
máy hoạt động êm hơn, tiết kiệm được khoảng 40% công suất động cơ. Đồng thời,
cũng vào những năm này đã xuất hiện thang máy dùng động cơ điện cảm ứng
tuyến tính.
Vào đầu những năm 1990, trên thế giới đã chế tạo những thang máy có tốc
độ đạt tới 12.5 m/s và các thang máy có các tính năng kỹ thuật khác.
Như đã trình bày ở trên, trước đây thang máy ở Việt Nam đều do Liên Xô cũ
và một số nước Đông Âu cung cấp. Chúng được sử dụng để vận chuyển trong
công nghiệp và chở người trong các nhà cao tầng. Tuy nhiên số lượng còn rất
khiêm tốn. Trong những năm gần đây, do nhu cầu thang máy tăng mạnh, một số
hãng thang máy đã ra đời nhằm cung cấp, lắp đặt thiết bị thang máy theo hai
hướng là:
+ Nhập thiết bị toàn bộ của các hãng nước ngoài, thiết bị hoạt động tốt, tin
cậy. Nhưng với giá thành rất cao.
8
+ Trong nước tự chế tạo phần điều khiển và một số phần cơ khí đơn giản khác.
Các hệ thống thang máy truyền động bằng động cơ điện hiện đại phổ biến là
dùng kỹ thuật vi xử lý kết hợp với điều khiển vô cấp tốc độ động cơ điện.
c. Phân loại thang máy.
Thang máy hiện nay đã được thiết kế và chế tạo rất đa dạng, với nhiều kiểu,
loại khác nhau để phù hợp với mục đích của từng công trình.
c.1. Phân loại theo chức năng.
+ Thang máy chở người:
Thang máy chở người trong các nhà cao tầng: Có tốc độ chậm hoặc trung
bình, đòi hỏi vận hành êm, yêu cầu an toàn cao và có tính mỹ thuật.
Thang máy dùng trong các bệnh viện: Đảm bảo tuyệt đối an toàn, tối ưu về
tốc độ di chuyển và có tính ưu tiên đáp ứng đúng các yêu cầu của bệnh viện.
Thang máy dùng trong các hầm mỏ, xí nghiệp: Đáp ứng được các điều kiện
làm việc nặng nề trong công nghiệp như tác động môi trường về độ ẩm, nhiệt độ,
thời gian làm việc, ăn mòn. ..
+ Thang máy chở hàng:
Được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp, ngoài ra nó còn được dùng trong
nhà ăn, thư viện. .. Loại này có đòi hỏi cao về việc dừng chính xác cabin để đảm
bảo hàng hoá lên xuống dễ dàng, tăng năng suất lao động.
c.2. Phân loại theo tốc độ di chuyển.
+ Thang máy tốc độ chậm v = 0,5 m/s:
Hệ truyền động cabin thường sử dụng động cơ không đồng bộ rôto lồng sóc
hoặc dây quấn, yêu cầu về dừng chính xác không cao.
+ Thang máy tốc độ trung bình v = (0,75 1,5) m/s:
Thường sử dụng trong các nhà cao tầng, hệ truyền động cabin là truyền động
một chiều.
+ Thang máy cao tốc v = (2,5 5) m/s:
Sử dụng hệ truyền động một chiều hoặc truyền động bộ biến tần - động cơ
xoay chiều ba pha, hệ thống điều khiển sử dụng các phần tử cảm biến phi tiếp
9
điểm, các phần tử điều khiển lôgic, các vi mạch cỡ lớn lập trình được hoặc các bộ
vi xử lý.
c.3. Phân loại theo trọng tải.
Thang máy loại nhỏ Q < 160kG.
Thang máy trung bình Q = 500 2000kG.
Thang máy loại lớn Q > 2000 kG.
d. Kết cấu thang máy điển hình.
10
1. Cabin
8. Cáp tải
9. Cụm máy
14. Thanh đỡ
11
d.1. Giếng thang.
Hố giếng của thang máy (11) là khoảng không gian từ mặt bằng sàn tầng 1
cho đến đáy giếng. Nếu hố giếng có độ sâu hơn 2 mét thì phải làm thêm cửa ra
vào. Để nâng - hạ buồng thang, người ta dùng động cơ (9). Động cơ (9) được nối
trực tiếp với cơ cấu nâng hoặc qua hộp giảm tốc. Nếu nối trực tiếp, buồng thang
máy được nâng qua puli quấn cáp. Nếu nối gián tiếp thì giữa puli cuốn cáp và
động cơ có nắp hộp giảm tốc (5) với tỷ số truyền i = 18 120.
Cabin 1 được treo lên puli quấn cáp bằng kim loại (8) (thường dùng 1 đến 4
sợi cáp). Buồng thang luôn được giữ theo phương thẳng đứng nhờ có ray dẫn
hướng (3) và những con trượt dẫn hướng (2) (con trượt là loại puli trượt có bọc
cao su bên ngoài). Đối trọng di chuyển dọc theo chiều cao của thành giếng theo
các thanh dẫn hướng (6).
d.2. Cabin.
Là một phần tử chấp hành quan trọng nhất trong thang máy, nó sẽ là nơi chứa
hàng, chở người đến các tầng, do đó phải đảm bảo các yêu cầu đề ra về kích thước,
hình dáng, thẩm mỹ và các tiện nghi trong đó.
Hoạt động của ca bin là chuyển động tịnh tiến lên xuống dựa trên đường
trượt, là hệ thống hai thanh dẫn hướng nằm trong một mặt phẳng để đảm bảo
chuyển động êm nhẹ, chính xác không rung giật trong cabin trong quá trình làm
việc. Để đảm bảo cho cabin hoạt động đều cả trong quá trình lên xuống, có tải hay
không có tải người ta sử dụng một đối tượng có chuyển động tịnh tiến trên hai
thanh khác đồng phẳng giống như cabin nhưng chuyển động ngược chiều với
cabin do cáp được mắc qua puli kéo .
Do trọng lượng của cabin và trọng lượng của đối trọng đã được tính toán tỷ
lệ và kỹ lưỡng cho nên mặc dù chỉ vắt qua puli kéo cũng không xảy ra hiện tượng
trượt trên puli cabin, hộp giảm tốc đối trọng tạo nên một hệ phối hợp chuyển động
nhịp nhàng do phần khác điều chỉnh đó là động cơ.
d.3. Cửa thang máy.
Gồm cabin và cửa tầng, cửa cabin để khép kín cabin trong quá trình chuyển
động không tạo ra cảm giác chóng mặt cho khách hàng và ngăn không cho rơi
12
khỏi cabin bất cứ thứ gì. Cửa tầng để che chắn bảo vệ toàn bộ giếng thang và các
thiết bị trong đó. Cửa cabin và cửa tầng có khoá tự động để đảm bảo đóng mở kịp
thời. Bộ hạn chế tốc độ: là bộ phận an toàn khi vận tốc thay đổi do một nguyên
nhân nào đó vượt qua vận tốc cho phép, bộ hạn chế tốc độ sẽ bật cơ cấu khống
chế cắt điều khiển động cơ làm việc và phanh làm việc.
d.4. Phanh hãm.
Là khâu an toàn, nó thực hiện nhiệm vụ giữ cho cabin đứng im ở các vị trí
dừng tầng, khối tác động là hai má phanh sẽ kẹp lấy tang phanh, tang phanh gắn
gắn đồng trục với trục động cơ. Hoạt động đóng mở của phanh được phối hợp
nhịp nhàng với quá trình làm việc của đông cơ.
d.5. Các nút ấn gọi tầng.
Bên ngoài các cửa tầng thường có hai nút để gọi cho thang đi lên hay đi
xuống. Riêng ở tầng dưới cùng thì chỉ có nút gọi thang theo chiều lên và tầng trên
cùng chỉ có nút gọi thang theo chiều xuống.
Bên trong buồng thang có các nút hiển thị tầng mà hành khách muốn đến.
khi muốn đến tầng nào thì hành khách chỉ việc ấn số tương ứng với tầng muốn
đến. Ngoài ra còn có các phím đóng mở cửa nhanh và các phím dùng để liên lạc
vơi bên ngoài khi có sự cố với thang máy.
13
2. Một số thiết bị bảo hiểm cơ khí của thang máy.
2.1. Phanh bảo hiểm.
Phanh bảo hiểm giữ buồng thang tại chỗ khi đứt cáp, mất điện và khi tốc độ
vượt quá (20 40) % tốc độ định mức.
Phanh bảo hiểm thường được chế tạo theo 3 kiểu: Phanh bảo hiểm kiểu nêm,
phanh bảo hiểm kiểu lệch tâm và phanh bảo hiểm kiểu kìm.
Trong các loại phanh trên, phanh bảo hiểm kìm được sử dụng rộng rãi hơn,
nó bảo đảm cho buồng thang dừng êm hơn. Kết cấu của phanh bảo hiểm kiểu kìm
được biểu diễn trên hình 1-2.
Phanh bảo hiểm thường được lắp phía dưới buồng thang, gọng kìm (2) trượt
theo thanh hướng dẫn (1) khi tốc độ của buồng thang bình thường. Nằm giữa hai
cánh tay đòn của kìm có nêm (5) gắn với hệ truyển động bánh vít - trục vít (4).
Hệ truyền động trục vít có hai loại ren: ren phải và ren trái.
14
dưới tác dụng của lực ly tâm và mắc vào vấu cố định của vỏ phanh để dừng trục
quay.
Theo vị trí của trục quay có bị hạn chế tốc độ với trục quay nằm ngang và bộ
hạn chế tốc độ với trục quay thẳng đứng.
Trong đó bộ hạn chế tốc độ với trục quay nằm ngang được dùng phổ biến
hơn. Nguyên lý cấu tạo của bộ hạn chế tốc độ với trục quay nằm ngang (Hình
1.3):
11 1 2 3
12 15 1. Đĩa 9. Thanh kéo
13 2. Chốt 10. Vấu di động
10 3. Vấu cố định 11. Lò xo
4. Vấu tỳ 12. Chốt hãm
9
5. Lò xo nén 13. Puly
4 6. Quả văng 14. Puly
5 16
7. Vòng đệm 15. Vỏ bộ hạn chế
6 8. đai ốc 16. trục
14
8 7
Trục 16 được gắn với vỏ (15) của bộ hạn chế tốc độ bằng đai ốc. Trên trục
có lắp đĩa (1) cùng các puly (13) và (14) bằng ổ bi để chúng có thể quay tự do
quanh trục (16). Trên đĩa (1) có các chốt (2) để lắp quả văng (6). Quả văng này
liên hệ bằng thanh kéo (6) trên có lắp lò xo nén (5). Lò xo có một đầu tỳ lên vấu
(4) gắn trên đĩa (1), đầu kia tỳ lên vòng đệm (7) và đai ốc (8) trên thanh kéo (9)
để có thể điều chỉnh độ nén của lò xo (5). Như vậy, do vấu (4) gắn cố định trên
đĩa nên lò xo (5) có xu hướng đẩy thanh kéo (9) sang trái để đầu các quả văng (6)
không chạm vào các vấu cố định (3) trên vỏ (15) khi đĩa (1) cùng các puly (13)
và (14) quay. Với tốc độ quay bình thường, ứng với tốc độ chuyển động danh
nghĩa của cabin, đĩa quay dễ dàng và các quả văng ở vị trí không chạm vào vấu
(3) trên vỏ (15). Khi cabin nâng hoặc hạ với tốc độ vượt quá giới hạn cho phép,
qua cáp hạn chế tốc độ vắt trên rãnh puli (14), đĩa (1) cũng quay và đạt tới vòng
quay tới hạn ly tâm của quả văng đủ lớn để ép lò xo (5) và tách quả văng ra xa
tâm quay làm đầu các quả văng mắc vào vấu (3) và đĩa (1) cùng puli (13), (14)
15
dừng lại. Puli thường có rãnh cáp hình thang với hệ số ma sát tính toán cao nên
khi nó dừng lai làm cáp hạn chế tốc độ vắt qua rãnh puli dừng theo, cabin tiếp tục
đi xuống nên cáp hạn chế tốc độ tác động lên hệ tay đòn lắp trên cabin để bộ hãm
bảo hiểm hoạt động dừng cabin trên các ray dẫn hướng. Lực nén lò xo (5) càng
lớn thì lực ly tâm cần thiết dễ tách các quả văng ra xa càng lớn vì vậy có thể điều
chỉnh lực nén lò xo (5) bằng cách vít vặn đai ốc (8) để bộ hạn chế tốc độ làm việc
chính xác với tốc độ quay cần thiết. Nếu lực nén lò xo quá nhỏ thì rất dễ xẩy ra
hiện tượng ngừng ngẫu nhiên ngay cả khi cabin chuyển động với tốc độ danh
nghĩa. Vì vậy cần điều chỉnh lò xo sao cho bộ hạn chế tốc độ hoạt động ứng với
giá trị tốc độ quy định trong quy phạm cho từng loại thang máy. Việc điều chỉnh
kiểm tra và thử nghiệm bộ hạn chế tốc độ do nhà chế tạo tiến hành và sau đó kẹp
chì lại. Puly (13) có đường kính nhỏ dùng để thử nghiệm, kiểm tra bộ hạn chế tốc
độ, nếu vắt cáp hạn chế tốc độ qua rãnh của puli (13) thì khi cabin chuyển động
với tốc độ danh nghĩa, bộ hạn chế tốc độ vẫn làm việc và tác động lên bộ hãm bảo
hiểm để dừng cabin vì tốc độ quay của đĩa (1) vẫn đạt tới số vòng quay tới hạn do
đường kính của puly (13) nhỏ. Ngoài ra người ta còn lắp vấu (10) xuyên qua vỏ
(15) và trên vấu có lò xo (11) cùng chốt hãm (12). Trong điều kiện làm việc bình
thường (cáp hạn chế tốc độ vắt qua puly (14) cabin chuyển động với tốc độ danh
nghĩa). Nếu ấn lên vấu (10) thì đầu quả văng mắc vào nó để dừng đĩa (1) cùng các
puli (13), (14) (măc dù số vòng quay của đĩa chưa đạt tới giá trị tới hạn và lực ly
tâm chưa đủ lớn để tách quả văng ra xa). Khi đó nếu bộ hãm bảo hiểm làm việc
để dừng cabin thì điều đó chứng tỏ rằng độ căng của cáp hạn chế tốc độ, hệ số ma
sát tính toán giữa cáp và rãnh puly (14) đạt giá trị yêu cầu và hệ thống tay đòn
cùng bộ hãm bảo hiểm làm việc bình thường.
3. Các tín hiệu bảo vệ và báo sự cố.
Ngoài các bộ hạn chế tốc độ và phanh người ta còn đặt các tín hiệu bảo vệ
và hệ thống báo sự cố. Mục đích là để đảm bảo an toàn cho thang máy và giúp
người kỹ sư bảo dưỡng thấy được thiết bị khống chế tự động đã bị hỏng, cần được
kiểm tra trước khi thang được tiếp tục đưa vào hoạt động.
16
Trong quá trình thang vận hành phải đảm bảo thang không được vượt quá
giới hạn chuyển động trên và giới hạn chuyển động dưới. Điều này có nghĩa là
khi thang đã lên tới tầng cao nhất thì mọi chuyển động đi lên là không cho phép,
còn khi thang đã xuống dưới tầng 1 thì chỉ có thể chuyển động đi lên. Để thực
hiện điều này người ta lắp thêm các thiết bị khống chế dừng tự động ở đỉnh và
đáy thang. Các thiết bị này sẽ dừng thang tự động và độc lập với các thiết bị vận
hành khác khi buồng thang đi lên tới đỉnh hoặc đáy.
Để dừng thang trong những trường hợp đặc biệt, người ta bố trí các nút ấn
hãm khẩn cấp trong buồng thang.
Để dừng thang trong những trường hợp khẩn cấp và để buồng thang không
bị va đập mạnh người ta còn sử dụng các bộ đệm sử dụng lò xo hay dầu đặt
ở đáy thang.
Việc đóng mở cửa thang hay cửa tầng chỉ được thực hiện tại tầng nơi buồng
thang dừng và khi buồng thang đã dừng chính xác.
Khi có người trong Cabin và chuẩn bị đóng cửa Cabin tự động phải có tín
hiệu báo sắp đóng cửa Cabin.
4. Dừng chính xác buồng thang.
Buồng thang của thang máy cần phải dùng chính xác so với mặt bằng của
tầng cần dừng sau khi đã ấn nút dừng. Nếu buồng thang dừng không chính xác sẽ
gây ra các hiện tượng sau:
- Đối với thang máy chở khách, làm cho hành khách ra, vào khó khăn, tăng
thời gian ra, vào của hành khách, dẫn đến giảm năng suất.
- Đối với thang máy chở hàng, gây khó khăn cho việc bốc xếp và bốc dỡ
hàng.
- Để khắc phục hậu quả đó, có thể ấn nhắp nút bấm để đạt đựơc độ chính xác
khi dừng.
- Hỏng thiết bị điều khiển.
- Gây tổn thất năng lượng.
- Gây hỏng hóc các thiết bị cơ khí.
- Tăng thời gian từ lúc hãm đến dừng.
17
Để dừng chính xác buồng thang, cần tính đến một nửa hiệu số của hai quãng
đường trượt khi phanh buồng thang đầy tải và phanh buồng thang không tải theo
cùng một hướng di chuyển. Các yếu tố ảnh hưởng đến dừng chính xác buồng
thang bao gồm: mômen cơ cấu phanh, mômen quán tính của buồng thang, tốc độ
khi bắt đầu hãm và một số yếu tố phụ khác.
Quá trình hãm buồng thang xảy ra như sau: Khi buồng thang đi đến gần sàn
tầng, công tắc chuyển đổi tầng cấp lệnh cho hệ thống điều khiển động cơ để dừng
buồng thang. Trong quãng thời gian t (thời gian tác động của thiết bị điều khiển),
buồng thang đi được quãng đường là:
S' =v0 t [m] (2-1)
- Trong đó: v0 - Tốc độ lúc bắt đầu hãm [m/s].
Khi cơ cấu phanh tác động là quá trình hãm buồng thang. Trong thời gian này,
buồng thang đi được một quãng đường S''.
m. v 20
S"
2 ( Fph Fc )
[m] (2-2)
- Trong đó:
m - Khối lượng các phần chuyển động của buồng thang, [kg]
Fph - Lực phanh [N]
Fc - Lực cản tĩnh [N]
Dấu (+) hoặc dấu (-) trong biểu thức (2-2) phụ thuộc vào chiều tác dụng của lực
Fc: Khi buồng thang đi lên (+) và khi buồng thang đi xuống (-).
S'' cũng có thể viết dưới dạng sau:
D
J. 20 .
S" 2
2 i (M ph M c )
[m] (2-3)
- Trong đó:
J - mômen quán tính hệ quy đổi về chuyển động của buồng thang, [kgm2]
Mph - mômen ma sát [N]
Mc - mômen cản tĩnh [N]
0 - tốc độ quay của động cơ lúc bắt đầu phanh [rad/s]
18
D - đường kính puli kéo cáp [m]
i - tỷ số truyền
Quãng đường buồng thang đi được từ khi công tắc chuyển đổi tầng cho lệnh dừng
đến khi buồng thang dừng tại sàn tầng là:
D
J. 20
S S , S " v 0 . t 2
2i (M ph Mc )
(2-4)
Công tắc chuyển đổi tầng đặt cách sàn tầng một khoảng cách nào đó làm sao
cho buồng thang nằm ở giữa hiệu hai quãng đường trượt khi phanh đầy tải và
không tải.
Sai số lớn nhất (độ dừng không chính xác lớn nhất) là:
S 2 S1
S
2 (2-5)
- Trong đó:
S1 - quãng đường trượt nhỏ nhất của buồng thang khi phanh
S2 - quãng đường trượt lớn nhất của buồng thang khi phanh xem hình 1.4.
- Bảng 2-1 đưa ra các tham số của các hệ truyền động với độ không chính
xác khi dừng s.
Bảng 2-1
Phạm Tốc độ di Gia tốc Độ không chính
Hệ truyền động điện vi điều chuyển[m/s] [m/s2] xác khi dừng
chỉnh tốc [mm]
độ
Động cơ KĐB rô to
1:1 0,8 1,5 120 150
lồng sóc 1cấp tốc độ
Động cơ KĐB rô to
1:4 0,5 1,5 10 15
lồng sóc 2 cấp tốc độ
Động cơ KĐB rô to
1:4 1 1,5 25 35
lồng sóc 3 cấp tốc độ
19
Hệ máy phát - động cơ
1 : 30 2,0 2,0 10 15
(F - Đ)
Hệ máy phát - động cơ
có khuyếch đại trung 1:00 2 2 5 10
gian
Mức đặt
20
bằng tốc độ định mức. Nhưng việc tăng tốc độ lại dẫn đến tăng giá thành của thang
máy. Nếu tăng tốc độ của thang máy v = 0,75 m/s lên v = 3,5m/s, giá thành tăng
lên 45 lần, bởi vậy tuỳ theo độ cao tầng của nhà mà chọn thang máy có tốc độ
phù hợp với tốc độ tối ưu.
Gia tốc tối ưu đảm bảo năng suất cao, không gây cảm giác khó chịu cho hành
khách, được đưa ra trong bảng 2-2
Bảng 2-2
THAM SỐ HỆ TRUYỀN ĐỘNG
Xoay chiều Một chiều
Tốc độ thang máy (m/s) 0,5 0,75 1 1,5 2,5 3,5
Gia tốc cực đại (m/s2) 1 1 1,5 1,5 2 2
Gia tốc tính toán trung bình
0,5 0,8 0,8 1 1 1,5
(m/s2)
Một đại lượng quyết định sự di chuyển êm của buồng thang là tốc độ tăng
của gia tốc khi mở máy và tốc độ giảm của gia tốc khi hãm máy. Nói một cách
da
khác, đó là độ giật (đạo hàm bậc nhất của gia tốc dt hoặc đạo hàm bậc hai của
d2v
tốc độ dt 2 ). Khi gia tốc a < 2m/s2 thì độ giật không quá 20m/s3
Biểu đồ làm việc tối ưu của thang máy tốc độ trung bình và tốc độ cao biểu
diễn trên hình 1-5.
Biểu đồ này có thể chia ra 5 giai đoạn theo tính chất thay đổi tốc độ của
buồng thang: mở máy, chế độ ổn định, hãm xuống tốc độ thấp, buồng thang đến
tầng và hãm dừng.
Biểu đồ tối ưu hình 1-5 sẽ đạt được nếu dùng hệ truyền động một chiều (F-
Đ). Nếu dùng hệ chuyển động xoay chiều với động cơ không đồng bộ hai cấp tốc
độ, biểu đồ chỉ đạt gần giống biểu đồ tối ưu.
21
Hình 1.5: Các đường cong biểu diễn sự phụ thuộc của quãng đường S, tốc độ v,
gia tốc a và độ dật theo thời gian.
Từ sơ đồ trên ta thấy chia ra 5 giai đoạn theo tính chất thay đổi tốc độ của
buồng thang: mở máy, chế độ ổn định, hãm xuống tốc độ thấp, buồng thang đến
tầng và hãm dừng:
- Mở máy: khi bắt đầu mở máy gia tốc của thang tăng mạnh gần như thẳng
đứng khi đó vận tốc cũng tăng vì gia tốc tăng mạnh gần như thẳng đứng lúc đó
độ giật cũng xuất hiện do khi mới khởi động vận tốc chưa ổn định lên có giật. khi
khởi động được một thời gian gia vẫn tăng đều gần như là một đường thẳng nằm
ngang nhưng không bằng không, khi đó vận tốc tăng vẫn lên. Sau một khoảng
thời gian gần như bão hòa thì gia tốc giảm đột ngột khi đó độ giật lại xuất hiện
cũng như khi mới khởi động cũng là một đường thẳng đứng. Sau thời gian mở
máy thì độ giật dần về không, khi đó vận tốc vẫn tăng.
- Chế độ ổn định: vận tốc dần ổn định, không còn xuất hiện độ giật nữa.
- Hãm xuống( tốc độ thấp): ở giai đoạn này tốc độ giảm mạnh, khi đó gia
tốc âm mạnh, đồng thời độ giật cũng xuất hiện. Khi gia tốc đạt đến gần như bão
22
hòa thì độ giật cũng biến mất, khi đó vận tốc vẫn giảm mạnh. Sau khoảng thời
gian gần như bão hòa thì gia tốc lại tăng khi đó độ giật lại xuất hiện vận tốc bắt
đầu giảm chậm lại.
- Đến tầng: sau quá trình hãm xuống thì trong giai đoạn này vận tốc giảm
dần.
- Hãm dừng: trong giai đoạn này vận tốc giảm dần và tiến dần đến không rồi
dừng hẳn. từ khi vào giai đoạn này thì độ giật và gia tốc giảm mạnh rồi ngay lập
tức lại tăng lên cho đến khi thang máy dừng hẳn.
Kết luận:
Dựa vào yêu cầu công nghệ đặt ra và căn cứ vào số tầng phục vụ, mà chọn
hệ thống truyền động tối ưu sao cho thoả mãn một cách hài hoà nhất giữa chỉ tiêu
kinh tế và kỹ thuật. Đối với các nhà cao 10 tầng thường chọn thống truyền động
điện sử dụng động cơ không đồng bộ điều khiển bằng PLC ghép nối qua biến tần.
Vì hệ thống này có nhiều ưu điểm như: có độ chính xác cao, linh hoạt trong lắp
đặt và sửa chữa, đồng thời tiết kiệm điện năng. Việc thay đổi tốc độ thực chất là
thay đổi tần số của nguồn cấp cho động cơ, nhờ bộ biến tần. Sao cho đạt được tỉ
lệ: Vmin / Vmax =1/4. Để đảm bảo thang máy có tốc độ hợp lý thì giữa động cơ kéo
và puly có thêm hộp giảm tốc.
Với yêu cầu công nghệ này thì ta có các thông số sau:
- Vận tốc di chuyển ổn định của buồng thang: = 1m/s.
- Gia tốc cực đại: a= 1,5 m/s2.
- Độ không chính xác khi dừng: l = 20 25 mm.
Để đảm bảo dừng chính xác thì trước khi buồng thang đi tới sàn tầng cần
dừng, động cơ chính phải chuyển về tốc độ thấp và khi buồng thang đến ngang
sàn tầng thì động cơ chính được cắt ra khỏi lưới và thực hiện hãm động năng,
đồng thời phanh tác động.
23
CHƯƠNG II:
24
Bên cạnh những ưu điểm thì hạn chế lớn nhất của thang máy thủy lực là việc
đưa vào lắp đặt yêu cầu có hố pit khá lớn, kích thước hố pit tỉ lệ thuận với số tầng
cần sử dụng thang máy. Không chỉ vậy, việc thang máy thủy lực đưa vào sử dụng
chỉ có thể phục vụ cho nhu cầu sử dụng của số lượng tầng nhất định khiến việc
ứng dụng thang máy thủy lực gặp những ảnh hưởng nhất định. Với chi phí lắp đặt,
bảo trì, bảo dưỡng khá tốn kém thì việc quyết định chọn mua, sử dụng thang máy
cần cân nhắc và tính toán một cách hợp lý.
b . Thang máy cáp kéo (động cơ).
Trong số các loại thang máy hiện được cung cấp trên thị trường thì thang
máy cáp kéo là dòng thang máy truyền thống, được tin tưởng và sử dụng phổ biến
nhất hiện nay. Chính sự phù hợp với nhiều dạng công trình nên việc ứng dụng
thang máy cáp kéo luôn trở thành sự lựa chọn được nhiều người dùng, chủ đầu tư
tin tưởng lựa chọn.
Thang máy cáp kéo được cung cấp trên thị trường sở hữu những ưu điểm cơ
bản như:giá thang máy hợp lý với điêu kiện tài chính của người dùng, có thể lựa
chọn cho các dạng công trình với quy mô khác nhau từ nhỏ tới lớn, có nhiều mức
tải trọng khác nhau để chọn mua, sự đa dạng ở mẫu mã, kiểu dáng cho tới chi phí
bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa rẻ, nhanh, tiện lợi khi cần thiết. Chính những ưu điểm
đó góp phần đem lại sức hút, lợi ích lớn khi sử dụng thang máy cáp kéo trong mỗi
công trình, phục vụ tốt nhu cầu của con người trong việc nâng cao chất lượng
cuộc sống.
Tuy nhiên hạn chế lớn nhất của thang máy cáp kéo đó là: đối với dòng thang
máy có phòng máy chúng ta sẽ hao tốn chi phí, diện tích và công sức nhất định
cho việc hoàn thiện hệ thống phòng máy Không chỉ vậy, với việc sử dụng thang
máy cáp kéo có thể xuất hiện nhiều hao mòn, hư hỏng hơn thì việc tiến hành sửa
chữa, bảo dưỡng cần được thực hiện thường xuyên hơn.
Kết luận: Từ những ưu nhược điểm nêu trên em chọn thang máy cáp kéo
dùng động cơ, vì nó phù hợp với đề tài đồ án mà em đang làm.
25
2.1.1.Tính chọn công suất động cơ truyền động
Để tính chọn được công suất động cơ truyền động thang máy cần có các điều
kiện và tham số sau:
- Sơ đồ động học của thang máy
- Tốc độ và gia tốc lớn nhất cho phép
- Trọng tải
- Trọng lượng buồng thang .
Công suất tĩnh của động cơ khi nâng tải không dùng đối trọng được tính theo
công thức sau:
(Gbt G).v.g.103
pc ( kw) (2-1)
Trong đó : Gbt - Khối lượng buồng thang (kg)
G - Khối lượng hàng, (kg)
v - Tốc độ nâng, (m/s)
g - Gia tốc trọng trường, (m/s2)
- Hiệu suất của cơ cấu nâng (0,5 0,8).
Khi có đối trọng công suất tĩnh của động cơ lúc nâng tải được tính theo biểu
thức sau:
1
pch [ G+G bt ] Gdt . v.k.g.103 (kw) (2-2)
Và khi hạ tải:
1
pch [G+G bt ] Gdt . v.k.g.103 (kw) (2-3)
Trong đó: Pcn - Công suất tĩnh của động cơ kkhi nâng có dùng đối trọng
PCh – Công suất tĩnh của động cơ khi hạ có dùng đối trọng
Gdt - Khối lượng của đối trọng, (kg)
K - Hệ số tính đến ma sát (k = 1,15 1,3).
Khối lượng của đối trọng được tính theo biểu thức sau đây:
Gđt = Gbt + G , (kg) (2-4)
Trong đó: - Hệ số cần bằng (a = 0,3 0,6).
26
Phần lớn các thang máy chở khách chỉ vận hành đầy tải trọng nhưng giờ cao
điểm, thời gian còn lại luôn làm việc non tải. Vì vậy, đối với thang máy trở khách
nên chọn hệ số a = 0,35 0,4.
Đối với thang máy trở hàng, khi nâng thường là đầy tải và khi hạ thường là
không tải, nên chọn a = 0,5.
Dựa trên hai biểu thức (2-2) , (2-3) có thể được xây dựng được biểu đồ phụ
tải và chọn sợ bộ công suất của động cơ theo sổ tay tra cứu.
Muốn xây dựng biểu đồ phụ tải chính xác, cần phải tính đến thời gian mở
máy, thời gian hãm thời gian đóng, mở của và số lần dừng của buồng thang khi
chuyển động.
Thông số tương đối để tính toán các thời gian trên đưa ra trong bảng 2.2
Thời gian ra/vào buồng thang được tính gần đúng 1s/1 người. Số lần dừng (
được tính theo xác suất) của buồng có thể được tìm theo các đường cong trên hình
2.2
Bảng 2.2
Tốc độ Thời gian mở máy Tổng thời gian còn lại (s)
di và hãm máy với Buồng thang Buồng thang Buồng thang
chuyển khoảng cách giữa có cửa rộng có cửa rộng có cửa rộng
(m/s) tầng (s) dưới dưới dưới
3,6 7, 2 800(mm) 800(mm) 1000(mm)
mở bằng tay mở tự động mở tự động
0,5 1,6 1,6 12,0 7,0 -
0,75 1,6 1,6 12,0 7,0 -
1,0 1,8 1,8 13,0 7,0 6,3
1,5 1,8 1,8 - 7,2 6,3
2,5 2,0 2,0 - - 6,5
3,5 2,5 2,5 - - 7,0
27
Hình 2.1 Đường cong để xác định số lần dừng (theo xác suất) của buồng thang.
md – Số lần dừng, mt – số tầng ; E – số người trong buồng thang
Phương pháp tính chọn công suất động cơ truyền động thang máy tiến hành theo
các bước sau đây :
1; Tính theo lực đặt lên puly cáp éo buồng thang ở tầng dưới cùng và các lần dừng
tiếp theo:
F = (G + Gbt – K1. G1 - Gđt )g ,(N) (2-5)
Trong đó : K1 – số lần dừng của buồng thang.
G1 = G/md – thay đổi (giảm) khối lượng tải sau mỗi lần dừng.
F .R
M , (N.m) nếu F < 0
i
3; Tính tổng thời gian hành trình nâng và hạ của buồng thang:
28
Tổng thời gian này bao gồm : thời gian di chuyển với tốc độ ổn định, thời gian
mở máy, hãm máy và tổng thời gian còn ại ( thời gian đóng mở của buồng thang,
thời gian ra vào buồng thang của hành khách) theo bảng 2.1
4; Dựa theo kết quả của các bước tính toán trên, tính mômen đẳng trị và tính chọn
công suất động cơ.
5; Xây dựng biểu đồ phụ tải chính xác của động cơ truyền động có tính đến các
quá trình quá độ và tiến hành kiểm nghiệm công suất động cơ đã chọn theo điều
kiện phát nóng, quá tải.
29
3 U f2 . R '2
Phương trình đặc tính cơ : M
R '2
2
ω1 . s . r1 X 2nm
s
U~
U~
0 f(M)
th
§
§ 0 Mmm Mth M
30
R '2
S th
r12 X 2m m
r1
Trong đó : a
R '2
M th
Độ cứng đặc tính cơ β
ω1 .Sth
Vậy trong đồ án này em sẽ chọn động cơ KĐB 3 pha roto lồng sóc vì nhưng ưu
điểm mà nó mang lại phù hợp với đề tài em đang nghiên cứu.
2.2.2.1.Các phương pháp điều chỉnh tốc độ
a. Phương pháp điều chỉnh tần số nguồn (f1)
Với sự ra đời của các bộ biến tần kiểu mới có thể thay đổi tần số điện áp ra
3 pha rất linh hoạt nên hiện nay nhiều công nghệ đã sử dụng phương pháp này để
điều chỉnh tốc độ động cơ truyền động .Điều này được thực hiện trên nguyên tắc
2 πf1 3 P2 U2
sau : từ công thức ω1 và M th ta thấy khi thay đổi tần số sẽ
P 8 πLnm f1
làm tốc độ từ trường quay thay đổi và mô men động cơ cũng thay đổi .
Nều f1> fđm thì tốc độ không đồng bộ tăng còn Mth giảm khi giữ nguyên điện
áp không đổi .
Nếu f1<fđm thì tốc độ không đồng bộ giảm còn Mth tăng nhanh vì Mth ˜f1 khi
giữ nguyên điện áp không đổi .
Đặc tính cơ thay đổi tần số (hình 2. 3)
f(M)
0
2
f1
3
th f2
f3
0 Mmm Mth M
Hình 2.3: Đặc tính cơ khi thay đổi tần số
31
Nhận xét :
Phương pháp điều chỉnh tốc độ thay đổi tần số khi giữ nguyên điện áp phần
ứng khi điều chỉnh giảm tần số sẽ làm cho mô men khởi động lớn và dòng điện
rất lớn sẽ làm hỏng động cơ khi khởi động vì vậy khi điều chỉnh tần số không
được giữ nguyên điện áp mà phải thay đổi theo một quy luật nhất định .Thật vậy
ta có :
U1 =4,44w1.Kdq1.f1.Φ =C.f1.Φ
Khi điều chỉnh tần số phải giữ cho Φ =const nên sự thay đổi điện áp theo tần
U1
số theo quy luật sau: const.
f1
Khi điều chỉnh tốc độ theo phương pháp này cần phải có bộ biến tần do đó
làm tăng giá thành đầu tư công nghệ.
b. Phương pháp thay đổi điện áp phần ứng
Nhận xét :
Đặc tính cơ tự nhiên của động cơ không đồng bộ thường có hệ số trượt tới
hạn nhỏ nên không thực hiện điều chỉnh cho động cơ rô to lồng sóc .Còn khi thực
hiện cho động cơ rô to dây quấn cần nối thêm điện trở phụ vào mạch rô to để mở
rộng dải điều chỉnh tốc độ và mô men.
Đối với phương pháp này cần phải thiết kế thêm bộ biến đổi điện áp xoay
chiều thành xoay chiều .
- Khi điện áp đặt vào phần ứng động cơ giảm Mth giảm trong khi đó giữ
nguyên f1 =const khi giảm điện áp thì độ cứng β giảm nên độ sụt tốc độ lớn làm
tốc độ động cơ không ổn định khi tăng tải đột ngột đồng thời mô men khởi động
và mô men tới hạn giảm dẫn đến trường hợp không thể khởi động được.
- Phương pháp này có thể được ứng dụng cho các động cơ có công suất lớn khi
yêu cầu dòng điện khởi động nhỏ.
c. Phương pháp thay đổi số đôi cực. (P)
Nhận xét :
Phương pháp này thay đổi số đôi cực bằng cách thay đổi cách đấu dây stato
của động cơ do đó sẽ làm thay đổi một số thông số của động cơ như Uf1 ,r1 ,X1 …
32
làm cho Mth động cơ thay đổi vì vậy nó thường dùng cho động cơ rô to lồng sóc -
Số cấp tốc độ điều chỉnh theo phương pháp này nhỏ thông thường chỉ chế tạo hai
cấp do đó không thể điều chỉnh trơn tạo ra rung giật khi điều chỉnh tốc độ.
d. Phương pháp đưa điện trở phụ vào mạch rô to (đối với động cơ rô to dây
quấn)
Nhận xét :
Phương pháp này chỉ dùng cho động cơ không đồng bộ rô to dây quấnkhi
đưa điện trở phụ vào mạch rô to động cơ thì dòng điện và mô men khởi động giảm
và có thể điều chỉnh nhiều cấp tốc độ nhưng vẫn là điều chỉnh có cấp .Điều chỉnh
theo phương pháp này còn có thêm tổn hao công suất trên các điện trở phụ.
Dải điều chỉnh phụ thuộc vào mô men tải.Mô men tải càng nhỏ thì dải điều
chỉnh càng hẹp.
e. Phương pháp đưa Rf và Xf vào mạch stato (Đối với động cơ rô to lồng sóc
Nhận xét :
Phương pháp này áp dụng cho động cơ không đồng bộ rô to lồng sóc có công
xuất trung bình và lớn khi yêu cầu cần giảm dòng điện khở động tuy nhiên sẽ kéo
theo mô men khởi động cũng nhỏ .
Khi cần tạo ra đặc tính cơ có mô men khởi động là Mnm thì đặc tính cơ khi
đưa Xf vào cứng hơn khi đưa Rf .Điều này chứng tỏ tổn hao năng lượng khi đưa
điện trở vào mạch stato là lớn.
2.3. CÁC HỆ TRUYỀN ĐỘNG ĐIỀU KHIỂN THANG MÁY DÙNG ĐỘNG
CƠ KĐB BA PHA.
Như đã giới thiệu ở phần trên, trong các thang máy tốc độ thấp và chất lượng
truyền động có yêu cầu không cao lắm, người ta thường sử dụng các hệ thống
truyền động trong đó phần dẫn động là động cơ không đồng bộ rôto lồng sóc nhiều
cấp tốc độ có sơ đồ khối đã được mô tả ở trên.
Hệ truyền động này có ưu điểm là đơn giản dẫn đến giá thành nhỏ, dễ dàng
vận hành và sửa chữa. Tuy nhiên, nó lại không đáp ứng được về mặt chất lượng
đối với các thang máy có yêu cầu cao về tốc dộ gia tốc và độ dật.Để khắc phục
những hạn chế trên của hệ thống, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ điện
33
tử, ngày nay người ta có xu hướng sử dụng phương pháp điều khiển vô cấp tốc độ
động cơ.Thực tế tồn tài 2 hệ thống chủ yếu sau đây:
Hệ thống sử dụng bộ biến đổi Thyristor – Động cơ một chiều.
Hệ thống sử dụng bộ biến tần – Động cơ KĐB roto lồng sóc.
2.3.1.Hệ thống sử dụng bộ biến đổi Thyristor – Động cơ một chiều
Ngày nay các ứng dụng thang máy cho việc chuyên chở người và thang máy
chuyên chở hàng ta thường không còn ứng dụng hệ thống sử dụng bộ biến đổi
Thyristor – Động cơ một chiều . Do vậy trong đề tài này em sẽ không đi vào phân
tích hệ thống này.
2.3.2.Hệ thống sử dụng bộ biến tần – Động cơ KĐB roto lồng sóc
Trên thị trường hiện nay tồn tại rất nhiều loại biến tần sử dụng các phương
pháp điều chỉnh tần số theo các phương thức khác nhau, chủ yếu là 2 kiểu: Biến
tần điều chỉnh theo phương pháp u/f.
-Biến tần điều chỉnh từ thông ( FCC - Flux Current Control).
- Biến tần điều chỉnh từ thông ( FCC - Flux Current Control ) lại sử dụng nhiều
phương pháp, trong đó phương pháp được coi là tiên tiến hiện nay là thực hiện
điều chỉnh trực tiếp mômen.
-Biến tần thực hiện điều chỉnh trực tiếp mômen
*Nội dung phương pháp
Điều chỉnh trục tiếp mômen động cơ không đồng bộ là phương pháp rất mới,
trong đó việc phối hợp điều khiến bộ biến tần và động cơ không đồng bộ là rất
chặt chẽ. Lôgic chuyến mạch của biến tần dựa trên trạng thái điện từ của động cơ
mà không cần đến điều chế độ rộng xung áp của biến tần. Do sử dụng công nghệ
bán dẫn tiên tiến và các phần tử tính toán có tốc độ cao mà phương pháp điều
chỉnh trực tiếp mômen cho các đáp ừng đầu ra thay đổi rất nhanh, cỡ vài phần
nghìn giây.
Phần cốt lõi của phương pháp được mô tả trên hình II.4, gồm các khối như
sau: bộ điều chỉnh có trễ với lôgic chuyển mạch tối ưu, mô hình động cơ cho phép
tính toán nhanh và chính xác các giá trị thực của mômen, tốc độ quay của rotor và
tù' thông Stator với tín hiệu vào là dòng điện các pha động cơ và giá trị tức thời
34
của điện áp mạch một chiều. Các giá trị thực này được so sánh với các giá trị đặt
để tạo ra tác động điều khiển bởi các bộ điều chỉnh mômen và các mạch vòng bên
ngoài.
35
dược momen yêu cầu bằng cách quay từ thông stator theo hướng nào càng nhanh
càng có hiệu quả.
Kỹ thuật điểu khiến trưc tiếp mômen như sau:
Logic chuyển mạch của các khoá bán dẫn lực thực hiện việc tăng hay giảm
mômen còn giá trị tức thời của từ thông stator được điều chỉnh sao cho mômen
động cơ đạt được giá trị mong muon. Vector từ thông stator này lại được điều
chỉnh nhò' điện áp cung cấp cho nghịch lưu. Hay nói cách khác là logic chuyển
mạch tối ưu xác định cho ta vector điện áp tối ưu tuỳ thuộc vào sai lệch mômen.
Biên độ của vector từ thông stator cũng được tính đến khi chọn logic chuyển mạch.
Mô hình động cơ
Mô hình động cơ thành lập theo các mô hình cơ bản mô tả toán học động cơ
không đồng bộ và sử dụng các phần tử tính toán có tốc độ cao. Mô hình động cơ
tính toán ra các giá trị thực của mômen và tù' thông dùng cho việc điều chế, nó
cũng tính ra được tốc độ quay của rôtor và tần số dòng stator để dùng cho các
mạch vòng điều chỉnh bên ngoài. Mô hình động cơ còn có chức năng nhận dạng
thông số của động cơ dùng cho việc tính toán, hiệu chỉnh. Độ chính xác của mô
hình là rất quan trọng, bởi vì trong hệ thống không dùng thiết bị đo tốc độ trục
động cơ, tín hiệu đo lường chỉ gồm dòng điện 2 pha của động cơ và giá trị tức thời
của điện áp mạch một chiều.
2.3.3.Chọn phương án truyền động
Qua các phân tích ở trên và dựa vào yêu cầu công nghệ đặt ra; đồng thời căn
cứ vào số tầng phục vụ mà lựa chọn hệ thống truyền động tối ưu sao cho thoả mãn
được một cách hài hoà nhất giữa các chỉ tiêu về kinh tế và kỹ thuật.
Do tính chất của phụ tải trong truyền động thang máy yêu cầu có khả năng đảo
chiều với tải thế năng. Hơn nữa đối với toà nhà cao 10 tầng thì không yêu cầu
thang máy phải có tốc độ cao lắm. Vì vậy trong bản đồ án này ta sử dụng hệ thống
Bộ biến tần - Động cơ không đồng bộ rôtor lồng sóc, làm phương án truyền động
cho thang máy.
36
2.4.CÁC HỆ THỐNG KHÔNG CHẾ VÀ ĐIỀU KHIỂN THANG MÁY
2.4.1.Hệ thống điều khiển thang máy sử dụng thiết bị điều khiển logic khả
trình
Nhìn một cách tổng thể thì một hệ thống điều khiển ( control system) là một
tập hợp các các linh kiện và thiết bị điện tử được lắp đặt để đảm bảo sự làm việc
ổn định, chính xác và trơn tru của một quá trình hoặc một hoạt động sản xuất nào
đó.
Nó phân ra thành rất nhiều loại với nhiều mức độ khác nhau, từ các nhà máy
sản xuất năng lượng lớn đến các máy móc sử dụng công nghệ bán dẫn. Do sự phát
triển như vũ bão của công nghệ, các hoạt động điều khiển phức tạp được thực hiện
bởi các hệ thống điều khiển tự động chất lượng cao, có thể là thiết bị điều khiển
khả trình ( Programable Logic Controller – PLC) hoặc có thể là một máy tính chủ
v..v. Bên cạnh khả năng giao tiếp với các thiết thu nhận tín hiệu ( tủ điều khiển,
các động cơ , các sensor, các công tắc, các cuộn dây rơle .v..v.), hệ thống điều
khiển hiện đại còn có thể nối thành mạng để điều khiển các quá trình có mức độ
phức tạp cao cũng như các quá trình có liên hệ mật thiết với nhau. Mỗi một thiết
bị đơn lẻ trong hệ thống điều khiển có một tầm quan trọng riêng không phụ thuộc
vào kích thước của nó. Trong ví dụ được ghi ra trên hình I.1 ( chương 1- phần II),
thiết bị PLC không thể biết được những gì đang xảy ra xung quanh nó nếu thiếu
những sensor báo tín hiệu. Nó cũng không thể kích hoạt một chuyển động cơ khí
nếu không có động cơ chấp hành. Và nếu cần thiết thì máy tính chủ phải được lắp
đặt để điều khiển động bộ các hoạt động có liên hệ mật thiết với nhau.
Cũng có những ứng dụng mà trong đó chỉ cần một thiết bị PLC đơn lẻ điều
khiển một hoặc một vài thiết bị khác.
2.4.2.Các ưu điếm của hệ thống điều khiến sử dụng thiết bị điều khiến logic
khả trình.
Hệ thống điều khiên sử dụng thiết bị điều khiến logic khả trình có các ưu
điếm sau:
Việc đấu dây có thể giảm được 80% so với hệ thống điều khiển sử dụng rơle
thông thường.Lượng năng lượng tiêu thụ được giảm đáng kế do PLC tiêu thụ công
37
suất không đáng kể.Các chức năng tự phân tích chương trình điều khiển hệ thống
giúp cho việc kiểm soát hệ thống một cách dễ dàng. Việc thay đối trình tụ' thực
hiện chương trình hoặc thay đối cả chương trình ứng dụng rất dễ dàng bằng cách
lập trình thông qua thiết bị lập trìnhhoặc phần mềm chạy trên máy vi tính mà
không phải thay đổi cách đấu dây, không cần thêm bớt các thiết bị vào/ra (I/O ).
Các bộ định thời được tích hợp bên trong PLC làm giảm phần lớn các rơle và
mạch cứng định thời gian so với hệ thống điều khiển sử dụng rơle thông
thường.Thời gian thực hiện chu kỳ máy được cải thiện một cách đáng kế do tốc
độ hoạt động của PLC chỉ cỡ miligiây (ms). Do đó năng suất lao động tăng lên
một cách đáng kể. Giá thành hệ thống hạ hơn một cách đáng kế so với hệ thống
điều khiến sử dụng rơle thông thường trong trường hợp các đầu vào/ra là rất lớn
và hoạt động điều khiển rất phức tạp.
Tính tin cậy của PLC cao hơn so với các rơle và các bộ định thời cơ khí.
Chương trình trong PLC có thể in ra một cách dễ dàng trong vài phút.
Do đó ta có thế cập nhật chương trình trong PLC một cách dễ dàng.
39
Từ những phân tích ở trên thì phương án truyền động em chọn cho đề tài
đồ án này là sử dụng PLC-Biến Tần- Động cơ.
Sơ đồ khối:
Hình 2.5: Sơ đồ khối của hệ biến tần động cơ và hệ thống điều khiển PLC.
40
CHƯƠNG III:
THIẾT KẾ HỆ THỐNG
41
b. Chọn động cơ mở cửa thang máy
Chọn động cơ đóng mở cửa buồng thang:
Tên động cơ: YVP90-6
Công suất: Pđm = 0,75 (KW)
Momen: 3 (N.m)
Điện áp: U =220 (V)
Tần số vào: f = 50 (Hz)
Tốc độ: n = 920 (vòng/phút)
Dòng điện: I = 5 (A)
Nguyên lý làm việc của biến tần khá đơn giản. Đầu tiên nguồn điện xoay chiều
một hoặc ba pha được chỉnh lưu và lọc thành nguồn một chiều khá bằng phẳng.
Công đoạn này được thực hiện nhờ chỉnh lưu cầu diode và tụ điện. Nhờ vậy hệ số
công suất không phụ thuộc vào tải.
Điện áp một chiều này được biến đổi nghịch lưu thành điện áp xoay chiều 3 pha
ở đầu ra. Công đoạn này được thực hiện thông qua IGBT (transistor lưỡng cực
cổng cách ly) bằng phương pháp điều chế độ rộng xung (PWM). Nhờ tiến bộ của
công nghệ vi xử lí mà tần số chuyển mạch xung có thể lên tới dải tần số siêu âm
nhằm giảm tiếng ồn cho động cơ.
Hệ thống điện áp xoay chiều 3 pha ở đầu ra có thể thay đổi giá trị biên độ và tần
số vô cấp tùy theo bộ điều khiển. Theo lí thuyết tần số và điện áp có một quy luật
nhất định tùy theo luật điều khiển.
42
Hình 3.2: sơ đồ khối biến tần
Biến tần FR-A700 Mitsubishi được dùng điều khiển động cơ 3 phases công suất
lên đến 500kW, được ứng dụng phổ biến cho băng tải, thang máy, máy công cụ,
máy ép…
43
3.2.3 Khảo sát biến tần FR-A700
a. Giới thiệu chung về biến tần FR-A700
Đặc tính sản phẩm
Sản phẩm được tích hợp thêm bộ điều khiển PLC tiên tiến giúp hiệu quả hoạt
động cao hơn rất nhiều.
Biến tần có thể tự điều chỉnh hoạt động. Cụ thể là thiết bị có thể tự động bù vào
sự thay đổi quán tính tải trọng giúp động cơ hoạt động được ổn định hơn. Đồng
thời đặc điểm này giúp người dùng tiết kiệm chi phí hoạt động đáng kể.
Sản phẩm có khả năng kết nối chuyển động sợi quang
Hỗ trợ điều khiển momen không cảm biến một cách thuận lợi.
Có khả năng điều khiển vector không cảm biến hoàn thành 200% momen trong
điều kiện tốc độ thấp chỉ 0.3 Hz.
Thiết bị có hai cổng nối tiếp RS-485. Ngoài ra nó có thêm cổng USB giúp việc
kết nối linh hoạt hơn rất nhiều.
+Ưu điểm
FR-A700 có khả năng điều khiển vận tốc vô cùng chính xác khi vận hành với một
encoder. Đặc biệt khi vận hành sản phầm thường có sai số rất nhỏ (0,01%).
Tất cả các nguyên liệu được sử dụng đều đáp ứng chuẩn R0HS-tiêu chuẩn hạn
chế chất độc hại của EU. Vì thế nó rất thân thiện với môi trường sống xung quanh
và an toàn tuyệt đối cho người dùng.
Có hiệu suất hoạt động cao nhờ khẩ năng điều khiển mạnh mẽ. Từ đó thết bị không
chỉ giúp nâng cao hiệu suất hoạt động của động cơ mà còn mang đến khả năng
tiết kiệm năng lượng vượt trội.
44
Được thiết kế với khả năng kết nối rất đa dạng như: Modbus RTU, Profibus, cổng
USB, CC-Link… điều này mang đến sự tiện lợi rất lớn cho người sử dụng.
Theo đánh giá của người dùng thì dòng biến tần này của Mitsubishi có độ bền rất
cao, lên tới 10 năm hoạt động. Đồng thời trong quá trình sử dụng thì sản phẩm
cũng hoạt động ổn định, hạn chế tối đa tình trạng xảy ra sự cố.
Giao diện dễ sử dụng cũng là một trong những ưu điểm không thể bỏ qua của
dòng sản phẩm này. Các thông số được cài đặt trực tiếp thông qua bảng điều khiển
nên người dùng sẽ không gặp nhiều khó khăn trong quá trình sử dụng.
Giá thành hợp lý, thương hiệu Mitsubishi nổi tiếng giúp người dùng thêm yên
tâm.
Thông số kỹ thuật
Loại: 3 phases
Điện áp: 200-400V
Công suất: 0,4 kW-500kW
Tần số ra: 0,2-400Hz
Sai số tần số ngõ ra: 5%
Momen khởi động 200% ở 0,3Hz
Ngõ vào chuỗi xung 50kpps
Tiêu chuẩn IP: IP20
45
3.2.4 Chọn biến tần điều khiển động cơ mở đóng cửa
Động cơ kéo cửa được điều khiển bởi biến tần EC20
Biến tần EC20 được thiết kế đặc biệt chuyên dụng cho điều khiển cửa thang máy,
momen mạnh, nhiều cấp tốc độ và thời gian tùy chỉnh, tích hợp đường cong tốc
độ chạy dừng rất mượt,...
Chế độ giữ cửa đóng kín, giữ cửa mở hết cỡ và tùy chỉnh momen giữ cửa (giúp
chống rung lắc hở cửa, hở switch an toàn khi cabin đang di chuyển).
Chức năng bảo vệ kẹp cửa, tùy chỉnh ngưỡng momen chống quá lực cản (trong
quá trình đóng cửa, nếu người hoặc vật cản làm momen động cơ quá ngưỡng cài
đặt, biến tần sẽ tự mở cửa), chế độ bảo vệ quá thời gian chạy, chống mở cửa khi
thang có sự cố dừng lệch tầng...
Các ngõ điều khiển I/O và thông số được cấu hình chuẩn, chỉ cần đấu nối vận
hành, các thông số mặc định hợp chuẩn với đa số cửa thang máy và cơ bản không
cần cân chỉnh cài đặt.
Biến tần EC20 được thiết kế chạy theo xung encoder và tự học độ rộng hành trình
cửa.
Hình 3.5: Biến tần chuyên dụng điều khiển cửa thang máy.
46
3.2.5 Cài đặt biến tần.
Nhấn PU/EXT và MODE trong 0.5s. Trên màn hình xuất hiện “ 79 – – ” và đèn
chỉ thị PRM nhấp nháy.
Quay núm điều chỉnh cho đến “79 – 3”. Đèn chỉ thị PU và PRM nhấp nháy.
B3: Cài đặt tần số bằng cách quay núm điều chỉnh để chọn giá trị tần số mong
muốn. Thông số tần số sẽ nhấp nháy khoảng 5s. Khi đó, bạn hãy nhấn SET để đặt
giá trị tần số. Nếu không thì sau 5s nhấp nháy, giá trị tần số sẽ trở về 0Hz.
B4: Gạt công tắc STF (quay thuận) hoặc STR (quay ngược) lên ON để khởi động.
Nhấn PU/EXT và MODE trong 0.5s. Trên màn hình xuất hiện “79 – –” và đèn chỉ
thị PRM nhấp nháy.
Quay núm điều chỉnh cho đến “79 – 4”. Đèn chỉ thị PU và PRM nhấp nháy.
47
Cuối cùng nhấn SET để xác nhận cài đặt.
B4: Từ từ xoay chiết áp để thay đổi tốc độ (tần số). Xoay kịch chiết áp ứng với
tần số lớn nhất là 60Hz (có thể thay đổi thông qua parameter Pr.125).
Nhấn PU/EXT và MODE trong 0.5s. Trên màn hình xuất hiện “79 – –” và đèn chỉ
thị PRM nhấp nháy.
Quay núm điều chỉnh cho đến “79 – 4”. Đèn chỉ thị PU và PRM nhấp nháy.
B3: Chọn tần số cài đặt sử dụng 3 công tắc RH, RM, RL.
B4: Nhấn RUN để bắt đầu chạy. Ví dụ, mở công tắc RL để chạy ở tốc độ thấp
B6: Tắt công tắc RL để ngưng chế độ vận hành ở tốc độ thấp.
48
Sơ đồ đấu dây biến tần.
49
Thông số của hộp đấu dây mạch chính:
Bố trí hộp đấu dây của hộp đấu dây mạch chính, nguồn cấp điện và đấu dây motor
50
Hộp đấu dây mạch điều khiển:
51
52
53
Danh sách thông số ở chế độ cơ bản:
54
Tần số nhỏ nhất: Pr.2 = 0,1Hz
Nhiều cấp tốc độ (tốc độ cao): Pr.4 = 47Hz
Nhiều cấp tốc độ (tốc độ thấp): Pr.6 = 4,7Hz
Thời gian tăng tốc: Pr.7 = 10s
Thời gian giảm tốc: Pr.8 = 10s
Lựa chọn rẽ nhánh khi có lỗi: Pr.138 = 0
Quạt làm mát: Pr.244 = 1
Bảo vệ mất pha đầu ra: Pr.251 = 1
Bảo vệ mất pha đầu vào: Pr.872 = 1
55
Hình 3.8: Bố trí các sensor cửa.
Mô tả chức năng:
56
57
Thông số cài đặt:
58
-Chú ý:
Nếu sử dụng một động cơ đồng bộ hoặc không đồng bộ nối tới biến tần thì dòng
điện động cơ có thể bằng 2,5 – 3 lần dòng điện mong muốn do đó phải chọn loại
biến tần cho phù hợp. Vì ở đây ta chọn động cơ không đồng bộ ba pha nên khi ta
sử dụng dòng điện vào ba pha 380V thì điện áp ba pha ngõ ra biến tần cũng là
380V. Do đó khi đấu dây động cơ vào biến tần ta phải chú ý đến điện áp làm việc
của động cơ. Các đầu nối điện của FR-A700 được thể hiện trên hình sau:
Trong đó:
- Fuses( cầu chì): có công dụng bảo vệ cho đường dây dẫn điện, động cơ
điện, thiết bị điện hay mạch điện điều khiển.
59
- Contartor(công tác tơ): là thiết bị điều khiển để đóng ngắt nguồn cấp cho
thiết bị ngoài ra còn được sử dụng để điều khiển vận hành các động cơ hay
thiết bị điện để an toàn khi vận hành. Đây là một giải pháp tự động hóa bằng
phương pháp cơ điện. Phương pháp này không xử lý những quá trình phức tạp
nhưng nó đơn giản và có độ ổn định cao, dễ sửa chữa.
- Filter(bộ lọc nguồn): Bộ lọc nguồn, lọc các xung điện áp trong nguồn điện
do các thiết bị điện sinh ra, đặt biệt là biến tần, làm nhiễu các thiết bị trong hệ
thống, đặt biệt là các loại cảm biến, màn hình, các tín hiệu analog, các thiết bị
điều khiển.
- Micrmaster(biến tần): Dễ ràng thay đổi tốc độ động cơ, đảo chiều quay
động cơ.Giảm dòng khởi động so với phương pháp khởi động trực tiếp, khởi
động sao-tam giác nên không gây ra sụt áp hoặc khó khởi động.Quá trình khởi
động thông qua biến tần từ tốc độ thấp giúp cho động cơ mang tải lớn không
phải khởi động đột ngột, tránh hư hỏng phần cơ khí, ổ trục, tăng tuổi thọ động
cơ.Tiết kiệm năng lượng đáng kể so với phương pháp chạy động cơ trực
tiếp.Biến tần thường có hệ thống điện tử bảo vệ quá dòng, bảo vệ quá áp và
thấp áp, tạo ra một hệ thống an toàn khi vận hành.Nhờ nguyên lý làm việc
chuyển đổi nghịch lưu qua diode và tụ điện nên công suất phản kháng từ động
cơ rất thấp, do đó giảm được dòng đáng kể trong quá trình hoạt động, giảm chi
phí trong lắp đặt tụ bù, giảm thiểu hao hụt điện năng trên đường dây.Biến tần
được tích hợp các module truyền thông giúp cho việc điều khiển và giám sát
từ trung tâm rất dễ dàng.
PLC được sản xuất bởi nhiều hãng khác nhau trên thế giới. Về nguyên lý hoạt
động, các PLC này có tính năng tương tự giống nhau, nhưng về lập trình sử dụng
60
thì chúng hoàn toàn khác nhau do thiết kế khác nhau của mỗi nhà sản xuất. PLC
khác với các máy tính là không có ngôn ngữ lập trình chung và không có hệ điều
hành. Khi được bất lên thì PLC chỉ chạy chương trình điều khiển ghi trong bộ nhớ
của nó, chứ không thể chạy được hoạt động nào khác. Một số hãng sản xuất PLC
lớn có tên tuổi như: Siemens, Toshiba, Mishubisi, Omron, Allan Bradley,
Rocwell, Fanuc là các hãng chiếm phần lớn thị phần PLC thế giới. Các PLC của
các hãng này được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp sử dụng công nghệ tự
động hoá.
Các thiết bị điều khiển PLC tạo thêm sức mạnh, tốc độ và tính linh hoạt cho các
hệ thống công nghiệp. Bằng sự thay thế các phần tử cơ điện bằng PLC, quá trình
điều khiển trở nên nhanh hơn, rẻ hơn, và quan trọng nhất là hiệu quả hơn. PLC là
sự lựa chọn tốt hơn các hệ thống rơ le hay máy tính tiêu chuẩn do một số lý do
sau:
- Tốn ít không gian: Một PLC cần ít không gian hơn một máy tính tiêu chuẩn
hay tủ điều khiển rơ le để thực hiện cùng một cức năng.
- Tiết kiệm năng lượng: PLC tiêu thụ năng lượng ở mức rất thấp, ít hơn cả
các máy tính thông thường.
- Giá thành thấp : Một PLC giá tương đương cỡ 5 đến 10 rơ le, nhưng nó có
khả năng thay thế hàng trăm rơ le.
- Khả năng thích ứng với môi trường công nghiệp: Các vỏ của PLC được
làm từ các vật liệu cứng, có khả năng chống chịu được bụi bẩn, dầu mỡ, độ
ẩm, rung động và nhiễu. Các máy tính tiêu chuẩn không có khả năng này.
- Giao diện tực tiếp: Các máy tính tiêu chuẩn cần có một hệ thống phức tạp
để có thể giao tiếp với môi trường công nghiệp. Trong khi đó các PLC có
thể giao diện trực tiếp nhờ các mô đun vào ra I/O.
- Lập trình dễ dàng: Phần lớn các PLC sử dụng ngôn ngữ lập trình là sơ đồ
thang, tương tự như sơ đồ đấu của các hệ thống điều khiển rơ le thông
thường.
61
Tính linh hoạt cao: Chương trình điều khiển của PLC có thể thay đổi nhanh chóng
và dễ dàng bằng cách nạp lại chương trình điều khiển mới vào PLC bằng bộ lập
trình, bằng thẻ nhớ, bằng truyền tải qua mạng.
Một PLC gồm có khối xử lý trung tâm (CPU) chứa một chương trình ứng dụng
và các module vào/ra, nó được ghép nối một cách trực tiếp với toàn bộ các thiết
bị I/O.
Chương trình đó sẽ điều khiển PLC, do đó khi một tín hiệu từ một thiết bị đầu vào
được bật lên trạng thái ON thì tạo ra một đáp ứng tương ứng trên đầu ra.
- Bộ nhớ.
Trong thực tế tồn tại nhiều loại bộ nhớ (Memory). Các vùng nhớ này chứa chương
trình hoạt động của hệ thống và chương trình của người sử dụng. Chương trình hệ
62
thống thực chất là một chương trình phần mềm có nhiệm vụ phối hợp các hoạt
động của PLC.
Chương trình Ladder, các giá trị của bộ định thời, các giá trị của bộ đếm được lưu
lại ở trong vùng bộ nhớ dành cho người sử dụng. Tuỳ thuộc vào nhu cầu của người
sử dụng mà người ta có thể lựa chọn các kiểu của bộ nhớ có dung lượng khác
nhau.
Rom là bộ nhớ không thể thay đổi, nó chỉ có thể được lập trình một lần. Vì vậy
khả năng của nó bị hạn chế nên công dụng của nó kém hơn so với các kiểu bộ nhớ
khác.
Ram là kiểu bộ nhớ hay được sử dụng nhất để lưu dữ liệu và chương trình của
người sử dụng. Bình thường thì dữ liệu trong Ram sẽ bị mất nếu mất nguồn cung
cấp cho RAM. Tuy nhiên vấn đề này đã được khắc phục bằng cách cung cấp
nguồn cho nó bằng pin.
+ Bộ nhớ chỉ đọc có khả năng xoá được bằng tia cực tím (EPROM)
EPROM có khả năng lưu được dữ liệu một cách lâu dài giống như ROM . Nó
không yêu cầu phải cung cấp nguồn một cách thường xuyên. Tuy nhiên nội dung
của nó có thể bị xoá bằng cách chiếu tia cực tím. Tuy nhiên khi muốn ghi dữ liệu
vào EPROM thì cần phải có thiết bị nạp ROM.
+ Bộ nhớ chỉ đọc có khả năng xoá được bằng điện (EEPROM)
EEPROM là ROM có thể được xoá và lập trình lại bằng tín hiệu điện, tuy nhiên
số lần nạp/xoá là có giới hạn.
Hệ thống Bus là tuyến dùng để truyền tín hiệu, hệ thống gồm nhiều đường tín hiệu
song song:
Address Bus: Bus địa chỉ dùng để truyền địa chỉ đến các Modul khác nhau.
Control Bus: Bus điều khiển dùng để truyền các tín hiệu định thì và điểu
khiển đồng bộ các hoạt động trong PLC.
Trong PLC các số liệu được trao đổi giữa bộ vi xử lý và các modul vào ra thông
qua Data Bus. Address Bus và Data Bus gồm 8 đường, ở cùng thời điểm cho phép
truyền 8 bit của 1 byte một cách đồng thời hay song song.
Nếu một modul đầu vào nhận được địa chỉ của nó trên Address Bus, nó sẽ chuyển
tất cả trạnh thái đầu vào của nó vào Data Bus. Nếu một địa chỉ byte của 8 đầu ra
xuất hiện trên Address Bus, modul đầu ra tương ứng sẽ nhận được dữ liệu từ Data
bus. Control Bus sẽ chuyển các tín hiệu điều khiển vào theo dõi chu trình hoạt
động của PLC. Các địa chỉ và số liệu được chuyển lên các Bus tương ứng trong
một thời gian hạn chế.
Hệ thống Bus sẽ làm nhiệm vụ trao đổi thông tin giữa CPU, bộ nhớ và I/O. Bên
cạch đó, CPU được cung cấp một xung Clock có tần số từ 1¸8 MHZ. Xung này
quyết định tốc độ hoạt động của PLC và cung cấp các yếu tố về định thời, đồng
hồ của hệ thống.
- Giảm 80% số lượng dây nối so với hệ điều khiển dùng rơle.
- Công suất tiêu thụ của PLC rất thấp.
64
- Có chức năng tự chuẩn đoán do đó giúp cho công tác sửa chữa được nhanh
chóng và dễ dàng.
- Chức năng điều khiển thay đổi dễ dàng bằng thiết bị lập trình (máy tính,
màn hình) mà không cần thay đổi phần cứng nếu không có yêu cầu thêm
bớt các thiết bị vào, ra.
- Số lượng rơle và timer ít hơn nhiều so với hệ điều khiển cổ điển.
- Số lượng tiếp điểm trong chương trình sử dụng không hạn chế.
- Thời gian hoàn thành một chu trình điều khiển rất nhanh (vài ms) dẫn đến
tăng cao tốc độ sản xuất.
- Chương trình điều khiển có thể in ra giấy chỉ trong vài phút giúp thuận tiện
cho vấn đề bảo trì và sửa chữa hệ thống.
- Lập trình dễ dàng, ngôn ngữ lập trình dễ học.
- Gọn nhẹ, dễ dàng bảo quản, sửa chữa.
- Dung lượng bộ nhớ lớn để có thể chứa được những chương trình phức tạp.
- Hoàn toàn tin cậy trong môi trường công nghiệp.
- Giao tiếp được với các thiết bị thông minh khác như: máy tính, nối mạng,
các Modul mở rộng.
- Độ tin cậy cao, kích thước nhỏ.
- Giá cả cao nhưng có thể cạnh tranh được.
Đặc trưng của PLC là khả năng có thể lập trình được, chỉ số IP ở dải quy định cho
phép PLC hoạt động trong môi trường khắc nghiệt công nghiệp, yếu tố bền vững
thích nghi, độ tin cậy, tỉ lệ hư hỏng rất thấp, thay thế và hiệu chỉnh chương trình
dễ dàng, khả năng nâng cấp các thiết bị ngoại vi hay mở rộng số lượng đầu vào
nhập và đầu ra xuất được đáp ứng tuỳ nghi trong khả năng trên có thể xem là các
tiêu chí đầu tiên cho chúng ta khi nghĩ đến thiết kế phần điều khiển trung tâm cho
một hệ thống hoạt động tự động.
=> Thông qua quá trình học trên lớp cũng như được thực hành trên phòng máy
của nhà trường thì em tiếp tiếp xúc với plc của hãng Mitsubishi nên trong đồ án
này em sẽ chọn plc của hãng Mitsubishi.
65
3.3.2 Giới thiệu chung và đặc điểm PLC Mitsubishi FX2NC-96MT
Dòng sản phẩm mới PLC MITSUBISHI PLC FX 2NC-96MT là thế hệ thứ
hai trong gia đình họ FX-PLC, là một PLC dạng nhỏ gọn và thành công của hãng
Mitsubishi Electric.
Sản phẩm được thiết kế đáp ứng cho thị trường quốc tế, tính năng mới đặc
biệt là hệ thống “adapter bus” được bổ hữu ích cho việc mở rộng thêm những
tính năng đặc biệt và khối truyền thông mạng. Khả năng mở rộng tối đa có thể
lên đến 10 khối trên hệ thống mới này.
Với tốc độ xử lý cực mạnh mẽ, thời gian chỉ 0.065µs trên một lệnh đơn
logic, cùng với 209 tập lệnh được tích hợp sẵn và cải tiến liên tục đặc biệt cho
việc điều khiển vị trí. Dòng PLC mới này còn cho phép mở rộng truyền thông qua
cổng USB, hỗ trợ cổng Ethernet và cổng lập trình RS-422 mini DIN. Với tính
năng mạng mở rộng làm cho PLC này nâng cao được khả năng kết nối tối đa lên
đến 384 I/O, bao gồm cả các khối I/O qua mạng
66
- Thông số kỹ thuật:
+ Điện áp nguồn cung cấp: 24VDC
+ Bộ nhớ chương trình: 64000 bước
+ Kết nối truyền thông: hỗ trợ kết nối RS232, RS485, USB, Ethernet, profibus,
LAN, Cclink…
+ Bộ đếm tốc độ cao: max. 100kHz, lên tới 200kHz với module chức năng.
+ Loại ngõ ra: relay, transistor
+ Phát xung tốc độ cao: max 100kHz, lên tới 200kHz hoặc 1Mhz với module
chức năng.
+ Tổng I/O: 96
+ Có thể mở rộng lên tới 256 I/Os thông qua module hoặc 384 I/O thông qua
mạng CC-Link.
+ Vận hành tốc độ cao đối với lệnh cơ bản tốc độ xử lí 0.55 đến 0.7us/lệnh,
đối với lệnh ứng ứng dụng tốc độ xử lí 3.7 đến vài trăm us/lệnh.
+ Đặc tính của bộ nhớ chất lượng và phong phú. Bộ nhớ EEPROM cho phép
8000 bước.
+ Dãy thiết bị dụng cụ đa năng như: relay phụ trợ 1536 điểm, bộ đệm 256
điểm, bộ đếm 235 điểm, thanh ghi dữ liệu 8000 điểm.
+ Những module chức năng đặc biệt: có đến hai dãy mở rộng của những
module chức năng đặc biệt có thể được thêm vào cho những nhu cầu riêng.
+ Dãy mở rộng tự cung cấp điện: Độ biến thiên mở rộng của sự cung cấp điện
AC có thể đáp ứng được sự cung cấp điện từ bất kì nơi nào trên thế giới(100 –
240V AC). Sự cung cung cấp điện áp DC cũng được cho phép từ 12-24VDC.
+ Quá trình điều khiển được tăng, sử dụng lệnh PID cho những hệ điều khiển
không đòi hỏi sự chính xác.
67
+ Khả năng kết nối: Việc thực hiện hoàn chỉnh của những module kết nối sẽ
làm cho thông tin và dữ liệu được cung cấp dễ dàng.
+ Dễ dàng lắp đặt: Sử dụng thanh DIN hoặc khoảng trống có sẵn.
+ Đồng hồ thời gian thực tế: Sử dụng tiêu chuẩn đồng hồ thời gian thực tế cho
những ứng dụng độc lập về thời gian.
+ Phần mềm cơ bản: chương trình sẽ được chạy nhanh chóng và dễ dàng với
phần mềm GX Developer hoặc FX-PCS/WIN-E Software
+ Tác vụ điểm kết nối: Tác vụ tại điểm kết nối riêng biệt khi kết nối một line,
ta có thể liên kết với dữ liệu đã được cung cấp qua hệ thống.
+ Bộ điện thế sử dụng tín hiệu analog: dễ dàng thay đổi thiết bị định thời gian
ở bộ điện thế ở màn hình phía trước.
+ PLC có hai ngõ ra phát xung có tần số 100KHz cùng một lúc.
+ PLC cung cấp 7 vị trí lệnh truyền kể cả quay trở về điểm zero, đọc giá trị
dòng điện tuyệt đối, hoàn thành hoặc phát triển sự truyền động.
+ Nâng cấp hệ thống bằng khối mở rộng hoặc kết nối module: Bảng mở rộng
có thể được sử dụng để kết nối chức năng truyền thông bằng cách dùng bộ kết nối
68
tương thích RS-232 hoặc RS-422 kết hợp với ngõ I/O bằng tín hiệu analog hoặc
tín hiệu số.
+ Kết nối module có thể quan sát cách sắp xếp các bộ định thì, bộ đếm, thanh
ghi dữ liệu và có thể sử dụng để kết nối các khối mở rộng.
+ Mạng truyền thông: thông tin đa dạng và kết nối dữ liệu có thể được thực
hiện bởi sự liên kết với các khối mở rộng hoặc các thiết bị tích hợp chuyên dùng
được sử dụng cho FX2N.
Encoder hay còn gọi là bộ mã hóa, là một bộ cảm biến chuyển động cơ học tạo ra
tín hiệu kỹ thuật số đáp ứng với chuyển động. Là một thiết bị cơ điện có khả năng
làm biến đổi chuyển động thành tín hiệu số hoặc xung. Encoder là thành phần
quan trọng của động cơ, giúp chúng ta đọc được tốc độ và vị trí của động cơ, nhờ
các xung vuông có tần số thay đổi phụ thuộc vào tốc độ của động cơ.
Đặc điểm:
69
Đường kính 50mm, loại trục, đường kính trục 8mm, độ phân giải 300 xung/vòng
Thích hợp cho việc đo góc, vị trí, số vòng quay, tốc độ, gia tốc, khoảng cách
- Cảm biến tiệm cận kiểu điện dung 24 VDC để phát hiện cửa cabi đã đóng kín
70
-Khởi động từ và aptomat 3 pha cùng loại 50A để đóng ngắt và bảo vệ biến tần
động cơ.
-Loadcell và bộ khuếch đại tín hiệu loadcell để kiểm soát quá tải trọng thang máy:
71
-Công tắc hành trình để kiểm soát giới hạn trên, giới hạn dưới của thang máy
72
Trong đồ án này em sử dụng cảm biến tiệm cận để xác định vị trí cabin và dừng
tầng chính xác, cảm biến quang để phát hiện vật thể tại cửa thang máy, công tắc
hành trình để xác định giới hạn mở cửa và đóng cửa.
73
74
CHƯƠNG 4
THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN THANG MÁY
Muốn thoả mãn được tất cả các yêu cầu trên thì phải giải quyết đồng bộ các vấn
đề cụ thể là 2 vấn đề cơ bản sau:
+ Thiết kế hệ truyền động đảm bảo các chỉ tiêu tối ưu độ giật, tốc độ, gia tốc.
Hướng giải quyết vấn đề này này là áp dụng kỹ thuật điều khiển vô cấp tốc độ
động cơ điện.
+ Thiết kế hệ thống điều khiển sao cho thoả mãn luật điều khiển tối ưu cho
trước. Đồng thời phải đáp ứng được mọi yêu cầu khác như an toàn, tiện lợi, làm
việc tin cậy, tác động nhanh. Hướng giải quyết vấn đề này là áp dụng kỹ thuật vi
xử lý, chức năng này do PLC đảm nhận.
Trong khuôn khổ bản đồ án này em chỉ giải quyết vấn đề thứ 2 đó là thiết kế hệ
điều khiển thang máy 10 tầng ứng dụng PLC nhằm thoả mãn các yêu cầu sau:
+ Đáp ứng được yêu cầu dừng chính xác buồng thang trong phạm vi sai số
cho phép.
75
+ Đảm bảo các yêu cầu về an toàn bằng cách đặt một loạt các thiết bị kiểm
tra, theo dõi để khi có sự cố xảy ra thì báo cáo cho các thiết bị an toàn làm việc.
Đồng thời trong hệ thống cũng phải có các liên động như:
+ Thang chỉ vận hành khi các cửa tầng và buồng thang đã đóng hoàn toàn và
không quá tải…
+ Việc đóng mở các cửa chỉ cho phép khi đã dừng thang, nếu trong quá trình
đóng cửa tầng, cửa Cabin nếu gặp chướng ngại vật với lực cản lớn thì Rơle báo
có tải hoặc cảm biến phát hiện có vật, người vẫn chưa ra khỏi mép cửa thì cửa tự
động mở ra rồi tự động đóng vào chừng nào phục vụ người ra / vào hẳn thang.
+ Đảm bảo hiển thị các thông số, tín hiệu cần thiết cho người sử dụng biết như
vị trí hiện tại của buồng thang, việc đi lên hay đi xuống, có bị sự cố hay không.
1) Vấn đề tối ưu hóa chương trình chương trình điều khiển Thang Máy.
Như đã biết, trong các thang máy các nút ấn gọi thang được bố trí ở các tầng. Tuỳ
theo thiết kế mạch mà mỗi tầng sẽ có 1 hoặc 2 nút gọi thang (Ởphương án này ta
chọn một nút ấn). Trong buồng thang cũng có một bàn phím gồm có các nút ấn
đến tầng, đóng mở cửa nhanh, dừng khẩn cấp, báo chuông khi cần thiết.
Các tín hiệu đó tác động vào mạch điều khiển thang máy không theo một quy luật
nào cả. Do đó vấn đề đặt ra là: Thang máy phải có một luật điều khiển sao cho
vừa thoả mãn được các yêu cầu công nghệ, vừa đáp ứng được sự tối ưu về quãng
đường mà buồng thang phải dịch chuyển, thời gian phục vụ cũng như năng lượng
tiêu tốn, đồng thời mọi hành khách cảm thấy thoải mái khi sử dụng thang máy.
Để đảm bảo năng suất và khả năng phục vụ tối đa của hệ thống thang thường có
luật hay được sử dụng như sau:
+ Ưu tiên tín hiệu gọi đầu tiên, dùng cho thang máy có chiều cao làm việc nhỏ
(Số tầng ít).
+ Ưu tiên khoảng cách (Dùng cho hành trình dài – nhiều tầng). Vì vậy phải có
bộ đo khoảng cách.
76
+ Ưu tiên theo chiều chuyển động.
Thông thường, hệ thống mạch điều khiển tự động được liên kết theo ít nhất theo
hai luật tối ưu. Đối với thang máy 10 tầng ta thiết kế dựa trên hai luật điều khiển
tối ưa là ưu tiên tín hiệu gọi đầu tiên, ưu tiên theo chiều chuyển động.
Như vậy, một vấn đề đặt ra là làm thế nào để có thể phục vụ được tất cả mọi hành
khách một cách tối ưu nhất, có thể nhớ được nhiều tín hiệu gọi cabin và xử lý các
tín hiệu nhớ này theo một quy luật tối ưu. Trong trường hợp này ta sử dụng lý
thuyết hàng đợi và luật điều khiển tối ưu theo chiều chuyển động.
- Chiều dài hàng đợi: Là số khách hàng có trong hàng đợi (hạn chế hoặc
không hạn chế).
- Thời gian đợi: Là khoảng thời gian từ khi khách hàng đến hệ thống cho đến
khi bắt đầu được phục vụ. Thời gian đợi có thể hạn chế hoặc không hạn
chế.
77
- Luật sắp hàng: Là phương thức chọn khách hàng cho hàng đợi. Thông
thường có các luật sắp hàng như sau:
Đến trước phục vụ trước.
Đến trước phục vụ sau.
Ngẫu nhiêm.
Ưu tiên…
- Dòng khách hàng: Là các phần tử yêu cầu, sự kiện đi đến hệ thống để được
phục vụ - được gọi chung là khách hàng. Đặc trưng cho dòng khách hàng
là cường độ dòng khách hàng: /đơn vị thời gian. Dòng khách hàng là một
dòng sự kiện ngẫu nhiên, do đó khoảng cách thời gian giữa các khách hàng
cũng là một đại lượng ngẫu nhiên.
- Kênh phục vụ: Là các cơ cấu để phục vụ khách hàng, thực hiện các yêu cầu
của khách hàng. Thời gian phục vụ (Service time) là khoảng thời gian giữa
các lần phục vụ, là những đại lượng ngẫu nhiên. Tuỳ theo hệ thống có một
hay nhiều điểm phục vụ mà người ta gọi là hệ thống có một hoặc nhiều
kênh phục vụ. Đặc trưng cho kênh phục vụ là dòng phục vụ với cường độ
là: /đơn vị thời gian. Cường độ phục vụ là số khách hàng được phục vụ
xong trên một đơn vị thời gian.
- Hàng đợi (Queue): Là số khách hàng chờ đến lượt được phục vụ. Tuỳ theo
số khách hàng đến nhiều hay ít (cường độ lớn hay bé), khả năng phục vụ
(số kênh phục vụ, thời gian phục vụ) mà số khách hàng phải đợi trong hàng
đợi nhiều hay ít. Vì vậy, độ dài hàng đợi cũng là một đại lượng ngẫu nhiên.
- Luật xếp hàng: Trong hệ thống hàng đợi có một kênh phục vụ thường có
luật xếp hàng điều chỉnh sau đây:
FIFO (First In First Out): Khách hàng đến trước phục vụ trước. Luật
FIFO thường được dùng ở những nơi như:
78
+ Xắp hàng trước quầy tính tiền của siêu thị.
+ Các thiết bị sắp hàng trên băng tải chờ đến lượt được lắp ráp. v.v…
LIFO (Last In First Out): Khách hàng đến sau phục vụ trước. Luật này
thường dùng ở những nơi như:
Ngẫu nhiên: Các khách hàng đều có chế độ ưu tiên như nhau và được phục
vụ một cách ngẫu nhiên. Luật này thường được dùng ở những trường hợp
sau:
+ Luật FIFO cũng là trường hợp đặc biệt với đầu ưu tiên là "đến trước".
+ Thời gian phục vụ ngắn được phục vụ trước (Shortest Job First). Ví dụ:
Trên nút giao thông xe nhỏ gọn, nhanh được ưu tiên đi trước so với xe
to cồng kềnh di chuyển chậm. v.v…
Chiều dài hàng đợi: Là số khách hàng đứng đợi để được phục vụ. Nếu số
vị trí để đứng đợi không hạn chế thì chiều dài hàng đợi có thể dài bất kỳ.
Ngược lại nếu số vị tí đứng đợi là hạn chế thì chiều dài hàng đợi không
vượt quá số đã cho trước. Trong trường hợp này, nếu khách hàng đến đúng
vào lúc chiều dài hàng đợi đã đầy thì phải rời bỏ hệ thống và hệ thống sẽ
bị mất khách hàng. Chiều dài hàng đợi là một đại lượng ngẫu nhiên phụ
thuộc vào cường độ dòng khách hàng và dòng phục vụ.
- Thời gian xắp hàng: Là quãng thời gian khách hàng đứng đợi trong hàng
đợi để chờ đến lượt phục vụ. Có loại khách hàng có thể chờ bao lâu cũng
được nhưng cũng có khách hàng chỉ có thể chờ trong một thời gian nhất
định. Hết thời gian đó khách hàng sẽ rời bỏ hệ thống mặc dù hệ thống vẫn
79
còn chỗ để đứng đợi. Trong trường hợp này hệ thống bị mất khách hàng.
Để giảm nguy cơ mất khách hàng hệ thống phải tăng cường độ dòng phục
vụ hoặc tăng số kênh phục vụ.
Như vậy cần giải quyết những vấn đề trên cần tìm hiểu quy luật xuất hiện của
khách hàng, tính xác suất phân bố của khách hàng và xác định mức độ xếp hàng
vừa phải để khỏi gây bất bình đối với khách hàng vì phải mất thời gian chờ đợi
lâu, mặt khác lại đảm bảo được lợi ích của chủ nhân các hệ dịch vụ với hệ số sử
dụng thiết bị đủ cao để có thể thu hồi vốn nhanh đối với các công trình đã được
lắp đặt.
Lưu đồ thuật toán của chương trình điều khiển thang máy cao tầng.
80
1) Gán các địa chỉ đầu vào.
X1 Tầng 2 X6 Tầng 7
X2 Tầng 3 X7 Tầng 8
82
X37 Từ tầng 2 lên tầng 3 X44 Từ tầng 7 lên tầng 8
X70 : Reset các tín hiệu dừng khẩn cấp đồng thời Reset các tín hiệu đến
tầng hay gọi tầng.
83
2) Gán địa chỉ đầu ra.
84
Y5: Led (Đèn báo tầng 2).
85
M1 Tầng 1 M6 Tầng 6
M2 Tầng 2 M7 Tầng 7
3.2) Tín hiệu gọi thang hay tín hiệu đến tầng.
86
M44 Tầng 4 M51 Tầng 9
87
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
* Tin hieu goi thang o tang 10 hoac tin hieu den tang 10
X023
0 SET M32
X035
M2
SET M16
M3
M4
M5
M6
M7
M10
M60 M11
SET M13
SET M16
1
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60
RST M16
SET M52
M21
RST M15
M22
M23
M24
M25
M26
M27
M30
M31
* Tin hieu goi thang o tang 9 hoac tin hieu den tang 9
X022
44 SET M31
X034
2
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M3
SET M16
M4
M5
M6
M7
M10
M60 M10
SET M13
SET M16
X057
RST M14
M12
SET M13
SET M15
3
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M32 M60
RST M15
SET M51
M21
RST M16
M22
M23
M24
M25
M26
M27
* Tin hieu goi thang o tang 8 hoac tin hieu den tang 8
X021
95 SET M30
X033
4
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M2
SET M16
M3
M4
M5
M6
M12
SET M14
SET M15
M60 M7
SET M13
SET M16
X056
RST M14
M11
SET M13
SET M15
5
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60 M31
RST M16
M32
M21
RST M15
M22
M23
M24
M25
M26
M27
SET M50
* Tin hieu goi thang o tang 7 hoac tin hieu den tang 7
X020
154 SET M27
X032
6
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M2
SET M16
M3
M4
M5
M11
SET M14
M12
SET M15
M60 M6
SET M13
SET M16
X055
RST M14
M10
SET M13
SET M15
7
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60 M30
RST M16
M31
M32
M21
RST M15
M22
M23
M24
M25
M26
SET M47
* Tin hieu goi thang o tang 6 hoac tin hieu den tang 6
X017
214 SET M26
X031
8
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M2
SET M16
M3
M4
M10
SET M14
M11
SET M15
M12
M60 M5
SET M13
SET M16
X054
RST M14
M7
SET M13
SET M15
9
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60 M27
RST M16
M30
M31
M32
M21
RST M15
M22
M23
M24
M25
SET M46
* Tin hieu goi thang o tang 5 hoac tin hieu den tang 5
X016
274 SET M25
`
X030
10
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M2
SET M16
M3
M7
SET M14
M10
SET M15
M11
M12
M60 M4
SET M13
SET M16
X053
RST M14
M6
SET M13
SET M15
11
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60 M26
RST M16
M27
M30
M31
M32
M21
RST M15
M22
M23
M24
SET M45
* Tin hieu goi thang o tang 4 hoac tin hieu den tang 4
X015
334 SET M24
X027
12
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M2
SET M16
M6
SET M14
M7
SET M15
M10
M11
M12
M60 M3
SET M13
SET M16
X052
RST M14
M5
SET M13
SET M15
13
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60 M25
RST M16
M26
M27
M30
M31
M32
M21
RST M15
M22
M23
SET M44
* Tin hieu goi thang o tang 3 hay tin hieu den tang 3
X014
394 SET M23
X026
14
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
SET M16
M5
SET M14
M6
SET M15
M7
M10
M11
M12
M60 M2
SET M13
SET M16
X051
RST M14
M4
SET M13
SET M15
15
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60 M24
RST M16
M25
M26
M27
M30
M31
M32
M21
RST M15
M22
SET M43
* Tin hieu goi thang o tang 2 hoac tin hieu den tang 2
X013
453 SET M22
X025
16
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M5
SET M15
M6
M7
M10
M11
M12
M60 M1
SET M13
SET M16
X050
RST M14
M3
SET M13
SET M15
17
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M60 M23
RST M16
M24
M25
M26
M27
M30
M31
M32
M21
RST M15
SET M42
* Tin hieu goi thang o tang 1 hoac tin hieu den tang 1
X012
507 SET M21
X024
18
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M4
SET M15
M5
M6
M7
M10
M11
M12
M60 M2
SET M13
SET M15
19
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
RST M15
M22
RST M16
M23
M24
M25
M26
M27
M30
M31
M32
SET M41
M62
20
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M62
M62
M62
M62
21
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M62
M62
M62
M62
22
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M62
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 10 va tin hieu den tang 10
X011 X060
713 RST M32
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 9 va tin hieu den tang 9
X010 X060
718 RST M31
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 8 va tin hieu den tang 8
X007 X060
723 RST M30
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 7 va tin hieu den tang 7
X006 X060
728 RST M27
23
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 6 va tin hieu den tang 6
X005 X060
733 RST M26
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 5 va tin hieu den tang 5
X004 X060
738 RST M25
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 4 va tin hieu den tang 4
X003 X060
743 RST M24
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 3 va tin hieu den tang 3
X002 X060
748 RST M23
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 2 va tin hieu den tang 2
X001 X060
753 RST M22
* Reset tin hieu goi thang dang o tang 1 va tin hieu den tang 1
X000 X060
758 RST M21
24
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
M43 X002
M44 X003
M45 X004
M46 X005
M47 X006
M50 X007
M51 X010
M52 X011
M61
M62
X063
798 SET M62
25
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
X061
800 ZRST M61 M62
SET Y003
Y001 M16
Y000
SET Y003
Y000 M15
Y001
SET Y003
Y001 M16
Y000
SET Y003
Y000 M15
Y001
26
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
27
Ladder 12/31/2021
Data Name : MAIN
X001
SET Y057
X002
X003
X004
X005
X006
X007
X010
X011
915 END
28
CHƯƠNG 5:
THUYẾT MINH NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA HỆ THỐNG
- Khi thang đang dừng: Tín hiệu gọi thang đầu tiên sẽ quyết định chiều di
chuyển của thang. Lúc này thang máy thực hiện lệnh so sánh.
+ Vị trí gọi thang lớn hơn vị trí thang hiện tại thì thang sẽ di chuyển lên.
(Chương trình chạy theo nhánh bên phải).
+ Vị trí gọi thang nhỏ hơn vị trí thang hiện tại thì thang sẽ di chuyển xuống.
(Chương trình chạy theo nhánh bên trái).
+ Vị trí gọi thang bằng vị trí thang hiện tại thì thang sẽ mở cửa. (Thang máy
dừng mở cửa, xóa vị trí gọi).
+ Các yêu cầu gọi thang, gọi tầng lên sẽ được phục vụ lần lượt theo chiều
di chuyển của thang. (Thang máy đi lên thực hiện lệnh so sánh “Có lên = 0” sau
đó là lệnh “Vị trí hiện tai = Dừng L” để đưa người dùng đến nơi yêu cầu).
+ Các yêu cầu gọi thang, gọi tầng xuống được lưu lại và sẽ được phục vụ
khi thang di chuyển xuống.
+ Sau khi các yêu cầu gọi thang, gọi tầng lên được phục vụ xong, nếu vị trí
thang hiện tại thấp hơn vị trí xuống cao nhất thì thang tiếp tục di chuyển lên; nếu
vị trí thang hiện tại bằng vị trí xuống cao nhất thì thang sẽ dừng lại, mở cửa đón
khách sau đó đổi chiều di chuyển xuống; nếu vị trí thang hiện tại lớn hơn vị trí
xuống cao nhất thì thang sẽ đổi chiều di chuyển xuống.
1
+ Các yêu cầu gọi thang, gọi tầng xuống sẽ được phục vụ lần lượt theo
chiều di chuyển của thang. (Thang máy đi lên thực hiện lệnh so sánh “Có xuống
= 0” sau đó là lệnh “Vị trí hiện tai = Dừng X” để đưa người dùng đến nơi yêu cầu)
+ Các yêu cầu gọi thang, gọi tầng lên được lưu lại và sẽ được phục vụ khi
thang di chuyển lên.
+ Sau khi các yêu cầu gọi thang, gọi tầng xuống được phục vụ xong, nếu vị
trí thang hiện tại cao hơn vị trí lên thấp nhất thì thang tiếp tục di chuyển xuống;
nếu vị trí thang hiện tại bằng vị trí lên thấp nhất thì thang sẽ dừng lại, mở cửa đón
khách sau đó đổi chiều di chuyển lên; nếu vị trí thang hiện tại nhỏ hơn vị trí lên
thấp nhất thì thang sẽ đổi chiều di chuyển lên.
- Các lệnh ưu tiên được thực hiện bởi các vòng quét so sánh lặp lại liên tục.
- Khi có tín hiệu báo quá tải; cửa thang, cửa tầng mở thì thang sẽ dừng đến
khi sự cố được giải trừ thì thang sẽ tiếp tục hoạt động.
2
4) Mất nguồn.
Khi thang máy đang hoạt động nếu xảy ra hiện tượng mất nguồn thì lúc đó
phanh cơ sẽ tự tác động để giữ buồng thang đồng thời có tín hiệu báo đến người
vận hành để có biện pháp khắc phục như: cấp nguồn dự phòng, dùng vô lăng quay
tang quay để đưa buồng thang tới sàn tầng gần nhất…
5) Đứt cáp.
Nếu buồng thang đang di chuyển mà xảy ra hiện tượng đứt cáp thì hệ thống
chốt tự động sẽ tự tác động để giữ buồng thang không bị rơi.
3
KẾT LUẬN
Sau 2 tháng tìm hiểu và tham khảo tài liệu với ý thức nỗ lực của bản thân. Đặc
biệt có sự quan tâm giúp đỡ của các thầy giáo, cô giáo trong trường và bạn bè đến
nay em đã hoàn thành công đồ án tốt nghiệp giao đúng thời gian quy định, đúng
với yêu cầu.
Bằng những kiến thức đã được học ở trên lớp kết hợp với các tài liệu đã được
tham khảo. Sau khi vận dụng vào làm đề tài tốt nghiệp, em thấy qua việc lập trình
điều khiển thang máy cho nhà 10 tầng, việc áp dụng PLC có tầm quan trọng rất
nhiều để điều khiển thang máy cho các nhà chọc trời. PLC sẽ đem lại hiệu quả
cao về không gian, giá trị kinh tế và rất tiện cho sử dụng rất phù hợp với sự phát
triển của xã hội. Ngoài chức năng trên PLC có thể lập trình cho nhiều quá trình
công nghệ tự động điều khiển khác.
4
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trang bị điện - điện tử máy công nghiệp dùng chung. Vũ Quang Hồi, Nguyễn
Văn Chất, Nguyễn Thị Liên Anh. NXB Giáo dục 1994
2. Tự động hoá với SIMATIC S7-200. Nguyễn Doãn Phước, Phan Xuân Minh. NXB
Nông nghiệp 1997.
3. Thang máy. Vũ Liêm Chính, Phạm Quang Dũng, Hoa Văn Ngữ. NXB Khoa học kỹ
thuật 2000.
4. Giáo trình cảm biến. Phan Quốc Phô, Nguyễn Đức Chiến. NXB Khoa học kỹ thuật
2001.
5. Kỹ thuật biến đổi. Võ Quang Lạp, Trần Xuân Minh. Đại học kỹ thuật công nghiệp
Thái Nguyên.
6. Kỹ thuật vi xử lý. Văn Thế Minh. NXB Giáo dục 1997.
7. Điều khiển Logic và kỹ thuật PLC. Nguyễn Văn Liễu. Đại học Bách khoa Hà Nội
1999.
8. User Guide Commander SE. Control techniques.
9. Giáo trình trang bị điện. Nguyễn Văn Chất. NXB Giáo dục 2004.
10. Linh kiện Quang điện tử. Dương Minh Trí. NXB Khoa học và Kỹ thuật.
11. Sơ đồ chân linh kiện. Dương Minh Trí. NXB Khoa học và Kỹ thuật.
12. Một số trang web: - webdien.com.vn
- tailieu.vn
………