Giảng viên: ThS.

Phạm Đức Chung

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Email: chungpd@neu.edu.vn

1
2
 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012

 Luật cán bộ công chức 2008

 Luật viên chức 2010

 Luật tổ chức Chính phủ 2014

 Luật khiếu nại 2011

 Luật tố cáo 2011

 Luật tố tụng hành chính 2010

3
Chiến sĩ cảnh sát giao thông đang làm nhiệm vụ
phát hiện thấy một cô gái trẻ điều khiển xe máy
tham gia giao thông, đang chở một người không
đội mũ bảo hiểm.

4
a) Hành vi không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao
thông có phải là hành vi vi phạm hành chính không?
b) Chiến sĩ cảnh sát giao thông phải làm gì trong tình
huống trên?
c) Hành vi của cô gái có thể phải gánh chịu các hình thức
trách nhiệm pháp lý nào?
d) Nếu không đồng tình với hành vi của chiến sĩ cảnh sát
giao thông, cô gái có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi
của mình

5
6
Ngành Luật hành chính là tổng hợp
những quy phạm pháp luật điều chỉnh
các quan hệ xã hội phát sinh trong
quá trình thực hiện hoạt động chấp
hành và điều hành của các cơ quan
nhà nước đối với mọi lĩnh vực đời
sống xã hội.
QHPL HC: Bên điều hành – Bên
Chấp hành

7
 Các quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động chấp hành và
điều hành của các cơ quan quản lý nhà nước khi thực hiện việc
quản lý nhà nước đối với mọi mặt của đời sống xã hội.
 Các quan hệ trong hoạt động tổ chức và công tác nội bộ của
các cơ quan quản lý hành chính nhà nước
 Những quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành
phát sinh trong hoạt động tổ chức và công tác nội bộ của các
cơ quan kiểm sát, cơ quan xét xử, cơ quan quyền lực
 Một số quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành
khi các cơ quan nhà nước không phải là cơ quan quản lý và
một số tổ chức chính trị - xã hội được trao quyền thực hiện
một số chức năng quản lý nhà nước cụ thể.

8
9
10
 Cácnguyên tắc cơ bản
 Quy định Thủ tục hành chính
 Quy định các cơ quan hành chính Nhà nước
 Quy định cán bộ, công chức và viên chức
 Quy định tổ chức xã hội, công dân, người nước
ngoài
 Quy định trách nhiệm hành chính
 Quy định khiếu nại, tố cáo
 Quy định khởi kiện vụ án hánh chính

11
12
13
Cơ quan hành chính nhà nước là một bộ phận của bộ
máy nhà nước do Nhà nước lập ra để thực hiện chức
năng quản lý hành chính nhà nước. Đó là những cơ
quan thực hiện các hoạt động chấp hành, điều hành
các mặt hoạt động của đời sống xã hội.

14
15
Đặc điểm chung:
 Có quyền lực Nhà nước
 Gồm nhiều cơ quan
 Có cán bộ, công chức làm việc
 Hoạt động theo các nguyên tắc chung thống nhất
Đặc điểm riêng:
 Hoạt đông quản lý hành chính Nhà nước mang tính
chấp hành điều hành.
 Có quan hệ trực thuộc với nhau: “song trùng trực
thuộc”.
 Có đơn vị cơ sở trực thuộc (trường học, bệnh viện,
viện nghiên cứu)

16
17
 Cơ quan Hiến định và cơ quan Luật định
 Cơ quan hành chính ở TW và cơ quan hành chính
ở địa phương
 Cơ quan có thẩm quyền chung và cơ quan có thẩm
quyền riêng
 Cơ quan có chế độ thủ trưởng và chế độ tập thể

18
19
Chính phủ là cơ quan
chấp hành của Quốc hội
và là cơ quan hành chính
nhà nước cao nhất của
nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt nam.

20
 Bộ, cơ quan ngang Bộ là cơ quan có thẩm quyền
quản lý ngành (kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh,
quốc phòng...) hoặc lĩnh vực (tài chính, lao động,
kế hoạch...) trên phạm vi cả nước.

21
22
23
Giống nhau: đều thực hiện 1 cộng việc nhất định,
đều nhận lương, đều chịu sự quản lý của người sử
dụng lao động…
Khác nhau:
 Luật điều chỉnh
 Sự điều chỉnh: bình đẳng thỏa thuận, mệnh lệnh
 Thực hiện công việc: có quyền lực nhà nước để
thực hiện công vụ

24
Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê
chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm
kỳ trong cơ quan của Nhà nước, tổ chức chính trị - xã
hội, nằm trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách
nhà nước. Điều 4 Luật Cán bộ, công chức 2008

25
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng,
bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ
quan của Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội và trong
biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Điều 4 Luật Cán bộ, công chức 2008

26
 Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng
theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp
công lập theo chế độ hợp đồng làm việc hưởng
lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập
theo quy định của pháp luật.

Điều 2 Luật Viên chức 2010

27
Ngạch là tên gọi thể hiện thứ bậc về năng lực và trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ của công chức.
Bổ nhiệm là việc cán bộ, công chức được quyết định giữ một chức vụ
lãnh đạo, quản lý hoặc một ngạch theo quy định của pháp luật.
Vị trí việc làm là công việc hoặc nhiệm vụ gắn với chức danh nghề
nghiệp hoặc chức vụ quản lý tương ứng, là căn cứ xác định số
lượng người làm việc, cơ cấu viên chức để thực hiện việc tuyển
dụng, sử dụng và quản lý viên chức trong đơn vị sự nghiệp công
lập.
Tuyển dụng là việc lựa chọn người có phẩm chất, trình độ và năng
lực vào làm viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập.
Hợp đồng làm việc là sự thỏa thuận bằng văn bản giữa viên chức
hoặc người được tuyển dụng làm viên chức với người đứng đầu
đơn vị sự nghiệp công lập về vị trí việc làm, tiền lương, chế độ đãi
ngộ, điều kiện làm việc quyền và nghĩa vụ của mỗi bên.

28
Giống nhau:
 Làm việc và nhận lương từ quỹ của đơn vị sự nghiệp
công lập
 Đều có thể được tuyển dụng
 Đều phải là công dân Việt Nam
Khác nhau:
 Công chức có thể được bổ nhiệm (Viên chức chỉ có thể
thông qua tuyển dụng)
 Công chức có thể làm việc tại các cơ quan Nhà nước
(Viên chức chỉ làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập)
 Công chức thực hiện công việc mang tính chất quản lý,
Viên chức thực hiện công việc gắn với một nghề nghiệp.

29
 Điều 8,9,10

Điều 16

Điều 11-14

Điều 11-15

30
Cán bộ (Điều 78) Viên chức (Điều 52)
a) Khiển trách; a) Khiển trách;
b) Cảnh cáo;
c) Cách chức;
d) Bãi nhiệm d) Buộc thôi việc
Công chức (Điều 79) Người lao động (Điều 22 BLLĐ)
a) Khiển trách; a) Khiển trách
b) Cảnh cáo; b) Kéo dài thời hạn nâng lương
c) Hạ bậc lương; c) Sa thải
d) Giáng chức;
đ) Cách chức;
e) Buộc thôi việc.

31
32
 Khoản 1, Điều
2 Luật xử lý
VPHC 2012

Vi phạm hành chính là hành

vi có lỗi do cá nhân, tổ chức
thực hiện, vi phạm quy định
của pháp luật về quản lý Nhà
nước mà không phải là tội
phạm và theo quy định của
pháp luật bị xử phạt vi phạm
hành chính.
33
34
1. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình
thế cấp thiết;
2. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do phòng
vệ chính đáng;
3. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện
bất ngờ;
4. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện
bất khả kháng;

35
36
Trách nhiệm hành chính là trách nhiệm pháp lý
áp dụng đối với chủ thể có hành vi vi phạm hành
chính.

37
38
Điều 38. Thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân
Điều 39. Thẩm quyền của Công an nhân dân
Điều 40. Thẩm quyền của Bộ đội biên phòng
Điều 41. Thẩm quyền của Cảnh sát biển
Điều 42. Thẩm quyền của Hải quan
Điều 43. Thẩm quyền của Kiểm lâm
Điều 44. Thẩm quyền của cơ quan Thuế
Điều 45. Thẩm quyền của Quản lý thị trường
Điều 46. Thẩm quyền của Thanh tra
…
39
40
 Điều 3

41
 Điều 3

 Chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi

phạm hành chính do pháp luật quy định.
 Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt
một lần.
 Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm
hành chính thì mỗi người vi phạm đều bị xử phạt
về hành vi vi phạm hành chính đó.
 Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành
chính hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử
phạt về từng hành vi vi phạm;

42
Điều 5 Luật xử
lý VPHC 2012

43
 14 tuổi trở lên phải gánh chịu trách nhiệm hành
chính.
 14 -16 tuổi Lỗi cố ý
 16 -> Lỗi vô ý hay Lỗi cố ý
Tổ chức: hành vi vi phạm hành chính của những
người thuộc tổ chức khi thực hiện công việc của tổ
chức giao. -> Tổ chức gánh chịu TNHC

44
 Điều 21 - 27
Luật xử lý
VPHC 2012

Điều 28 - 37
Luật xử lý
VPHC 2012

Điều 89 – 96
Luật xử lý
VPHC 2012

Điều 119 Luật

xử lý VPHC
2012

45
Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
Xử phạt chính
a) Cảnh cáo;
b) Phạt tiền;
Xử phạt bổ sung
c) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề
có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; (1-24
tháng)
d) Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện
được sử dụng để vi phạm hành chính (sau đây gọi
chung là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính);
đ) Trục xuất.

46
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu;
b) Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng
không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với
giấy phép;
c) Buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô
nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh;
d) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng hoá, vật phẩm,
phương tiện;
đ) Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức
khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn
hóa phẩm có nội dung độc hại;
………
47
Biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn

Biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng

Biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc

Biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

48
1. Tạm giữ người;
2. Áp giải người vi phạm;
3.Tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính,
giấy phép, chứng chỉ hành nghề;
4. Khám người;
5. Khám phương tiện vận tải, đồ vật;
6. Khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính;
…

49
Điều 56 Luật Điều 57 Luật
xử lý VPHC xử lý VPHC
2012 2012

50
 Buộc chấm dứt hành vi vi phạm hành chính
được thực hiện bằng lời nói, còi, hiệu lệnh, văn
bản hoặc hình thức khác theo quy định của pháp
luật.
=> Yêu cầu chủ thể có hành vi vi phạm hành chính
phải lập tức chấm dứt

51
 Xử phạt vi phạm hành chính không lập biên
bản được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh
cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá
nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức. Không có
biên bản mà chỉ có QĐ xử phạt.
 Xử phạt vi phạm hành chính có lập biên bản
được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính
của cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không
thuộc trường hợp trên. Hồ sơ xử phạt: Biên bản,
QĐ xử phạt, các giấy tờ có liên quan khác…

52
 Biên bản: Điều 58
 Căn cứ để đưa ra quyết định xử phạt
 Quyết định xử phạt: Điều 68
 Ra quyết định xử phạt: Điều 67
 Thời hạn ra quyết định xử phạt: 07 ngày kể từ
ngày lập biên bản => ra quyết định xử phạt (Điều
66)

53
Thủ tục nộp tiền phạt: Điều 69
 Nộp tiền phạt tại chỗ cho người có thẩm quyền xử
phạt
 Nộp tiền phạt trực tiếp tại Kho bạc Nhà nước hoặc
nộp vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước
Trường hợp nộp tiền phạt nhiều lần: Điều 79

54
Thủ tục tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ
hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có
thời hạn: thu giữ giấy phép, chứng chỉ hành nghề
(Điều 80)
Thủ tục tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính: lập biên bản (Điều 81)
Thủ tục trục xuất: thông báo cho nước của người bị
trục xuất, cơ quan công an tiến hành thủ tục (Điều
84)
Thi hành biện pháp khắc phục hậu quả: người có
hành vi vi phạm gây ra hậu quả phải tự xử lý (Điều
85)
55
56
57
Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán
bộ, công chức đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi
hành chính của cơ quan hành chính nhà nước khi có
căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái
pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Khoản 1, Điều 2 Luật khiếu nại 2011

58
 Quyết định hành chính là văn bản do cơ quan hành chính nhà
nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà
nước ban hành để quyết định về một vấn đề cụ thể trong hoạt
động quản lý hành chính nhà nước được áp dụng một lần đối với
một hoặc một số đối tượng cụ thể.
 Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước,
của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước thực
hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của
pháp luật.
 Quyết định kỷ luật là quyết định bằng văn bản của người đứng
đầu cơ quan, tổ chức để áp dụng một trong các hình thức kỷ luật
đối với cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý của mình theo quy
định của pháp luật về cán bộ, công chức.

59
 Điều 7 Luật khiếu nại 2011

Điều 17 – Điều 26
Luật khiếu nại
2011

60
 Người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến người đã ra
quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có
hành vi hành chính
 Khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp
của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần
đầu
 Hình thức khiếu nại: thực hiện bằng đơn khiếu nại
hoặc khiếu nại trực tiếp.
 Thời hiệu khiếu nại: là 90 ngày, kể từ ngày nhận
được quyết định hành chính hoặc biết được quyết
định hành chính, hành vi hành chính.
 Khởi kiện hành chính ra Tòa
61
Tố cáo là việc công dân báo cho cơ quan, tổ chức,
cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm
pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân
nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích
của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công
dân, cơ quan, tổ chức.

Khoản 1, Điều 2 Luật tố cáo 2011

62
63
Tố tụng hành chính là việc Tòa án thụ lý để giải
quyết theo quy định của pháp luật tố tụng những
khiếu kiện của cá nhân, cơ quan, tổ chức hoặc
công chức.

64
65