2013 | PDF | 52 Pages

buihuuhanh@gmail.com
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n

Chñ tÞch Héi ®ång

TS. NguyÔn ThÕ Kû

Phã Chñ tÞch Héi ®ång

TS. NguyÔn Duy Hïng

Thμnh viªn
TS. NguyÔn An Tiªm
TS. khuÊt duy kim h¶i
nguyÔn vò thanh h¶o
 lêi nhμ xuÊt b¶n

§ång chÝ NguyÔn V¨n Cõ lμ mét chiÕn sÜ céng

s¶n kiªn c−êng, nhμ lý luËn xuÊt s¾c cña §¶ng vμ
c¸ch m¹ng ViÖt Nam, mét tÊm g−¬ng s¸ng ngêi vÒ
tinh thÇn phª b×nh vμ tù phª b×nh, ®· cã nh÷ng
®ãng gãp quan träng trong viÖc v¹ch ra chiÕn l−îc vμ
s¸ch l−îc cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, x©y
dùng §¶ng vÒ t− t−ëng chÝnh trÞ vμ tæ chøc.
Lμ Tæng BÝ th− cña §¶ng trong giai ®o¹n lÞch sö
®Çy biÕn ®éng vμ phøc t¹p, trong néi bé §¶ng vμ
phong trμo c¸ch m¹ng xuÊt hiÖn nh÷ng khuynh h−íng
kh¸c nhau, cã thÓ g©y chia rÏ, ph©n liÖt §¶ng, lμm suy
yÕu vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng, víi bót danh TrÝ
C−êng, ®ång chÝ NguyÔn V¨n Cõ ®· viÕt cuèn s¸ch Tù
chØ trÝch - mét t¸c phÈm lý luËn mÉu mùc vÒ tinh
thÇn phª b×nh vμ tù phª b×nh, do TËp s¸ch D©n chóng
Ên hμnh n¨m 1939.
Tuy ®−îc c«ng bè khi cuéc vËn ®éng d©n chñ ®·
b−íc vμo håi kÕt, nh−ng t¸c phÈm Tù chØ trÝch ®·
®¸p øng ®−îc yªu cÇu bøc thiÕt cña c¸ch m¹ng
"ch¼ng nh÷ng uèn n¾n nh÷ng lÖch l¹c trong phong
trμo d©n chñ, t¨ng c−êng sù thèng nhÊt ý chÝ vμ
hμnh ®éng trong §¶ng, mμ cßn lμ mét v¨n kiÖn tæng
kÕt nh÷ng kinh nghiÖm cña §¶ng trong thêi kú MÆt
trËn d©n chñ, lμ mét ®ãng gãp cã gi¸ trÞ vμo kho
tμng lý luËn vμ chÝnh s¸ch vÒ MÆt trËn thèng nhÊt
cña §¶ng ta", ®Ó l¹i nh÷ng bμi häc v« cïng quý gi¸
cho c¸ch m¹ng ViÖt Nam.

5
 "C«ng khai, m¹nh d¹n, thμnh thùc v¹ch nh÷ng
nhÇm lçi cña m×nh vμ t×m ph−¬ng ch©m söa ®æi, chèng
nh÷ng xu h−íng ho¹t ®Çu tháa hiÖp, nh− thÕ kh«ng
ph¶i lμm yÕu §¶ng, mμ lμ lμm cho §¶ng ®−îc thèng
nhÊt m¹nh mÏ. Lμm nh− thÕ kh«ng sî ®Þch nh©n lîi
dông, chöi rña vu c¸o cho §¶ng, kh«ng sî "nèi gi¸o cho
giÆc". Tr¸i l¹i, nÕu "®ãng kÝn cöa b¶o nhau", gi÷ c¸i vá
thèng nhÊt mμ bÒ trong th× hæ lèn mét côc, ®Çy rÉy
bän ho¹t ®Çu, ®ã míi chÝnh lμ ®Ó cho qu©n thï chöi
rña; h¬n n÷a, ®ã tá ra kh«ng ph¶i mét ®¶ng tiÒn phong
c¸ch m¹ng, mμ lμ mét ®¶ng ho¹t ®Çu c¶i l−¬ng".
§· h¬n 70 n¨m tr«i qua nh−ng t− t−ëng chñ ®¹o
trong Tù chØ trÝch vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ. HiÖn
nay, §¶ng ta ®ang tiÕn hμnh cuéc vËn ®éng x©y
dùng, chØnh ®èn §¶ng, thùc hiÖn viÖc kiÓm ®iÓm,
phª b×nh vμ tù phª b×nh, chèng nguy c¬ suy tho¸i vÒ
t− t−ëng ®¹o ®øc, lèi sèng cña c¸n bé, ®¶ng viªn; häc
tËp tinh thÇn kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng l¹i mäi
biÓu hiÖn c¬ héi chñ nghÜa, c¶ "t¶" khuynh vμ h÷u
khuynh, b¶o ®¶m tÝnh ®óng ®¾n trong s¸ng cña
®−êng lèi chÝnh trÞ lμ nhiÖm vô cÊp b¸ch, th−êng
xuyªn, nh»m x©y dùng §¶ng ta thùc sù trong s¹ch,
v÷ng m¹nh, n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vμ søc
chiÕn ®Êu cña §¶ng, "xøng ®¸ng lμ ng−êi l·nh ®¹o,
lμ ng−êi ®μy tí thËt trung thμnh cña nh©n d©n".
ThiÕt thùc phôc vô Héi nghÞ Trung −¬ng 4 khãa XI,
nh»m gióp cho c¸n bé, ®¶ng viªn cã tμi liÖu nghiªn cøu,
häc tËp, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt tiÕn
hμnh tuyÓn chän, xuÊt b¶n cuèn s¸ch Tù chØ trÝch.
Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch quý cïng b¹n ®äc.
Th¸ng 12 n¨m 2012
Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - sù thËt

6
 Thªm vμi bμi häc quan träng cña cuéc
tuyÓn cö Héi ®ång qu¶n h¹t. Thö th¶o luËn
vÒ ý kiÕn "®¸nh ®æ §¶ng LËp hiÕn" cña anh
NguyÔn V¨n T¹o vμ chñ tr−¬ng "kh«ng
®¸nh ®æ mét giai cÊp nμo, mét ®¶ng ph¸i
nμo cña ng−êi b¶n xø" cña anh T.B.

Sau cuéc tuyÓn cö Héi ®ång qu¶n h¹t, c¸c

líp nh©n d©n cã quan t©m ®Õn thêi cuéc
trong xø ®Òu ®−¬ng bμn luËn vÒ kÕt qu¶ cuéc
tuyÓn cö, vÒ nh÷ng nguyªn nh©n ®· lμm cho
sæ MÆt trËn d©n chñ cña nhãm D©n chóng
®−a ra bÞ thÊt b¹i, cßn sæ têrètkÝt: Th©u,
Hïm, Th¹ch, ®−îc ®¾c cö ë quËn nh×; th× bμi
chØ trÝch cña anh NguyÔn V¨n T¹o ®¨ng ë
§«ng ph−¬ng t¹p chÝ sè 6 vμ nh÷ng bμi cña
anh T.B. ®¨ng ë D©n chóng sè 67, 68, 69 ®·
®em thªm mét mí tμi liÖu cho cuéc th¶o luËn
kia, ®ång thêi ®Æt ra mét vμi vÊn ®Ò mμ d−
luËn ®éc gi¶, quèc d©n, nhÊt lμ c¸c ®ång chÝ
céng s¶n vÉn ®ang x«n xao bμn luËn.

7
 Nh÷ng vÊn ®Ò Êy lμ chñ tr−¬ng "®¸nh ®æ
§¶ng LËp hiÕn" cña anh T¹o vμ chñ tr−¬ng
"kh«ng ®¸nh ®æ mét ®¶ng ph¸i nμo, mét giai
cÊp nμo cña ng−êi b¶n xø" cña anh T.B.
Ng−êi viÕt bμi nμy, kh«ng thÓ gi÷ th¸i ®é
l·nh ®¹m hay mï mê víi nh÷ng viÖc x¶y ra
trªn kia. Còng nh− tÊt c¶ c¸c ®ång chÝ céng
s¶n kh¸c t«i thÊy cã bæn phËn ph¶i ph©n tÝch
x¸c thùc hoμn c¶nh, kh«ng bi quan ho¶ng hèt
mμ còng kh«ng ®¾c chÝ tù m·n, ®Ó t×m ra
nh÷ng nguyªn nh©n thÊt b¹i vμ nghiªn cøu
ph−¬ng ph¸p söa lçi vμ tiÕn thñ. Còng nh−
tÊt c¶ c¸c ®ång chÝ kh¸c, t«i thÊy cã tr¸ch
nhiÖm ph¶i tham gia vμo cuéc th¶o luËn cña
anh T.B. víi anh T¹o, ph¶i ®Þnh râ th¸i ®é ®èi
víi nh÷ng ý kiÕn mμ c¸c anh Êy ®· ®−a ra.
ThÊy r»ng nh÷ng bμi ph©n tÝch kinh
nghiÖm cuéc tuyÓn cö cßn bá sãt nhiÒu bμi häc
quan träng, nªn t«i véi viÕt bμi bæ khuyÕt.
Kh«ng ®ång ý víi bμi phª b×nh cña anh T¹o
mμ t«i cho lμ ®Çy lßng tù ¸i vμ cã xu h−íng t¶
khuynh, c« ®éc; vμ còng kh«ng thÓ thõa nhËn
chñ tr−¬ng cña anh T.B. mμ t«i cho lμ cã
nhiÒu xu h−íng tháa hiÖp, h÷u khuynh, mÆc
dÇu anh T.B. ®· ®−a ra nhiÒu nguyªn t¾c rÊt
®óng, ®· trÝch nhiÒu c©u nãi rÊt hay cña
Lªnin - Xtalin, nh−ng anh ®· ®em øng dông
mét c¸ch sai lÇm. V× thÕ, sau khi ®äc hÕt bμi

8
cña anh T¹o ë §«ng ph−¬ng t¹p chÝ sè 6 vμ
bμi anh T.B. ë D©n chóng sè 67, 68, 69, t«i l¹i
viÕt mét bμi th¶o luËn vÒ nh÷ng ý kiÕn cña
c¸c anh Êy ®−a ra. C¶ hai bμi, bμi tr−íc viÕt
c¸ch ®©y ®· gÇn hai th¸ng, bμi sau c¸ch ®©y
h¬n mét th¸ng, t«i ®Òu göi cho tßa so¹n b¸o
D©n chóng nhê ®¨ng, v× t«i nghÜ ®¨ng ë D©n
chóng th× cã thÓ dÔ th¶o luËn víi anh T.B. vμ
anh T¹o, víi ®éc gi¶ vμ c¸c ®ång chÝ ®−¬ng
ph©n v©n bμn luËn. Nh−ng kh«ng hiÓu v× bμi
vë thÊt l¹c hay v× lÏ g×, ®iÒu mong mái cña t«i
kh«ng thùc hiÖn ®−îc. BÊt ®¾c dÜ t«i ph¶i göi
in cuèn nμy vμo TËp s¸ch D©n chóng. Sù
quyÕt ®Þnh cña t«i, tuy cã miÔn c−ìng, nh−ng
cÇn thiÕt, v×: a) VÊn ®Ò cßn trong ph¹m vi
th¶o luËn, ý kiÕn phª b×nh cña anh T¹o vμ
chñ tr−¬ng "kh«ng ®¸nh ®æ giai cÊp nμo, ®¶ng
ph¸i nμo cña ng−êi b¶n xø", cña anh T.B. chØ
cã thÓ coi nh− ý kiÕn cña c¸ nh©n ph¸t biÓu
ra, chø ch−a ph¶i ý kiÕn thèng nhÊt cña toμn
§¶ng, v× chñ tr−¬ng cña §¶ng kh«ng ph¶i
thÕ, vËy mçi ®¶ng viªn, cã quyÒn tù do th¶o
luËn, tù do chØ trÝch, miÔn lμ sù th¶o luËn
lu«n lu«n gi÷ theo tinh thÇn B«ns¬vÝch,
kh«ng lμm gi¶m uy tÝn cña §¶ng; b) Kh«ng
thÓ chê l©u h¬n n÷a ®−îc v× c¸c ®éc gi¶, c¸c
®ång chÝ trong xø ®−¬ng x«n xao th¶o luËn,
nhiÒu ng−êi ph©n v©n lén xén, vËy ph¶i gãp

9
thªm ý kiÕn cho réng ®−êng th¶o luËn;
c) Nh÷ng cuéc th¶o luËn ®iÒu khiÓn mét c¸ch
®óng ®¾n lμ cÇn thiÕt ®Ó thèng nhÊt t− t−ëng,
mét sù thèng nhÊt thËt sù, m¹nh mÏ, dùa
trªn sù gi¸c ngé vμ trung thμnh cña mäi
ng−êi; d) Nh©n dÞp cuéc th¶o luËn nμy, t«i thö
gi·i bμy c¸i cèt yÕu cña chiÕn s¸ch MÆt trËn
d©n chñ mμ §¶ng Céng s¶n ®Ò x−íng vμ
®−¬ng thùc hμnh.
ChÝnh v× nh÷ng lý do ®ã nªn t«i quyÕt ®Þnh
®em in cuèn Tù chØ trÝch nμy; mét phÇn lín
vÉn gi÷ nguyªn v¨n bμi ®· göi cho b¸o D©n
chóng, chØ cã söa ®æi vμi chç vμ thªm mét vμi
®o¹n cho thÝch hîp h¬n.
Còng chÝnh v× nh÷ng lý do ®ã nªn nh÷ng
kÎ nghÞch chí véi hÝ hën t×m ë ®©y mét sù
chia rÏ hay mÇm bÌ ph¸i g× gi÷a nh÷ng ng−êi
céng s¶n mμ uæng c«ng. V× sau khi th¶o luËn
râ rμng råi, bao giê trong hμng ngò chóng t«i,
thiÓu sè còng ph¶i phôc tïng ®a sè vμ chõng
Êy chØ cã mét ý chÝ duy nhÊt lμ ý chÝ cña
§¶ng, ngμn ng−êi sÏ nh− mét ®Ó thùc hμnh ý
chÝ Êy.
T«i ch¾c ch¾n b¹n T.B. vμ b¹n T¹o lμ
nh÷ng chiÕn sÜ cã tr¸ch nhiÖm vμ hiÓu râ
tr¸ch nhiÖm còng ®ång ý nh− thÕ.
Sau hÕt, mét ®iÒu cÇn chó ý lμ, t«i chØ cã
thÓ nãi ®−îc ë ®©y mÊy chç cèt yÕu cña chiÕn

10
s¸ch MÆt trËn d©n chñ mμ ph¹m vi bμi nμy
cho phÐp. Cßn muèn ph« bμy mét c¸ch râ
rμng, cã hÖ thèng vÒ chiÕn s¸ch MÆt trËn d©n
chñ th× ph¶i c¶ mét cuèn s¸ch. §ã lμ vÊn ®Ò
chÝnh trÞ trung t©m ë xø ta trong lóc nμy. T«i
høa víi c¸c b¹n sÏ thö bμn c¸i vÊn ®Ò ®Æc biÖt
quan träng Êy trong mét cuèn s¸ch sÏ xuÊt
b¶n nay mai.

ViÕt ngμy 20 Juillet1) 1939

T.C

Tr−íc hÕt, ph¶i nhËn thÕ nμo lμ

tù chØ trÝch B«ns¬vÝch

Tù chØ trÝch B«ns¬vÝch kh«ng ph¶i lμ c«ng

kÝch §¶ng, m¹t s¸t §¶ng, ®Æt danh dù c¸
nh©n lªn trªn tÊt c¶ quyÒn lîi cña §¶ng, cña
c¸ch mÖnh, nh− lèi anh T¹o ®· viÕt trong
§«ng ph−¬ng t¹p chÝ. Anh T¹o lÊy ý kiÕn
kh«ng râ rμng trong mét bμi b¸o cña mét b¹n
nμo viÕt mμ sau ®ã kh«ng thÊy c¶i chÝnh, cho
®ã lμ ý kiÕn chÝnh thøc cña §¶ng råi c«ng
kÝch §¶ng ®èi chäi víi §¶ng. Cö chØ nh− thÕ
kh«ng cã g× gièng víi mét ng−êi B«ns¬vÝch
ch©n chÝnh biÕt träng uy tÝn cña §¶ng, coi nã
_______________

1) Juillet: th¸ng b¶y (BT).

11
lμ cèt yÕu lu«n lu«n lμm cho nã ®−îc t¨ng gia.
§èi víi uy tÝn cña §¶ng, th× danh dù c¸ nh©n
m×nh kh«ng cã nghÜa lý g×, hay nãi ®óng ra
kh«ng cã n÷a, v× mét ng−êi ®¶ng viªn céng
s¶n chØ biÕt lÊy uy tÝn lÊy danh dù chung cña
toμn §¶ng lμm danh dù cña m×nh th«i.
§©y ch−a bμn g× ®Õn ý kiÕn cña anh T¹o
®óng hay kh«ng ®óng, chØ míi nãi vÒ c¸i lèi
chØ trÝch kh«ng B«ns¬vÝch cña anh. §¶ng
Céng s¶n §«ng D−¬ng cã con ®−êng chÝnh trÞ
x¸c ®¸ng, ®· c−¬ng quyÕt tËn tôy bªnh vùc
quyÒn lîi cho d©n chóng, ®iÒu Êy ®· h¼n vμ
®−îc chøng tá. Nh−ng còng ch¾c r»ng §¶ng v×
cßn trÎ tuæi nªn cßn ph¹m nhiÒu ®iÒu khuyÕt
®iÓm, nhiÒu sù sai lÇm; ®iÒu Êy §¶ng lu«n
lu«n tù chØ trÝch thμnh thËt vμ m¹nh d¹n
c«ng nhËn ®Ó söa ®æi. Mçi ®¶ng viªn cã quyÒn
tù do th¶o luËn vμ chØ trÝch, nh−ng ph¶i cã
nguyªn t¾c nh− trªn ®· nãi.
H¬n n÷a, theo nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt vÒ
ho¹t ®éng ë xø ta, §¶ng Céng s¶n ch−a ®−îc
c«ng khai tæ chøc; chÝnh s¸ch ph¶n ®éng
thuéc ®Þa ®μn ¸p; do ®ã sù thèng nhÊt ý chÝ vμ
hμnh ®éng gÆp nhiÒu sù khã kh¨n, v× vËy, c¨n
cø theo tinh thÇn nh÷ng b¸o c¸o vμ nghÞ
quyÕt cña §¹i héi thø VII cña Quèc tÕ Céng
s¶n, mét sù "bít tËp trung" (dÐcentralisation)
lμ cã thÓ vμ cÇn thiÕt. Ph¶i cÇn ®Ó cho s¸ng

12
kiÕn vμ sù ho¹t ®éng, do theo s¸ng kiÕn
(activitÐ autonome) cña c¸c ®¶ng viªn, ®−îc
ph¸t triÓn. Ph¶i cÇn lμm cho c¸c ®¶ng viªn
gi¸c ngé, râ rμng vμ ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm cña
m×nh, biÕt xoay ph−¬ng h−íng trong nh÷ng
hoμn c¶nh khã kh¨n, nghiªm träng, biÕt tù
chØ trÝch ®óng vμ kÞp thêi nh÷ng khuyÕt
®iÓm, sai lÇm: ®ång thêi §¶ng ph¶i t×m c¸ch
cñ so¸t mét c¸ch thiÖt sù h¬n nh÷ng hμnh
®éng cña mçi ®¶ng viªn. VËy nÕu anh T¹o
thÊy ý kiÕn cña mét ®ång chÝ nμo cã chç mï
mê lén xén hay sai lÇm, anh cã quyÒn vμ cÇn
chØ trÝch, vμ nãi cho cïng ra nÕu §¶ng ta cã
chç sai mμ anh T¹o s¸ng suèt h¬n thÊy tr−íc
®−îc, anh còng cã thÓ ®em ra chØ trÝch vμ nÕu
anh chØ trÝch ®óng th× §¶ng rÊt hoan nghªnh.
Nh−ng bao giê sù chØ trÝch còng lμ tù chØ trÝch
B«ns¬vÝch, nghÜa lμ ®Ó huÊn luyÖn quÇn
chóng vμ gióp ®¶ng viªn tù huÊn luyÖn, ®Ó
lμm t¨ng uy tÝn vμ ¶nh h−ëng cña §¶ng, ®Ó
cho §¶ng ®−îc cμng thèng nhÊt vμ cñng cè, ®Ó
®−a phong trμo ph¸t triÓn lªn, ®−a c¸ch m¹ng
tíi th¾ng lîi; chí kh«ng ph¶i ®Æt c¸ nh©n
m×nh lªn trªn §¶ng, ®em ý kiÕn riªng - dï
cho ®óng - ®èi chäi víi §¶ng, vin vμo mét vμi
khuyÕt ®iÓm mμ m¹t s¸t §¶ng, ph¸ ho¹i ¶nh
h−ëng cña §¶ng, gieo mèi hoμi nghi, lén xén
trong quÇn chóng, g©y mÇm bÌ ph¸i chia rÏ

13
trong hμng ngò §¶ng. Anh T¹o vμ mÊy anh
chñ tr−¬ng bé biªn tËp §«ng ph−¬ng t¹p chÝ,
cã lÏ ®· d− biÕt ®iÒu nμy, t«i rÊt mong c¸c anh
thμnh thËt nhËn c¸i sai lÇm vÒ chç chØ trÝch
sai nguyªn t¾c Êy.
Cßn anh T.B, trong khi chØ trÝch hμnh ®éng
cña anh T¹o, vμ bªnh vùc c«ng cuéc cña §¶ng
®· tá ra mét chiÕn sÜ biÕt ®Æt quyÒn lîi cña
§¶ng, cña c¸ch m¹ng lªn trªn hÕt, ®iÒu ®ã
®¸ng hoan nghªnh. Nh−ng anh nãi anh T¹o
®· "nèi gi¸o cho giÆc", chóng t«i sî cã thÓ lμm
cho ®éc gi¶ hiÓu lÇm; h¬n n÷a, dïng c©u Êy
h×nh nh− chÝnh anh T.B. còng ch−a nhËn râ
vÊn ®Ò chØ trÝch. C«ng khai, m¹nh d¹n, thμnh
thùc v¹ch nh÷ng nhÇm lçi cña m×nh vμ t×m
ph−¬ng ch©m söa ®æi, chèng nh÷ng xu h−íng
ho¹t ®Çu tháa hiÖp, nh− thÕ kh«ng ph¶i lμm
yÕu §¶ng, mμ lμ lμm cho §¶ng ®−îc thèng
nhÊt, m¹nh mÏ. Lμm nh− thÕ kh«ng sî ®Þch
nh©n lîi dông, chöi rña vu c¸o cho §¶ng,
kh«ng sî "nèi gi¸o cho giÆc". Tr¸i l¹i, nÕu
"®ãng kÝn cöa b¶o nhau", gi÷ c¸i vá thèng
nhÊt mμ bÒ trong th× hæ lèn mét côc, ®Çy rÉy
bän ho¹t ®Çu, ®ã míi chÝnh lμ ®Ó cho qu©n
thï chöi rña; h¬n n÷a, ®ã tá ra kh«ng ph¶i
mét ®¶ng tiÒn phong c¸ch m¹ng, mμ lμ mét
®¶ng ho¹t ®Çu c¶i l−¬ng.

14
 Mét vμi bμi häc n÷a
vÒ cuéc tuyÓn cö cÇn v¹ch râ

T«i rÊt ®ång ý víi bμi ph©n tÝch cña T.B. ®·

v¹ch nh÷ng kinh nghiÖm cña cuéc bÇu cö;
nh−ng t«i muèn nhÊn m¹nh vμo chÝnh s¸ch
®μn ¸p nh÷ng ng−êi øng cö céng s¶n vμ MÆt
trËn d©n chñ, v× ®ã kh«ng ph¶i lμ mét nguyªn
nh©n kh«ng quan träng. §ång thêi t«i thÊy
cÇn chØ râ mét vμi kinh nghiÖm n÷a. Chóng
ta kh«ng bao giê cã thÓ ®æ hÕt nh÷ng nguyªn
nh©n thÊt b¹i cho viÖc qu©n thï ®μn ¸p vμ cö
tri ch−a gi¸c ngé. Chóng ta ph¶i biÕt nh×n
nhËn nh÷ng khuyÕt ®iÓm vÒ chñ quan mμ
chÝnh ta g©y ra, chÝnh ta ph¶i chÞu hoμn toμn
tr¸ch nhiÖm. VÒ ph−¬ng diÖn nμy, kh«ng
ph¶i chØ cã mét nguyªn nh©n chÝnh lμ sù r¾c
rèi c¨ng th¼ng do anh T¹o g©y ra mμ cßn
nh÷ng sai lÇm kh¸c.

1. MÆt trËn d©n chñ ch−a h¼n hoi

thμnh lËp ®−îc lμ v× ta ch−a ®−îc m¹nh
Chóng ta vËn ®éng ®Ó thμnh lËp MÆt trËn
d©n chñ tõ h¬n hai n¨m nay. §Æc biÖt trong
cuéc tuyÓn cö, ta l¹i t¨ng søc h« hμo c¸c ®¶ng
ph¸i, c¸c phÇn tö d©n chñ liªn hiÖp l¹i, vμ

15
cuéc tuyÓn cö lμ mét c¬ héi thuËn tiÖn cho c¸c
®¶ng ph¸i liªn hiÖp. Tuy nhiªn M.T.D.C.1) víi
c¸c ®¶ng ph¸i vÉn ch−a thμnh lËp h¼n, mÆc
dÇu cã mét Ýt nhμ øng cö cÊp tiÕn Ýt nhiÒu.
§iÒu ®ã vÉn biÕt mét phÇn t¹i chÝnh s¸ch ®μn
¸p, t¹i c¸c phÇn tö t− b¶n tù do cßn do dù,
yÕu ít nh−ng ph¶i nhËn phÇn chÝnh lμ t¹i ta
ch−a ®ñ søc l·nh ®¹o qu¶ng ®¹i quÇn chóng
thóc giôc c¸c ®¶ng ph¸i, nh©n vËt cÊp tiÕn
liªn hiÖp hμnh ®éng, t¹i phong trμo quÇn
chóng ch−a ®ñ m¹nh ®Ó lμm cho hä tin vμ
m¹nh d¹n tham gia vμo M.T.D.C. VËy ta chí
v× thÊy ¶nh h−ëng §¶ng vμ chÝnh s¸ch
M.T.D.C. ®ang ph¸t triÓn, ®õng thÊy §¶ng ®·
l·nh ®¹o ®−îc nhiÒu cuéc tranh ®Êu, tê b¸o
D©n chóng in ra mçi kú 7, 8 ngμn sè ch¼ng
h¹n mμ méng t−ëng tù m·n cho r»ng §¶ng
"®· cã c¬ së v÷ng ch·i trong qu¶ng ®¹i quÇn
chóng" nh− anh T.B. ®· viÕt trong D©n
chóng. Anh T.B. ¹! Ta cßn ph¶i lμm viÖc
nhiÒu n÷a, lμm viÖc kh«ng ngít ®Ó lan réng
¶nh h−ëng §¶ng trong nh÷ng tÇng líp d©n
chóng rÊt ®«ng ®óc ch−a gi¸c ngé, ®Ó l«i kÐo
nh÷ng ®¸m quÇn chóng lín lao x−a nay vÉn
n»m yªn hay l·nh ®¹m, rôt rÌ, tham gia vμo
sinh ho¹t chÝnh trÞ, ®Ó kÐo hä ra tr−êng tranh
_______________

1) M.T.D.C: MÆt trËn d©n chñ (BT).

16
®Êu, ®Ó cho lùc l−îng tæ chøc cña ta theo kÞp
¶nh h−ëng lan réng Êy, ®Ó g©y c¬ së v÷ng ch·i
trong qu¶ng ®¹i quÇn chóng, lμm cho §¶ng
thμnh mét §¶ng ch©n chÝnh cña quÇn chóng
tiÕn lªn thùc hiÖn M.T.D.C. thèng nhÊt.

2. Nh÷ng khuyÕt ®iÓm vÒ c¸ch tuyªn

truyÒn vμ øng dông chÝnh s¸ch §¶ng
ChÝnh s¸ch lËp M.T.D.C. thèng nhÊt cña
§¶ng ta chñ tr−¬ng lμ rÊt thÝch hîp vμ ®·
®−îc kh¸ nhiÒu thμnh tÝch tá r»ng ®−îc c¸c
líp nh©n d©n hoan nghªnh. Tuy nhiªn trong
sù thùc hμnh cßn rÊt nhiÒu lÇm lçi. Mçi cuéc
thÊt b¹i lμ mét dÞp cho ta kinh nghiÖm, coi
nh÷ng khÈu hiÖu ta ®Ò ra cã ®−îc qu¶ng ®¹i
quÇn chóng hiÓu, c«ng nhËn vμ thùc hμnh
kh«ng. Nãi chung, sù tuyªn truyÒn vËn ®éng
cña ta tõ tr−íc ®Õn giê vÉn cßn nhiÒu tÝnh
chÊt trõu t−îng, nhiÒu di tÝch c« ®éc. VÝ dô
nh− ta h« hμo chèng ph¸txÝt, vμ chiÕn tranh
mμ Ýt chó ý ®Õn nh÷ng thñ ®o¹n tμn b¹o cña
ph¸txÝt, nh÷ng c¶nh th¶m khèc cña chiÕn
tranh ph« bμy tr−íc m¾t quÇn chóng; hay
nh− ta kªu gäi quÇn chóng chèng sinh ho¹t
®¾t ®á, chèng t¨ng thuÕ, t¨ng tiÒn m−ín phè,
mμ kh«ng chó ý më nh÷ng cuéc ®iÒu tra x¸c
thùc ®Ó gÇn gòi quÇn chóng ®Ó hiÓu râ
nguyÖn väng thiÕt tha cña hä h¬n. Nãi riªng
vÒ cuéc tuyÓn cö Héi ®ång qu¶n h¹t, chóng

17
t«i thÊy r»ng ta qu¸ thiªn vÒ c¸i nguy c¬
ph¸txÝt NhËt mμ Ýt nãi t×nh c¶nh c¸c tõng
líp d©n chóng bÞ ®Õ quèc, bÞ thÕ lùc ph¶n
®éng thuéc ®Þa ¸p bøc, bãc lét; ta h« hμo d©n
chóng chèng x©m l−îc ph¸txÝt NhËt, ®iÒu ®ã
®· ®μnh lμ cÇn thiÕt nh−ng ta l¹i cÇn chØ râ
vμ kªu gäi quÇn chóng chèng ph¶n ®éng
thuéc ®Þa ®Ó ®ßi c¸c ®iÒu c¶i c¸ch cÇn kÝp.
Cuéc thÊt b¹i tuyÓn cö võa qua b¾t buéc ta
ph¶i suy xÐt, ph¶i cñ so¸t l¹i mμ nh×n nhËn
nh÷ng khuyÕt ®iÓm vÒ ph−¬ng s¸ch vËn
®éng cña ta.
Sù tuyªn truyÒn chèng ph¸txÝt NhËt l¹i sai
lÇm ®Õn nçi trong mét vμi bμi cæ ®éng chØ
thÊy nªu lªn chèng NhËt mμ kh«ng hÒ ®¶
®éng ®Õn cuéc tranh ®Êu chèng ph¶n ®éng
thuéc ®Þa, ®ßi tù do vμ c¶i thiÖn sinh ho¹t cho
d©n chóng. Êy chÝnh sù øng dông vμ gi¶i
thÝch sai lÇm vÒ chÝnh s¸ch cña §¶ng, Êy
chÝnh nh÷ng ý kiÕn vμ xu h−íng h÷u khuynh
Êy nã ®· lμm cho mét sè cö tri cã tinh thÇn
ph¶n ®Õ hiÓu lÇm, bÞ c©u cùc t¶ cña bän
têrètkÝt lõa g¹t. NhiÒu b¹n l¹i lén xén kh«ng
hiÓu râ chÝnh s¸ch lËp MÆt trËn d©n chñ cña
§¶ng lμ sù liªn hiÖp c¸c líp nh©n d©n c¸c
®¶ng ph¸i tÊn bé ®Ó chèng ph¸txÝt vμ chÕ ®é
thuéc ®Þa ph¶n ®éng, lμ mét h×nh thøc ®Æc
biÖt cña MÆt trËn ph¶n ®Õ réng r·i. V× kh«ng

18
hiÓu nh− thÕ nªn anh Mai Thä Ch©u ®· viÕt
trong D©n chóng sè 66 r»ng:
"ChØ trong ba n¨m trêi M.T.D.C ch−a ®−îc
phæ cËp trong nh©n d©n, ch−a Ên ®−îc tinh
thÇn ph¶n ®Õ ®· cã h¬n 70 n¨m nay".
Nh÷ng sù gi¶i thÝch chÝnh s¸ch §¶ng nh−
kiÓu trªn ®©y chØ cã thÓ ph¸ ho¹i ¶nh h−ëng
§¶ng lμm tai h¹i cho §¶ng. Xin c¸c ®ång chÝ
tõ nay vÒ sau tr−íc khi muèn tuyªn truyÒn
chÝnh s¸ch cña §¶ng trªn c¸c b¸o s¸ch ph¶i
cã th¶o luËn víi nhiÒu anh em ®·.

3. §õng khinh th−êng n¹n têrètkÝt

VÒ cuéc thÊt b¹i tuyÓn cö võa qua, ta cßn
cÇn v¹ch ra mét nguyªn nh©n rÊt quan träng,
Êy chÝnh lμ sù khinh th−êng n¹n têrètkÝt, sù
khinh th−êng nμy ®· thμnh mét c¸i bÖnh ¨n
s©u trong ®Çu ãc nhiÒu ®ång chÝ ta. Chóng ta
ch¼ng ph¶i nh÷ng kÎ thÊy thÊt b¹i s¬ s¬ lμ
®©m ho¶ng hèt bi quan, song ta ph¶i cã can
®¶m më to m¾t ra nh×n sù thËt.
Bän têrètkÝt, xÐt ®Õn cèt tñy cña chóng th×
chóng chØ gåm nh÷ng cÆn b· cña phong trμo
nhãm häp nhau ®Ó chèng céng s¶n, chèng
c¸ch mÖnh, chia rÏ vμ ph¸ ho¹i phong trμo
quÇn chóng. Nh−ng v× chÕ ®é ¸p bøc bãc lét
tμn nhÉn cña bän t− b¶n ph¶n ®éng, nhê
nh÷ng c©u "c¸ch mÖnh cùc t¶", nhê che ®Ëy

19
b»ng tr¨m ngh×n mÆt n¹ nªn bän têrètkÝt cã
thÓ phØnh phê lõa g¹t ®−îc mét sè trÝ thøc
tiÓu t− s¶n, mμ ngay c¶ mét sè thî thuyÒn
qu¸ nãng nÈy. ë Nam Kú, ®Æc biÖt ë Sμi Gßn,
Chî Lín chóng l¹i nhê nóp d−íi bãng cê céng
s¶n mÊy n¨m tr−íc mμ kiÕm ®−îc Ýt nhiÒu
¶nh h−ëng. HiÖn giê chóng ®−¬ng hÕt søc
luån lái trong quÇn chóng, nhiÒu khi m¹o
nhËn lμ céng s¶n ®Ó chia rÏ. §èi víi mét kÎ
thï hÕt søc nguy hiÓm nh− thÕ, mét vμi bμi
b¸o v¹ch mÆt n¹ nã kh«ng ®ñ lμm cho quÇn
chóng nhËn râ. CÇn ph¶i th©m nhËp vμo c¸c
líp d©n chóng chó ý tõng lêi nãi, tõng hμnh
®éng cña bän têrètkÝt ®Ó v¹ch nh÷ng m−u m«
khiªu khÝch cña chóng ra, ®Æc biÖt chó ý giao
thiÖp víi anh em trÝ thøc vμ thî thuyÒn nghe
lÇm theo chóng. NhËn ®Þnh r»ng phÇn ®«ng
cö tri ®· bá th¨m cho chóng lμ v× c¶m t×nh c¸
nh©n, mét sè Ýt v× th¸i ®é ph¶n ®èi su«ng,
nhËn ®Þnh nh− thÕ lμ tá ra khinh th−êng
têrètkÝt. Sù thËt vÉn cã mét sè ng−êi v× c¶m
t×nh c¸ nh©n mμ bá th¨m cho bän Th©u,
nh−ng cã mét sè ®«ng v× bÊt b×nh chÝnh s¸ch
ph¶n ®éng thuéc ®Þa vμ v× lÇm têrètkÝt lμ c¸ch
mÖnh nªn bÇu cho chóng. ý kiÕn cña anh b¹n
nμo (cã lÏ lμ anh T.B.) trong bμi "KÕt qu¶ lÇn
tuyÓn cö thø nhÊt" (D©n chóng sè 59) nãi:
"§a sè cö tri ®· phun n−íc miÕng vμo mÆt

20
chóng" (têrètkÝt ë quËn nh×) ®· biÓu lé râ mét
sù tù m·n (sunffisance), mét xu h−íng khinh
th−êng n¹n têrètkÝt.
Ph¹m vi bμi nμy chØ cã thÓ nãi ®−îc bÊy
nhiªu. Cã dÞp kh¸c chóng t«i sÏ bμn tíi c¸ch
tranh ®Êu ®Ó tÈy trõ con s©u ®éc têrètkÝt. B©y
giê ta bμn sang vÊn ®Ò: "Kh«ng chñ tr−¬ng
®¸nh ®æ mét giai cÊp nμo, mét ®¶ng ph¸i nμo
cña ng−êi b¶n xø".

Kh«ng thÓ liªn hiÖp víi c¸c ®¶ng

ph¶n ®éng
Tr−íc hÕt ph¶i nãi ngay r»ng: chñ tr−¬ng
"kh«ng ®¸nh ®æ mét giai cÊp nμo mét ®¶ng
ph¸i nμo cña ng−êi b¶n xø" lμ ý kiÕn riªng
cña anh T.B., chø kh«ng ph¶i chñ tr−¬ng cña
§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng nh− anh T.B. ®·
viÕt trong D©n chóng sè 68. Chñ tr−¬ng cña
§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng trong lóc nμy lμ:
"Liªn hiÖp hÕt c¸c líp nh©n d©n, c¸c lùc l−îng
c¶i c¸ch d©n chñ tiÕn bé, kh«ng ph©n biÖt giai
cÊp, ®¶ng ph¸i, t«n gi¸o, d©n téc, vμo mét
MÆt trËn d©n chñ thèng nhÊt, ®Ó chèng ph¶n
®éng thuéc ®Þa, chèng ph¸txÝt, ®ßi tù do, c¬m
¸o, hßa b×nh". Hai ý kiÕn trªn ®©y míi nghe
thÊy nãi: mét ®»ng "kh«ng ®¸nh ®æ giai cÊp,
®¶ng ph¸i nμo cña ng−êi b¶n xø", mét ®»ng
"kh«ng ph©n biÖt giai cÊp ®¶ng ph¸i" th× nh−

21
tuång gièng nhau, nh−ng sù thùc kh¸c nhau
nhiÒu. V× chñ tr−¬ng cña §¶ng Céng s¶n tuy
"kh«ng ph©n biÖt giai cÊp, ®¶ng ph¸i" nh−ng
vÉn cã giíi h¹n, cã nguyªn t¾c râ rμng, nã chØ
liªn hiÖp kh«ng ph©n biÖt gi÷a nh÷ng ®¶ng
ph¸i c¸ch mÖnh hay c¶i l−¬ng, ®øng trªn lËp
tr−êng mét b¶n ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng tèi
thiÓu tranh ®Êu chèng ph¶n ®éng, chèng
ph¸txÝt. Kh«ng bao giê §¶ng chñ tr−¬ng "liªn
hiÖp hÕt c¸c ®¶ng ph¸i ng−êi b¶n xø, kh«ng
ph©n biÖt c¶i l−¬ng víi ph¶n ®éng, mμ chØ
kÞch liÖt c«ng kÝch vμ ®¸nh ®æ nh÷ng phÇn tö
ph¶n ®éng th«i, v« luËn thuéc vÒ ®¶ng ph¸i
nμo, giai cÊp nμo", nh− bμi cña anh T.B. trong
D©n chóng sè 68 ®· nãi.
Ch¾c anh T.B. sÏ dùa vμo c©u tr¶ lêi anh T.
hái: "§¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng cã ®i chung
víi §¶ng B¶o hoμng cña Ph¹m Lª Bæng
kh«ng" mμ c·i l¹i r»ng anh ®· tuyªn bè:
"trong lóc nμy chóng t«i thμnh thùc liªn hiÖp
víi c¸c ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ v« luËn c¸ch m¹ng
hay c¶i l−¬ng, miÔn lμ c¸ch m¹ng ph¶i thμnh
thùc c¸ch m¹ng, c¶i l−¬ng ph¶i thùc lßng
muèn c¶i c¸ch". Ph¶i, c©u nμy th× ®óng, nã
hîp víi chñ tr−¬ng cña §¶ng Céng s¶n.
Nh−ng khèn nçi ë d−íi ®ã mét chót anh T.B.
l¹i viÕt lu«n: "Chóng t«i kh«ng liªn hiÖp víi
nh÷ng phÇn tö ®Þa chñ, t− b¶n ph¶n ®éng,

22
còng nh− kh«ng liªn hiÖp víi bän gi¶ danh
c¸ch m¹ng têrètkÝt". ë chç kh¸c anh T.B. l¹i
viÕt: "Theo chñ tr−¬ng cña §¶ng - kh«ng ph¶i
anh T.B. ¹, cña anh ®Êy! - th× chØ ®¸nh ®æ
nh÷ng phÇn tö ph¶n ®éng trong c¸c ®¶ng
ph¸i, trong c¸c giai cÊp, nh− vËy th× cßn cã
mét bé phËn lín giai cÊp ®i víi m×nh".
Râ rμng lμ anh T.B. lén xén, kh«ng nhËn râ
mèi t−¬ng quan gi÷a phÇn tö vμ ®¶ng ph¸i,
kh«ng nhËn râ ®¶ng ph¸i lμ mét danh tõ réng
lín h¬n phÇn tö nªn míi cã chç anh viÕt:
"Liªn hiÖp víi ®¶ng ph¸i c¸ch m¹ng hay c¶i
l−¬ng", mμ nh÷ng chç kh¸c anh l¹i viÕt: "Liªn
hiÖp víi c¸c ®¶ng ph¸i cña ng−êi b¶n xø, chØ
trõ nh÷ng phÇn tö ph¶n ®éng". C¸i sai lÇm
cña anh T.B. lμ kh«ng ph©n biÖt mét ®¶ng
ph¸i c¶i l−¬ng víi mét ®¶ng ph¸i ph¶n ®éng,
kh«ng biÕt nhËn râ r»ng: trong chÝnh s¸ch
liªn minh, chóng ta, nh÷ng ng−êi céng s¶n,
chØ cã thÓ tïy theo hoμn c¶nh mçi lóc mμ liªn
hiÖp víi nh÷ng ®¶ng ph¸i c¸ch m¹ng hay
nh÷ng ®¶ng ph¸i c¶i l−¬ng, tÊn bé Ýt nhiÒu,
chí cßn víi nh÷ng ®¶ng ph¶n ®éng th× kh«ng
bao giê cã thÓ liªn minh ®−îc. ë Ph¸p ng−êi
céng s¶n kh«ng thÓ liªn minh víi §¶ng Háa
thËp tù, §¶ng Doriot, §¶ng Cagula (ph¸txÝt).
ë §«ng D−¬ng, ng−êi céng s¶n còng kh«ng cã
thÓ liªn minh víi nh÷ng tæ chøc ph¸txÝt,

23
nh÷ng tæ chøc lμm tay sai cho ph¸txÝt, cho
ph¶n ®éng thuéc ®Þa, dï cña ng−êi Ph¸p hay
ng−êi b¶n xø!

C¸c ®¶ng ph¶n ®éng

ng−êi b¶n xø lμm tay sai
cho ph¸txÝt vμ ®Õ quèc

ë thuéc ®Þa, v× hoμn c¶nh ®Æc biÖt nªn

phong trμo ph¸txÝt, c¸c tæ chøc ph¸txÝt ph¸t
triÓn theo nh÷ng ®−êng lèi vμ h×nh thøc kh¸c,
song ta chí nªn coi th−êng.
C¨n cø vμo c¸i quan niÖm: chÕ ®é ph¸txÝt
lμ mét chÕ ®é ®éc tμi khñng bè cña nh÷ng
phÇn tö ph¶n ®éng nhÊt, s«vanh nhÊt, ®Õ
quèc nhÊt cña t− b¶n tμi chÝnh; chÕ ®é ph¸txÝt
ph¸t triÓn trªn c¸i nÒn t− s¶n d©n chñ ®· ph¸
s¶n; chÝnh bän x· héi d©n chñ ®· dän ®−êng
cho ph¸txÝt lªn cÇm quyÒn...- th× cè nhiªn ë
xø thuéc ®Þa vμ b¶o hé kh«ng thÓ cã mét thø
ph¸txÝt nh− thÕ.
"Tuy vËy, ta kh«ng chèi r»ng trong nhiÒu
xø thuéc ®Þa vμ b¶o hé, trong mÊy n¨m gÇn
®©y, nhÊt lμ tõ khi bän ph¸txÝt lªn cÇm quyÒn
ë §øc, c¸i phong trμo gäi lμ ph¸txÝt ®· ph¸t
triÓn lªn" (V−¬ng Minh trong bμi B¸o c¸o vÒ
MÆt trËn thèng nhÊt ë c¸c xø thuéc ®Þa ®äc
t¹i Héi nghÞ thø b¶y cña Quèc tÕ Céng s¶n).

24
 Riªng ë §«ng D−¬ng, chóng ta ®· thÊy
§¶ng "trËt tù x· héi" cña bän quan n¨m SÐe
vμ tªn s¸t nh©n Darles. Së dÜ tæ chøc cña
chóng cßn s¬ sμi, ho¹t ®éng cña chóng
kh«ng kÞch liÖt, lμ v× hiÖn giê chÝnh s¸ch
thuéc ®Þa vμ bé m¸y cai trÞ ®· ph¶n ®éng
l¾m råi. Chóng ta l¹i ®−¬ng thÊy bän phong
kiÕn môc n¸t vμ nh÷ng phÇn tö ®Þa chñ, t−
s¶n ph¶n ®éng nhÊt l¨m le lËp §¶ng B¶o
hoμng (hay cã thÓ lμ mét ®¶ng g× ®ã) ®Ó lμm
tay sai cho ®Õ quèc, xin t¨ng quyÒn cho bän
vua quan ®μn ¸p phong trμo d©n chóng vμ
c¸ch mÖnh.
ChÝnh v× c¸i phong trμo ph¸txÝt hay cã thÓ
gäi lμ ph¸txÝt kh«ng ph¶i lμ kh«ng cã ë xø
thuéc ®Þa, cho nªn ®ång chÝ V−¬ng Minh,
còng trong bμi b¸o c¸o ®· nãi trªn, l¹i cã nãi:
"Chóng ta tuyÖt nhiªn kh«ng nªn coi
th−êng c¸i vai trß vμ sù quan träng cña phong
trμo ph¸txÝt tæ chøc ë thuéc ®Þa, v× ®óng theo
ý nghÜa c¸c phÇn tö ph¶n ®éng nhÊt trong
bän ®Þa chñ vμ t− b¶n ë c¸c xø thuéc ®Þa vμ
b¶o hé ®ang dïng c©y cê ph¸txÝt "thμnh mèt"
®Ó chèng l¹i c¸ch mÖnh d©n chóng vμ lμm cho
c¸i ¸ch ®Õ quèc l¹i cμng nÆng nÒ h¬n ®èi víi
d©n chóng vμ xø së".

25
 MÆt trËn thèng nhÊt ë bªn trªn
vμ MÆt trËn thèng nhÊt
ë bªn d−íi

§èi víi nh÷ng ®¶ng ph¸i cã tÝnh chÊt vμ

ch−¬ng tr×nh Ýt nhiÒu c¶i c¸ch, §¶ng C.S.§.D.1)
chñ tr−¬ng thèng nhÊt hμnh ®éng, nÕu trong
c¸c ®¶ng Êy cã bän l·nh tô ph¶n ®éng th×
c«ng kÝch vμ ®¸nh ®æ bän l·nh tô Êy, nh−ng
vÉn t¸n thμnh liªn minh víi ®¶ng Êy. Cßn ®èi
víi bän ph¶n ®éng lμm tay sai cho ®Õ quèc,
cho ph¶n ®éng thuéc ®Þa, th× dï cho ng−êi
ngo¹i quèc hay ng−êi b¶n xø tæ chøc, §¶ng
C.S còng chñ tr−¬ng ®¸nh ®æ tÊt c¶ nh÷ng
®¶ng ph¶n ®éng Êy. Cè nhiªn lμ §¶ng
C.S.§.D. sÏ lu«n lu«n v¹ch râ mÆt n¹ cña
nh÷ng tæ chøc ph¶n ®éng Êy ®Ó kÐo nh÷ng líp
nh©n d©n nμo cßn theo lÇm ¶nh h−ëng chóng
vÒ phe M.T.D.C, còng nh− §¶ng Céng s¶n
Ph¸p chèng §¶ng Háa thËp tù, ®ång thêi cè
kÐo lÊy ®¸m quÇn chóng lÇm theo bän De la
Rocque. §ã lμ chÝnh s¸ch MÆt trËn thèng
nhÊt ë bªn d−íi, chí kh«ng ph¶i thèng nhÊt
d−íi lÉn trªn nh− ®èi víi c¸c ®¶ng c¶i l−¬ng
hay c¸ch mÖnh.

_______________

1) §¶ng C.S.§.D: §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng (BT).

26
 Trong mét giai cÊp
cã thÓ cã nhiÒu ®¶ng

Anh T.B. lóng tóng trong nh÷ng ch÷ phÇn

tö vμ giai cÊp, lén xén gi÷a ®¶ng ph¸i c¶i
l−¬ng vμ ph¶n ®éng, lμ v× anh kh«ng nhËn râ
trong mét giai cÊp cã nhiÒu tÇng líp vμ cã thÓ
cã nhiÒu ®¶ng ph¸i chí kh«ng nhÊt thiÕt chØ cã
mét ®¶ng, nªn anh míi cã chñ tr−¬ng "kh«ng
®¸nh ®æ mét ®¶ng ph¸i nμo cña ng−êi b¶n xø"
mμ chØ "®¸nh ®æ nh÷ng phÇn tö ph¶n ®éng",
cho r»ng nh− thÕ míi "cßn mét bé phËn lín
cña giai cÊp t− s¶n b¶n xø ®i víi m×nh".
Nh−ng mét ®¶ng kh«ng nhÊt thiÕt ®¹i biÓu
cho c¶ mét giai cÊp, mμ nhiÒu khi nã chØ ®¹i
biÓu cho mét tÇng líp (couche) cña giai cÊp Êy.
V× thÕ ta cã thÓ ®ång thêi ®¸nh ®æ ®¶ng ph¸i
ph¶n ®éng cña nh÷ng phÇn tö ®¹i ®Þa chñ t−
s¶n vμ liªn minh víi tÊt c¶ c¸c ®¶ng ph¸i c¶i
l−¬ng; vμ nh− vËy vÉn cã thÓ kÐo ®−îc mét bé
phËn lín cña t− s¶n b¶n xø ®i vÒ phe M.T.D.C.

Ng−êi céng s¶n lμ chiÕn sÜ

thùc tÕ, nh−ng kh«ng ph¶i
bän chÝnh trÞ cËn thÞ

Cã ng−êi muèn bμo ch÷a cho anh T.B. nãi

r»ng: chñ tr−¬ng cña anh T.B. lμ chØ c¨n cø

27
vμo hiÖn t×nh c¸c ®¶ng ph¸i ë §«ng D−¬ng
trong lóc nμy, anh ch−a cã ý kiÕn ®¸nh ®æ
®¶ng ph¸i ph¶n ®éng cña ng−êi b¶n xø, v×
hiÖn thêi nh÷ng ®¶ng ph¸i Êy ch−a cã. Nh−ng
sù bμo ch÷a Êy kh«ng ®øng v÷ng, v×: 1) HiÖn
thêi §¶ng B¶o hoμng do bän phong kiÕn vμ
nh÷ng phÇn tö ®Þa chñ t− b¶n b¶n xø ph¶n
®éng nhÊt nh− Ph¹m Quúnh, Ph¹m Lª Bæng
vËn ®éng tuy ch−a thμnh tæ chøc ®μng hoμng,
song nã ®−¬ng thμnh h×nh vμ bän thñ m−u
®−¬ng ch¹y sang Ph¸p luån lät c¸c giíi t− b¶n
ph¶n ®éng ®Ó xin thªm ©n huÖ cho chóng ®Ó
chóng lμm tay sai cho ®Õ quèc; 2) Ng−êi céng
s¶n ch¼ng bao giê h« hμo nh÷ng chuyÖn cao
xa viÓn v«ng cho s−íng miÖng, nh−ng c¨n
cø vμo sù thùc, ®ång thêi n¾m lÊy sù ®i tíi
(le devenir) cña sù vËt, hiÓu thÊu luËt tiÕn hãa
cña x· héi. ChiÕn s¸ch lËp M.T.D.C. kh«ng
ph¶i chØ thùc hμnh tõ mÊy n¨m võa qua cho
®Õn ngμy h«m nay th«i, nã sÏ cßn thùc hμnh
mÊy n¨m n÷a..., kh«ng ai cã thÓ nhÊt ®Þnh
tr−íc chê ®Õn khi t×nh thÕ thay ®æi th× chiÕn
s¸ch sÏ thay ®æi. Nh−ng tõ nay cho ®Õn lóc
Êy, nh÷ng ®¶ng ph¸i ph¶n ®éng do ng−êi b¶n
xø tæ chøc sÏ thμnh lËp h¼n, vËy ng−êi céng
s¶n vËn ®éng M.T.D.C. ph¶i cã mét th¸i ®é
chung ®èi víi nh÷ng ®¶ng ph¸i ph¶n ®éng

28
Êy, mμ c¸i th¸i ®é Êy kh«ng thÓ lμ liªn hiÖp
víi hÕt th¶y c¸c ®¶ng ph¸i kh«ng ph©n biÖt
c¶i l−¬ng hay ph¶n ®éng nh− chñ tr−¬ng cña
anh T.B.

C¨n cø vμo hμnh ®éng ®Ó xÐt ®o¸n

ng−êi c¸ch mÖnh

Cßn cã ng−êi muèn bμo ch÷a cho anh T.B.

l¹i nãi: cã lÏ anh viÕt kh«ng râ rμng, chí
anh kh«ng hÒ nhËn ®Þnh cã thÓ liªn hiÖp víi
®¶ng ph¶n ®éng ®©u. Ph¶i, t«i còng cã thÓ
tin nh− thÕ, nh−ng v×: 1) XÐt mét ng−êi c¸ch
mÖnh còng nh− mét ®¶ng chÝnh trÞ, ng−êi ta
chØ c¨n cø vμo ch−¬ng tr×nh vμ hμnh ®éng
cña hä, chí ai cã thÓ c¨n cø vμo nh÷ng ý
nghÜ kh«ng hÒ nãi ra cña hä; 2) Chñ tr−¬ng
sai lÇm cña anh T.B. kh«ng ph¶i chØ thÊy
trong ®o¹n nÇy, nã ®· biÓu lé trong suèt bμi
nμy vμ trong nhiÒu bμi kh¸c, ë nhiÒu dÞp
kh¸c nã kh«ng ph¶i lμ mét sù s¬ suÊt t×nh
cê, nã ®· gÇn thμnh mét xu h−íng mμ ta cã
thÓ gäi tªn lμ xu h−íng tháa hiÖp, xu h−íng
h÷u khuynh. V× vËy, lý lÏ bμo ch÷a trªn kia
còng kh«ng ®øng v÷ng ®−îc.

29
Kh«ng ®¸nh ®æ c¸c giai cÊp b¶n xø
trong giai ®o¹n lËp MÆt trËn
d©n chñ

B©y giê bμn ®Õn chñ tr−¬ng "Kh«ng ®¸nh

®æ giai cÊp nμo cña ng−êi b¶n xø". Anh T.B.
®· viÕt trong D©n chóng sè 68: "NÕu ng−êi
C.S. Ph¸p mμ ra khÈu hiÖu: kh«ng chñ
tr−¬ng ®¸nh ®æ giai cÊp nμo cña ng−êi b¶n
xø, th× ®ã lμ sai. Song ng−êi céng s¶n xø
thuéc ®Þa cã thÓ ®Ò ra c©u Êy; trong hoμn c¶nh
nμy l¹i cμng ®óng". ý kiÕn nμy cña anh T.B.
còng l¹i cã chç mï mê. §· hay r»ng trong
hoμn c¶nh nμy (ph¸txÝt tÊn c«ng), ta ph¶i chñ
tr−¬ng lËp M.T.D.C. ®Ó dù bÞ ®iÒu kiÖn cho
c¸ch mÖnh ph¶n ®Õ vμ thæ ®Þa (t− s¶n d©n
chñ). Chñ tr−¬ng kh«ng ®¸nh ®æ mét giai cÊp
nμo cña ng−êi b¶n xø lμ ®óng trong lóc nμy
vμ chØ trong lóc nμy th«i. Cßn nãi theo luËn
®iÖu cña anh T.B. nh− trªn th× ®éc gi¶ cã thÓ
hiÓu lÇm r»ng trong hoμn c¶nh nμy, chñ
tr−¬ng "kh«ng ®¸nh ®æ giai cÊp b¶n xø nμo..."
®· ®óng, th× trong nh÷ng hoμn c¶nh kh¸c
(vÝ dô nh− hoμn c¶nh trùc tiÕp lμm c¸ch mÖnh
t− s¶n d©n chñ ch¼ng h¹n) còng cã thÓ ®Ò ra
c©u Êy. Mμ nh− thÕ lμ sai, v× trong thêi kú
lμm t− s¶n d©n chñ c¸ch mÖnh, tuy ch−a
®¸nh ®æ giai cÊp t− s¶n b¶n xø, nh−ng giai cÊp
®Þa chñ th× cÇn ph¶i ®¸nh ®æ chø? Cã lÏ anh T.B.

30
còng nhËn nh− chóng t«i, song nh÷ng ý
kiÕn vμ luËn ®iÖu cña anh rÊt lê mê lén xén
vμ v× vËy cã thÓ lμ sai lÇm nguy h¹i. Theo
chóng t«i, ®èi víi c©u hái: "cã ®¸nh ®æ mét
giai cÊp b¶n xø nμo kh«ng?", ph¶i tr¶ lêi râ
nh− vÇy: Chóng t«i lμ ng−êi céng s¶n §.D.,
chóng t«i kh«ng giÊu giÕm môc ®Ých c¸ch
mÖnh mμ chóng t«i theo ®uæi, nghÜa lμ
chóng t«i chñ tr−¬ng lμm c¸ch mÖnh t− s¶n
d©n chñ (ph¶n ®Õ vμ thæ ®Þa) gi¶i phãng d©n
téc, thñ tiªu nh÷ng di tÝch phong kiÕn vμ ®Ó
tiÕn lªn c¸ch mÖnh x· héi, thñ tiªu sù bãc
lét t− b¶n vμ x©y dùng x· héi chñ nghÜa,
thùc hiÖn céng s¶n chñ nghÜa. Nh− thÕ
nghÜa lμ trong b−íc qu¸ tr×nh c¸ch mÖnh Êy
chóng t«i kh«ng nh÷ng chñ tr−¬ng ®¸nh ®æ
mét giai cÊp, mμ chóng t«i ®¸nh ®æ tÊt c¶
nh÷ng giai cÊp nμo muèn duy tr× chÕ ®é
ng−êi bãc lét ng−êi. Trong cuéc c¸ch mÖnh
t− s¶n d©n chñ chóng t«i ®¸nh ®æ ®Õ quèc vμ
phong kiÕn ®Þa chñ; khi tiÕn lªn chóng t«i
®¸nh ®æ giai cÊp t− b¶n bãc lét.
Nh−ng ®øng tr−íc hoμn c¶nh hiÖn t¹i:
ph¸txÝt tÊn c«ng, nguy c¬ NhËt B¶n h¨m däa,
chÝnh s¸ch ph¶n ®éng nÆng nÒ, chóng t«i
ch−a ®¸nh ®æ mét giai cÊp nμo cña ng−êi b¶n
xø, chØ ®¸nh ®æ nh÷ng phÇn tö vμ nh÷ng
®¶ng ph¸i ph¶n ®éng; chóng t«i chñ tr−¬ng
thèng nhÊt hμnh ®éng cña hÕt thÈy c¸c líp

31
nh©n d©n, c¸c lùc l−îng c¶i c¸ch d©n chñ ®Ó
®ßi tù do tÊn bé...

§Þa vÞ vμ n¨ng lùc

cña c¸c ®¶ng ph¸i vμ l·nh tô
c¶i l−¬ng

Muèn øng dông ®óng vμ th¾ng lîi chÝnh

s¸ch M.T.D.C., kh«ng ph¶i chØ ®Ò lªn mÊy
nguyªn t¾c chung nh− thÕ lμ ®ñ; cÇn ph¶i lÊy
con m¾t cña ng−êi c¸ch mÖnh thùc tÕ mμ xÐt
râ ®Þa vÞ vμ n¨ng lùc cña c¸c ®¶ng ph¸i vμ
l·nh tô c¶i l−¬ng ë §«ng D−¬ng.
Ta kh«ng thÓ ®em nh÷ng kh¸i niÖm "®¶ng
ph¸i", "l·nh tô", "quÇn chóng" ë c¸c xø t− b¶n
¢u - Mü mμ ®Æt mét c¸ch m¸y mãc vμo hoμn
c¶nh §«ng D−¬ng. Ta ph¶i biÕt ph©n tÝch t×nh
h×nh theo m¸cxÝt, ph¶i biÕt nh÷ng ®iÒu kiÖn
®Æc biÖt cña §«ng D−¬ng. ë c¸c xø t− b¶n,
c¸c ®¶ng c¶i l−¬ng ®· ph¸t triÓn hμng mÊy
chôc n¨m, cã tËp truyÒn vμ cçi rÔ s©u xa
trong quÇn chóng, cã hÖ thèng tæ chøc vμ quy
t¾c ®μng hoμng; cßn ë §«ng D−¬ng, v× ®iÒu
kiÖn ph¸t triÓn cña lÞch sö, giai cÊp t− s¶n
b¶n xø rÊt hÌn yÕu; c¸c ®¶ng ph¸i cña nã
phÇn nhiÒu chØ cã tªn, chí cßn sù ho¹t ®éng
gÇn nh− kh«ng cã g×, l¹i th−êng kh«ng cã quy
t¾c râ rμng; nÕu nh− cã mét vμi tay l·nh tô

32
c¶i l−¬ng ®−îc mét sè ng−êi hoan nghªnh th×
nhiÒu khi còng chØ v× c¸i tμi ba c¸ nh©n hoÆc
th¸i ®é cøng cái Ýt nhiÒu cña hä, chí Ýt khi v×
tËp häp chung quanh mét ch−¬ng tr×nh. Sù
quan hÖ gi÷a "l·nh tô" c¶i l−¬ng vμ "quÇn
chóng" theo hä ®· mong manh nh− thÕ, c¸i vai
tuång cña c¸c ®¶ng ph¸i c¶i l−¬ng trong sinh
ho¹t chÝnh trÞ trong xø ®· yÕu ít nh− thÕ, nªn
®øng vÒ ng−êi chiÕn sÜ thùc tÕ (rÐaliste), xÐt
mèi t−¬ng quan lùc l−îng c¸c giai cÊp ®Ó ®Þnh
chiÕn thuËt c¸ch m¹ng, tuy kh«ng khinh
th−êng vμ xua ®uæi mÊy tay l·nh tô c¶i l−¬ng,
tuy vÉn t×m c¸ch liªn hiÖp hμnh ®éng víi hä,
song ta còng ®õng qu¸ t«n träng hä, qu¸ t©ng
bèc hä mét c¸ch kh«ng ®¸ng.
C¸i cèt yÕu cña MÆt trËn d©n chñ lμ sù liªn
minh gi÷a c¸c tõng líp nh©n d©n, chèng
ph¸txÝt, chèng ph¶n ®éng. C©u nãi nμy l¹i
cμng cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng vμ cμng
hÕt søc ®óng cho xø §«ng D−¬ng lμ xø mμ c¸c
®¶ng ph¸i c¶i l−¬ng ®· võa rÊt Ýt l¹i rÊt hÌn
yÕu, M.T.D.C.§.D. thùc hiÖn ®−îc hay kh«ng
chØ cèt yÕu lμ do lùc l−îng tranh ®Êu cña
quÇn chóng. §ång thêi ta vÉn thμnh thùc vËn
®éng khiÕn cho c¸c ®¶ng ph¸i vμ c¸c phÇn tö
t− s¶n tù do v× quyÒn lîi cña giai cÊp hä vμ
quyÒn lîi cña d©n téc, m¹nh d¹n cïng ®i víi
d©n chóng ®ßi c¸c ®iÒu c¶i c¸ch cÇn kÝp.

33
 Th¸i ®é ®èi víi §¶ng LËp hiÕn

NhiÒu ng−êi ®· biÕt §¶ng LËp hiÕn kh«ng

cã quy t¾c, vμ tæ chøc g× râ rÖt c¶, mμ chØ ®¹i
biÓu cho mét xu h−íng c¶i c¸ch cña t− s¶n vμ
®Þa chñ. Lóc ®Çu nã ®−îc mét bé phËn giai
cÊp t− s¶n vμ ®Þa chñ ñng hé mμ còng cã mét
sè quÇn chóng c«ng, n«ng tiÓu t− s¶n thμnh
thÞ hoan nghªnh, nh−ng sau v× chñ tr−¬ng
quþ lôy, ®Çu hμng ®Õ quèc, v× th¸i ®é hÌn
nh¸t vμ Ých kû cña bän l·nh tô nªn d©n chóng
®· hÕt søc ch¸n ghÐt, c¶ nh÷ng tõng líp t−
s¶n vμ ®Þa chñ cμng ngμy cμng mÊt tÝn nhiÖm,
v× ®ã bän Chiªu, Liªm vμ Nh−êng, Liªng,
ChÝn bÞ tÈy ra khái Héi ®ång qu¶n h¹t trong
kú míi råi. C¸i xu h−íng c¶i c¸ch cña §¶ng
LËp hiÕn cßn cã thÓ cã ®«i chót trong nh÷ng
tõng líp t− s¶n ®Þa chñ, song c¸i tªn §¶ng LËp
hiÕn ®· bÞ thiªn h¹ khinh khi, thËm chÝ nh÷ng
l·nh tô lËp hiÕn tr−íc kia còng ®· tõng theo
con ®−êng tháa hiÖp ®Çu hμng mμ nay kh«ng
theo h¼n hoÆc ly khai bän l·nh tô ph¶n ®éng
Chiªu, Liªm (nh− c¸c «ng Long, Kh¸, S©m)
còng ®Òu phñi tay, kh«ng nhËn m×nh lμ lËp
hiÕn n÷a. §ã lμ sù thùc, chø kh«ng ph¶i
chuyÖn trong ®Çu ãc. Cho nªn ®èi víi §¶ng
LËp hiÕn cÇn ph¶i nãi râ nh− thÕ cho quÇn
chóng hiÓu vμ cÇn ph©n biÖt râ nh− vËy:

34
 1. §¸nh ®æ bän l·nh tô ph¶n ®éng Chiªu,
Liªm vμ tÊt c¶ c¸i chñ tr−¬ng, c¸i xu h−íng
lËp hiÕn (theo kiÓu Chiªu, Liªm) nghÜa lμ quþ
lôy ®Çu hμng ®Õ quèc.
2. §èi víi c¸c tay l·nh tô gÇn ®©y cã ®«i
chót xu h−íng ®øng vÒ phe c¶i l−¬ng tÊn bé
(nh− Long), hoÆc cßn rÊt lõng chõng hÌn
nh¸t (nh− Kh¸) th× ph¶i chØ trÝch nh÷ng sai
lÇm vÒ tr−íc vμ th¸i ®é do dù, c« ®éc hiÖn
thêi cña hä, thóc giôc hä h·y hμnh ®éng
theo nh− nh÷ng lêi tuyªn bè, ®Ó cho viÖc
lμm ®i ®«i víi lêi nãi kÐo hä vÒ phe M.T.D.C.
3. Cßn ®èi víi c¸c tõng líp ®Þa chñ vμ t−
s¶n b¶n xø cã xu h−íng lËp hiÕn hay nãi
chung, cã xu h−íng c¶i c¸ch th× ph¶i chØ cho
hä râ th¸i ®é ph¶n ®éng hoÆc hÌn nh¸t cña
bän l·nh tô, khuyÕn khÝch hä thèng nhÊt
hμnh ®éng víi c¸c líp nh©n d©n ®Ó ®ßi c¶i
c¸ch, v× chØ cã con ®−êng Êy míi ®ßi ®−îc tù
do b×nh ®¼ng. Con ®−êng ®Çu hμng chØ ®−a
®Õn ph¸ s¶n vμ bÞ khinh khi.

CÇn ph©n biÖt bän ph¶n ®éng

víi bän c« ®éc hÌn nh¸t
®Ó kÐo kÎ cã thÓ ®ång minh

Anh T¹o chñ tr−¬ng kh«ng ph©n biÖt bän

ph¶n ®éng víi bän hÌn nh¸t, bän ®· lμm tay

35
sai cho ®Õ quèc víi bän ®ang dô dù, lõng
chõng, tøc lμ kh«ng biÕt lîi dông nh÷ng m©u
thuÉn gi÷a phe ®Þch, ®Ó kÐo kÎ cã thÓ ®ång
minh ®Ó thóc giôc hä hμnh ®éng chèng kÎ
thï nguy hiÓm h¬n hÕt, kÎ thï chung. Ng−êi
c¸ch mÖnh mμ kh«ng biÕt ®i quanh co, kh«ng
biÕt ®i t×m kiÕm ®ång minh, l¹i xua ®uæi
tr−íc nh÷ng kÎ cã thÓ ®ång minh th× thËt
kh«ng ph¶i kÎ l·nh ®¹o phong trμo. Vμ ®ã
chØ lμ mét xu h−íng "t¶ khuynh" c« ®éc,
kh«ng biÕt x«ng pha trong nh÷ng ®−êng nói
gËp ghÒnh hiÓm trë, kh«ng biÕt chÌo chèng
trong nh÷ng c¬n phong ba b·o t¸p. Ch¾c h¼n
b¹n T¹o còng nhí c©u nãi sau nμy cña Lªnin
trong cuèn BÖnh Êu trÜ cña chñ nghÜa céng
s¶n: "L·nh ®¹o cuéc chiÕn tranh chèng giai
cÊp t− b¶n quèc tÕ lμ cuéc chiÕn tranh tr¨m
lÇn khã kh¨n h¬n, l©u dμi h¬n, phøc t¹p h¬n
v« luËn cuéc chiÕn tranh nμo gi÷a c¸c n−íc
t− b¶n mμ tõ chèi tr−íc kh«ng chÞu ®i quanh
co, kh«ng biÕt lîi dông (dï chØ trong chèc l¸t)
nh÷ng m©u thuÉn vÒ quyÒn lîi gi÷a qu©n
thï m×nh, kh«ng chÞu ký hiÖp −íc (dï chØ
t¹m thêi, kh«ng ch¾c ch¾n) víi kÎ cã thÓ
®ång minh, nh− thÕ cã ph¶i lμ ngu xuÈn ®Õn
cùc ®iÓm kh«ng?".

36
Nh−ng còng cÇn ph©n biÖt th¸i ®é
bän c¶i l−¬ng lõng khõng
hÌn nh¸t víi chñ tr−¬ng
thèng nhÊt hμnh ®éng
®Ó kÐo quÇn chóng tranh ®Êu

Cßn chñ tr−¬ng nh− anh T.B. viÕt trong bμi

KÕt qu¶ kú tuyÓn cö lÇn thø nhÊt (D.C. sè 58)1)
chØ v¹ch mÆt n¹ bän l·nh tô ph¶n ®éng
Chiªu, Liªm vμ nãi su«ng mét c©u r»ng: "Cö
tri ®· bÇu cho Kh¸, ThuËn lμ tá ra gi¸c ngé
®«i chót", mμ sau ®ã kh«ng chØ râ cho quÇn
chóng thÊy th¸i ®é c« ®éc, khiÕp nh−îc cña
mÊy ng−êi Êy, ®em ®èi chiÕu víi chñ tr−¬ng
thèng nhÊt hμnh ®éng chèng ph¸txÝt, chèng
ph¶n ®éng cña ng−êi céng s¶n ®Ó kªu gäi
quÇn chóng c«ng n«ng tiÓu t− s¶n vμ c¸c tÇng
líp h÷u s¶n b¶n xø liªn hiÖp tranh ®Êu ®ßi tù
do, c¶i c¸ch chung cho c¶ d©n téc xø së, chñ
tr−¬ng nh− anh T.B. ®ã cã tÝnh chÊt vμ xu
h−íng tháa hiÖp h÷u khuynh.
Chóng ta vËn ®éng thùc hiÖn M.T.D.C.
song kh«ng v× ®ã mμ hãa ra c¶i l−¬ng.
_______________

1) Trong b¸o D©n chóng, sè 58, kh«ng cã bμi nμy.

Theo chóng t«i cã thÓ lμ bμi KÕt qu¶ tuyÓn cö thø nhÊt
tiªu biÓu ý chÝ vμ tr×nh ®é gi¸c ngé cña nh©n d©n, b¸o
D©n chóng, sè 59, ngμy 21-4-1939. Tμi liÖu l−u t¹i B¶o
tμng C¸ch m¹ng ViÖt Nam (BT).

37
 Chóng ta vÉn gi÷ ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ vμ tæ
chøc. Vμ nh− vËy chóng ta kh«ng thÓ ®Ó cho
quÇn chóng lê mê lén xén, chóng ta ph¶i gi÷
quyÒn l·nh ®¹o cho v« s¶n, kÐo quÇn chóng
ra tranh ®Êu, "kh«n khÐo liªn l¹c sù tuyªn
truyÒn chiÕn s¸ch M.T.D.C. víi chñ nghÜa
M¸c - Lªnin" nh− §imit¬rèp ®· dÆn.
ChØ cã nh− thÕ ta míi tranh ®Êu thùc hiÖn
®−îc MÆt trËn d©n chñ, ®ßi ®−îc c¸c quyÒn tù
do d©n chñ. Vμ còng chØ cã nh− thÕ ta míi cã
thÓ ®Èy cuéc vËn ®éng d©n chóng tíi xa h¬n
n÷a, dù bÞ mét c¸ch thËt sù lùc l−îng cho c¸ch
mÖnh ph¸t triÓn.
§ång chÝ §imit¬rèp còng ®· dÆn ta: trong
khi liªn minh víi §¶ng X· héi, ph¶i lu«n lu«n
chØ trÝch chñ nghÜa x· héi d©n chñ ho¹t ®Çu.
ThËt vËy, chØ trÝch còng cã nhiÒu thø: cã
thø chØ trÝch theo kiÓu têrètkÝt, nghÜa lμ chöi
rña, vu c¸o ®Ó ph¸ ho¹i phong trμo; nh−ng
còng cã thø chØ trÝch cña ng−êi c¸ch m¹ng t×m
tßi nh÷ng lÇm lçi cña m×nh, nghiªn cøu
ph−¬ng ph¸p ®Ó söa ®æi, ®Ó tiÕn lªn; cã thø
chØ trÝch cña ng−êi c¸ch m¹ng v¹ch mÆt n¹
bän ph¶n ®éng; cã thø chØ trÝch th©n mËt
nh÷ng chç nhu nh−îc cña b¹n ®ång minh; cã
thø chØ trÝch nghiªm kh¾c kÎ long lay, dô dù
®Ó mong kÐo hä vÒ m×nh. Chóng ta kh«ng vu
c¸o nh− bän têrètkÝt. Chóng ta kh«ng c·i v·
nh÷ng chuyÖn nhá nhen. Chóng ta lμ ng−êi

38
c¸ch m¹ng, chóng ta ®øng vÒ lîi Ých vÒ c«ng
cuéc cña d©n chóng mμ chØ trÝch nh÷ng
khuyÕt ®iÓm, nh÷ng chç lõng chõng hoÆc hÌn
nh¸t ®Ó ®Èy phong trμo ph¸t triÓn m¹nh mÏ
réng r·i h¬n.
NhËn nh− thÕ, ta kh«ng thÓ ®ång ý víi anh
T.B. khen su«ng mét c©u r»ng cö tri ®· bÇu cho
Kh¸, ThuËn lμ cã phÇn cÊp tiÕn. Ta còng kh«ng
thÓ hoμn toμn ®ång ý víi anh T.B. nãi su«ng
r»ng §«ng D−¬ng §¹i héi bÞ thÊt b¹i lμ v× bän
têrètkÝt chöi rña chia rÏ. V× ®ã míi chØ lμ mét
nguyªn nh©n cßn nh÷ng nguyªn nh©n quan
träng n÷a, nh− chÝnh s¸ch ®μn ¸p cña ®Õ quèc,
th¸i ®é hÌn nh¸t cña c¸c phÇn tö c¶i l−¬ng còng
cÇn chØ râ ra. Vμ nhÊt lμ cÇn ph¶i chØ ra c¸i
nguyªn nh©n hÕt søc quan träng lμ: cuéc vËn
®éng d©n chóng tuy bång bét, nh−ng ch−a ®−îc
s©u s¾c, m¹nh mÏ, cuéc thèng nhÊt hμnh ®éng
cña c¸c líp nh©n d©n ch−a ®−îc g¾n bã chÆt chÏ,
v× vËy bän ph¶n ®éng bãp nghÑt dÔ dμng.

Muèn thùc hiÖn MÆt trËn d©n chñ,

ph¶i khuÕch tr−¬ng cuéc vËn ®éng
cña d©n chóng

Ph¶i, anh T.B. ®· viÕt, chóng ta "kh«ng cè

chÊp nh÷ng sai lÇm hiÒm thï ®· qua, còng
kh«ng tr«ng vÒ t−¬ng lai l©u dμi, mμ chØ xÐt

39
hμnh ®éng gÇn ®©y cña c¸c ®¶ng ph¸i, c¸c c¸
nh©n ®Ó quyÕt ®Þnh sù trung lËp hay hîp t¸c".
Nh−ng còng cÇn nãi râ: MÆt trËn d©n chñ
thùc hiÖn ®−îc hay kh«ng, ®iÒu cèt yÕu kh«ng
ph¶i ë sù m−u m« ký kÕt o bÕ c¸c ®¶ng ph¸i,
c¸c l·nh tô cña hä. Kinh nghiÖm ®· chØ cho ta
thÊy r»ng nh÷ng sù ký kÕt trong phßng giÊy
®· dÉn tíi nhiÒu sù ph¶n béi nh¬ nhuèc.
Chóng ta vÉn thiÕt tha kªu gäi c¸c ®¶ng
ph¸i thèng nhÊt hμnh ®éng. Nh−ng chóng ta
kh«ng bao giê chØ nh×n thÊy cã mét vμi ®¶ng
ph¸i c¶i l−¬ng yÕu ít, kh«ng cã quÇn chóng
vμ cã khi l¹i bÞ quÇn chóng ch¸n chª n÷a,
chóng ta kh«ng bao giê chØ nh×n thÊy mÊy tay
l·nh tô ph¶n ®éng hay lung lay, mμ ph¶i
nh×n ®Õn c¶ ®¸m quÇn chóng trong giai cÊp
h÷u s¶n b¶n xø nh×n ®Õn tÊt c¶ c¸c tÇng líp
d©n chóng. MÆt trËn d©n chñ cho ®−îc thùc
hiÖn, ®iÒu cèt yÕu lμ ph¶i th©u phôc qu¶ng
®¹i quÇn chóng nh©n d©n, ph¶i kÐo c¸c tÇng
líp h÷u s¶n b¶n xø dï c¸c "l·nh tô" cña hä
theo hay kh«ng theo.
MÆt trËn d©n chñ ph¶i thùc hiÖn trong qu¸
tr×nh cuéc tranh ®Êu. Mçi cuéc mÝttinh, biÓu
t×nh, b·i c«ng ®ßi tù do d©n chñ vμ c¶i thiÖn
sinh ho¹t lμ mét yÕu tè x©y ®¾p MÆt trËn d©n
chñ. Nh÷ng tæ chøc quÇn chóng nh− c¸c ¸i
h÷u t−¬ng tÕ cña thî thuyÒn, n«ng d©n, c¸c
hîp t¸c x· cña tiÓu thñ c«ng, tiÓu th−¬ng, c¸c

40
®oμn thÓ thanh niªn, phô n÷ ®Òu lμ bé phËn
kh¨ng khÝt M.T.D.C., lμ nÒn t¶ng ®Ó thùc hiÖn
M.T.D.C. thèng nhÊt.
Cho ®−îc thùc hiÖn M.T.D.C. réng r·i,
ng−êi céng s¶n ph¶i khuÕch tr−¬ng c¸c tæ
chøc quÇn chóng, nh÷ng tæ chøc Êy ph¶i réng
r·i ®Ó bao qu¸t nh÷ng ®¸m quÇn chóng mªnh
m«ng hiÖn cßn rêi r¹c, v« tæ chøc. Cho ®−îc
thùc hiÖn M.T.D.C. réng r·i, ng−êi céng s¶n
ph¶i l·nh ®¹o quÇn chóng tranh ®Êu m¹nh
mÏ ®Ó ®ßi c¶i c¸ch, ®ång thêi ®Ó thóc giôc
mÊy ®¶ng ph¸i nh©n vËt c¶i l−¬ng thèng nhÊt
hμnh ®éng. Chñ tr−¬ng o bÕ bän l·nh tô lõng
chõng, k×m h·m bít phong trμo quÇn chóng,
sî phong trμo m¹nh mÏ lμm cho bän c¶i l−¬ng
bá ch¹y, chñ tr−¬ng Êy lμ theo ®u«i bän t−
s¶n c¶i l−¬ng Êy lμ xu h−íng h÷u khuynh.

Ph©n biÖt kÎ nguy hiÓm nhiÒu

víi kÎ nguy hiÓm Ýt

Ng−êi céng s¶n, khi ®Æt chiÕn thuËt tranh

®Êu cã thÓ vμ cÇn ph¶i biÕt ph©n biÖt kÎ nguy
hiÓm nhiÒu víi kÎ nguy hiÓm Ýt. Nh−ng ph©n
biÖt nh− thÕ kh«ng ph¶i ®Ó t©ng bèc hay theo
®uæi kÎ nguy hiÓm Ýt ®Ó «m Êp m·i m·i c¸i
nguy hiÓm Ýt (moindre mal) nh− bän c¶i
l−¬ng. Ng−êi céng s¶n ph©n biÖt nguy hiÓm
nhiÒu víi nguy hiÓm Ýt lμ cèt lîi dông víi m©u

41
thuÉn trong dinh lòy qu©n thï tËp trung hÕt
mòi nhän chèng kÎ nguy hiÓm h¬n hÕt ®Ó dù
bÞ lùc l−îng cho c¸ch mÖnh. V× ph©n biÖt nh−
thÕ, nªn ng−êi céng s¶n trong lóc nμy bªnh
vùc tù do t− s¶n, chèng ph¸txÝt, nh−ng kh«ng
ph¶i ®Ó duy tr× m·i chÕ ®é tù do t− s¶n mμ cèt
®Ó më réng cuéc tranh ®Êu ®Æng thùc hiÖn
mét chÕ ®é hoμn toμn tù do. V× ph©n biÖt nh−
thÕ nªn ng−êi céng s¶n, trong lóc nμy t¸n
thμnh liªn minh víi c¸c ®¶ng ph¸i c¶i l−¬ng,
nh−ng kh«ng ph¶i ng−êi céng s¶n hãa theo
c¶i l−¬ng mμ ®Ó kÐo phe c¶i l−¬ng qua lËp
tr−êng tranh ®Êu ®ßi tù do, tÊn bé ®Ó g©y
dùng ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho c¸ch m¹ng
ph¸t triÓn.
ý kiÕn ph©n biÖt bän lËp hiÕn nguy hiÓm Ýt
víi bän têrètkÝt nguy hiÓm nhiÒu cÇn ph¶i
ph¸t biÓu cho râ rμng vμ dÌ dÆt; chí cßn nãi
nh− anh T.B. cã thÓ lμm cho ®éc gi¶ hiÓu lÇm
vμ lén xén. T«i thiÕt t−ëng nªn ph©n biÖt râ
nh− vÇy: a) XÐt vÒ ¶nh h−ëng chung trong
quÇn chóng, bän l·nh tô lËp hiÕn râ mÆt
ph¶n ®éng Kh¸, Chiªu, Liªm lμm tay sai cho
ph¶n ®éng thuéc ®Þa cã thÓ Ýt nguy hiÓm h¬n
bän têrètkÝt gi¶ danh c¸ch mÖnh lμm tay sai
cho ph¸txÝt; v× bän tr−íc ®· bÞ hoμn toμn lét
mÆt n¹ cßn bän sau cßn che ®Ëy lõa g¹t quÇn
chóng ®−îc. Nh−ng c¶ hai bän ph¶n ®éng Êy
ta ®Òu ph¶i ®¸nh ®æ, kh«ng thÓ ñng hé bän

42
nμo c¶. b) Bän lËp hiÕn (hay nãi chung bän c¶i
l−¬ng) c« ®éc, hÌn nh¸t, Ýt nguy hiÓm h¬n bän
têrètkÝt tay sai cho ph¸txÝt, v× bän tr−íc tuy
lung lay, hÌn nh¸t, nh−ng cßn cã ý muèn ®ßi
c¶i c¸ch, cßn cã ®«i chót tÝnh chÊt tÊn bé.
Nh−ng còng ph¶i kÞch liÖt chØ trÝch th¸i ®é
khiÕp nh−îc cña hä vμ chØ cho quÇn chóng (kÓ
c¶ nh÷ng ®¸m h÷u s¶n) thÊy râ chØ cã con
®−êng tranh ®Êu d−íi MÆt trËn d©n chñ
thèng nhÊt míi ®ßi ®−îc quyÒn lîi.
Sau n÷a khi anh T.B. ®em øng dông ý kiÕn
cña anh, anh lÊy sù gi¸c ngé cña m×nh lμm sù
gi¸c ngé cña cö tri, cho r»ng cö tri biÕt ph©n
biÖt lËp hiÕn nguy hiÓm Ýt víi têrètkÝt nguy
hiÓm nhiÒu. Sù xÐt ®o¸n Êy rÊt sai. ThËt vËy,
®øng vÒ ph−¬ng diÖn kh¸ch quan mμ xÐt, th×
bÇu cho lËp hiÕn hÌn nh¸t cã phÇn Ýt nguy
hiÓm h¬n bÇu cho têrètkÝt ph¶n c¸ch mÖnh.
Nh−ng ®øng vÒ ph−¬ng diÖn chñ quan cña cö
tri th× mét sè ®«ng nh÷ng ng−êi ®· bÇu cho
Th©u, Hïm cã tinh thÇn ph¶n ®Õ nhiÒu h¬n
nh÷ng ng−êi ®· bÇu cho Kh¸, ThuËn, v×
nh÷ng cö tri ®ã qu¶ thËt ®· lÇm t−ëng bän
têrètkÝt lμ c¸ch mÖnh, ph¶n ®Õ. Ng−êi céng
s¶n cã bæn phËn nãi sù thËt víi quÇn chóng,
dÉn ®−êng cho quÇn chóng chí kh«ng ph¶i
theo ®u«i hä hay phØnh hä. Nh÷ng chñ tr−¬ng
chÝnh trÞ mμ lÊy ý kiÕn cña m×nh lμm ý muèn
cña quÇn chóng nh− anh T.B. lμ rÊt sai lÇm

43
vμ nguy hiÓm; nã lμm cho §¶ng xa quÇn
chóng vμ cã thÓ dÉn tíi nh÷ng thÊt b¹i nÆng
nÒ ®au ®ín.

KÕt luËn

ChÝnh s¸ch MÆt trËn d©n chñ cña §¶ng ta

thi hμnh mÊy n¨m nay ®· cã ®−îc Ýt nhiÒu
thμnh tÝch: nã ®· thùc hiÖn tõng phÇn ë ViÖn
d©n biÓu Trung Kú, trong ñy ban liªn l¹c gi÷a
nh÷ng ng−êi céng s¶n víi chi §¶ng x· héi B¾c
Kú cïng c¸c ®oμn thÓ quÇn chóng; nã ®· thùc
hiÖn trong c¸c cuéc liªn hiÖp hμnh ®éng ®Ó tæ
chøc ngμy kû niÖm lao ®éng 1er Mai, kû niÖm
ph¶n ®èi chiÕn tranh 1er Août; quyªn tiÒn gióp
d©n bÞ lôt, tæ chøc chî phiªn gióp d©n TÇu, kû
niÖm ®¹i c¸ch mÖnh Ph¸p, v.v.; nã ®· vang
déi ¶nh h−ëng trong nhiÒu ban héi ®ång; gi÷a
§¹i héi ®ång kinh tÕ ®Õn c¸c ViÖn d©n biÓu
B¾c Kú, Héi ®ång qu¶n h¹t Nam Kú, Héi
®ång thμnh phè Hμ Néi ®· thÊy cã nh÷ng
tiÕng nãi næi lªn ®ßi c¶i c¸ch.
H¼n r»ng, nã cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm,
phong trμo quÇn chóng ch−a ®−îc thËt réng
r·i, m¹nh mÏ ®Ó thùc hiÖn mét MÆt trËn d©n
chñ thèng nhÊt bao gåm hÕt c¸c líp nh©n d©n,
hÕt c¸c ®¶ng ph¸i chèng ph¶n ®éng, chèng
chiÕn tranh, ®ßi tù do, no Êm, an toμn, ®Ó
thùc hiÖn MÆt trËn thèng nhÊt liªn hiÖp c¶

44
c¸c ®¶ng ph¸i ë bªn trªn lÉn c¸c ñy ban quÇn
chóng ë bªn d−íi theo nh− h×nh ¶nh cuéc vËn
®éng §«ng D−¬ng §¹i héi, nh−ng sÏ réng r·i
m¹nh mÏ, s©u s¾c h¬n.
Trong khi thùc hμnh chiÕn s¸ch míi, chóng
ta ®· gÆp biÕt bao trë lùc khã kh¨n, søc ®μn
¸p cña qu©n thï, nh÷ng ®iÒu vu khèng cña
bän têrètkÝt khiªu khÝch; nh−ng rèt cuéc
chóng ta vÉn cø tiÕn.
Chóng ta ®· ph¶i chiÕn th¾ng nh÷ng xu
h−íng sai lÇm trong hμng ngò: xu h−íng "t¶
khuynh", c« ®éc nã muèn lμm cho §¶ng co bÐ,
rót hÑp bëi biÖt ph¸i, c¸ch xa quÇn chóng, vμ
xu h−íng tháa hiÖp h÷u khuynh, lung lay
tr−íc nh÷ng t×nh h×nh nghiªm träng nh·ng
quªn hoÆc che lÊp sù tuyªn truyÒn chñ nghÜa
M¸c - Lªnin, l¨m le rêi bá nh÷ng nguyªn t¾c
c¸ch mÖnh.
Cho ®−îc ®¶m b¶o sù thùc hiÖn MÆt trËn
d©n chñ thèng nhÊt, chóng ta cÇn tranh ®Êu
tÈy trõ nh÷ng xu h−íng t¶ khuynh lÉn xu
h−íng h÷u khuynh trong hμng ngò.
- Thèng nhÊt t− t−ëng; thèng nhÊt hμnh ®éng!
- Cñng cè hμng ngò ®Ó chãng thùc hiÖn sù
thèng nhÊt c¸c líp nh©n d©n!

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam:

V¨n kiÖn §¶ng Toμn tËp,
Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi,
2000, t.6, tr.617-645.

45
 Môc lôc

Trang
- Lêi Nhμ xuÊt b¶n 5
- Tr−íc hÕt, ph¶i nhËn thÕ nμo lμ tù chØ trÝch
B«ns¬vÝch 11
- Mét vμi bμi häc n÷a vÒ cuéc tuyÓn cö cÇn
v¹ch râ 15
- C¸c ®¶ng ph¶n ®éng ng−êi b¶n xø lμm tay
sai cho ph¸txÝt vμ ®Õ quèc 24
- MÆt trËn thèng nhÊt ë bªn trªn vμ MÆt trËn
thèng nhÊt ë bªn d−íi 26
- Trong mét giai cÊp cã thÓ cã nhiÒu ®¶ng 27
- Ng−êi céng s¶n lμ chiÕn sÜ thùc tÕ, nh−ng
kh«ng ph¶i bän chÝnh trÞ cËn thÞ 27
- C¨n cø vμo hμnh ®éng ®Ó xÐt ®o¸n ng−êi
c¸ch mÖnh 29
- Kh«ng ®¸nh ®æ c¸c giai cÊp b¶n xø trong giai
®o¹n lËp MÆt trËn d©n chñ 30
- §Þa vÞ vμ n¨ng lùc cña c¸c ®¶ng ph¸i vμ l·nh
tô c¶i l−¬ng 32
- Th¸i ®é ®èi víi §¶ng LËp hiÕn 34
- CÇn ph©n biÖt bän ph¶n ®éng víi bän c« ®éc
hÌn nh¸t ®Ó kÐo kÎ cã thÓ ®ång minh 35

46
- Nh−ng còng cÇn ph©n biÖt th¸i ®é bän c¶i
l−¬ng lõng khõng hÌn nh¸t víi chñ tr−¬ng
thèng nhÊt hμnh ®éng ®Ó kÐo quÇn chóng
tranh ®Êu 37
- Muèn thùc hiÖn MÆt trËn d©n chñ, ph¶i
khuÕch tr−¬ng cuéc vËn ®éng cña d©n chóng 39
- Ph©n biÖt kÎ nguy hiÓm nhiÒu víi kÎ nguy
hiÓm Ýt 41
- KÕt luËn 44

47
 ChÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n
TS. NguyÔn duy hïng
ChÞu tr¸ch nhiÖm néi dung
TS. l−u trÇn lu©n

Biªn tËp néi dung: nguyÔn ph−¬ng thïy

Tr×nh bμy b×a: nguyÔn m¹nh hïng
ChÕ b¶n vi tÝnh: l©m thÞ h−¬ng
Söa b¶n in: phßng biªn tËp kü thuËt
§äc s¸ch mÉu: phan thÞ h−¬ng giang