5033_1

http://digital.lib.auth.gr/record/143475

The physical item is part of Aristotle University of Thessaloniki Libary Collection.

This digital representation of the original is made available to the public, under the
Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
_API®· 1 ΤΙΜΗ Λ. 75

Η ΒΙΟΠΑΛΗ
ΕΚΔΙΔΟΜΕΜ Η ΑΠΑΞ ΤΟΤ ΜΗΝΟΣ

ΤΗι ΣΓΝΕΡΓΑΣΙΑι ΕΑΑΗΝΩΝ ΚΑΙ ΕΑΒΕΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ

.
.Θ
ΑΙΕΓΘΓΝΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ

ΟΔ. Μ. ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ ΙΩ. Γ. ΚΟΑΙΟΔΗΜΗΤΡΗΣ

Π

ΑΤΓΟΓΣΤΟΣ 1908
Α.

ΕΝ ΑΘΗΝA I Σ
ΕΚ ΤΟ!* ΤΓΠΟΓΡΑΦΕΙΟν ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΤΗΜΑΤΩΝ
ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ: ΚΟΥΣΟΥΛΙΝΟΥ
πλατεία άγιων ©εοδλρων

Ί 9 Ο 8
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ 1ου ΑΡΙΘΜΟΥ
-w
vy'

ΣβΜς

1
Ή Νοα^τιχή -ολιτ«ΐι χαί r, Έ8νι*ί> Τράπεζα τή; Ελβετία;................
4
Ή αυτοκτονία έν τη πείνη, φιλοσοφία και ερωτ» ........ ......................................
10
Άπό την κοινωνικήν ζωήν εις την εθνικήν πρόοδον. Προ °Υ01*· * * * ’ * ’/
Είααγωγνι.—Ή οίχογίνεεα ώς βάοι; τί; Κοινωνία;.— Η Κοινωνία καί ό
12
πατριωτισμό;.— Τό μυστήριον τ/ί; Ελληνική; ένότητο;........................
16
*Η γρονθοκοπουσα Γερμανία........................................................................................
17
Τό ζήτημα της Ελληνικής σιτοπαραγωγής............................................................
18
Αί μάστιγες τών λαών...................................... ....... .................................................
19
Καλλιέργεια του χασίς έν Έλλάδ: ...................................................................
29
Ή «Βιοπάλη» έν τή.... βιοπάλη....................... ......................................... .. *
’Από τά περίεργα τών στατιστικών.—Αί γεωργικαί σχολαι εν Ιαλλία. 20
Περί τής ηθικής τής ανθρώπινης αναπαραγωγής ή τής γενετησίου ορμής 21
Τά αφροδίσια πάθη έν Σουηδία........................................................................ 26
Ελληνικά υπερωκεάνια............... ................................................................... 26
ΑΙ γυναίκες έν τή κοινωνία.......... ..................................................................... 27
*0 ερως καί τά οικογενειακά δράματα έν Έλλάδι.......................... ... . 28

.
Εκατόν χιλιάδες βιοπαλαισταί εις Παρισίους άνευ έογασίας..................
*0 «Οικονομικός Πόλεμος».......... .. ................................................................
32
32
.Θ
Π
Α.

Tf μμ » ι frn » f yf Ψ'Ψ 'Ψ f»Tt W

44

Η ΒΙΟΠΑΛΗ,, i

ΙΦΗΜΚΡΙΣ klll\li\mi kΛΙ IIΛ01*T0 A ΟI Ik H

ΣΥΝΔΡΟΜΙΙ ΕΞ1ΜΙ1Κ0Σ ΕΚΤΟΣ TftK ΑΘΙΙΚ&Κ ΛΡΑΧΜ. 4,50 -
ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΟΔΟΣ ΚΑΝΙΓΓΟΣ 29
 λ;

'Μ:.
/ \'Ι.

ΑΓΓ Φτ
ΒΙΒΑΙΟβΗ,.Η
R. Γ. ΠΟΛΙΤΟΥ

— ............ .

Β ΙΟ 11 Β Σ\
Tfj ενμενεΐ συμμετοχή καί συνεργασία δι ’ ανταποκρίσεων *Ελβετών τινων φίλων
περί τά τοιαντα άσχολονμένων καί ημών, τον κ. Όδ. Μ. Καλοκαιρινού διενθύνοντος,
τίθεται είς κυκλοφορίαν άπδ Γ Ανγούσιον ή «ΚίΟΤΓάλ^», έφημερίς Οικονομολο­
γική καί Κοινωνιολογική, ήτις θά έκδίδηται άπαξ τον μηνδς εκ 32 σελίδων.
Ή «ΒδΌΤεάλ^» θ' άναλνη με τόν ενληπτότερον τρόπον καί επίτηδες διά τδν
πολνν κόσμον τά κοινωνικά εν γένει φαινόμενα καί αυτά τά καθαρώς χρηματιστικά
καί οίκονομικά τοιαντα.

.
*Ανεξάρτητος καί εκτός τής πολιτικής ονσα ψυχραίμως, άνεν Ιδιοτελ&ν συμ­
.Θ
φερόντων καί άμερολήπτως θά έλέγχη κατά τόν τρόπον τόν μάλλον άρμόζοντα είς τήν
επιστήμην, άναλύονσα καί μελετώσα με τήν ενγενή πάντοτε προσπάθειαν, δπως
έξάγη θετικά αποτελέσματα επί όλων έν γένει των οικονομικών συνδυασμών,
δημοσίων τε καί Ιδιωτικών, τών άποτελούντων τόν 'Ελληνικόν πλούτον.
Π
*Η εργασία αντη διασταθμιζομένη άπό ειδικούς θ' άποβλέπη άποκλειστικώς
τιρός διαφώτισιν επί τών συμφερόντων τον λαόν' αν δε αντη έπηνχη τον σκοπού,
άπόκειται &λλοις νά βεβαιώσωσι τοντο.
Α.

ΟΡΟΙ SV ΝA Ρ Ο ΜΩ Ν

Συνδρομηταί γίνονται δεκτοί οι προπληρώνοντες μίαν εξαμηνίαν.

‘Η τιμή έκάστου φύλλου ώρίσθη είς λεπτά 75.
Οι βονλόμενοι vd έγγραφώσι συνδρομηταί did τό άρχόμενον άπό lrt Αύγουστον
πρώτον έξάμηνον γενήσονται δεκτοί υπό τους εξής όρους:

Συνδρομή έξάμηνος έντός τών Αθηνών προπληρωτέα Δρ. 4.50

» » » τής Ελλάδος » » 5.—
» » εκτός » » » Φρ. χρ. 5.—
Αί οννδρομαί καταβάλλονται άμα τή λήψει του πρώτου άριθμον.

Αβχόμ-βθα SlQJJLOeteUOCV Ισολογισμούς καί άπολογισμονς παντός

είδους εταιρειών, διαφημίσεις (βεκλάμας), άγγελίας. κλπ.

Έν Άθήναις τή 15 *Ιούλιον 1908.

Πάόαι al Σχετικαΐ προς το φύλλον πληροφορία! δίδονται άπό τόν

διαχειριστήν αύτοΰ κ. ‘Ιωάννην Γ. Κολιοδημήτμην, όδός Κάνιγγος 29,
είς ’Αθήνας. Παρά τώ ίδίω γίνονται και έγγραφαί Συνδρομητών.
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
ΕΦΗΜΕΡ1Σ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ
F.KAUOMENH ΑΠΛΗ TOV Μ11ΝΟΣ
______ ΐΜ")·ΟβΟ»·<
ΕΤΟΣ Α! — ΑΡΙΘ. 1
Η ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΚΑΙ S mill TPAESZA TBS ΕΛΒΕΤΙΑΣ
Εις τάς νεωτέρας προωδευμένας Κοινω­
νίας,ώς είς την τής Ελβετίας,ή παντός είδους
έπιστημονική έργασία όχι μονον ψυχραίμως
.Θ
μελετάται καί δεόντως λαμβάνεται ύπ
δψιν, άλλα καί υπέρ τό δέον συχνά έφαρμό-
ζεται, διότι έκει βεβαίως τυγχάνει τδ κοινω-
νικδν περιβάλλον τά μάλιστα προδιατεθειμέ-
νον καί έπιδεκτικδν πρδς τήν έφαρμογήν τής
Π
έντεχνου διακανονίσεως των γενικών συμ­
φερόντων του τοπου.
Ή Πολιτική Οικονομία συν ταις άλλαις
Α.
έπιστήμαις δεν άργει,διότι, έάν υπάρχω έπι-
στήμη τις άπ ’εύθείαςάποβλέπουσα πρδς αυτά
τά γενικά συμφέροντα τόπου τίνος, Ισως δεν
Οά είχομεν άδικον λέγοντες δτι αυτή είνε ή
μεγαλοπράγμων καί ώραία έπιστήμη. ‘Ως
έργαζομένη δέ με ολως άπόλυτον. τρόπον καί
διαρρυθμίζουσα τδ παν, χωρίς έν τούτοις
νά είναι ή καθολική έπιστήμη, άναντιρρήτως
αυτή είπερ τις καί άλλη σήμερον συγκεν-
τροί τήν προσοχήν των πολλών, καθιστά­
μενη ουτω περισπούδαστος καί έπαινετή·
οιοτι κατενοήθη τέλος δτι αυτή παρασκευά­
ζει ύποθάλπουσα καί ζωογονούσα τήν πρόο­
δον ήτοι τήν μεθοδικήν αύξησιν του πλού­
του καί έπομένως τήν καλλιτέρευσιν τών
δρων τής ζωής. Άδιάφορον δμως άν αύτη
είναι δημιουργικός παράγων έν ταις νεωτέ-
ραις κοινωνίαις και τόσον περισπούδαστος
-------........
ΛΘΗΝΗΣΙΝ, ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1908
όσον καί έπαινετή· οί άμόρφωτοι βιοπαλαι-
σταί οί συχνάκις έπιτηδείως έξαπατώντες τδν
κόσμον καί πλουτουντες, οί είς τό οχολεΐον
τοϋ κόσμου διατεινόμενοι δτι άπέκτησαν
τήν έμπειρίαν των καί τήν τέχνην του πλου-
τεϊν, ειρωνεύονται αυτήν χλευάζοντες τάς
.
θεωρίας καί τούς περίπλοκους λογαριασμούς
αυτής, τούς διαρρυθμίζοντας τήν κίνησιν
οίασδήποτε μελετηθείσης έργασίας της·
ώσανεί αύτη τά διδόμενα τής μελέτης έλα-
βεν άπδ άλλον κόσμον καί δχι άπδ τήν θε­
τικήν έπιστήμην τήν στηριζομένην έπί
πραγματικών συνθετικών στοιχείων καί τών
ζωντανών άριθμών, τών εύκρινώς καθοριζόν-
των καί αύτδ είσέτι, δπως τδ καλούν, τδ
«σχολειον του κόσμου», του οποίου οί έν
λόγω .... πλουτολογικοί παράγοντες είναι
χονδροκέφαλοι μαθηταί, καθ’ δν χρόνον
αύτη έν αυτώ τώ ίδίω σχολείω διαπρέπει
ως τής προόδου έργάτις καί καθηγήτρια.
*
* ¥
f Ζήτημα οπερ άπασχολεϊ καί πρέπει
ν απασχολή σήμερον ή άλλοτε' ποτέ τά πεπο-
λιτισμένα έθνη, καί δή τά δρώντα έν τη
παγκοσμίω έμπορική, βιομηχανική καί χρηΐ
ματική κινήσει, είναι αύτδ τδ λεγόμενον
σύστημα τής Νομισματικής πολιτικής (po­
litique monetaire). "Ας μάς έπιτραπή αρα
νά ένασχοληθώμεν δλίγον έπ αύτου.
*
¥ ¥
Είναι σήμερον νόμος είς τήν Πολιτ.
Οικονομίαν δτε -ασα αύξησις ςής κυκλοφο­
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
ρίας των νομισμάτων έχει ώς αποτέλεσμα
τήν ανξησιν της τιμής τής έργασίας και
των έμπορευμάτων. Έν τούτοι; εις την έπο-
χήν ημών ακόμη, λέγει ό διασημότερος των
Ιταλών οικονομολόγων Vilfredo Pareto
(καθηγητής τής Πολιτ. Οικονομίας καί
Κοινωνιολογίας είς τδ Πανεπιστήμιον Λω-
ζάνης τής Ελβετίας καί ποτέ καθηγητής
μου), μετ’ αηδίας ακούει τις νά γίνηται εί-
σέτι λόγος διά πλεονεκτήματα, τά όποια
δήθ εν έχει τό έμπόριον είς τάς χώρας οπού
τά νομίσματα άφθονουντα εύρίσκονται έν
έκπεσμφ.
Ενταύθα, ας προσέξωμεν καλώς, δεν
πρόκειται άποκλειστικώς περί τής άνωμά-
λου καταστάσεως τής πληθώρας του χαρ­
τονομίσματος είς μίαν χώραν καί περί τών
έξ έκπεσμου αύτου προερχομένων διαφό­
ρων φαινομένων τής άναγκαστικής κυκλο­
φορίας· ταυτα είναι πολύ γνωστά καί όέν
. ώρισμένον τι σημείον, αί νομισματικαί μο­
.Θ
άξιζει τον κόπον νά ένδιατρίβη τις είς την
έξέτασίν των. Αλλως τε ή νομισματική
ιστορία τής ’Αργεντινής δημοκρατίας δίδει
ήμίν καλόν παράδειγμα σχετικώς προς τά
Π
άπορρέοντα φαινόμενα έκ τής έπαυξήσεως
του χαρτονομίσματος.
Εύρισκόμεθα είς τήν περίπτωσιν χώρας
τινός, έν τη οποία τό μόνον νόμισμα είναι
Α.
τό χαρτί.’Από του 1885—1889 ή Αργεν­
τινή δημοκρατία λαμβάνει πολύν χρυσόν
προερχόμενον έκ τών δανείων, άτινα έπραγ-
ματοποίησεν έν Ευρώπη. Αυτός όμως ό χρυ­
σός ευθύς άπορροφάται άπό τό έξωτερικόν,
προξενών μίαν καταπληκτικήν αυξησιν τής
εισαγωγής. Ή τιμή του χαρτονομίσματος
άπο τήν τιμήν του χρυσού κατ’ αυτό τό διά­
στημα δλίγον διαφέρει, δηλαδή άπό του
1885 — 1889. Είς τό 1889 όμως, δτε ή
Ευρώπη έπαυσε νά δανείζη χρυσόν είς τήν
’Αργεντινήν δημοκρατίαν καί οτε ή Αργεν-
τίνη δημοκρατία έθεσεν είς κυκλοφορίαν
νέον χαρτονόμισμα, έφθασεν ή μεταξύ χρυ­
σού καί χαρτονομίσματος διαφορά άπό 137,
οία ήτο τό 1885, είς 373 τό 1891.
*
* *
Ή Ελβετία, καίτοι είναι κράτος οίκο-
νομικώς άκμαίον, έν τουτοις, ίδια έπ’ έσχά-
3
των, ήρχισεν δλως ιδιαιτέρως νά άπασχο-
λήται κατά βήμα παρακολούθησα τά πο­
ρίσματα τής Οίκονομολογίας προς διαρκή
μονιμοποίησιν τής νομισματικής της ύπο-
στάσεως. Ή Εθνική Τράπεζα τής Ελβε­
τίας κατ’αυτάς παρασκευάζεται διά τήν τε­
λείαν έφαρμογήν τής Νομισματοπολιτικής.
★
* *
Άναμφισβήτητον είναι σήμερον ότι ού-
δεμία χώρα θά ήδύνατο νά διατηρήση ποσόν .
νομισματικών μονάδων (numeraire) άνώ-
τερον έκείνου, δπερ χρειάζεται διά νά πραγ­
ματοποίηση τάς πληρωμάς της. Τό πράγμα
Ρ-ε τόν άπλουστερον καί συντομώτερον τρό­
πον έξιστορούμενον έξηγείται ως εξής. Είς
πάσαν χώραν δπου τά νομίσματα άφθο-
νουν ή έκμίσθωσις (ό τόκος) του χρήματος
πίπτει. 'Όταν δε ή πτώσις φθάση είς
νάδες άποσυρονται είς τόπους, έν οις δυ-
νανται νά άποδώσουν περισσότερον. Τούτο
δέ διότι, καθώς είναι πολύ φυσικόν καί κα­
θώς γνωρίζομεν, πάσα χώρα,έν ή τό χρήμα,
όπως λέγουν, είνε άκριβόν, ζητεί νά λάβη
προς διευκόλυνσιν τών χρηματικών της
άναγκών αυτό τό εύθηνότερον χρήμα άλ­
λων άγορών. ’Εκτός τούτου δμως ή έκ-
πτωσις τής τιμής τών νομισματικών μο­
νάδων διά τής υπερβολικής έπαυξήσεώς των
έλαττώνει, ώς ήδη είπομεν, τήν δύναμίν
των, αύξάνουσα επομένως τήν τιμήν τών
έμπορευμάτων. Τό διεθνές έμπόριον διαρ­
κώς προσπαθεί νά κερδίση άπό του τοιούτου
είδους τάς υπερτιμήσεις τών έμπορευμά­
των διαθέτον ίδια τοιαυτα ευκόλως. ’Απο­
τέλεσμα δέ δλης αυτής τής σειράς τών
περιπτώσεων είνε δτι είς χώραν, δπου αί
νομισματικαί μονάδες ύπεραφθονουν, πα­
ρουσιάζονται διαδοχικώς τά άκόλουθα φαι­
νόμενα-
1) Ή τιμή του έξωτερικου συναλλάγ­
ματος αυξάνεται άναλόγως τής αύξήσεως
τών ζητουμένων συναλλαγμάτων έπί του
έξωτερικου.
2) Ή έξαργύρωσις τών τραπεζογραμμα­
τίων είς τά ταμεία τών έκδοτικών Τραπεζών
έλαττουται.
4 Η
3) Ό άριθμός τών μετρουμένων τραπεζο­ κον
γραμματίων διά πληρωμας είς τά έν λόγω
ταμεία αυξάνεται.
Είς αυτήν τήν στιγμήν τά ταμεία του
κεντρικού καταστήματος τής Γραπεζης
εύρίσκονται αληθώς υπό οοκιμασίαν, οιά
τοΟτο δε ή έκδοτική Τράπεζα δέον να έχη
διαρκώς ύπ’ δψει της, ότι από τάς πρώτας
της φροντίδας είναι νά έπαγρυπνή έπί τής
χρηματικής κυκλοφορίας, καιροφυλακτουσα
τήν κατάλληλόν περίστασιν, καθ’ ήν τό
ίσοζύγιον τών διεθνών έξωτερικών πληρω­
μών προδιαθέτει τήν έσωτερικήν αγοράν είς
τήν έξαγωγήν τών νομισματικών μονάδων.
Ή Εθνική Τράπεζα τής Ελβετίας λοι­
πόν έν παρομοία περιπτώσει θά σπεύδη προ-
λαμβάνουσα αυτήν τήν ένδεχομένην κρίσιν
οιά τής λήψεως πάραυτα τών καταλλήλων
μέτρων. ‘Η πρώτη αυτής φροντίς έσται νά
έλαττώση τά τραπεζογραμμάτια, τά όποια,
είρήσθω έν παροδω, θά θέτη είς κυκλοφο­
ρίαν υπό τάς έξής δύο κατηγορίας-
1°ν) είσπράττουσα καί άποταμιεύουσα νο­
μίσματα (χρυσά καί άργυρά) έχοντα νόμι­
Π
μον αξίαν καθώς καί άνομισματοποίητον
χρυσόν ή απλώς νομίσματα χρυσου έχοντα
βεβαίαν τρεχουμένην άξίαν είς τό έξωτε-
οικον, καί
Α.
2ον|προεξοφλούσα Εμπορικά Γραμμάτια.
Τοιουτοτρόπως βλέπομεν ότι θέτει είς
κυκλοφορίαν ή Τράπεζα δυο χωριστάς κα­
τηγορίας τραπεζογραμματίων. Καί είς μέν
τήν πρώτην κατηγορίαν ταυτα θά είναι
πιστοποιητικά χρυσου καί αργύρου έντελώς
ήγγυημένων από τό υφιστάμενον ταμεΓον,
είς όέ τήν δευτέραν, ως είκός, από τό χαρ­
τοφυλάκων τών προεξοφλήσεων, αίτινες
προεξοφλήσεις αποτελούνται ώς συνήθως
άπό γραμματια συντόμων προθεσμιών.
H νεω >έρα όλικη συναλλαγή μέ τια- .κοινωνίας, ύποτασσόμενον, ύποδουλούμενον, τα-
ρόμοιον τρόπον απαιτεί νά λειτουργή μία
γενιχή έκδοτική Τράπεζα, διότι δΓ αυτής
κέκ.ηται ή χώρα σπουδαϊον μέσον έπεμ-
^άσεως προς έπαναφοράν τής συχνάκις δια-
ταρασσομένης χρηματιστικής ισορροπίας.
1ω όντι δια νά έπαναφέρη τήν ισορροπίαν
η Ιραπεζα αύξάνει τόν προεξοφλητικόν τό­
ΒΙΟΠΑΛΗ
όστις θά έχη ώς αποτέλεσμα τήν
παρεμποδισίν τής πραγματοποιήσεως μιας
μερίδος δοσοληψιών, αίτινες όεν όυνανται νά
λάβουν χώραν, όταν τό χρήμα είναι ακρι­
βόν. Έκτος οέ τής αύξήσεως τού τοκου
0' άποφύγη καί τήν άνανεωσιν ένος μέρους
τών έν τώ χαρτοφυλακίω της ληγοντων
Έμ. ορικών γραμματίων καί ούτω θά είσ-
ρεύση είς τά ταμεία της μία ποσότης κατά
το μάλλον ή ήττον μεγάλη τραπεζογραμ­
ματίων καί μεταλλικών νομισμάτων.
Τοιουτοτρόπως ή έπικειμένη χρηματική
κρίσις προλαμβάνεται χωρίς νά έπικαλεσθή
τις «Τάς άγνώστους δυνάμεις» τής συγγρα­
φής του Φλαμμαριώνος__ , αιτινες ίσως θά
ήπόρουν άν έλεγέ τις αύταίς—πράγμα δπερ
ήδη άπεδείχθη — ότι ό προεξοφλητικός .τό­
κος δέον νά θεωρήται ώς ό άληθής όιαρρυθ-
.
μιστής τής κυκλοφορίας τών τραπεζογραμ­
.Θ
ματίων.
Η ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΕΝ ΤΗ. ΠΕΙΝΗ»
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ· ΚΑΙ ΕΡΩΤΙ
•Η κενότης toff dto^id^ov.— Ελληνικόν Πά-
«ίχα—*Η γεωγραφία τΛς οίττοκτονίας.—
Ό Σωπεγχάονερ ίν eft όννήθει tou ά«ο-
γοητενόει.— oi Έλληνες φιλόσοφοι καί
ή nfftOKtovia ι:.τ.λ.
Η ανθρώπινη ύπαρςις, τό ον αυτό τό οποίον
κατά βάθος δεν ειζεύρομεν τι είνε, πόθεν έρ­
χεται καί που πηγαίνει, τό όν αυτό δπερ δεν
ζητεί τίποτε άλλο ή πώς νά διατηρηθή περισ­
σότερον χρόνον, διερχόμενον ημέρας όσον τό δυ­
νατόν εύημερωτερας, πλανάται εις τάς ειρωνείας
της ζωής καί πλανάται λίαν τεχνηεντοις, διότι
φυσικώς κέκτηται ύπερπληθή προτερήματα,
ανέχεται τόν πλησίον του καί τόν άγαπα (;)
ήτοι ζή εν κοινωνία καί συχνά είς βάρος τής
I ^ I ijJiAAfcljZ ΛΟΥ(ι> TT1C
οχε»εως των τραπεζογραμμάτιο,ν της χα! τών έαπο-
ρ·αων της προεξοφλήσεων δ,ατηρεΓ πολί, μ,χρότερον
νοεζοφλητεχον τοχον απο τάς λοιχάς Τραπέζας τής
ηωρας, χαβ Οσον αφορμ ε',ς τήν χανον,χήν φα0άν τών
μαγμάτων, συγχεντρουσα οϋτω χαΐ τήν πλί^νότητα
των προεξο,φλημενο,ν γοαμματίων της --- οικονομικής
------- η-
περιόδου
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
πεινούμενον η έξευτελιζόμενον άν θέλετε ενίοτε
άπ’ αύτήν.
«’Αγάπα τον πλησίον σου ώς σεαυνόν» (εάν
ήμπορής κάμε καί άλλέως), και αγαπών αυτόν
δεν θά περνάς άσχημα* άμα πείνας, χωρίς να
θέλν) ώς επί τό πολύ θά σου δώση νά φάγης
λόγψ των οίκονομικών συνθηκών των υπαρχου-
σών μεταξύ των έν κοινωνίαις ζώντων άτόμων,
της έργασίας κυρίως μεσολαβούσης ώστε νά ύπο-
χρεοΰσαι νά τον άγαπάς (ώραία ύποχρέωσις !)
καί νά τον σέβεσαι. Αυτός ό εξ ευγνωμοσύνης
σεβασμός διαδηλούμενος ζωηρότερον είναι έν μέ-
ρει ό πολιτισμός, όπως δεν τον έννοεί σήμερον
ό κόσμος, πολιτισμός δέ καί πρόοδος είναι δύο
λέξεις συνώνυμοι, αΐτινες ώς βάσιν δεν έχουν
τίποτε άλλο παρά την έντεχνον σχέσιν, ήτις
ύφίσταται μεταξύ των ανθρώπων προς διατή-
ρησιν καί μακροημέρευσιν αυτών τών ιδίων καί
ίκανοποίησιν τών όρέξεών των ό'σον τό δυνατόν
μετά μείζονος ήδυπαθείας, τούτο δέ συντρέχει
είς τον σκοπόν προς αναπαραγωγήν άτελεύ-
.Θ
τητον του είδους.
Μελετήσατε προσεκτικώς την αλληλεγγύην,
ήτις υπάρχει μεταξύ τών άτόμων μιας οίαα-
δήποτε κοινωνίας, τάς σχέσεις τών άτόμων αυ­
τής προς άλληλα, την έκδηλουμένην άπλετον
χριστιανικήν καλωσύνην καί καλοκάγαθον ευγέ­
Π
νειαν καί λεπτότητα είς τρόπους καί αυτό εί-
σέτι τό καθημερινώς έκδηλούμενον αίσθημα τής
φιλανθρωπίας ύπό τον τύπον πολλάκις τής ύπε-
Α.
ρασπίσεως καί ύποστηρίξεως τών άδυνάτων καί
αναπήρων κ.τ.λ., μελετώντες δέ ταύτα δεν θά
βραδύνητε νά Ι'δητε τά μάλιστα εύκρινώς τό
έμφυτον έγωϊστικόν συμφέρον. Αυτό δέ τό έν
λόγψ συμφέρον καθώς καί ό φόβος μή την έπαύ-
ριον δέν θά έχν) τις τά προς τό ζήν, κάμνει
τούς πολλούς μάλλον δραστήριους, έργατικούς
καί κοινωνικούς καί περισσότερον άν θέλετε άρ-
πακτικούς, όπως αόνυν ό φόβος τού θανάτου
καί τής μελλούσης ζωής κάμνει τινάς εκ τών
πιστών φιλελεήμονας καί καλούς.
Άναμφηρίστως όλα αυτά μεγάλως επηρεά­
ζουν διά την σύσφιγξιν. τών δεσμών τών ένούν-
των τάς κοινωνίας, αΐτινες άποτελοΰσι τά
έθνη, τά έθνη άτινα άποτελούσιν ολόκληρον την
άνθρωπότητα, την έργαζομένην ανθρωπότητα,
τήν ανθρωπότητα ήτις πάσχει καί απολαμ­
βάνει έν ταύτώ, τον δύστηνον καί πολυπαθή
άνθρωπον, δστις φαίνεται ότι έρχεται είς τον
κόσμον μόνον διά νά δοκιμάση πικρίας κ 'ί βά­
σανα, απερχόμενος δέ νά δώστ] ζωήν είς άλλους
προς πραγματοποίησιν τών φυσικών νόμων, ύπό
5
τούς όπο,ίους εϊμεθα ύποτεταγμένοι πληρώνοντες
φόρους βαρείς,δίδοντες τήν ζωήν είς άλλους (είς τά
τέκνα μας) χωρίς νά δυνάμεθα νά διατηρήσωμεν
έπΐ πολύ τήν ίδικήν μας.’Απερχόμενοι δέ φεύ! δέν
γνωρίζομεν πού πηγαίνομεν παρά ότι άφίνομεν τέ­
φραν καί έ'να κόσμον πλήρη σκοτεινού μυστηρίου.
Εξετάσατε τό μυστήριον όσον ήμπορεΐτε καλλί-
τερον,αύτό δέν θά παύν) άπό τού νά είναι τοιούτον.
Φιλοσοφήσατε καί σεις όπως καί τόσοι άλλοι....
καί ίσως θά εύρητε μέ ιδέας γενικάς μίαν άλλην
φιλοσοφικήν μέθοδον, ήτις ώς πάσα τοιαύτη κα­
ταλήγει είς τό ίδιον συμπέρασμα ήτοι είς τήν
ζήτησιν τής ολοσχερούς άρμονίας τού κόσμου.
Άλλ’ ούτ’ έγώ ούτε σείς είμεθα φιλόσοφοι
καί ό Θεός νά μάς φυλάξτ, νά μή γίνωμεν τοιοΰ-
τοι* ή Ελλάς μας έχει άρκετούς φιλοσόφους.
Ούτε όμως χρειάζεται φιλοσοφία νά έννοήση τις
ό'τι έν γένει ή αυτοκτονία, όπως λέγει ό Σωπεγ-
χάουερ, άρνεΐται τό πρόσωπον καί όχι τό είδος.
*
* ♦
.
"Οταν άκούσητε ό'τι κάποιος ηύτοκτόνησε,
μή ζητήσητε τά αίτια, διότι, έάν άφήκε τήν
ζωήν μαζί μέ καμμίαν έπιστολήν, τό πιθανώ-
τερον είναι ό'τι αύτη θά περικλεήρ αύτάς τάς
λέξεις* «Αύτοκτονώ, διότι έβαρύνθην τήν ζωήν».
Δέν ήξεύρω ποιος αύτοκτονεΐ, διότι τού άρέσει
καί δέν βαρύνεται τήν ζωήν, έν τούτοις αύτη
ή φράσις γράφεται συνήθως άπό κάθε αύτοκτο*
νούντα. Έάν δέ ζητήσωμεν τά αίτια δια\ί
έβαρύνθη τήν ζωήν, βεβαίως θά μάθωμεν εν
έκ τών εξής* ή ό'τι έπασχεν άπό άνίατον νό­
σημα, ή ό'τι δέν έπήγαινον καλά τά οικονομικά
του, ή οί έρωτές του, ή ότι είχε τύψεις συνει-
δότος, άπό τάς οποίας δέν είναι ξένον τό ζή­
τημα τής ηθικής, ή ό'τι έζήτει νά λύση, τό πρό­
βλημα, τού οποίου νύξιν κάμνομεν είς τήν. αρ­
χήν τού θέματός μας, δηλαδή ό'τι δέν είξεύρο-
αεν τί ήλθομεν νά κάμωμεν είς αύτόν τόν
κόσμον καί τί μάς περιμένει μετά τόν θάνατον,
καί επειδή φυσικά δέν ήμπορεΐ νά εύρν) τήν λύ-
σιν, αύτοκτονεΐ. ’Αφορμή έπί τέλους αρκετά
λογική < ;). Τί πταίει καί αυτός ; Μήπως αυτό
όπου λέγομεν ημείς διανοητικήν διατάραξιν ή
ανισορροπίαν, δηλαδή τό φαινόμενον τό όποιον
άπαντά εί: μερικούς νά μή σκέπτωνται ό'πως
ημείς καί ν’ αυτοκτονούν, διότι δέν βλέπουν τόν
λόγον νά ζοΰν, αύτό είξεύρομεν άν είναι άκρον
ά'ωτον ευφυΐας ή βλακείας ; Βεβαίως όχι. Ή
ζωή είναι γλυκεία, έν όσψ δέν γνωρίζομεν τί
είναι ό θάνατος. Είς ό'λα όμως τά άνωτέρο»
αίτια τά ύποκινούντα τήν αυτοκτονίαν τό συ-
χνότερον καί ίσως λογικώτερον έπιστημονικώς
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
6
ούτως είπεΐν έξεταζόμενον είναι το δι’ οικονο­
μικούς λόγους. Καί πράγματι εις όστις τρέφεται
άνεπαρκώς έπί σειράν ήμερων ή δεν τρώγει τί­
ποτε, αδυνατεί όμοΰ με όλον του τον οργανι­
σμόν καί τό νευρικόν σύστημα, ή δέ έκνεύρισις
αύτη τον οδηγεί εις τό άπονενοημένον διάβημα.
’Ιατρός τις φίλος μου, μεθ’ού έπέστρεφόν ποτέ
από τό θέατρον, άστειευόμενος μοί έλεγε προ-
κειμένου περί του Όθέλλου, του οποίου την
παράστασιν εκείνην την εσπέραν εϊδομεν, ό'τι
πιθανόν νά μή έπνιγεν εκ ζηλοτυπίας την σύζυ­
γόν του, εάν δεν ήτο κενός ό στόμαχός του'
τούτο δέ, ώς γνωστόν, διότι έπραξε τό κακούρ­
γημα προκεχωρηκυίας τής νυκτός. Έζήτησα
πεοισσοτερας εξηγήσεις καί έμαθον ό'τι παρισι­
νός τις λαμπρός νευρολόγος παρετήρησεν ότι οί
έξ έρωτος.... πάσχοντες έκαμνον σκηνάς συχνά
σκανδαλώδεις ερωτικής ζηλοτυπίας άκριβώς εις
τάς ώρας όπου ό στόμαχός των ήτο κενός* καί
μίαν φοράν όπου εύρε τά αίτια, τό φάρμακον
όλοι μας τό γνωρίζομεν.
. κτονοΰντες έχουν κενόν τον στόμαχον, καίτοι
.Θ
Δι’ενα ζηλότυπον,τό νά είναι τοιουτος φυσικά
ή προδιάθεσις υπάρχει, ή δέ κενότης τού στο­
μάχου του είναι ή άφοομή τής έκδηλώσεως καί
έπαυξήσεως αυτής τής ζηλοτυπίας διά τής
παραφοράς, άγανακτήσεως καί δυσθυμίας, ώστε
εάν δεν ΰπήρχεν ή ερωτική ζηλοτυπία, ήδύνατο
Π
νά παρουσιασθή μίά οίαδήποτε άλλη αφορμή
διά δημιούργησιν σκηνών ή τυχόν σκανδάλων.
Επομένως έχουν δίκαιον, όταν λέγουν ό'τι 3
Α.
πεινασμένος είναι επικίνδυνος, διότι ό τοιουτος
άναμφιβόλως εύρίσκεται συχνά εις μίαν τοιαύ-
την θέσιν, όπου τού είναι άδύνατον νά κυβερ­
νήσω εαυτόν καί τά νεΰρά του διά τής λογικής
καί τής ψυχραιμίας, όταν μάλιστα εκ τών προ-
τέρων κακώς διάκειται πρός τινα διά μίκν
οίανδήποτε άφοομήν. Εννοείται δέ ό'τι δέν
πρέπει νά έχω) τις μόνον τον στόμαχόν του κε­
νόν δια να είναι δύσθυμος, μεμψίμοιρος καί ευε­
ρέθιστος* άοκεΐ αίφνης νά μή έκοιμήθη καλώς
έχων εφιάλτην εις τον ύπνον του, ή νά έκαμε
χρήσιν έκνευριστικών ποτών ή τροφής κακώς έν
τώ στομάχφ έζυμωμένης κ.τ.λ. Φαίνεται όμως
ότι τό χειρότερον άπό όλα είναι ή κενότης τού
στομάχου, αν καί^ τό φάρμακον πρός θεραπείαν
αυτου τού κακού δηλαδη ή τροφή είναι εν άπό
τα καλλίτερα όπου δύνανται νά υπάρξουν (!),
άπορώ δέ πώς οί Έλληνες ιατροί δεν τό έμαθον
διά νά τό εφαρμόσουν εις μερικάς άσθενείας τού
τόπου μας.... Ή επιδημία τών φόνων καί ή
επιδημία των αύτοκτονιών μήπως δέν είναι είδος
άσθενείας ; Άξιοπαρατήρητον είναι αίφνης ό'τι
έν Έλλάδι οί περισσότεροι φόνοι γίνονται κατα
τήν εορτήν τού Πάσχα. Λί Άθηναίκαί εφημε­
ρίδες γράφουν συνήθως τήν Δευτέραν τού Πάσχα
καί μέ μεγάλα γράμματα έν είδει ^ ρεκλάμας
«'//μέρα ΛΓματος»’ διατί δηλαδή νά. μή γι-
νωνται φόνοι καί εις άλλας πανλαικας εορ .ας
ώς τάς τών Άπόκρεων ; θά είπητε όμως ό'τι τό
Πάσχα το έθιμον τών πυροβολισμών έπιφερει
τυχαία δυστυχήματα* αλλα πλην των τυχαίων
δυστυχημάτων αί συμ.πλοκαι είναι αμέτρητοι
καί τό μαχαίρι καί κάθε ρόπαλον λαμβάνει λίαν
ενεργόν μέρος. Δεν φρονείτε λοιπον και σείς ότι
πρός δημιούργησιν τής ήμέρας του αίματος κατά
πολύ συντελεί καί ό εκ τής νηστείας εκνευρισμός
τών πιστών, ό υποθαλπόμενος καί επαυξανό­
μενος εννοείται διά τής οινοποσίας *, Προκειμέ-
νου έν τούτοις περί αύτοκτονιών, φυσικά οί εκ
πρώτης ανάγκης, έξ οικονομικών λόγων αύτοκτό-
νοι έχουν κενόν τον στόμαχον, άλλά δεν διισχυ-
ριζόμεθα άπολύτως ότι όλοι συνήθως οί αύτο-
πολύ πιθανόν, λαμβανομένου ύπ’ ό'ψιν ό'τι εις,
όστις εύρίσκεται εις τήν ανάγκην νά προβή είς
εν τοιούτον άπονενοημένον διάβημα, φυσικόν
είναι νά μή φροντίζω) νά ίκανοποιή τάς ορέξεις
τού στομάχου του.
★
♦ *
Αί αύτοκτονίαι έν Έλλάδι, ό'πως καί είς τά
περισσότερα Κράτη, άπαντώσι κατά τήν άνοι-
ξιν, γίνονται δέ συνήθως κατά τάς ιδίας ήμέ­
ρας έν είδει επιδημίας* αί δέ έφημερίδες άφιε-
ρώνουν ολοκλήρους στήλας πλήρεις ιστορικών
περιγραφών τού γεγονότος, ώς νά έπρόκειτο
περί ήρωικού άνδραγαθήματος, όπερ πρέπει
ν αφήσω, εποχήν. Αυταί δέ αί περιγραφαί ούκ
ολίγον φαίνεται ό'τι συντελούν εις τό νά δώσουν
θάρρος εις όσους αμ,οιρους βιοπαλαιοτάς έχει πε­
ράσω) ή ιδέα ναι και καλά νά αύτοκτονήσουν,
τινές τών όποιων πράγματι αύτοκτονοΰντες καί
δή ρωμαντικώς ευρίσκουν καί αύτοί άλλους άπο-
μιμητας τού κακού πρός μεγάλην εύχαρίστησιν
των.... έφημεριδοπωλών, οίτινες εξασφαλίζουν
την πωλησιν κραυγάζοντες τό σπουδαϊον γεγονός
τής ήμέρας.
. ^Χουν, π«Ρ^τηρήσει ότι κατά γενικόν κα­
νόνα εις όλας τάς χώρας αύτοκτονοΰν περισσό­
τεροι ανδρες παρά γυναίκες, όπερ φανερώνει ότι
οι ανδρες ώς πλέον έκτεθειμένοι είς τήν καθη­
μερινήν βιοπάλην καταλαμβάνονται εύκολώτε-
ρονκπο τόν ?όβον ζωής *ai *π6λ_
’ *πο τ'ηΊ «^βαιότητά της, θαρραλςώ-
 _____________ Η B I Ο ΠΑΛΗ
τεροι δέ του ασθενούς φύλου δίδουν μίαν ώραν
ένωρίτερον τέλος είς την προσωρινήν αύτην ζωήν.
Αλλ εκτός τούτου αί γυναίκες είσι πλέον ύπο-
μονητίκαί και δύνανται καλλίτερον ν’ άντίσχουν
είς οίασδηποτε στενοχώριας φυσικάς τε και ήθι-
κάς, και με ό'λην μάλιστα την προσωνυμίαν του
ασθενούς φύλου ην προσάπτουν είς αύτάς.
*
4 4
Τον άνθρωπον τον άναγκαζόμενον διά της
βίας η έξ άναποφεύκτου ανάγκης νά προβη είς
την αυτοχειρίαν, π. χ. Ενα μη περιπέση είς
χεϊρας εχθρών, οιτινες άφεύκτως θέλουσι τον
-φονεύσει κ.τ.λ., δεν πρέπει, φρονοΰμεν, νά τον
καταλογίζωμεν αύτό/ειρα, άν και είναι τοιοΰ-
τος, καθ’ ό'τι σκεπτόμενός τις την πράξιν όπως
έδει νά έχη, άύτόχειρ είναι εκείνος, ό'στις προ
βαίνει είς τό άπονενοημένον διάβημα θελημα-
τικώς και έσκεμμένως καί όχι εξ άνωτε'ρας βίας.
Καί ό τυχόν ορισμός της αυτοκτονίας αυτός
δέον νά είναι έπάνω-κάτω.
4 4
.Θ
Ώς προς τά μέσα δέ προς έπίτευξιν αυτο­
χειρίας διαφέρουν φυσικά άπό /ώρας είς χώραν.
Μάλιστα σχετικώς μέ αυτά ό ιατρός Navrat
είς την α Ιατρικήν Επιθεώρησιν της Βιέννης»
έδημοσίευσεν εσχάτως λίαν ενδιαφέρον άρθρον
Π
έπιγραφόμενον * Ή γεωγραφία της αυτοκτο­
νίας.» Είς αυτό ούτος χωρίζει είς δύο μεγάλα
φυσικά τμήματα την Ευρώπην* τό βόρειον μέρος
αυτής (Σκανδιναυικη χερσόνησος, Γερμανία καί
Α.
οΐ πλεΐστοι των Σλαύων) είναι αί χώραι της
αυτοκτονίας συνήθως διά κρεμάσματος’ τό έτε­
ρον τμήμα είς τον νότον (Σλαυοι τού νότου καί
οί λατινικής καταγωγής λαοί) προτιμά πάσης
άλλης την διά του πιστολιού αυτοκτονίαν. Διά
μέσου όμως των ουσιαστικών αυτών δύο τμη-
μάτων δέον νά γίνηται ή διάκρισις, η τόσον
αναγκαία διά τούς.......γεωγράφους, τών παρα­
θαλασσίων καί έν γένει ναυτικών λαών. Βε­
βαίως λογικόν είναι κάτοικος παραθαλασσίου
χώρας νά πνίγη αύτοκτονών, άλλά καί εδώ
χρειάζεται κάποια διάκρισις, διότι, εάν είς
Ιταλός πνίγηται εΰ/αρίστως είς την ώραίαν
κατακύανον μεσόγειον ή είς Ίάπων είς τά
επίσης ωραία πελάγη της κατ’ εξοχην λαμ­
πρού ηλίου πατρίδος του, ό "Αγγλος ό'μως
βεβαίως θ ά τό σκεφθη πριν ριφθη είς τά στα-
κτερά νερά τά περιβρέχοντα την Άλβίωνα* δι’
αυτό μία μερίς τούτων άφίνει την ζωήν πλητ-
τομένη δι’ εγχειριδίου. Αυτού δέ τού είδους
η αύτοχειρίασις διά της άπαστραπτούσης λε-
πίδος, ητις άπήντα συχνότερον είς ’Ιαπωνίαν
7
κατά την έντιμον παράδοσιν τού «άρακίρι»
(της διά τού άνοίγματος της γαστέρος αύτοχει-
ρίας) καί έν γένει κατά τούς αρχαίους χρόνους,
ήδη κατέστη σπανιωτάτη έν Ευρώπη όπου πλέον
γενικώς φαίνεται μόνον άρμόζουσα είς μεθυσμέ­
νους καί τρελλούς. Οί Κινέζοι, οιτινες δεν άρέ-
σκονται ποσώς είς τάς σπαρακτικάς μεθόδους,
δηλητηριάζονται διά τού οπίου. Έκάστη πρω­
τεύουσα, βλέπετε, εχει οπωσδήποτε τάς μικράς
της αδυναμίας καί προτιμήσεις, καθ’όσον άφορα
είς αύτό τό ζήτημα. Τό Παρίσι έχει τόν Ση-
κουάναν, λίαν τιμώμενον άπό τάς ρωμαντικώς
αύτοκτονούσας μοδιστοούλας καί τό πύραυνον
διά τούς άτυ/εϊς οίκογενειάρχας. Είς τό Μι-
λάνον σχεδόν πάντοτε δηλητηριάζονται, είς
την Βιέννην καταπίνουν cyanure (κυνανιού-
χον), είς την Πράγαν φώσφορον, πεντηκοντα
Ναπολιτάνοι επί τών εκατόν φονεύονται διά
τού πιστολιού—όπλου τών πεπολιτισμένων—
καί τριάκοντα κρημνίζονται άπό τίνος βράχου.
. 4
4 4
Ό Σωπεγ/άουερ, ό ίσως άπαισιοδοξότερος
τών φιλοσόφων, αυτός είναι ό άστείος,
ό'στις έγραψε* «Βλέπετε αυτούς τούς έραστάς,
οιτινες άναζητοΰνται μέ τόσην ένθερμον του
βλέμματός των έπιθυμίαν ; Ήξεύρετε διατί είναι
τόσον μυστηριώδεις, τόσον δειλοί καί αποτρό­
παιοι την όψιν ; Είναι διότι αύτοί οί έρασταί,
οί τρελλοί έρωτευμένοι, είναι άληθινά τέρατα,
άτινα έκεί μέσα είς άδυσώπητον σκότος επιζη­
τούν νά συνεχίσουν την οδύνην καί τούς λυγμούς
της άγωνίας* άνευ αυτών τά βάσανα θά έλάμ-
βανον άναμφιβόλως τέλος. Άλλ’ αύτό τό τέλος
αύτοί είναι άκριβώς, οιτινες τό εμποδίζουν,
όπως οί ομοιοί των ηδη τό έπραξαν.»
Προς τούτοις φαίνεται ότι είχε δίκαιον ό
Βολταίρος, όταν έλεγεν* «Ή εύτυχία τίποτε
άλλο δεν είναι παρά μία φρεναπάτη, έν άπλουν
ονειρον* ή δυστυχία μόνον είναι πραγματική.
'Τπάρ/ουν είκοσι τέσσαρα έτη, όπου σην δοκι­
μάζω. Δι’ αύτην δεν δύναμαι τίποτε άλλο νά
πράξω παρά νά υπομένω άγογγύστως σκεπτό-
μενος ότι αί μυϊαι έγεννηθησαν διά νά κατα-
βροχθισθώσιν άπό τάς άράχνας καί οί άνθρωποι
άπό την λύπην». Τούτου δοθέντος, λέγει ό Τ.
Ribot είς τό περί της φιλοσοφίας τού Σω-
πεγχάουερ έργον του, τόσον είναι ό κόσμος κα­
κός, όσον είναι δυνατόν νά είναι τοιούτος, καί
η αισιοδοξία είναι μεγαλειτέρα μωρολογία, όπου
ήδύνατο νά εφευρεθώ διά νά παρηγορ/j τόν
άνθρωπον. Τούτο ή πείρα καί η ιστορία έντελώς
I τό επιδοκιμάζουν. Τό κεφάλαιον τό όποιον
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
Η
Η* ήδύνατο νά γραφή ^ τό ®6Va ητ0
«νίυ τέλους, πρό παντός εάν έλάμβανέ τις τό
πράγμα ύπό ixiocv γενική* έποψιν μελετών τούτο
μάλλον έπισταμένως, όπως άλλως τε πράττει
χά(>ε φιλοσοφικόν σύστημα. Μία όμως οΐαδή-
ποτε ζωγράφησις θά ήτο εύκολος και μεστή ε^Λ-
φαντικών εκφράσεων* εν τούτοις άς παρακα-
λέσωμεν κάθε αίσιόδοξον, έστω καί τον όλιγώ-
τερον τοιούτον, ν' ανοίξω επ ολίγον τα μάτια
του διά νά ιδη είς πόσα κακά είναι εκτεθειμέ­
νος. Άς τόν όδηγήσωμεν είς τά νοσοκομεία,
είς τά λοιμοκαθαρτήρια, είς τά λεπροκομεία,
εις τους χειρουργικούς θαλάμους, είς τά κά­
τεργα, είς τάς παντοίου είδους φυλακάς καί είς
αυτά εί δυνατόν τά πεδία των μαχών καί άς
τον έρωτήσωμεν αν αυτός ό κόσμος είναι ό καλ­
λίτερος όπου δύναται νά υπάρχω· Έάν μάς
όμιλή περί τής προόδου, άς τόν στείλωμεν είς
την άγοραπωλησίαν των μαύρων, των όποιων
ό προορισμός είναι νά παραγάγωσι καφέ καί
σάκχαρον. Δεν είναι μάλιστα άνάγκη νά τόν
. αυτοκτονία δηλαδή μόνη έπρεπε νά έχω ενα ή
.Θ
στείλη τις τόσον μακράν* άρκεΐ νά είσέλθιρ είς
εν οίονδήποτε έργοστάσιον διά νά ϊδν) παιδία
νεαρωτάτης ηλικίας νά έργάζωνται 10, έπειτα
12 καί τέλος 14 ώρας καθ’ έκάστην είς μίαν
χειρωνακτικήν εργασίαν* αυτό καλείται πληρωμή
Π
τής εύχαριστήσεως του άναπνέειν καί ζήν.
Εκατομμύρια ανθρώπων έχουσιν αύτήν τήν
τύχην καί άλλα τόσα μίαν άλλην, καθ’ ό'λα
όμως παρομοίαν. ’Άλλως τε ό Δάντης δεν
Α.
έπορίσθη την ύλην του αδου του άπο αυτόν
τόν είς όν βιούμεν κόσμον ; Μ’ ό'λα ταΰτα
έδημιούργησεν ένα αληθινόν αδην. Άλλ’ όταν
ήθέλησε νά ζωγραφήσν) έξυμνών τόν ουρανόν καί
τας άπολαύσεις του, εΰρέθη προ άκαταμαχή-
του δυσκολίας, καθ’ όσον ό κόσμος μας δεν τώ
παρείχεν ύλην διά μίαν τοσαύτην εξυμνητικήν
περιγραφήν. Τέλος ή ζωη είναι άπαυστον κυνή-
γιον, είς ό άλλοτέ τις κυνηγεϊ καί άλλοτε κυνη-
γεϊται, αί άνθρώπιναι υπάρξεις φιλονικούν μετ’
άπεριγράπτου πεισμονής, τό πάν είναι είς πραγ­
ματικός πόλεμος όλων προς όλους, είναι εν είδος
φυσικής ιστορίας καί έξελίξεως τού πόνου,
όστις συνοψίζεται είς τά εξής : Νά θέλτ, τις
χωρίς αιτίαν πάντοτε νά ύποφέρω, πάντοτε νά
παλαι·/), έπειτα ν’ άποθνήσκω καί ούτω καθεξής
είς τούς αιώνας τών αιώνων καί μέχρι τής συν­
τέλειας αυτών, ^όπου ό πλανήτης μας κομμα­
τιαζόμενος θά έξαφανισθή....
Ο κόσμος μας, λέγει ό Σωπεγχάουερ, είναι
πραγματικώς ό χειρότερος τών κόσμων όπου δύ-
ναται νά υπάρξω, ή δέ εν λόγφ αισιοδοξία είναι
αία άνοησία πρώτης τάξεως έφευρεθεϊσα άπο
τούς ακαθηγητάς τής φιλοσοφίας» διά νά συμ­
φωνήσουν καθ’ όλα με τήν μυθολογίαν τών
Εβραίων, οϊτινες διισχυρίζονται ό'τι ό κόσμος,
όπως είναι, είναι καλός. Φιλοσοφική έφεύρεσις
άξιοθρτ,νητοί, άλλά primum vivere deinde
philosophare
Άφ’ ού ό κόσμος είναι τόσον κακός, τό καλ-
λίτερον άπο όλα είναι νά μή ζή τις. Τό λεγει
καί ό φιλέλλην Βύρων είς τήν δαιμόνιον ποίη-
σίν του : «Μετρει τάς ώρας της χαράς και
αύτάς τάς ημέρας τάς έλευθέρας άπο στενοχώ­
ριας καί θλίψεις............. άν καί έγεννήθης καί
υπάρχεις, γνώριζε τουλάχιστον ό'τι υπάρχει κάτι
τι καλλίτερον καί αυτό είναι νά μή ύπάρχγις,
νά μή ζής.» ΙΙοίον λοιπόν μέσον πρέπει νά εκ­
λέξω τις διά νά πραγματοποιήσω αύτήν του τήν
άνυπαρξίαν ; Τήν αυτοκτονίαν ; Βεβαίως όχι,
διότι αυτή ή πράξις είναι πολύ μακράν του νά
είναι τό άντίθετον τού νά μή θέλη τις νά ζή.Ή
μάλλον έχει ένα ηθικόν χαρακτήρα.ό'στις συνίστα-
ται είς τό ν’ άρνήταί τις τάς ευχαριστήσεις τής
ζωής τόσον καλά όσον και τά βάσανά της, έν ψ
έκεϊνος,ό'που αύτοκτονεϊ, πραγματικώς θέλει νά
ζή' τό μόνον δέ πράγμα πού δέν θέλει, είναι τά
βάσανα πού έτυχε νά έχω •‘Ώστε άρνούμενος τήν
ζωήν δέν άρνεΐται καί τήν θέλησιν τού ζήν,
διότι ουδέποτε θά ηύτοκτόνει άν άπελάμβανε τά
όσα έπεθύμει.
Ή αυτοκτονία είναι ό κατά βάθος εγωισμός,
όστις άρνεΐται βεβαίως τό πρόσωπον καί όχι τό
είδος, αυτή ή πεισματική φυγή τών βασάνων,
όπως την καταδικάζουν καί τήν κατακρίνουν
όλαι εν γένει αι ηθικαί, άδιάφορον άν είναι
θρησκευτικοί τοιαύται ή φιλοσοφικαί, χωρίς νά
έχουν όμως σαφή καί πλήρη γνώσιν τού πράγ­
ματος στηριζόμεναι ως επί τό πολύ επί ό'λως
σοφιστικών επιχειρημάτων.
Ή άνθρωπότης, ήτις ποτέ ήρχισε νά υπάρχω,
ύπάρχει καί θά υπάρχω, ή*ολούθει, ακολουθεί
και θα ακολουθώ μι αν σειράν μόνιμον ποό; αυτό
τό είδος, δηλαδή τήν προς τήν ζωήν διαρκή
προσκόλλησιν, όπερ προέρχεται εκ τής φύσεως
αύτής* ή αύτοκτονία άρα δέον νά θεωρηθή ανω­
μαλία αύτής τής φύσεως η μάλλον αιτία,’ όπως
κάθε θάνατος, διά νά δίδεται τόπος είς τήν
ζωήν.
*
ΙΛ > < V, * *
ic το ^ητημα τών συχνών αυτοκτονιών
καί τό θρησκευτικόν τοιούτον δέν είναι εντελώς
ξένον, διότι επί παραδείγματος είς τούς στα­
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
τιστικούς πίνακας βλέπει τις ότι περισσό­
τεροι διαμαρτυρόμενοι από καθολικούς αύτοκτο-
νοϋν. Λέγεται μάλιστα ό'τι αί αύτοκτονίαι εις
τούς έβραϊκούς πληθυσμούς είναι έλάχισται.
"Ινα όμως δήλον γίντ, διατί αύτη η διαφορά,
δέον να κάμτρ τις ολόκληρον ψυχολογικήν μελέ­
την διά νά εύρτ, τάς διαφοράς των σχέσεων,
αιτινες ύφίστανται μεταξύ των διαφόρων θοη-
σκειών, έπειτα μεταξύ των θρήσκων άπό τούς
όλιγώτερον τοιούτους η άπό τούς ό'λως άθέους
και των αίτιων καί πειρασμών των συντρεχόν-
των πρός πραγματοποίησιν τής αυτοκτονίας,
είς ην άναποσπάστως συσχετίζεται ή έκ κλη-
ρονομικότητος και άνατροφής έν γένει διάπλα-
σις των ατόμων, σωματικώς καί πνευματικώς
ή ψυχικώς, ητις αποτελεί την ό'λην ύπόστασιν
αυτών.
Ή αυτοκτονία ανέκαθεν άπήντα εις ό'λας
τάς κοινωνικάς τάξεις καί εις ό'λας τάς ηλι­
κίας* έν Έλλάδι μάλιστα δύναταί τις νά εύργ]
τά ίχνη της μέχρι αυτής τής μυθικής εποχής
.Θ
καί είς αυτά τά πρόσωπα τά κατά τό μάλλον
ή ήττον μυθικά, όπως ό Ηρακλής, ή ’Αντι­
γόνη, ό Αίας. Είς εκείνην την έποχήν, ση­
μειώσατε, ή αυτοκτονία έθεωρεΐτο όχι μόνον
επιτετραμμένη είς τά άτομα, άλλά ενίοτε καί
λίαν επαινετή' τούτο δέ, διότι, ως γνωστόν,
Π
καί αυτός ό Πλάτων έπίστευεν ότι ή ψυχή
θά έπανήρχετο πολλάς φοράς είς την ζωήν,
όπου θά ύφίστατο βαθμιαίαν έξέλιξιν καί κά-
Α.
θαρσιν, δι* όν λόγον την εποχήν εκείνην καθώς
καί κατά πολύ άρχαιοτέρους χρόνους ούδέν
ίχνος φαίνεται παρεμποδίσεώς τίνος τής αυτο­
κτονίας. ’Εάν δέ ό Μενέλαος δεν έπέτρεψε τον
ενταφιασμόν του Αίαντος, αύτό δεν είναι άπό
αποστροφήν τινα πρός τήν αυτοκτονίαν καί
καταπολέμησιν επομένως αυτής, άλλά μόνον
διότι ό Αίας ήθέλησε νά κατακαύση τά πλοία
φονεύων τον Όδυσσέα καί τούς ’Ατρείδας. ’Εν
τούτοις όμως είς τάς άρχάς τών Περσικών πο­
λέμων τό πράγμα έφθασεν είς τό άπροχώρητον,
οπότε ήναγκάσθησαν διά νόμων νά θέσουν τέρμα
είς τάς αυτοκτονίας, αιτινες ηύξανον κατα-
πληκτικώς. "Οθεν κατ’ εκείνην τήν εποχήν διά
ν' αύτοκτονήσιρ τις σύμφωνα μέ τούς νόμους
έπρεπε νά τφ δοθή . . . άδεια, άφ’ ου πρώτον
έξέθετεν είς τής εξουσίαν τούς λόγους, οίτινες
τόν ωθούν είς τά άπονενοημένον διάβημα* εάν
δέ τώ έδίδετο τοιαύτη, έπετρέπετο εί; τούς
συγγενείς του ή ένταφίασις του νεκρού του.
Μ’ όλα ταίίτα ό Στράβων κναφέρει ότι οί κά­
τοικοι τής Κέω είχον συνήθειαν νά πίνουν δη-
9
λητήριον όταν εφθανον είς ήλικίαν 60 έτών, ίνα
μή λείψουν τά πρός τό ζήν είς τούς νέους, οί­
τινες ήσαν πλέον χρήσιμοι, αύτη δέ ή συνήθεια
φαίνεται ότι έξηκολούθησεν έν τή νήσω μέχρι
γεννήσεως τού ’Ιησού Χριστού.
Ό Πυθαγόρας, ό Πλάτων καί ό ’Αριστοτέ­
λης έξανέστησαν δραστηρίως κάτά τού έθίμου
τών αυτοκτονιών. Ό Πυθαγόρας άναφέρει ότι
είναι τόσον άπηγορευμένον είς τόν άνθρωπον νά
έγκαταλίπιρ τήν ζωήν χωρίς τήν άδειαν τών
θεών, όσον είναι είς τόν στρατιώτην νά έγκατα-
ταλίπιρ τό καθήκον του είς τό πεδίον τής
μάχης.
Ό ΓΙλάτων κατακρίνει σφοδρά τήν αυτο­
κτονίαν τήν διαπραττομένην άπό άόυναμίαν ή
δειλίαν, άλλά διατείνεται οτι δεν πρέπει νά
είναι κατακριτέα, όταν ή έξουσία συγκατατί-
θεται νά διαπραχθή αύτη καί όταν μάλιστα
προέρχωνται άπό όδυνηράς περιστάσεις τής ζωής
ή άπό φόβον ενός μέλλοντος πλήρους δυστυχίας.
.
Ό δέ ’Αριστοτέλης, όστις ήτο άριστος παρα­
τηρητής οικονομικών προβλέψεων, δοκιμάζει ν’
άποδείξη οτι ό αύτοκτονών διαπράττει κακούρ­
γημα όχι μόνον έναντίον εαυτού, άλλ’ ένλν-
τίον ολοκλήρου τής κοινωνίας, είς ήν ίσως είναι
χρήσιμος καί ητις επομένως κέκτηται τό δι­
καίωμα νά τιμωρή έκεϊνον, όστις συντομεύει
τάς ημέρας του διά τής αυτοκτονίας. ’Επειδή
όμως φυσικά ό αυτουργός διαφεύγει τήν άνθρω-
πίνην δικαιοσύνην, μ1 όλα ταΰτα ή πράξίς του
δέον νά θεωρήται άτιμία διά νά έμπνέη καί
φόβον είς τούς διατεθειμένους νά τόν άπομιμη-
θώσιν.
Δέν γνωρίζομεν μέχρι τίνος σημείου οί άνω-
τέρω φιλόσοφοι έπέτυχον τήν έλάττωσιν τής
αυτοκτονίας έν Έλλάδι, γνωρίζομεν όμως ότι
είς τήν γενικήν άκαταστασίαν τήν έπακολουθή-
σασαν ευθύς μετά τόν θάνατον τού ’Αλεξάνδρου
καί υπό τήν έπήρειαν τών νέων φιλοσοφικών
ιδεών τών άναφανβισών άκριβώς τήν ίόίαν έπο-
χήν, αί αύτοκτονίαι καταπληκτικώς έπηύξησαν.
Τώ όντι είς τά 300 π. X. αίφνιδίως άνεφάνη-
σαν έν Άθήναις αί δύο φιλοσοφικά! σχολαί, αί-
τινες κατά μέγα μέρος συνετέλεσαν είς τήν
έπαύξησιν τών αυτοκτονιών, ή τών Επικουρι­
κών καί ή τών Στωΐκών.
‘Ο Επίκουρος έκήρυττεν ότι ή ύλη καί ή
ψυχή τών άνθρώπων καί αυτοί οί Θεοί άποτε-
λούνται άπό μίαν ενωσιν τυχαίων υλικών ατό­
μων, ότι ό σκοπός όλης τής ζωής είναι ή ευδαι­
μονία καί μακαριότης, ητις συνίσταται είς μέν
τούς θεούς είς τήν άπαλλαγήν άπό τού δυσκόλου
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ

ζήτημα κυρίως τής πείνης, καθώς καί αί τής

καθήκοντος νά επιτηρούν και δημιουργούν τούς
σήμερον βιοπαλαΐστικαί ταλαίπωρίαΐ καί στε-
ανθρώπους και εν γένει τό σύμπαν, είς δε τούς
νοχωρίαι, αίτινες δεν λείπουν ούτε ^ ελειπον
ανθρώπους εις τήνστέρησιν πάσης λύπης καί οδύ­
ποτέ άπό την άνθρωποιητα. ’Έπειτα ερχόνται
νης, διότι αύται ταράττουσί πάσαν εύχαρί-
καί αί εξ έρωτος αύτοκτονίαί, αίτινες, άν δέν
στησιν .... Ός μέσον δέ διά νά κερδήση τις
είναι τόσον συχναί, δέν παρουσιάζουν τίποτε
την ευδαιμονίαν ό Επίκουρος θεωρεί τό νά ζή
τό άφύσικον,ό'ταν ληφθώσιν ύπ’οψιν όσα μελλομέν
τις εν όλίγοις καί έν άρετή καί φρονήσει, θέτει
ν’άποδείξωμεν είς τό προσεχές άρθρον^ότι δηλαδη
δε την πνευματικήν εύχαρίστησιν είς άνωτέραν
ό έρως είναι ασθένεια, ό δέ βατευόμενος ύπ
θέσιν της υλικής ώς πλέον διαρκή.
'Όταν ό άνθρωπος δεν δύναται πλέον νά έλ- αύτής ήμποοεί νά κάμη, ώς γνωστόν, πολλας
πίατ, άπολαύσεις καί όταν είναι φορτωμένος τρέλλαε, ενίοτε δέ καί ν’ αύτοκτονήση ! . .
άπό φροντίδας, δυστυχίας καί θλίψεις, εξ άλ­
© ^ΓΊροξενος
λου δέ δεν έλπίζη τίποτε μετά θάνατον, επό­
μενον είναι οτι ή ιδέα τής αυτοκτονίας έρχε-
ται μόνη της, άφ’ ου μάλιστα καί ό Επίκου­
ρος διαρκώς έπανελάμβανεν' «Είναι δύσκολον
νά ζή τις εν τή δυστυχία, άλλά κανείς δεν ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΝ ΖΩΗΝ
κρατείται διά τής βίας ! . » ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗΝ ΠΡΟΟΔΟΝ
Όσον άφορά δέ είς τον Στωικισμόν, καί αυ­
τός ώδήγει επίσης λογικώς είς την αυτοκτο­ ΜΕΛΕΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ
νίαν, καί τοι δι’ άλλης όδου στωικωτέρας (!).

.
.Θ
Σύν τοΐς άλλοις έδίδασκεν ούτος ότι ό θάνατος
είναι κακόν, τό όποιον πρέπει τις νά περιφρονή,
μ1 όλα ταύτα όμως καί αύτή ή ζωή είναι περι­
φρονητέα, όταν είναι τις άτυχής είς αυτήν,
οπότε οφείλει νά κάμη χρήσιν του μόνου μέσου
Π
δπερ κατέχει διά νά άπελευθερωθή άπ’ αυτήν,
δηλαδή ν' αύτοκτονήση* καθ’ όσον οί καλοί
θεοί έδωκαν μέν έν μόνον μέσον διά νά ελθγι τις
είς την ζωήν, αλλ’ άπό πολλήν των καλωσύνην
Α.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
‘Η «Άπό τήν Κοινωνικήν ζωήν είς νην
Εθνικήν πρόοδον» μελέτη έχει τήν άξίωσίν
νά θεωρήται πρωτότυπος τουλάχιστον ώς προς
τά γενικά συνθετικά στοιχεία καί τήν βάσιν
αύτής.
"Οταν λέγω πρωτότυπος, δέν εννοώ άλλο
τι ή οτι μελετών είς αύτήν τά γνωστά εις τήν

προητοίμασαν πολλά διά νά έξέλθη τις............
Αυτά τά φιλοσοφικά συστήματα δια δοθέν τα
έπέδρασαν είς την έπέκτασιν του έθίμου τής
αυτοκτονίας κατ’ εκείνους τούς χρόνους όχι μό­
νον καθ’ όλην την Ελλάδα,' άλλά καί έν
Αίγύπτψ καί έν αυτή τή Ρωμαϊκή αύτοκρο
τορίοι είσέτι, επιφεροντα θραυσιν είς τά κοινά
νίκα στρώματα περίπου μέχρι τής εποχής τ·
γεννήσεως του ’Ιησού Χρίστου.
Είς δέ τούς καθ’ ημάς χρόνους μή άμφιβάΐ
λετε ότι θα υπάρχουν άτομα, άτινα αύτοκτ
νουν ούτως είπεϊν στωϊκώς χωρίς νά τό έννοου-
Ευαίσθητος τις μοί έλεγεν «Έγω, γνώριζ
δεν φοβούμαι την ζωήν. - Σέ πιστεύω, τώ ε
ποζί,^χ611* αρκετήν ικανότητα διά νά μή ‘ τ:
φοβήσαι. Οχι, μοί άπαντα, δεν είναι ί
κύτό.— ’Αλλά ; — Άλλά διότι ήμπορώ νά τι
έγκαταλείψω όταν θέλω .... — Αύτός είν,
άλλου είδους Στωΐκισμός».
Εκ των άνωτέρω οπωσδήποτε καταφαίνετ
ότι ή^κυριωτέρα άφορμή των γενομένων αύτ
κτονιών είναι τό άβέβαιον τής επαύριον διά ·
επιστήμην καί είς τον πολύν κόσμον κοινωνικά
ζητήματα άκολουθώ μίαν άλλην μέθοδον άνα-
λύσεως τούτων, διάφορον τών συνήθων.
Αύτή μου ή μέθοδος είς τάς λεπτομέρειας της,
όπως καί αν έχη τό πράγμα, υστερεί έξικνου-
μενη είς πολλά σημεία μόνον κατά προσέγγισιν
προς τήν άλήθειαν.
Αύτό όμως τό «κατά προσέγγισιν προς τήν
άλήθειαν» δέν θά εϊπη τίποτε δι’ όσους δέν
γνωρίζουν ότι ύπάρχουν πάντοτε—καί θά υπάρ­
χουν ίσως διαρκώς — είς τήν επιστήμην άναπό-
φευκτά τινα φαινόμενα ύπολειπόμενα, ό'λως
διαφεύγοντα ιδίως εκείνον, οστις προσπαθεί νά
παρουσιάση τι τό νέον.
Ίοΰτο άλλως τε έν τή ιστορία τής επιστή­
μης συχνάκις είναι δι’απτών δεδομένων φανερόν.
Μετά^ ένα αιώνα καί έκεϊ όπου ό Λαβουαζϊέ
παρ’ όλων έφαίνετο ότι άφήκεν άποπερατωμε'-
νον έν σύνολον εργασίας, ευρίσκουν είς τόν άτυιο-
σφαιρικόν αέρα δύο νέα στοιχεία, τό αργόν καί
το ήλιον, μόλις δέ εσχάτως καί έν τρίτον, τό
«νεον». Τοιαύτη τις παρατήρητις πρέπει καλώς
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
νά υπενθυμίζω όλίγην μετριοφροσύνην εις μερι­
κούς οικονομολόγους έν τη εσπερία:, οί'τινες κο­
λακεύονται νά πιστεύουν ότι όλα έχουν απο­
λύτως διερευνηθή καί ότι δεν έχουν πλέον τί­
ποτε νά μάθουν, ερεθιζόμενοι υπερβολικά, όταν
τις άκολουθών νε'αν τινά οδόν προσπαθη νά
φθάση εις την άναγνώρισιν της άληθείας, ήν
ούτοι εκλαμβάνουν ώς προσβολήν εναντίον του
άξιοτίμου προσώπου των . . .
"Ωστε εγώ αυτός άκολουθών νε'αν με'θοδον,ό'σον
άφορα εις τό καθαρώς οικονομολογικόν με'ρος της
πραγματείας μου, ούδε'να σκοπώ νά προσβάλω,
πολύ δε περισσότερον .... έμαυτόν, καί είμαι
έτοιμος καί πρόθυμος εις πάσαν στιγμήν νά
προβώ εις συμπληρωματικάς διορθώσεις, αϊτι-
νες τυχόν ηθελον μοί άπευθυνθη παρ’ ειδικών
περί τά τοιαΰτα, ϊνα τελειοποιήσω τό ίσως
ελλιπές σύστημα της άξιούσης, ώς ήδη είπον,
πρωτοτυπίαν μελε'της μου.
Α: βάσεις αυτής μου τής εργασίας μολα­
ταύτα κολακεύομαι νά πιστεύω ότι $ΐναι στε-
. μάτων όπως αυτά έγουν είναι δύσκολον νά
.Θ
ρεαί, διότι έτε'θησαν καί έμελετήθησαν ύπ’
εμού εις κοινωνικόν περιβάλλον πολύ περί τά
τοιαΰτα επιρρεπές καί πρόσφορον, άνήκον είς
λαόν τής Ευρώπης άπό τούς διαρρυθμίσαντας
έκτάκτως έπιτυγώς την καθ’ ημέραν ραστώνην
Π
καί βιοπάλην, έννοώ τούς Ελβετούς, οί'τινες
κατά μέγα με'ρος έ'λυσαν τό πρόβλημα τής
ζωής εύημεροΰντες καί προοδεύοντες ύπό τό
σκήπτρον τής έργατικότητος, τής θελήσεως καί
Α.
τής υπομονής.
Ιδού τί άκριβώς είχον γράψει έν Αωζάνη καί
έν είδει προλόγου εις την πρό ενός, καί ήμίσεος
έτους περίπου γραφεΐσαν «’Από την Κοινωνικήν
ζωήν εις την Εθνικήν πρόοδον)) μελέτην μου.
Κυρίως ή ένταυθα άληθώς έκπολιτιστικη
καί έξανθρωπιστική ζωή τών Ελβετών μ’ ένέ-
πνευσε καί μέ ώθησε νά προβώ είς την σύντα­
ξιν τής μελέτης μου, έπειτα τό έδώ έπιστημο-
νικόν περιβάλλον καί αυτή ή ζωηρά μου κλίσις
προς τάς λεγομένας «Νεωτέρας Έπιστήμας».
Έάν δέ άπεφάσισα νά προβώ καί είς την δημο-
σίευσιν τών όσων έγραψα κατά τάς ώρας τής
σχολής, τούτο οφείλεται — άπεριφράστως τό
ομολογώ—είς τό έπιτυχές διαλέξεών μού τινων
περί διαφόρων ζητημάτων άνηκόντων καθαρώς
ή έν μέρει είς την Πολιτικήν Οικονομίαν καί
Κοινωνιολογίαν (Sociologie), γενομένην έν-
ταΟθα καί δη έν μεμορφωμένιρ άκροατηρίψ, τού
οποίου ή κρίσις, πιστεύω, ύπήρξεν αυστηρά μάλ­
λον η επιεικής, τής συζητήσεως διά τά θέματα
οσα έπραγματευόμην ούσης έλευθέρας τοϊς
li
άκροαταϊς. Άνευ δ’ έτέρας περιαυτολογίας 6
άσθενής μου κάλαμος έχάραττε καί χαράττει τάς
γραμμάς ταύτας έσαεί έμπνεόμενος καί ούρίως
οίστρηλατούμενος άπό τάς έν έμοί μετά πολλού
θαυμασμού καί άληθοΰς εύλαβείας σχηματιζο-
μένας καλάς μου έντυπώσεις άπό ό'λην την
Ελβετίαν, την οικονομικήν καί κοινωνικήν
τοιαύτην. Καί έάν δέν ήρκουν αί έντυπώσεις,
ό έν Λωζάνη ήσυχος βίος καί έν γένει αί έξαν-
θρωπιστικαί κοινωνικαί συνθήκαι τού τόπου μοί
εδοσαν καιρόν έπί τά βελτίω νά ταξινομήσω τάς
σκέψεις μου καί νά ίδω τά πράγματα κατά
το δυνατόν όλιγώτερον θεωρητικώς, διότι άλ­
λως καί είς τούτο καί ίσως μόνον είς τούτο
σήμερον κατά μέγα μέρος έγκειται ή σχετική
πρόοδος είς τάς διαφόρους νεωτέρας έπιστήμας.
Είναι γνωστόν ότι αί θεωρίαι, όποιασδήποτε
φύσεως καί αν είναι, δέον νά πηγάζουν άπ’ αυτά
τά πράγματα όπως έχουν, καίτοι ή μέθοδος
διά τής προσπάθειας τής άντιλήψεως τών πραγ­
είναι πάντοτε ακριβής* πάντως όμως ή τοι-
αύτη είναι ή μάλλον είς τήν λογικήν άρμό-
ζουσα, ούσης έντελώς άπορριπτέας τής μεθόδου
έκείνης τής φανταστικής άντιλήψεως τής στηρι-
ζομένης σαθρώς, ό'πως συχνά έγένετο πρό τού
Βάκωνος, είς τά πράγματα, άτινα έφαντάζοντο
πώς τυχόν έπρεπε νά είχον, στηρίζοντες αυτά
ώς επόμενον κυριολεκτικώς είς τον άέρα καί
όχι, ώς ώφειλον, είς τήν πραγματικότητα.
Όμολογοΰμεν ότι ή πραγμάτικότης κατα­
ληπτή γίνεται μόνον διά τής άναζητήσεως, ή
δ’ άναζήτησις, ή συντελουμένη ώς είκός διά τού
διασκεπτικοΰ πνεύματος, κατ’ άνάγκην πρέπει
νά είναι θεωρητική, έμπειρικώς όμως τοιαύτη,
διότι άλλως παρεκκλίνουσα τού σκοπού αυτής
παρουσιάζει έσφαλμένα άποτελέσματα.
‘Υπάρχουν μ’όλα ταΰτα θεωρίαι (4) καί θεω-
(*) Καλόν είναι ενταύθα νά γνωρίζωμεν ότι υπάρ­
χουν, όπως άκραδάντως πιστεύω, δύο ειδών οίκονο-
μικαί θεωρίαι. Αί πρώται είναι άπλαΐ* και σύμφωνοι
προς τά πράγματα καί δύνανται νά μάς δείξουν καλώς
τί θά γίνγι είς τό μέλλον, διότι στηρίζονται στερεώς
είς τά γεγονότα τού παρελθόντος.
Αί δεύτεραι είναι σύμφιονοι μόνον προς τα φιλαν­
θρωπικά αισθήματα, ώς αίφνης αύταί αί περί κοινο­
κτημοσύνης (τών διαφόρων σοσιαλιστικών σχολών)
καί άλλαι. At τοιούτου εί'δους όμως θεωρίαι αποτε-
λοΰσι κακόηχον συμφωνίαν, ώς μη συμβαδίζουσαι με
τήν κανονικήν φοράν τών πραγμάτων.
Έν πάση περιπτώσει αί μέν πρώται άποτελοΰσι
καθαρώς τήν Οίκονομολογίαν, αί δέ δεύτεραι είναι
λογογραφία κατά τό μάλλον ή ήττον ποιητική I
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
12
ρίαι, θεωρίαι διά πολύ εύρέα ζητήματα και
θεωρίαι διά ζητήματα, των οποίων ό κύκλος
τυγχάνει πολύ περιωρισμένος.
At πρώται όχι μόνον χρήζουν συζητήσεως
και συζητούνται, άλλα και σχεδόν πάντοτε
αμφισβητεί'at άν έχουν ούτως ή άλλως, διότι
/όγψ της εύρύτητός των ή συζήτησις καθίστα­
ται άπεριόριστος. Τό νά συζητή δέ τις επί εύ-
ρέων ζητημάτων είναι εύκολον και όλα σχεδόν
τά ζητήματα τής Κοινωνιολογίας είναι εύρέα,
τό νά θέτη όμως τις τά όρια αυτών των ζητη­
μάτων ε(ς του:ο άναμφιβόλως συνισταται ή
επιστημονική εργασία, ήτις περιορίζουσα την
ευρύτητα καί επομένως την συζήτησιν σχημα­
τίζει έν σύνολον, τό σύνολον τό αποτελούν
μίαν οίανδήποτε θεωρίαν.
ΓΙροκειμε'νου δε καθαρώς περί θεωριών, ημείς
φρονοΰμεν και έν Πανεπιστημιακή συζητήσει
(conferences de Γ Economie politique
par Pareto) έξεφράσαμεν την γνώμην μας,
θεωρτθεΐσαν ορθήν, ό'τι αΐ θεωρίαι δεν πρέπει
ποτέ νά στηρίζονται άποδεικνυόμεναι διά παρα
δειγμάτων καί δή μονομερών τοιούτων, διότι
ταυτα ώς έπΐ τό πλεϊστον παραβλάπτουν την
θεωρίαν και πολύ συχνά μάλιστα κάμνουν
αυτήν νά χάνη την μορφήν τής γενικότητος,
Π
ήν μία θεωρία (όεβαίως πρέπει νά έχη.
Έν Λωζάντ|, Μάρτιος 1907.
Α.
U· Μ· Κ Α Λ Ο Κ Λ I Ρ I Κ (j Σ
I ΑΓΟΓΗ
*Μ οικογένεια ώς βάαις τής 14οι-
νωνΐας.— Ο! παιδαγωγοί γενικώς ήθοπλα-
στικά άποκαλούσι τά σχολεία, καί έχουσι δί­
καιον, μι την διαφοράν νομίζομεν. ότι προτι-
μοτερον θά ήτο νά έλεγον ότι ταυτα είναι εμ­
μέσως ήθοπλαστικά, διότι εΐ; αυτά είσέρ/εται
νεοτης αίδήμων, άγνή, άπλοϊκη, άνευ μνησι-
κακιας καί έμπαθείας, και εξέρχεται συ/νά
καθ όλα £εαχο/.ιομήΊ; όμως, είναι ή αλή­
θεια, διά τό μέγα σχολείον τού κόσικου,
όπου εισέρχεται διά νά ζησχ παλαίουσα, χτυ­
πούσα και κτυπουμένη, άκολουθούσα την γενι­
κήν φοράν τών πραγμάτων άλλοίμονον δ’ άλ-
λως είς αυτήν, όταν μάλιστα ώς συνήθως είναι
*«ι ανυποστήρικτος, ότότε πίπτει είς άφάνειαν *
άπραζίαν καί παντελή λήθην, άφ’ ής διά νά
έξέλθγι υπεράνθρωπους δέον νά καταβάλν) κό­
πους, ή νά είναι πλέον πολύ τυχηρά.
Ήθοπλαστικόν όντως σχολείον τής νεολαίας
είναι ό οίκος, ή οικογενειακή έστία, ή προστα­
σία τής πρώτης ζωής, αι συμβουλάί τής μη-
τρός καί τού πατρός τό καλόν παράδειγμα.
ΟύδεΙς 'έχων τήν δέουσαν ανατροφήν, πα-
ρεκτός εάν είχε χαρακτήρα εντελώς ασθενή και
εύμετάβλητον, έπηρεάσθη διαφθαρεΐς άπό τό
συχνά κακόν περικύκλωμα συμμαθητών του
παρημελημένην έχόντων τήν ανατροφήν.
‘Υπάρχει ρητόν τι λέγον : «θέλεις να σοί
εί'πω ποιος είσαι ; είπε μοι ποιους συναναστρέ­
φεσαι D' θέλετε καί εγώ νά σάς ε’ίπω ποιοι είσθε ;
είπέτε μοι ποιους έχετε ή εϊχετε γονείς.
Έ πτωχεία καί τό έν γένει χαμηλόν τής
κοινωνικής τάξεως γονέων ουδόλως συνήθως επη­
ρεάζει είς τήν άνατροφήν ή ήθικοποίησιν τών
τέκνων, άρκεϊ νά μεριμνώσι δι’ αυτά, καθ’ όσον
.
καί αυτοί συμφώνως με τάς εμπνεύσεις των δύ-
νανται νά κάμουν άρίστους πολίτας, διότι τό
.Θ
πνεύμα Της δικαιοσύνης, τού καλού και τής
υίϊκής στοργής προς τά τέκνα, έκ μέρους των,
κυριαρχοΰντα συναισθήματα τυγχάνουσι* άφή-
σατέ τους νά εμπνέουν καί διδάσκουν ό'λα αυτά
είς τά τέκνα των, άτινα έξ εμφύτου αγαπούν,
όπως τά αισθάνονται καί όπως τά εννοούν.
Τό νά όμιλώμεν περί ήθικοποιήσεως καί ν’
άφίνωμεν έξω τό σχολείον, μή νομίζετε ότι τό
καταδικάζομεν ώς εστίαν άνηθικότητος, πολ-
λού γε καί δει' τού σχολείου ό προορισμός είναι
ύψηλός καί άγιος, διότι, εάν είς τον κόσμον
αυτόν ύπάρχν) τι καταπληκτικώς ώραϊον, κοι­
νωνική αλληλεγγύη καί πρόοδος έξανθρωπιστική,
αναμφιβόλως όφειλομεν τούτο είς τήν διάδοσιν
τής παιδείας. Εάν δέ τό σχολείον, ό συγχρω­
τισμός καί ή αναγκαστική συναναστροφή τής
δ-.απλαττομένης νεότητος έχη τά άτοπά του εις
το ζήτημα έν γένει τής ανατροφής,μή επιζητείτε
την διόρθωσιν τού κακού, διότι είς αυτό τό ζή­
τημα καί είς αυτήν άκόμη τήν Ελβετίαν, όπου
τά εκπαιδευτικά καθιδρύματα έχουν φθάσει είς
τό άκρον άωτον τής τελειότητος, τά άτοπα δέν
ελλείπουν, ούτε είναι δυνατόν νά λείψουν, έν
δσψ, εννοείται, τού σχολείου αι θύοαι είναι
α^ο.κταί είς τα παιδια όλου τού κόσμου.
. ΠΡ°*ει^εν^ εν τούτοις περί Ελβετίας, μή
λησμονείτε τόν οίκον καί τό έγγράμαατον τής
Ιατρός, το οποίον άναμφιβόλως έπιδρα είς τήν
«»0Λου Τήν Τέ*νων, έαπνέον
I™ T|9wT'V,,-J”’TZ(tlv. άσάλευτος,
5 «<· «χολ,ίου iiiv του« .«νάνους
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
και αύτής δέ ίσως της κοινωνίας μετέπειτα.
Δεν λε'γουν δε σήμερον υπερβολήν εκείνοι, οϊτινες
διατείνονται 6'τι τό αεγαλεϊόν του τό Γερμανικόν
κράτος τό οφείλει εις τάς μητέρας. ΓΙαραδεχό-
μ.εθα λοιπόν λαμ,βάνοντες ύπ’ όψιν μας καί τό
γλυκύ καί εύπλαστον του γυναικείου χαρακτήρος,
ό'τι η τελεία γυναικεία έκπαίδευσις όχι τόσον
είς τα γράμματα (προς Θεού !) ό'σον εις τάς
λοιπάς γνώσεις, δι’ ών είναι άναπόφευκτον νά
είναι πεπροικισμένη η μήτηο του μέλλοντος,
είναι ό κύριος παράγων τού σχηματισμού τής
καλής οικογένειας μέ υγιείς άρχάς καί μέ τε­
λείαν γνώσιν του πρός την πατρίδα καί τον
πλιπσίον καθήκοντος.
Δεν γνωρίζομεν άν υπάρχουν τινές καλούντες
τάς σχολάς των θηλέων ήθοπλαστικάς, άλλά
γνωρίζομεν ό'τι ή ηθική παρά τή γυναικί ανα­
πόσπαστος έστιν, ως έκ τής φύσεως -ιών πραγ­
μάτων καί τής θέσεως αυτής έν τή κοινωνία,
ήτις κοινωνία άμέσως επιδρά είς την διάπλασιν
τής γυναικός.
Ή γυνή ευαίσθητος καί συχνά υπέρ τό
.Θ
δέον τοιαύτη ούσα σφάλλεται πολλάκις,
οπότε τό κοινωνικόν περιβάλλον, ως μη έδει,
αισθάνεται άποτροπίασιν καταδικάζον αυτήν ως
όν μιαρόν καί άνόσιον, πράγμα δ'μως ό'περ,
καίτοι άδύνατον νά εξάλειψη τό συχνά άπαντών
Π
κακόν, τό περιστέλλει μ’ ό'λα ταΰτα, έξασθενίζον
τάς τυχόν άποπλανητικάς τού άνδρός διαθέσεις
πρός τό έτερον φϋλον.
Α.
Καί πάλιν έπαναλαμβάνομεν ότι ό σκοπός
τού σχολείου είπερ τις καί άλλος είναι ιερός,
άφ1 ου βεβαίως αναπτύσσει τό πνεύμα, τού
οποίου ή άνάπτυζις καί ή έμφυτος τοΐς πάσι
παρατηρητικότης δύνανται νά όδηγώσιν ολό­
κληρον τήν άνθρωπότητα είς ασφαλή λιμένα
χριστιανικής δικαιοσύνης καί ευημερίας.
Τής οικογένειας ό σκοπός είναι έξ ίσου ιερός,
ευτυχείς δε λογίζομεν εκείνους τούς γονείς,
οϊτινες δέν αμελούν τήν άνατροφήν των τέκνων
των άναμένοντες αυτήν μ,όνον άπό τό σχολεΐον.
Ό Γαλάτης φιλόσοφος Παύλος Ζανέ είς τό
οικογενειακόν πνεύμα αποδίδει τό πάν διά τήν
δημιούργησιν των υγιών κοινωνικών ατόμων.
Πραγματικώς, ή οικογένεια είναι ή προστασία,
τό άσυλον, ό τόπος τής μετάνοιας καί του εξι­
λασμού, ό τόπος τής άναγεννήσεως καί τής
συγχωρήσεως. Καί εάν είσέτι ή οικογένεια είναι
μακράν, διηνεκώς σκέπτεται καί άγρυπνεϊ διά
τό τέκνον, τό όποιον πιθανόν καί νά μή σκέ­
πτεται αυτήν ποσώς, αυτήν ήτις είναι έτοιμη
νά τό δεχθή συντετριμμένον, έξηυτελισμένον,
13
πληγωμένον, άν θέλετε, άπό τήν ζωήν ή βιο­
πάλην, διά νά τό παρηγόρηση, διά νά τό θερα-
πεύση καί τό άνυψώση άναδεικνύουσα αυτό έκ
ν έου.
Μή φοβείσθε τίποτε άπό τόν νέον, ό'στις δια­
τηρεί κεκρυμμένον είς τό βάθος τής καρδίας του
τό οικογενειακόν πνεύμα, ήτοι τήν άγάπην πρός
τούς οικείους του, διότι δέν είναι ικανός νά δια-
ποάξη τι κακόν, τό όποιον νά προξενήση εν­
τροπήν ή λύπην είς αυτούς. Παρούσα ή οικο­
γένεια προξενεί είς τόν νέον τόν σεβασμόν πρός
τό άτομόν του, ό'πεο τόν οδηγεί είς ευθείαν οδόν
χρηστότητος. "Οταν δ’ αύτη εύρίσκεται μακράν,
δυνατόν επί τινα στιγμήν νά τήν λησμονήση,
άλλά μία επιστολή έκ μέρους τού πατοός, άλλ’ή
σκέψις τής ένδεχομένης στενοχώριας καί τών
δακρύων μιας μητρός, θά σταματήσουν τόν νέον
είς τό σημείον, καθ’ ό σκέπτεται νά διαπράξη
ίσως μίαν κακήν πράξιν. Έάν δέ καί οί δύο
δέν υπάρχουν πλέον, ή μ,νήμη των ζωηρά θά
.
μένη είς αυτόν καί θά τήν σέβεται, τόσω περισ­
σότερον, καθόσον εκείνοι, οϊτινες ήδύναντο νά
τόν συγχωρήσουν, δέν υπάρχουν πλέον.
Ήξεύρετε τί είναι τό οικογενειακόν πνεύμα ;
Είναι εν μίγμα προσφιλούς φόβου πρός τόν
πατέρα, δειλής τρυφερότητος πρός τήν μητέρα
καί σεβασμού πρός τούς δύο, θαυμασμού πρός
τάς άρετάς τ^>ν, τυφλής ύπακοής διά τάς τυ­
χόν ιδιοτροπίας των, εύγνωμ.οσύνης διά τάς
πρός ημάς παροχάς αγαθών, ανταμοιβής διά
τάς στενοχώριας των καί αγάπης διά τάς θυ­
σίας των* ναί, είς ό'λα αυτά περικλείεται τό
οικογενειακόν πνεύμα. Άπό ό'λα αυτά τά
αισθήματα σχηματίζεται εν μοναδικόν τοιοΰτον
καί πολυσύνθετον αίσθημα βαθυτάτου σεβασμού,
διά τό όποιον είπεν ό Γκαίτε" «Αυτός ό'στις
δέν έδοκίμασε ποσώς τό αίσθημα τού σεβασμού
καί τΊ ς εύλαβείας είς τήν νεανικήν του ηλικίαν,
δέν θά είναι ποσώς χυτός ό ίδιος τό άντικεί-
μενον σεβασμού καί εύλαβείας κατά τάς ημέ­
ρας τού γήρατος του.»
Τό οικογενειακόν πνεύμα άπομακρύνει τόν
νέον άπό τήν διαφθοράν καί καταπραΰνει γλυ-
κέως τά βίαια πάθη, διότι είς τήν ειρήνην τής
οικογενειακής εστίας ή φαντασία καθίσταται
διαυγεστέρα καί ή ανωμαλία τών συναισθημά­
των καθησυχάζει άφ’ έαυτής. Θεραπεύει τό
χλευαστικόν πνεύμα, τό όποιον δέν θά ύπεχωρει
έμπροσθεν του πατρός καί τής μητρός. Θερα­
πεύει τήν περιφρόνησιν πρός τά μεγάλα πράγ­
ματα, διότι έκείνος, όστις δοκιμάζει σεβασμόν
καί εύλάβειαν είς τούς οικογενειακούς κόλπους,
u Η BIO II A Λ H
είναι διατεθειμένος νά θαυμάζ/] και ν’ άγαπά
παν δ,τι είναι μεγαλοπρεπές και αληθώς άζιο-
θαύμαοτον. Ιατρεύει τάς πλαστάς εςάψεις και
τού; θερμούς ενθουσιασμούς, διότι αί ίδέαι ’έρ­
χονται υγιείς καί ήσυχοι εις αυτό το φυσικόν
περιβάλλον, τό οποίον αποτελεί την οικογένειαν.
Τό οικογενειακόν καί πάλιν πνεύμα και τό
εντός των κόλπων τού οικογενειακού άσυλου άνα-
τρεφόμενον βρέφος της σήμερον, μειράκιου της
αυριον, καί πολίτης τού μέλλοντος, ομοιάζει
μέ λεπτοφυές καί πολύτιμον άνθος, εντός θερμο­
κηπίου δαψιλώς καί άγρύπνως έπιβλεπόμενον
ίνα μη μαοανθή καί του οποίου η ευαισθησία
καί η κανονική άνάπτυξις επηρεάζεται καί από
τάς έλαχίστας άτμοσφαιρικάς μεταβολάς.
Επειδή άπό τής βρεφικής του ηλικίας ό
άνθρωπος, έως δτου γίνη πραγματικώς άν­
θρωπος, χρειάζεται μακροχρόνιον διάστημα, εις
δέ τούς πρώτους χρόνους τού διαστήματος τού­
του ή γινόμενη εις αυτόν άνάπτυξις σωματική
καί κυρίως πνευματική, ήτοι ολόκληρος αυτού
. ’Αμερικής, θά ϊδιρ δτι αποτελούνται ούτοι άπό
.Θ
ή ύπόστασις διακανονίζεται υπό σειράς σκέ­
ψεων, παρατηρητικότητος καί κρίσεως αΰξανού-
σης έννοεϊται συν τω χρόνω καί συνηθειών κατά
τό μάλλον ή ήττον αδιόρθωτων (καί όχι μόνον
επίκτητου αλλά καί κληρονομικήν έχόντων τήν
προέλευσιν), δεν υπάρχει αμφιβολία δτι ή ού­
Π
τως είπεΐν ηθική τής ύποστάσεώς του διακανόνι-
σις έξ άρχής έπιμελουμένη θά κάμντ τό ασθενές
καί ανάπηρον βρέφος τής σήμερον νά γίνη ό
Α.
σωφρονών νεανίας τής αυριον καί ό χρηστός
Χαι χρήσιμος πολίτης του μ.έλλοντος.
’Εξετάσατε τά μέλη τά άποτελοΰντα μίαν
καλήν οικογένειαν, τάς σχέσεις καί τάς υπο­
χρεώσεις τών μέν προς τά δέ, καί είπατε μοι
αν δεν είναι αυτό τό οικογενειακόν περιβάλλον
καί μόνον αυτό, τό όποιον δίδει τελείαν ιδέαν
τής ανθρώπινης τελειότητος καί άλληλεγγύης
ήτοι τής υπό τού Ευαγγελίου διδασκομένης
ηθικής.
Εάν είναι άναντίρρητον δτι ή βάσις τής
καλής Κοινωνίας είναι ή καλή οικογένεια (ητις
κάλή οικογένεια, δεν διστάζομεν νά εΐπωμεν,
συμβολίζει αυτήν ταύτην τήν χριστιανικήν θρη­
σκείαν), βεβαίως έχει απολύτως δίκαιον' ό
Comte do Gasparin.tfTav λέγτρ·«Ό’οίι vient
que nous savons tous aujourd’hui sur la
famille ce que ne savaient ni Socrate ni
Aristote? D’ou vient que l’idee de suppri
mer la famille4cette id£e que la Grece ne
trouva pas trop etrange sous la plume de
Platon,provoquerait aujourd’hui une pr0-
testation universelle ? D’ou vient qu’ en
laissant a part les nations soumises a
l’influence de l’Evangile, I’histoire ne
nous montre que peuples polygames ou
peuples livres, sans remords d aucun
genre, a une depravation inoui'e ? D’ou
vient que la femme a chez nous une
place que Γ antiquite entiere lui refu-
sait, dans la Chine et dans l’Inde com-
me a Athenes et a Rome ? D’ou vient
que, maintenant encore, partout ou re-
gnent le paganisme οίι l’islamisme, les
plus simples elements de la famille sont
inconnus ? C’est que Jesus Christ a
revele des verites magnifiques dont
tout le monde profite, meme ceux qui
font la guerre a Jesus Christ·.
Ή κοινωνία καί ό πατριωτισμός.
—Έάν ρίψη τις βλέμμα έπισκοπήσεως είς τούς
κατοίκους τών Όμοσπόνδων Πολιτειών τής Β.
'έν ετερογενές μίγμα έξ όλων τών φυλών τής
οικουμένης καί εις τάς φλέβας των ρέει αίμα
αγγλικόν, ιρλανδικόν, γαλλικόν, γερμανικόν,
σλαυϊκόν, σκανδιναυ'ίκόν, εβραϊκόν, ιταλικόν,
ινδικόν, αίθιοπικόν, καί αν θέλητε ακόμη, και
κινεζικόν. ’Εν τούτοις είναι αληθές, δσον είναι
καί απίστευτου, οτι ούτοι εμφορούνται ένθερμου
πατριωτισμού, τόσον φανατικού καί πεισματι­
κού, όπως ό τών Ούγγρων, Τσέχων, Βάσκων.
Ας μελετήσωμεν τώρα έκ τού πλησίον καί
ένα ευρωπαϊκόν λαόν καί δή τούς τόσον ύπε-
ο ηφάνους διά τόν πατριωτισμόν των Ούγγρους’
δεν θά βραδύνωμεν νά ίδωμεν καί είς αύτούς
έν πολυσύνθετον μίγμα άπό Ίσραηλίτας Σλαύους
και Γερμανούς, μ.έ πολλήν δέ δυσκολίαν θά
διακρίνωμεν είς αυτήν τήν Βουδαπέστην ένα
αληθή ουγγρικόν τύπον. ’Αλλά μήπως δέν είναι
αληθές έπίσης, δπως παρατηρεί Ελβετός τις
έπιστήμων φίλος μου, δτι υπάρχουν Ελβετοί
γερμανοί, γάλλοι κ.τ.λ., οίτινες μετά τινας
μήνας διαμονής εν ’Αγγλία κατελήφθησαν άπό
μιαν γελοίαν άγγλομανίαν καί έγένοντο περισ-
σοτερον "Αγγλοι καί ενός κρονολήρου Λόρδου;...
Επειτα οΐ πλέον φανατικοί Γάλλοι μήπως δέν
είναι οί, γεννηθέντες καί ζήσαντες έν Γαλλία
Ι ερμανοί, ή μήπως οί πλέον θηριώδεις άντιση-
μιται δέν είναι οί βαπτισθέντες Εβραίοι ;
*
Ψ *
Φ*ίν£ται περίεργον, άλλά δέν Λα. χαθόλου
τοιουτο τό φαινόμενου νά εύρίσκωνται "Ελληνες
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
ερχόμενοι εις φως εις ξένην γην και χωρίς ουδέ­
ποτε νά είδον την Ελλάδα να είναι ακραιφνέ­
στατοι πατριώται,έχοντες σαφεστάτην ιδέαν της
προς την μητέρα πατρίδκ αγάπης μόνον εκ των
παραδόσεων και των αρχών εκείνου του θαυμα­
τουργού και όντως θείου όλου, τό όποιον οικο­
γένειαν άπεκαλέσαμεν, ητις οικογένεια, λαμβα-
νομένη ύπό την εύρυτέραν τής λέξεως σημασίαν,
την συγγένειαν την δηλοΰσαν τούς κοινούς προ­
γόνους, καθορίζει μέχρις ενός σημείου αρκετά
ευρέως την ύπόστασιν τής φυλής.
. *
* »
Την πατρίδα περισσότερον μανθάνει τις ν’ ά-
γαπά όταν είναι ώραία, όπως ή ήμετέρα, ητις
είναι τόσον μεγαλοπρεπώς ώραία, ώστε κάλλιστα
νά δικαιολογώνται άφ’ ενός μέν αί προς τούς
εύπλάστους θεούς τής Ελλάδος άνεγέοσεις πραγ­
ματικών άριστουργημάτων,ΰπό τον τύπον άγαλ-
μάτων, ναών και άλλων παραστάσεων,άφ’έτέρου
δέ αί αύτοθυσίαι και αυταπαρνήσεις αληθινών
ηρώων διά την πολύτιμον καί λατρευτήν των
πατρίδα, όπως ό Λεωνίδας μέ τούς τριακοσίους
. στως συσχετίζεται έκτος τής γλώσσης ό έγκλι-
.Θ
του καί αυτοί οί έν Μεσολογγίω, έν Μελιδονίω
Κρήτης,έν’Αλαμάνα καί εις χίλια άλλα μέρη τής
Ελλάδος κατά καιρούς προσενεχθέντες υπέρ τού
βωμού τής λατρευτής των πατρίδος έκουσίως.
Λύτη είναι ή πατρίς,ήτις ένέπνευσε τάς άκολού-
Π
θους θείας άληθώς λέξεις τώ Σωκοάτει (Πλάτων.
Κρίτ. 51 Α\ εις άς στηρίζεται ή τών ήμετέρων
προγόνων προς ημάς άδαμαντίνη διαθήκη,
Α.
α.... Μητρός τε καί πατρός καί τών άλλων
προγόνων απάντων τιμιώτερόν έστιν ή πατρίς
καί σεμνότερον καί άγιώτερον καί έν μείζονι
μοίρα καί παρά θεοΐς καί παρ’ άνθρώποις τοΐς
νουν έχουσι....»
At ίδέαι αύταί αί έγκλείουσαι πάν τό υψηλόν
καί ύπεροχον. την άγάπην προς την πατρίδα
Ελλάδα μέ ό'λην την δύναμιν τής ψυχής, δέν
είναι τι άλλο ή μία στερεά άλυσις συνδέουσα
πρεπόντως την ευγένειαν τής καταγωγής προς
τον πολιτισμόν καί την άμωμον δόξαν !
"Ηδη όμως ή γενική φορά τών πραγμάτων
του εκπολιτισμού καί τής προόδου άνά την
ύφήλιον βραδέως έξαπλουμένη μάς παρουσιάζει
την έννοιαν του πατριωτισμού ολίγον κατ’ ολί­
γον έκλείπουσαν,διότι φρονοΰμεν ότι άνεξαρτήτως
τού πατριωτισμού,όν ημείς οί "Ελληνες λόγω τών
προς τούς προγόνους μας υποχρεώσεων τής Ελλη­
νικής ένότητος συντελουμένης δέον νά τηρώμεν
άμιγή, ό πατριωτισμός αυτός καθ’ εαυτόν, καί-
τοι είναι λέζις ιερά, γίνεται όμως κενή εννοίας
τοιαύτη έμπροσθεν τού κατά πολύ ύψηλοτέρου
15
καί εύαγγελικωτέρου αισθήματος τής άγάπης
ποός ολόκληρον τήν άνθρωπότητα. Ό ‘Ελλη­
νικός έν τούτοις πατριωτισμός, έπαναλαμβά-
νομεν, τά μάλιστα δεδικαιολογημένος τυγχάνει,
ως έγκλείων άναμφιλέκτως τήν λογικωτέραν
τών Ιδεών, τήν ’Ιδέαν τής Ελληνικής ύπάρ-
ξεως έν τώ κόσμω, έν τώ τόπω όπου αύτη
έζησε καί έχει δικαίωμα νά ζή, ήν ’Ιδέαν άλη­
θώς άπ’ άκρου εις άκρον ό πεπολιτισμένος κόσμος
ξηοώς σέβεται, θαυμάζει καί εξυμνεί, χωρίς νά
έχω όμως δυστυχώς τό σθένος ν’ άποτίση τάς
προς τήν μεγάλην Ελλάδα όφειλομένας πολ-
λαπλάς υποχρεώσεις
Προκειμένου όμως ένταύθα άποκλειστικώς
περί τής έννοιας τής άγάπης προς μίαν χιόραν,
προς μίαν φυλήν, παράτηρούμεν ότι υπάρχουν
βεβαίως λαοί, οϊτινες ζοΰν έν χώραις, αϊτινες
δέν είναι υπερβολικά ώραΐαι, καί μολαταύτα
οΰτοι περιπαθώς τάς άγαποΰν, όντες άριστοι πα-
τριώται, διότι εις αυτό τό ζήτημα άναποσπά-
ματισμός, αί κλίσεις καί ορέξεις ως πρός τά
ήθη καί έθιμα καί τάς παραδόσεις ενός λαού.
Άναμφηρίστως δέ τό σύνολον αυτών τών
κλίσεων, τών παραδόσεων καί τών ηθών καί
έθίμων είναι έκεΐνο, ό'περ χαρακτηρίζει τούς
διαφόρους λαούς, οιτινες ζώντες έν κοινωνίαις
μόνον διά τής άγάπης πρός τάς συνήθειας των
καί τής διαρρυθμίσεως τών έν γένει κοινωνικών
των συνθηκών καί τών πλουτολογικών των δυ­
νάμεων φθάνουν εις τήν καλουμένην έθνικήν
περιωπήν.
Τό μυστήριον Ελληνικές ένό-
— Ευτυχώς ή ευφυΐα δεν έχει συγκεν-
τρωθή εις τούς ολίγους, ούτε δυστυχώς διαμοι-
ρασθή είς τούς πολλούς, άποτελοΰσα ούτως
ιδεώδη πλάστιγγα, ής τίνος ή ισορροπία τά
μάλιστα άσταθής τυγχάνει έπιφέρουσα άνωμα-
λίαν τού κοινωνικού βίου, άνωμαλίαν ίδιοτρόπου
φύσεως, ητις δύναται νά διορθωθή κατά πολύ
διά τής καλλιτερεύσεως τής ύποστάσεως τών άν-
θρώπων ιδίως διά τών γραμμάτων, τών οποίων
ομοίως ή καλ)ιέργεια άναμφιβόλως προϋποθέτει
οικονομικήν τινα πρόοδον. Δηλαδή, έάν θεωρή-
σωμεν τό πράγμα άπ’ αυτήν του τήν γένεσιν,
εις λαός οπωσδήποτε άρχέγονος, πρωτογενής,
όστις τυχόν υστερεί γενικώς, ένεκα τού άφόρου
τού τόπου εις ον βιοΐ καί έν γένει εις τάς οίκο-
νομικάς του συνθήκας καί περιστάσεις ύπό δυσ­
πραγίας μαστίζεται, φυσικά δέν θά καλλιεργήσω
τά γράμματα, τούτου δ’ ένεκα δήλον τοΐς πάσι
γίνεται, διατί ή άνατολή πεποοικισμένη δι1
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
J6
νον έστίν, ότι ή επιμιξία διαφόρων φυλών έπι
ευφορίας ύπό της φύσεως, σύν τοΐς άλλοις. και φέρει άναζωογόνησιν καί καλλιτέρευσιν του άν
κοιτις των γραμμάτων θεωρείται, η μάλλον
θοο>πίνου είδους.
διατί έν Έλλάδι, λαμβανομένων ύπ’ οψιν και (’Ακολουθεί)
άλλων τινών περιστάσεων, τό πρώτον η ανώ­
τερα διανοητική έπίδοσις άνεφάνη δια να μέν^ι
έσαει ζώσα και βασιλεύουσα προς έμψύχωσιν
διά θείας τω όντι δυνάμεως τής Μεγάλης Ελ­
ληνικής ’Ιδέας !
Η ΓΡΟΝ0ΟΚΟΙΙΟΠΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Τίς θ’ άρνηθή πραγματικώς να όμολογήση
δτι έν τή νεωτερα Ελλάδι εκτός της κοινής ’Εν τή κραταιά Γερμανία, εις ήν ολόκληρος
πίστεως, τό ύπέροχον μεγαλεΐον τής αρχαίας ό πεπολιτισμένος κόσμος έχει εστραμμένα, τα
Ελλάδος εμπνέει, συσφίγγει και άδελφοποιεΐ βλέμματά του έμπλεα θαυμασμού και ζηλοτυπίας,
την ενότητα τής νέας επίσης Μεγάλης Ελλά­ κατεχόμενος, θά έλεγέ τις, ύπό συναισθημάτων
δος τής σήμερον ; Ε’ίμεθα Έλληνες, διότι ει~ ώς έκείνων, ύπό τών οποίων βεβαίως θα κατε-
μεθα καί θέλομεν νά εϊμεθα τοιούτοι, άποβλε- χηται βασανιζομένη ωραία γυνή, όταν βλέπη
ποντες εις την προπατορικήν και άρχαίαν εύ­ τήν καλλονήν της έπισκιαζομένην ύπό άλ>ης
κλειαν και άδιάφοοον έάν όμιλώμεν Κουτσο- ώραιοτέρας γοήσσης, έν αυτή λοιπόν τή Γερμα­
βλαχικά, ξένας ή βαρβάρους γλωσσάς και δια­ νία ή αξία τών είσαγομένων έτησίως εμπορευ­
λέκτους, αν και οί εχθροί μας, οί ζηλωταί μας μάτων ύπερβαίνει τήν τών εξαγομένων τοιούτων
διατείνονται τό εναντίον, αν καί εύρέθησαν έν
τή εσπερία ποτέ έπιστήμονες μεγάλοι μεν ίσως
.
κατά 2 δισεκατομμύρια φράγκων !
.Θ
Ή διαφορά όμως αυτή τών δύο δισεκατομ­
θεωρούμενοι τό πνεύμα, υστερόβουλοι δέ τον
μυρίων όχι μόνον καλύπτεται, άλλα άφίνει μά­
•χαρακτήρα καί ζηλότυποι διά την προπατορι­
λιστα καί πλεόνασμα άπό τά κέρδη άτινα ή
κήν μας έ'κλαμπρον κληρονομιάν, οϊτινες προσ-
χώρα πραγματοποιεί εις τό εξωτερικόν έκ τών
παθοϋσι ν’ άποδείξωσι την ημέραν νύκτα, άνα-
έπιχειρήσεων, τάς οποίας άναλαμβάνει. Γερμα­
τρέποντες φυσιολογικούς νόμους, μη λαμβάνοντες
Π
νικά κεφάλαια έπραγματοποίησαν καί εκμεταλ­
ΰπ’ οψιν την έπίδρασιν τοΰ φυσικού περιβάλλον­
λεύονται τούς Τουρκικούς σιδηροδρόμους, ώς καί
τος διά την άναδιάπλασιν τής φυλής. Αυτοί
τής Κίνας καί Βενεζουέλλας. Γερμανοί είναι
οϊτινες σκοπίμως δεν αναφέρουν τίποτε απολύ­
εκείνοι, οϊτινες κατέχουν άμπελοφύτους άπεράν-
τως διά τάς ροπάς τού νεωτέρου "Ελληνος,
Α.

τους έκτάσεις είς Παλαιστίνην, ζακχαροποιεΐα

όπως αύταί των ηρώων τού 21 καί τό απαν­
είς Αίγυπτον, καφεφυτείας είς Βραζιλίαν καί
ταχού τής Ελλάδος παρατηρούμενον άγέρω-
είς αύτήν τήν κεντρικήν ’Αφρικήν.
χον, ύπιρήφανον τού περιστοιχιζομένου χαρα-
*
κτήρος διά πληθύος προτερημάτων καί ελαττω­ ♦ *
μάτων όλως παρομοίων μέ αυτά των προπατό­ Γενικώς πιστεύεται ό'τι, έάν ή Γερμανία είναι
ρων μας καί όπως μάς τά παρουσιάζει ή ένδο­ στρατιωτικώς άριστα διωργανωμενη, εξ έπιρρε-
ξος Ιστορία μας, αυτοί λέγομεν οί άπερίσκεπτοι πείας τής βιομηχανικής καί έμπορικής της προό­
άς λάβουν τόν κόπον νά παρατηρήσουν ότι τό δου, ένεκα της συνεργασίας τών έπιστημόνων
άρρενωπόν καί εΰθύγραμμον τού προσώπου, τό μετά τών βιομηχάνων έδημιούργησεν αυτή
τον Ελληνικόν τύπον πιστώς συμβολίζον λαμ­ άπαραμιλλους και πρωτοτύπους έν τω κόσμφ
πρόν πειστήοιον οπουδήποτε τής Ελλάδος δύ-
χημικας βιομηχανίας, τής οποίας τά προϊόντα
νανται νά συναντήσωσιν.
κατέχουν την θέσιν είς τάς στατιστικάς πληρο­
Καιρός εΐναι πλέον νά παύσουν ν’ άμφισβη-
φορίας τών έτησίων έξαγωγών άνερχόμενα εί^
τώσι τό εύγενές τής καταγωγής μας, διισχυρι-
520 βκατομ. φρ. καί όμου μέ αύτάς λίαν
ζόμενοι τάς κατά καιρούς εΐσβολάς καί διαμονάς
επαισθητη είναι η πρόοδός της είς τάς ήλεκτρο-
ξενικών φυλών έν τή χώρα μας, αΐτινες φυλαί,
τεχνικάς της βιομηχανίας. Άφ’ ού έγκαθίδρυσεν
εστε βέβαιοι, πλήν τού ότι καί αύταί σχεδόν
εν αυτή τή ^ παγγερμανική αυτοκρατορία άπεί-
έξηλληνίσθησαν λόγψ τής υπεροχής·τής φυλής
ρους γραμμας τροχιοδρόμων, τηλεφώνων καί
καί γλώσσης μας, δεν έπραξαν άλλο τι ή ότι
εγκαταστάσεις ήλεκτροφωτισμών, κατώρθωσε
έδωκαν περισσότερον σφρίγος είς τήν έκ κακών
ν αναλάβτρ, διά τής ύπεροχής είς τά είδη της,
περιστάσεων έν έξασθενήσει εΰρεθεϊσαν φυλήν
είς τό έςωτερικόν παμπληθείς εργοληψίας καί
μας, διότι σήμερον έπιστημονικώς άποδεδειγαέ-
επιχειρήσεις τής ιδίας φύσεως πρός ένθερμον ύπο-
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
στήριξιν τής όσημέραι μεγεθυνομένης βιομηχα­
νικής της παραγωγής.
Λύτη είναι ή γοονθοκοπούσα Γερμανία τής
σήμερον.
Αί βιομηχανίαι της είναι νέαι, διότι νέαι
είναι καί αί έφαρμοζόμεναι έπιστημονικαί πρόο­
δοι, άλλ’ ακριβώς εις αυτόν τον νεωτερισμόν
οφείλεται ή έπιτυχίκ της. Εργάζονται μέ συνερ­
γεία, εις ά εύρίσκονται έφηρμοσμε'ναι αί τελευ-
ταϊαι είς τό είδος πρόοδοι, επωφελούνται συγ­
χρόνως καί από δοκιμάς γενομένας αλλαχού.
Έν τούτοις είς δλα ταΰτα κυρίως πρέπει να
ποοστεθώσι καί τονισθώσιν οί δεσπόζοντες λόγοι
τής εν λόγω αξιοθαύμαστου επιτυχίας ,οϊτινες είναι:
Πρώτον, ή προστασία τής τελωνιακής πολι­
τικής, ήτις ένεκαινιάσθη τώ 1879 καί ήτις έξη-
σφάλισε πρόοδον καί ευημερίαν είς τάς είς τά
πρώτα βήματα εύρισκομ.ένας βιομηχανίας. Δεύτε­
ρον,ή εμπιστοσύνη έξ έπηοείας τού άποκτηθέντος
γοήτρου είς τάς νικάς τού 18ί 6 καί 1870, καί
τρίτον, έπαναλεγομεν, ή φροντίς μέ την οποίαν
.Θ
κάθε πρόοδος επιστημονική έτέθη είς ένέργειαν
προς όφελος τής τεχνουργίας* τοιουτοτρόπως δέ
κατώρθωσαν μέ πρωτογενείς ύλας μικράς αξίας
τή βοήθεια τής χημείας, ή μάλλον τών χημι­
κών των, να δημιουργήσουν βιομηχανίας τά
μάλιστα προσοδοφόρους, όπως αύτή τών τε­
Π
χνητών χρωμάτων καί τών φαρμακευτικών
ειδών είναι παραδείγματα τρανά.
Λέγεται οτι έν Γερμανία καμμία πηγή κέρ­
Α.
δους δέν είναι παρημελημένη, διαθρυλείται δέ
μάλιστα οτι κατ’ άπομίμησιν προς τήν γείτονα
Ελβετίαν διοργανουται καί αύτή διά νά δέχη-
ται έπισκέπτας' τό Βερολΐνον ήδη έτησίως δέ­
χεται 800 χιλ.περαστικούς ξένους, τό Μονάχον
450 χιλ., ή Δρέσδη 260 χι> . Τό δέ περιεργό-
τερον είναι ότι αύτήν τήν βιομηχανίαν τών ξέ­
νων ή Γερμανία τήν μεταφέρει, διά νά νεωτε-
ρίση φαίνεται, καί έξω άπό τά σύνορά της καί
είς πάσαν χώραν όπου λόγω τών φυσικών καλλο­
νών της δέχεται έπισκέπτας."Ενβκα λοιπόν τού­
του μέγας άριθμός ξενοδοχείων έν ’Ιταλία, Σικε­
λία, ’Αφρική καί είς αύτήν τήν «Cote d’azur»
έν Γαλλία ανήκει είς Γερμανούς ίδιοκτήτας.
TO mm THS ΕΛΛΗΜΧ82 ςιτοιιαραγδγβς
Λίαν ούσιώδες ζήτημα διά τήν Ελλάδα εί­
ναι τό τών Θεσσαλικών σιτηρών, άτινα άναμ-
φιβόλως έπρεπε νά είχον άλλοίαν τύχην είς πλη­
θώραν εκείνης ήν δυστυχώς έχουν, γνωστού
Ο. Μ. ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ.—«Η ΒΙΟΠΑΛΗ».
17
όντος τού εύφορου τών θεσσαλικών γαιών, πλήν
ας εύχηθώμεν ταχέως νά έλθν) ημέρα, καθ’ ήν
ή παραγωγικότης θ’ αύξήστ] έπαρκώς, ή δέ
Μακεδονία έλευθέρα πλέον τού ζυγού άπό τάς
κορυφάς τού θείου Όλύμπου θά άποστείλν) είς
σύμπαντα τον Ελληνισμόν τήν άνάστασιν τής
αύτοκρατορίας Άλεςάνδρου τού Μεγάλου, δν
πάλαι ποτέ οί προπάτορες ημών έν Κορίνθφ
άνηγόρευσαν στρατηγόν αύτοκράτορα τών Ελ­
λήνων κατά τών βαρβάρων λόγω τής μεγαλο-
φυίας του καί τής ύπερόχου στρατηγικής του
δεινότητος, άναγνωρίσαντες ούτω τήν συγγένειαν
καί ταυτότητα ήν είχεν ή φυλή του μετά τής
ίδικής των, άφ’ ου άνέκαθεν καί αύτή ή τών
Ελλανοδικών έπιτροπή έπέτρεπεν είς τούς Μα-
κεδόνας ν’ άγωνίζωνται είς τούς ’Ολυμπιακούς
αγώνας ώς γνήσιοι "Ελληνες καί άφ’ ου ή γενεα­
λογία του άνήγετο μέχρι τών Ήρακλειδών.
Υπερήφανος ή έδρα τών άρχαιοτάτων Ελ­
ληνικών φυλών, εύφορος καί ωραία ή Θεσσαλία,
.
ήτις επί ‘Ομήρου ύπήρξεν ή κατ’ εξοχήν Ελ­
λάς, ή πατρίς τού άνδρειοτάτου τών ηρώων
Άχιλλέως, ή χώρα ήτις έδιδεν είς τούς βασι­
λείς τής Μακεδονίας τό περίφημον ιππικόν,
σήμερον δίδει τό μεγαλείτερον μέρος τού άρτου
τού τρέφοντος τό έλεύθερον βασίλειον.
Ή καλλιεργημένη εκτασις, είς ήν έξαπλοΰται
ή παραγωγή τών δημητριακών είς τήν Θεσσα­
λίαν καί λοιπήν Ελλάδα, ύποθέτομεν ότι ανέρ­
χεται είς 10 έκατομ. στρέμματα. "Εκτασις αρ­
κετά σοβαρά, διότι άπό τά 65 έκατομ. περίπου
στρέμματα τών άποτελούντων τό Έλλ. βχσί-
λειον λέγεται οτι μόνον τό τρίτον είναι καλ-
λιεργημένον, ήτοι 20—25 έκατομ. στρέμματα.
Ή δέ καλλιέργεια διενεργεΐται δυστυχώς ώς
έπί τό πολύ μέ μέσα ολως πρωτογενή, έν φ
ήδύνατο έν Θεσσαλία χωρίς νά έπεκτείνουν τάς
καλλιεργησίμους έκτάσεις καί μόνον διά τής
έφαρμογής καλλιτέρων μέσων καλλιέργειας καί
διά τής έκμεταλλεύσεως όπως έδει τών έν Θεσ­
σαλία βαλτωδών αγρών ή έτήσιος σιτοπαρα­
γωγή ν’ άνήρχετο είς 2 έ'ως 3 έκατομ. κοιλά
(12 V, λίτρας τό κοιλόν) κάί τοιουτοτρόπως ή
εισαγωγή σιτηρών έν Έλλάδι, ήτις έτησίως
ανέρχεται είς 5—6 έκατομ. κοιλά, θά ήλατ-
τοΰτο κατά τό ήμισυ καί ή έλάττωσις αύτη
θ’ άφινεν είς τον τόπον κατ’ 'έτος 15 περίπου
έκατομ.. φρ. ήτοι τό ήμισυ τού έκ τών 30
έκατομ. ποσού, τό όποιον πληρώνομεν έκαστον
'έτος διά τήν εισαγωγήν ξένων σιτηρών. (*)
(4) La Grece Actuelle, par E. Th^ry.
2
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
18
Τώρα καί έάν ύποθέσωμεν ότι όλοι αυτοί οί
ύπολογισμοί ημών είναι άβάσιμοι, βεβοαώθητε
ότι αυτό δεν ’έχει κακίαν σημασίαν, διότι
άνχμφισβήτητον φαίνεται ό'τι, μεθ ύλην την
ελλειψιν στατιστικών πινάκων, εν Θεσσαλία
υπάρχουν Μ εκατό;/., στρέμματα ακαλλιέργητα,
άτινα καλλιεργούμενα όχι μόνον θά συμπληρώ­
σουν τό ποσόν, τό όποιον ελλείπει διά την ετη-
σίαν κατανάλωσιν, άλλά καί κατά πολύ θα
ΰπερβοΰν αυτό. Ούχ ηττον ό'μως ενταύθα όφεί-
λομεν νά ειπωμεν καί τό έςης :
Ή άπόδοσις κατά 10 στρέμματα διακυμαί-
νεται πολύ προκειμε'νου γενικώς περί των σιτη­
ρών των διαφόρων χωρών, άναλόγως του ευφό­
ρου τών άγρών, τών φροντίδων της καλλιέρ­
γειας καί διά νά όμιλησωμεν μέ αριθμούς αύτη
φθάνει 170 κοιλά περίπου εν Αγγλία εως 110
εν Γερμανία, 70 έν ’Ιταλία, ’Αμερική, Ίνδίαις,
Αύστραλία, είς την Γαλλίαν εως 100, εις δέ
την Ρωσίαν εως 55, έν ώ είς την Ελλάδα ό
μέσος όρος δυστυχώς είναι 40,3?. Είς εύφορον
. σήμερον περί τά ή εκατομμύρια χιλιόγραμμα οπίου,
.Θ
όμως έτος ήμπορεΐ νά φθάση περίπου τον μέσον
όρον της Ρωσικής άποδόσεως.
ΙΙρός πραγματοποίησιν καλλιτέρας άποδόσεως
τοϋ Ελληνικού σίτου δέον νά ληφθώσιν άπα-
ραίτητοί τινες πρόνοιαι καί προ παντός νά τεθή
είς εφαρμογήν ή άπό πολλών ετών μελέτη υδραυ­
Π
λικών έργων καί νά διακανονισθουν επί τό
έπωφελέστερον προστατευτικοί τινες δασμοί, ϊνα
η πάλη τών ήμετέρων κατασταθη μεθοδική
Α.
εναντίον μάλιστα χώρας μεγάλης παραγωγής
τοιούτων, οία ή Ρωσία.
Ημείς έν πάση περιπτώσει όποιανδηποτε
δράσιν προς πραγματοποίησιν έφαρμογής ουσιω­
δών τινων προστατευτικών μέτρων τής σιτοπα­
ραγωγής θεωροΰμεν άκραιφνώς πατριωτικήν, ώς
έπιφέρουσαν άξιόλογον καλλιτέρευσιν τών οικο­
νομικών τής χώρας, έκφοάζομεν δέ όλοψύχως
την ευχήν ϊνα ή Ελληνική Κυβέρνησις έν μέλ-
λοντι λίαν προσέχει άπασχοληθή είς τό σπου-
δαϊον αυτό ζήτημα του τόπου, όπως άπησχο-
λήθησαν είς άλλα κράτη, ώς είς την Γερμανίαν
καί ’Ιταλίαν καί έν γένει είς όλας τάς χώρας,
ένθα ή έγχώριος παραγωγή δεν έξήρκει είς τήν
έθνικήν κατανάλωσιν.
ΑΙ ΜΑΣΤΙΓΕΣ ΤΩΝ Λ ΑΠΝ
^Τω οντι πώς άλλως δυνατού τις νά όνοαάση ■
Μ-αστιγας των λαών τά άμειλίκτως καταστρεπτ^κ!
δηλητηρια, δπως το αλκοόλ, τό ό'πιον, τό χασίς
καπνός κτλ., τώ'* όποιων χρήσιν καί καταχρθ51^
ποιούνται τά διάφορα κράτη τοϋ τε νέου καί του
παλαιού κόσμου!
Ή ιατρική δλας αύτάς τάς^ δηλητηριάσεις τών
ί^αών τάς άποκαλεί εκούσιας και αποδίδει εις αυτας
:ό μεγαλείτερον μέρος τών κακών δσα μαστίζουν
τήν ανθρωπότητα. Και οεν είναι ουστυχως αι μό-
ναι μάστιγες, επιλέγουν οί νεωτεροι κοινωνιολόγοι
είς αύτάς δέον νά ποοστεθώσι και αύταί αι αληθείς
• ις αυτας
πληγαί τών κοινωνιών, αί δια τών άφροδισί ιο ν π
ύπονομεύουσαι την ανθρωπότητα
'Ημείς οί "Ελληνες, όταν άκούιυμεν νά γίνητα»
λόγος περί τοϋ χασίς, εχομεν δυστυχώς αμυδραν
ιδέαν πόσον ή χρήσις τούτου εξευτελίζει την ανθρω-
πίνην ϋπαρξιν καταβιβάζουσα αυτήν εις την αληθή
κτηνωδίαν. Ή χρήσις τοϋ οπίου (και αρκοΰν 1 2
κόκκοι) επιφέρει κατ’ άρχάς μέν μεθυστικήν διεγερ-
σιν παρομοίαν μέ τήν τής χρήσεως του χασίς, επειτα
δέ ύπνον βαρύν, πλήρη παραισθήσεων καί μακρών
ονείρων, τά οποία ιδιαιτέρως, ώς φαίνεται, θέλγουν
τούς Σίνας, δΓ ούς οί Μανδαρίνοι εσχάτως σο-
βαρώς ήρχισαν νά σκέπτωνται περί τής περιστολής
τής χρήσεως του οπίου. Καί οί Μανδαρίνοι έχουν δί­
καιον ν’ ανησυχούν, διότι ή Σινική καταναλίσκει
εάν δέ λάβωμεν ύπ’ όψιν ότι τό κολοσσιαίον τούτο
ποσόν συντελεί είς τό νά ένσπείρη ολέθρους καί βλά-
βας άναριθμήτους, δυνάμεθα νά έννοήσωμεν είς ποιαν
εκλυσιν ηθικήν τε καί υλικήν εύρίσκονται πολλαί
τάξεις τής πολυάνθρωπου αύτής χώρας.
Έν τή Ίαπωνίςι απαγορεύεται ή εισαγωγή τοϋ
ολέθριου τούτου προϊόντος, ή δέ Ρωσία καί αί Ήνω-
μεναι Πολιτείται δέν έπιτρέπουσι τό έμπόριον του
δηλητηρίου τούτου.
Η Κυβέρνησις τοϋ Μικάδου κατώρθωσε νά εξά­
λειψη απο το ένδοξον Βασίλειον τήν καταστρεπτι­
κήν αυτήν εξιν, σήμερον δέ ή Σινική, ήτις ήγέρθη
εκ του λήθαργου ένεκα τών ’Ιαπωνικών νικών, ζη­
τεί να κατορθώση δ,τι επέτυχεν ή νικήτρια τής
Ρωσίας, δηλαδή νά εξάλειψη τήν δολοφόνον συνή­
θειαν τοϋ πολυπληθούς λαού της. Άλλά πώς νά τό
κατορθώση ;
Τή προτάσει^ του Yan-Ku-Tai (Γιάν-κοΰ-Τάϊ), τοϋ
ΐταοουθιχιστοϋ τηΓΐ TWiili ί'Ρ-ΛΜ ζ___ »
ληφθωσι μέτρα δια τήν κατάργησιν του εμπορίου
του οπίου, η οποία κατάργησις θά άποβλέπη καί είς
την εισαγωγήν καί τήν παραγωγήν τοϋ τόπου. Ό
μεταρρυθμιστής ούτος προτείνει, ότι πρέπει μικρόν
κατα μικρόν_ να περιορίζηται ή κατανάλωσις, ώστε
εντός δεκαετίας να έπιτευχθή ό γιγάντειος σκοπός.
. τ°, μετ,Ρ0ν το0το> ή κατάργησις δηλ. τού
οπίου, θα επιφερη σημαντικας βλάβας είς τό βρετ-
τανικον εμποριον, διότι αί άγγλικαί Ίνδίαι έξήγαγον
το 1904—05 «η., αξίας 195 όαατο^ 1.
Ιο προιον δε τούτο τών ’Ινδιών κατέχει τήν έβδο-
Rv ταξιν μεταξύ των προϊόντων τού τόπου καί ερ-
ύπό*^^0· ΤΟυ τ£10υ’
υπο lbb εκατομ. φρ. τ'° δποΓθν αντιπροσωπεύεται
Επειδή^ δέ τό ό'πιον κατά μέγα μέρος είναι μονο-
Υΐσαόν τ
γ μον των
>ιΙνδιών
ΡΤ°υ^Λέρεΐ κέρδ°ς
100 εκατομ.
είς τ°'' πΡ°ϋπολο-
φρ. Μικρόν μέρος
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
αύτοΰ του τεραστίου αριθμού άντιπροσιοπεύεται εις
τάς είσαγωγάς τής Ιάβας, περίπου δε δλον αύτδ το
ποσόν των 5 εκατομμυρίων χιλιογρ. εξαγοράζεται
από τους Σίνας. Τδ οπιον έκ του οποίου εξάγεται ή
μορφίνη, ή εν χρήσει έν Εύρώπη, προέρχεται έκ
Τουρκίας. Όθεν βλέπομεν δτι τά μέτρα τής Σινικής
κυβερνήσεως Οά φέρωσι βαρύν κτύπον ού μόνον επί
του σινικού εμπορίου, άλλα καί επί των οικονομικών
των ’Ινδιών, άτινα Θα ύποστώσι βαρύτατον τραύμα.
Έκ τούτου εξηγείται διατί, δτε κατά τδ 1838 ή
Μεγάλη τής ’Άπω ’Ανατολής Αυτοκρατορία έπεχεί-
ρησε την κατάργησιν τοϋ οπίου, έπενέβη ή Μ.
Βρεττανία καί κατώρθωσε νά έμποδίση την κυβέρ-
νησιν τοϋ Πεκίνου άπδ του νά λάβη μέτρα καταρ-
γήσεως δια τδ φοβερόν δηλητήριον άφ’ ένδς μέν διά
τής άξιοθαυμάστου πολιτικής της, άφ’ ετέρου δέ διά
τών δπλων, άναγκασασα την Σινικήν Αυτοκρατο­
ρίαν εις τδ νά μη απαγορεύσητό έμπόριον τοϋ οπίου.
Ή ειρήνη συνήφθη τώ 1812, δι’ ής επίσης επέτυχε
τήν παραχώρησιν τοϋ Hong-Kong (Χογκόγγης).
Βεβαίως δεν θά ήδύνατό τις νά έξεύρη τι όλιγώ-
τερον ’έντιμον, διά τδ ανθρώπινον γένος, τής στάσεως
τής ’Αγγλίας. Τδ κατόρθωμα δέ τοϋτο, δηλαδή τδ
νά έμποδίση τήν Κίναν άπδ τοϋ νά κατάργηση τδ
οπιον, εχει μείνη ίστορικδν καί πάντοτε οί εχθροί
τής ’Αγγλίας Τδ λαμβάνουν άνά χείρας, οσάκις θέ­
. ώφελε, διότι αυτή ή ίδια περιθάλπει πρεπόντως τήν
.Θ
λουν νά ψέξουν τήν έμπορικήν πολιτικήν της.
Δεν πιστεύομεν δμως ή Κυβέρνησις τοϋ Λονδίνου
νά τηρήση τήν αυτήν στάσιν καί σήμερον, κατα
τήν άρχήν τοϋ Κ' αίώνος. Έκ τών άνωτέρω λοιπδν
δυνάμεθα νά έννοήσωμεν, δτι μία μεγάλη δυσκολία
καί ίσως άνυπέρβλητος διά τήν κατάργησιν τοϋ ολέ­
Π
θριου προϊόντος είναι ή στάσις τής Μ. Βρεττανίας.
γΑρά γε θά άφήση τδ πανίσγυρον τοϋτο βασίλειον
νά κατορθωθή ή κατάργησις τοϋ δηλητηρίου τούτου;
Έδώ έγκειται ή κρίσις τοϋ άγώνος καί δι’ αυτδ
Α.
πολλοί ξένοι λαμβάνουσι τδν κάλαμον άνά χείρας
έτοιμοι νά ψέξουν τήν ’Αγγλίαν, εάν τυχδν πα-
ρεμβάλη εμπόδια διά τήν επιτυχίαν τοϋ φιλανθρω­
πικού τούτου σκοποΰ, δπως επραξε κατά τδ 1838.
Τδ εύτύγημα είναι δτι καί άγγλοι κοινωνιολόγοι
γράφουν νΰν ψέγοντες τήν Μ. Βρεττανίαν έκ τών
προτέρων, εάν παρουσιάση ενστασιν δια την επι­
τυχίαν τοϋ κινήματος, τδ όποιον ζητεΓ να φέρη εις
πέρας ή Κυβέρνησις τής Σινικής. Έν ’Αγγλία ού
μόνον αί εφημερίδες τής άντιπολιτεύσεως, αλλα καί
αί τής συμπολιτεύσεως εσχάτως προέτρεπον τδ μέγα
βασίλειον, νά μή φέρη δυσκολίας εις τήν διεξαγωγήν
τοϋ μεγάλου άγώνος, ον πρόκειται ν’ αναλάβη ή Μ.
Αυτοκρατορία ύπέρ τοϋ καλοϋ τής ανθρωπότητος,
καί διότι καιρδς είναι πλέον νά έκπλύνη τήν κηλΓδα,
ήν τά συμβάντα τοϋ 1838—1842 έπέθηκαν εις τήν
ένδοξον αυτής σημαίαν.’Αληθές είναι δτι ή άπόπλυσις
τής κηλιδος αυτής θά στοι^ίση^ εις τδν προϋπολογι­
σμόν της 100 έκατομμύρια, αλλα ποιος την εμποδίζει
νά θέση νέους φόρους έστω καί απεχθείς ;
£J\i. X1. 5^. Λ.ΕΞΑΝΔΡΑΤΟΣ
19
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ TOT SASI2 ΕΚ 2ΛΛΑΛΙ
Τδ χασίς πρδ 14 ετών περίπου τδ πρώτον είσα-
χθέν έν Έλλάδι καλλιεργείται εις τά πέριξ τής Τρι-
πόλεως εις ύψος 600 μέτρων άπδ τής έπιφανείας τής
θαλάσσης, τής ετήσιας παραγωγής του άνερχομένης
εις 70 χιλ. όκάδας ώς ’έγγιστα καί άποδιδούσης πλέον
τοϋ ένδς εκατομμυρίου δραχμών εις τούς καλλιεργη-
τάς του. Ή χρήσίς του έν Έλλάδι άπαγορεύεται,
εύρίσκει δέ τδ χασίς τόπους καταναλώσειυς τήν
Τουρκίαν, Μικράν ’Ασίαν καί αυτήν τήν Αίγυπτον,
εις ήν καταναλίσκεται τδ μεγαλείτερον μέρος τής
παραγωγής μεθ’ δλον τδν άποκλεισμόν του άπδ τήν
χώραν τών Φαραώ, τδν όποιον εύθύς έξ άρχής πα­
ρουσιάζεται αυστηρότατα διενεργούσα ή Αιγυπτιακή
Κυβέρνησις, χωρίς δμως ποτέ νά κατορθώση τήν
ολοσχερή παρεαπόδισιν τοϋ λαθρεμπορικώς είσαγομέ-
νου φοβερού αύτοΰ δηλητηρίου. Μάλιστα έσγάτως
ελαβεν είπερ ποτέ αυστηρά μέτρα, έπιζητοΰσα άλό-
γως να πατάξη τάχα τδ κακδν εις τήν πηγήν του,
τής ’Αγγλίας φυσικά χοροστατούσης καί άπειλού-
σης, ώς μη ώφελε, βλάβην τών έν Αίγύπτω πολ­
λαπλών Ελληνικών συμφερόντων1 λέγομεν ώς μη
εισαγωγήν τοϋ ’Ινδικού οπίου άξίας 100 έκατομ. φρ.
πρδς οφελος αυτής τής ιδίας εις τήν Σινικήν αυτο­
κρατορίαν. ’Έπειτα άπδ τδν αύστηρότατον άποκλει-
σμδν ήδη εφθασε τδ μικρδν μέρος τοϋ έν Αίγύπτω
είσαγομένου χασίς νά πωλήται 75 φρ. τήν έκ. απδ
τούς άνέκαθεν διενεργοΰντας αύτδ τδ είδος τοϋ εμ­
πορίου αισχρούς, οιτινες συλλαμβανόμενοι, δπερ καί
τδ συχνότερον, κατά τδν νόμον άπογυμνοΰνται πά-
σης κινητής καί άκ>νήτου περιουσίας των, χωρίς
δμως έννοεΐται ν’ άποθαρρύνωνται λαμβάνοντες καί
αυτοί τά μέτρα των καί κατά τοιοΰτον τρόπον,
ώστε νά είχεν οπωσδήποτε δίκαιον, δταν τδ προπα-
ρελθδν έτος δ λόρδος Κρώμερ, γενικός άντιπρόσωπος
τής ’Αγγλίας έν Αίγύπτω, εις τήν έτήσιον άπολο-
γίαν του έπαινών τδν έν Αίγύπτω πρωτοστατοΰντα
καί δρώντα Ελληνικόν πληθυσμόν δεν ελειψε νά Θίξη
αύτδ άκριβώς τδ ζήτημα τοϋ χασίς άφ’ ένδς καί
άφ’ ετέρου τδ τής χαρτοπαιξίας.
Τή άληθείςε άνεξήγητος είναι ή έπιμονή Ελλή­
νων τινών, κυρίως έν ’Αλεξάνδρειά καί Καιρω, νά
διατηρώσι κρυφίως χαρτοπαίγνια, τών όποιων ή
υπαρξις χωρίς νά μακροημερεύση πάντοτε εκμηδενί­
ζεται καί όμοΰ μέ αύτήν καί αύτοί οί ίδρυταί, οίτι-
νες χαρακτηριστικόν είναι δτι, καιτοι εύρισκονται
πάντοτε άπένταροι, δέν χάνουν έν τούτοις τδ Θάρρος
των αρχίζοντες διαρκώς έκ νέου.
"Οπου ύπάοχουν ξένοι έπισκέπται καί τδ χαρτο-
παίγνιον ή ή ρουλέτα έπιτρέπεται χωρίς οί ξένοι να
τδ έννοοΰν άποκλειστικώς δι’ αύτούς ώς εν Ελβετία
καί έξασκεΐται έπ’ αύτοΰ έπιτήρησις, άναμφιβόλως
τοϋτο άφίνει χρήματα εις τδν τόπον* κατ’ επίσημον
μάλιστα στατιστικήν τοϋ παρελθόντος ’έτους δημοσιευ-
θεισαν έν Γαλλί^ι εις 27 έκατ. φρ. άνέρχεται ή καθαρά
έτησία πρόσοδος έκ τής χαρτοπαιξίας εις λέσχας καί
καζίνα τών πόλεων τών λουτρών καί τής άναψυχής,
δπως ή Νίκαια, αί Κάνναι καί τδ Αίξ-λέ-Μπέν.
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
20
01 ΕΙΔΙΚΟΙ TOT Κ Ν· Γ ΝI ΚΟΛΑ ΙΔΟΥ
Ό γραμματενς τον Χρηματιστηρίου
Ά&ψών κ. Ν. Γ. Νικολαιδης και διακε­
κριμένος περί τά χρηματιοτικά εις την
εσχάτως δημοσιευϋεΤοαν ύπ * αύτοϋ «Χρη-
ματιστικήν Κλείδα», εις την εύμέΰοδον
αυτήν εργασίαν και το άληΰώς ζωντανόν
όντως είπεϊν κάτοπτρον τής χρηματιστικής
κινήσεως, εν εΐδει επιλόγου αναφέρει καί τά
εξής λίαν χαρακτηριστικά καί άξια μελέτης
διά τους είδότας τά πράγματα.
«Πάντα 7<1 άναφερόμενα εν τω βιβλίω
Ίοντω *Εταιρικά *Ιδρύματα διοικοϋνται υπό
Διοικητικού Συμβουλίου, άπαρτ ιζομένου
υπό επτά μέχρι δέκα μελών. Οί πλείστοι
των Συμβούλων τούτων εκλέγονται (προσ­
λαμβάνονται ) μεταξύ των αυτών προσώπων,
. νεται ότι δεν είναι πολύ άναγνώστης, διότι ό
.Θ
καί είς πολλά έν ταντω Ιδρύματα, έκτος
δε τόσων άλλων ευκολιών, άπολαμβά-
νονσι καί γενναίων, εκ τών κερδών, ποσο­
στών, αι'ερχομένων κατ * έτος από είκοσι
μέχρι πεντήκοντα χιλιάδων δραχμών δι *
Π
έκαστον. Οί τοιοϋτοι είναι οι λεγόμενοι
Εΐίδ&κοέ, είναι δε αμφίβολον έάν προ-
φ&άσουν νά σκεφΰώσι σοβαρώς περί τών
ύποϋέσεων τόσων 'Ιδρυμάτων, τών οποίων
Α.
μαλιοτα πολλακις συγκρούονται καί τά ουμ
φέροντα. Δεν είναι άρά γε δυναιόν διά Κυ­
βερνητικού αντιπροσώπου νά έξασκήται ό
άπαιτούμενος έλεγχος επί τών 'Εταιρικών
έν γενει Ιδρυμάτων, προς πραγματικήν
προστασίαν τών έκ'&έτων μετοχικών συμφε­
ρόντων ; Περί τινων τών έΐξ έπαγγελ-
Συμβούλων τούτων, άναμείνατε
* Χρηματιοτικήν "Ερευναν ».»
Η "ΒΙΟΠΑΛΗ· ΕΝ ΪΗ. Β10 Π A Α Η·
Έκδίδονται αρκετά περιοδικά και εφημερίδες
εν Άθήναις, ώστε η «Βιοπάλη» ν’ άποτελή ’ίσως
πλεονασμόν.
Η Βέρνη, η πρωτεύουσα τής Ελβετίας
εχιι ολιγωτέρους τών 80 χιλιάδων κατοίκων
και Λαμβάνει καθημερινώς τάς κυριωτέρας τών
γερμανικών καί γαλλικών εφημερίδων τής ιδίας
ημέρας ή τής προηγούμενης, ως και αυτα τ
κυοιώτερα τών περιοδικών. Ό κόσμος δε αγο­
ράζει όλα αυτά τά ξένα φύλλα τά ξεγραμμένα
είς την γλώσσάν του — όλοι σχεδόν είς την
Βέρνην γνωρίζουν καί τά γαλλικά — με τιμάς
όχι ύπερβολικάς, καί έν τοσούτω χαρακτηρι­
στικόν είναι ότι μόνον είς την Βέρνην έκδίδονται
πλέον τών 120 εφημερίδων καί περιοδικών,
καθ ον χρόνον αί λοιπαί Έλβετικαί πόλεις δεν
υστερούν κατά πολύ είς έκδόσεις παρομοίων
φύλλων. Έν τούτοις ένταΰθα θά παρατηρήσητε
ίσως ότι είς την Ελβετίαν ό'λοι είναι εγγράμ­
ματοι, έν ω είς την Ελλάδα πλέον τού ήμί-
σεος τών κατοίκων της δυστυχώς είναι όλως
άγράμματοι. Καί έάν κάμητε αυτήν την παοα-
τήρησιν, βεβαίως θά προτάξητε εν καλόν επι­
χείρημα έναντίον τής γνώμης μου, πλην όμως
—λυπούμαι διότι φρονώ τό έναντίον — τά έν
Άθηναις έκδιδόμενα φύλλα δεν είναι είσέτι
καταπληκτικώς πολλά, καίτοι ό *Έλλην φαί­
άνθρωπος πρώτιστα έχει τάς ίδικάς του ιδέας’
ποια ή άνάγκη ν’ άναγιγνώσκν) τάς τών άλλων;
’Έπειτα σάς λέγει : με ένα καφέν είς τό . . .
Καφεΐον, έν ω πίνει ό'σα ποτήρια ύδατος θέλει
καί έλευθέρως έκφράζει τάς ιδέας του,—αναγι­
γνώσκει δωρεάν δσας έφημερίδας θέλει. Είς
τούτο δέ κυρίως θά συνίσταται τό διατί συχνά
τά φύλλα έν Έλλάδι δεν δύνανται νά ευδοκι­
μήσουν, άλλά μαραίνονται ταχέως ως τά φύλλα
τών ρόδων τής άνοίξεως.
‘Η «Βιοπάλη» μολαταύτα έχει κάμει τάς
προβλέψεις της, διότι καλώς γνωρίζει ό'τι ή
ζωη είναι δύσκολος καί πλήρης άπογοητεύσεων,
αλλ είναι νέα, έχει θέλησιν καί έπιμονήν καί
επομένως δεν φοβείται την ζωήν !
Λ· Γ· &>.
ΑΠΟ ΤΑ ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ
Ac γεω^γεκ*ε σχολαε έν Γαλλία.—
Εν I αλλία υπάρχουν 82 γεωργικαί σχολαί,
ύψηλώ όνόματι άποκαλούμεναι πρακτικαί, στοι­
χίζεσαι εις^τό δημόσιον 4 εκατομμύρια φρ. τό
έτος. Είς αύτάς φοιτούν 2850 μαθηταί, έκ τών
οποίων επομένως έκαστος στοιχίζει πλέον τών
"400 φρ. τό έτος. Διδάσκουν δε είς αύτάς τάς
σχολάς 651 καθηγηταί. Τώρα θά ύποθέτν) τις
ότι έκαστος καθηγητής άπό τούς 651 θά κα’τορ-
ώνΓ* ν/ καμνγ τούς αναλογουντας είς αυτόν
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
4 μαθητάς τελείους εις τό είδος των. Πολύ άμφι-
βάλλομεν, διότι όλοι αποφεύγουν την έξάσκησιν
τοδ έπαγγέλματός των λόγω άνικανότητος εις
τό . . . . καλλιεργεΐν και ύπήρχον τό παρελθόν
έτος διά 1 5 κενάς θέσεις καθηγητών 500 υποψή­
φιοι, απόφοιτοι των ίδιων γεωργικών σχοΐών !
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ! ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
*Η ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΟΥ ΟΡΜΗΣ
Δτπρόύωπος ηθική. — Ό Άλέζ. Δον μας ντός
καί οί νέοι to(J ϋ^ςολείον.— «£έ ηγοράόαμεν
άπό μίαν γνφτκίδαν !» — Οι βταύττκοί Ια­
τροί. — Ό κώδιξ τοϋ Ναπολέοντος καί αί
γυναίκες.—Άποτελέδματα τών φιλημάτων
ενός άρραβωνιότικοϋ. — Ό κίνδυνος τοϋ
Ανθρωπίνου γένους.—Πότε οί νέοι γίνονται
άπιύτοι όνζυγοι κ.τ.λ.
. προσώπων καί αυτής τής ζωής, παρουσιάζει
.Θ
Ανεξαιρέτως παν ό',τι ζή — άδιάφορον τό
είδος, φυτόν η ζώον — ζή διότι τρέφεται και
άναπαράγεται.
Ή αναπαραγωγή δεν διαφέρει ούσιωδώς τής
θρέψεως,ούσα απλώς συνέχεια αυτής ή προέκτασις.
Π
Πάσα νέα ύπαρξις αυξάνεται έρχομένη εις
ώριμον ηλικίαν ένεκα τής διαθρέψεως, έπειτα δέ
όταν φθάσ-ιρ εις τό σημεΐον τής στασιμότητας,
Α.
ό'τε δυνάμεθα να ει'πωμεν ότι έλαβε την τελειω­
τικήν της άνάπτυξιν, τότε τό περίσσευμά της
σχηματίζεται εις μόρια, άτινα άποχωριζόμενα
άπό τον οργανισμόν της είναι προωρισμένα δι'
έξελίξεως ν’ αναπτυχθούν και νά δώσουν ζωήν
εις νέα όντα παρόμοια προς εκείνα, άτινα έδωκαν
αύτοϊς την ύπαρξιν.
Τα κατώτερα είδη τών ζώων, απλώς διαι­
ρούμενα εις δύο, άποτελούσιν ευθύς δύο νέας
υπάρξεις και επομένως εις αυτά δεν υπάρχει
διάκρισις φύλου.
Τά μάλλον τελειοποιημένα εϊδη τών ζώων
άναπαράγονται διά του σπέρματος, άπό τό
όποιον γεννάται τό πρώτον ζωντανόν μόριον,
όπερ αύξάνον μεταβάλλεται άκριβώς εις έν όν,
εις έν άτομον του ίδιου είδους.
*Όταν είς τό ζώον πραγματοποιηθή οπωσδή­
ποτε ή άνάπτυξίς του, αναπτύσσεται επίσης
γινομένη αισθητή ή γενετήσιος όρμή του, ήτις
γενικώς είναι πλέον παράφορος είς τά άρσενικά
άτομα όλων τών βαθμών τών ζώων. Διά τούτο
δυνάριεθα νά είπωμεν ό'τι είνοςι ενός (ρυσικου
21
χαρακτήρος καί συγχρόνως ενός ψυχικού, τό νά
έρχωνται δηλαδή τά θήλεα είς δευτέραν μοίραν
είς τό ζήτημα τού δελεασμού ή τής άποπλα-
νήσεως.
‘Ο άνθρωπος έν τή νεότητί του είναι εκτεθει­
μένος είς κινδύνους, άπό τούς όποιους τά λοιπά
ζώα είναι άπηλλαγμένα, ως μή ύποπτεύοντα
τήν ύπαρξιν τής γενετησίου ορμής, οί δέ σύν­
τροφοί των οί πλέον ηλικιωμένοι καί ώριμοι δεν
διδάσκουν τίποτε είς αύτά καί τοιουτοτρόπως
ταΰτα έρχονται διά τής άφυπνίσεως τού όρμεμ—
φύτου των κανονικώς είς τήν μητρότητα.
★
* ¥
Αί ούτως είπεΐν άναπαραγωγικαί έν τή κοι­
νωνία τών δύο φύλων σχέσεις τών άτόμων δεν
είναι φαινόμενον μικοάς σπουδαιότητος, μελέτης
καί συζητήσεως, άλλ’ είναι άνευ πολυλογίας τό
ούσιωδέστερον καί ή βάσις μιας υγιούς ύφ’ δλας
τάς έπόψεις κοινωνίας, διότι άναντιρρήτως ή
γενετήσιος όρμή κυριαρχεί είς τήν ζωήν τών
πληθώραν φαινομένων είς ολόκληρον τήν κοινω­
νικήν τοιαύτην.
Ή έπιστήμη, ή άοκνος αυτή έργάτις, ή καλ-
λιτερεύσασα ριζικώς τάς γενικάς συνθήκας, ύφ’άς
καχεκτικώς διετέλει προ ολίγων είσέτι δεκαετη­
ρίδων σύμπασα ή άνθρωπότης ή μάλλον ή πε-
πολιτισμένη τοιαύτη, αυτή ή έπισΊημη λέγομεν
ή γόησσα, ήτις καθημερινώς παρουσιάζει ήμίν
νέας έκπλήξεις, αϊτινες άληθώς μάς ρίπτουν είς
έκστασιν, μάς συγκινοΰν καί μάς θέλγουν, ήδη
αύτη αύτη δεν μεταχειρίζεται πλέον ένδοια-
σμούς, άλλ1 όμιλεΐ άπλώς καί καθαρώς περί τών
ουσιαστικών έκείνων κοινωνιολογικών ζητημάτων
τών έχόντων ως προς τάς άνθοωπίνας ένεργείας
δημοσίας τε καί ίδιωτικάς έν καθολικόν συμφέρον
καί άτινα παρουσιάζονται φαινομενικώς μέν ύπό
μίαν όψιν μεθόδων (δηλαδή τού νά δεικνύορ τις
μίαν ήθικήν), πραγματικώς δ’ έχόντων διπλήν
όψιν (τού νά δεικνύϊ) τις μίαν ήθικήν καί ν' άκο-
λουθή έτέραν).
Άπ’αύτήν λοιπόν τήν διπρόσωπον ήθικήν άπορ-
ρέει καί ή έλλιπής άνατροφή τής νεότητος ως
πρός τό κεφάλαιον τής γενετησίου ορμής, ήτις
νεότης άκολουθεΐ καί αυτή ως επόμενον τήν
ιδίαν σειράν, καθ’ όν χρόνον μάλιστα οί γονείς
συχνά νομίζουν ή κάμνουν ό'τι νομίζουν, ό'τι τά
τέκνα των εύρίσκονται έν άγνοια τής πράξεως
τής αναπαραγωγής τού είδους ημών. Ταύτα ώς
έπί τό πλεΐστον όχι μόνον έκ τρυφεράς ηλικίας
εύρίσκονται έν γνώσει αυτής, άλλ’ έπί πλέον
καλώς γνωρίζουν τάς άναγοριένας είς αυτήν τήν
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
22 ___===============
πραξιν κακοήθης διαστροφάς,αίτινες άναρφηρί-
<ττως έχουν χίλια δύο κακά αποτελεσρατα, πρώ­
τοι διά την άτορικήν των ζωήν και δεύτερον ως
φυσικόν επακόλουθον δι’όλόκληρον την κοινωνίαν.
♦ *
*0 Ά)έξ. Δουράς υιός, είς τό έργον του
• La vie a vingt ans» λέγει τά έξης χαρα­
κτηριστικά :
Tout jeune homme qui sort du college
est sceptique par genre et pense qu’il
n’y a d’elegant et de spirituel au monde
que les gens qui ne croient ni a Dieu ni
aux femmes. J’en etais la, ou plutot je
croyais en etre la. Je voyais le monde
a travers les grilles du college, et je le
croyais beau ; mais je le voyais aussi a
travers les recits de mes camarades,
et alors je le meprisais.
Tu connais ces camarades, debrail­
les et vicieux, aux ycux cercles de bleu,
aux joues amaigries.
Lorsqu’ils sortent le dimanche, au lieu
. προσωπικής των άντιλήψεως και εν ρέρει διά τού
.Θ
d’aller dans leur famille, s’ils en ont,
ou d’aller, s’ils n’en ont pas, a la cam-
pagne voir les arbres et les fleurs, cette
famille eternelle du cceur et de l’esprit,
tu sais ou ilsvont, et, le lendemain, se
Π
faisant les apotres du vice et de la cor­
ruption, ils jettent dans l’ame de ceux
a qui ils parlent les theories dont je te
Α.
parlais tout a l’heure.
Ils ne connaissent les femmes que
dans certains quartiers et a partir d’une
certaine heure, et, pour eux. toute la
race se reduit a cette espece ; ceux qui
croient toutes les femmes semblables a
leur mere et leur soeur ont peine a se
convaincre qu’il y ait au monde des
etres comine ceux dont ils entendent
parler. Us s’etonnent d’abord, puis, peu
a peu, ils s habituent a ce langage, et
ils attendent le lundi avcc impatience
pour avoir le recit de quelque orgie et
de quelque debauche, recit qui use leur
coeur, enerve leurs sens et fatigue leur
esprit.
Je suivais la loi commune. Le lundi
matin, je me melais au groupe de fkleles
qui ecoutaient leurs oracles, et V em
SuicHCat'"86 part de scePticisme
Ψ ¥
Ό πρό τινων ρηνών άποβιώσας καθηγητης
τής Φυσιολογίας τού Πανεπιστηρίου τής Λω-
ζάκης A. Herzen είς τινα όριλίαν του σχετικώς
περί τής ηθικής τής ανθρώπινης άναπαραγωγής
συν τοΐς άλλοις είπε καί τά έξης περίπου· «Εις
τά ρικρά παιδιά ενίοτε πολύ λογικά γεννάται
ή περιέργεια και έρωτουν άπό που έρχονται είς
τον κόσρον. Πολλοί γονείς, ό'ταν τά τέκνα των
τούς έρωτουν τοιουτοτρόπως, απαγορεύουν αύ-
τοΐς άπλούστατα νά όριλούν περί αυτού τού
θέρατος η τά άποπέρπουν λέγοντες είς αυτά
άνόητόν τινα ιστορίαν περί τού έρχορου των άπό
τάς γνωστάς στερεοτύπους, άς δύναταί τις νά
γράψη : «εις ά'γγελος σέ έφεοεν, ή σέ ήγοράσαρεν
άπό ρίαν γύφτισσαν ! ! ! κ.τ.λ.» Τούτο δε διότι
βεβαίως τό θεωρούν άτοπον νά δώσουν πραγρα-
τικήν έξήγησιν ίνα ικανοποιήσουν την λογικήν
περιέργειαν των τέκνων των, άτινα άργά ή γρή­
γορα άπό τούς συρραθητάς των, άπό τούς φί­
λους των, άπό ρεγαλειτέρους αυτών και διά τής
όρρερφύτου θά γνωρίσουν τά πάντα, τά όποια
ράλιστα θά νορίζουν άλλέως παρ’ δ,τι πραγρα-
τικώς έχουν και άτινα ως έπι τό πολύ διατα-
ράττοντα στρεβλούσι την ψυχικήν κα'ι φυσικήν
των ύπόστασιν και ρίπτουν εις άρφιβολίαν και
κάρνουν αυτούς νά βλέπουν τον κόσρον πλήρη
ώς προς αυτό τό έρφυτον χαρερπών παραλο-
γισρών. Έν ώ έξ άντιθέτου ποτέ ρία σοβαρά
άπάντησις, ειλικρινής και άληθής δεν θά έβλα­
πτε τό παράπαν. Ή ρήτηρ έπι παραδείγρα-
τος, εις ην απευθύνονται συνήθως αί πρώται
παρόροιαι ερωτήσεις, εάν άπηντα αίφνης ώς
εξής :
Καλέ παιδί ρου, είσαι εν ρέρος έρού τής
ιδίας, τού αίρατός ρου, τής σαρκός ρου* τό
ίόιον όπως τά ωά ρετατρέπονται ρεταβαλλό-
ρενα εις πουλιά, όπως τά ρικρά γατιά ρέσα
ς τ/) ρητερα τους γίνονται, τό ίδιον και σύ είσαι
^Χ^^-^ρένον ρεσα είς τά σπλάγχνα ρου και
δ'/ αυτό είναι όπου άνήκεις είς έρέ και είς έρέ
ρόνον, δι αυτό είνε οπού σέ άγαπώ όπως κα­
νείς είς τον κόσρον.
Μία παροροία άπάντησις Ικανοποιεί άναρφι-
6όλως τό πνεύρα τού παιδιού διά πολύν καιρόν,
καταπραύνει τήν περιέργειάν του καί πληρέ­
στατα πραγρατοποιεϊ ένα έπι πλέον δεσρόν ρε-
ταξυ αυτού καί τής ρητρός του. Έκτος δέ τού-
των αυτ/ι η άπάντησις στερεοποιεί τήν στοργήν
και ^ .ην ερπιστοσυνην και ενθαρρύνει τό τέκνον,
ινα άπευθυνθή έκ νέου είς τούς γονείς του καί
°Χι U? άλλον τινά,ό'ταν άργότερον αύτη ή πρώτη
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
άπάντησις θέλη τυχόν φανή ανεπαρκής άνταπο-
κρινομένη προς την ολίγον κατ’ ολίγον αύξάνου-
σαν ευφυΐαν του προς όσα βλέπει καί αισθά­
νεται πέριξ του. Τοιουτοτρόπως λοιπόν θά έλθη
ή στιγμή, καθ’ην ό πατήρ θά όφείλγ, καλλίτε-
ρον να διδάζη τον υιόν του καί ή μήτηρ την
θυγατέρα της. Πότε όμως καί εις ποιον μέτρον ;
Αυτό πλέον είναι ζήτημα οξυδερκούς παρατηρη-
σεως, τακτικής καί ίκανότητος, καθ’ όσον μάλι­
στα ενταύθα δεν πρόκειται περί κανόνων* έκα­
στος είναι ελεύθερος ν’ άνατρέφη τα τέκνα του
όπως θέλει καί υπάρχουν πολλοί τρόποι άνα-
τροοης. Ό πολύς κόσμος σήμερον, έν Ελβετία
τουλάχιστον, κηρύσσεται υπέρ τής έλευθέρας
ανατροφής τόσον των άρρένων όσον καί των
θηλέων, ό δέ περίφημος Forel εφθασεν ώστε να
ειπη ότι θά ήτο καλόν εις τάς άνωτέρας τά­
ξεις των παρθεναγωγείων να διδάσκωνται αί
.
Έλβετίδες μητέρες τού μέλλοντος πώς νά περι-
ποιώνται τα βρέφη των καί όλα τά σχετικά
.Θ
περί τής υγιεινής των λεχωίδων. (*) Άλλα καί
αν δεν κάμνωμεν κανόνας, δεν βλέπομεν ποσώς
τί τό παράλογον είς τάς συμβουλάς τού Her­
zen. ότι δηλαδή οί γονείς πρέπει νά τό κάμουν
εργον, ϊνα προφυλάξουν όσον είναι δυνατόν την
Π
φυσικήν καί ηθικήν υγείαν τών τέκνων των.
Αύτός είναι ό καταλληλότερος τρόπος, προσ­
θέτει ό Herzen, διά τήν ποδηγεσίαν τών νεαρών
Α.
υπάρξεων, είς τάς οποίας ή διανοητική έπασχό-
λησις καί εργασία πολύ ενωρίς άφυπνίζει τό
όρμέμφυτόν των. ’Αποτέλεσμα δέ τής κακής
άντιλήψεως καί τής σχετικής άφυπνίσεως είναι ή
προσποιητή ώοιμότης καί ή επίπλαστος σύλληψις
μιας ανάγκης, ήτις αύθορμήτως δέν θά έγίνετο
τοιαύτη καί ή όποια όχι μόνον εκθέτει τάς νεα-
ράς υπάρξεις είς πολλούς κινδύνους, εύρισκομένας
σύν τοΐς άλλοις καί έν -ώ σταδίψ τής φυσικής
των άναπτύξεως, άλλα κάμνει νά υποφέρουν
μίαν φοράν μεγάλοι καί νυμφευμένοι καί τούς
τυχόν γόνους των.
Άς ύποθέσωμεν όμως ότι χάρις tic ενα άνε-
πτυγμένον πατέρα, είς ένα μεγαλείτερον άδελφόν
ή είς ένα άφωσιωμένον φίλον, ό νέος άπέφυγε
τον πρώτον σκόπελον καί οτι εφθασεν είς μίαν
εύρωστον καί ύγιά ωριμότητα* λοιπόν είς αυτό
(*) Είς τού; στατιστικούς πίνακας ή θνητότης
τών πρωτογεννήτιυν κατ’ ίσην αναλογίαν λαμβανομέ-
νων κατα πολύ υπερβαίνει όλας τάς άλλας τάξεις
δηλαδή τών δευτερογεννήτων, τριτογεννήτων κ.τ.λ.,
τούτο δέ αποδίδεται κυρίως εις τήν άγνοιαν τής μη-
τρος προς περίθαλψιν τών άρτιγεννήτων.
23
τό σημεϊον ευρισκόμενος τί πρέπει νά πράξη ;
«Λέγουν, οτι ή υγεία απαιτεί τήν ίκανοποίησιν
τής γενετησίου ανάγκης, έν τούτοις έγώ, λέγει
ό Herzen, δέν διστάζω νά δηλώσω ότι αύτό
είναι έσφαλμένον. Είς τον περιωρισμένον κύκλον
τών παλαιών μου συντρόφων καί φίλων, τών
άνηκόντων είς διαφόρους χώρας καί είς διαφόρους
κοινωνικάς τάξεις, πολλοί έμειναν άγνοί μέχρι
τής ημέρας τών γάμων των. Μολαταύτα ούτε
εις έξ αυτών διά τούτο ΰπέφερεν, ούτε έτυχέ
ποτέ ν’ άκούσω διά τινα οτι ήσθένησεν ές άφορ—
μής τούτου (/). ’Αλλά διά νά άπαλλαχθοΰν
πάσης προσπάθειας έγκοατείας, άγαποϋν νά
εύρουν δικαιολογίας, συμβουλεύονται τον ιατρόν
— λυπούμαι νά τό εί'πω — υπάρχουν ιατροί
πολύ βιαστικοί ώς προς αύτό τό κεφάλαιον.
'Όταν εις νέος έρχεται καί τοΐς λέγη : ‘Υπο­
φέρω άπό πονοκέφαλον, έχω παλμούς, κοιμώμαι
άσχημα κ.τ.λ., δέν λαμβάνουν τον κόπον σο-
βαρώς νά έξετάσουν διά νά σχηματίσουν βε­
βαιότητα περί τής αιτίας τής άδιαθεσίας, καθόσον
πιθανόν νά πίνη πολύ κρασί ή ζύθον ή τέϊον ή
καφέν ή νά καπνίζη πολύ ή νά διάγη καθιστικήν
ζωήν ή διότι τέλος υπάρχουν άλλαι άφορμαί
διά τήν αδιαθεσίαν του, άλλά τώ λέγουν άπλού-
στατα* «"Εχετε άνάγκην νά βλέπετε γυναίκας».
’Εμπρός λοιπόν, κύριοι, κάμετέ το έργον καί
βλέπετε γυναίκας, βεβαίως τού έλαφροΰ κόσμου,
ίεροδούλους* τούτο σάς τό έπιτρέπει ή κοινωνία,
διότι τό βλέπει έντελώς φυσικόν, καθ’ όν χρόνον
αυτή ή ιδία καταδικάζει ώς άτιμον, ώς ον
μιαρόν καί άνόσιον τήν νέαν, ήτις μίαν καί μόνην
φοράν έτυχε νά σφάλη, διότι εύοέθη υπό τοιαύ-
τας περιστάσεις, καθ’ άς ήτο άδύνατον είς αυτήν
ν'άντιστή, διότι μ.έ τάς υποσχέσεις καί τά ψεύδη
τήν ήπάτησαν, διότι έδωκε πίστιν είς τον άνύ-
παρκτον έρωτα όν τή έπεδαψίλευσαν καί τόν
γάμον όν τή ύπεσχέθησαν.
Αί σχολαστικότητες όμως αύταί έστωσαν κατά
μέρος, θά εΐπητε, άφοΰ ό προορισμός τής γυναι-
(1) Τά εξημερωμένα ή κατοικίδια ζώα, όταν δέν
τοΐς επιτρέπουν το ζευγάρωμα, όχι μόνον τίποτε οεν
παθαίνουν, άλλά καί είς έπίμετρον κατά το λέγειν
τών ειδικών έκ τούτου τά πλεΐστα ωφελούνται, ώς
έπί παραδείγματος, οί ίπποι τών courses καί οί κυνη­
γετικοί κύνες. "Αλλως τε καί αύτοι οί αθληταί απο
τούς αρχαιότατους χρόνους μέχρι τών ημερών ημών
ανέκαθεν ύπεβάλλοντο έκτος ιδιαιτέρας τίνος διαίτης
καί είς τελείαν αποχήν τών αφροδισιακών των ορέ­
ξεων. Ή άλήθεια όμως είναι ότι δέν διατεινόμεθα ότι
ή απόλυτος αποχή είναι απαραίτητος όρος προς τήν
υγείαν καί το σφρίγος, ή ότι πάντως, έκτος ίσως
έξαιρέσεών τινων,δέν είναι αΰτη το παράπαν βλαβερά.
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
24
κός έν τή κοινωνία είναι διαφορετικός τού του
άνδρός καί η άγνότης της είναι απαραίτητος
έπειτα θά προσθέσητε, σείς εισθε άνθρωπος όστις
βλέπετε την ζωήν άλλως, την κοινωνίαν δεν την
λαμβάνετε ύπ’ δψιν, αφού καί αυτή είτε σάς
λαμβάνει είτε δεν σάς λαμβάνει ύπ’ δψιν’ ή φορά
των πραγμάτων πηγαίνει μόνη της καί η ύπαρ-
ξις του συστήματος των εναγών οίκων καί τής
πορνείας έρχεται άφ’ έαυτής.
Εύγε, ωραία τά λέγετε, χωρίς νά είσθε μά­
λιστα καί κανείς Μέγας .... Ναπολέων, ό'στις
εις τόν όλέθριον κώδικά του έξηυτέλισε τάς γυ­
ναίκας συστηματοποιήσας καί ένθαρρύνας την
πορνείαν.
Ό Μέγας Ναπολέων, δστις δ'λως ιδιαι­
τέρως εγείρει την προσοχήν τής επιστήμης
τής παθολογικής ψυχολογίας, ήτο διεστραμμένος
(perverti) είς τό κεφάλαιον τής γενετησίου
ορμής. Άλλα καί άν δεν ήτο, γνωρίζομεν τά
.Θ
αγαθά τής οικογενειακής του ζωής καί τόν εξευ­
τελιστικόν θάνατον του μονογενούς του υιού τόν
προελθόντα άπό φυσικήν έξασθένησιν καί άδυνα-
μίαν. "Οσοι έτυχε νά ίδητε είς τό θέατρον ή
ν’άναγνώσητε τόν α’Αετιδέα» (L’Aiglon) του
Ρωστάν, ένθυμήθητε την υπόθεσιν, σκέφθητε
Π
αυτήν καί θά ιδητε πόσον ματαιοπονεί ό συγ-
γραφευς ίνα μάς παραστήση ό'τι ό θάνατος του
υΐοϋ τού Ναπολέοντος προήλθε μόνον άπό ηθικόν
Α.
μαρασμόν καί όχι άπό τήν έκ κληρονομικότητος
έκφυλιστικήν κατάπτωσιν.
* έμολύνθη δέ ίσως άπό τά φιλήματά των, ίσως
* *
Τά άφροδίσια πάθη, τό άναπόοευκτον αύτό
αποτέλεσμα της επισκεψεως κοινών γυναικών,
ού μικράν καταστροφήν έπιφέρουν είς τά άτομα,
τάς οικογένειας καί επομένως είς αύτάς τάς
κοινωνίας.
Η βλεννόρροια, τής όποιας τό μικοόβιον
(γονόκοκκος) είσερχόμενον είς τήν ουρήθραν δεν
άποδιώκεται ευκόλως καί ενίοτε δλως διόλου
goutte militaire), έχει δέ ως επί τό πλεϊστον
περιπλοκάς, ό βαθμός τών όποιων έξαρτάται
από τήν ιδιοσυγκρασίαν τών άτόμων καί ιδίως
όταν ή νόσος παραμεληθή καί αϊτινες περιπλοκαί
σχεδόν πάντοτε είναι ενός σοβαρού χαρακτήρος,
όπως ή προστατϊτις, ή κυστϊτις, ή όοχίτις, τά
στενώματα, οί βλεννορροιακοί ρευματισμοί, ή
νεφρΐτις, η σπερματόρροια, ή στείρωσις κ.τ.λ.
™ δε τας γυναίκας έκτος τών τυχόν εξωτερι­
κών και εσωτερικών φλογώσεων, τών abces
των λευκορροιών, τής στειρώσεως κ.τ.λ. άρκεϊ
να ε πωμεν δτι αΐ πλεϊσται όφθαλμίαι τών
βρεφών και αί άποτυφλώσεις προέρχονται από
τήν άσθένειαν αυτήν.
"Οσον δ’ άφορά είς τήν συφίλιδα, αυτή είναι
είσέτι πλέον επικίνδυνος, ώς μη ριζικώς θερα­
πευόμενη (‘) καί μεταδιδομένη διά τής κλη-
ρονομ.ικότητος καί άπό ατόμου είς άτομον και
έκτος τών γεννητικών οργάνων.
‘Υπάρχουν άνθρωποι, οίτινες έμολύνθησαν
αίφνης άπό τήν ρίνά των (της οποίας η εσωτε­
ρική μεμβράνα είναι βεβαίως πολύ λεπτή),
διότι ετυχε νά δώ'ουν τήν χεϊρα εις ένα φίλον
συφιλιδικόν ή νά έγγίσουν έν άντικείμενον, είς
τό οποίον υπήρχε το μίασμα καί κατόπιν να
βάλουν τόν δάκτυλον είς τήν ρίνα.
Τό δέρμα, δ'πως έχει, αντέχει είς τό νά μή
επιτρέπη τήν είσδυσιν του μιάσματος, αλλ αρ­
κεί μία άμυχή, έν μικρόν σχάσμα του δέρμα­
τος ή εν σπειρίον, νά χρήσιμεύση προς είσοδον
.
καί μόλυνσιν ό'λου του σώματος.
Είς τήν συνεδρίασιν τής 12 Φεβρουάριου
1896 του Ίατροσυνεδρίου του Βερολίνου ό δό-
κτωρ Gebert έκαμε τήν άκόλουθον άνακοί
νωσιν. Μία γυνή, μήτηρ έ'ξ τέκνων, καλώς
έχουσα, έπαθεν άπό μίαν eruption συφιλιδικήν,
ό σύζυγός της δέν είχε τίποτε, ή δέ μόλυνσις
έγένετο είς τόν μαστόν. Ιδού πώς συνέβη τούτο’
αύτη ή γυνή έτυχε νά θηλάση τό βρέφος μιάς
γειτονίσσης, αύτό δέ τό βρέφος είχε μολυνθή είτε
άπό τά άδελφάκια του είτε άπό τήν μεγάλην
άδελφήν του, οίτινες έπίσης ήσαν συφιλιδικοί,
άπό τήν χρήσιν κοινών άντικειμένων. Έκτος
όμως τής έν λόγω γυναικός τό βρέφος αύτό είχε
μολύνει έτερον βρέφος μιάς τρίτης οικογένειας,
είς τό όποιον έδωκαν μίαν φοράν τό ίδιον bi-
beron. Τώρα θελετε νά μάθητε τό ούτως ει-
πεΐν σημεΐον της αναχωοησεως, άπό τό όποιον
έμολύνθησαν αί τρεϊς αύταί οίκογένειάι ; Τούτο
εύρίσκετο είς τήν μεγαλειτέραν άδελφήν του
βρέφους, μίαν ώραίαν νέαν 19 ετών, ήτις είχε
μολυνθή απο τα φιλιά του άοραβωνιστικοΰ της...
Κατα παρόμοιον τρόπον μεταδίδεται ή επά­
ρατος αύτή νόσος, τήν όποιαν, είρήσθω έν πα­
ν , r είναι οτι η συφιλις δέν είναι άπο-
λυτιος αθεράπευτος* αλλα δέν δύναταί τις νά βασισθή
εις μιαν τελε-ωτικήν θεραπείαν, καθ’ όσον χρειάζεται
μια δίαιτα εντελώς αυστηρά, έντονος καί μακροχρό-
νιος με ενα τοιουτον τρόπον, ώστε οί περισσότεροι
των ασθενών να μη δυνανται νά τήν ακολουθήσουν.
ας πλέον ακριβείς εν τούτοις πληροφορίας δι’ αύτό
το ζητημα δυναται τις να ι'δη είς τΐ βιβλίον του
Fournier «Εη guerit-on?»
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
ρόδω, ολοι κρύπτουν και αυτοί οί τυχόν ιατροί
των δέν λέγουν τίποτε ώς έκ των «μυστικών
του έπαγγέλματος» (secret professionel).
Τά έκ της άσθενείας ταύτης πάσχοντα παιδία,
ώς είναι επόμενον, μολύνουν τούς φίλους των
παιγνιδιών των και τούς συμμ,αθητάς των εις τό
σχολείον, οΐτινες γίνονται οί μεταδόται της νό­
σου είς άλλάς οικογένειας, τάς ίδικάς των βε-
βα ίως τοιαύτας, μέ τοιούτον τρόπον, ώστε δεν
πρέπει κάνεις νά εκπλήττεται διατί υπάρχουν
ολόκληρα χωρία, των οποίων τό εν τρίτον η τό
έν τέταρτον των κατοίκων των εύρίσκονται είς
εν σημεΐον μιάς ολοσχερούς σήψεως έκ συφίλιδος.
*Όσα άναφέρομεν δέν είναι λόγοι του άέρος,
άλλα πράγματα προσηκόντως και έπισήμως επι­
βεβαιωμένα παντού, προ πάντων όμως έν Γαλ-
λία καί Ρωσία. «La race tout entiere est
en perild} «"Ολον τό άνθρώπινον γένος εύρί-
.
σκεται έν κινδύνω» έξ αφορμής τής άσθενείας
ταύτης, λέγει ό κ. Herzen. Ό δέ Δόκτωρ
Regis έδημοσίευσε τώ 1895 εργον περί τής
.Θ
γενικής παραλυτικότητος είς τά παιδία, είς τό
όποιον άποδεικνύει ότι είς όλας σχεδόν τάς περι­
πτώσεις αυτής τής φοβέρας νόσου δύναταί τις
ν’ άνεύρη τά άποτελε'σματα τής έκ κληρονομι-
Π
κότητος συφίλιδος. Είς την συφίλιδα συμβαίνει
ο,τι είς τόν άλκοολισμόν, καθ’ όν οί ιατροί δέν
άρκούνται μόνον νά έζετάσουν την τυχόν πα­
ρούσαν άφορμήν μιας άσθενείας, άλλ’ έρωτοΰν
Α.
τούς άσθενεΐς καί διά τούς γονείς των γονέων
των καί άκόμη διά τούς προπάππους των, διότι
δλοι αυτοί είς τούς οφθαλμούς τού ιατρού πρέ-
πει νά παρελάσουν έν εί'δει γενεαλογικού πίνα-
κος, είς τόν όποιον άνευρίσκουν την πηγήν τού
κακού νά προέρχηται άπό άμαοτίας άλλων
ένίοτε προ 40 ή 50 έτών διά τής κληρονομι-
κότητος.
Ανεξαρτήτως των διαφόρων οάσεων καί βαθ­
μών τής συφίλιδος, αύτη είς τά πλείστα άτομα,
άτινα ύπεβλήθησαν είς έγκαιρον καί άποτελε-
σματικήν θεραπείαν, συχνά μετά την πάροδον
αίφνης δέκα, είκοσι, τριάκοντα έτών, κατά την
διάρκειαν τών οποίων ώς μη έχοντες τίποτε
πλέον έπιστεύοντο έντελώς τεθεραπευμένοι, άνα-
φαίνεται έκ νέου ή νόσος, άνευ οίκτου δμως
αυτήν την φοράν, διότι σχεδόν πάντοτε προσ­
βάλλει τον έγκε'φαλον καί τόν νωτιαίον μυελόν,
χωρίς νά είναι έν τούτοις έπίφοβος διά την
κληρονομικότητα, διότι οι πάσχοντες σπανίως
είναι γόνιμοι. Τοιουτοτρόπως τό πρόσωπον, τό
όποιον έμολύνθη αίφνης είς τό εικοστόν έτος τής
ηλικίας του, ύφίσταται είς τό τεσσαρακοστόν,
25
πεντηκοστόν ή εξηκοστόν τά άπομεμακρυσμένα
έπακόλουθα τής άρχικής μολύνσεως. Δηλαδή
καθ’ ήν περίπτωσιν διήλθε διαστήματα κατά τό
μάλλον ή ήττον μάκρά, κατά τά όποια υπο­
τίθεται δτι αί διάφοροι φάσεις τής άσθενείας του
δέν παρουσιάσθησαν λόγφ τής ριζικής θεραπείας,
ήτις, ώς άποδεικνύεται δυστυχώς έκ τών ύστε­
ρων, δέν ήτο ή μόνον άπατηλή καί ό'λως φαι­
νομενική τοιαύτη, τού ολέθριου μιάσματος διαρ­
κώς ύπάρχοντος έν τώ όργανισμώ καί καθιστών-
τος έκεϊνο τό όποιον ήδη εϊπομεν,άθεράπευτον τήν
νόσον. Τό παρήγορον είναι, λέγουν, δτι είς αυτό
τό σημεΐον ή άσθένεια πλε'ον σβύνεται, διότι
λαμβάνει είς τό τε'λος τού λογαριασμού μίαν
φάσιν βραδε'ως πλήν ασφαλώς έξησθενημένην,
ήτις δέν είναι πλε'ον ούτε κολλητική ούτε κληρο­
νομική. ’Αλλά σκε'φθητε τάς άνησυχίας καί τάς
ψυχικάς όδύνας καί στενοχώριας, άστινας ώφειλε
νά διέλθη ό πάσχων, καί τάς ύπερπληθεΐς μο­
λύνσεις άστινας θά διε'σπειρε δεξιά καί άριστερά,
έ'ως ό'του φθάση είς αυτό τό τελευταΐον στάδιον,
διά νά μοί είπητε αν αύτή ή νόσος είναι ή όχι
τά μάλιστα έπίφοβος καί υπέρ τό δε'ον κατα­
στρεπτική.
Αύτά είναι έν γενικαΐς γραμμαΐς τά ολε'θρια
άποτελε'σματα τών άφοοδισίων παθών, τά εχοντα
κυρίαν πηγήν, δπως καί αν έχη τό πράγμα,
τούς έπισκεφθε'ντας ή έπισκεπτομ.ε'νους κοινάς
γυναίκας, είς τάς οποίας κτηνωδώς έπιζητόύν
τήν ίκανοποίησιν τών άπεστειρωμε'νων ψυχικών
των ευχαριστήσεων ύποθάλποντες καί άναζωογο-
νοΰντες συγχρόνως καί τήν πορνείαν, είς ήν
άνήκουσιν ολόκληρα στρατεύματα γυναικών (4).
Τάς γυναίκας ταύτας βεβαίως άναμε'νει κακή
τύχη καί όλε'θριον τέλος, όταν λόγω τής ηλι­
κίας των παύσουν πλε'ον νά προσφέρουν δ,τι έν
τή νεότητί των, ύφιστάμεναι ό'λας τάς ταπει­
νώσεις καί ό'λους τούς έξευτελισμούς καί μεταδί-
δουσαι τάπηνή νοσήματα,προσέφεοον αντί κερμά­
των, δπως διατηοηθώσιν έν τή άμ.οίρψ ζωή των.
"Ας φαντασθώμεν λοιπόν τόν νέον, λέγει ό
Herzen, δτι πολύ λογικώς σφοδρά άποστρέφε-
ται τάς κοινάς γυναίκας. Ούτος έν τοιαύτη
περιπτώσει τί κίνδυνος υπάρχει δτι μέλλει νά
πράξη ;
("Επεται τό τέλος)
(*) Υπολογίζουν ότι υπάρχουν 60 χιλ. κοινών
γυναικών είς τό ΛονδΓνον, 40 χιλ. είς τό Παρίσι καί
30 χιλ. είς τό Βερολίνον,
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
26
ΙΑ ΑΠΑΙΣΙΑ SASH EH Σ07ΗΑ1Α;
Καίτοι η Σουηδία ποτέ δεν ήτο Λ^σ^ε'νγ)
από τά αφροδίσια πάθη είς τό ανησυχητικόν
σημεΐον,δπου εύρίσκονται σήμερον γέρικα κράτη,
εν τούτοις έκεΐ άπησγολήθησαν απο τας αοχας
του XIX αΐώνος μέ λιαν# κατάλληλον τρόπον,
ώστε ν’ απαλλαχθούν απ’ αυτά σχεδόν ριζικώς.
’Ιδού εν συντόμω τά μέτρα οπού ετέθησαν είς
ενέργειαν προς περιστολήν αυτών.
Ό Σουηδικός λαός έπεβαρύνθη από ένα έκ­
τακτον φόρον, διά του οποίου έπραγματοποίη-
σαν την ιδρυσιν καί την λειτουργίαν νοσοκο­
μείων μέ ειδικά τμήματα άποκλειστικώς διά τά
νοσήματα της ’Αφροδίτης, τά όποια έκεϊ ή νο­
μοθεσία τά έθεσεν είς ϊσην μοίραν μέ την ευλο­
γίαν, τυφοειδή πυρετόν και ιλαράν. Είς τά έν
λόγψ δέ τμήματα θεραπεύονται δωρεάν οί πά-
σχοντες. At επιτόπιοι άογαί τών διαφόρων διοι­
κητικών περιφερειών του κράτους, ό'ταν καλόν
.Θ
θεωρήσουν, προβαίνουν είς γενικήν έπιθεώρησιν
του πληθυσμού διά τών ιατρών τής περιφέ­
ρειας, οϊτινες οφείλουν νά δώσουν σημείωσιν τών
πασχόντων, τούς οποίους εννοείται άμέσως άπο-
Π
στέλλουν προς τό πλησιέστερον νοσο/,ομείον προς
γενικήν ή μερικήν θεραπείαν. "Οταν δέ έξέλθουν
τού νοσοκομείου, αί τοπικαί άρχαί οφείλουν άπό
καιρού είς καιρόν νά πληροφορώνται περί τής
Α.
καταστάσεως της υγείας των καί έν άνάγκνι νά
προμηθεύουν είς αυτούς τά κατάλληλα θερα­
πευτικά μέσα. ’Εκτός δέ τούτων τών μέτρων,
έκαστος ιατρός υποχρεοΰται νά διευκρινή τήν
πηγην της μολυνσεως των ασθενών του κάί οί
άσθενεϊς ήπίω: νά προσέοχωνται δ'πως ύποβλη-
θώσιν είς τήν θεραπείαν, καθόσον, εννοείται, έν
εναντία περιπτώσει πάντες βαρέος ύφίστανται
τας αΰστηρας συνέπειας ενός άμειλίκτου νόμου.
ΕΛΛΗΝΙΚΑ. ΥΠΕΡΩΚΕΑΝΙΑ
«Θάλαττα, θάλαττα !», άνεφώνησαν έμπλεοι
χαράς καί έλπίδος οί περί τόν Ξενοφώντα, όταν
τέλος άπό μακράν είδον μόλις νά ζωγραφίζηται
εςαπλούμενον τού Ποσειδώνος τό άνανές Βασί­
λειον. Λ r
Αγέρωχος χ«1 όζύθυμος θάλασσα καί ,ι?
αυτού τού δροσερού άέρος τήν
την έλ
ελαφράν πνοήν,
εις σε οφείλουν κατά μέγα μέρος οί ήμέτεροι
προπάτορες
ην καταστροφήν καί έξαφάνισιν
τών έπιπεσόντων βαρβάρων καί τόν θρίαμβον
τών νικών των κατά τούς Μηδικούς πολέμους.
Οί περικαλλείς Ελληνικοί αίγιαλοί είναι εκείνοι,
οϊτινες είδον τά θαύματα τής γιγαντομαχίας
τών ήοώων του 21 καί ή κυανόλευκος υπερή­
φανος παρθένος κυματίζει ήδη επί ταχυπλόων
καί ωραίων σκαφών, χωρητικότητος πλέον τών
10 yιλ. τόννων, άτινα Ελληνικά κεφάλαια
έναυπηγησαν καί παλμοί Ελληνικής ζωής κυ-
βερνώσι καί εμπορεύονται. Αύταί είναι αί υπε­
ρωκεάνιοι χελιδόνες του παρόντος τής εταιρείας
Μωραίτη καί του έκλάμπρου μέλλοντος της,
αϊτινες μέ καθαρώς ελληνικά χρήματα έκκολα-
φθεΐσαι καί διασχίζουσαι κατ’ αύτάς παχείας
θαλάσσας καί αχανείς ωκεανούς καί είς τόν
νέον κόσμον αύθις θ’ άναγγείλουν μ,έ τό αναπε-
τασμα τής σεμνής μας σημαίας επί τών μακρών
των ούτως είπεϊν πτερύγων, δτι ή μικρά Ελ­
.
λάς εγκλείει είς τούς κόλπους της έ’να όλόκλη'
ρον κόσμον θελήσεως καί ζωής άνθούσης πρε-
πόντως άντιπροσωπευομένη άνά τήν ύφήλιον
εις τε τό έμπόριον καί τήν ναυτιλίαν.
Ευχής εργον, νομίζομεν, είναι προς άμεσον
όφελος αυτής μ,ας τής πατρίδος, δα οι κεφαλαιού­
χοι, κυρίως ομογενείς πλουτήσαντες έμπορευό-
μενοι διά τής ίδιαζούσης ιδιοφυίας των έν τή
ξέντ), επιστρέφουν έν τή γενετείροο έπιζητουντες
άνάπαυσιν καί διάθεσιν τών κεφαλαίων των
οσον τό δυνατόν έθνωφελέστερον, ευχής έργον λέ-
γομεν θά ήτο έάν έοριπτον αυτά των τά κεφά­
λαια είς θαλασσίας έπιχειρήσεις, μέ τήν πεποί-
θησιν ότι ούτως ένεργουντες θά έδιδον είς τήν
χώραν, ήν αγαπούν καί είς ήν βεβαίως ήλθον
να κλεισουν τά ομματα καί ταφώσιν, έθνικόν
πλούτον καί ευημερίαν. Έάν δέν πράξουν ούτω,
νομίζομεν οτι είναι τό ίδιον ώς νά έχουν κλείσει
τα μάτ?α των πριν είσέτι .... άποθάνουν καί
δεν βλέπουν ίο πλουτοφόρον καί τό διανοιγό-
μενον ευελπι μέλλον τού κλάδου τούτου του
υποθάλποντος και ζωπυρουντος τήν παγκόσμιον
εμπορίαν, εκμεταλλευομένου δέ καί άποζημιουν-
τος αλλοδαπα κεφαλαία καί πλούτη άπομεμα-
κρυσμένων χωρών.
Η ελληνική ναυτιλία ότι έχει προοδεύσει άρ-
κετα καλά δέν ήτο ίσως ανάγκη διά τών γραμ­
μών τούτων να επιδειζωμεν αυτό ακριβώς, τό
οποίον όλος ό ναυτικός κόσμος έ/ει προ πολλοΰ
ήδη κατανοήση καί μετά θάρρους έπιδιώκει,
αλλα ι,ο πράττομεν δια νά ενθαρρύνωμεν εκείνα
ακριβώς τά κεφάλαια, τών οποίων μέ τήν φο­
ράν τής προόδου πραγματικώς έχει ανάγκην ή
Ελλην. ναυτιλία καί άτινα τυχόν δέν γνωρί·»·
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
ζουν δτι πλήν των συνήθων εργολαβιών, επι­
χειρήσεων καί αγορών ακίνητων υπάρχει και η
θάλασσά, ητις δύναται νά δώσ·/) προσόδους
άνωτέρας και έξ ίσου ασφαλείς άπό τάς πραγ-
ματοποιουμένας και όνειροπολουμένας έκ τών
στερεοτύπων διαθέσεων του χρήματος.
ΑΙ ΙΜΙΕΣ ΕΝ ΤΗ, ΚΟΙΜΜΑ.
Λέγουν παιδαγωγοί τινες, δτι η ανατροφή
έκάστου ανθρώπου αρχίζει εκατόν καί πλέον έτη
πριν γεννηθή ούτος και με αυτό έννοοΰν την
καλήν φυσικήν καί ηθικην ύπόστασιν τών γεν­
νητόρων, ητις προϋποθέτει παρομοίαν τών προ-
γεννητόρων, διότι χωρίς άλλο απ’ αύτάς τάς
υποστάσεις καί άπό την ενδελεχή μέριμναν τής
.
μητρός ιδίως έξαρτάται ή ποιότης του μέλλον­
τος πολίτου.
.Θ
«Δώσατέ μοι μητέρας, είπε κάποιος σοφός,
καί θά σάς κάμω έν έθνος άνώτερον άπό κάθε
άλλο». Καί αυτή ή ρήσις του Fenelon είναι
καί θά μένη έσαεί τά μάλιστα άληθής. ο La
science des femmes, comme celle des
Π
hommes, doit se borner a s’instruire par
rapport a leurs fonctions ; la difference
de leurs emplois doit faire celle de
leurs etudes».
Α.
Δυστυχώς παντού σχεδόν ή άνατροφη τών
θηλέων ως μητέρων του μέλλοντος είναι κατά
τό μάλλον ή ήττον παρημελημένη καί ό πολύς
κόσμο; άνατρέφει τά κοράσιά του ως νά έπρό-
κειτο νά τά είσαγάγγ) εις ένα πλαστόν κόσμον
καί οχε εις αυτόν τον πραγματικόν.
Λογία τις κυρία έν Ελβετία άνέφερεν εις
μίαν της διάλεξιν «περί τής άνατροφής τών
νεανίδων» τά εξής χαρακτηριστικά, άτινα αυτο­
λεξεί παραθέτομεν ενταύθα* «AllX choses les
plus pures, les plus naturelles et les
plus admirables, nous avons mele des
prejuges qui faussent l’esprit de notre
enfant. Bref, nous la preparons pour un
monde conventionnel, qui n’est pas celui
ou elle doit vivre un jour, ou elle doit
souffrir et ou elle enfantera peut-etre
une generation nouvelle.
«Je me souviens d’avoir entendu une
naive jeune fiancee de dix-huit printemps
dire,un soir,dans le cercle de sa famille :
— Moi, j’appellerai mon premier fils
Henri, tout comme mon cher papa.
27
Que pouvait-il y avoir d’inconvenant
dans ces simples paroles ? Et pourtant
il se trouva la quelqu’un, une des dames
du groupe. pour s’ecrier avec severite :
— Tais-toi, mais tais-toi done, sois
un pen plus convenable ; il ne faut ja­
mais parler des enfants qui pourront
venir.
Et nul ne protesta. Notez que le fiance
n’etait pas la ; et encore, ou eut ete le
mal, lui present ?
Parlons-en au contraire, de nos en­
fants a venir, avec tout le respect que
ce sujet merite. Developpons de bonne
heure dans le coeur de nos filles cet
amour maternel qui d’ailleurs y existe
deja en germe et qui y pousse sans
notre collaboration ; chaque filette ne
berce-t-elle pas sa poupee ?»
*
¥■ *
Ό δέ Γερμανός φιλόσοφος Ernest Haeckel
άναφέρει τά άκόλουθα* «"Οσον περισσότερον ή
μόρφωσις άνεπτύσσετο, τόσον ή έκτίμησις καί ό
θαυμασμός καί ή άγάπη πρός τάς γυναίκας ηύ-
ξανε* ποό πάντων είς τάς Γερμανικάς φυλάς
άπ’ αύτην την γυναίκα, λέγει ούτος, άναβλύζουν
τά ωραία άνθη τής ποιήσεως, τής μουσικής καί
τής τέχνης» κ,τ.λ. Προσθέτει δέ έν τούτοις δ'τι
«τούτο είς τούς χρόνους του Χριστού ήτο ολως
άγνωστον, όπως άλλως τε καί είς δλην την άρ-
χαιότητα . . . .»
’Απολύτως την γνώμην ταύτην ημείς δεν την
παραδεχόμεθα, προκειμένου τουλάχιστον περί
τών άρχαίων Ελληνικών χρόνων, οπού βεβαίως
ύπήρξαν έποχαί, καθ’ άς ή γυνή καί πρεπόντως
σεβαστή καί υπέρ τό δέον άξιολάτρευτος ήτο,
τούτο δέ βεβαίως έπέδρασεν είς την γένεσιν τής
ένδοξου Ελληνικής καλλιτεχνίας.
Ποιος δεν γνωρίζει την έν δικαστηρίω συγκι­
νητικήν σκηνήν μέ την υπόδικον καί θεάν ως
πρός τήν ωραιότητά Φρύνην ;
★
* ¥
Τό άπό τής κλεψύδρας ύδωρ μικρόν κατά
μικρόν ρέον έπιπτεν ώς ή σβύνουσα ζωή σφρι-
γώσης νεότητος υπό τού θανάτου προώρως
άφαρπαζομένη, καί ή υπόδικος Φρύνη, ή ωραία
Φρύνη σιγηλώς ήγωνία καί μαρτυρικώς ύπέφεοε
χωρίς νά δεικνύγ, τι έπι τών θείων χαρακτηρι­
στικών τού άγγελικοΟ της προσώπου.
Ό ύπερασπίζων αυτήν ρήτωρ ‘Υπερείδης
έξηντλήθη καί είς έπιχειρήματα καί είς ελπίδας
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
28
*αΐ ή κλεψύδρα εύρίσκετο εις τό τέλος, γιΰ \
καί μοιραία θά τώ έπεβάλλετο ή σιγή μετ όλί-
γας στιγμάς. _ ^
— ’Όχι, δεν τό γωρεί ό ανθρώπινος νοΰς να
καταδικασθή και να ύποφέρη ή Φρύνη, είς τό
κορμί καί τό πρόσωπον της όποιας ένεσαρκούτο
τό υψηλόν τού ωραίου ΰπο τον ήλιον !
Ή κλεψύδρα, φευ ! δέν ρέει πλέον, ό ρήτωρ
έσιώπησε, τό άκροατήριον αγωνία, διότι ή κατα­
δίκη τής Φρύνης βέβαια θεωρείται ....
— ΤΩ Ζεΰ έρίγδουπε καί νεφεληγερέτα, βοή-
θησον την Φρύνην,τήν Όλύμπιον θεάν τή ώραιό-
τητι, την Έλληνίδα Φρύνην /
Ό προς στιγμήν έν αμηχανία εύοεθείς ρήτωρ
καί ως έκ θείας δυνάμεως έμπνευσθείς όρμα προς
την υπόδικον καί άποσπά βιαίως τόν καλύπτοντα
την καλλονήν τής γυμνότητός της πυκνόν πέ­
πλον, παρουσιάζων είς τά δριματα των παρε-
στώτων Άπολλώνιον παράστηρια, στήθη αλαβά­
.Θ
στρινα καί εύθυγραριριίαν ριελών την σριίλην του
Πραξιτέλους και Φειδίου ύπενθυμίζοντα.
Ή ψυχολογική στιγριή ήτο εκτάκτου μεγα­
λοπρέπειας’ ριία βοή θαυμασμού ακούεται πλημ-
μυρίζουσα τούς αιθέρας· τό άκροατήριον συγκι-
νεΐται χειροκροτούν καί κλαϊον, διότι ή ώραιότης
Π
τής Φρύνης θαυμασίως άπελογεΐτο.
Ή άπολογουριένη πλαστουργική της καλλονή
εύρε τόπον είς τάς καρδίας δικαστών καί κοιτών
Α.
τών άθωωσάντων όμοθύριως αυτήν, τώ όντι
Ελλήνων γνωριζόντων τήν λατρείαν του ωραίου.
* Τής μητρός προς τά τέκνα μονάχα
Τ. Τ *
Η[Λεΐς οι άνδρες, ίσως χωρίς νά τό έννοώριεν
σχεδόν, πάντοτε επιζητοΰμεν τήν ταπείνωσιν
τής γυναικός πολυειδώς καί ποικιλοτρόπως, εν
ίο αυται είναι αι μητέρες, αίτινες κάρινουν τούς
λαούς.
( ^αν α^τ«ι έχουν εύαίσθητον τήν καρδίαν
και τόν χαρακτήρα, τούτο τάς καθιστά ριάλλον
συγγνωστάς καί αποφεύγει τήν διαστροφήν τής
στρεβλωσεως αυτού των τού χαρακτήοος, ό
οποϊος^όαού μέ τάς έν γένει κλίσεις καί έξεις των
εςαρταται έκ τής διαγωγής καί τής έπεμβάσεως
του ^ ανδρός είς τόν ούτως είπείν βίον καί πο­
λιτείαν των.
Διά τής σαφούς καί υγιούς προς τάς γυναίκας
' ^ους τών άνδρών καί τής πρεπούσης
προς αυτας έκτιμήσεως καί αύτής τής ιδέας του
οικογενειακούς πνεύματος έπιτυγχάνεται ή καλ-
ιτερευσις ^τής όλης ποιότητος τών ανθρώπων
ΚΧΙ η σαφής ιδέα τών καθηκόντων εκάστου έν
τή κοινωνία, καθ’ δσον δλος ό κόσμος πλέον
πρ πει τέλος καλώς νά κατανόηση τό σπουδαΐον
τής θέσεως τής γυναικός είς τόν καθ'ημέραν βίον.
Ή γυνή είναι ή πηγή τής ζωής, ή αιώνιος
μήτηρ, ή αιώνιος νοσοκόμος, αύτη ήτις ^ανα­
τρέφει μέ χίλια βάσανα τά τέκνα της, αγρυ­
πνούσα είς τό προσκεφάλαιον τού άσθενοϋντος
τέκνου καί έν τω νοσοκομεία) τού ξένου ή ορ­
φανού (**).
0 EPQZ ΚΑΙ ΤΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ ΔΡΑΜΑΤΑ
EJ1SΤ ΕΛΔΑΔΙ
'ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟΥ.
Τό ίτήτιιλόν καπέλλον toiJ tpifyntoif.— Τά φι­
λήματα τών νεανίδων ytida είς τονς Αμ­
πελώνας. — Αδελφός φονεντων άδελφήν.—
Τά οικογενειακά δράματα κτλ.
.
Ή συντελεσθεΐσα διά τής «Προνομιούχου
εταιρείας προς προστασίαν τής παραγωγής καί
τής διαδόσεως τής σταφίδος» μεγαλητ^ρα διά-
δοσις τής σταφίδος έν τώ παγκοσμίφ έμπορίω
είναι τά μάλιστα ευχάριστος, προκειμ,ένου περί
τού πρωτίστου τούτου τού τόπου προϊόντος, τού
(*) Αυτά τά λέγει καί ό πρακτικός ποιητής τής
«Βιοπάλης» ....
"Εχω πέΐρα κι* άλλη ή&ελα ναχα,
Μόνη αγάπη ποΰ υπάρχει σωστή
Εΐν’ εκείνη που μένει πιστή.
* **
Τών πα&ών σου, νεότης σφριγώοα,
Τρικυμίας σε φέρει το κΰμα,
*Ομιλεΐ ή ματιά σου σιγώοα
Κ' ή καρδιά σου σιγά ώς το μνήμα.
*
* *
Γυναίκα άμα βλεπης, θυμήσου,
Σεβαστή καί τίμια &ε νάνε.
Τήν πηγήν τής ζωής άναμνήοου,
Είναι μήτηρ δ,τι καί νάνε.
*
* *
Καί μικρός καί μεγάλος αν είσαι,
"Ωχ ! μαννοΰλά μου φωνάζεις καί κλσΧς.
Καί V τό κρίμα ακόμη αν κεϊσαι,
*Σ τή μητέρα τους πόνους σου λές.
*
* *
'Ορφανή ’ναι, δεν έχει πατέρα,
’Αγρυπνεί *ς άα&ενεϊς κ' υποφέρει
Τρυφερά νοσοκόμος μητέρα,
Αυτ είναι ποΰ ’ς τόν κόσμον μας φέρει.
**
*Εχω πείρα κι άλλη ήϋελα νάχα,
Μόνη αγάπη ποΰ υπάρχει σωστή
Τής μητρός προς τά τέκνα μονάχα
Εΐν’ εκείνη ποΰ μένει πιστή.
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
τοσάκις έπιφέροντος εις άπόγνωσιν τούς γεωρ­
γικούς πληθυσμούς, οίτινες λίαν δικαίως έξανέ-
στησαν κατά καιρούς ύψώσαντες φωνήν κινδύ-
νου.Ό κίνδυνος ούτος θάττον η βράδιον θά επέ­
φερε την μοιραίαν καταστροφήν καί έρήμωσιν
πυκνόφυλλων και πολυκάρπων εύγενών άμπελώ-
νων, των όποιων την ευφορίαν σθεναραί /εΐρες—
ίσως ξενιτευθέντων (μεταναστών) — έκαλλιέογη-
σαν ποτίσαντες διά του ίδρώτός των την πολυ-
καρπίαν αυτών τών έλικοειδώς περιπεπλεγμένων
ωραίων κλημάτων, άτινα δίκην στεφάνων φιλο-
πονίας στεφανοΰσι μέ ύπερηφανον μεγαλοπρέ­
πειαν την τρέφουσαν αυτούς γην,ως νά έγνώριζον
τό μεγαλεΐον της ποτέ δόξης της καί την γει-
τνίασίν των εις τούς τής ’Ολυμπίας ιερούς τό­
πους. 'Όντως μέ ποιητικόν οίστρον ήθελον νά
ιιχον πεπροικισμένον τον κάλαμον διά νά εξυ­
μνήσω μέ περιπαθείς εΐ δυνατόν ύμνους την μα-
.
γευτικώς γλυκεΐαν καί καταπράσινον πανορα-
ματικήν θέαν τής άπόψεως τών άμπελώνων,
.Θ
την εις άκρον ώραίαν, την ελκουσαν καί μα-
γεύουσαν τον άπλοΰν θεατήν, την συγκινούσαν δέ
καί μεταρσιοϋσαν εις ύψη αιθέρια καί κόσμους
φαντασίας τρελλής τον ρεμβώδη ποιητήν.
Μετά ζέσεως έπεθύμουν νά ήδυνάμην νά πράξω
Π
τούτο όχι δι’ άλλον λόγον άλλά διότι βλέπων
τούς περιστοιχίζοντάς με καχεκτικούς αμπελώ­
νας εδώ εις Λωζάνην οπού εύρίσκομαι (’Οκτώ­
βριος 1906) καί σύοο>ν τάς γραμμάς ταύτας
Α.
κατέχομαι διά την άντίθεσιν υπό άηδίας μέν
συλλογιζόμενος τά υπέροχα κάλλη τών ίδικών
μας άμπελοφυτειών καί παραβάλλων ταυτα μέ
τάς άσθενικάς τοιαύτας του καντονιού Valid,
υπό λύπης δέ διά τό άποτέλεσμα τής τύχης τών
όξινων άχρόων καί άνευ ούδεμιάς γεύσεως φι-
λασθενικών σταφυλαρίων παραβαλλόμενων μέ
τάς ΐδικάς μας μεγαλοπρεπείς, κατ’ εξοχήν επι­
τραπέζιους σταφυλάς. Εις δ'λον τό καντόνιον
υπάρχουν άμπελοι, αίτινες κατορθώνουν νά δώ­
σουν τάς πτωχάς σταφυλάς των μέ τάς χιλίας
δύο υποβοηθήσεις καί διαρκείς μέριμνας τών
καλλιεργητών, τών οποίων ή φιλοπονία, όφείλο-
μεν νά τό όμολογήσωμεν, δέν έχει όρια. Φαντά-
σθητε εντός αυτής είσέπ τής πόλεως δέν υπάρ­
χει σχεδόν οΐκόπεδον, τό όποιον νά μή ϊχτ, μετα-
τραπή εις άμπελώνα. ’Αρχίζουν δέ τον τρυγητόν
όλοι συγχρόνως εις ώρισμένην ύπό τής δημοσίας
άρχής ημέραν, τούτο δέ διά τον εύνόητον λό­
γον ϊνα μή οί γείτονες ό εις είς τήν άμπελον
του άλλου επιφέρουν ζημίας κατά τον τρυγητόν.
Εφέτος κατ’ εξοχήν ή εσοδεία ήτο λαμπρά,
δηλαδή ύπήρχον σταφυλαί προς . . . δρέψιν καί
29
οί χωρικοί ήσαν εκφρονες εκ χαράς’ μάλιστα εις
Μόρζκωμόπολιν άπέ/ουσαν 20' λεπτά τής Λω-
ζάννης χωρικός τις καθ’ ό'λην τήν διάρκειαν του
τρυγητού λέγεται ότι εφόρει τό υψηλόν του . . .
καπέλλον προς σεβασμόν καί τιμήν τής ευφορίας.
Αυτά δέ τά ξινοστάφυλά των διά τής εφαρμο­
γής όλων τών υπαρχόντων μέσων καί τής εύμε-
θόδου οίνοποιήσεως τά μεταβάλλουν είς οίνους (*),
τών οποίων ή τύχη μή άμφιβάλλετε ό'τι δέν
είναι επίζηλος. Ή χαρά τών καλλιεργητών
κατά τήν διάρκειαν τού τρυγητού δέν περιγρά-
φεταΓ τρυγούν άδοντες καί παίζοντες διάφορα
ωραία παιγνίδια, είναι δέ νόστιμον τό εξής παι-
γνίδιον, τό όποιον φανερώνει ήμερότητα ηθών.
Δηλαδή οι τών δύο φύλων τρυγηταί άργονται
τρυγώντες τήν άμπελον, λαμβάνων έκαστος
μίαν σειράν ήν οφείλει νά τρυγήση άπό τήν άρ-
χην έως είς τό τέλος χωρίς ν’ άφήσγι τσαμπί’
όποιος δέ άφήσν], ό γείτων του, ήτοι αύτός όπου
τρυγά τήν προς τά δεξιά γραμμήν οφείλει, όταν
άνακαλύψν) τό λάθος, νά φιλήση τον διατρά-
ξαντα τούτο. Τό πράγμα δέν θά ήτο τόσον
περίεργον, έάν δέν σάς έλεγον ότι τάσσονται οί
νέοι τρυγηταί τών δύο φύλων εναλλάξ, μέ
τοιοΰτον τρόπον δηλαδή ώστε ή θά φιλήσουν
ή θά φιληθούν άπό άντιπρόσωπον τής Εύας.
Περιττόν νά προσθέσωμεν ό'τι τό παιγνίδι τούτο
γίνεται πρόξενον γελώτων, καθ’ όσον αί νέαι
έτσι ’ς τά φανερά δέν έρχεται εννοείται νά
τάς φιλούν καί τρέχουν δεξιά καί άριστερά μέ
φωνάς καί γέλοια καταδιωκόμεναι άπό τούς
άμειλίκτους ίππότας του φιλήματος . . . Φαν-
τάζεσθε έν Έλλάδι έν παρόμοιον παιγνίδι,
έάν επί παραδείγμ.ατος ήδύνατο νά τό είσαγάγη
τό πνεύμα τής . . . άπομιμήσεως, είς τί πεδία
μαχών καί έξελίξεως τών λεγομένων κοινωνικών
δραμ.άτων θά μετέβαλλε τά άμπέλια, λαμβανο-
μένου ύπ’ οψιν ένεκα τής συνήθους πληθώρας
τών σταφυλών ό'τι πάντοτε θά έμενε κάτι άτρύ-
γητον, τό όποιον άναμφιβόλως θά έγίνετο αίτιον
νά τουγηθή ίσως καμμία ύπαοξις, μέ άλλους
λόγους καί κατά τήν συνήθη φράσιν προς άπό-
πλυσιν τής κηλιδωθείσης οικογενειακής τιμής.
Λέγω δέ ταΰτα διότι πρόσφατον έχω είσέτι τήν
διήγησιν ενός Κεφαλλήνος, όστις μοί είπε τό
εξής γεγονός. ’Εν χωρίω τινί τής Κεφαλληνίας
ήσαν δύο ως άδελφοί φίλοι πάντοτε μαζί’
έλεγες πώς ήσαν ό Δάμων καί ό Φιντίας* ό εϊς
είχε μίαν άδελφήν καί ό έτερος μίαν ημέραν τού
(' ) Ή Ελβετία παράγει οίνους 1 έκατομ. έκατόλ-
λιτοα.
 30 ________ —
(ίπί· «τζόγι* |*ου, ξίρκς τίποτε ; άγ«πω τήν
iStW.vew». Λεν ν./ρ δ>.ω« προφ«4οει ο ί>υο-
τονής να τελειώο-ο ττ,ν φράοεν του, ότε ο φίλος
τού τρ«€? μ}& χον|ΐ*ουρ!ά *«> 'ον
άφίνει άπνουν.
Αύτό r,απορεί νά έγινεν, εγώ όμως όέν το πι-
οτεύω, έ/.τός εάν ύτο»^ωρ/.εν ότι ύπηρχον άλλπ
αίτια, άτινα ύπεκίνησαν τό άποτρόπαιον διάδημα
η οτι ό κακούργος ήτο φρενοβλαβής. Κατά πε­
ρίεργον όμως σύμπτωσιν μετά τινας ημέρας
όπου μο! εκαμνε την άνωτέρω διήγησιν, ετυχε
ν’ άναγνώσω είς ’Αθηναϊκήν τινα εφημερίδα τον
κάτωθι φόνον, τον όποιον διηγούμαι εν συντόμω,
καθ’ όσον ή έφημερίς αφιέρωνε τρεις η τέσσαρας
στήλας* τον διηγούμαι δέ διότι ευρίσκω είς
αυτόν την δήθεν άπόπλυσιν τής οικογενειακής
τιμής δι’ αίματος.
Εις εργατικός έχει τρεις θυγατέρας καί ενα
υιόν εικοσαετή περίπου.Ή μεγαλειτέρα Ουγάτηρ
.Θ
του είναι 19 έτών, μοδιστοοΰλα εϋειδεστάτη καί
ερωτευμένη μέ ενα κά'ποιον Μπισμπάρδην εκ
Ζακύνθου, τριακοντούτη έγγαμον καί ό'στις εχει
τό ελάττωμα, όπως γράφει ή έφημερίς, νά είναι
γυναίκας, δι' όν λόγον τά χαλα μέ την γυναΐκά
Π
του, ήτις έπί τέλους εγκαταλείπει την συζυγικήν
στέγην, οπότε ό Μπισμπάρδης εύρήκεν ευκαιρίαν
καί έγενίκευσε τούς έρωτάς του μέ την Γεωρ ·
γίαν, ήτοι την μοδιστροΰλαν των 19 έτών, ήτις
Α.
τον ήγάπα περιπαθέστατα άνταποκρινομένη εις
τον φλογερόν έρωτα οπού ήσθάνετο δι’ αυτήν,
είς ήν πάντοτε ύπέσχετο γάμον καί ήτις του
έδωκε την ευτυχίαν που είμπορει νά δώσ?) εν
κορίτσι. Ή οικογένεια τής νέας δικαίως καί
αρκετά έγκαίρως την ήρμήνευσεν ότι ώφειλε
ν’ άφήση τάς σχέσεις της μέ τον έκλεκτόν τής
καρδίας της, άλλ’ αύτη, είτε διότι ήτο πλέον
άργά, είτε διότι χωρίς αυτόν δέν ήδύνατο πλέον
νά ζήσν], έπέμενεν. Έπηκολούθησεν όθεν οικο­
γενειακή σκηνή ξυλοφορτώσεως, ήτις πλέον έπα-
ναλαμβανομένη συχνά, ήνάγκασε την Γεωργίαν
νά εγκατάλειψη την πατρικήν στέγην καί νά
μεταβή είς του έραστού της την οικίαν μέ τον
οποίον καί συμβιοΐ.
Επειτα άπ’ αυτά, άτινα διηγήθημεν μέ
ύφος αρκετά .... συμβολαιογραφικόν, ή έφη­
μερίς προσθέτει αυτολεξεί* «Μετά τινας ημέρας
ό άδελφός της την συναντά* γίνεται έκφρων,
άνασπα τεραστίαν άμφίστομον μάχαιραν καί
επιτίθεται κατ’ αυτής. Ή Γεωργία ήτις εύρί-
σκεται είς την οδόν τρέχει νά σωθή είς τό δω -
μάτιον, κλείει την θύραν* ό αδελφός της την
παραβιάζει, εισέρχεται καί συλλαβών την άδελ-
0ήν του από την κόμην, την ρίπτει χαμαί ύψών
διά τής άλλης χειρός τήν μάχαιραν. Φρικωδης
τότε έξετυλίχθη σκηνή.Ή Γεωργία εκβαλλουσα
-οεράς κραυγάς καθικετεύει τόν άόελφον της νά
μή τήν φονεύση. — Βοήθεια, βοήθεια, φωνάζει
άπελπις. Καί ή φωνή της πνίγεται είς την πρώ-
την μαχαιοιάν, τήν όποιαν λαμβάνει άπό τόν
αδελφόν της.—Μή, Άλέκο μου, μή μέ σκοτω-
νης καί έρχομαι στο σπίτι μας.Άλλ’ είναι πλείν
άργά* ό τρελλός άδελφός δέν είξεύρει τί κάμνει*
βυθίζει τήν μάχαιράν του πεντάκις είς τό ώοαΐον
σώμα τής άδελφης του ... ^
»Ό άδελφοκτόνος, τόν όποιον είδομεν εν τώ
κρατητηρίω, δικαιολογούμενος διά το έγκλημα,
υ.άς είπεν*—Άπό πολύν καιρόν αυτή αγαπούσε
τόν Μπισμπάρδην* εγώ έκαμα αυτό οπού έκαμ,α
γιά νά βγάλω τήν μουτζοΰρα πού μάς έβαλεν
όλων μ,ας.
.
»Ό γέρων πατήρ τής νέας όταν έπληροφορήθη
τά τού έγκλήματος, συντετριμμένος εκ τής
οδύνης ό ατυχής γέρων, αλλά καί υπερήφανος
διά τήν πράζιν του υιού του, τόν ήρπασε μέ
δάκρυα είς τούς οφθαλμούς καί άσπαζόμενο;
αυτόν τόν συνεχάρη, διότι άπέπλυνε τό στίγμα
τής οικογένειας των».
Έδώ άς διακόψωμεν τήν άφήγησιν τής
έφημερίδος.
Φρίκην εμποιεί αυτή ή δήθεν άπόπλυσις τού
οικογενειακού στίγματος, ήτις, έστε βέβαιοι, ούτε
είς αυτά τά αισχρά ήθη τής Κορσικής καί Κα­
λαβρίας άπαντα.
Χωρίς νά εξετάσωμ.εν άν αυτό οπερ συνέ-
βαινε μέχρι τής στιγμής τού φόνου είς τήν οικο­
γένειαν τής νέας ήτο άποτρόπαιος άτιμία, διότι
αυτού τού είδους τά πράγματα κάθε κοινωνία
τά βλέπει άλλέως, καί χωρίς ν’ άμφισβητήσωμεν
ότι αί βάσεις τής ηθικής κάθε προωδευμένης νεω-
τέρας κοινωνίας είναι οπωσδήποτε αί ίδιαι, εν
τουτοις τολμώμεν νά ρίψωμεν επί τάπητος τήν
ιδέαν ότι αυτό όπερ συνέβη είς τήν έν λόγω οι­
κογένειαν, ήτο έν άπλοΰν άτύχημα καί τίποτε
περισσότερον, τό όποιον μάλιστα δέν έπρεπε
ν’ άνησυχήστρ κανένα άπολύτως.
Λέγομεν δέ τούτο,καίτοι γνωρίζομεν κάλλιστα
ότι αυτή ή ιδέα είναι αυτόχρημα άπορρι-
πτέα, προκειμένου μ,άλιστα περί κοινωνίας οϊα ή
ήμετέρα, ήτις καλώς ή κακώς κατακρίνουσα τήν
διαγωγήν τής μ.εγάλης αδελφής εντελώς άδικεϊ
νομίζουσα άτίμ,ους καί τάς μικροτέρας άδελφάς,
τους γέροντας γονείς καί αυτόν τόν αδελφόν.
Τχοτιθνίτω τδ ό'ντι «τι u.U οϊκογ<ν£Ι« |ν
Ελλάδι έχει τρία ή τέσσαρα κορίτσια καί οτι
______________________ Η BIO ΠΑΛΗ
συνέβαινεν εις αυτήν 5,τι εις την τής Γεωργίας*
χάνεις γαμβρός ίσως δεν θά έκαμνε την άπόφασιν
να είσέλθη εις αυτήν την οικογένειαν, την οποίαν
ή κοινή γνώμη αδικούσα καταδικάζει καί
άνακηούττει έπιληψίμου διαγωγής’ καί αύ-
του είσέτι του υιού ή κοινωνική ύπόστασις πα­
ραβλάπτεται εις τό ίδιον ζήτημα καί εις άλλα
είσέτι ίσως ουσιωδέστερα.
Ή κοινωνία λοιπόν αύτή ή ιδία έπεζήτει έμ.-
μέσως την σκηνήν τού ανωτέρω κακουργήματος,
ό'πως ευχαρίστως χειροκρότηση τήν διά τού
αίματος έπανορθουμένην τιμήν, μέ τρόπον όμως
άνήκουστον καί θηριώδη. Παρακαλώ δέ πιστεύ-
σατε ό'τι ήτο σωστή ή φράσις τού αδελφού είπόν-
τος «εγώ έκαμα αυτό ό'που έκαμα γΐά νά
βγάλω τήν μουτζοΰραν πού μάς έβαλε», μέ τήν
διαφοράν όμως ό'τι έβγαλε τήν μουτζοΰραν διά
νά τήν βάλν] είς ολόκληρον τήν . . . κοινωνίαν.
.
Διισχυοιζόμενοι άρα ό'τι τό διάβημα τής
Γεωργίας ώς προς τήν οικογένειαν ήν άπλούν
.Θ
ατύχημα, δέον νά κάμωμεν διάκρισιν καί νά
φαντασθώμεν τήν ύπόθεσιν ξένην εις τό κοινω­
νικόν περιβάλλον, όπως τούτο δυστυχώς είναι
σήμερον παρ’ ήμΐν* ποιοΰντες δέ αυτήν τήν διά-
κρισιν έχομεν υπέρ τής ένεργείας τού θύματος
Π
τού νά έγκαταλείψη δηλαδή τήν οικογενειακήν
στέγην, πρώτον, τό εύαίσθητον καί άκαταλόγι-
στον τού χαρακτήρος τού κατακυριευομένου ύπό
του πάθους του έρωτος, καί δεύτερον τήν ηλικίαν,
Α.
ήτις ήτο τοιαύτη, ώστε ούτε λογικόν ούτε δί­
καιον ήτο νά έπιβληθή άλλος τις, έστω καί
άδελφός, εις ζήτημα παρόμοιας φύσεως εντελώς
άτομικόν, είς τό ό'τι καλείται εγώ, προσωπική
έλευθερία καί άνθρωπίνη ύπαρξις. Αλλά τί
σημαίνουν αύτά σχετικώς μέ τούς πολλούς καί
ίδιοι τά άνώτερα κοινωνικά στρώμ,ατα. άτινα
κατά διαβολικήν σύμπτωσιν εύρίσκονται έκτος
παρομοίου κινδύνου καί άτινα συνήθως όμού μέ
τούς πολλούς χειροκροτούν έκ τού άσφαλοΰς τήν
άπλοϊκότητα καί ειλικρίνειαν τής εργατικής τά-
ξεως, ήτις εις τάς κοινωνικάς της συνθήκας ικα­
νοποιεί τουλάχιστον τό ζήτημα τής τιμής ; . . .
Άφ’ ό'του ό κόσμος είναι κόσμος καί αί άν-
θρώπιναι υπάρξεις οπωσδήποτε τοιαυται, υπάρ­
χουν κοινωνικαί συνθήκαι άπαντώσαι παντού
καί πάντοτε, τών οποίων ή ρήξις είναι χίμαιρα
άπραγματοποίητος, δ'σα δέ έλέχθησαν, λέγονται
καί θά λεχθώσι σχετικώς μέ αύτά μόνον τά
αίτια, θά δείξωσι φαεινότερον, ποτέ όμως, έστε
βέβαιοι, δέν θά καταλήξουν είς συμπεράσματα
τελικώς διοροοΰντα τά ίσως άλογα καί κακά,
μερικώς όμως άπαραίτηια είς τό νά ύπάρχωσι
31
καί νά διαρρυθμίζωσι τήν κοινωνικήν ζωήν όπως
είναι, ήτοι άομονική μέν φαινομενικώς, άναλυο-
μένη δέ όπως άπό τον Max Nordau είς τά
«Κατά συνθήκην ψεύδη» πραγματικώς γελοία,
άνιαρά καί άνούσιος, άληθινή κωμικοτραγωδία
ψεύδους, υποκρισίας καί εγωιστικής αίσχρότητος.
Είναι εύκολον νά ρίπτωνται ίδέαι όσον άφορα είς
τό ζήτημα τούτο καί άοκεταί έχουν μέχρι τοΰδε
ριφθή, ώς επί τό πλεΐστον δέ όταν είναι άκα-
τάληπτοι, είναι σπουδαία», καί φιλοσοφικαί, όταν
δέ καταληπταί, ίσως γελοϊαι καί τετριμμέναι.
'Όταν εις πολύ πλούσιος κάμνν] ανοησίας
προς ίκανοποίησιν τών όρέξεών του, γελοίων ή
μή, ό πολύς κόσμ.ος θαυμάζει, έπιδοκιμάζων μέ
καλοκάγαθον απλοϊκότητα καί φρονών μ,ετά
πεποιθήσεως τάς άνοησίας αύτάς απλώς ιδιο­
τροπίας’ τουναντίον δέ θεωρεί τρελλόν ή τουλά­
χιστον άνισόρροπον εκείνον, όστις χωρίς νά είναι
πλούσιος κάμνει κάτι καινοτομών, χωρίς επί
τέλους νά λάβν] μέρος καί τό χρήμα, τό όποιον
υποτίθεται οτι δέν τό έχει. Ό,τι συμβαίνει είς
τά άτομα, συμβαίνει καί είς τά κοινωνικά στρώ­
ματα. Οί περιστοιχιζόμενοι πλούσιοι άπό όλας
τάς ματαιότητας είςάντικείμενα καί ήθη ύπουλα,
φαινομενικώς δ'μως πλήρη άπό· εύγενή μειδιά­
ματα καί άγγελικήν άγάπην καί φιλανθρωπίαν,
κατά βάθος δέ άκολασίαν, συμφέρον καί έγωϊ-
σμόν, άναμεμιγμένα συχνάκις μέ παντελή έκλυ-
σιν ηθών καί ούτως είπείν άνευ ιερού καί οσίου’
έν τούτοις ό'μως παρατηρήσατε έπισταμένως καί
μελετήσατε τούς πολλούς πώς τά βλέπουν αύτά’
είμαι βέβαιος ό'τι δέν θά βραδύνετε νά διακρί-
νητε ό'τι ό'λα αύτά τοις φαίνονται άπλώς ίδιο—
τροπίαι, έστω καί εάν περικλείουν σκανδαλώδη
καί άρρητα άποτελέσματα διαγωγής εντελώς
κατακριτέας καί πράξεων προβλεπομένων ύπό
τού ποινικού νόμου καί κεκαλυμμένων μ’ όλα
ταΰτα ύπό πραγματικής πυκνής μουντζούρας.
Κατά παρόμοιον τρόπον ή περιστοιχίζουσα τήν
κατωτέραν κοινωνίαν οδυνηρά βιοπάλη καί συχνά
παντελής άνέχεια καί κακομοιριά μέ ήθη όμως
άνοήτως ίπποτικά, φαινομενικώς δέ ώς προς τούς
πολλούς πλήρη χαμέρπειας καί ίσως άνηθικότητος
παρατηρεΐται,ότι αυτοί οι ίδιοι, επειδή δέν δίδουν
προσοχήν, δέν βλέπουν είς ό'λα αύτά τίποτε, καί
εάν διακρίνωσι κάτι έπειτα άπό πολύν θόρυβον
καί αιματοχυσίαν, τοΐς φαίνεται άνόητον καί
τρελλόν καί όχι άξιον μελέτης.
"Οταν είς άδελφός χωρίς κανέν δικαίωμα
άπολύτως φονεύγι τήν αδελφήν του μέ άνήκου­
στον τρόπον άπανθρωπίας καί σκληρότητος*
ό'ταν είς πάτήο, υπερήφανος διά τήν πράξιν
 Η ΒΙΟΠΑΛΗ
-oC υίοϋ του φονίύσκντος την ά^λφην του, τον
*»*4ζητ«. «υγλ«ίρων «ύτόν δταν ο τύπος
Λ 6U «1τ* δέν ρΜ*? τ4 πποτροποαον χ«-
*ούργηω« καί την πρωτοφανή βηριωδιαν όταν
οΐ Ενορκοι φερό(χενοι επιεικώς τυχόν χαρι„ωνται,
διότι πρόκειται περί κακώς εννοούμενης οικογε­
νειακής' τιμής* εκεί ζητήσατε επίσης τό άνοητον
καί τό τοελλόν !
ιοο imm βοιπααλιζτλι ειζ παριςιους
ΑΝΕΤ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Τό νά θέλουν να έργασθούν καί νά μη ευρί­
σκουν εργασίαν εκατόν χιλιάδες ανθρωπίνων
υπάρξεων εν Γαλλία, έν τη πλούσια καί προω-
δευμενη αυτή χώρα, τώ όντι είναι θλιβερόν,
τόσον μάλιστα περισσότερον θλιβερόν καί άπί-
στευτον, καθ’ όσον οΐ έν λόγω ύπό κακής τύχης
.
κατατρυ/όμενοι βιοπαλαισταί άλγοΰν άεργοΰν-
.Θ
τες εις Παρισίους, εις την πρωτεύουσαν τών
πρωτευουσών, εις την ψυχήν τής Γαλλίας.
Είναι γνωστόν ότι διά τάς πλείστας έργα-
τικάς τάξεις εις Παρισίους οί θερινοί μήνες
δίδουν ημέρας άπογοητεύσεως καί απραξίας.
Π
’Αποτέλεσμα βεβαίως τής εξόδου τών εύπορου*
σών τάξεων τών άποχωριζομένων επί τινας
εβδομάδας ή μήνας την παρισινήν θερινήν . . .
Α.
μονοτονίαν διά νά μεταβουν εις τάς έξοχάς, είς
τά βουνά ή παρά τήν θάλασσαν, ίνα τέλος ελευ­
θέριος άναπνεύσουν άναζωογονούμεναι καί άνα-
παυόμεναι έκ τής Παρισινής κινήσεως.
Ή έξοδος δ'μως αύτη επιφέρει διά τούς πλεί-
στους τών εργατικών, όπως τήν καλούν, τήν
«πεθαμένην εποχήν» (morte saison).
Εφέτος δυστυχώς φαίνεται, κατά τό λέγειν
τών Γαλλικών εφημερίδων, αύτή ή «πεθαμένη
εποχή» εύρε περισσοτέρους . . . πελάτας άπό τά
τελευταία ετη, διότι υπάρχουν ηδη τάξεις τινές
έργατικών είς Παρισίους ως αί ράπτριαι έργά-
τιδες, έκ τών όποιων 50 °/0 εΰρίσκονται άνευ
εργασίας. Τά δε χειρότερον είναι τό ότι πι­
στεύεται ότι ή κρίσις τής εποχής τής άπραξίας
κατα το παρόν έτος δεν θά λήξη διά τής παλιν-
νοστήσεως είς τά ϊδια τής Παρισινής άνθρωπο-
πλημμύρας, διότι έξαιρετικώς έφέτος οι μή εύ-
ρίσκοντες έργασίαν βιοπαλαισταί ύπερέβησαν τά
όρια.
Τα καθαρώς δε οικονομολογικά αίτια τής
καταστάσεως ταύτης είναι τά εξής :
1°ν) Ή συσσώρευσις είς Παρισίους έκ τής
λοιπής Γαλλίας εργατών περισσοτέρων τών
άναγκαιούντων, ίσως εξ αφορμής τών ύπερ-
πληθυνθέντων Γραφείων Τοποθετήσεων (Bu­
reau cle placement). Ή πληθώρα δε αύτή
τών εργατών, οϊτινες φυσικά ζητουν νά το­
ποθετηθούν, επιφέρει τήν ίκπτωσιν τών ημε­
ρομισθίων (ό νόμος τής ζητήσεως καί τής προσ­
φοράς). Αύταί δέ αί εκπτώσεις τών ημερομι­
σθίων, ως γνωστόν, επιφέρουν επίσης τάς συχνάς
έν Παρισίοις απεργίας.
2ον) Τό φαινόμενον τής υπερπαραγωγής
(Slirproduction), διότι έφθασε νά κατασκευά­
ζουν σήμερον είς οκτώ ώρας εκείνα, ατινα πρό
τινων μόλις έτών κατεσκεύαζον είς 12 καί 14,
έξ ου όλιγώτεροι έργάται καί μεγαλειτέρα παρα­
γωγή. ‘Ως έκ τούτου δέ, έν ω ή παραγωγή
ηύξησεν, ό αριθμός τών εργατών εις Παρισίους
πρό εικοσαετίας καί πλέον διατηρείται ό ίδιος.
«L A GUERRE EC0N0MIQUE»
Βιβλίον υπό τον τίτλον αυτόν« *0 Οικονομικός Πόλεμος»
έκδοθήοεται προσεχώς εις Παρισίους. Τό βιβλίον τοΰτο τoC
κ. ‘Οδ. Μ. Καλοκαιρινού εν έκτάσει θά πραγματεύηται,
άναλΰον τό δύοκολον πρόβλημα του διενεργουμένου οίκονο-
μικοΰ πολέμου, τον άληϋώς άνέκαθεν υφισταμένου, ηδη
δε τα μάλιστα έντέχνως συστηματοποιηθέντος μεταξύ δχι
μόνον τών έν κοινωνίαις βιονντων ατόμων, άλλα, και μεταξύ
τών εν επικρατείαις ζωσών κοινωνιών.
Τό άφθονον χναιμον τον ανθρωπίνου αίματος γενικώς
πιστεύεται σήμερον άπό τους κοινωνιολόγους και οίκονομο-
λόγους τής *Εσπερίας, δτι έπαυσε πλέον άμέσως νά έπιφέρη
τα αποτελέσματα, άιινα ζητεί εν έθνος προς ϋπαρξιν και
διατήρησιν αντοϋ τον ίδιου και τής εθνικής τον νποοτά-
σεως — δπως θά έλέγωμεν ημείς οι *Ελληνες— είς τό ζή­
τημα τής θρησκείας, τών προγονικών του παραδόοετον
και τής φυλής τον τήν αιώνιον μονιμότητα.
*0 κρότος τών τηλεβόλων, λέγουν, κατά τον εικοστόν
αιώνα έχει πολύ όλιγώτερον καταστρεπτικά άποτελέαματα,
καθ δσον αί μάχαι διεξάγονται περισσότερον έπιοτημονικώς
μετενεχθεΐσαι επι εμπορικών και βιομηχανικών πεδίων,
οπού διά να πο).εμήοη τις και έξέλθη νικητής δέον νά είναι
(οπλισμένος^ όπως οί αντίπαλοί του, δηλαδή με δπλα συ­
στήματος άντοΐΚονομικο#; τοΟ οποίον τά λαμπρά απο­
τελέσματα δίδουν την ευημερίαν και καθιοτώοιν έδραιοτέρας
τας βάσεις τών εθνών τών άναγνωρισάντων εγκαίρως τήν
απονδαιότητα τής χρήαεως αυτών. Παραδείγματος χάριν ή
Γαλλία σήμερον περισσότερόν λαμβάνει υπ' δψιν τήν εμπο­
ρικήν και βιομηχανικήν Γερμανίαν άπό τήν στρατιωτικήν
τοιαντην. Ο ,τι συμβαίνει είς τήν Γαλλίαν, κατά τρόπον
εν^λώς παρόμοιον συμβαίνει και είς άλλα κράτη, ημείς δε
°ι, ΕΜψΚ ηδη ήρχίοαμεν νά νφιατάμεθα κυρίως εν Αί-
γυπτω εχθροπραξίας, ώς γνωστόν, γερμανικός.
«Η ΒΙΟΠΑΛΗ»
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ
Γοαφετον οδός Κάνιγγος 29 — ΆΘΛναι.
AAAJHYO^^

i*' <d. Βασ. είς 'Αλεξάνδρειαν. — Ή παρατήρηοίς σας

Α* ΓΕΩΡ. Ι10Μ0ΝΗΣ
πολύ όρ&ή. Άπεφασΐααμεν να δεχΰ·ώμεν μόνον έξαμήνους |g|jjfr) 5%ΔΑΜΑΝ'ί'ΟΠΟΛΗ(Σ;
ουνδρομάς, διότι ή * Βιοπάλη» μετά 6 μήνας ι?ά άλλάξη
δρονς καί &ά εχδίδεται άπαξ τής έβδομάδος. ΤΗΣ λ. Μ. TOT Β Α Σ i A EQ Σ
Καν Γεώργιον 'Αποοτολάχην έμπορον, εις *Ηράκλειον 47 ΟΔΟΣ ΕΡΜΟΥ 47
Κρήτης.—Σάς ενχιχ/ριοτοϋμεν θερμώς διά την καλωαννην A<S>X?XST.A.Z
ήν εϊχετε νά άναλάβητε την αντιπροσωπείαν τοΰ φύλ­
λου μας.
Κον Κ. Κ. εις Θεσσαλονίκην.— Την σχετικήν μελέτην
περί τής εταιρείας σας &έλομεν σάς άποοτείλει κατά τά ΑΝΤΏΝΙΟΣ ΒΑΡΒΑΡΡΗΓΟΣ
μέσα Αύγουστον.
Κ09 Ν. A. είς Πορτ-Σάΐδ. — Σάς εύχαριστοΰμεν διά ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
τάς φροντίδας σας, περιμένομεν άπάντηαιν. ΠΛΑΤΕΙΑ ΙΕΡΟΥ ΛΟΧΟΥ
Κ09 Ε. Δ. είς Σύρον. — Ή μελέτη σας δεν &ά δημο­
σίευση ως μη ουνάδανοα προς τά είδος τοΰ φύλλου μας.
Κ09 I. Ν. είς Πάτρας. Φρονοΰμεν ότι at ελπίδες σας ΣΙ AH ΡΙΚΑ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ, ΟΙΚΙΑΚΑ ΣΚΕΥΗ ΚΛΙΙ.
είναι άνώτεραι των ίδικών μας' εν πάση περιπτώαει δεν
εΰρίοκομεν λόγους νά σάς εύχαριοτήοωμεν. . .
Κον Ίω. Φιλ. είς Λωξάντην. Ή «Βιοπάλη» &ά έχδί- ΜΕΓΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ
δηιαι προς τό παρόν είς 2 χιλιάδας αντίτυπα και $α διε-
νεργη&ή χωριστά εκδοσις διά τούς κ. κ. ψοιτητάς με
συνδρομήν ακόμη μικροτέραν.
ΑΠΟΙΚΙΑΚΩΝ ΕΙΔΩΝ
π. Θ A Ν Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ

. * *θδάς Αΐάλον 183. ’Αβηναε.

.Θ
\wm θεθιοροιιοπθς
Καθ’ ον χρόνον υπάρχουν εν 'Ελβετία εργοστάσια
σοκολάτας ώς αυτό του Καγίέ, το όποΓον εφθασεν
έτησίως νά κάμη τζίρο 420 εκατομμυρίων (δσον
Π
σχεδόν ό Ελλάνικος προϋπολογισμός), μοΰ φαίνεται ΓΩΝΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΥΣ-ΗΗΕΙΡΟΥ. ΑΘΗΝΑΙ
ότι το μόνον εν τή 'Ανατολή ΜΕΓΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΝ
ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ του κ. Δηρητρίον Πανλίδον
είναι όχι μόνον επαινετόν καί αξιοθαύμαστου, ώς
ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ
Α.

προξενούν αληθώς τιμήν τώ Έλληνικώ όνόματι και

τη Ελληνική βιομηχανία, άλλα καί τά μάλιστα άξιον
μεγαλειτέρας προσοχής καί έκτιμήσεως έκ μέρους τοΰ
ΠΕΤΡΟΥ" ΒΑΣΙΛΕΙΟΤ
κοινού διά τά καθ’ 3λα τέλεια καί εύγευστα προϊόντα ΟΔΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΑΙΟΛΟΥ ΓΩΝΙΑ)
του τα ερχόμενα είς ισην μοίραν ώς προς την -ποιό­
τητα μέ αυτά των εργοστασίων Καγ)έ, ώς τουλάχι­
Τό φαρμ.ακεΐον τοΰ κ. ΚΗ· Οα,οέΧββου
στον έπιμαρτυρουσι τά είς το εργοστάσιου Δ. Παυ-
λίδου απονεμηθέντα χρυσά βραβεία των μεγαλειτέρων προμηθεύεται πάντοτε φάρμακα έκ των καλλί­
διεθνών εκθέσεων. I. Γ. Κ. τερων εργοστασίων τής Ευρώπης,
Παρακαταθήκη όλων των (specialities) ειδι­
κοτήτων.
Ή εκτελεσις των συνταγών έπιμελεστάτη.
ΑΘΗΝίϊΚΗ ΕΚΠΟΠΚΗ ΠΟΛΗ
ΕΤΟΣ 80Ν 1907—1908 Μέ 18—20 δραχ. το ζεύγος ευρίσκετε πάν­
τοτε £τ&ιμα καλά υποδήματα είς τοΰ
ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ
Γ. ΜΟΓΓΙΕΡ
ΤΑΞΕΙΣ ΤΡΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΑ! οδίκ· Σταδίβν 22.

ΤΒΛΕ1Α ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ SBKQS ΓΑΟΣΣίΙΝ

ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟΝ ΚΤΑ· «Η ΒΙΟΠΑΛΗ»
Πάσα άλλη σχετική πληροφορία διά την Στολήν ΕΦΗΜΕΡΙΕ (0IIQNIIH (II ΠΙΟΤΤΟλΟΓΙΙΗ
δίδεται έν τφ ΓραφΗφ Σχολίίς, οδός
idptxiSov άρεθ. 8, παρά τοίτς Άγίονς θεβ- ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ε1ΑΜΗΝΟΣ ΔΙΑ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΔΡ. 4,60
δώρονς. ΆΘΑναε. ΓΡΑΦΕΙΟ^ ΟΔΟΣ ΚΛΝ1ΓΓΟΣ 29
 ΑΡΘΡΑ ΑΗΜΟΣΙΕΥΘΗΣΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ

οέχονο,ν.χά · · · · άνο«ονόμητ«. Πώς «μοβλέηοντ.ι ocxo-

— «Κχονομιχ* · __"A(>#nov ‘Ελβετού οίκονομολογον. , ,
_,Μ μΤχβ*LT'Vtoi** τρ««ε?* x*JS Κλλάδο5 *«.ot οιχονο-

_ ·Κτ^ε^ΓΒ^νί?χ*ν?χ»ί x«i ’EJ*«0pc*«<.

_ oi “Κλληνε? είμεθ* oxwj.oo? λαός η ^ ;
_ ο αοβκχλιομό* x*i x* δημοκρατία «ολιχευματα.

rS »«4-^»’
τοώτης.
— Μαχρκ έπίβτημον'.χή ανάλυσες του έρωτος.
— Ό έκφυλεσμός καε πώς ο Max Nordau γενεταε έκφυλος.
— Περί των οικονομικών σχεσεων Αγγλίας καεε Γαλλεας.
— 'II Έλλ^νεκή σταφεδοπαραγωγή·
— Ή βεομηχανέα των ςενιον κα'ε ή Ελλάς.

.
.Θ
ΛΕΩΝ Μ· ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ
ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΙ
sim? εϊοομος μικος
ΥΦΑΣΜΑΤΩΝ
(Δίπλωμα άριότενόεως)
>*
Α. ΦΕΡΕΤΟΠΟΓΛΟΓ
Π
επί έξαετίαν σπούδασα; tv Ελβετία καί Βέλγιο),
αναλαμβάνει καί έκτελεΓ παντός είδους ηλεκτρικά; ΟΔΟΣ ΑΙΟΛΟΥ 66
εγκαταστάσεις, άντιπροσωπεύων μεγάλα Ευρωπαϊκά
εργοστάσια μηχανημάτων νέων εφαρμογών καί ίδίρι
τάφορώντα εις την ήλεκτροτεχνουργίαν. Μεγάλη άποθήκη ναι συλλογή τσοχών
Α.

και κασμηρίων των καλλίτερων ευρω­

παϊκών Εργοστασίων και τό κυριώτερον
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ συμφωνούσα με όλων τά γούστα και μέ
ΓΙ' I» όλων τά βαλλάνηα.
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΕ
ΓΕΝΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ '
ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΠΑΣΗΣ ΣΓΜΠΑΣΕΩΣ, ΕΜΠΙΣΤΕΓΓΙΚΗΣ |]
ΟΙΚΟΣ ΙΔΡΥΘΕΙΣ ΤΟ» 1880 ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ή ΤΕΧΝΙΚΟΓ ΕΡΓΟΓ |
113 ΟΔΟΕ ΑΙΟΛΟΓ 113 & ΒΓΣΕΗΣ 6
ΓΡΑΦΕΙΑ !
-S(§)
ΣΙΔΗΡΟΠΩ Λ ΕΙΟΝ
ϊYB8A1EQN&ΤΕΧΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ|
ΤΜΗΜΑ ΥΑΛΙΚΩΝ
Μ. 4. 111411©ESW4<§lf !
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΕ !
Είδη οικοδομών.εξαρ­ Ειδικό της εις άγ- Πρακτορεΐον τής Γαλλικής ’Ασφαλιστικής Εταιρείας j
τήματα επίπλων, μα­ γλικά σερβίτσα τραπε'- Ο “ΦΟΙΝΙΞ,, ΛΘΗΝΩν-ΠΕΙΡΛΙίΐΣ I
γειρικά σκεύη, λεκάναι ζης, είδη ύάλινα καί
αποχωρητηρίων, θερμά· ειλικα τμήματα
κρυστάλλινα,δίσκοι διά­
στραι, μουσαμάδες, μα- Μεταλλείων και Μετάλλευμάτων,- Μηχανικόν και Άρ~ Ι|
φοροι, είδη επηργυρω- χιτεκτονικον. - Υδραυλικόν* - *Αναλήψεων ασφαλών Ι|
χαιοοπήρουνα διάφορα μ£να, λάμπαι επιχειρήσεων.- Κτηματικών Συναλλαγών. - ίίαρο- |
κ.τ.λ. χή·, ενυπόθηκων Δανείων, - 11αραγγελιοδο- \
κ.τ.λ.
χικόν. - Πληροφοριών, - Άντιπροοω- .|
■ΟλΙΣΙΣ AUlVIiai ΚΑΙ ΧΟΧΜΚΙΙΣ τχειών και Ανταποκρίσεων. ,? |j