PANTULONG SA

PAGLINANG NG
KASANAYAN SA
PAGBASA
 “
1. PAG-UURI NG MGA IDEYA/DETALYE
Ang dalawang uri ng pagbasa ay kapwa hindi tumutugon sa
pagkakaroon ngmalalim na pag-unawa sa pagbasa ngunit ito
naman ay nagkatutulong sa pag-uuri ng mga ideya at detalye
sa aklat, dyornal, report at iba pang babasahin.
Magagamit lamang ito sa unang yugto ng pagbabasa at wala pa sa
tunay na hangarin na pag-unawa sa binasa.

2
 “
1. Matukoy ang mga impormasyon sa teksto.
2. Mauri o maklasipika ang mga mahahalaga at hindi
mahahalagang konsepto.
3. Napagsusnod-sunod ang mga ideya sa lohikal na
ayos.
4. Masitesays ang mga ideya na makikita sa iba't
ibang bahagi ng teksto.

3
 “
Narito ang mga gabay na katanungan sa klasipikasyon ng ideya/detalye:

1. Ano ang pangkalahatang konseptong nais linawin?

2. Ano-ano ang mga katangiang magagamit upang maklasipika ang
konsepto o paksa?
3. Ilan ang kategoryang inilatag?
4. Mayroon bang pattern na sinunod sa paglalatag ng ideya?

4
 2. PAGTUKOY SA LAYUNIN NG TEKSTO

Nakasalalay sa pag-alam ng layunin ang katagumpayan ng pagbasa.

Madali lamang matukoy ng isang matalinong mambabasa ang
layunin ng teksto. Kung ganap ang pag-unawa sa binabasa, dama
niya kaagad ang layunin ng teksto: manlibang, manghikayat,
magpaliwanag, magbigay ng impormasyon at iba pa.

5
 “
3. PAGTIYAK SA DAMDAMIN, TONO. AT
PANANAW NG TEKSTO
Sa pagbasa, mahalagang hulihin ang paniniwalang gustong ipaalam
ng akdang binabasa. Huwag munang ipasok ang sariling pananaw
upang hindi mahadlangan ang daloy ng pag-unawa sa gustong
iparating ng akda.
Masaya ba? Malungkot? Puno ng alinlangan? Pagkabigo?
Mas madaling matatandaan at mas matagal malilimutan.

6
 4. PAGKILALA SA PAGKAKAIBA SA OPINYON
AT KATOTOHANAN
Isang kasanayan sa pagbasa ang kakayahan ng mamababasang makilala at
maibukod ang mga pahayag na totoo sa mga pahayag na opinyon o haka-haka
lamang.

Ang pahayag ay katotohanan kung ito ay may ebidensiyang mula sa mga dokumento
at mga pagsasaliksik, mga pag-aaral mula sa mga dalubhasa.

Opinyon naman ito kug ang pahayag ay paliwanag lamang tungkol sa isang
dokumento o kaya naman ay hindi batay sa resulta ng pag-aaral o pagsasaliksik.

7
NARITO ANG MGA URI NG
EBIDENSIYA:

1. FACTUAL/KATOTOHANAN.
Ito ang mga ebidensiyang tinatanggap
na totoo at itinuturing na totoo, o
ipinalalagay na totoo sapagkat ang
pagiging makatotohanan nito ay
pinatutunayan ng mga serye ng mga
obserbasyon sa mga pangyayari na
ibinase sa pagkakaroon ng pattern.

MGA HALIMBAWA:

✓ Kaya umuulan ay dahil sa habagat.

✓ Mataas ang presyo ng bilhin dahil mataas ang presyo ng langis sa pandaigdigang
merkado.
✓ Mas malaki ang potensyal ng pagkakaroon ng kanser sa mga taong mayroong
ganitong uri ng sakit sa kanilang angkan. (genetic predisposition)

8
2. OPINYON
➢ Ito ang ebidensiyang nakabatay sa oaniniwala at paninindigan ng nagbibigay nito.
Ipinalalagay lamang na totoo ang pahayag sapgkat nagmula ito sa isang eksperto
o awtoridad sa paksang nais patunayan.
➢ Hindi kailangang ang isang opinyon ay ibingay ng isang propesyonal o kilalang
tao.
➢ Maaring ang katotohanan ng isang bagay ay ayon sa mahabang karanasan ng
isang tao, halimbawa ay sa isang magsasaka, katulong at iba pa.

HALIMBAWA:

Ang opinyon ng mga tao tungkol sa pagpasok ni dating Undersecretary na si Ricardo

Puno sa condominium ng yumaong Jessie Robredo. Opinyon lamang ito ng mga tao
kaya nagsasagawa sila ng serye ng imbestigasyon tungkol sa isyu.

9
Ang panghihikayat ng Administrasyong Aquino na tumakbo ang asawa ni Robredo
para senador ng partido. Naniniwala sila na dahil mabait ang yumaong asawa ay
ganoon din si Atty. Lennie.

Ayon sa aming labandera, kung nais mong hindi manilaw ang iyong putting damit
huwag daw itong paplantsahin hindi pa isusuot.

10
5. PAGTUKOY SA HULWARAN NG
ORGANISASYON NG TEKSTO
“
Pag-alam sa teknik o estilo ng awtor ng nasabing teksto.

Pagpapahayag ng problema at solusyon, sanhi at bunga,

paghahambing at pagkokontrast at ibang hulwaran.

“Mas kilala ng mambabasa ang awtor ng tekstong binabasa, higit na

alam niya ang estilo ng pagsulat nito.”

11
6. PAGSUSURI KUNG KATANGGAP-TANGGAP (VALID) O
HINDI ANG IDEYA O PANANAW

Mahalagang maunawaan ang mga ebidensiyang inilahad dahil ang

mga ito ang magiging batayan ng mambabasa kung nakumbinsi nga
siyang basahin at paniwalaan ang mga pahayag sa nasabing teksto.
13
14
15
 “
7. PAGHIHINUHA AT PAGHUHULA SA KALALABASAN NG
PANGYAYARI

Paghihinuha (inferring) ay magagawa lamang ng mambabasa kung

tunay na nauunawaan niya ang kanyang binabasang artikulo o
seleksyon.
Ang bawat pahiwatig na inilalagay ng awtor ay kinakailangang
unawaing mabuti at buhat dito magkakaroon ng makabuluhang
hinuha ang mambabasa.

16
 “
⊡ MAY DALAWANG PARAAN UPANG GAWIN ANG INPERENS:
1. Ang konklusyon na hinango mula sa iba't ibang oberbasyon ay nagagawa sa
pamamagitan ng pangangatuwirang pasaklaw (inductive reasoning). Maaring
ang konglusyon ay wasto o hindi ngunit maarig muling patunayan sa
pamamagitan ng mga karagdagang obserbasyon.
2. Ang pangangatuwirang pabuod (deductive reasoning) na kabaligtaran ng
nauna sapagkat ang katotohanan ay ibinabatay sa katotohanan ng pahayag.
Samakatuwid, ang pangangatuwiran ay tama kapag ang premise ay tama at
tiyak na mali kapag ang premise ay mali.

17
 ANG MGA URI
NG PANGANGATUWIRAN

1. PANGANGATUWIRAN PABUOD ( DEDUCTIVE REASONING)

- ANG PANGANGATUWIRANG PABUOD AY ISA SA PINAKABALIDONG PARAAN NG PAGPAPATUNAY
NG KATOTOHAN.
ITO AY PROSESO NG PAGBUBUO NG KONGKLUSYON BASE SA MGA KATUNAYAN O MGA NAKALATAG
NA KATOTOHANAN.
ITO AY PAGMAMATUWID NA NAGSISIMULA SA ISANG PAGLALAHAT PATUNGO SA ISPESIPIKONG
OBSERBASYON.

Nagiging mali lamang ang kongklusyon kapag ang mga batayang pahayag ay mali.
Hal.
Lahat ng tao ay mortal. Si Jose ay tao kaya siya ay mortal.
Lahat ng aso ay mammals. Lahat ng mammals ay may kidney samakatuwid, lahat ng aso ay may kidney.
Lahat ng bituin ay nasa kalawakan. Si Sharon ay isang mega star, samakatuwid siya ay nasa kalawakan.

18
 ANG MGA URI
NG PANGANGATUWIRAN

2. PANGANGATUWRIANG PASAKLAW ( INDUCTIVE REASONING)

- PROSESO NG KONGKLUSYON BASE SA SET NG MGA OBSERBASYON ( SPECIFIC TO GENERAL).
MADALAS AY HINDI ITO MAITUTURING NA ISANG BALIDONG PAGMAMATUWID SAPAGKAT MAARING
ANG PATERN NG MGA OBSERBASYONG PAGBABATAYAN NG KONGKLUSYON AY HINDI
MAKATOTOHANAN SA LAHAT NG PAGKAKATAON. SUBALIT NILILINANG G PANGANGAGTUWIRANG
ITO ANG KAKAYAHAN NG BAWAT ISA NA MAGING KRITIKAL SA PAGBUBUO NG MGA IDEYA.
HAL.
Madalas gumimik at hindi seryoso sa pag-aaral si Boy. Tiyak na hindi niya maipapasa ang kanyang eksamen.
(Maaring maging salik sa hindi pagpasa sa ano mang asignatura ang hindi pagiging seryoso sa pag-aaral.
Ngunit hindi ito sapat na batayan para sabihin na hindi papasa si Boy sa eksamen.)
Ang mga magulang ni Manuel ay magagaling na doktor. Kilala ring mga doktor ang kanyang mga kapatd at
tiyuhin. Kaya natitiyak kong magiging isang magaling na doktor si Manuel.

Kadalasan, ang ginagamit sa pagbubuo ng isang pananaliksik ay ang pangangatuwirang pasaklaw.

19
20
8. PAGBUO NG LAGOM KONGKLUSYON

Ang mahusay na paglalagom o pagbubuod sa binasa ay tanda rin ng

mahusay na kasanayan sa pag-unawa.
Maayos at pag-oorganisa o ang pagsasaayos ng mga detalye at
impormasyon.

21
 “
9. PAGBIBIGAY-INTERPRETASYON SA MGA GRAPIKONG
PANTULONG

Mga kasanayang pampag-aaral na nakapagpapataas ng lebel ng

komrehensyon ng mambabasa.
Nakapagpapalinaw, nakakapang-akit sa paraang biswal.
Ito ay nakatutulong upang magbigay ng interpretasyon sa mga
nilalaman ng tekstong binabasa.

22
 A. MAPA

Ginagamit sa
pagpapakita ng
lugar na
pinangyarihan ng
aksyon sa teksto.

23
 B. TSART

Ginagamit sa pagtatala
at pag-uuri ng
impormasyon tulad ng
mga termino at
konsepto. Nagpapakita
ng ugnayan ng bawat
isa.

24
 C. MGA GRAPH
Ginagamit upang masukat ang pagbabago o
pagunlad ng paksang tinatalakay.
Malikhaing paglalarawan ng estatiktikal na datos
na ang layunin ay mailantad sa pinakamasinop na
paraan ang tinatalakay sa paksa.

a. PICTOGRAPH –
Epektibo ito sa paghahambing.
Ginagamit ito sa paglalarawan ng
halaga o bilang ng bawat aytem.

25
b. BAR GRAPH
Ginagamit naman ito sa
paghahambing ng sukat at halaga
ng mga aytem.

c. LINE GRAPH
Ginagamit kung nais ilantad ang
mga pagbabago (pagbaba at
pagtaas) at pagsulong.
Karaniwang ginagawa ito nang
pahalang (horizontal) o patayo
(vertical)

26
d. BILOG NA GRAPH
Tinatawag din itong pie graph.
Nagpapakita ng hagai o porsyento,
proposyon ng kabuuan.
Naghahambing ito sa pamamagitan ng
paghahati-hati.

e. TALAHANAYAN
O TABLE
Maikling paraan ng pagsisiwalat ng mga
kaugnay na impormasyong
numerikal. Paghahambing
nagumagamit ng dibisyon at
kolum.

27