Bài tập lớn

Học phần: Ngắn mạch trong hệ thống điện

Sv:Phạm Tiến Dũng MSV:82539 STT:7

Sử dụng phương pháp ZBUS tính dòng ngắn mạch tại nút 2 và dòng trên các nhánh
đường dây khi ngắn mạch 3 pha tại nút 2 có sơ đồ như hình đã cho.

Thứ tự đóng các nút 1,4,2,3,5

 Bài làm
 Đóng nút 1 mới xuống đất qua tổng trở 0.8j

Đây là trường hợp 1 (Thêm một nút mới và đóng xuống đất qua một tổng
trở) nên ta có ma trận tổng trở Z mới là:

Z=¿(1) j 0,8¿
¿
 Đóng nút 4 mới xuống đất qua tổng trở 0.9j

Đây là trường hợp 1 (Thêm một nút mới và đóng xuống đất qua một tổng
trở) nên ta có ma trận tổng trở Z mới là:

¿(1) (4)
Z= 0 ¿(4)¿ 0¿ j 0,9 ¿
(1) ¿

 Đóng nút 2 mới vào nút 1 cũ qua tổng trở 0.11j

Đây là trường hợp 2 (thêm 1 nút mới và đóng vào 1 nút cũ qua 1 tổng trở) nên ta
có ma trận Z mới là:
¿(1) (4) ( 2)
Z= j 0.8 ¿(4)¿ 0 ¿ j0.9 ¿ 0 ¿(2) ¿ j 0.8¿ 0 ¿ j0.91 ¿
(1) j0.8 ¿

 Đóng nút 2 cũ vào nút 4 cũ qua tổng trở 0.15j

 Đây là trường hợp 4 (đóng 1 nút cũ vào 1 nút cũ qua 1 tổng trở) nên ta có ma
trận Z mới là:

Z =
¿(1) (4) (2) (5)
− j 0.8 ¿(4)¿ 0 ¿ j 0.9¿ 0 ¿ j0.9 ¿( 2)¿ j 0.8 ¿ 0 ¿ j0.91 ¿− j 0.91¿ (5)¿− j 0.8 ¿ j 0.9 ¿− j0.91 ¿ j
(1) j0.8 0 ¿

Suy biến ma trận Z mới kích thước (4×4) về ma trận Z mới kích thước
(3×3). Do số nút không thay đổi.

Suy biến : k , m=1,3

N
−Z 14 . Z 41 (−0.8 j ) (−0.8 j )
Z11 = Z11 = 0.8j −¿ = 0.473j
Z 44 1.96 j

N
−Z 14 . Z 42 ( 0.8 j ) ( 0.9 j )
Z12 = Z12 = 0 −¿ = 0.367j
Z 44 1.96 j

N
−Z 14 . Z 43 ( 0.8 j ) (−0.91 j )
Z13 = Z13 = 0.8j−¿ = 0.429j
Z 44 1.96 j

N
−Z 24 . Z 41 ( 0.9 j ) (−0.8 j )
Z 21 = Z 21 = 0 −¿ = 0.367j
Z 44 1.96 j

N
−Z 24 . Z 42 ( 0.9 j ) ( 0.9 j )
Z 22 = Z 22 = 0.9j −¿ = 0.487j
Z 44 1.96 j
−Z 24 . Z 43 ( 0.9 j ) (−0.91 j )
Z N23 = Z 23 = 0 −¿ = 0.418j
Z 44 1.96 j

N
−Z 34 . Z 41 (−0.91 j )( 0.8 j )
Z31 = Z31 = 0.8j −¿ = 0.429j
Z 44 1.96 j

N
−Z 34 . Z 42 (−0.91 j )( 0.9 j )
Z32 = Z32 = 0 −¿ = 0.418
Z 44 1.96 j

N
−Z 34 . Z 43 (−0.91 j )(−0.91 j )
Z33 = Z33 = 0,91j −¿ = 0.488j
Z 44 1.96 j

Như vậy ta có ma trận Z mới sau khi suy biến là:

Z =
¿(1) ( 4) (2)
0.429 j ¿(4 )¿ 0.367 j¿ 0.487 j ¿ 0.418 j ¿(2)¿ 0.429 j¿ 0.418 j ¿ 0.488 j ¿
(1) 0.473 j ¿
 - Đóng nút 2 cũ xuống đất qua tổng trở 0.75j

Đây là trường hợp 3 (đóng 1 nút cũ xuống đất qua 1 tổng trở) nên ta có ma
trận Z mới là:
Z =
¿(1) ( 4) (2) (5)
0.429 j ¿ (4)¿ 0.367 j ¿ 0.487 j ¿ 0.418 j ¿ 0.418 j ¿(2)¿ 0.429 j ¿ 0.418 j ¿ 0.488 j ¿0.488
(1) 0.473 j 0.367 j ¿

Suy biến : k , m=1,3

N
−Z 14 . Z 41 ( 0.429 j )( 0.429 j )
Z11 = Z11 = 0.473j −¿ = 0.379j
Z 44 1.238 j

N
−Z 14 . Z 42 ( 0.429 j )( 0.418 j )
Z12 = Z12 = 0.367j −¿ = 0.222j
Z 44 1.238 j

N
−Z 14 . Z 43 ( 0.429 j )( 0.488 j )
Z13 = Z13 = 0.429j−¿ = 0.260j
Z 44 1.238 j

N
−Z 24 . Z 41 ( 0.418 j ) ( 0.429 j )
Z 21 = Z 21 = 0.367j −¿ = 0.222j
Z 44 1.238 j

N
−Z 24 . Z 42 ( 0.418 j ) ( 0.418 j )
Z 22 = Z 22 = 0.487j −¿ = 0.346j
Z 44 1.238 j
 −Z 24 . Z 43 ( 0.418 j ) ( 0.488 j )
Z 23 = Z 23
N
= 0.418j −¿ = 0.253j
Z 44 1.238 j
−Z 34 . Z 41 ( 0.488 j ) ( 0.429 j )
Z31 = Z31
N
= 0.429j −¿ = 0.260j
Z 44 1.238 j
−Z 34 . Z 42
Z32 = Z32
N
= j0,253
Z 44
−Z 34 . Z 43 ( 0.488 j ) ( 0.488 j )
Z33 = Z33
N
= 0,488j −¿ = 0.296j
Z 44 1.238 j

Như vậy ta có ma trận Z mới sau khi suy biến là:

Z =
¿(1) ( 4) (2)
0.260 j ¿(4 )¿ 0.222 j ¿ 0.346 j ¿ 0.253 j¿ (2)¿ 0.260 j ¿ 0.253 j ¿ 0.296 j ¿
(1) 0.379 j ¿

- Đóng nút 3 mới vào nút 2 cũ qua tổng trở 0.12j

Đây là trường hợp 2 (thêm 1 nút mới và đóng vào 1 nút cũ qua 1 tổng trở)
nên ta có ma trận Z mới ban đầu là:
 Z =
¿(1) ( 4) (2) (3)
0.260 j ¿(4)¿ 0.222 j¿ 0.346 j¿ 0.253 j ¿ 0.253 j ¿(2)¿ 0.260 j¿ 0.253 j ¿ 0.296 j ¿ 0.296
(1) 0.379 j 0.222 j ¿

Đóng nút 3 cũ vào nút 4 cũ qua tổng trở 0.14j

Đây là trường hợp 4 (đóng 1 nút cũ vào 1 nút cũ qua 1 tổng trở) nên ta có ma
trận Z mới ban đầu là:

Z=
¿(1) ( 4) (2) (3) (5)
−0.038 j ¿(4 )¿ 0.222 j ¿ 0.346 j ¿ 0.253 j¿ 0.253 j ¿ 0.093 ¿(2)¿ 0.260 j¿ 0.253
(1) 0.379 j 0.222 0.260 j ¿

Suy biến ma trận Z mới kích thước (5×5) về ma trận Z mới kích thước
(4×4). Do số nút không thay đổi.

Suy biến : k , m=1,4

N Z 15 Z 51 (−0.038 j ) (−0.038 j )
Z11=Z 11− = 0.379j - = 0.375j
Z 55 0.396 j
 N Z 15 Z 52 (−0.038 j ) ( 0,093 j )
Z12=Z 12− = 0.222j - = 0.231j
Z 55 0.396 j

N Z 15 Z 53 (−0.038 j ) (−0,043 j )
Z13 =Z 13− = 0.260 j - = 0.256j
Z 55 0.396 j

N Z 15 Z54 (−0.038 ) (−0,163 j )

Z14 =Z 14 − = 0.260j - = 0.244j
Z 55 0.396 j

N Z 25 Z 51 ( 0.093 j )(−0.083 )
Z 21=Z 21− = 0.222j - = 0.231j
Z 55 0.396 j
Z 25 Z 52 ( 0.093 ) ( 0.093 )
Z N22=Z 22− = 0.346j - = 0.324j
Z 55 0.396 j

N Z 25 Z 53 ( 0.093 ) (−0.043 j )
Z 23 =Z 23− = 0.253j - = 0.263j
Z 55 0.396 j
Z 25 Z 54 ( 0.093 j )(−0,163 j )
Z N24 =Z 24 − = 0.253j - = 0.291j
Z 55 0.396 j

N Z 35 Z 51
Z31=Z 31− = 0.256j
Z 55

N Z 35 Z 52
Z32=Z 32− = 0.263j
Z 55

N Z 35 Z 53 (−0.043 j ) (−0.043 j )
Z33 =Z 33− = 0.296j - = 0.291j
Z 55 0.396 j

N Z 35 Z54 (−0.043 j ) (−0.163 j )

Z34 =Z 34 − = 0.296j - =0.278j
Z 55 0.396 j
Z 45 Z51
Z N41 =Z 41− = 0.244j
Z55

N Z 45 Z52
Z 42 =Z 42− = 0.291j
Z55

N Z 45 Z 53
Z 43 =Z 43− = 0.278j
Z 55
Z 45 Z 54 (−0.163 j ) (−0,163 j )
Z N44 =Z 44− = 0.416j - = 0.349j
Z 55 0.396 j

Như vậy ta có ma trận Z mới sau khi suy biến là:

 Z =
¿(1) ( 4) (2) (3) 0.244 j ¿ (4)¿ 0.231 j ¿ 0.324 j ¿ 0.263 j ¿ 0.291 j¿(2)¿ 0.256 j ¿ 0.263 j¿ 0.291 j ¿ 0.278
(1) 0.375 j 0.231 j ¿

Đóng nút 3 cũ xuống đất qua tổng trở 0.82j

Đây là trường hợp 3 nên ta có ma trận Z mới là:

Z =
¿(1) ( 4) (2) (3) (5)
0.244 j ¿(4 )¿ 0 .231 j ¿ 0.324 j ¿ 0 .263 j¿ 0 .291 j ¿ 0.291 j ¿(2) ¿ 0.256 j¿ 0 .2
(1) 0.375 j 0 .231 j 0.2 56 j ¿

Suy biến ma trận Z mới kích thước (5×5) về ma trận Z mới kích thước
(4×4). Do số nút không thay đổi.
Suy biến : k , m=1,4
N Z 15 Z 51 ( 0.244 j ) ( 0.244 j )
Z11 =Z 11− = 0.375j - = 0.324j
Z 55 1.169 j

N Z 15 Z 52 ( 0.244 j ) ( 0.291 j )
Z12 =Z 12− = 0.231j - = 0.170j
Z 55 1.169 j

N Z 15 Z 53 ( 0.244 j ) ( 0.278 j )
Z13 =Z 13− = 0.256j - = 0.198j
Z 55 1.169 j
 N Z 15 Z54 ( 0.244 j ) ( 0.349 j )
Z14 =Z 14 − = 0.244j - = 0.171j
Z 55 1.169 j
Z 25 Z 51
Z N21=Z 21− =0.170j
Z 55

N Z 25 Z 52 ( 0 .291 j )( 0 .291 j )
Z 22=Z 22− = 0.324j - = 0.252j
Z 55 1.169 j

N Z 25 Z 53 ( 0 .291 j )( 0. 278 j )
Z 23 =Z 23− = 0.263j - = 0.194j
Z 55 1.169 j
Z 25 Z 54 ( 0 .291 j )( 0.349 j )
Z N24 =Z 24 − = 0.291j - = 0.204j
Z 55 1.169 j

N Z 35 Z 51
Z31=Z 31− = 0.198j
Z 55

N Z 35 Z 52
Z32 =Z 32− = 0.194j
Z 55

N Z 35 Z 53 ( 0.278 j ) ( 0.278 j )
Z33 =Z 33− = 0.291j - = 0.225j
Z 55 1.169 j

N Z 35 Z54 ( 0..278 j )( 0.349 j )

Z34 =Z 34 − = 0.278j - = 0.195j
Z 55 1.169 j
Z 45 Z51
Z N41 =Z 41− = 0.171j
Z55

N Z 45 Z52
Z 42 =Z 42− = = 0.204j
Z55
Z 45 Z 53
Z N43 =Z 43− = 0.195j
Z 55

N Z 45 Z 54 ( 0.349 j )( 0.349 j )
Z 44 =Z 44− = 0.349j - = 0.245j
Z 55 1.169 j

Như vậy ta có ma trận Z mới sau khi suy biến là:

Z =
¿(1) ( 4) (2) (3) 0.171 j ¿ (4)¿ 0 .170 j ¿ 0.252 j ¿ 0 .194 j ¿ 0 .204 j ¿(2) ¿ 0.198 j¿ 0 .194 j¿ 0.225 j¿ 0.19
(1) 0.324 j 0 .170 j ¿

- Đóng nút 5 mới vào nút 4 cũ qua tổng trở 0.13j

 Đây là trường hợp 2 nên ta có ma trận Z mới ban đầu là:

Z =
¿(1) ( 4) (2) (3) (5) 0.170 j¿(4)¿ 0.170 j ¿ 0.252 j¿ 0 .194 j¿ 0.204 j¿ 0.252 j ¿(2)¿ 0.198 j¿ 0 .194
(1) 0.324 j 0 .170 0.198 j ¿

- Đóng nút 5 cũ xuống đất qua tổng trở 0.95j

Đây là trường hợp 3, ma trận tổng trở mới có dạng:

 Z =
¿ ¿(1) (4) (2) (3) (5) (6) 0.170 j ¿( 4)¿ 0.170 j¿ 0.252 j ¿ 0.194 j ¿ 0.204 j¿ 0.252 j ¿ 0.252 j
(1) 0.324 j 0.170 j 0.198 j 0.171 j ¿

Suy biến : k , m=1,5

N Z 16 Z 61 ( 0.170 j ) ( 0.170 j )
Z11 =Z 11− = 0.324j - = 0.302j
Z 66 1.332 j

N Z 16 Z 62 ( 0.170 j ) ( 0.252 j )
Z12 =Z 12− = 0.170j - = 0.138j
Z 66 1.332 j

N Z 16 Z 63 ( 0.170 j ) ( 0.194 j )
Z13 =Z 13− = 0.198j - = 0.173j
Z 66 1.332 j

N Z 16 Z 64 ( 0.170 j ) ( 0.204 j )
Z14 =Z 14 − = 0.171j - = 0.145j
Z 66 1.332 j

N Z 16 Z 65 ( 0.170 j ) ( 0.382 j )
Z15 =Z 15− = 0.170j - = 0,121j
Z 66 1.332 j

N Z 26 Z 61 ( 0.252 j )( 0.170 j )
Z 21=Z 21− = 0.170j - = 0.138j
Z 66 1.33 2 j

N Z 26 Z 62 ( 0.252 j )( 0.252 j )
Z 22=Z 22− = 0.252j - = 0.204j
Z 66 1.332 j

N Z 26 Z 63 ( 0.252 j )( 0.194 j )
Z 23 =Z 23− = 0.194j- = 0.157j
Z 66 1.332 j

N Z 26 Z 64 ( 0.252 j )( 0.204 j )
Z 24 =Z 24 − = 0.204j - = 0.165j
Z 66 1.332 j

N Z 26 Z 65 ( 0.252 j )( 0.382 j )
Z 25 =Z 25− = 0.252j - = 0.179j
Z 66 1.332 j

N Z 36 Z 61 ( 0.194 j ) ( 0.170 j )
Z31 =Z 31− = 0.198j - = 0.173j
Z 66 1.332 j

N Z 36 Z 62 ( 0.194 j ) ( 0.1252 j )
Z32 =Z 32− = 0.194j - = 0.157j
Z 66 1.332 j

N Z 36 Z 63 ( 0.194 j ) ( 0.194 j )
Z33 =Z 33− = 0.225j - = 0.197j
Z 66 1.332 j

N Z 36 Z 64 ( 0.19 4 j )( 0.204 j )
Z34 =Z 34 − = 0.195j - = 0.164j
Z 66 1.332 j
 N Z 36 Z 65 ( 0.194 j ) ( 0.382 j )
Z35 =Z 35− = 0.194j - = 0.138j
Z 66 1.332 j
Z 46 Z 61 ( 0.204 j ) ( 0.170 j )
Z N41 =Z 41− = 0.171j - = 0.145j
Z66 1.332 j

N Z 46 Z 62 ( 0.204 j ) ( 0.252 j )
Z 42 =Z 42− = 0.204j - = 0.165j
Z66 1.332 j

N Z 46 Z 63 ( 0.204 j ) ( 0.194 j )
Z 43 =Z 43− = 0.195j - = 0.164j
Z 66 1.332 j
Z 46 Z 64 ( 0.204 j ) ( 0.204 j )
Z N44 =Z 44− = 0.245j - =0.214j
Z 66 1.332 j

N Z 46 Z 65 ( 0.204 j ) ( 0.382 j )
Z 45 =Z 45− = 0.204j - = 0.145j
Z 66 1.332 j

N Z 56 Z 61 ( 0.382 j )( 0.170 j )
Z51 =Z 51− = 0.170j - = 0,121j
Z 66 1.332 j

N Z 56 Z 62 ( 0.382 j )( 0.252 j )
Z52=Z 52− = 0.252j - = 0.179j
Z 66 1.332 j

N Z 56 Z 63 ( 0.382 j )( 0.194 j )
Z53 =Z 53− = 0.194j - = 0.138j
Z 66 1.332 j

N Z 56 Z 64 ( 0.382 j )( 0.204 j )
Z54 =Z 54 − = 0.204j - = 0.145j
Z 66 1.332 j

N Z 56 Z 65 ( 0.382 j )( 0.382 j )
Z55 =Z 55− = 0.382j - = 0.272j
Z 66 1.332 j

Ma trận tổng trở Z mới có dạng:

Z =
¿(1) ( 4) (2) (3) (5)
0,121 j¿ (4 )¿ 0.138 j ¿ 0.204 j ¿ 0.157 j ¿ 0.165 j ¿ 0.179 j¿ (2)¿ 0.173 j ¿ 0.15
(1) 0.302 j 0.138 j 0.173 j ¿

Đây chính là ma trận Z cuối cùng khi tất cả các nút và các tổng trở đều đã
đóng vào hệ thống. Ta có dòng ngắn mạch 3 pha tại nút 2 là:
 1 1
İ f = = =− j5,076 (tđcb)
Z 22 j 0,197

Giá trị hiệu dụng của dòng ngắn mạch là: I f =5.076(tđcb)

Để so sánh kết quả đã tính được ở trên bằng phương pháp Zbus ta sử dụng
phương pháp điện thế nút và kiểm tra bằng phần mềm Matlab:

Phương pháp điện thế nút:

Từ hình ảnh trên ta có được Z 22=0,1965 j

Ta có dòng ngắn mạch 3 pha tại nút 2 là:

1 1
İ f = = =− j5,089(tđcb )
Z 22 j 0,1965

Giá trị hiệu dụng của dòng ngắn mạch là: I f =5,089(tđcb)

Từ giá trị trên ta dòng ngắn mạch ở cả 2 cách là gần như bằng nhau.
 Dòng trên các nhánh giữa 2 nút khi ngắn mạch xảy ra tại nút 2 được
tính như sau:

1 Z 22−Z 12 1 j 0,197− j 0,173

İ 12= . ¿ = . =− j 1,1 4 8
Z 22 Z 12 j 0,197 j 0,11

1 Z32−Z 22 1 j 0,164− j 0,197

İ 23= . ¿ = . = j1 , 396
Z 22 Z 23 j 0,197 j 0,12

1 Z 4 2−Z 22 1 j 0,157− j 0.197

İ 24= . ¿ = . = j 1,354
Z 22 Z 12 j 0,197 j0,15

1 Z 4 2−Z 3 2 1 j 0,157− j 0.164

İ 34= . ¿ = . = j1,450
Z 22 Z 34 j 0,197 j0,14

1 Z 5 2−Z 4 2 1 j 0.138− j 0,164

İ 45= . ¿ = . = j1,015
Z 22 Z 23 j 0,197 j 0,13