So sánh hình ảnh đoàn quân trong “Tây Tiến” và “Việt Bắc”

Bài làm 1
Lịch sử ghi dấu ấn ở lại đời không chỉ trong kí ức, không chỉ trong
những sử sách thiêng liêng mà còn ẩn hiện trong những áng thơ cách
mạng mà “Tây Tiến” của Quang Dũng và “Việt Bắc” của Tố Hữu là
những áng thơ điển hình. Nhưng ta không hề thấy một sự lặp lại sáo
rỗng mà tìm được trong mỗi bài những nét đặc sắc riêng, những vẻ đẹp
riêng. Như Quang Dũng viết trong Tây Tiến rằng:
“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng Kiều thơm.”
Nhưng Tố Hữu lại viết:
“Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan”.
Đối với Quang Dũng, Tây Tiến vừa là một miền nhớ, vừa là một miền
thương. Ra đời khi tác giả đã trở về làng Phù Lưu Chanh, “Tây Tiến” là
câu từ của nỗi nhớ, là kỉ niệm cùng anh em chiến sĩ nơi núi rừng miền
Tây, chất chứa bao tình cảm của tác giả với những tháng ngày dài cùng
nhau chiến đấu. Cho nên cả bài thơ thấm đẫm cảm xúc của nhà thơ chiến
sĩ, là lời ca ngợi vẻ đẹp vừa hào hùng vừa hào hoa của người lính, cái
chất lãng mạn của những thanh niên trai trẻ vừa rời khỏi ghế nhà trường
đã anh dung xung phong đi chiến đấu:
“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm”
Lời thơ vang lên như khúc sử thi ngàn năm xưa còn mãi. Giọng thơ
ngang tàng, ngạo nghễ, khắc họa cái khổ, thử thách gian truân mà người
lính phải gánh chịu. Những trận sốt rét rừng vàng da rụng tóc khiến họ
trở nên kiệt quệ về thân xác nhưng không thể nào lấy đi ở họ sức mạnh
của lòng quả cảm, sự lạc quan của anh bộ đội cụ Hồ. “Không mọc tóc” –
cách diễn đạt vừa khắc họa đậm nét khí chất ngang tàng của người lính,
vừa thể hiện tâm thế chủ động, lạc quan, vượt lên trên mọi gian khổ,
thậm chí là kiểm soát nó. Lời thơ vì thế mà không mô tả khó khăn một
cách tàn khốc, trần trụi, trái lại, hiện thực gian khổ ấy chỉ là cái nền để
vẻ đẹp người lính lộ ra rõ nét. “Không mọc tóc” hay “xanh màu lá” chỉ
là vẻ bề ngoài, còn sâu thẳm trong con người họ lúc này là sức mạnh của
những binh tướng, sự mạnh mẽ oai hùng của chúa tể núi rừng.
Những khó khăn chỉ là liều thuốc thử để họ vững bước hơn trước con
đường gian nan sắp tới.Gian khổ, khó khăn nhưng họ vẫn giữ trong
mình những tình cảm, những bóng hình con gái thật đẹp. Bởi lẽ đó là
những chàng trai đất thủ đô trẻ trung, vừa bước ra khỏi giảng đường đại
học, cho nên họ mộng mơ và lãng mạn vô cùng. Họ gửi ước mộng của
mình về miền biên giới xa xôi, cũng không quên ngước nhìn về Hà Nội
với “mộng giai nhân” đẹp đẽ. Tác giá không dùng từ “nhớ”, bởi “nhớ”
thiên về tâm trạng còn “mơ” lại là điệu cảm xúc của tâm hồn.
Người lính hiện lên với những nét đa tình của tuổi trẻ, họ duyên dáng
trong tính cách và lãng mạn trong tâm hồn. Đối lập với hiện thực và
bệnh tật tàn khốc mà họ đang phải gánh chịu, họ vẫn lạc quan để mơ về
những mộng tưởng đẹp đẽ. Có lẽ điều ấy lại trở thành nguồn động lực để
họ vượt qua gian khổ, nét hào hoa ấy chắp cánh trong sự hào hùng của
chính họ trên con đường hành quân ra mặt trận.Vẫn là đoàn quân kháng
chiến nhưng “Việt Bắc” của Tố Hữu lại đưa người đọc về xúc cảm mới
lạ:“
“Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan”
Những câu thơ đưa ta về những ngày hành quân rõng rã của dân tộc ba
nghìn ngày không nghỉ, đến nỗi “Bắp chân đầu gối đã săn gân”. Những
từ láy “rầm rập, điệp điệp, trùng trùng” khắc họa khí thế hành quân hào
hùng, mãnh liệt của đoàn quân Tây Bắc. Mọi ngả đường ra trận đều xuất
hiện ánh sao lấp lánh trên mũ của anh bộ đội cụ Hồ. Nếu như ở đoạn thơ
trên trong bài thơ “Tây Tiến”, ta gặp vẻ đẹp hòa hoa, lãng mạn, tinh thần
lạc quan và vẻ phong tình của người lính thì đến đây, ta lại thấy hiện lên
rõ nét tính cách anh hùng của một thời đại anh hùng. “Đêm đêm” – thời
gian gợi ra sự bền bỉ, dẻo dai và quyết tâm thắng trận.
Họ, những người lính kháng chiến năm xưa ấy thực sự đã dành trọn máu
xương của mình để hi sinh cho lí tưởng cách mạng, để ánh sao trên mũ
còn rực sáng mãi.Như vậy, cả hai đoạn thơ đều là bức tranh về vẻ đẹp
của người lính trong một giai đoạn lịch sử gian nan, đau thương mà hào
hùng, thiêng liêng đến lạ. Họ là bức tượng đài sừng sững, là chứng nhân
cho lịch sử của một thời đại anh hùng, là niềm tự hào cũng là niềm trân
trọng của con người cho mọi thế hệ. Nhưng đúng như ai đó từng nói,
mỗi nhà văn phải có cái giọng của riêng mình, cách khám phá và thể
hiện vẻ đẹp người lính cũng rất khác nhau.
Nếu như ta ấn tượng với vẻ đẹp vừa anh dũng, vừa hào hoa, đa tình và
lãng mạn của người lính Tây Tiến hiện lên trong nỗi nhớ và niềm
thương của thi nhân Quang Dũng thì đến với “Việt Bắc”, ngòi bút chí
tình Tố Hữu lại làm hiện lên người lính với những phẩm chất anh hùng
và tình nghĩa cách mạng thủy chung, son sắt. Những vẻ đẹp đó hòa
quyện trong con người họ – những “Thạch Sanh của thế kỉ XX”.Thơ ca
là tiêu biểu cho cái đẹp và cái đẹp sẽ còn mãi với thời gian. Cho nên
những áng thơ đậm đà tình nghĩa đó sẽ còn sống mãi trong tâm khảm
của bao thế hệ cho dù quy luật thời gian có nghiệt ngã tới mức nào…
Những người nghệ sĩ vì cái đẹp đó cũng sẽ sống mãi trong lòng độc giả
hôm nay và mai sau.