170 – passages ng Noli ;
Iginiit sa liham na hindi mismo simbahan ang tinutuligsa ni Rizal
50 – passages ng El Fili
Anim (6) – seksyon ng Batas Rizal
917 Administrative Code - walang babaguhin sa Batas
Senate Bill Blg 438 – orihinal na bersyon ng Batas Rizal
House Bill No. 5561 – house bill ng Batas Rizal
Apr 3, 1956 – Ang Committee on Education ay nagpasa sa Senado
ng panukalang batas na No.438.
Hunyo 12, 1956 - nilagdaan ang Bill at mula noon ay naging
Republic Act 1425.
300 000 – ponding inilaan (Seksyon 5)
Pang. Ramon Magsaysay – pangulo noong naipatupad ang batas
Republic Act 1425 – batas ukol sa pag-aaral ng mga akda ni Rizal.
Jose P. Laurel – chairman ng komite
Sen. Claro M. Recto – katulong ni Laurel (sponsor)
Mga Pari na pinapaburan ni Rizal:
 Padre Fernandez (dominikano)- pagnanasa sa laman
 Padre Florentino (heswita) – gutom sa kapangyarihan
3 tao na tumutol sa batas:
 Sen. Cariano Cuenco
 Francisco Rodrigo
 Decroso Rosales
Congressman Gonzales – Tumulong kay Speaker Laurel na
makuha ang ilang kaalyado sa Bureau of Printing.
Leon Ma. Guerrero – Ang kanyang mataas na pagsasalin
napakatagumpay, at mabilis na pinalitan ang lahat ng mas lumang
bersyon sa mga aklat sa mataas na paaralan at unibersidad.
Resurreccion Hidalgo – kaibigan ni Rizal na sinulatan niya ng liham;
Horacio De la Costa – Dean ng Ateneo de Manila College of Arts
and Sciences
Jose M. Hernandez – Dean ng University of the East; naglathala ng
aklat tungkol sa Rizal 1950.
Francisco Soc Rodrigo – nagpasa kay de la Costa ng nalathalang
aklat na Rizal 1950; siyam (9) na pahina ng mga sa Noli Me Tangere
na diumano’y naglalaman ng mga pag-atake sa mga papuri sa
simbahan (paliwanag ni Hernandez 1952)
Rufino J. Santos (1956) – cardinal at administratibong president ng
Catholic Welfare Organization ang naglagda hinggil sa pahayag ng
isang Obispo. Nakilala sa pagiging intransigence sa mga usapin sa
doktrina.
Draft ng Liham ni Rizal - Sinuportahan ang draft ni De la Costa;
mayroong isa pang typescript na pinamagatang “Some Observation
on Pride of the Malay Race”
Hulyo 1949 (New York) – petsa at kung saan naipaliwanag ang ukol
sa “Some Observation of the Pride of Malay Race”
Social Cancer - Ito ang tinaguriang “C” ayon kay Acosta. Sa opinion
ni Rizal, higit sa lahat ay sa dekadenteng estado ng mga
relihisyosong Orden at ang mga pang-aabuso na pumasok sa
pagsasagawa ng relihiyong Katoliko.
Legislative Building – Lungsod ng Maynila, Gusali ng Pambansang
Museo.
Educational Attainment ni De la Costa -
Ano ang Nasyonalismo? bumuo ng “moral character, personal discipline, civic
conscience and duties of citizenship”.
1. Ito ay isang kaisipan na tumutukoy sa pagmamahal sa bansa,
7. Ang radikal na katangian ng literatura ay nagbubunsod ng
kultura, wika, relihiyon at interes sa ating komunidad.
bagong pananaw hinggil sa bansa
2. Ito ay ang pagkakaroon ng pakialam sa lahi na nag-uugnay sa
pagkaroon ng sariling relihiyon, wika, kultura at kasaysayan. Kaugnayan ng Panitikan sa Kaunlaran ng Bansa
3. Ang nasyonalismo ay bumubuo din ng bagong kasaysayan. Ito
Ang aklat ay tumatalakay sa problema ng kalayaan sa
ay nagbibigay ng laks sa mga bansa at ipaglaban ang
Pilipinas pagkatapos ng kalayaan, at sa papel na
kanilang karangalan, Kalayaan at kayamanan.
ginagampanan ng kultura sa pagpoposisyon ng pagbabago sa
4. Dito sa ating bansa ang nasyonalismo ay nagging sandata ng
lipunan bilang isang makasaysayang posibilidad at
mga Pilipino upang labanan ang mga mananakop na mga
kinakailangan. 38 Ang panitikan: Literatura ng pilipinas at ang
Espanyol, amerikano at mga hapon.
Bansa (Hau) 39 Ito ay nakakabahala sa kung saan ang
Halimbawa ng nagpapakita ng Nasyonalismo panitikan ng Pilipinas ay bumalangkas at gumawa sa
pamamagitan ng mga makasaysayang pamana ng kolonyal na
1. Paggamit ng maayos at may pagmamahal sa wikang
nakaraan at makasaysayang tinutukoy ang mga problema ng
kinagisnan at wikang nakasanayan.
kasalukuyan
2. Pagtangkilik sa mga produkto ng bansa.
3. Pagmamahal at pagsasabuhay ng mga tradisyon ng bansa. Katanungan na Nabuo Base sa Aklat ni Hau
4. Paggalang sa watawat na sumisimbolo ng sa bansa at
1. Paano na ang pagbabasa ng panitikan ay umaakto bilang
maayos na pag-awit ng Pambansang Awit.
parte ng “Ethical Technology” para gumawa ng historya ng
5. Pagsunod sa mga batas at patakaran ng bansa.
mga Pilipino?
Panitikang Pilipino (Hau) 2. Paano ang panitikan ay kumakatawan sa parehong “artistic
and political senses” ng mga tunay na makabayang Pilipino?
1. Ang panukalang batas Rizal ayon kay Hau ay naging daan ng
3. Paano ang panitikan ay lumulutas ng mga suliranin na dala ng
pagkakaisa ng panitikan (literature) at nasyonalismo.
mga impluwensya ng daluyan sa kulturang Pilipino?
2. Ito ang nagbunsod upang gamitin ng bansa ang panitikan para
4. Paano ang panitikan ay nagbubunsod ng kaisipan sa pagitan
buhayin ang nasyonalismong kamalayan ng mga kabataang
ng “revolutionary theory and practice”?
Pilipino tungo sa pagiging mabuting mamamayan.
3. Ito rin ang nagbunsod upang kilalanin ng mga Pilipino ang
kahalagahan ng Kalayaan at nasyonalismo.
4. Ang panukalang batas Rizal ayon pa rin kay Hau ay
nagbubunsod tungo sa Pilipinong panitikan (literature) na kung
saan nagbibigay kaisipan sa pagitan ng “universal” ideals ng
Kalayaan at nasyonalismo.
5. Ang mga nobela ni Rizal ay isang ganap na halimbawa ng
“Filipino culture” na nagbibigay ng inspirasyon sa mga Pilipino
upang maging makabayan.
6. Ito rin ang nagbibigay daan upang hubugin ang mga
kabataang Pilipino sa pamamagitan ng edukasyon upang